DON BOSCO INTERNATIONAL
Salesians of Don Bosco in European institutions
Wytyczne: Rzecznictwo z perspektywy salezjaDskiej
1. Czym jest rzecznictwo?
Proces wspierania / umo|liwiania ludziom:
- Wyra|enia swoich pogldów / obaw
- Uzyskania dostpu do informacji i usBug
- Promowania i chronienia swoich praw / obowizków
- ukazanie mo|liwo[ci wyboru / opcje.
D|y do tego, aby ludzie, szczególnie ci najbardziej wra|liwi mogli:
- By upewnieni |e ich gBos zostanie wysBuchany w wa|nych dla nich kwestiach
- Chroni / zabezpieczy swoje prawa
- By upewnieni |e ich pogldy / pragnienia s autentycznie brane pod uwag przy podejmowaniu
decyzji dotyczcych ich |ycia.
Podsumowujc, rzecznictwo to udzielanie gBosu osobom wra|liwym, w tym dzieciom i mBodzie|y oraz
ich spoBeczno[ciom poprzez:
- Podnoszenie [wiadomo[ci na temat potrzebnych reform rzdowych, w tym usBug i ochrony socjalnej
- Prowadzenie kampanii z koalicjami i spoBeczeDstwem obywatelskim
- Proponowanie rozwizaD jako zaufany partner rzdu.
Wa|ne jest odró|nienie rzecznictwa od innych podobnych terminów, u|ywanych czasem, jako
synonimów, które maj ró|ne konotacje.
Lobby: praktyka rzecznictwa, której celem jest wpBynicie na ciaBo kierownicze. Dlatego w kontek[cie
salezjaDskim, dobr zasad jest unikanie u|ywania tego terminu, poniewa| jeste[my zwolennikami
wspólnego dobra.
Kampania: suma dziaBaD, które organizacja planuje / wykonuje, aby wpByn na polityk i podnie[
[wiadomo[ na temat konkretnego problemu.
2. Dlaczego rzecznictwo?
DziaBamy w systemie, który przyjB / skonsolidowaB niektóre wytyczne, dlatego istnieje wyrazna
potrzeba rzecznictwa. Te wytyczne nie podchodz caBo[ciowo do osoby ludzkiej oraz nie dotykaj
korzeni problemów |yciowych.
Je[li chcemy zapewni aby nasz wkBad byB zgodny z charyzmatem Ksidza Bosko i wielkim
do[wiadczeniem, które powstaBo od lat na caBym [wiecie, poprzez System Prewencyjny, musimy
uprawia rzecznictwo tak jak on nas nauczyB: tzn. ró|nica polega na zmianie przyczyn le|cych u
podstaw problemów, a nie tylko Bagodzenie skutków dyskryminujcych zasad.
3. Podstawowe warto[ci dla organizacji Ks. Bosko w prowadzeniu rzecznictwa
Aby skutecznie wstawia si) za kim[, konieczne jest posiadanie jasnej wizji. W oparciu o nasze ponad
stu letnie do[wiadczenie edukacyjne opracowali[my liste podstawowych warto[ci wymienionych
poni|ej:
DON BOSCO INTERNATIONAL
Salesians of Don Bosco in European institutions
- Dzieci i prawa mBodych ludzi s w centrum Misji Ks. Bosko.
- Salezjanie Ksidza Bosko i ich organizacje s rozpoznawani na caBym [wiecie ze wzgl)du na ich
zaanga|owanie w pomoc najbardziej potrzebujcym oraz ze wzgl)du na ich efektywn prac i szerokie
do[wiadczenie w pracy w terenie obejmujce wiele sektorów, w których s zaanga|owani na pierwszej
linii dziaBania.
- To bogate dziedzictwo i wiedza powinny zosta wprowadzone do istniejcych strategii i wytycznych,
aby przyczyni si do przeksztaBcenia ich sBabo[ci strukturalnych i deficytów.
- Jednym z celów Ks. Bosko dla mBodych ludzi byBo "stawanie si dobrymi Chrze[cijanami i uczciwymi
obywatelami". W XXI wieku przekBada si to na promowanie uczestniczcego i aktywnego
obywatelstwa w[ród dzieci i mBodzie|y, zachcajc ich do |ycia w sensowny sposób.
- Nasz system edukacyjny nie pozostawia dzieci i mBodzie|y samym sobie. S oni cz[ci spoBeczno[ci
edukacyjnej, która towarzyszy im osobi[cie, dlatego te| wspieramy rozwój spoBeczno[ci lokalnej która
jest kluczowym czynnikiem integracji spoBecznej mBodych ludzi.
