เล่นไม้กระดก

เด็กๆ มีอะไรให้เล่น ก็สนุกได้ ไม่เรื่องมาก ตุ๊กตาตัวหนึ่ง ชุดหม้อข้าวหม้อแกงชุดหนึ่งยางจักรยานเก่าๆ เส้นหนึ่ง ฯลฯ ก็เพียงพอสำหรับสนุกสนานเพลิดเพลินได้ทั้งวัน

ในหลายอย่างหลายชนิดที่ผมเคยเล่นมา มีเครื่องเล่นอย่างหนึ่งที่ชอบเล่นมากคือ ไม้กระดกสมัยผมยังเป็นเด็ก มักจะทำด้วยแผ่นกระดานหนา มีแกนและฐานไม้เป็นตัวรองรับตรงกลางแผ่นเลือกเพื่อนที่มีน้ำหนักและรูปร่างพอๆ กัน นั่งคนละข้าง ผลัดกันขึ้น ผลัดกันลง

อยากจะแกล้งเพื่อน ก็นั่งกดกระดานไว้ให้เพื่อนลอยอยู่กลางอากาศสักพักใหญ่ จนเพื่อนเริ่มกลัวนั่นแหละ จึงค่อยปล่อยลงมา

บางครั้งนึกอยากจะแกล้งกันให้แรง เมื่อเพื่อนลอยอยู่ก็ลุกออกจากไม้กระดกเสียเฉยๆ เพื่อนก็หล่นลงมาพร้อมกับไม้กระดาน ก้นกระแทกพื้นระบมไปวันสองวัน

เด็กก็ยังเป็นเด็กวันยังค่ำ เล่นสนุกกัน แกล้งกัน ทะเลาะกันโกรธกัน แต่ก็ยังเป็นเพื่อนกันได้เสมอ

ตอนเช้าแทบจะฟาดปากกัน ตอนเย็นก็กอดคอไปดูหนังกลางแปลงด้วยกันแล้ว

ไม้กระดานยังมีให้เห็นบ้างตามโรงเรียนอนุบาล หรือตามสนามเด็กเล่น แต่มีเด็กไปเล่นไม่มากที่เล่นกันจะเป็นผู้ใหญ่เสียส่วนมาก เล่นกันโดยไม่จำเป็นเฉือนกันในทุกด้าน

ประเภทใครดีใครอยู่ ใครใหญ่ใครครอบครอง ใครเร็วใครได้ใครฉลาดใครชนะ ซ้ำร้ายเพื่อดีต้องทำให้อีกฝ่ายร้าย เพื่อใหญ่ต้องหาทางทำให้อีกฝ่ายเล็ก เพื่อเร็วต้องวางแผนให้อีกฝ่ายช้า เพื่อฉลาดต้องใช้กลยุทธ์ให้อีกฝ่ายโง่

มันจึงไม่ใช่การแข่งขันกันอย่างเดียวแต่เป็นการหักล้างทำลายกันไปในตัว

การเล่นไม้กระดกจึงเป็นเกมที่เล่นกันทั้งวันจะมีผลงานได้ ต้องกดคนอื่นๆ ให้ต่ำไว้จะเลื่อนตำแหน่งได้ ต้องเหยียบคู่แข่งไว้ไม่ให้ได้ผุดได้เกิดจะมีหน้ามีตาได้ ต้องป้ายร้ายป้ายสีคนอื่นให้เละจะเป็นใหญ่ได้ ต้องเหยียบคนอื่นเป็นบันไดก้าวขึ้นไปจะร่ำรวยได้ต้องหาทางฉกชิงฉ้อโกงให้คนอื่นสิ้นเนื้อประดาตัวจะสำเร็จได้ต้องสร้างความล้มเหลวให้แก่ทุกคนที่อยู่ในแวดวงจะเป็นรัฐบาลได้ ต้องสาดโคลนพรรคอื่นให้มัวหมองจะสวยจะหล่อได้ ต้องเที่ยววิพากษ์วิจารณ์หน้าตาคนอื่นเช้ายันเย็น

แล้วก็เล่นไม่กระดกกันทุกแห่ง ทุกเวลา ทุกสถานการณ์เล่นไม้กระดกสนุกหากรู้จักผลัดกันลง แต่ที่เล่นกันในสังคมมีแต่จะแย่งกันขึ้น และไม่ยอมลงมา ไม่ว่าอ้างมนุษยธรรม สิทธิมนุษยชนเพื่อนร่วมโลก ความซื่อสัตย์ ความจริงใจ น้ำใจความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ศีลธรรม...

แล้วจากไม้กระดก ก็เปลี่ยนไปเป็นเกมที่ขี่หลังเสือถ้าจะมาดูกันสักนิด ก็จะเห็นว่า ไม่กระดกเป็นการละเล่นของคนที่ขาดความมั่นใจในตนเองและคุณค่าที่ตนเองมี

คนประเภทนี้จึงไม่ค่อยชอบมองตนเอง แต่เที่ยวไปมองคนอื่นๆ แล้วก็มาเปรียบเทียบเปรียบเปรย

คนอิจฉาตาร้อน ไม่ใช่คนที่ไม่มีอะไรดี แต่เป็นคนที่เที่ยวไปมองคนอื่น จนลืมเห็นความดีความสามารถในตนเอง

อย่างที่ฝรั่งเขามักจะพูดกันว่า ผลไม้ของเพื่อนบ้านใหญ่และอร่อยกว่าผลไม้บ้านตนเอง สนามหญ้าเพื่อนบ้านเขียวกว่าสนามหญ้าบ้านตนเอง

เลยต้องคอยทำลายให้ของคนอื่นเขาเสียหาย จะได้ไม่ต้องรู้สึกทุกข์ใจเริ่มด้วยคำพูด หนักๆ ก็ลงไม้ลงมือ หรือไม่ก็ว่าจ้างให้คนอื่นทำ

การโกหกมดเท็จ การใส่ความ การปั้นน้ำเป็นตัว จึงเป็นเรื่องธรรมดาสำหรับคนประเภทนี้

การมอง การตัดสิน ก็พลอยเปลี่ยนไปด้วย

เห็นความสุขของผู้อื่น กลายเป็นความทุกข์ของตนเห็นความสำเร็จของคนอื่น กลายเป็นความล้มเหลวของตนเห็นความสำเร็จของคนอื่น กลายเป็นความล้มเหลวของตนเห็นความก้าวหน้าของคนอื่นกลายเป็นการถอยหลังเข้าคลองของตน

เด็กๆ เล่นไม้กระดกดูน่ารัก แต่ผู้ใหญ่ที่เล่นไม้กระดกแบบนี้น่ากลัวเอามากๆ.