VIE Salesian Bulletin Year 4 No. 17

GAME ONLINE, SAÂN CHÔI MÔÙI?
MOÃI SAÂN CHÔI, MOÄT MAØU NAÉNG


BAÏN TREÛ


CUØNG BÔI HAY MAËC CHO CHEÁT ÑUOÁI
GOÙC “TOÛ & KHUAÁT” CUÛA GAME ONLINE


GIAÙO DUÏC


TAÛN MAÏN
VALDOCCO


NHÒP SOÁNG


SAÂN CHÔI & BAÏN TREÛ


Don BoscoNOÄI SAN
GIA ÑÌNH SA-LEÂ-DIEÂNG DON BOSCO
vieät nam


TAÄP 17 / 02&03 . 2012




Don BoscoNOÄI SAN GIA ÑÌNH SA-LEÂ-DIEÂNG DON BOSCO 04 & 05.2012 soá 17


TRONG SOÁ NAØY:


3
LÔØI NGOÛ


4
GIAÙO HOÄI


ÑAÁT & TRÔØI NÔI ÑÖÙC KI-TOÂ


6
TU HOÄI


LÔØI MÔØI GOÏI & SÖÏ CHOÏN LÖÏA


8
TÆNH DOØNG


AÛO & THÖÏC: CHOÏN LÖÏA SAÂN CHÔI


10
TRANG BAÏN TREÛ


NGOÂI NHAØ THÔØ NGAØY AÁY


11 SAÂN CHÔI & NIEÀM TIN
12 FACEBOOK: SAÂN CHÔI ONLINE


14 GAME ONLINE, SAÂN CHÔI MÔÙI?
16 MOÃI SAÂN CHÔI, MOÄT MAØU NAÉNG


17 SAÂN CHÔI & GIAÙO DUÏC


20
TRANG GIAÙO DUÏC
ÑUA ÑOØI THEO CHUÙNG BAÏN


MOÁI LÔÏI HAY MOÁI LO? 22
ÑI SIEÂU THÒ 23
CUØNG BÔI HAY MAËC CHO CHEÁT ÑUOÁI? 24
“GOÙC KHUAÁT“CUÛA GAME ONLINE 26
SÖÏ TRÔÛ LAÏI CUÛA NGÖÔØI THOÅI SAÙO 28


35
GIAÙO LYÙ CHO BAÏN TREÛ
SHALOM - LÔØI CHUÙC BÌNH AN


TIEÄC CÖÔÙI CA-NA & CAÙC MOÂN ÑEÄ 36
CAÀU NGUYEÄN VÔÙI LÔØI CHUÙA 39


30
NHÒP SOÁNG SA-LEÂ-DIEÂNG


TRUYEÀN GIAÙO ALBANI


32 TAÛN MAÏN VALDOCCO


40
KINH THAÙNH CHO BAÏN TREÛ
SAÂN CHÔI CHO BAÏN
NHAØ TIEÄC LY 41
BEÂ-LEM NÔI CON CHUÙA HAÏ SINH 42


44
BAÏN TREÛ TRAO ÑOÅI
NOÁI LAÏI SAÂN CHÔI TÌNH BAÏN?


LAÉNG NGHE NHÖNG BIEÁT SAØNG LOÏC


46
CAÙC ÔN CHUYEÅN CAÀU
THAÙNH ÑAMINH SA-VI-OÂ
LAURA MEOZZI
COSTANTINO VENDRAMI


18
THÔ


KHUÙC HAÙT MIEÂN TRÖÔØNG - NHÖ HAÏT LUÙA MÌ


19 TRI AÂN MOÄT TÌNH YEÂU - THAÄP TÖÏ - TÌNH CA


SAÂN CHÔI & BAÏN TREÛ


Taïi saân boùng Nguyeän Xaù Beán Caùt




Lôøi NgoûÛ
Ñoäc giaû thaân meán,


Noäi San laàn naøy muoán laøm vang leân moät giai ñieäu môùi: giai ñieäu
cuoäc soáng cuûa tuoåi treû hoâm nay. Moãi thôøi, tuoåi treû coù nhöõng ‘saân
chôi’ rieâng. Thaû dieàu, chôi khaêng, oâ quan, coø coø, roàng raén leân
maây... nay coù veû nhö ñaõ troâi vaøo dó vaõng. Tuoåi treû hoâm nay daønh
nhieàu thôøi gian cho nhöõng saân chôi môùi nhö facebook, cho “chat
online”, cho “game online”, “hip-hop”, “robocon”, “Ñöôøng leân
ñænh Olympia”v.v. Lieäu coù ñaùng ñeå lo ngaïi tröôùc nhöõng saân chôi
môùi naøy, hay ngöôïc laïi coù theå tìm ra nhöõng cô hoäi trong ñoù? Caâu
hoûi naøy vaãn laø nieàm traên trôû cuûa nhieàu baäc cha meï, nhöõng nhaø
giaùo duïc, vaø caû nôi nhöõng baïn treû nöõa.


Chaúng moät saân chôi naøo töï noù laø giaù trò hoaøn haûo. Nhöõng saân chôi
thôøi coå coù theå thieáu vaéng nhöõng neùt kyõ thuaät taân tieán, nhöng laïi
ngaäp ñaày tình thaâm giao, nuï cöôøi, giaûi trí. Noù mang laïi saûng khoaùi
ñeå tuoåi treû ñi tieáp haønh trình cuoäc ñôøi moät caùch cam keát hôn.
Coøn caùc saân chôi thôøi nay tuy ñaày söùc saùng taïo vaø haáp daãn, taïo
nhieàu cô hoäi phaùt trieån, nhöng laïi deã ñaåy ngöôøi treû vaøo “moät coõi
rieâng tö”, “ñöôøng ta, ta cöù ñi”, teä hôn laø rôi vaøo aûo töôûng, troán
chaïy thöïc teá...


Chính vì theá, söï coù maët cuûa nhaø giaùo duïc thaät quan troïng, ñeå
giuùp ngöôøi treû bieát ñöùng trong theá quaân bình, bieát choïn ñeå ñöùng
leân, ñeå döøng, ñeå “ñaêng nhaäp” hay ñeå “ñaêng xuaát”. Saân chôi caàn
thieát, nhöng chuùng ta khoâng “chôi” suoát ngaøy, suoát tuaàn, suoát
thaùng vaø suoát ñôøi. Chuùng ta chôi “moät laùt” ñeå soáng haïnh phuùc,
vui töôi suoát ñôøi. Noäi San muoán gôïi leân nhöõng suy tö cho caùc baïn
treû ñeå vöôït qua nhöõng söï ñua ñoøi voán laø ñieàu deã laøm caùc ngöôøi
treû rôi vaøo nhöõng thaùi cöïc.


Nhö vaäy, Noäi San muoán gôûi ñeán lôøi nhaén cho töøng baïn treû: duøng
saân chôi môùi ñeå gaây tình baïn chaân thaät, ñeå vöôït leân treân caùi toâi
ích kyû vaø coâ ñôn. Nhöõng thöù ñoù khoâng ñaùng coù choã trong tuoåi treû
chaân chính cuûa chuùng ta.


Cuõng trong aùnh saùng ñoù, haõy daønh giôø cho thinh laëng vaø caàu
nguyeän seõ laøm cho saân chôi cuûa baïn theâm yù nghóa, ñuùng hôn,
taïo neân yù nghóa môùi meû cho ñôøi baïn. Trang Giaùo hoäi seõ cho baïn
nhöõng khoaûnh khaéc ñoù.


Chuùc baïn leân ñöôøng khaùm phaù yù nghóa saâu xa cuûa saân chôi môùi
hoâm nay nheù.


BAN BIEÂN TAÄP


BAN TRUYEÀN THOÂNG SA-LEÂ-DIEÂNG
04 & 05.2012 . TAÄP 17
BAN BIEÂN TAÄP


Tröôûng Ban Bieân Taäp


Traàn Vaên Hieån SDB


Bieân Taäp Vieân


Nguyeãn Vaên Am SDB
Phaïm Vaên Chính SDB
Hoaøng Ngoïc Yeán FMA


Coäng Taùc Vieân


A
Ûnh


b
ìa


: N
go


ïc
Y


eán
F


M
A


Trình Baøy


Vaên Chính SDB


Hình AÛnh


Ngoïc Yeán FMA


Lieân Laïc


Thö töø vaø baøi vôû xin gôûi veà
ñòa chæ email:


josvanhiensdb@gmail.com
hay sdbvn@vnn.vn


Ngoïc Taâm FMA
Quyønh Anh FMA
Dieãm Höông FMA
Leâ Anh SDB
Haûi Ñaêng SDB
An Phong SDB
Ngoïc Vinh SDB
Ñình Phöôùc, SDB


Trung Nghò
Trí Hieáu
An Bình
Hoàng Anh
Ngoïc Bích FMA
Thieân Haèng FMA
Thò Quyeân FMA


vieät nam
GIA ÑÌNH SA-LEÂ-DIEÂNG DON BOSCO


Don Bosco


TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 17 3


Don BoscoTAÄP SAN
GIA ÑÌNH SA-LEÂ-DIEÂNG DON BOSCO
vieät nam


THAÙNG 04&05 . 2012 . soá 17




Baøi vieát:
VAÊN AM SDB


Chuùa Gieâ-su caàu nguyeän nôi vöôøn Gieät-seâ-ma-ni trong khi ba moân ñeä nguû say


TRÔØI&ÑAÁT
NÔI ÑÖÙC GIEÂ-SU


Böôùc vaøo Muøa Chay, chuùng ta haõy tìm caùch “neân moät taâm tình” vôùi Ñöùc Gieâ-su. Ñoù laø muïc ñích thaät gaàn cuûa thôøi aân suûng naøy. Ñeå ñöôïc nhö theá, chuùng ta haõy nhôø Ñöùc Beâ-neâ-
ñíc-toâ XVI giuùp ta nhìn veà hai bieán coá cuûa Ñöùc Gieâ-su:
taïi vöôøn Gieäât-seâ-ma-ni vaø treân thaäp giaù, haàu thaáy ñöôïc
yù nghóa thieâng lieâng vaø hieän sinh cuûa nhöõng bieán coá
naøy.


Nhö ngöôøi coâng chính cuûa Thieân Chuùa, Ñöùc Gieâ-su
baét ñaàu haønh trình thöû thaùch cuûa mình vôùi vieäc caàu
nguyeän. Kinh Thaùnh noùi raèng Ngöôøi ñeán vöôøn caây Daàu
vaø caàu nguyeän, khoâng chæ moät mình, nhöng coøn vôùi caùc
moân ñeä. Ngöôøi cuõng xin caùc moân ñeä cuøng tænh thöùc vaø


Qua lôøi caàu nguyeän thoáng thieát, Chuùa
Gieâ-su cho thaáy tröôùc söùc naëng cuûa ñau
khoå vaø caùi cheát maø trong ñoù döôøng nhö


Ngöôøi bò boû rôi, döôøng nhö Thieân Chuùa
vaéng boùng, thì Ngöôøi laïi hoaøn toaøn chaéc


chaén Thieân Chuùa Cha ôû saùt ngay beân


4 SOÁ 17 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM


caàu nguyeän vôùi mình. Thaùnh Maùc-coâ thuaät laïi: “Ngöôøi
ñem caùc oâng Pheâ-roâ, Gia-coâ-beâ vaø Gio-an ñi theo Ngöôøi.
Ngöôøi baét ñaàu caûm thaáy haõi huøng xao xuyeán. Ngöôøi noùi
vôùi caùc oâng: Taâm hoàn Thaày buoàn ñeán cheát ñöôïc. Anh em
ôû laïi ñaây maø canh thöùc” (Mc 14, 33-34). Ngöôøi muoán san
seû noãi haõi huøng, xao xuyeán vaø buoàn saàu cho chuùng ta nhö
nhöõng ngöôøi baïn höõu.


Roài Ñöùc Gieâsu “höôùng veà Chuùa Cha,” khi maø keá ñoà cöùu
ñoä cuûa Thieân Chuùa saép thaønh töïu, vöôït xa tính toaùn cuûa lyù
trí nhaân loaïi. Taùc giaû Phuùc AÂm thuaät laïi: “Ngöôøi ñi xa hôn
moät chuùt, saáp mình xuoáng ñaát maø caàu xin cho mình khoûi
phaûi qua giôø aáy, neáu coù theå ñöôïc” (Mc 14, 35). Chuùng ta
thaáy “Chuùa Gieâ-su saáp maët xuoáng ñaát, ñoù laø moät traïng
thaùi caàu nguyeân, noùi leân Ngöôøi vaâng phuïc yù muoán Chuùa
Cha, vaø phoù thaùc nieàm tin töôûng vaøo Chuùa Cha.” Trong
tö caùch ñoù, Ngöôøi caàu nguyeän nhö moät ngöôøi con: Abba,
Cha ôi. Hôn nöõa, lôøi caàu nguyeän cuûa Ngöôøi ñaët neàn roõ
raøng treân nieàm xaùc tín vaøo quyeàn naêng voâ bieân: “Cha coù
theå laøm ñöôïc moïi söï.” Vaø sau cuøng, Ngöôøi hoaøn toaøn ñeå
mình neân moät vôùi ñieàu Cha muoán: “Nhöng xin ñöøng laøm
theo ñieàu con muoán, maø laøm ñieàu Cha muoán” (Mc 14,
36c). Baèng caùch ñoù, “nôi Ngöôøi yù muoán töï nhieân ñöôïc
neân troïn haûo trong yù muoán cuûa Thieân Chuùa. Chuùa Gieâ-su
soáng ñuùng vôùi vai troø vaø vò theá cuûa mình: moät ngöôøi con
cuûa Thieân Chuùa. YÙ chí nhaân loaïi cuûa Ngöôøi hoaøn toaøn phoù
thaùc cho Thieân Chuùa Cha.” Caàu nguyeän cuûa Ñöùc Gieâ-su
laø theá. Caàu nguyeän ñích thöïc phaûi laø tìm caùch ñeå neân moät
vôùi yù Thieân Chuùa maø thoâi.


Töø ñoù, Ñöùc Beâ-neâ-ñíc-toâ XVI noái keát moät caùch raát thi vò
giuùp ta hieåu ñöôïc chieàu saâu cuûa Kinh Laïy Cha maø ta
thöôøng duøng: “YÙ Cha theå hieän döôùi ñaát cuõng nhö treân
trôøi.” Ñöùc Thaùnh Cha vieát: “Trong lôøi caàu nguyeän cuûa
Chuùa Gieâ-su daâng leân Chuùa Cha trong ñeâm kinh khuûng
vaø huy hoaøng ôû vöôøn Gieät-seâ-ma-ni ñoù, “ñaát” trôû neân




GIAÙO HOÄI
“trôøi”; “ñaát” cuûa loøng öôùc muoán nhaân loaïi, bò rung ñoäng
bôûi noãi sôï haõi vaø lo laéng, ñaõ ñöôïc yù muoán Thieân Chuùa
ñoùn nhaän. Nhö vaäy, yù muoán Thieân Chuùa ñaõ ñöôïc thöïc
hieän ôû döôùi ñaát.” Nhö theá, Muøa Chay moät laàn nöõa kieän
cöôøng “khaû naêng thöùc tænh cuûa chuùng ta vôùi Chuùa Gieâ-
su trong kinh nguyeän, ñeå bieát tuaân theo thaùnh yù Chuùa
moãi ngaøy.” Töø ñoù, moät khi soáng thaân tình hôn vôùi Chuùa,
ta coù theå ñem vaøo “ñaát “ naøy moät ít “trôøi” cuûa Thieân
Chuùa.”


Suy tö raát thieâng lieâng vaø hieän sinh aáy daãn chuùng ta tôùi
bieán coá Ñöùc Gieâ-su treân thaäp giaù vôùi tieáng keâu thoáng
thieát cuûa Ngöôøi. Laïi moät laàn nöõa, ta thaáy Ñöùc Giaùo hoaøng
ghi nhaän: “Trong boùng toái bao truøm maët ñaát vaø laø boùng
toái cuûa söï cheát” Con Thieân Chuùa ñaém mình trong tö theá
caàu nguyeän ñeå ñem laïi söï soáng cho con ngöôøi baèng caùi
cheát cuûa Ngöôøi. Ñöùc Thaùnh Cha suy nieäm: “Chuùa Gieâ-su
vôùi lôøi caàu nguyeän thoáng thieát cho thaáy raèng tröôùc söùc
naëng cuûa ñau khoå vaø caùi cheát trong ñoù Ngöôøi döôøng nhö
bò boû rôi, döôøng nhö Thieân Chuùa vaéng boùng, thì Ngöôøi
laïi hoaøn toaøn chaéc chaén Chuùa Cha ôû saùt ngay beân. Chuùa
Cha chaáp nhaän haønh vi tình yeâu cao caû, haønh vi trao
hieán chính mình, maëc daàu khoâng caûm nhaän ñöôïc nhö
trong caùc thôøi ñieåm khaùc... Coøn Ñaáng chòu ñoùng ñinh
khi ñeán gaàn caùi cheát, thinh laëng bao truøm moïi söï, khoâng
nghe ñöôïc moät tieáng noùi naøo, nhöng Chuùa Cha vaãn yeâu
thöông nhìn ñeán söï daâng hieán tình yeâu cuûa Chuùa Con.”
Luùc naøy, Ñöùc Gieâ-su döôøng nhö chaúng nghe ñöôïc tieáng
naøo cuûa Cha, ngoaïi tröø nhöõng tieáng thuø haèn cuûa nhaân
loaïi, söï phaûn loaïn cuûa con ngöôøi. Lôøi caàu nguyeän cuûa
Ngöôøi luùc naøy nhö tieáng theùt gaøo. “Laïy Chuùa cuûa con,
laïy Chuùa cuûa con, sao Chuùa boû con?” Hôn khi naøo heát,
Ngöôøi ñaûm nhaän nôi mình, khoâng phaûi chæ gaùnh naëng
cuûa daân toäc mình, maø laø gaùnh naëng cuûa taát caû nhaân loaïi
ñang ñau khoå döôùi söï cöôõng böùc cuûa söï döõ, ñoàng thôøi
ñem taát caû nhöõng ñieàu ñoù ñeán traùi tim cuûa chính Thieân
Chuùa, trong nieàm xaùc tín raèng tieáng keâu theùt cuûa Ngöôøi
seõ ñöôïc laéng nghe vaøo dòp Phuïc Sinh: “tieáng keâu theùt
trong thôøi ñieåm bò giao ñoäng taän cuøng cuõng ñoàng thôøi
laø nieàm xaùc tín raèng Thieân Chuùa seõ traû lôøi, xaùc tín söï
giaûi thoaùt khoâng nhöõng cho chính Chuùa Gieâ-su, maø cho
“nhieàu ngöôøi” (Gesuø di Nazareth II, 239-240). Nhö theá,
Ngöôøi laøm böøng saùng leân höøng ñoâng cuûa nieàm tin caäy vaø
phoù thaùc, giöõa ñeâm tröôøng khoå ñau vaø cheát choùc.


