“Ksiądz Bosko storyteller: dlaczego używał opowiadań, aby wychowywać młodzież”

Św. Jan Bosko to wielki storyteller! 

Niezależnie od tego, czy opisuje swoje dzieciństwo, opowiada o swoich marzeniach, czy pisze biografie niektórych swoich wychowanków, wiedział, jak opowiadać historie, aby poruszyć ludzkie serca i umysły.

Narracje „wirtualne” i „cyfrowe” odgrywają bardzo ważną rolę. Można powiedzieć, że media społecznościowe składają się z narracji. Ludzie uwielbiają pisać i opowiadać swoje codzienne historie oraz publikować je w formie opowiadań.

W świecie komunikacji cyfrowej i wirtualnej dziennikarstwo i telewizja są ściśle powiązane z narracją. Talk show i reality show  powstają na bazie opowiadań. Filmy i wiele tekstów muzycznych jest pisanych w formie narracji.

Dlaczego lubimy opowiadać nasze historie?

Z punktu widzenia sztuki opowiadanie historii w sposób narracyjny jest bardzo skutecznym i potężnym sposobem komunikacji. Mieści w sobie magię przyciągania uwagi i angażowania ludzi w fabułę historii, którą chcemy opowiedzieć. Narracja wiąże się z zanurzeniem się w daną historię.

Ale czym jest narracja?

Etymologicznie biorąc, termin ten wywodzi się z języka łacińskiego: narrativus, tzn. nadający się do narracji; narrat\\narrare: opowiadać, relacjonować, wyjaśniać.

Narracja to sposób komunikowania charakteryzujący się mówieniem o rzeczach i doświadczeniach za pośrednictwem listów, opowiadań, literatury, z wykorzystaniem obrazów, metafor, elementów mitycznych, religijnych i kulturowych w celu przekazania danego przesłania.

Storytelling (opowiadanie historii) preferuje prosty, ludzki język, obrazy wizualne, które dotykają wyobraźni oraz poznawczych i emocjonalnych aspektów czytelników lub słuchaczy, aby zaangażować ich w fabułę i opowiadaną historię. Ten ma moc mentalnego i emocjonalnego przenoszenia nas w różne miejsca i czasy.

To prawda, że narracje dotykają ludzkich serc i wyobraźni. Potrafią żywo zaangażować nas w fabułę wraz z początkiem, środkiem i końcem historii! Działają na wyobraźnię i aktywizują nas w procesie komunikacji.

Ale co czyni go atrakcyjnym i przekonywującym?

Narracje potrzebują prawdy! W narracjach i historiach ludzi jednym z podstawowych aspektów dla tego, kto pisze, lub mówcy, jest prawdziwa spójność narracji.

Dobre opowiadanie historii wymaga od narratora spójności między tym, co komunikuje, w co wierzy i co czuje, w taki sposób, aby był kompletny w tym przekazie. Wszystkie te aspekty muszą być zsynchronizowane ze słowami, mimiką i emocjami narratora.

Tak więc opowiadanie historii to nie tylko styl! Chodzi przede wszystkim o prawdę; dotyczy nas samych i spójności między tym, co mówimy, co robimy, a tym, co mamy na myśli.

Kiedy opowiadamy o doświadczeniu, które jest naszym udziałem, werbalizujemy nasze uczucia, wyrażamy nasze wewnętrzne motywacje, stajemy się tym, kim jesteśmy poprzez opowiadanie o tym, co czujemy, w co wierzymy i czego doświadczamy. Narracje to otwarte drzwi, poprzez które wyrażamy siebie.

Jedną z najważniejszych rzeczy w opowiadaniu historii jest wiara w to, co opowiadamy, w to, co mówimy; to, że jesteśmy konsekwentni w opowiadaniu naszych historii.

Ale kiedy tak się dzieje?

Kiedy nasze historie są naprawdę spójne z naszym wewnętrznym ja i wyrażają to, co w nas najlepsze.

Na przykład, gdy stajemy w obliczu trudnych sytuacji życiowych, które stanowią dla nas głębokie wyzwanie, takimi jak choroba, utrata bliskiej osoby, utrata pracy, wielki kryzys egzystencjalny, to wtedy nasze wewnętrzne ja, instynkt przetrwania, nasza wewnętrzna siła chroni nas przed zagrożeniem.  Odpowiadając na te wyzwania z wiarą, miłością i wytrwałością, budujemy nasze prawdziwe przesłanie. Stawiając czoła wyzwaniom związanym z realnym życiem, wyrażamy nasze najgłębsze wartości i najlepszą część tego, kim jesteśmy.

Narracja dotyczy rzeczywistego życia i znaczących doświadczeń!

Gdy przyjrzymy się w tym kontekście stratom, jakich doświadczył Ksiądz Bosko w dzieciństwie i w młodości, zauważymy, że miały one głęboki wpływ na kształtowanie się w nim postawy głębokiej wiary i autentyczności  w sferze uczuć oraz odwagi do stawiania czoła przeciwnościom i interpretacji obecności Boga w jego życiu.

Przez całe życie Ksiądz Bosko przeżywał swoje radości i smutki w sposób autentyczny i prawdziwy! Ponieważ był autentyczny i wierny w swoim życiu, mógł stanowić ludzki i duchowy punkt odniesienia dla wielu osób. 

Ksiądz Bosko czuł się bardzo komfortowo, dzieląc się swoimi historiami i marzeniami ze swoimi salezjanami i młodzieżą. Ale jest jeszcze coś bardzo ważnego w sposobie, w jaki Ksiądz Bosko kształtował swoje narracje: czynił to przez pryzmat wiary! Jego historie, jego sny, jego pisma były osadzone na jego głębokiej wierze w Boga i Matkę Jezusa.

Narracje dotyczą zatem także świadectwa miłości i troski o innych. Ksiądz Bosko opowiada historie charakteryzujące się mocną i stałą miłością do ludzi młodych, co wyraża się w przebywaniu wśród nich, przyciąganiu ich, kochaniu ich, wymaganiu, by dali z siebie to, co najlepsze, tworzeniu więzi emocjonalnych, stawianiu przed nimi wyzwań, proponowaniu wspólnej pracy, angażowaniu ich w działalność religijną, edukacyjną i artystyczną.

Ksiądz Bosko nauczył się opowiadać o swoich doświadczeniach i uświadomił sobie wagę opowiadania o życiu innych.

Sam był autorem narracji historycznych. Mowa tu o trzech biografiach: Comollo (1844), Magone (1861) i Besucco (1864). W tych książeczkach w inteligentny i twórczy sposób wykorzystał historie swoich młodych wychowanków.

Narracje o życiu! Narracje o świadectwie! Biografia jako opowiadanie historii!

Technologia cyfrowa i wirtualna komunikacja zdecydowanie zmieniły sposób, w jaki komunikujemy się za pośrednictwem mediów społecznościowych, internetu i sztucznej inteligencji.

Ludzie nadal tworzą treści, produkują informacje, wysyłają wiadomości i budują niewiarygodną globalną sieć ludzką.

W tych scenariuszach komunikacji opowiadanie historii nadal odgrywa wielką rolę, ponieważ wszyscy lubimy słuchać dobrych opowieści!