4. Tradycja rzecznictwa w Rodzinie SalezjaDskiej
- Ksidz Bosko wskazaB nam drog. Niektóre historyczne odniesienia do Ksidza Bosko ukazuj nam
wyraznie, w jaki sposób broniB on praw mBodych ludzi, w czasach kiedy prawa dzieci nie zostaBy ustalone
i sprecyzowane (np. Umowa o sta| lub kontakty z organami publicznymi w celu "dobrego traktowania"
mBodych ludzi itp.)
- Wizja Ks. Bosko antycypowaBa znaki czasu. ByB on i jest nawet dzisiaj "motorem" wizji wci| |ywej i
aktualnej w dzisiejszych czasach. Ta wizja mocno wierzy w potencjalne dobro ka|dego mBodego
czBowieka i jego zdolno[ do transformacji osobistej i otaczajcego spoBeczeDstwa.
5. Zasady przewodnie rzecznictwa salezjaDskiego
- Pracujc nad zmianami w polityce promocji i ochrony praw dziecka, powinni[my pamita, |e
dziaBamy nie jako aktywistyczna organizacja pozarzdowa, ale jako "partnerzy" lokalnych, regionalnych
i krajowych rzdów w harmonii z innymi podmiotami.
- Nasze przekazy s oparte na konkretnych do[wiadczeniach z tej dziedziny. Ruch Ksidza Bosko
inwestuje swoje zasoby gBównie w dziaBania oparte na praktycznych do[wiadczeniach zebranych w
bezpo[rednim dialogu z dziemi i mBodzie| oraz z ich rodzinami i spoBeczno[ciami.
- Pracujemy z najbardziej wra|liw i zmarginalizowan mBodzie| i z tego do[wiadczenia czerpiemy
informacje oparte na praktyce, a nie na teoretycznych deklaracjach;
- Partnerstwa z zewntrznymi zainteresowanymi stronami (instytucjami i innymi organizacjami
pozarzdowymi) maj kluczowe znaczenie i s oparte na dialogu i wspólnej realizacji celów;
- Mikkie i skuteczne podej[cie do zmian z instytucjami na wszystkich szczeblach, budowanie dialogu
bardziej ni| konfrontacja, dla pozytywnego rozwizania problemów
- GBos dla tych którzy go nie maj jest nasz wiodc koncepcj z podej[ciem oddolnym,
podtrzymujcym nasze dziaBania, stawiajc mBodych ludzi w centrum uwagi, sBuchajc ich i towarzyszc
im w promowaniu i ochronie ich praw;
- ZcisBa wspóBpraca i zaanga|owanie tak|e grup [wieckich Rodziny SalezjaDskiej, zgodnie z praktyk
Ksidza Bosko, dostarcza nam innego spojrzenia na te zagadnienia i przyczynia si do wspólnego
budowania synergii, która jest bardziej skuteczna i ma wikszy wpByw na trudn sytuacj.
DON BOSCO INTERNATIONAL
Salesians of Don Bosco in European institutions
6. GBówne dziedziny rzecznictwa
Prawa czBowieka jako uniwersalne, niezbywalne, niepodzielne, wspóBzale|ne i powizane, koncetrujc
si) na:
a) Prawach dziecka (dzieci i mBodzie|)
b) Edukacji: w tym edukacji technicznej i zawodowej, formalnej i nieformalnej
c) Walce z ubóstwem i promocji integracji spoBecznej
d) Rozwóju spoBeczno[ci
e) Równych szansach dla m|czyzn i kobiet, dziewczt i chBopców
f) MBodzie|y jako promotorów pokoju
Agenda ONZ 2030 z jej celami zrównowa|onego rozwoju (CZR) wraz ze szczegóBowym programem i
podziaBem na poszczególne cele stanowi dzi[ wa|ne tBo dla ka|dej interwencji. W tym kierunku mo|na
uwzgldni wiele innych tematów dotyczcych rzecznictwa, takich jak migracja, handel ludzmi,
wspóBpraca na rzecz rozwoju itp.
Ponadto promowanie i ochrona paradygmatu praw czBowieka, w którym wszystkie prawa czBowieka s
niepodzielne, wspóBzale|ne i wzajemnie powizane, pomaga nam rozpozna [cisBy zwizek midzy
sze[cioma wymienionymi powy|ej makrokategoriami i prowadzi nas do jasnego zrozumienia powizaD
istniejcych pomidzy prawami dziecka / migracj, dziemi |yjcymi na ulicy / ubóstwem, dziemi bez
opieki itd.
7. Zrodki
Poniewa| zaanga|owanie wszystkich organizacji Ksi)dza Bosko jest niezwykle rozlegBe i bogate, istnieje
potrzeba koordynacji. Aby przekaza okre[lone wspólne przesBanie zgodnie z tym, co zostaBo ustalone
powy|ej, opracowali[my nast)pujce [rodki koordynacji.