Suy nieäm nhö theá, Ñöùc Thaùnh Cha chæ cho chuùng ta
thaáy loái soáng cuûa ngöôøi Kitoâ höõu hoâm nay trong theá giôùi:
“Ñieàu ñoù cuõng laø nhöõng gì xaûy ra trong thôøi ñaïi chuùng
ta ñoái vôùi Chuùa: tröôùc nhöõng caûnh huoáng khoù khaên vaø
ñau khoå nhaát, trong ñoù döôøng nhö Thieân Chuùa khoâng
laéng nghe, thì chuùng ta ñöøng sôï phoù thaùc cho Ngaøi taát
caû nhöõng gaùnh naëng maø chuùng ta ñang mang trong taâm
hoàn. Chuùng ta ñöøng sôï la leân cho Ngaøi noãi ñau khoå cuûa
mình. Chuùng ta caàn phaûi xaùc tín raèng Thieân Chuùa vaãn
luoân ôû gaàn, maëc daàu beân ngoaøi Ngaøi coù veû thinh laëng.
Ngaøi thaät gaàn chuùng ta ngay caû khi chuùng ta chaúng nhaän
ra ñöôïc keá ñoà döôøng nhö khoâng theå hieåu noåi cuûa Ngaøi.”
Thaät vaäy, “Söï ñau khoå cuûa Ngöôøi laø söï ñau khoå thoâng
hieäp vôùi chuùng ta vaø cho chuùng ta, xuaát phaùt töø tình yeâu
thöông vaø ñaõ mang nôi mình söï cöùu ñoä, söï chieán thaéng
cuûa tình yeâu.” Nhö theá, “Ngöôøi ñaõ ñaûm nhaän nôi mình


nhöõng ñau khoå cuûa chuùng ta, ñeå cuøng chung gaùnh vôùi
chuùng ta vaø laøm cho chuùng ta hy voïng vöõng chaéc raèng
nhöõng baát haïnh ñoù seõ bò baïi traän”. (x. Spe salvi, 15-20)


Chuùng ta haõy cuøng nhau soáng muøa aân suûng naøy theo
khuoân maãu cuûa Ñöùc Gieâ-su, ñeå daàn coù ñöôïc nhöõng taâm
tình vaø nghó suy cuûa chính Ñöùc Gieâ-su.


TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 17 5


Trong khu vöôøn noï, giöõa muoân caây coû vaø hoa laù, coù moät caây soài vaø caây hoa hoàng. Caây soài thì cao lôùn, vôùi nhöõng caønh to khoûe, vöôn
roäng nhö theå che phuû caùc caây nhoû trong vöôøn.
Coøn caây hoa hoàng thì thaân maûnh mai vôùi vaøi chieác
laù xanh vaø nhöõng gai nhoïn, troâng coù veû nhö saép
heùo taøn.


Caây soài sum seâ ñaày söùc soáng cheá gieãu caønh hoàng:
“Mi chæ laø moät caønh khoâ ñaày gai thaûm haïi”.


Moãi khi coù gioù thoåi, caây soài to lôùn bieát caùch laøm
cho voâ soá caùc chieác laù cuûa mình rung leân nhöõng
ñieäu nhaïc vui, rít leân nhöõng giai ñieäu môùi laï vaø
haáp daãn.


Taát caû nhöõng ñieàu ñoù laøm cho caây soài caøng theâm
kieâu haõnh.


“Ta laø moät daøn nhaïc!”, caây soài lôùn tieáng töï haøo.
“Nhöõng baûn giao höôûng tuyeät vôøi cuûa ta ngaân
vang khaép caû baàu trôøi. Ai maø nhö caùi que khaúng
khiu kia chaúng bieát laøm gì caû! Hoa hoàng thì ñöôïc
tích söï gì cô chöù?”


Caây hoa hoàng ruït reø, sôï haõi vaø chæ bieát im laëng.


Nhöng khi thaùng naêm ñeán, caây hoàng nôû hoa.


Caû khu vöôøn vang leân moät traøng phaùo tay daøi,
chaân thaønh vaø noàng nhieät.


Söù ñieäp cho baïn


Nhieàu ngöôøi caàn laøm ra veû laø moät ai ñoù, caàn xuaát
hieän tröôùc ngöôøi khaùc vôùi daùng veû maïnh meõ hôn
thöïc chaát mình laø. Hoï muoán laø caùi maø khoâng
phaûi hoï laø.


Caây Soài & Hoa Hoàng
MINH TRANG, FMA




HOÏC BIEÁT DON BOSCO


6 SOÁ 17 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM


Baøi vieát:


PASCUAL CHAVEZ
Chuyeån ngöõ:


VAÊN CHÍNH SDB


Lôøi môøi goïi cuûa Thieân Chuùa trong giaác mô chín tuoåi cuûa Don Bosco


L ÔØI MÔØI GOÏI CUÛA THIEÂN CHUÙA& SÖÏ CHOÏN LÖÏA CUÛA DON BOSCO


Don Bosco ñaõ soáng vaø laøm vieäc trong moät giai ñoaïn xaõ hoäi bieán chuyeån mau leï, theá nhöng söï chuyeån bieán naøy cuõng ñoàng thôøi daãn ñeán nhöõng maët tieâu cöïc,
ñaëc bieät trong laõnh vöïc xaõ hoäi vaø toân giaùo. Cuï theå,
tieán trình naøy ñaõ khôûi ñi töø Thôøi ñaïi Khai Saùng (Age
of Enlightenment). Thôøi ñaïi naøy ñaõ chaám döùt giai
ñoaïn aûnh höôûng cuûa Ki-toâ giaùo treân xaõ hoäi qua söï
leân ngoâi cuûa caùc yù thöùc heä baøi Ki-toâ giaùo vaø Baát Khaû


Trong Cöïu Öôùc, Thieân Chuùa ñaõ leân tieáng keâu goïi Moâi-sen töø ñaùm löûa giöõa buïi gai. Thieân
Chuùa phaùn: “Ta ñaõ thaáy roõ caûnh khoå cöïc cuûa daân Ta beân Ai caäp. Ta bieát caùc noãi ñau khoå
cuûa chuùng. Ta xuoáng giaûi thoaùt chuùng khoûi tay ngöôøi Ai caäp, vaø ñöa chuùng töø ñaát aáy leân moät
mieàn ñaát toát töôi, roäng lôùn, mieàn ñaát traøn treà söõa vaø maät...” (Xh 3, 7-8)
“Ta ñaõ nhìn thaáy... Ta ñaõ nghe thaáy... Ta bieát roõ... Ta xuoáng giaûi thoaùt chuùng”. Ñaây laø 4 caâu
boäc loä roõ tình cha tuyeät vôøi cuûa Thieân Chuùa. Thieân Chuùa khoâng heà boû rôi con caùi cuûa Ngöôøi.
Don Bosco cuõng ñöôïc môøi goïi ñeå theå hieän tình cha cuûa Thieân Chuùa trong thôøi ñaïi chuùng ta.


“Chæ caàn caùc con coøn treû laø ñuû ñeå cha heát
loøng yeâu thöông caùc con”


Don Bosco




Trong nhöõng thaäp nieân keá tieáp, hoaøn caûnh tieáp tuïc
ñoåi thay, nhöõng vaán ñeà môùi laïi phaùt sinh, nhöng loái tö
duy vaø böôùc tieán taâm linh cuûa ngaøi ñaõ laïi giuùp ngaøi môû
roäng nhöõng chaân trôøi, heä thoáng hoùa nhöõng hoaït ñoäng
vaø keá hoaïch, nhaân roäng nhöõng hoaït ñoäng, môøi goïi caùc
moân sinh cuûa ngaøi tham gia coäng taùc, keâu goïi söï uûng
hoä cuûa nhieàu ngöôøi vaø söï giuùp ñôõ cuûa caùc vò aân nhaân,
cuõng nhö nhöõng ngöôøi thieän chí. Baèng caùch naøy, loái
noùi “caùc treû ngheøo vaø bò boû rôi” mang moät yù nghóa laø
taàm möùc roäng hôn, khoâng chæ vieäc hieåu cuïm töø naøy
treân maët kinh teá xaõ hoäi, nhöng caû veà maët tinh thaàn,
vaên hoùa, vaø luaân lyù.


“Toâi coù theå laøm ñöôïc moïi söï trong Ñaáng ban
söùc maïnh cho toâi!”


Tính “thôøi ñaïi” nôi Don Bosco laø theá naøy: ngaøi khoâng
chæ coù nhöõng yù töôûng môùi phuø hôïp vôùi thôøi ñaïi vaø ñaùp
öùng cho nhöõng ñoøi hoûi cuûa caùc ngöôøi treû, nhöng coøn
laø söï ñaùp traû töùc thôøi vaø höõu hieäu cho nhöõng vaán ñeà
môùi, cho nhöõng thaùch ñoá môùi, nhöõng nhu caàu môùi,
nhöõng “loái taán coâng môùi” cuûa Satan (vì ñaây laø keát
quaû cuûa tieán trình phaân ñònh vaø cuûa loøng yeâu meán
Thieân Chuùa caùch thöïc söï). Thaùi ñoä naøy cuõng ñeán töø
moät nieàm tin vöõng chaéc vaø loøng caäy troâng khoâng lay
chuyeån, töø vieäc hieán mình hoaøn toaøn cho Thieân Chuùa


vaø tha nhaân, töø söï töï do noäi taâm voán laø keát quaû cuûa
söï thanh luyeän vaø töø boû. Don Bosco ñaõ vieát


cho moät vò linh muïc ñang rôi vaøo thaát ñaûm
raèng: “Lieäu toâi coù hoaøn thaønh


ñöôïc coâng vieäc naøo khoâng?
Toâi seõ cheát treân caùnh ñoàng
hoaït ñoäng nhö moät chieán
só cuûa Ñöùc Ki-toâ. Lieäu toâi coù
höõu duïng chuùt naøo khoâng,
hay chæ laø voâ duïng? Toâi coù
theå laøm ñöôïc moïi söï trong
Ñaáng ban söùc maïnh cho toâi.
Neáu theá thì lieäu coù nhöõng
gai nhoïn khoâng? Cha haõy
nhôù: nhöõng gai nhoïn haún seõ
bieán thaønh nhöõng boâng hoa
ñöôïc caùc thieân thaàn ñoäi leân
ñaàu cuûa cha treân thieân ñaøng.
Nhöng chaéc laø vì thôøi buoåi
quaù khoù khaên? Thôøi naøo cuõng
vaäy thoâi, nhöng Thieân Chuùa
luoân trôï giuùp cha: Ñöùc Ki-toâ


hoâm qua cuõng nhö hoâm nay”
(25.10.1878, Ceria, Epistolario di


S. Gioanni Bosco, III, 399).


Ñoái vôùi chuùng ta, ñaây laø baøi hoïc veà nieàm hy voïng vaø
can ñaûm, moät lôøi môøi goïi canh taân laïi söï trung thaønh,
söï daán thaân vaø tín thaùc vaøo Thieân Chuùa.


TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 17 7


Tri, trong ñoù nhöõng yù thöùc heä naøy baøi baùc söï töông
hôïp giöõa Lyù Trí – Khoa Hoïc – Ñöùc Tin, söï choáng ñoái
cuûa giai caáp trung löu vaø giôùi thôï thuyeàn vôùi nhöõng cô
caáu toå chöùc cuûa Giaùo Hoäi (ñieàu naøy nhanh choùng lan
roäng taïi caùc thaønh phoá, nhöng tieäm tieán nôi caùc vuøng
noâng thoân). Taïi YÙ, vieäc chaát vaán Roma ñaõ khôi laïi veát
thöông nôi taâm hoàn cuûa caùc tín höõu. Döôùi aùp löïc cuûa
giôùi trí thöùc choáng giaùo só vaø cuûa giôùi kinh doanh giaàu
coù, maø qua phöông tieän baùo chí cuõng nhö qua caùc
loái phaùt bieåu vaø loái soáng coâng khai, nhöõng theá heä treû
môùi ñöôïc ñaøo taïo taïi caùc tröôøng hoïc ñaõ daàn ngaû theo
thuyeát baát khaû tri, bò maát ñònh höôùng, vaø deã laøm moài
cho nhöõng lyù thuyeát vaø loái soáng khoâng phuø hôïp vôùi
nhöõng thöïc haønh Ki-toâ giaùo. Cuøng luùc, nhöõng daïng
thöùc ngheøo khoå môùi laïi xuaát hieän: hieän traïng di daân
trong vaø ngoaøi nöôùc trôû neân oà aït, nhöõng neàn vaên hoùa
bò maát goác, vieäc boùc loät söùc lao ñoäng vaø loái haønh xöû
thoâ baïo veà luaân lyù treân nhöõng haïng ngöôøi ngheøo khoå
trong xaõ hoäi.


Cöùu vôùt Giôùi Treû


Ñoái vôùi Don Bosco, chính boái caûnh lòch söû vôùi nhöõng
toån thöông vaø caêng thaúng veà maët xaõ hoäi naøy laïi trôû
thaønh cô hoäi quyù giaù ñeå giuùp ngaøi phaân ñònh ñöôïc lôøi
môøi goïi cuûa Thieân Chuùa. Trong khi ngoaøi xaõ hoäi, ngöôøi
ta chæ bieát baøn caõi tranh luaän, keát aùn hay ca thaùn
veà hieän tình cuûa thôøi ñaïi, thì Don Bosco laïi
bieát nhìn ra söï hieän dieän tích cöïc vaø naêng
ñoäng cuûa Thieân trong doøng lòch
söû nhaân loaïi. Ñöôïc huaán luyeän
ñeå trôû thaønh moät vò muïc töû
daán thaân hoaït ñoäng vì phaàn
roãi cuûa nhaân loaïi, ñaëc bieät
cuûa caùc baïn treû, Don Bosco
ñaõ ñoàng haønh vôùi thôøi ñaïi
cuûa ngaøi vôùi loøng yeâu meán
vaø oùc saùng taïo, daùm daán
mình vaøo nhöõng gì ñang
xaûy ra quanh ngaøi, saün
saøng hy sinh caû cuoäc soáng
ñeå thöïc thi söù meänh ñöôïc uûy
thaùc cho ngaøi, xaùc tín raèng
chính aân suûng cuûa Thieân
Chuùa vaãn luoân maïnh meõ hôn
baát kyø nhöõng trôû ngaïi naøo
cuûa nhaân loaïi. Chính aân suûng
naøy hoã trôï caùch hieäu quaû cho
baát kyø ai muoán laøm lan roäng
Vöông quoác cuûa Ñöùc Ki-toâ nôi taâm hoàn con ngöôøi.


Tình caûnh cuûa nhöõng thanh thieáu nieân ngheøo khoå maø
Don Bosco baét gaëp taïi thaønh phoá Toâ-ri-noâ nöôùc YÙ vaøo
nhöõng thaäp nieân 40 vaø 50, caû nhöõng bieán coá xaõ hoäi,
chính trò, vaø toân giaùo cuõng nhö nhöõng quy ñònh cuûa
caùc luaät leä môùi, ñaõ thoâi thuùc vaø hình thaønh nôi ngaøi aân
ñieån giaùo duïc, loøng nhieät thaønh muïc vuï vaø nhöõng taøi
naêng töï nhieân. Taát caû ñeàu giuùp ngaøi nhaän ra mình caàn
phaûi ôû theá chuû ñoäng vaø döï phoøng nöõa.


TU HOÄI




8 SOÁ 17 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM


CHOÏN LÖÏA SAÂN CHÔI MÔÙI
Giöõa muoân vaøn hoaït ñoäng, haõy bieát taïo


söï caân baèng vaø hoøa ñieäu trong cuoäc soáng.
Haõy caån thaän suy nghó trong caùc löïa choïn


haèng ngaøy cuûa baïn.


Töø moät thöïc teá


Ngaøy nay, ngöôøi ta leân tieáng baùo ñoäng veà tình traïng soáng
cuûa caùc baïn treû laø “cö daân maïng” vaø cuûa theá giôùi kyõ
thuaät soá: nhöõng chuyeän “beänh hoaïn” cuûa theá giôùi “aûo”,
naïn meâ “game” cuûa moät soá baïn treû ñeán ñoä kieät söùc sau
moät thôøi gian daøi ngoài treân maùy vi tính, hay chuyeän “chaùt
chít online” ñeán möùc queân aên queân nguû vaø... queân caû
moïi ngöôøi ñang soáng xung quanh mình. Caùc tieäm “Net”
moïc leân aàm aàm vaø thu huùt nhieàu baïn treû vôùi söùc maïnh
cuûa noù: khaùm phaù moät theá giôùi “aûo”. Vôùi trí töôûng töôïng
maïnh meõ, nhieàu baïn treû muoán ñöôïc thoaùt ra khoûi nhöõng
raøng buoäc ñôøi thöôøng ñeåø bay boång leân nôi cuûa nhöõng öôùc
mô, cuûa theá giôùi nhöõng troø chôi hay nhöõng cuoäc gaëp gôõ
“aûo”, gioáng nhö “choán boàng lai” giöõa ñôøi thöôøng.


Beân caïnh nhöõng veû ñeïp “aûo”, duø thích thuù ñeán maáy
ngöôøi ta vaãn khoâng theå soáng thieáu nhöõng veû ñeïp thaät:
nhu caàu giöõ gìn söùc khoeû vaø “dòch vuï laøm ñeïp” ngaøy
caøng trôû neân caáp thieát. Caùc ñieåm taäp theå hình, trung
taâm theå thao, saân boùng mini, caâu laïc boä vaø phong traøo
döôõng sinh... ñöôïc môû ra nhieàu nôi. Ñoù laø nhöõng “saân
chôi” thöïc ñeå reøn luyeän vaø giöõ gìn thaân theå, nhöng xem
ra ít haáp daãn caùc baïn treû. Coù phaûi laø vì hoï sôï bò ngöôøi
khaùc treâu raèng “ñaàu oùc ngu si töù chi phaùt trieån” chaêng?
Ñuùng hôn coù leõ vì phaàn ña hoï phaûi lo nghó ñeán chuyeän
hoïc haønh, ñeán vieäc laøm, ñeán cuoäc soáng tröôùc ñaõ roài môùi
ñeán chuyeän “giaûi trí” vaø ñeán caùc vaán ñeà söùc khoeû sau.


Nhöõng taøi lieäu thoáng keâ quoác gia gaàn ñaây veà thanh thieáu
nieân cuõng minh chöùng ñieàu naøy: taêng caùc cô hoäi vieäc laøm
(40,5%), sau ñoù laø taïo/taêng caùc cô hoäi giaùo duïc (28,6%). Coù
theå thaáy tyû leä khaù cao ôû nhoùm 22-25 tuoåi muoán coù theâm caùc
cô hoäi kieám vieäc laøm (44,8%). Ñaùng chuù yù laø chæ coù 8,5%
thanh thieáu nieân muoán coù theâm cô hoäi tieáp caän vôùi caùc dòch
vuï chaêm soùc söùc khoûe, nhoùm nam thaønh thò töø 14-17 tuoåi coù
tyû leä thaáp nhaát laø 4,2%. Ñieàu naøy coù theå laø do thanh thieáu
nieân caûm thaáy böùc xuùc veà ñôøi soáng kinh teá hoaëc phaàn lôùn
thanh thieáu nieân khoâng caàn ñeán caùc dòch vuï y teá. (Xin xem
chi tieát ôû trang Web http://www.gso.gov.vn/default.aspx?ta
bid=411&idmid=4&ItemID=4150).


Choïn löïa giöõa “aûo” vaø “thöïc”


Kinh nghieäm cuûa cha oâng ta: “toát goã hôn toát nöôùc sôn” xem
ra vaãn coøn nguyeân giaù trò. Tuy nhieân, ngaøy nay hình nhö “sôn
toát” coù theå ñöôïc choïn löïa hôn laø “goã toát”. Nhieàu baïn “teen”
ñaõ choïn caùch laøm ñeïp theo caùc “ngoâi sao”, aên maëc kyø dò, ñi
ñöùng noùi naêng khoâng gioáng ai, hay nhö caùc “ngheä syõ” trong
khi chính mình chæ laø “ngöôøi thöôøng”. Nhieàu baïn treû thích
soáng kieåu “xaøi xong boû” neân xem “chaúng coù vaán ñeà gì” giöõa
choïn löïa “maãu maõ” hay “chaát löôïng”. Chuyeän thöôøng thoâi,
nhöng thaät taâm maø noùi: coù ai laïi baèng loøng khi söû duïng “haøng
nhaùi” “haøng doåm” vaø caûm thaáy “bình thöôøng” khi bò ngöôøi
khaùc ñaùnh löøa? Moät ngöôøi khoân ngoan bình thöôøng luoân bieát
phaân bieät giöõa thöïc vaø mô ñeå khoûi phaûi soáng trong aûo voïng
vaø khoâng bò ñaùnh löøa.


“Mens sana in corpore sano” – Moät tinh thaàn laønh maïnh
trong moät theå xaùc traùng kieän. Caâu noùi xöa cuûa ngöôøi phöông
Taây muoán nhaéc ta nhôù ñeán moái töông quan maät thieát giöõa
tinh thaàn vaø theå xaùc, giöõa veû ñeïp beân ngoaøi vaø noäi taâm. Ñuùng
theá, khi theå xaùc maïnh khoeû, ngöôøi ta coù theå laøm ñöôïc nhieàu
vieäc moät caùch deã daøng. Söùc khoeû laø vaøng vaø vì theá ñeå coù


Baøi vieát:


AN PHONG, SDB


AO
?


.
? THUC&




TÆNH DOØNG
ñöôïc thöù vaøng quyù giaù naøy, ngöôøi ta caàn boû thôøi gian, söùc löïc
vaø caû tieàn baïc nöõa ñeå maø mua laáy. Ai khoâng bieát giaù trò thì deã
daøng phung phí noù vì nhöõng chuyeän “taàm phaøo”.


Caùc nghieân cöùu môùi cuûa khoa hoïc kyõ thuaät, ngaønh y khoa
vaø taâm lyù hoïc cuõng giuùp chuùng ta hieåu roõ theâm: cô theå con
ngöôøi nhö moät coã maùy hoaøn haûo. Khi caùc boä phaän vaän haønh
nhòp nhaøng ta seõ caûm thaáy maïnh khoeû. Taát nhieân, coøn phaûi
tính ñeán chuyeän moâi tröôøng soáng nöõa: seõ coù luùc traùi gioù trôû
trôøi vaø ta seõ bieát ngay ñieàu gì ñang xaûy ra trong cô theå mình.
Beân caïnh ñoù, tinh thaàn (vaø taâm lyù) cuõng laø yeáu toá caàn löu yù
cho cuoäc soáng laønh maïnh. Nhieàu beänh taät “hieän ñaïi” xaûy ra
vì nguyeân nhaân bò öùc cheá taâm lyù (stress) hay bò roái loaïn caùc
chöùc naêng nghe nhìn, ñònh vò, ñieàu tieát... do aùp löïc cuûa coâng
vieäc, do chuyeän buoàn chuyeän vui dieãn ra quanh ta. Nôi nhöõng
ai bò haáp löïc cuûa “theá giôùi aûo”(ghieàn maïng) loâi keùo, thì cuõng
deã thaáy haàu heát caùc roái loaïn naøy. Noùi moät caùch ñôn giaûn, hoï
soáng maø xem ra ñang ôû “ñaâu ñoù” treân maây, treân trôøi, aên nguû
vaät vôø, laøm vieäc lô ñaõng, soáng trong hoài hoäp...


Caùc nhaø taâm lyù hay khuyeân ngöôøi ta: khi bò caêng thaúng, haõy
tìm caùch thö giaõn baèng aâm nhaïc, xem phim, ñi daïo, troø
chuyeän voùi baïn beø, thinh laëng giöõa thieân nhieân vaø... nhieàu
caùch khaùc nöõa. Vôùi caùc baïn treû thì sao? Baïn bò aùp löïc taâm lyù
ö? Coù theå laém! (do chuyeän caêng thaúng trong vieäc hoïc haønh,
chuyeän truïc traëc gia ñình, baïn beø...) Baïn tìm caùch thö giaõn
ö? Hôïp lyù laém, nhöng baèng caùch naøo ñaây? Vaøo internet, ngoài
“baám game” vaøi tieáng, lang thang treân maïng haøng giôø ñeå
tìm baïn vaø nhöõng troø tieâu khieån khaùc... Keát quaû laø söï caêng
thaúng naøy noái tieáp caêng thaúng kia, meät moûi noï daãn theo kieät
söùc khaùc. Vaø ngöôøi ta cöù tieáp tuïc voøng luaån quaån: meät moûi,
chaùn chöôøng, baát oån luoân.


Caàn chaêng moät söï caân baèng?


Baïn coù bieát raèng giöõa muoân hoaït ñoäng thö giaõn vaø giaûi trí nhö
chôi video game, xem tivi, thöôûng thöùc aâm nhaïc, vieäc taäp
dôït hay chôi moät moân theå thao naøo ñoù, laø caùch raát toát ñeå baïn
coù ñöôïc nhöõng kyû naêng soáng vaø giöõ gìn söùc soáng cho chính
mình. Ñoù laø hình thöùc thö giaõn “thaät” ñeå baïn coù ñöôïc söùc
khoeû, söï deûo dai, nhanh nheïn, tinh thaàn kyû luaät, tình ñoàng
ñoäi; nhöõng traûi nghieäm veà söï coâng baèng, söï thaønh coâng, thaát
baïi seõ ñeàu giuùp baïn vöôn leân; duø baïn tham gia troø chôi ôû vò
trí naøo, baïn cuõng phaûi luoân noå löïc ñeå vöôït thaéng chính mình,
ñem nieàm vui, goùp söùc mình cuøng ngöôøi khaùc laøm neân chieán
thaéng.


Cuõng caàn phaûi noùi theâm raèng, söï caân baèng trong moïi hoaït
ñoäng seõ taïo ra hoaø ñieäu cho cuoäc soáng cuûa baïn. Moät thôøi,
caùc baïn treû noùi ñuøa raèng “Hoïc (laøm) maø khoâng chôi (thö giaõn)
hao moøn tuoåi treû, chôi maø khoâng hoïc phaù boû cuoäc ñôøi”.
Chôi vaø hoïc, laøm vieäc vaø thö giaõn ñeàu quan troïng vaø boå sung
nhau. Coù caâu noùi raèng “Nhaân ñöùc naèm ôû söï trung dung” – (In
medio stat virtus). Baïn löïa choïn ñeå soáng toát hôn vaø “thaønh
ngöôøi” qua vieäc taäp luyeän caùc ñöùc tính toát, vaø ñöøng ñaùnh maát
söï caân baèng trong caùc hoaït ñoäng cuûa mình. Ñöøng queân moät
chuùt mô moäng vaø saùng taïo cuûa tuoåi treû ñeå laøm cho cuoäc ñôøi
bôùt khoâ khan vaø nhaøm chaùn. Ñöøng queân suy nghó vaø choïn löïa
giöõa ñieàu gì caàn phaûi laøm baây giôø ñeå traùnh bôùt nhöõng sai laàm
trong cuoäc soáng veà sau. Ñöøng queân ñaët öu tieân cho nhöõng
vieäc quan troïng vaø caàn thieát tröôùc heát roài ñeán nhöõng vieäc nhoû
sau. Haõy caån thaän suy nghó trong caùc löïa choïn ñeå soáng, vì
ñieàu mình thích chöa chaéc laø ñieàu toát, vaø nhöõng gì baïn muoán


“laøm cho baèng ñöôïc” khoâng luoân luoân mang laïi giaù trò
ñích thöïc. Haõy tin töôûng raèng nhöõng gì baïn chòu khoù hy
sinh vaø haønh ñoäng vôùi traùi tim cuøng moà hoâi vaø nöôùc maét
seõ khoâng bao giôø rôi vaøo queân laõng hay trôû neân hö aûo vaø
voâ nghóa.


Vaø baïn haõy nghe laïi lôøi daïy cuûa caùc vò thaùnh: “Caùc con
haõy vui chôi thoaû thích, mieãn laø ñöøng phaïm toäi” (Don
Bosco); “Caùc vaän ñoäng vieân chaïy ñua treân thao tröôøng
ñeå coá giaønh laáy voøng nguyeät queá chieán thaéng roài seõ muïc
naùt, coøn anh em haõy coá giaønh laáy voøng hoa vaø phaàn
thöôûng khoâng hö maát” (Thaùnh Phao loâ – 1 Cor 9, 24-25).


TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 17 9


Troø chôi tröïc tuyeán (Game Online) laø troø chôi treân Internet vaø coù söï töông taùc giöõa ngöôøi söû duïng
dòch vuï vôùi heä thoáng maùy chuû cuûa doanh nghieäp cung
caáp dòch vuï hoaëc coù söï töông taùc giöõa nhöõng ngöôøi söû
duïng dòch vuï vôùi nhau. Troø chôi tröïc tuyeán bao goàm:


1. Troø chôi coù söï töông taùc giöõa nhieàu ngöôøi chôi vôùi
nhau ñoàng thôøi thoâng qua heä thoáng maùy chuû troø
chôi cuûa doanh nghieäp.


2. Troø chôi chæ coù söï töông taùc giöõa ngöôøi chôi vôùi heä
thoáng maùy chuû troø chôi cuûa doanh nghieäp.


3. Troø chôi coù söï töông taùc giöõa nhieàu ngöôøi chôi vôùi
nhau nhöng khoâng coù söï töông taùc giöõa ngöôøi chôi
vôùi heä thoáng maùy chuû troø chôi cuûa doanh nghieäp.


Ñieåm cung caáp dòch vuï troø chôi tröïc tuyeán
coâng coäng laø toå chöùc hay caù nhaân cung caáp khaû naêng
truy nhaäp Internet vaø söû duïng dòch vuï troø chôi tröïc tuyeán
cho ngöôøi söû duïng, bao goàm ñaïi lyù Internet coù tham gia
cung caáp dòch vuï troø chôi tröïc tuyeán, ñieåm cung caáp
dòch vuï troø chôi tröïc tuyeán coâng coäng do doanh nghieäp
cung caáp dòch vuï troø chôi tröïc tuyeán thieát laäp vaø caùc
ñieåm cung caáp dòch vuï troø chôi tröïc tuyeán coâng coäng
khaùc, theo quy ñònh cuûa Boä Thoâng tin vaø Truyeàn thoâng.


GAME ONLINE LAØ GÌ?




SOÁ 17 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 10


NGAØY AÁY


Baøi vieát:


HOÀNG ANH


THAÙNH GIAÙ VÖÔN
CAO TREÂN ÑÆNH THAÙP


CHUOÂNG LAØ NÔI NOÙ DOÕI
MAÉT MOÃI KHI LOØNG BAÁT
AN, CHEÂNH VEÂNH. BÔÛI


NÔI AÁY KHOÂNG COÙ BON
CHEN, LÖØA GAÏT, NHÖNG


TAÁT CAÛ LAØ TÌNH YEÂU.


nheïn ngoài sau löng ba meï. Chæ trong moät thoaùng, saân
nhaø thôø ñaõ vaéng laëng, chaúng coøn boùng ngöôøi.


Nhìn boïn treû hoái haû di chuyeån nôi naøy ñeán nôi khaùc, taát
taû vôùi caëp saùch treân vai, noù caûm thaáy nuoái tieác nhöõng
ngaøy thanh bình cuûa thuôû aáy, treân saân nhaø thôø thaân
thöông.


Cuõng nhö nhöõng treû nít, noù baây giôø choän
roän vôùi vieäc hoïc haønh treân thaønh phoá,
cuõng taát taû vôùi thôøi khoaù bieåu daày khít
cuûa nhöõng ‘show’ laøm vieäc ngoaøi giôø
hoïc, nhöõng giôø lang thang cuøng ñaùm
baïn taïi quaùn caø pheâ, hay shopping, hay
löôùt web. Noù chaúng coøn giôø ñeå nghó
ñeán goùc ‘saân chôi’ nhoû beù ngaøy naøo. Coù
chaêng, chæ laø nhöõng ngaøy leã Chuùa nhaät:
ñeán vaø veà voäi vaõ.


Ngaãm nghó : ‘Chaúng leõ ‘caùi saân chôi’
thaân thieát suoát tuoåi thô, suoát tuoåi hoa


nieân cuûa noù laïi laëng leõ bieán maát trong ñoä tuoåi ‘ñôm
boâng keát traùi’ maø khoâng ñeå laïi chuùt daáu veát?


Loøng noù chuøng xuoáng trong tieáng chuoâng ñoå baùo
giôø thaùnh leã saép tôùi, thay cho caâu traû lôøi. Raèng chính
nieàm tin töôûng, nieàm vui, tình thöông meán maø noù traûi
nghieäm trong ‘saân chôi nhaø thôø’ aáy, ñaõ luoân ñoàng haønh
vôùi noù trong nhöõng choïn löïa, ñaõ giuùp noù bieát noùi khoâng
vôùi nhöõng loái soáng khoâng laønh maïnh, vaø giuùp noù ‘ñieàu
chænh’ chính mình ñeå khoâng bò ‘ñoán ngaõ’ trong nhöõng
caùm doã luoân chöïc chôø ñoái vôùi tuoåi treû.


Ngaøy mai noù trôû veà thaønh phoá sau nhöõng ngaøy nghæ
giöõa kyø, chaéc chaén thaønh phoá vaãn nhoän nhòp töng
böøng vaø hoái haû, nhöng giôø ñaây trong loøng noù coù moät


khoaûng saân raát thanh bình, traøn
ngaäp söï thinh laëng.


AÙnh maét to, troøn voán nhieàu mô
moäng cuûa noù höôùng veà ngoâi


nhaø thôø. Thaùnh giaù vöôn cao
treân ñænh thaùp chuoâng seõ
laø nôi noù doõi maét moãi khi
loøng baát an, cheânh veânh.
Bôûi nôi aáy khoâng coù bon


chen, khoâng coù löøa gaït
maø taát caû laø tình yeâu.


Laâu laém roài noù môùi ñöôïc trôû veà nhaø vaø ñi leã thieáu nhi taïi ngoâi nhaø thôø thaân yeâu naøy. Nheï nhaøng böôùc ñi treân caùc baäc theàm nhaø thôø, loøng noù xao xuyeán khoù taû. Caây tuøng môùi
ñöôïc caét tæa laïi, haøng caây sao troàng luùc xaây nhaø thôø
giôø cuõng cao hôn nhieàu. Maøu traéng tinh khoâi cuûa
ngoâi nhaø thôø naêm naøo ñaõ ñöôïc thay
baèng moät maøu naâu gaïch aám aùp. Duø
cho söï ñoåi maøu ñoù coù laøm noù chôït
buoàn, vì töø beù ñaõ quaù quen vôùi ngoâi
nhaø thôø gam traéng, nhöng caûm giaùc
an toaøn thaân thöông cuûa ngoâi nhaø thôø
vaãn coøn nguyeân veïn, thaät troøn trong
kyù öùc noù.


Saân nhaø thôø laø saân chôi cuûa boïn treû
con hoài ñoù, cöù moãi laàn ra chôi, luõ hoïc
troø caáp tieåu hoïc tranh nhau chui qua
haøng raøo chaïy chôi treân saân nhaø thôø.
Nhaûy daây, chôi oâ quan, chôi chuyeàn,
nhaûy ngöïa... nhöõng troø chôi thuôû aáu thôøi vaãn nhö dieãn
laïi soáng ñoäng trong noù, khi ñaët böôùc chaân vaøo töøng
goùc saân nhaø thôø.


Gaëp noù, anh ca tröôûng tay baét maët möøng, môøi leân ca
ñoaøn haùt cuøng caùc em. Ñeán gaàn gian cung thaùnh, noù
ngoài vaøo gheá ca ñoaøn, nôi noù ñaõ töøng ngoài khi coøn laø
ca vieân trong ca ñoaøn thieáu nhi, vaø noù say söa hoaø vôùi
gioïng haùt cuûa caùc em nhoû. Cuõng gaàn ñoù, nôi thöôøng
laøm hang ñaù trong muøa Giaùng Sinh, noù ñaõ töøng quen
thuoäc vôùi chieác aùo ñaàm daøi vaø ñoâi caùnh traéng, ñoâi
tay chaép laïi trong hình haøi thieân thaàn nhoû chaàu Chuùa
Haøi Nhi.


Mieân man laàn giôû laïi nhöõng kyû nieäm trong kyù öùc, noù
chôït nhaän ra ngoâi nhaø thôø thaân thieát vôùi noù hôn noù
töôûng.


Tieáng coøi xe, tieáng xe, tieáng lao
xao beân ngoaøi ñöa noù
trôû veà thöïc taïi. Thì ra
Thaùnh leã ñaõ keát thuùc.
Ñaùm treû tíu tít uøa ra khoûi
nhaø thôø, moãi ñöùa nhanh


NGOÂI
NHAØ THÔØ




Tuoåi thieáu nieân, moãi laàn ñi hoïc giaùo lyù laø moät “cöïc hình” ñoái vôùi noù. Neáu khoâng vì sôï maáy “gaäy” cuûa ba meï thì noù ñaõ chaúng buoàn ñeán lôùp giaùo lyù. Lyù do, giôø giaùo lyù quaù teû nhaït ñoái vôùi nhöõng troø chôi noù
yeâu thích.


Giôø giaùo lyù chæ coù 45 phuùt nhöng luùc naøo cuõng oàn aøo, ñöùa
naøy gheïo ñöùa kia, ñuøa giôõn, noùi chuyeän rieâng. Coøn noù ngaùp
leân ngaùp xuoáng, nghe tai naøy loït tai kia. Theá maø anh giaùo lyù
vieân chaúng nhaän ra hay laø coá gaéng chòu ñöïng (?)... vaø cöù theá
maø thao thao baát tuyeät vôùi baøi giaûng.


Leng keng, leng keng... Tieáng chuoâng baùo keát thuùc giôø hoïc
vöøa vang leân, boïn noù chaïy aøo ra saân nhö ong vôõ toå. Thaät
nhanh, boïn chuùng chieám lónh laáy saân banh, giaønh giaät cho
ñöôïc traùi boùng toát nhaát. Coù luùc caû boïn boû hoïc ruû nhau ñi aên
haøng, hay tuï taäp taïi nhöõng tieäm “net” ñeå roài say söa vôùi
nhöõng troø “game online”.


Noù thöôøng bò ba meï caûnh baùo vì nhöõng ‘toäi’ ñaïi loaïi
nhö löôøi bieáng, ham chôi, ham aên, nhieàu chuyeän,
khoâng vaâng lôøi. Roài hình nhö caû thaøy coâ, thaäm chí
anh giaùo lyù vieân cuõng buoäc toäi noù nhö theá! Chæ
rieâng noù thaáy mình khoâng ñaùng toäi. Tuoåi 13,
nhöõng nhu caàu giaûi trí, thö giaõn, baïn beø laø
nhöõng chuyeän voâ cuøng chính ñaùng. Taïi sao
moïi ngöôøi ñeàu nghó noù ‘hö’ tôùi nôi roài?!!!


Vôùi nhöõng ‘toäi danh’ nhö theá, vieäc hoïc
taäp laãn giaùo lyù chaúng thaêng tieán bao nhieâu,
neáu khoâng noùi laø leâ leát. Nhöng roài noù cuõng qua ñöôïc phoå
thoâng vaø caû lôùp giaùo lyù daønh cho lôùp tuoåi lôùn nhaát trong
giaùo xöù.


Luùc naøy, coù leõ ñieàu laøm moïi ngöôøi ngôõ ngaøng hôn caû, laø
chính noù trôû thaønh moät giaùo lyù vieân naêng noå, nhieät thaønh,
ñöôïc nhieàu hoïc sinh yeâu thích. Nhôù laïi, noù khoâng theå khoâng
caùm ôn nhöõng gì ñaõ traûi nghieäm, keå caû nhöõng ‘giôø nhaøm
chaùn’ vaø nhöõng phaûn öùng cuûa mình vaø cuûa boïn baïn trong
lôùp giaùo lyù, vì coù theá, noù môùi bieát tim ñen cuûa boïn treû thôøi
nay maø ‘baén’ truùng.