7.1 Spotkania grupy ekspertów rzecznictwa
Midzynarodowe sieci salezjaDskie dziaBajce w dziedzinie rzecznictwa zainicjowaBy kilka grup
ekspertów. GBównym celem tych grup jest zgromadzenie specjalistów w kilku wybranych tematach,
przemy[lenie ich z perspektywy salezjaDskiej i wypracowanie ró|nych propozycji wytycznych:
o[wiadczeD, dokumentów itp.
Ponadto grupy te maj efekt kaskadowy, przenoszc gBówne wytyczne z forów midzynarodowych do
salezjaDskiej rzeczywisto[ci lokalnej i krajowej, gdzie wspóBpracuj z osobami których dotycz te
wytyczne. PrzykBadami takich grup s: grupa robocza "Don Bosco Network" w zakresie wspóBpracy
rozwojowej i edukacji globalnej, grupa "Don Bosco International" EU 2020 zajmujca si):
uczestnictwem, ubóstwem i migracj, wspólna grupa Don Bosco Network i Don Bosco
International ds. Rzecznictwa itp.
7.2. Dokumenty wytyczne
Przygotowywany jest zestaw dokumentów wytycznych wspierajcych dziaBania rzecznicze czBonków
ruchu salezjaDskiego. Zgodnie z wy|ej wymienionymi pojciami i tematami opracowano i
rozprowadzono nastpujce dokumenty wytyczne
1) Edukacja: Odpowiedz SalezjaDska na Agend 2030 (wrzesieD 2016)
DON BOSCO INTERNATIONAL
Salesians of Don Bosco in European institutions
2) Migracja: Podej[cie SalezjaDskie do MaBoletnich bez Opieki (grudzieD 2016 r.)
3) Ubóstwo: Wytyczne w Sprawie Ubóstwa i Wykluczenia SpoBecznego (pazdziernik 2017 r.)
7.3 Kampanie u[wiadamiajce
Aby rozpowszechnia nasze przesBanie w[ród ró|nych zainteresowanych stron, takich jak wBadze
publiczne, prywatni ofiarodawcy, organizacje trzeciego sektora i spoBeczeDstwo w ogóle, wiele
organizacji salezjaDskich pracuje nad kampaniami u[wiadamiajcymi obejmujcymi kilka tematów.
Kampanie te koncentruj si na dwóch gBównych aspektach:
- kluczowe jest dzielenie si sytuacj posiadajcych prawa, których prawa nie s szanowane, i
sprzyjanie promowaniu zmian prawnych w imieniu podmiotów odpowiedzialnych, oraz
- Wa|ne jest, aby dotrze do opinii publicznej, aby zaanga|owa spoBeczeDstwo we wsparcie
projektów, które pomagaj osobom wymagajcym szczególnej opieki i potrzebujcym.
8. Struktury salezjaDskie, które s ju| zaanga|owane w rzecznictwo na forach midzynarodowych:
Do czerwca 2018 r. Salezjanie Ksidza Bosko i powizane z nimi organizacje s obecni na nastpujcych
midzynarodowych forach na poziomie globalnym i regionalnym:
a) Poziom globalny
Organizacja Narodó Zjednoczonych
- status ECOSOC Salesian Missions w ONZ w Nowym Jorku
- status ECOSOC VIS, w ONZ w Genewie i w Nowym Jorku
b) Poziom regionalny
Europa
- Rzecznictwo DBI na poziomie europejskim
- Europejska Agencja Praw Podstawowych
- Europejski sojusz na rzecz przygotowania zawodowego (organizowany przez Komisj
Europejsk)
- Wspólne praktyki CEDEFOP (Agencja UE ds. T-VET)
- Dialog strategiczny Komisji Europejskiej i fora (DG EMPL, DG EAC, DG JUST)
- Rada Europy
- Rzecznictwo DBYN na poziomie europejskim (mBodzie|, integracja spoBeczna i edukacja nieformalna)
- Europejskie Forum MBodzie|y
- Europejska Fundacja MBodzie|y (Rada Europy)
- Partnerstwo mBodzie|owe Unia Europejska - Rada Europy
- Dialog strategiczny Komisji Europejskiej i fora - DG EAC
- Rzecznictwo VIS na poziomie europejskim
DON BOSCO INTERNATIONAL
Salesians of Don Bosco in European institutions
- Europejska Agencja Praw Podstawowych
- Europejska platforma spoBeczeDstwa obywatelskiego przeciwko handlowi ludzmi
- Rada Europy
W Azji, Afryce i Ameryce kilka inspektorii i organizacji zajmuje si rzecznictwem na szczeblu krajowym,
ale nie ma salezjaDskiej obecno[ci na forach regionalnych.