Tuy nhieân, böôùc quyeát ñònh cho söï thay ñoåi naøy phaûi
tính töø caâu noùi cuûa ñöùa baïn hoïc taïi tröôøng ñaïi hoïc. Böõa
ñoù, noù vaø nhoùm baïn baøn luaän veà chuyeän toân giaùo. Trong
nhoùm, coù ñöùa ñaïo phaät, ñöùa ñaïo tin laønh, ñöùa thôø oâng
baø, ñöùa chaúng thôø ai vaø chæ mình noù laø ngöôøi coâng giaùo.
Caû ñaùm ngoài tranh luaän soâi noåi, bao nhieâu thaéc maéc,
chaát vaán boãng döng chóa vaøo noù, keû ñöôïc meänh danh laø
‘ngöôøi coù ñöùc tin’.


Tieác thay, nhöõng caâu hoûi duø khoâng ñeán noãi quaù hoùc buùa
nhöng vì kieán thöùc giaùo lyù “mô mô maøng maøng” neân
noù chaúng giaûi thích ñöôïc gì vaø neáu coù noùi daêm caâu cuõng
chaúng coù tí thuyeát phuïc naøo! Moät ñöùa trong nhoùm, vaø
laïi laø ñöùa baïn raát thaân, leân tieáng: “Maøy coù ñaïo cuõng nhö
khoâng, boû ñaïo ñi cho roài!”


Caâu noùi aáy laøm noù beõ maët, aùm aûnh noù suoát nhieàu ngaøy
lieàn.


Phaûn tænh ‘Theá giôùi thay ñoåi moãi ngaøy vaø ñaët ra
nhieàu thaùch ñoá cho nieàm tin, neáu khoâng hieåu ñuùng


seõ chaúng soáng ñuùng’ ñaõ thuùc ñaåy noù leân ñöôøng
‘taàm ñaïo’. Töø aáy, noù sieâng naêng ñeán nhaø thôø,


gaëp caùc linh muïc ñeå baøn hoûi. Noù duøng nhieàu
giôø truy taàm treân maïng Internet veà caùc vaán


naïn nieàm tin. Khoâng ngôø, ‘laõnh ñòa’ maø
tröôùc nay noù chæ duøng trong vieäc giaûi
trí laïi thaät höõu duïng trong nhöõng truy
cöùu, nhaát laø qua Facebook, noù gaëp raát


nhieàu nhöõng baïn beø cuøng mang noãi baên khoaên nhö noù,
vaø theá laø ‘hoäi Light of truth’ ra ñôøi. Noù chaúng nhöõng lôùn
leân trong nieàm tin, nhöng coøn haân hoan vì nieàm vui cuøng
nhau soáng ñeïp vaø soáng coù yù nghóa.


Vôùi vai troø laø giaùo lyù vieân, noù tìm moïi caùch ñeå laøm sao giôø
giaùo lyù luoân sinh ñoäng vaø thu huùt. Noù muoán hoaït ñoäng
naøy phaûi laø moät saân chôi haáp daãn!


Giôø giaùo lyù cuûa lôùp noù ñaâu chæ vaøo ngaøy Chuùa Nhaät. Haèng
ngaøy, noù vaø hoïc sinh lôùp noù gaëp nhau treân Facebook,
chuùng baøn luaän, trao ñoåi, khích leä nhau. Giôø ñaây, giaùo lyù
quaû thöïc trôû neân thaät gaàn guõi, haáp daãn.


Baøi vieát: TRÍ HIEÁU


VÔÙI VAI TROØ MOÄT GIAÙO LYÙ VIEÂN, NOÙ TÌM
MOÏI CAÙCH ÑEÅ GIÔØ GIAÙO LYÙ LAØM SAO
THAÄT SINH ÑOÄNG, THU HUÙT VAØ GAÀN GUÕI.
NOÙ MUOÁN HOAÏT ÑOÄNG NAØY TRÔÛ THAØNH
MOÄT SAÂN CHÔI CHO CAÙC BAÏN TREÛ.


TRANG BAÏN TREÛ


11TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 17


SAÂN CHÔI
& NIE ÀM TIN




Baøi vieát: ÑÌNH PHÖÔÙC SDB


NHU CAÀU HIEÅU BIEÁT VAØ LAØM CHO MÌNH
ÑÖÔÏC HIEÅU BIEÁT, ÑÖÔÏC YEÂU MEÁN LAØ


MOÄT NHU CAÀU QUAN TROÏNG CUÛA CON
NGÖÔØI, ÑAËC BIEÄT LAØ CAÙC NGÖÔØI TREÛ,
NEÂN CAÀN COÙ SÖÏ CHAÂN THAÄT KHI SÖÛ


DUÏNG MAÏNG XAÕ HOÄI NAØY.


Saân c
hôi On


line cu
ûa Baïn


Treû


FACEBOOK
vaø Mark Zuckerberg


Internet laø moät coâng cuï giuùp con ngöôøi phaùt huy nhöõng tieàm naêng vaø môû roäng söï hieåu bieát, keát noái töông quan, chia seû vaø hieäp thoâng trong cuoäc soáng. Maïng löôùi Net toaøn caàu ngaøy caøng gaén chaët vaø ñi vaøo ñôøi soáng con ngöôøi: Myspace, Flickr,
Netblog, Hi5, Orkut, Frienster, Blogs, Twitter vaø Facebook.


Hieän nay nhieàu ngöôøi tìm ñeán Facebook ñeå chia seû thoâng tin vaø
keát noái baïn beø töø khaép moïi nôi treân theá giôùi vaø noù trôû thaønh moät
saân chôi môùi trong theá giôùi ngöôøi treû, moät maïng xaõ hoäi lôùn ngaøy
caøng thu huùt nhieàu ngöôøi tham gia. Nhieàu baïn treû thaäm chí xem
Facebook laø ‘cuoäc soáng cuûa chính mình’.


Facebook laø gì?


Facebook ñöôïc khai sinh vaøo thaùng 2 naêm 2006 khi Mark
Zuckerberg, sinh vieân khoa Taâm Lyù Hoïc cuûa Ñaïi Hoïc Havard (USA),
khôûi xöôùng moät chöông trình online cho nhoùm baïn cuûa mình (Chris
Hughes, Dustin Moskovitz vaø Eduardo Saverin) ñaêng kyù döõ lieäu
caù nhaân. Chæ trong voøng moät thaùng, moät nöûa soá sinh vieân ñaïi hoïc
Havard luùc ñoù ñaõ ñaêng nhaäp vaøo trang cuûa nhoùm naøy, tieáp theo ñoù
laø caùc tröôøng ñaïi hoïc khaùc treân nöôùc Myõ, vaø vôùi söï tieán trieån khoâng
ngöøng, maïng Facebook vöôït quaù ngöôõng cöûa caùc tröôøng ñaïi hoïc ñeå
vöôn roäng ñeán nhieàu laõnh vöïc khaùc nhau.


YÙ töôûng ban ñaàu cuûa Facebook chæ laø noái keát caùc sinh vieân, ñaùp laïi
nhu caàu xaõ hoäi tính vaø nhu caàu hieåu bieát trong theá giôùi ngöôøi treû vaø
trong vieäc hoïc taäp. Ngaøy nay, Facebook mang nhieàu muïc ñích khaùc
nhau: keát baïn, chia seû, thoâng tin, hieåu bieát laãn nhau, caàu nguyeän,
höôùng daãn, quaûng caùo.


Vôùi Facebook, moät ngöôøi coù theå noái keát vaø tìm gaëp baïn beø ñaõ nhieàu
naêm khoâng coù tin töùc (baïn beø thôøi thô aáu, baïn hoïc thôøi tieåu hoïc,
nhöõng ngöôøi bieát ñeán qua moät laàn, nhöõng ngöôøi cuøng sôû thích,
nhöõng ngöôøi cuøng caûnh ngoä, cuøng lyù töôûng hay cuøng linh ñaïo).




TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 17 13


Ñaêng nhaäp Facebook thaät ñôn giaûn, chæ caàn ñaêng kyù email vaø
password (maät khaåu). Moät khi ñaêng nhaäp roài, thì coù theå keát
baïn vôùi moïi ngöôøi. Maïng löôùi naøy cho pheùp moâ taû baïn laø ai
vôùi moät dung maïo chaân thaät. Chaáp nhaän moät ngöôøi baïn treân
Facebook coù nghóa laø chaáp nhaän chia seû danh saùch baïn beø
cuûa mình, qua ñoù coù theå trao ñoåi, hieåu bieát veà cuoäc soáng vaø
veà töông quan cuûa nhau. Ñeå nhöõng töông quan naøy ñaït tính
chaân thaät, thì caàn thieát theâm vaøo ñoù nhöõng thoâng tin caù nhaân,
nhöõng ghi chuù vaø hình aûnh cuûa chính mình.


Coù theå chia seû ñieàu gì vôùi baïn beø treân Facebook?


Treân trang chuû böùc töôøng (wall) cuûa chính mình, moãi caù nhaân
coù theå chia seû moïi ñieàu, veà muoân hình vaïn traïng trong cuoäc
soáng chaúng haïn nhöõng gì mình ñang laøm, nhöõng taâm tö tình
caûm, taâm söï, nhöõng lôøi caàu nguyeän, nhöõng döï tính töông lai,
nhöõng khoù khaên trong cuoäc soáng, chia seû taâm traïng cuûa mình
nhö chaùn naûn, buoàn, vui hay haân hoan.


Cuõng coù theå chia seû tö töôûng cuûa moät hoïc giaû, moät caâu noùi
yeâu thích cuûa moät ai ñoù, hay ngay caû moät ñoaïn saùch thuù vò
maø mình ñoïc ñöôïc; cuõng coù theå chia seû nhöõng ñöôøng daãn
(link) veà moät baøi haùt, moät videoclip yeâu thích, nhöõng hình
aûnh hay nhöõng baøi vieát yù nghóa, hoaëc nhöõng kieán thöùc boå ích
trong cuoäc soáng sinh hoaït haøng ngaøy, trôû thaønh coå ñoäng vieân
(fans) cho thaàn töôïng cuûa mình. Cuõng coù theå taïo moät trang
Facebook cho moät nhoùm ñeå keát noái, thoâng tin vaø lieân laïc deã
daøng hôn.


Trong thôøi gian gaàn ñaây nhôø nhöõng chöùc naêng ña daïng Ipad
hay ñieän thoaïi di ñoäng, moät ngöôøi coù theå caäp nhaät trang chuû
vaø böùc töôøng (wall) cuûa mình caùch thöôøng xuyeân vaø deã daøng.


Ñaùnh giaù Facebook nhö theá naøo?


Truyeàn ñaït söï chaân thaät qua theá giôùi aûo laø moät thaùch ñoá kyø
dieäu. Facebook cho pheùp con ngöôøi tìm thaáy töông quan treân
maïng löôùi Web toaøn caàu vaø chæ caàn moät cuù click thì con ngöôøi
coù theå chia seû veà cuoäc soáng haèng ngaøy. Chæ caàn vaøo trang
chuû (home) cuûa mình, thì moãi caù nhaân coù theå ñoïc ñöôïc thoâng
tin töø baïn beø, hay coù theå online ñeå “chat” tröïc tieáp vôùi nhau.
Hôn nöõa, Facebook cuõng giuùp cho moãi caù nhaân phaùt trieån
töông quan vaø cho pheùp ngöôøi khaùc höôùng töông quan ñeán
vôùi mình, nghóa laø giuùp caù nhaân ñi vaøo cuoäc soáng cuûa ngöôøi
khaùc vaø ñeå cho ngöôøi khaùc ñi vaøo cuoäc soáng cuûa chính mình.


Vôùi söï aûnh höôûng roäng raõi cuûa mình, Facebook coù maët gaàn
nhö ôû baát kyø nôi ñaâu treân maïng internet, cho pheùp ngöôøi
duøng chia seû vaø thaäm chí söû duïng caùc dòch vuï, dieãn ñaøn thoâng
qua maïng xaõ hoäi naøy. Khoâng nhöõng theá, caùc thoâng tin cuûa
ngöôøi duøng cuõng ñöôïc söû duïng trieät ñeå giuùp taïo moái lieân heä
trong coäng ñoàng Facebook.


Chính vì sôû höõu haøng loaït thoâng tin caù nhaân töø teân thaät, ñòa
chæ, soá ñieän thoaïi ñeán sôû thích, nhieàu ngöôøi lo ngaïi Facebook
seõ ñöa chuùng vaøo trong vieäc kinh doanh. Hôn nöõa, vaãn coøn coù
ôû ñoù nhöõng nguy cô giôùi haïn ngöôøi treû vaøo choã chæ vui chôi,
laõng phí thì giôø, xa rôøi thöïc teá vaø soáng hôøi hôït treân beà maët cuûa
moïi söï vieäc.


Chieàu kích taâm linh vaø toân giaùo treân Facebook?


Nhö taát caû moïi thöïc taïi treân maïng löôùi Web toaøn caàu dieãn
taû cuoäc soáng, taâm tö, öôùc muoán, töông quan con ngöôøi;
Facebook cuõng laø nôi coù theå dieãn taû vaø boäc loä nieàm tin toân


giaùo. Hình thöùc dieãn taû vaø boäc loä thaät ña daïng qua söï
hieän dieän cuûa voâ soá linh muïc, tu só, cuûa caùc doøng tu, hay
cuûa nhöõng taâm hoàn ñaïo ñöùc suøng kính caùc thaùnh treân
Facebook.


Coù theå keå ra ñaây haøng loaït caùc trang coâng giaùo khaùc nhau
treân Facebook chaúng haïn nhö trang cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
Beâ-neâ-ñíc-toâ XVI hay nhöõng trang cuûa Doøng Ña-minh coù
I love Dominicans, Gioventuø Domenicana (giôùi treû Ña-
minh); Doøng Teân coù Jesuits on Facebook, Doøng Teân Vieät
Nam; Doøng Don Bosco coù Famiglia Salesiana (gia ñình
Sa-leâ-dieâng), Salesians of Don Bosco, Don Bosco Viet
Nam, Don Pascual Chavez Villanueva; chaúng haïn nhö
nhöõng trang Bible, Praybook löu tröõ vaø chia seû nhöõng taøi
lieäu veà kinh thaùnh, kinh phuïng vuï vaø nhöõng lôøi kinh cho
moïi ngöôøi; nhöõng trang caàu nguyeän nhö Prayers, Phuùt
Caàu Nguyeän, Phuùt Hoài Taâm, Kinh Nguyeän Haèng Ngaøy,
Soáng Lôøi Chuùa, cho pheùp ngöôøi coâng giaùo caàu nguyeän
chung vôùi nhau, hay coù nhöõng yù chæ caàu nguyeän cho nhu
caàu caàn thieát trong cuoäc soáng, v.v...


Caùc muïc töû Sa-leâ-dieâng caàn ñeán vôùi ngöôøi treû, hieåu bieát vaø
yeâu meán chuùng. Ngöôøi treû coù maët ôû ñaâu? ÔÛ trong Internet,
trong caùc chöông trình nhö Facebook vaø caùc choã khaùc
nöõa. Nhö theá, caùc muïc töû caàn hieän dieän vaø cuõng caàn ngöôøi
treû giuùp hoï hieän dieän.


Söï hieän dieän cuûa caùc linh muïc tu só treân Facebook thaät
quan troïng cho ngöôøi treû. Con ngöôøi laø moät höõu theå taâm
linh vaø ngöôøi treû mang trong mình nhu caàu taâm linh,
höôùng ñeán nieàm tin vaø hy voïng: nieàm tin vaøo cuoäc soáng,
nieàm tin laãn nhau, nieàm tin vaø hy voïng vaøo moät töông lai
toát ñeïp. Hoï caàn ñöôïc ñoàng haønh vaø höôùng daãn trong loái
ñi cuûa cuoäc ñôøi. Caùc linh muïc tu só caàn nhaän thöùc taàm
quan troïng veà vai troø linh höôùng cuûa hoï ñeå giuùp cho giôùi
treû trong söï tröôûng thaønh cuûa con ngöôøi, bieát soáng toát vaø
coù theå ñaùp traû lôøi môøi goïi cuûa Thieân Chuùa: “Laïy Chuùa, xin
haõy phaùn, vì toâi tôù Chuùa ñang laéng tai nghe” (1 Sam 3,
10). Ñoù chính laø khao khaùt vaø tìm kieám söï Thieän tuyeät haûo
vaø vónh cöûu, bôûi leõ chaúng coù gì ôû traàn gian naøy döôøng nhö
coù theå laøm thoûa maõn ñöôïc con ngöôøi.


Söû duïng caùch khoân ngoan Facebook


Nhu caàu hieåu bieát vaø laøm cho chính mình ñöôïc hieåu bieát
laø moät nhu caàu quan troïng cuûa con ngöôøi, ñaëc bieät laø giôùi
treû. Nhu caàu naøy chính laø nhu caàu yeâu vaø ñöôïc yeâu. Tuy
nhieân, nhöõng moái töông quan ñöôïc thieát laäp qua maïng
löôùi Facebook caàn mang tính chaân thaät, nghóa laø phaûi gaén
lieàn vôùi thöïc taïi cuoäc soáng. Nhöõng ai tham gia vaøo maïng
löôùi Facebook, thì cuõng caàn thieát “deïp boû söï gian doái, moãi
ngöôøi haõy noùi thaät vôùi tha nhaân vì taát caû chuùng ta laø chi
theå cuûa nhau [...]. Ñöøng ñeå söï xaáu xa naøo thoaùt ra khoûi
mieäng anh em, maø chæ noùi nhöõng lôøi xaây döïng, haàu sinh
ôn ích cho ngöôøi nghe” (Ep 4, 25-29). Nhö theá, con ngöôøi
coù theå ñaït ñeán moät neàn vaên hoùa cuûa ñoái thoaïi, toân troïng
vaø thaân höõu, caùch ñaëc bieät laø giöõa nhöõng ngöôøi treû.


Caàn söû duïng caùch khoân ngoan caùc phöông tieän internet,
vì chuùng “phuïc vuï con ngöôøi” vaø nhö theá caàn phaûi tuaân
thuû nhöõng chuaån möïc ñaïo ñöùc, ñaëc bieät laø phaûi trung
thöïc. Ñöùc Gieâsu chính laø khuoân maãu vaø chuaån möïc cho
caùc töông quan cuûa con ngöôøi.


TRANG BAÏN TREÛ




laøm toâi co mình laïi, toâi caøng
ngaïi ñeán gaàn chuùng vaø theá


giôùi cuûa ñaùm treû döôøng nhö
ngaøy caøng bí aån.


Cuoäc ñoät kích vaøo theá giôùi cuûa
ngöôøi treû


Caùch ñaây ba thaùng, gaëp Minh Huy baùn
giaày treân leà ñöôøng cuøng ngöôøi anh, toâi vui
nhö ‘baét ñöôïc vaøng’ voäi döøng laïi ñeå troø


chuyeän. Raát may, Minh Huy khoâng
heà giaän toâi vì noù bieát ñaõ nhieàu laàn toâi
ñöùng ra ‘baûo laõnh’ vaø höùa seõ ‘laøm em
thay ñoåi’ tröôùc ban Giaùm hieäu. Em
cho bieát vaãn ñang tieáp tuïc hoïc lôùp 7


taïi Trung taâm Boå tuùc vaên hoaù quaän.
Ban ngaøy, em phuï gia ñình baùn
haøng.


Quyeát ñònh ñoät kích vaøo theá giôùi
cuûa em. Toâi heïn em ñeán nhaø


chôi, vaøo ngaøy Chuùa Nhaät. Vaø
em ñaõ ñeán. Caâu ñaàu tieân


toâi muoán bieát vì sao em
khoâng muoán hoïc, vì sao
em noùi toâi haõy ñi hoïc laïi?


Vì sao noùi chuyeän vôùi
toâi laïi chaùn? Vaø vì sao
theá giôùi cuûa chuùng laïi
bí aån ñeán theá?


“Chuùng em coù saân chôi
rieâng”. Minh Huy chaân thaønh chia


seû: “Coâ baøy cho chuùng em nhieàu troø chôi, nhöng troø chôi cuûa
coâ laøm sao aáy, tuïi em khoâng ‘gu’. Neáu coâ muoán thaønh baïn
cuûa boïn em, coâ phaûi vaøo ñöôïc saân chôi cuûa boïn em!”


Toâi haùo höùc: “Thöïc söï coâ raát muoán laø baïn cuûa caùc em. Vaäy
thì saân chôi cuûa boïn em laø gì?”


“Em khoâng nghó saân chôi boïn em laø ñieàu gì gheâ gôùm, nhöng
laø nhöõng thöù raát thoâng thöôøng, nhö game online, nhö Zing
Me, nhö ‘nhoùm baïn taùn gaãu...”. Traû lôøi cho aùnh maét ñang
môû troøn cuûa toâi, em ñoät nhieân ñoåi höôùng: “Coâ ngaïc nhieân veà
nhöõng thöù em keå sao? Em khoâng xaïo coâ ñaâu. Ñoù laø troø bình
thöôøng vì em ñaõ chôi 7 naêm roài...”.


Toâi haáp taáp noùi: “OÀ, coâ khoâng nghó theá ñaâu, chæ muoán hoûi em
ñang noùi veà troø chôi naøo em ñaõ chôi 7 naêm roài?”. “Thì troø
chôi ñieän töû, game online ñoù!”, em ñaùp goïn loûn.


Môùi ra tröôøng khoâng laâu, toâi chæ laø moät giaùo vieân ‘hoïc ngheà’, nghóa
laø coøn ñang daàn chaét chiu nhöõng
kinh nghieäm giaûng daïy. Tuy nhieân,
veà kinh nghieäm giaùo duïc thì toâi coù
quyeàn töï haøo, bôûi caùch chung,
toâi ñöôïc hoïc sinh öa thích.
Quaû thöïc, toâi thöôøng haøi loøng
khi xong tieát daïy, coøn ñaùm hoïc
troø thì say meâ Toaùn hoïc, moân hoïc
ñöôïc cho laø khoâ khan.


Coâ giaùo môùi vaø theá giôùi cuûa
hoïc troø


Naêm tröôùc, gia ñình chuyeån leân
thaønh phoá, toâi giaõ töø maùi tröôøng
mieàn queâ leân thaønh thò daïy hoïc.
Moâi tröôøng môùi, hoïc sinh môùi, nhòp soáng môùi khieán
toâi phaûi loay hoay tìm caùch thích nghi. Vaäy maø sau gaàn
moät naêm giaûng daäy vôùi bao coá gaéng, keát quaû vaãn khoâng
nhö toâi nghó. Nieàm töï haøo veà khaû naêng giaùo duïc cuûa toâi bò
“toån thöông traàm troïng”: Minh Huy bò ñuoåi khoûi tröôøng
vaøo cuoái hoïc kyø I, sau hai naêm löu ban do löôøi bieáng vaø quaù
tuoåi. Khoâng giaùo vieân naøo chòu ñöôïc em. Coøn ñoái vôùi 34 hoïc
sinh lôùp 7 coøn laïi, toâi vaãn chæ laø “ngöôøi xa laï”, khoâng hôn
khoâng keùm.


Laø giaùo vieân treû, nhieät tình, toâi ñöa ra tieâu chí ngay töø ñaàu
naêm hoïc: trôû thaønh baïn giöõa ñaùm treû, giuùp chuùng vui hoïc
vaø coù haïnh kieåm toát! Tuy nhieân, toâi ñaõ chaúng theå ñeán gaàn
ñaùm hoïc sinh, ngay caû lôùp mình chuû nhieäm. Cöù thaáy toâi,
chuùng “lòch söï” luøi xa, coøn toâi, ngoaøi giôø daïy, khoâng theå
tieáp caän vôùi chuùng duø baøy ra ñuû “chieâu troø”. Coù laàn, Minh
Huy- ñöùa hoïc troø bò ñuoåi, 16 tuoåi hoïc lôùp 7 aáy - ñaõ noùi khi
toâi tìm caùch laân la ñi vaøo caâu chuyeän cuûa chuùng: “Coâ giaùo
ôi, noùi chuyeän vôùi coâ chaùn laém. Coâ chaúng bieát gì veà chuyeän
chuùng em caû!” vaø noù phaùn moät caâu xanh rôøn: “Coâ phaûi ñi
hoïc thoâi!”.


Coù theå phaûn öùng naøy vaø caû tieáng cöôøi roä cuûa ñaùm hoïc sinh


GAME
ONLINE
SAÂN CHÔI


MÔÙI ?


Baøi vieát:


SA MAÏC XANH


14 SOÁ 17 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM




TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 17 15


Toâi khoâng phaûi laø ngöôøi cuûa theá kyû tröôùc neân teân goïi naøy
chaúng laï. Chæ coù ñieàu meâ hoïc quaù, toâi ñaõ chaúng ñuïng ñeán
thöù troø chôi ‘maát giôø vaø nguy hieåm’ naøy bao giôø. Hôn nöõa,
hoïc sinh tröôùc ñaây cuûa toâi ôû mieàn queâ, nôi maïng internet
coøn hieám hoi vaø neáu coù thì chaäp chôøn nhö ñeøn tröôùc gioù, neân
troø chôi naøy khoâng phoå bieán.


Thaáy toâi thöïc tình muoán bieát, Minh Huy leân tieáng giaûng giaûi,
luùc ñaàu hôi e ngaïi nhöng chæ ít phuùt sau, em trôû neân khaùc
haún: linh hoaït, lôøi noùi döùt khoaùt, caét nghóa roõ raøng töôøng taän,
choã naøo toâi khoâng hieåu, em bieát duøng nhöõng thí duï trong ñôøi
thöôøng ñeå giaûi nghóa, em coøn ñoåi raát nhanh caùc ñôn vò tieàn
teä töø tieàn aûo sang tieàn thaät... Quaû thöïc, nôi em chaúng coøn
boùng daùng cuûa moät thieáu nieân lôø khôø vôùi ñoâi maét ñôø ñaãn,
göôøm göôøm hay caùi ñaàu cuùi xuoáng. Cuõng chaúng coøn nhöõng
caùi ‘voø tai böùt traùn’ vì khoâng ñoåi ñöôïc caùc ñôn vò ño löôøng,
hay caùi mieäng uù ôù maõi khoâng ñoïc ñöôïc moät ñònh lyù. Giôø ñaây
em töï tin vaø sinh ñoäng, khaùc haún hình aûnh thöôøng ngaøy maø
toâi ñöôïc bieát.


“Em ñöôïc haâm moä, ñöôïc nhieàu ngöôøi bieát ñeán, thaäm chí
ñöôïc toân vinh”, Minh Huy hôùn hôû khoe khi toâi hoûi troø chôi
naøy mang laïi ñieàu gì cho em. “Caû nhöõng anh hôn 30 tuoåi
vaãn ñieän thoaïi ñeå hoïc hoûi bí quyeát baén suùng. Em ñöôïc kính
neå vì söû duïng thaønh thaïo caùc vuõ khí trong troø chôi ‘Ñoät kích’
cuûa theå loaïi haønh ñoäng vaø ñaït ñöôïc danh hieäu cao thuû”. Em
cuõng raát tinh töôøng veà troø chôi “Kieám theá” vaø “Truyeàn kyø
chi moäng”.


Cuoái cuøng, nieàm höùng thuù cuûa Minh Huy chæ xeïp xuoáng khi
toâi hoûi veà aûnh höôûng cuûa “game online” maø em ñang theo
ñuoåi vaø vieäc hoïc. Em cuùi ñaàu lí nhí: “Em nghieän game!”.


Ñeå hieåu...


“Sao em bieát mình nghieän?” Huy thuù thöïc: “Em chôi baát keå
ngaøy ñeâm, khoâng luùc naøo ñaàu oùc döùt ra khoûi troø chôi, chôi
voâ lieàu löôïng. Em nhieãm caû loái öùng xöû cuûa nhaân vaät trong
game. Coâ nhôù böõa tröôùc em suyùt luïi dao vaøo baïn neáu coâ
khoâng kòp ngaên laïi. Caâu chuyeän chaúng ñaùng, nhöng tay em
ngay laäp töùc haønh ñoäng nhö troø chôi caän chieán. Caû caùi choåi
trong lôùp cuõng gioáng caùi xeûng duøng ñeå ñaäp ñaàu ñoái phöông
trong troø chôi”. Toâi toø moø hoûi: “Bieát vaäy thì em ñaõ laøm gì
ñeå cöùu mình?”


“Töø khi bò ñuoåi hoïc em môùi nhaän ra taùc haïi. Em ñang cai
nghieän ñoù. Baùn haøng cuõng laø caùch ñeå em traûi qua thôøi gian.
Nhöng khoù laém, em phaûi coá gaéng raát nhieàu!”. Theá ñaáy, toâi
vôùi em trôû thaønh baïn.


Muoán ñi xa hôn, toâi ñeà nghò em giuùp baèng caùch ruû caùc baïn
trong lôùp ñeán nhaø toâi vaøo Chuùa nhaät tôùi. Em ñoàng yù vaø hôn
10 ñöùa treû ñeán nhaø toâi ngaøy hoâm aáy. Chuùng toâi ñaõ coù buoåi
trao ñoåi höõu ích veà “Ñaâu laø saân chôi taâm ñaéc cuûa em?”


Möôøi ñöùa, nhieàu saân chôi khaùc nhau. Em thích ñoïc truyeän
Harry Potter ñeå coù caûm xuùc cuøng nhaân vaät, em thích coi tivi
vôùi caùc chöông trình giaûi trí, phim aûnh vaø troø chôi thaùch ñoá.
Ñoïc tin töùc, tin theå thao, coi clip haøi höôùc, troø chôi treân caùc
maïng xaõ hoäi ñöôïc ña soá caùc em tham gia. Ñoái vôùi caùc em
caùc maïng xaõ hoäi Zing Me, Facebook khoâng goïi laø saân chôi
vì noù ñaõ trôû thaønh ñôøi soáng cuûa chính mình: taïi ñoù caùc em
gaëp gôõ, trao ñoåi thoâng tin, bieåu loä baûn thaân vaø hieåu bieát ngöôøi
khaùc. Tham gia vaøo caâu chuyeän, toâi cuõng keå cho caùc em
kinh nghieäm laäp ‘hoäi’ cuûa chuùng toâi thôøi sinh vieân, ñeå taâm


söï, trao ñoåi kieán thöùc, nhöng treân heát laø laäp nhoùm laøm vieäc
thieän nhö nhoùm ‘Traùi tim hoàng’ chaúng haïn. Saân chôi chuùng
toâi caøng ñöôïc môû roäng vôùi öôùc mô ñi du lòch ñaây ñoù, nhöng
saân chôi naøy hôi ‘ñaét tieàn’. Chuùng toâi leân haún keá hoaïch tích
luyõ ngaân quyõ, vaø ñòa ñieåm choïn ñaàu tieân cho khaùm phaù thieân
nhieân laø... Muõi Neù.


...Vaø trôû thaønh ñieåm töïa...


Giôø ñaây, moãi ngaøy Chuùa Nhaät nhaø toâi ñoâng vui laém. Khoaûng
treân döôùi 20 hoïc sinh ñeán chôi. Chuùng toâi coù tuû truyeän mini
vôùi ít ñaàu saùch do caùc em ñoùng goùp. Chieác laptop cuûa toâi vaø
hai maùy vi tính cuûa nhaø ñeàu ñöôïc ñaët taïi phoøng khaùch ñeå caùc
em coù theå cuøng chôi. Laï hôn, hai caäu em sinh vieân cuûa toâi
cuõng ra ñeå trôï giuùp caùc hoïc sinh caùch hoïc treân vi tính, caùch
söû duïng vi tính. Cuøng chôi vôùi caùc em, toâi hieåu caùc em hôn
vaø theá giôùi cuûa chuùng thaät ñeïp chöù chaúng ñaùng sôï nhö toâi ñaõ
töøng nghó. Ñieàu laøm toâi vui hôn laø caùc em tieán boä thaáy roõ duø
chæ trong thôøi gian ngaén.


Ñieàu laøm toâi traên trôû laø chính toâi phaûi ‘kieân trì’ ñeå yeâu meán
nhöõng gì hoïc troø toâi thích, vaø chaéc chaén roài chuùng seõ thích
ñieàu toâi mong muoán cho chuùng. Hôn theá nöõa, toâi coøn muoán
chia seû kinh nghieäm naøy vôùi caùc baäc phuï huynh ñeå caùc vò
cuõng coù theå ñi vaøo theá giôùi cuûa con em hoï vaø höôùng daãn caùc
em.


Toâi thaáy thao thöùc naøy laø thieát thöïc vì chính trong gia ñình toâi
ñang vaãn chöa heát ‘caêng thaúng’ do nhöõng ‘chieác maùy vi tính’!
Ñôn giaûn laø vì ba meï saém maùy cho chò em toâi hoïc, ba ñöùa ba
caùi. Nhöng töø khi coù maùy vi tính thì döôøng nhö ba meï khoâng
coøn ‘naém’ chuùng toâi trong tay. Moãi ñöùa ñeàu coù theá giôùi cuûa
rieâng mình.


Thænh thoaûng meï böôùc vaøo phoøng cuûa töøng ñöùa, nghía maét
nhìn vôùi thaéc maéc khoâng bieát coù caùi gì beân trong. Ba meï
chaúng bieát môû ngay caû chieác nuùt baät nguoàn! Vaø cöù theá, moái lo
cuûa caùc ngaøi cöù taêng theo nhöõng lôøi nhaän xeùt tieâu cöïc.


Vaøi suy nghó


Theo toâi, thöôøng khi noùi ñeán “saân chôi”, ngay laäp töùc ngöôøi
ta nghó ñeán nhöõng saân chôi mang tính vaät lyù nhö ñaù banh,
boùng chuyeàn... nghóa laø moät nôi coù khoâng gian, coù ngöôøi
chôi. Nhöng ngaøy nay, theo nhö soá lieäu töø DoubleClick Ad
Planner (Coâng cuï hoaïch ñònh keá hoaïch quaûng caùo tröïc tuyeán
do Google cung caáp) trong thaùng 1 naêm 2012, soá löôïng ngöôøi
duøng Internet taïi Vieät Nam laø 23 trieäu - chieám 26% daân soá
(SGTT.VN), thì quaû thöïc nhöõng saân chôi môùi dính daùng ñeán
‘kyõ thuaät soá’ caàn ñöôïc tìm hieåu vaø löu taâm.


Saân chôi vaø nhu caàu giaûi trí cuûa con ngöôøi, ñaëc bieät ngöôøi treû
laø ñieàu thieát yeáu, nhöng chôi theá naøo ñeå tính fair-play treân saân
ñöôïc toân troïng vaø öa chuoäng, môùi thöïc söï höõu ích. Thöïc teá,
treân caû saân chôi truyeàn thoáng laãn saân chôi môùi ñeàu coù nguy
cô bò laïm duïng, khi ngöôøi ta chæ nhaém ñeán kinh teá vaø thu lôïi.


TRANG BAÏN TREÛ




SOÁ 17 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 16


Huøng voã tay raàm trôøi. Khaùn giaû cuõng khoâng theå ngoài yeân treân nhöõng chieác gheá, hoï nhao nhao voã tay coå vuõ. Caùc baïn nhoùm Huøng vöøa bieåu dieãn thaønh coâng moät maøn hip-hop voâ tieàn khoaùng
haäu. Töøng ñieäu nhaûy, caùi laéc mình, taát caû thaät khôùp vôùi tieáng
nhaïc oàn aøo vaø naùo ñoäng. Tuyeät vôøi nhö moät buoåi nhaïc kòch
kieåu môùi. Khoâng giaáu ñöôïc veû töï haøo, Huøng quay sang hoûi
OÂng Giaø ngoài beân caïnh:


- Cha thaáy theá naøo? Coù tuyeät khoâng? Caùc baïn con ñaáy.
Ñeå laøm ñöôïc caûnh nhaïc kòch naøy, chuùng boû ra caû thaùng
trôøi, huy ñoäng nhau taäp ñi taäp laïi, ñeán ñuùng
giôø, khoâng keâu ca duø vaõ moà hoâi. Nhôø
coù nhöõng cô hoäïi naøy maø chuùng con
trôû neân thaân thieát vôùi nhau gheâ
luoân. Baây giôø ai maø bò loaïi khoûi
nhoùm, keû ñoù seõ ñau khoå laém.
Giôø ñaây, vôùi thaønh coâng naøy
chaéc chaén caùc baïn seõ caøng
höùng thuù!


Huøng thao thao noùi, chaúng chöøa moät
khoaûng naøo cho OÂng Giaø traû lôøi. Coøn
OÂng Giaø cöù mæm cöôøi, khoâng noùi moät
caâu, nhö theå vöøa thaùn phuïc ñoàng yù,
vöøa thaáy coøn coù ñieàu gì ñoù chöa troøn.


Taám maøn saân khaáu laïi keùo ra. Laàn naøy
laø moät chuù nhoû tuoåi “teen”. Chuù thaät
baïo daïn laøm nhöõng troø aûo thuaät,
nhö theå moät tay nhaø ngheà.
Bao con maét ñoå doàn veà
caäu. Laàn naøy Huøng khoâng
voã tay nöõa, nhöng nieàm
töï haøo cuûa caäu “quaûn
troø” ñaâu coù qua khoûi
con maét tinh töôøng cuûa
OÂng Giaø ñang ngoài im lìm
kia. OÂng thaáy caäu öôõn vai,
xoa tay, caùi ñaàu xoay qua laéc laïi,
ñoâi maét chôùp lieân tuïc nhö theå
chuïp heát moïi khuoân maët khaùn
giaû nhö ñang bò thoâi mieân kia.


Nieàm vui cuûa Huøng chôït bieán
maát. Ñaèng xa kia, trong boùng
toái cuûa buoåi dieãn, caäu thaáy moät thieáu nieân ñang
laøm vieäc cuûa rieâng mình. “Ñuùng laø thaèng Caàm
roài. Caùi thaèng trôøi ñaùnh thaùnh vaät ñoù chaúng quan
taâm gì ñeán coâng vieäc chung. Noù troán ra ñaây moät mình.
Caùi thaèng aên maûnh. Phaûi cho noù moät baøi hoïc.” Huøng laàu
baàu trong mieäng, böôùc ra khoûi daõy gheá vaø ñi thaúng tôùi phía
thaèng cheát baèm kia. Nhöng taát caû nhöõng haønh vi aáy chaúng
theå qua noåi OÂng Giaø.


Huøng thaáy roõ, thaèng Caàm ñang baám lieân hoài moät vaät thaät
nhoû treân tay. “Ra laø theá!” Huøng ñaõ hieåu. Thaèng trôøi ñaùnh
thaùnh vaät naøy ñang say söa chôi game vôùi chieác ñieän thoaïi
di ñoäng! Maùu noùng boác cao leân ñaàu. Huøng giô tay taùng thaät
maïnh vaøo ñaàu thaèng Caàm vaø ñònh choäp laáy luoân chieác ñieän
thoaïi khæ gioù ñaáy. Chính luùc chæ coøn caùch thaèng Caàm vaøi
gang taác, Huøng thaáy caùnh tay khoâng nhuùc nhích ñöôïc nöõa.
Baøn tay cuûa OÂng Giaø naém chaët caùnh tay Huøng. Khoâng hieåu


OÂng Giaø ñöùng sau Huøng töø luùc naøo. OÂng ra daáu cho Huøng
böôùc theo mình, khoâng muoán laøm loaõng ñi baàu khí cuûa buoåi
vaên ngheä.


Ñaày böïc töùc, Huøng noùi to:


- Sao Cha khoâng ñeå con cho noù moät baøi hoïc? Taïi sao cha ñeå
noù soáng vôùi theá giôùi rieâng tö cuûa noù? Ñoù ñaâu phaûi laø saân chôi?
Saân chôi maø khoâng taïo ñöôïc tình thaân thì coøn gì laø saân chôi?


Huøng noùi lieân hoài, nhö theå maùng xoái ñoå khoâng döùt trong chieàu
möa naëng hoät.


Chôø côn baõo qua ñi moät nöûa, OÂng Giaø oân toàn noùi:


- Con yeâu, suy nghó nhö theá cuûa con veà saân chôi laø toát laém.
Theá nhöng, ñaám ñaù ñaâu phaûi laø loä trình ta seõ ñi treân saân
chôi. Neáu ñaám ñaù coù treân saân chôi, thì ñoù coøn laø saân chôi


nöõa khoâng?


Huøng cöùng hoïng, khoâng bieát noùi gì. Ñôïi theâm giaây
laùt, cho gioït nöôùc vöøa töôùi thaám vaøo loøng, OÂng Giaø
laïi tieáp:


- Chính ñaây laø ñieàu con neân laøm, Huøng aø. Con
haõy laøm cho mình neân khieâm nhöôøng, maïnh
meõ vaø cöôøng traùng, nhöng khoâng phaûi do ñaám
ñaù. Cha hoûi con nheù: Con coù muoán laøm gì maø


khoâng phaûi töï yù khoâng? Tuoåi treû thích chôi. Vì ôû
ñoù chuùng ñöôïc thoûa chí töï do! Chuùng nghó ôû


nôi ñoù chuùng môùi thaät söï laø chuùng. Con bieát
quaù maø. Con thaáy ñaáy, con maõn


nguyeän “tung taêng” hip-
hop vôùi caùc baïn. Con


thoûa thueâ vôùi nhöõng troø
aûo thuaät. Con thích
haùt xöôùng ca kòch. Vaø
ôû ñoù, cha vaø nhöõng
ngöôøi lôùn khaùc hoaøn
toaøn toân troïng con,
giuùp con töøng böôùc


trong nhöõng saân chôi aáy, ñeå con
giaûi trí, duø con thaáy ñoù, cha chaúng
coøn hôïp vôùi nhöõng troø ñoù nöõa.
Saân chôi cuûa cha coù leõ thích hôn
ôû thö vieän hay nhöõng choã vaéng
laëng. Nhöng cha ôû ñaáy vôùi con,
xem con noâ ñuøa ñeå hieåu con vaø


yeâu con, giuùp con vöôït qua nhöõng gì laø quaù ñaùng.


OÂng Giaø laïi ngöng moät chuùt, ñeå kòp cho nhöõng ñieàu
vöøa noùi chaïm ñeán nghó suy cuûa Huøng, OÂng tieáp:


- Theá maø nay, sao con laïi khoâng laøm cho baïn con ñieàu
con ñaõ nhaän ñöôïc? Con ñònh duøng caùi taùt ñeå baét thaèng
Caàm vaø nhöõng ñöùa baïn nhö noù phaûi thích ñieàu con thích.
Sao con khoâng nghó theâm moät chuùt nöõa? Bieát ñaâu thaèng
Caàm ñang thoûa thích vôùi game vì coù leõ chaúng ai cho noù
moät choã trong saân chôi roäng lôùn ñoù? Hoaëc con coù theå
laøm nhö con ñaõ thaáy cha laøm. Sao con khoâng ngoài xuoáng
chôi vôùi thaèng Caàm, chieán thaéng vaø laøm cho noù phuïc
con, roài töø ñoù con daãn noù vaøo theá giôùi thaät ñaày aùnh saùng
cuûa boån phaän vaø hy sinh.


Huøng söõng ngöôøi laïi. Coù caùi raát laï trong höôùng ñi naøy. OÂi, OÂng
Giaø cuûa mình quaù tuyeät. Ñang luùc aáy, OÂng Giaø laïi leân tieáng


MOÄT MAØU NAÉNG
MOÃI SAÂN CHÔI


Baøi vieát:
HUEÄ NHAÂN




TRANG BAÏN TREÛ


TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 17 17


hoïc taäp, ñoái vôùi thaøy laø hình phaït naëng nhaát. Laø nhaø giaùo
duïc, thaøy bieát theá naøo laø giaù trò cuûa nhu caàu giaûi trí trong
ñôøi soáng, nhaát laø ñoái vôùi nhöõng treû hieáu ñoäng.


Baøi hoïc sö phaïm veà saân chôi trong phöông phaùp giaùo duïc
cuûa Don Bosco luoân toû ra höõu duïng trong vieäc giaûng daïy
cuûa thaøy. Thöïc söï, tuoåi treû caàn nieàm vui nhö chuùng caàn
côm baùnh, laø nguoàn cuûa nieàm vui vaø bình an. Ngaên caûn treû
em chôi gioáng nhö vieäc ngaên caûn noù soáng.


Cuõng treân saân chôi naøy, thaøy ñoïc ñöôïc con ngöôøi thaät cuûa
töøng coâ caäu hoïc troø ñeå coù caùch giaùo duïc thích hôïp. Thaøy
nhaän thaáy coù nhöõng ñöùa treû raát nhuùt nhaùt nhöng treân saân
chôi chuùng toû ra ngaøy caøng daïn dó, môû ra töông quan vôùi
baïn beø hôn. Thaøy cuõng khoâng queân cho maáy caäu troø hay
gaây haán nhöõng ‘lôøi ræ tai’ veà vieäc nhöôøng nhòn vaø thaùi ñoä
chôi ñeïp. Nhôø taän duïng trieät ñeå sö phaïm saân chôi naøy maø
tinh thaàn ñoàng ñoäi cuûa lôùp hoïc naûy nôû thaät toát ñeïp.


“Thaøy ôi, cho con ra chôi vôùi caùc baïn nheù”. Tieáng noùi
cuûa Hoaø ñöa Thaøy veà thöïc taïi. Nhìn kim ñoàng hoà, 15 phuùt
ñaõ troâi qua. Ñoù laø thôøi gian ‘cöïc ñaïi’ maø Hoaø coù theå chòu
ñöïng ñöôïc. Thaøy ñeán gaàn, thaân maät noùi vôùi Hoaø: “Thaøy
cho con ra chôi, nhöng con phaûi chaêm chæ hoïc taäp nheù.
Coù gì khoâng hieåu, con cöù gaëp thaøy. Ñöøng ngaïi”. Thaèng beù
Hoaø chôït hoàn nhieân giô tay, thaøy Tuaán cuõng theá. Hai baøn
tay ñaäp vaøo nhau nhö haønh ñoäng kyù keát moät hôïp ñoàng.
Ngay sau ñoù, Hoaø lao nhö teân baén ra saân vaø nhaäp cuoäc
chôi cuøng chuùng baïn. Böôùc chaân chaïy nhanh cuûa Hoaø baùo
tröôùc nhöõng böôùc tieán ñaày noã löïc trong töông lai gaàn!


Don Bosco thöôøng noùi vôùi hoïc sinh: “Caùc con cöù chôi, cöù
chaïy nhaûy, cöù vui ñuøa thoûa thích, mieãn laø ñöøng phaïm toäi”.
Trong giaùo duïc theo phong caùch sa-leâ-dieâng, saân chôi laø
yeáu toá khoâng theå thieáu vì noù gaén lieàn vôùi nhu caàu cuûa tuoåi
treû. Ñoái vôùi Don Bosco, saân chôi khoâng chæ laø nôi giaûi trí,
nhöng coøn laø moâi tröôøng vaø phöông tieän giaùo duïc, nhaèm
giuùp ngöôøi treû soáng nhöõng giaù trò nhaân baûn. Neùt ñoäc ñaùo
trong saân chôi cuûa Don Bosco laø tinh thaàn höôùng thöôïng,
laø thöôûng thöùc neùt ñeïp töôi cuûa cuoäc soáng, nhöng hôn heát,
saân chôi aáy cho ngöôøi treû soáng nieàm bình an, môû loøng ra
vôùi nhöõng thöïc taïi lôùn hôn nhöõng giaù trò tinh thaàn, nghóa laø
höôùng ñeán Thieân Chuùa.


Taát nhieân, moãi thôøi coù saân chôi rieâng cuûa noù. Neáu tröôùc
ñaây saân chôi mang tính vaät lyù vôùi khoâng gian vaø nhöõng troø
chôi mang tính truyeàn thoáng, thì trong thôøi ‘soá hoaù’ naøy,
saân chôi seõ ña daïng hôn vôùi loaïi saân chôi tröïc tuyeán. Tuy
nhieân, nhöõng saân chôi laønh maïnh ñeàu coù neùt chung laø
giuùp con ngöôøi giaûi trí, phaùt trieån nhaân caùch, vaø xaây döïng
tính coäng ñoàng.


Duø cho ñoâi luùc caùc nhaø giaùo duïc caûm thaáy ‘ngaéc ngöù’ tröôùc
nhöõng ña daïng cuûa nhöõng saân chôi môùi, nhöng ñieàu toái
caàn thieát laø hoï caàn phaûi thöïc söï daán thaân vaøo, neáu muoán
thaønh coâng trong vieäc giaùo duïc. Kinh nghieäm cuûa Don
Bosco cho thaáy: Khi cho pheùp hoïc sinh laøm nhöõng ñieàu
chuùng thích, nhaø giaùo duïc seõ thaønh coâng trong vieäc laøm
chuùng öa thích nhöõng gì maø töï nhieân chuùng khoâng öa nhö
hoïc taäp, lao ñoäng, laøm boån phaän vaø vieäc ñaïo ñöùc.


Chæ khi naøy cha meï, nhöõng nhaø giaùo duïc, xaõ hoäi nhaän thöùc
ñöôïc nhu caàu naøy nôi ngöôøi treû vaø tích cöïc daán thaân vaøo
saân chôi naøy, môùi coù theå hy voïng vaøo moät töông lai toát
ñeïp hôn.


Hoaø ngoài ñoù, nôi chieác baøn ñöôïc taùch haún ra vaø xeáp taän beân treân, gaàn cöûa ra vaøo. Khuoân maët laàm lyø cuûa noù thænh thoaûng laïi ‘bieán daïng’ vôùi nhöõng caùi nheo maét, quaên muõi, khieán cho ñaùm baïn ôû döôùi roä leân
tieáng cöôøi khoaùi traù tröôùc troø khæ cuûa noù.


Cöù moãi laàn sau ‘thaønh coâng’ aáy, Hoaø laïi ñöa aùnh maét gieãu côït
laãn thaùch thöùc veà phía buïc giaûng, nôi thaøy Tuaán ñang ñöùng
giaûng baøi. Tuy nhieân, noù khoâng ñöôïc haøi loøng maáy khi thaáy
khuoân maët thaøy vaãn bình thaûn. Vôû kòch chæ haï maøn vaøo giôø ra
chôi. Khi caùc baïn noù tuùa ra saân chôi. Ñöùa oâm banh, ñöùa laáy
vôït, ñöùa tuïm naêm tuùm ba chuyeän troø... Hình nhö boïn chuùng
ñaõ queân haún ‘chieán höõu’ ñang bò caám tuùc trong lôùp. Quaû thaät,
ñoái vôùi ñöùa treû, saân chôi laø goùc thieân ñaøng.


Tuy nhieân, trong ‘coõi bình yeân’ cuûa lôùp 5 ñoù, moät söï im laëng
bao truøm treân caû thaøy laãn troø. Hoaø cöù ruïc ròch xoay chuyeån, heát
chaân laïi tay, nhö theå coù kieán boø. Coøn thaøy Tuaán ngoài im laëng,
caém cuùi chaám baøi, nhöng thöïc ra, trong taâm trí thaøy, caû moät
doøng chaûy suy tö ñang mieân man, vaø aùnh maét thænh thoaûng laïi
ñaù veà phía caäu hoïc troø ngoã nghòch ñeå quan saùt.


Laàn ñaàu tieân aùp duïng luaät ‘caám tuùc’ trong lôùp, sau raát nhieàu
lôøi caûnh caùo ñoái vôùi Hoaø veà thaùi ñoä löôøi bieáng vaø baát caàn trong


Baøi vieát:
HAÛI ÑAÊNG, SDB


nhö muoán xoùa bôùt söï thaùn phuïc cuûa Huøng.


- Con bieát khoâng. Cha ñaõ töøng nhö con. Moät hoâm cha thaáy
moät soá baïn treû oàn aøo trong luùc hoïc giaùo lyù. Cha ñònh bôïp
tai lieàn. Nhöng sau ñoù, cha thaáy chaúng phaûi loãi chuùng maø
do chính cha. Cha ñaõ laøm chuùng khoâng hieåu ñieàu cha noùi.
Cha ñaõ ñeå chuùng quaù laâu trong lôùp. Theá laø cha cho caùc
baïn chaïy nhaûy, chôi ñuøa maëc söùc, hoø la inh oûi. Roài cha
cuõng laên vaøo chôi, trôû thaønh thuû laõnh cuûa chuùng. Vaø sau
ñoù, khi ñaõ heát söùc, chæ muoán ngoài thôû, cha giuùp chuùng haùt
thaät hay, ñaøn thaät gioûi, thoåi keøn thaät tuyeät, ngay trong nhaø
thôø. Vaø theá laø gì, con bieát khoâng? Thaùnh leã ngaäp tieáng ñaøn
tieáng haùt, hoøa quyeän nieàm vui. Saân chôi trôû neân môùi khi
chính treân ñoù lôøi ca tuïng Thieân Chuùa vang leân. Con haõy
ñi theo ñöôøng naøy, vaø con seõ tìm ñöôïc treân moïi saân chôi
cuûa con aùnh naéng luoân môùi cuûa maët trôøi.


Huøng söõng ngöôøi. Chöa bao giôø caäu ñöôïc nghe moät thöù saân
chôi môùi, tuyeät ñoái môùi ñeán theá. Caäu nhuû thaàm: vaãn coøn ñoù
moät maàu naéng raát môùi trong töøng saân chôi moät.


& GIAÙO DUÏC
saân chôi




SOÁ 17 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 18


NHÖ HAÏT LUÙA MÌ


Haït luùa mì aâm thaàm gieo xuoáng
Hao moøn, muïc naùt vôùi thôøi gian
Mai kia boâng haït tróu vaøng
Caùnh ñoàng luùa chín, cöôøi vang gaët veà.


Gieâ-su giöõa caùnh ñoàng traàn theá
‘Haït luùa’ cam chòu moïi eâ cheà
Khoå ñau, thaát baïi töù beà
Chôø ngaøy raïng rôõ, ñöôøng veà Phuïc sinh.


Ñôøi ñeïp khi gioáng nhö haït luùa
Laëng leõ hö maát döôùi ñaát saâu
Gioù söông möa naéng daõi daàu
Töø trong taêm toái naûy maàu xanh töôi.


Bình an, tha thöù gôûi trao ngöôøi
Khieâm nhöôøng, yeâu meán maõi khoâng thoâi
Töøng giaây, töøng phuùt daàn troâi
Soáng ñôøi phuïc vuï treân moâi nuï cöôøi.


Cuøng Gieâ-su haùt giöõa loøng ñôøi
Baøi ca töï hieán ñeïp ngaøn nôi
Loøng ngöôøi töø nay ñoåi môùi
Phuïc Sinh roài, haïnh phuùc laém ai ôi !


KHUÙC NHAÏC MIEÂN TRÖÔØNG


Coù moät ngöôøi anh huøng töû ñaïo,
Ñöôïc chuaån ban nguyeän öôùc cuoái cuøng,


Taâm an bình tröôùc phuùt laâm chung,
Mong ñöôïc thoåi yeâu thöông vaøo caây saùo.


Thaät kyø laï!
Tieáng nhaïc bay treân muoân ngaøn hoa coû,
Cuøng hoøa aâm trong tieáng gioù ngoït ngaøo,


Yeâu thöông, tha thöù nhö tuoân traøo,
Gôïi nhôù laïi ñoài Can-veâ ngaøy tröôùc.


Tieáng nhaïc ngaân vang buoåi bình minh aáy,
Ñaõ trôû neân khuùc haùt ngaøn truøng,
Ñoù ñaây phuû laáp kín khoâng trung,


Laøm thöùc tænh bao coõi loøng chai cöùng.


OÂi Laïy Chuùa,
Xin gieo vaøo con nieàm caûm meán,


Thoåi vaøo hoàn con khuùc nhaïc cuûa tình yeâu,
Ñeåû ñôøi con chæ nguyeän öôùc moät ñieàu,
Trong tay Ngaøi, con laø caây saùo nhoû.


t h ô


QUYØNH ANH, FMANGUYEÃN QUYEÂN, FMA




19TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 17


NGUYEÃN QUYEÂN, FMA


AÙNH HOÀNG, FMA


QUYØNH ANH, FMA
THAÄP TÖÏ


OÂi thaäp töï trong chieàu maây tím,
Luùc hoaøng hoân phuû kín khoâng gian,
Xoùt thöông ai chaúng quaûn gian nan,


Ñöùng hieân ngang kieân trung, baát khuaát.


OÂi thaäp töï cuûa Tình Yeâu trao hieán,
Moät Tình yeâu, yeâu ñeán taän cuøng,


Baïn chính laø giaù ñôõ anh huøng,
Ñeå treo nhöõng ngoïn ñeøn ñang chaùy saùng.


HAÙT KHUÙC TÌNH CA


Can-veâ chieàu aáy ñoài xa
Gieâ-su haùt khuùc tình ca cho ñôøi.
Lôøi ca vang voïng khoân ngôi
Qua doøng naêm thaùng ñeïp ngôøi yeâu thöông.


Vinh hoa phuù quyù thieân ñöôøng
Giaõ töø - böôùc xuoáng ñôøi thöôøng chia san
Phaän ngöôøi heøn yeáu, gian nan
Vui loøng gaùnh laáy ña ñoan phaän mình.


Daãu cho nhaân theá baïc tình
Ñöôøng yeâu daãn loái, nhuïc hình saù chi
Muoân thuôû vaãn maõi khaéc ghi
Tình saâu nghóa naëng laáy chi saùnh taøy!


Neûo ñöôøng xöa Chuùa qua ñaây
Loä trình con böôùc hoâm nay giöõa ñôøi
Laëng nghe thaäp töï goïi môøi
Cheát ñi cho chính caùi toâi taàm thöôøng.


Treân vai thaùnh giaù – baïn ñöôøng
Tín trung vaùc laáy muoân phöông theo Ngaøi
Duoåi dong qua suoát daëm daøi
Thuûy chung, son saét, troïn baøi Tình Ca.


TRI AÂN MOÄT TÌNH YEÂU


Ngöôùc nhìn thaäp giaù Can-veâ,
Thaáu loøng con nhoû lôøi theà tri aân.


Tri aân tình meán theá nhaân,
Tri aân tình Chuùa lieàu thaân cöùu ñôøi.


Laëng yeân chaúng noùi moät lôøi,
Thaân cam chòu nhuïc maëc ñôøi mæa mai


Daãu ai boäi phaûn maëc ai,
Tình Ngaøi sau tröôùc chaúng sai chuùt naøo.


Thaân gaày daãu phaän lao ñao
Nhuïc hình ñoùn laáy xieát bao ngaäm nguøi


Con ñöôøng thaäp töï daäp vuøi,
Hieân ngang böôùc troïn ñau thöông chaúng neà.


Tình Ngaøi nhö soùng voã veà,
OÂm bôø caùt traéng, moät beà thuûy chung.


Khaùt khao con muoán tín trung,
Moät ñôøi daâng hieán, khung trôøi tình yeâu.




20 SOÁ 17 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM


ñöôïc chuùng baïn chaáp nhaän hay khoâng chaáp nhaän.


Muoán gioáng nhö baïn beø


Moät trong nhöõng caâu noùi trôû neân nhö ñieäp khuùc
treân moâi mieäng caùc baïn treû laø: “Caùc baïn con ñeàu
laøm nhö theá, taïi sao con laïi khoâng?” Trong gia
ñình, caâu noùi ñoù nhieàu khi trôû thaønh moät thaùch ñoá
cho caùc phuï huynh. Hoï caûm thaáy nhö bò ñe doïa, baát
an tröôùc thaùi ñoä so saùnh cuûa con caùi, lo sôï tröôùc söï
caïnh tranh cuûa caùc phuï huynh khaùc.


Dó nhieân, caøng lôùn leân, moái töông quan cuûa con caùi
vôùi theá giôùi beân ngoaøi caøng roäng môû. Noù vöôït haún ra
ngoaøi phaïm vi gia ñình ñeå ñeán vôùi caùc baïn beø ñoàng
löùa tuoåi. Trong moïi löùa tuoåi, caùc ñoàng baïn trôû neân
nhö taám göông soi laãn cho nhau. Quaû laø ñieàu khoù
cho caùc phuï huynh muoán khuyeân baûo con caùi laøm
ñieàu gì neáu chuùng caûm thaáy laø ñieàu ñoù khoâng ñöôïc
chuùng baïn chaáp nhaän. Ñaây laø giai ñoaïn raát quan
troïng trong tieán trình phaùt trieån cuûa con caùi. Caùc
baïn treû caàn caûm thaáy mình ñöôïc ñoàng baïn chaáp
nhaän, ñöôïc laø phaàn töû höõu hieäu trong nhoùm, ñeå nhôø
ñoù coù theå phaùt trieån loøng töï tin vaø khaúng ñònh baûn
thaân mình. Moät ñöùa treû chæ daùm laøm ñieàu khaùc laï
vôùi chuùng baïn, neáu bieát mình ñöôïc chuùng baïn chaáp
nhaän vaø khoâng thua keùm gì nhöõng ngöôøi khaùc.


Tuy nhieân, baûn chaát tích cöïc cuûa loøng öôùc muoán trôû
neân nhö chuùng baïn coù theå trôû thaønh moät nhöôïc
ñieåm khi caùc em caûm thaáy phaûi neân gioáng nhö
ngöôøi khaùc vì sôï haõi, baét chöôùc vôùi baát cöù giaù naøo,
ñeå khoûi bò cho ra rìa ! Cuõng vì lyù do ñoù maø Don
Bosco luoân caûnh tænh vaø khuyeân baûo caùc hoïc


sinh cuûa Ngaøi traùnh xa caùc


ÑÖØNG QUEÂN RAÈNG VAØO ÑÔØI LAØ BÖÔÙC QUAN TROÏNG TRONG
CUOÄC SOÁNG CUÛA NGÖÔØI TREÛ. VÌ THEÁ, VIEÄC GIAÙO DUÏC CON CAÙI


COÙ BAÛN LAÕNH LAØ CHUYEÄN THAÄT QUAN TROÏNG ÑOÁI VÔÙI CHA
MEÏ VAØ CAÙC NHAØ GIAÙO DUÏCNeáu caùc baïn coù dòp baét ñöôïc moät con eách vaø roài thaû noù vaøo thuøng nöôùc maùt, baïn seõ thaáy gì ? Baïn seõ thaáy eách bôi loäi moät caùch thoaûi maùi. Ñieàu ñoù khoâng laï gì, bôûi vì


eách thích soáng trong nöôùc maùt. Neáu baïn boû eách vaøo
trong moät noài nöôùc noùng, dó nhieân noù seõ tìm caùch
phoùng ra khoûi noài nöôùc. Ñieàu ñoù cuõng khoâng laï gì, bôûi
vì eách khoâng öa nöôùc noùng.


Theá nhöng neáu baïn thaû eách vaøo moät noài nöôùc laïnh roài
ñaët noài nöôùc leân beáp vaø töø töø ñun noùng leân cho tôùi khi
nöôùc soâi, baïn seõ nhaän thaáy gì ? EÁch seõ khoâng nhaûy
ra khoûi noài nöõa. Ban ñaàu noù bôi loäi trong nöôùc laïnh
roài daàn daàn laøm quen vôùi nöôùc aám, cöù nhö theá noù cöù
raùn laøm quen vaø chòu ñöïng cho tôùi khi bò cheát boûng
luoân trong noài.


Caùc baïn thaân meán, chaéc caùc baïn ñaõ hieåu yù nghóa thí
nghieäm treân ñaây. Noù noùi leân caùi tai haïi cuûa aûnh höôûng
söùc eùp beân ngoaøi, töø moâi tröôøng xaõ hoäi vaø töø caùc baïn
beø xaáu, nhaát laø trong ñôøi soáng caùc baïn treû. Cuõng vì
söùc eùp ñoù maø caùc baïn treû muoán trôû neân gioáng nhö caùc
baïn, trong caùch aên maëc, caùch cö xöû, trong lôøi noùi vaø
trong caùch haønh ñoäng, ñeán noãi khoâng coøn bieát nhaän
ra ñaâu laø ñieàu phaûi, ñaâu laø ñieàu traùi nöõa.
Tieâu chuaån phaûi traùi laø nhöõng gì


ñua ñoøi
THEO CHUÙNG BAÏN


Baøi vieát:


FERRERO BRUNO,
SDB


Nhoùm baïn treû taïi
Nguyeän Xaù Beán Caùt




21TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 17


TRANG GIAÙO DUÏC
baïn xaáu, vaø phaûi caån thaän ñeà phoøng tính vò neå.


Tính ñua ñoøi, muoán trôû neân nhö chuùng baïn quaû laø moät
ñe doïa lôùn cho vieäc phaùt trieån nhaân baûn cuûa con caùi.
Quaù ñua ñoøi, caùc baïn treû seõ deã bò ñoàng hoùa vôùi chuùng
baïn, khoâng coøn bieát giöõ vöõng laäp tröôøng, cuõng khoâng
daùm coù tö töôûng vaø caùch suy nghó rieâng cuûa mình nöõa.
Vaäy caàn phaûi laøm gì ?


Nhöõng ñieàu caùc phuï huynh caàn ghi nhôù


1. Ñöøng queân raèng “vaøo ñôøi” laø moät böôùc quan
troïng trong ñôøi soáng cuûa ngöôøi treû. Thaønh coâng
hay thaát baïi trong böôùc ñöôøng quyeát lieät naøy phaàn lôùn
tuøy thuoäc vaøo caùch giaùo duïc ngay töø trong gia ñình.


Huaán luyeän nhaân baûn, trôû neân ngöôøi coù baûn laõnh quaû
laø moät chieán ñaáu cam go ñoái vôùi caùc baïn treû, nhaát laø
ñoái vôùi nhöõng baïn treû sinh tröôûng trong gia ñình coù cha
meï quaù ñoäc ñoaùn, quaù baûo veä con caùi, hoaëc trong gia
ñình bò söùt meû.


Ñöùa treû lôùn leân trong gia ñình vôùi ñöôøng loái giaùo duïc
quaù ñoäc ñoaùn vaø quaù ñöôïc che chôû, kieåm soaùt, ñeán khi
vì nhu caàu phaûi baét ñaàu töï löïc töï cöôøng, phaûi töï lo laáy
cho mình, vieäc laøm tröôùc tieân laø ñi tìm ngöôøi coù theå
thay theá choã cha meï vaø noù seõ leä thuoäc moät caùch muø
quaùng vaøo ngöôøi aáy, coù theå laø moät ngöôøi ñoàng baïn,
hoaëc moät ngöôøi lôùn tuoåi naøo ñoù maø noù ñaët tin töôûng.
Ngöôøi baïn treû thieáu töï tin aáy seõ böôùc vaøo ñôøi nhö ngöôøi
khoâng coù haønh trang ñaõ ñöôïc chuaån bò saün treân vai,
khoâng bieát töï chuû, khoâng coù töï tin, cuõng khoâng coù
saùng kieán, chæ bieát saün saøng vaâng phuïc ngöôøi coù theå
baûo ñaûm cho noù söï che chôû vaø chuùt an bình.


Vaán ñeà laïi caøng khoù khaên
hôn nöõa ñoái vôùi nhöõng
baïn treû lôùn leân trong
gia ñình bò ñoå vôõ, thieáu
tình thöông, coù nhöõng
baát hoøa, thaûm caûnh ly
dò, ly thaân giöõa cha meï.
Böôùc vaøo tuoåi daäy thì,
ngöôøi treû caûm thaáy sau
löng mình moät hoá saâu
troáng roãng, khoâng coù
maãu göông cuûa ngöôøi
cha hoaëc ngöôøi meï ñeå
nhìn leân, ñeå noi theo vaø
ñeå ñoái chieáu. Caùc em
khoâng bieát ai ñeå nöông
töïa, trao ñoåi, ñeå tin
töôûng vaø phoù thaùc. Thieáu vaéng ñieåm töïa vöõng chaéc
ôû löùa tuoåi quyeát lieät naøy, ngöôøi treû seõ lôùn leân trong söï
chaùn naûn, seõ deã nhìn ñôøi vôùi con maét döûng döng vaø
khoâng thieáu chi nhöõng söï cay ñaéng eâ cheà.


2. Neáu cha meï laø ngöôøi coù baûn laõnh, con caùi seõ
tìm ñöôïc nôi nöông töïa vaø seõ coù hình maãu ñeå noi theo.
Nhaø taâm lyù hoïc David Elkind khaúng ñònh raèng:


- Ngöôøi coù baûn laõnh vöõng vaøng seõ khoâng deã gì bò ñaùnh
maát, ngay caû trong nhöõng hoaøn caûnh khoù khaên nhaát.
Noùi caùch khaùc ñi, hoï seõ khoâng deã gì chòu nhöôïng boä


tröôùc ngöôøi khaùc, vì bieát mình coù nhöõng giaù trò caàn
ñöôïc ngöôøi khaùc toân troïng. Trong moái quan heä giöõa
ngöôøi vôùi ngöôøi, ñieàu quan troïng laø bieát cho ñi vaø bieát
nhaän laõnh, bieát côûi môû ñoùn nhaän nhöõng caùi hay nôi
ngöôøi khaùc vaø ñoàng thôøi cuõng bieát ñaùnh giaù vaø baûo veä
ñieàu toát cuûa baûn thaân mình.


Vai troø cuûa cha meï laø bieát hieän dieän vaø bieát xa caùch,
bieát baûo veä che chôû vaø bieát buoâng loûng, bieát dung hoøa
söï cöùng raén vôùi loøng nhaân töø bao dung vaø caûm thoâng,
bieát giöõ theá cuûa mình vaø ñoàng thôøi cuõng bieát saün saøng
töø boû chính mình !


Ñoù quaû laø moät söù meänh cao caû vaø laø moät traùch nhieäm
naëng neà laøm cho nhieàu ngöôøi phaûi run leân. Theá nhöng,
ñaõ coù raát nhieàu phuï huynh thaønh coâng toát ñeïp trong
söù meänh troïng ñaïi aáy. Nhö con chim non ñeán ngaøy taäp
voã caùnh vaø bay ñi, cha meï cuõng caàn phaûi giuùp con caùi
mình voã caùnh, baét ñaàu töï quyeát ñònh trong nhöõng ñieàu
nhoû moïn thích hôïp vôùi khaû naêng cuûa chuùng, ñeå roài daàn
daø seõ böôùc vaøo ñöôøng töï laäp, böôùc ñi vöõng chaõi. Ñöøng
quaù lo sôï tröôùc nhöõng sai laàm nho nhoû, nhöõng laàn vaáp
ngaõ cuûa con caùi, haõy ñeå chuùng ñöôïc dòp hoïc khoân vaø
ruùt kinh nghieäm qua nhöõng laàm loãi cuûa mình.


3. Giuùp con caùi nhaän ra hai thaùi ñoä raát caên baûn
cuûa cha meï: moät maët, cha meï chaáp nhaän nhu caàu
cuûa con caùi ñöôïc baïn beø chaáp nhaän, kính phuïc vaø quyù
meán; maët khaùc, cha meï cuõng coù boån phaän chæ daãn cho
con caùi ñaâu laø ñieàu phaûi, ñaâu laø ñieàu traùi. Laø con caùi,
chuùng cuõng phaûi hieåu raèng tuy cha meï naâng ñôõ nhöõng
noã löïc töï laäp cuûa con caùi, nhöng ñoàng thôøi coøn coù boån
phaän phaûi ñeà phoøng vaø che chôû con caùi khoûi nhöõng
hieåm nguy coù theå löôøng tröôùc ñöôïc.


4. Moät luaät vaøng trong
vieäc giaùo duïc con caùi
maø cha meï khoâng theå
boû qua ñöôïc laø tình
yeâu thöông vaø söï
hoøa thuaän giöõa cha
meï. Tình thöông giöõa
cha meï chính laø thuaãn
moäc, laø chieán baøo che
chôû con caùi tröôùc nhöõng
thuùc ñaåy beân trong vaø
söùc eùp töø beân ngoaøi
ñöôïc trôû neân nhö moïi
ngöôøi vaø ñeå khoûi ñaùnh
maát caên cöôùc tính ñoäc
ñaùo cuûa moãi ngöôøi.


Ñöøng sôï noùi thaät, haõy noùi roõ raøng vôùi con caùi ñeå giuùp
chuùng nhaän ra ñaâu laø nhöõng thuùc ñaåy tích cöïc vaø ñaâu
laø nhöõng söùc eùp coù theå laøm chuùng bò ngaït thôû vaø daàn
daàn seõ bò cheát boûng nhö con eách trong noài nöôùc ñun
soâi.


Giaù trò ñôøi soáng moãi ngöôøi khoâng phaûi laø trôû neân nhö
ngöôøi khaùc, nhöng laø trôû neân chính mình vôùi taát caû söï
ñoäc ñaùo coù moät khoâng hai maø Thieân Chuùa ñaõ muoán khi
taïo döïng neân moãi ngöôøi.




SOÁ 17 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 22


Ngöôøi treû laø töông lai cuûa xaõ hoäi vaø giaùo hoäi. Vieät Nam laø moät ñaát nöôùc giaøu tieàm naêng ngöôøi treû. Tính ñeán
2011, Vieät Nam coù khoaûng 23,63 trieäu
treû em, chieám 27,5% daân soá. Soá löôïng treû em
seõ taêng daàn theo töøng naêm, döï baùo sau naêm
2020 tyû leä daân soá treû em seõ taêng leân 30%. Vì
theá, caùc em caàn ñöôïc quan taâm veà moïi maët,
trong ñoù coù nhu caàu vui chôi, giaûi trí. Khoâng
theå xaây döïng ñöôïc moät theá heä treû khoûe maïnh,
cöôøng traùng veà theå xaùc laãn tinh thaàn, neáu caùc
em khoâng coù nhöõng troø chôi vaø saân chôi an
toaøn, laønh maïnh.


Tuy theá, moät trong nhöõng ñieàu laøm cha meï
phaûi khoå sôû, lo laéng ñoù laø caùc em deã bò cuoán
huùt vaøo nhöõng troø chôi voâ boå vaø nguy hieåm.
Laøm sao ñeå vieäc vui chôi, giaûi trí ñoái vôùi ngöôøi
treû trôû thaønh moái lôïi chöù khoâng phaûi moái lo?


MOÁI LO


Ngöôøi treû thöôøng thích chôi, thích ñuøa. Vôùi
caùc em, saân chôi, vui chôi laø ñieàu caàn thieát,
troø chôi laø moät trong nhöõng thöù haáp daãn nhaát.
Vui chôi, giaûi trí mang laïi söï saûng khoaùi, vui
veû, nhöng khoâng phaûi troø chôi, saân chôi naøo
cuõng an toaøn, mang laïi ích lôïi.


Treû em raát hieáu ñoäng, thích khaùm phaù theá giôùi
beân ngoaøi. Caùc em ôû noâng thoân thích laên, leâ,
boø, tröôøn treân coû, treân caùt, caâu caù, taém soâng,
loäi nöôùc ôû suoái, ao, hoà... Caùc em coøn nhoû, neân
ngöôøi lôùn caàn giuùp caùc em yù thöùc ñöôïc töø caùc


troø chôi ngoaøi trôøi coù theå xaûy ra nhöõng baát traéc laøm nguy
haïi ñeán söùc khoûe vaø caû ñeán tính maïng.


Ngaøy nay, nhaát laø thaønh thò, internet laø khoâng gian môû, moïi
thaønh phaàn, löùa tuoåi ñeàu ñöôïc tham gia. Moät maët, internet
giuùp moïi ngöôøi xích laïi gaàn nhau, laø kho tri thöùc cuûa loaøi
ngöôøi vaø cho moïi ngöôøi, ngoài moät choã coù theå naém thoâng tin
cuûa caû theá giôùi, ñoàng thôøi thoâng tin, lieân laïc vôùi moïi ngöôøi
caùch nhanh choùng. Maët khaùc, internet, game online ñang
laø loaïi hình giaûi trí ñöôïc giôùi treû yeâu thích nhaát hieän nay.
Nhieàu ngöôøi treû choïn phoøng internet laøm saân chôi. Tuy
nhieân, vieäc nghieän game online heát giôø naøy sang giôø khaùc,
laøm caùc em trôû neân xanh xao do thieáu nguû, hoïc löïc suy
yeáu, söùc khoûe keùm suùt. Soáng trong theá giôùi aûo, caùc em deã
rôi vaøo aûo töôûng. Nhieàu em coù nhöõng haønh vi baïo löïc, leäch
laïc vì aûnh höôûng vaø baét chöôùc caùc troø chôi trong game. Taùc
haïi cuûa game online khoâng keùm ma tuùy, laøm nguy haïi ñeán
söï phaùt trieån toaøn dieän ngöôøi treû. Treân baùo Thanh Nieân, soá
ra ngaøy 19.10.2010, coù moät muïc chæ ra moái lieân heä chaët


cheõ giöõa tæ leä gia taêng toäi phaïm thanh thieáu
nieân vôùi vieäc thieáu nhöõng nôi
vui chôi laønh maïnh cho ñoä
tuoåi naøy. Haäu quaû töø vieäc
thieáu saân chôi laønh maïnh,


MOÁI LÔÏI


MOÁI LO?
hay


Baøi vieát: NGOÏC TAÂM, FMA


Nhoùm baïn treû taïi Nguyeän Xaù Beán Caùt


“CÖÙ ÑEÅ CAÙC HOÏC SINH TÖÏ
DO CHAÏY NHAÛY, KEÂU LA MAËC


SÖÙC. THEÅ THAO, AÂM NHAÏC,
KÒCH NGHEÄ, ÑI DAÏO, LAØ


NHÖÕNG PHÖÔNG PHAÙP HÖÕU
HIEÄU ÑEÅ GIÖÕ KYÛ LUAÄT, COÙ LÔÏI
CHO ÑAÏO ÑÖÙC VAØ SÖÙC KHOÛE”


Don Bosco




TRANG GIAÙO DUÏC


TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 17 23


thieáu ngöôøi toå chöùc, höôùng daãn hoaït ñoäng vui chôi caùch
ñuùng ñaén cuõng laø nguyeân nhaân ñaåy caùc em tôùi nhöõng saân
chôi töï phaùt, thieáu laønh maïnh.


MOÁI LÔÏI


Ngaøy tröôùc, nhieàu ngöôøi khoâng höôûng öùng vieäc taïo ñieàu
kieän cho treû em vui chôi, hoï cho raèng ñoù laø thöù coâng vieäc
voâ boå, maát thôøi giôø. Ngaøy nay, theo phöông phaùp giaùo
duïc hieän ñaïi, troø chôi trôû thaønh moân quan troïng trong nhaø
tröôøng. Nöôùc Bæ laø moät trong caùc quoác gia ñaùnh giaù taàm
quan troïng vaø ích lôïi cuûa troø chôi trong tieán trình giaùo duïc.
Vì theá, hoï ñaõ ñöa moân troø chôi vaøo trong chöông trình giaùo
duïc quoác gia.


Coù nhieàu loaïi troø chôi: troø chôi lôùn trong vaøi ngaøy, troø chôi
nhoû trong vaøi phuùt, troø chôi giaùc quan tinh nhaïy, troø chôi
kheùo leùo, nhanh nheïn, troø chôi vaän ñoäng cô theå, troø chôi
caàn suy nghó, lyù luaän, troø chôi tónh, troø chôi ñoäng, troø chôi
caàn saân roäng, troø chôi chæ ngoài moät choã, troø chôi daân gian,
troø chôi hieän ñaïi. Moãi troø chôi ñeàu coù muïc ñích rieâng, caàn
bieát choïn löïa vaø öùng duïng sao cho töøng troø chôi ñaït tôùi ích
lôïi lôùn nhaát cho caùc em.


Nhieàu treû em maéc beänh beùo phì vì caùc em phaûi ngoài trong
lôùp suoát ngaøy, hay chæ ñöôïc ra chôi vôùi khoaûnh saân nhoû.
Caùc em naøy trôû neân chaäm chaïp, deã caùu giaän, trí tueä chaäm
phaùt trieån hôn caùc baïn cuøng ñoä tuoåi. Neáu ñöôïc vaän ñoäng,
chaïy nhaûy qua troø chôi vaän ñoäng cô theå, caùc em seõ traùnh
ñöôïc tình traïng beùo phì, thieáu caân ñoái. Cô baép, chieàu cao
taêng tröôûng, söùc khoûe theâm vöõng vaøng, phoøng traùnh ñöôïc
nhieàu loaïi beänh thoâng thöôøng.


Kunkel, nhaø taâm lyù hoïc ngöôøi Anh nhaän ñònh raèng: “Troø
chôi laø moät phöông tieän ñeå taùi taïo laïi taâm lyù oån ñònh cho
moät soá em khoù tính, dôû ngöôøi, voâ traät töï... Vì trong luùc chôi,
treû em khoâng thu mình laïi, chuùng seõ vui veû haún leân, thích
hoaït ñoäng hôn”.


Ngoaøi ra nhöõng ích lôïi veà theå chaát, taâm lyù, thoâng qua troø
chôi, caùc nhaø giaùo duïc seõ hieåu roõ hôn veà tính tình cuûa töøng
em ñeå giaùo duïc caùc em. Nhieàu troø chôi giuùp caùc em reøn
luyeän vaø phaùt trieån caùc giaùc quan, laøm cho treû kheùo leùo
hôn, trí töôûng töôïng phong phuù hôn, bieát quan saùt vaø phaûn
öùng nhanh, bieát toân troïng kyû luaät, bieát töï chuû, töø ñoù naûy nôû
tình ñoàng ñoäi, ñoaøn keát thöông yeâu nhau. Saân chôi coøn laø
nôi môû roäng moái quan, keát noái tình thaân, duy trì tình baïn.


Taïo saân chôi laønh maïnh, coáng hieán nhöõng phöông tieän giaûi
trí toát, laø ñieàu caùc nhaø giaùo duïc raát quan taâm. Don Bosco,
moät linh muïc thaáu hieåu nhöõng nhu caàu cuûa tuoåi treû, coù
nhieàu kinh nghieäm trong vieäc giaùo duïc giôùi treû, ngaøi noùi
raèng: “Cöù ñeå hoïc sinh töï do chaïy nhaûy, keâu la maëc söùc.
Theå thao, aâm nhaïc, kòch tröôøng, ñi daïo, laø nhöõng phöông
phaùp raát hieäu löïc ñeå giöõ kyû luaät, coù lôïi cho ñaïo ñöùc vaø söùc
khoûe. Chæ neân löu yù sao cho caùc tieát muïc lieân hoan, nhöõng
ngöôøi tham gia, vaø nhöõng lôøi noùi khoâng coù gì ñaùng traùch”.


Ñeå vieäc vieäc vui chôi, giaûi trí cho ngöôøi treû khoâng laø moái lo,
maø laø moái lôïi, chuùng ta caàn taïo nhieàu saân chôi laønh maïnh,
an toaøn, ñuû tieâu chuaån, haáp daãn, phuø hôïp vôùi tuoåi treû, giuùp
giaûi trí laønh maïnh, reøn luyeän kyõ naêng, trang bò kieán thöùc
cho caùc em. Ñaây laø moät trong nhöõng caùch thöùc höõu hieäu
ñeå caùc em coù cô hoäi phaùt trieån toaøn dieän veà theå chaát, trí
tueä, tinh thaàn, ñaïo ñöùc vaø nhaân caùch.


Töø laâu, ñi sieâu thò mua saém ñaõ trôû thaønh
neáp soáng cuûa con ngöôøi hoâm nay. Ngöôøi
lòch thieäp, duø ôû ñaâu, laøm gì cuõng bieát caùch
öùng xöû toát. Xin chia seû vôùi baïn vaøi neùt vaên
hoùa khi ñi sieâu thò.


Trang phuïc


Trang phuïc töû teá, saïch seõ khi ñeán sieâu thò laø ñieàu
baïn caàn nhôù. Goïn gaøng, lòch thieäp giöõa nôi coâng
coäng, cho thaáy baïn laø ngöôøi bieát töï troïng.


Haõy Teá nhò


Seõ teá nhò bieát maáy khi löïa haøng xong, taát caû ñöôïc
xeáp laïi thöù töï, goïn gaøng. Gioû ñöïng hay xe ñaåy ñeàu
coù choã cuûa noù, neân khi duøng xong, baïn nhôù ñeå laïi
choã cuõ. Vôùi caùc loaïi rau, quaû, cuû... cuõng traùnh vaët
laù, boû cuoáng hoaëc boùc voû... nhö theá, seõ aûnh höôûng
tôùi ngöôøi baùn cuõng nhöng nhöõng ngöôøi mua sau.
Cuõng caàn nhôù: duø chæ raát nhoû nhö moät vieân keïo
hay cuïc taåy... ñoù cuõng laø haøng baùn. Ñöøng töï tieän
duøng khi chöa mua.


Thaùi ñoä Lòch thieäp


Vì laø choán coâng coäng, neân noùi nhoû nheï, vöøa nghe laø
ñieàu lòch söï nhaát. Ñuøa giôõn, gaây oàn aøo seõ laøm phieàn
ñeán nhöõng ngöôøi xung quanh.


Khi giao tieáp vôùi nhaân vieân, haõy trao ñoåi caùch nhaõ
nhaën, töø toán, traùnh nhöõng thaùi ñoä, lôøi noùi laøm phaät
loøng hay ñeå laïi nhöõng hình aûnh khoâng ñeïp veà baïn
cho nhöõng ngöôøi xung quanh.


ÔÛ baát cöù sieâu thò naøo, ñöôøng ra, loái vaøo ñeàu coù qui
ñònh raát roõ raøng, baïn nhôù ñi ñuùng ñöôøng. Khi choïn
haøng, hay di chuyeån trong sieâu thò, cuõng caàn yù
töù, traùnh chen laán hay laøm caûn trôû loái ñi chung.
ÔÛ nhöõng quaày thanh toaùn, xeáp haøng theo thöù töï,
thanh thaûn chôø tôùi löôït mình laø neùt ñeïp thöôøng
thaáy ôû caùc nöôùc vaên minh.


Sieâu thò laø moät loaïi hình thöông maïi trong
thôøi vaên minh, hieän ñaïi. Neáu ñi sieâu thò keøm
vôùi “sieâu vaên hoùa” thì tuyeät vôøi bieát maáy !


Baøi vieát:
THIEÂN HAÈNG FMAÑi Sieâu Thò




SOÁ 17 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 24


cho con naøy “. Cuøng luùc, tieáng baø meï vang leân: “Con ra maø
ñoùn boá chöù!” Töø trong nhaø, Minh Chieán ueå oaûi böôùc ra; caäu
ñang tieác “huøi huïi” caùi maøn hình, noù khoâng muoán bò giaùn
ñoaïn “game” mình thích thuù duø chæ trong choác laùt. Chieán
thaàm nghó: “Quaø gì! mình chæ thích game thoâi.”


Chìa ra ñóa CD, Phong noùi nhö ñoïc ñöôïc ñieàu ñang dieãn ra
trong ñaàu cuûa caäu con: “Con coù game môùi nhaát chöa? Trong
CD naøy toaøn laø nhöõng troø môùi nhaát ñoù. Con seõ thích noù chuùng
cho maø xem.” Chieán troøn xoe ñoâi maét: coù ñôøi naøo boá laïi mua
cho noù thöù naøy, nhöõng thöù maø boá caäu chuùa gheùt vaø luoân tìm
caùch ngaên caûn. Chieán lí nhí: “Caùm ôn boá”. Caäu vaãn chöa hieåu
ñieàu gì ñaõ xaûy ra trong “ngaøy ñeïp trôøi naøy!”.


Toái ñoù, böõa côm gia ñình coù chuùt gì thay ñoåi. Phong hoûi: “Con
ñaõ môû CD chöa? Coù ñuùng laø nhöõng game hay khoâng?”.
“Tuyeät! - Chieán traû lôøi – Nhöng boá ôi, ngaøy mai CD ñoù seõ trôû
thaønh cuõ cho maø coi. Theá giôùi game luoân coù nhöõng caùi môùi.”
Vöøa noùi, göông maët Chieán döôøng nhö raïng rôõ hôn döôùi daùng
“coá thuû” thöôøng haèng.


Bình thöôøng luùc 8 giôø laø Phong taét Tivi söûa soaïn ñi nguû.
Nhöng toái ñoù, bieát con ñang leùn chôi “game” trong phoøng,
Phong goõ cöûa, nheï nhaøng böôùc vaøo. Maøn hình computer vaãn
coøn ñang nhaûy nhoùt vôùi nhöõng nhaân vaät trong game, vaø “con
chuoät” nhö “cheát cöùng” trong tay caäu con. “Con daïy boá chôi
game môùi ñi!” Phong noùi vôùi taát caû söï hoàn nhieân vaø thaønh
thaät. Chieán söõng sôø.


Khoâng ñôïi con coù ñoàng yù hay khoâng, Phong keùo gheá ngoài vaøo
baøn maùy. Thoaït ñaàu, Chieán coøn ngaàn ngaïi; nhöng roài nhö moät
ñöùa treû con khi chôi chaúng theå giöõ mình nghieâm trang nhö
trong nhaø thôø ñöôïc, caäu baét ñaàu cöôøi noùi, tranh chôi vôùi boá
nhö hai ngöôøi baïn.


Chôi ñöôïc moät hai vaùn thì kim ñoàng hoà ñaõ ñaët chính xaùc vaøo
soá 9 vaø soá 12. Theá ñaáy, thôøi gian khoâng coøn “tích taéc”, nhöng
“nhö bay” trong nhöõng troø chôi. Phong ñaët tay leân vai con,
khen ngôïi: “Con chôi gioûi quaù, hoâm nay boá thua con, nhöng
mai thì con phaûi coi chöøng, coù leõ boá seõ khoù maø thua con ñoù”.


Sao? Ngaøy mai coù nghóa laø gì? Troø chôi ñang ñeán ñænh gay
caán maø!


Thoùi quen “chôi cho ñaõ” cuûa Chieán bò khöïng laïi tröôùc tieáng
noùi cuûa boá: “Con aø, baây giôø muoän roài; con phaûi hoïc baøi thoâi.
Mai con coù lôùp maø, phaûi khoâng? Ñoùng game laïi ñi, ngaøy mai
boá seõ laïi ñaáu vôùi con. Ñôïi ñaáy!” Ñöa ngoùn tay troû döù döù vaøo
ñaàu con, Phong noùi. Nhö chôït nhôù ra ñieàu gì, Phong thaân
maät: “Con ñaõ ñoïc kinh toái chöa? Boá chöa ñoïc. Boá con mình


cuøng ñoïc 3 kinh kính möøng, roài con hoïc
baøi cho toát nheù!”


Tieáng kinh ñoïc
cuøng hoaø vang.
Taâm hoàn ñöùa treû
chöa heát choaùng
ngôïp bôûi khaùm
phaù môùi: ngöôøi boá


Nghó suy vôùi caùc baäc phuï huynh vaø caùc nhaø giaùo duïc veà nhöõng saân chôi môùi cuûa giôùi treû, toâi thaáy mình caàn noùi leân moät ñieàu gì ñoù maø toâi caûm thaáy thaät quan troïng. Toâi muoán baét ñaàu baèng hai kinh
nghieäm: moät cuûa ngöôøi baïn thaân vaø moät cuûa toâi.


Töø caâu chuyeän “game”


Sau nhieàu laàn nghe Phong, baïn thaân cuûa toâi, than thôû veà
caäu con trai tuoåi “teen” cuûa mình ñang “ghieàn” caùc troø
chôi ñieän töû, toâi maïnh daïn baûo caäu ta thöû moät “keá saùch”
khaùc...


Vaøo moät chieàu kia, vöøa
böôùc vaøo nhaø sau


buoåi ñi laøm meät
nhoïc, Phong


caát tieáng:
“Teøo, boá
coù quaø


Baøi vieát:


VAÊN AM, SDB


CUØNG BÔI
hay


MAËC CHO CHEÁT ÑUOÁI


Taïi saân chôi cuûa
Nguyeän xaù Beán Caùt


NEÁU NHÖÕNG SAÂN CHÔI MÔÙI CUÛA NGÖÔØI TREÛ
TÖÏ NOÙ KHOÂNG XAÁU, THÌ TAÁT NHIEÂN PHAÛI CAÀN
ÑEÁN SÖÏ HIEÄN DIEÄN VAØ ÑOÀNG HAØNH CUÛA CAÙC
BAÄC CHA MEÏ, CAÙC NHAØ GIAÙO DUÏC, ÑEÅ CHUÙNG


MANG LAÏI NHÖÕNG ÑIEÀU TÍCH CÖÏC




TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 17 25


TRANG GIAÙO DUÏC
ñaõ trôû thaønh ngöôøi baïn trong troø chôi cuûa noù, ñeå roài laïi trôû
thaønh boá trong nhöõng höôùng daãn kyû luaät hoïc haønh.


Caäu thieáu nieân Chieán ñaõ thay ñoåi nhieàu töø kinh nghieäm ñoù.
Coøn baïn toâi cuõng haïnh phuùc hôn töø ngaøy quyeát ñònh hieän
dieän vôùi con mình trong “saân chôi” cuûa noù, ñeå coù theå ñoàng
caûm vaø yeâu thöông con hôn nöõa trong ñôøi thöôøng.


Ñeán nhöõng ñieäu nhaûy “hip hop”


Kinh nghieäm thöù hai xaûy ra vôùi chính toâi. Thaùng 8 vöøa qua,
toâi ñeán Ñaø Laït khoaûng 3 giôø chieàu vaø nghæ laïi ôû moät coäng
ñoaøn tu só Don Bosco. Khoâng khí maùt laïnh laøm toâi caûm nhaän
söï thoaûi maùi vaø thö giaõn nôi vuøng cao nguyeân söông muø naøy.


Khoaûng 7 giôø toái, moät ñaùm treû luïc tuïc keùo vaøo. Nam coù,
nöõ coù. Chuùng dieän nhöõng boä ñoà maø nhö moät soá ngöôøi giaø
thöôøng noùi: “Cuõn côõn, chaúng gioáng ai!”. Quan saùt, toâi thaáy
coù moät vaøi thaøy ra baét tay noùi chuyeän vôùi chuùng veû thaân maät.
Roài moät ñöùa nhö “ñaïi ca” cuûa nhoùm noùi caùi gì ñoù, caû boïn
ñöùng daøn ra vaø tieáng nhaïc troåi leân oàn aøo, naùo ñoäng töø chieác
maùy laptop, nhö theå moät môù tieáng ñoäng coäng vaøo. Vöøa nghe
tieáng nhaïc, chaúng ai baûo ai, chuùng baét ñaàu laéng tai, thaân
hình laéc lö, uoán löôïn theo nhaïc ñieäu hip-hop.


Say söa, moãi ñöùa chöøng nhö thaû hoàn hoaøn toaøn trong nhöõng
vuõ ñieäu vöøa döùt khoaùt, vöøa meàm maïi. Coù luùc, töøng ñöùa bieåu
dieãn nhöõng vuõ ñieäu “ñoäc” cuûa rieâng mình. Ñöùng ngoaøi nhìn,
toâi laéc ñaàu vì nhöõng cöû ñieäu “nguy hieåm” ñeán tính maïng ñoù.
Chòu, toâi khoâng daùm lieàu lónh thöû nhöõng cöû ñieäu naøy. Giaø roài,
chæ coù gaãy xöông thoâi! Toâi ñöùng nhìn, chuù taâm ñeán nhöõng gì
chuùng ñang taäp luyeän. Thænh thoaûng, vaøi thaày treû ñeán xem,
cho nhöõng lôøi khích leä, taùn thöôûng, voã tay.


Luùc aáy, toâi chôït thaáy nhöõng ngöôøi treû xem ra raát ngaàu
kia khoâng coù chuùt gì ñaùng xa laùnh caû, neáu khoâng noùi
laø toâi baét ñaàu coù caûm tình tröôùc neùt treû trung, deã
thöông raát rieâng cuûa chuùng. Hôn tieáng ñoàng hoà
sau, boïn treû döøng laïi, ngöôøi öôùt ñaãm moà hoâi. Buoåi
taäp luyeän chung ñaõ keát thuùc, chuùng laïi luïc tuïc keùo
nhau veà sau khi baét tay caùc thaøy. Treân neùt maët bieåu
loä nieàm maõn nguyeän vì ñaõ ñöôïc giaûi khuaây khoûi moïi
noãi naëng nhoïc hoïc haønh. Lôïi duïng khoaûnh khaéc ñoù,
toâi ñeán gaàn chaøo hoûi chuùng vaø gieo cho chuùng tö
töôûng raèng con ngöôøi coù giaù trò vì kieân nhaãn trong
ñieàu thieän, chöù khoâng chæ trong taøi naêng. Vaø chuùng
vui veû ra veà, trong tình thaân baïn höõu.


Söï hieän dieän cuûa cha meï vaø loái nhìn “dung thöù”
veà saân chôi môùi cuûa ngöôøi treû


Hai kinh nghieäm naøy ñöa toâi vaøo trieàn suy tö “khaùc laï”.
Phaûi, thôøi naøo cuõng vaäy, tuoåi treû deã trôû thaønh ñoái töôïng
cho traùch moùc. Ngaøy xöa boïn treû chuùng toâi say meâ
vôùi quaû boùng, baø toâi thöôøng quôû maéng: “Coù moãi moät
quaû boùng maø tôùi 20 ñöùa giaønh nhau. Caàn, thì tao mua
cho moãi ñöùa moät quaû!”. Nay ñeán löôït toâi laïi nhìn vaø pheâ
phaùn nhöõng kieåu chôi “khoâng truyeàn thoáng” cuûa baïn treû
nhö moái nguy hieåm, phí thôøi giôø vaø gaây taùc haïi. Döôøng
nhö ngöôøi lôùn chæ luoân phieàn traùch vaø pheâ phaùn ngöôøi
treû, maø khoâng daùm moät laàn böôùc vaøo theá giôùi cuûa chuùng
ñeå hieåu chuùng, vaø ôû beân caïnh chuùng nhö moät ngöôøi baïn!


Coù leõ ñaõ ñeán luùc caàn phaûi coù moät caùi nhìn khaùc veà goùc giaûi


trí cuûa theá giôùi ngöôøi treû hoâm nay. Ñaønh raèng nhöõng troø giaûi
trí mang tính truyeàn thoáng nhö caùc moân theå thao boùng ñaù,
boùng roå, nhöõng troø chôi ngoaøi trôøi... voán ñem laïi cho ngöôøi
chôi söùc khoeû, giuùp reøn luyeän kyõ naêng, ñöùc tính, yù chí,...
theá nhöng lieäu nhöõng hình thöùc saân chôi truyeàn thoáng ñoù
töï chuùng laø hoaøn haûo? Vaø phaûi chaêng nhöõng hình thöùc saân
chôi môùi nhö game ñieän töû, hip-hop,... laø xaáu xa, ñaùng boû
soït raùc? Ñieàu ñaùng ñeå nhaän ra laø trong nhöõng saân chôi theå
thao hay nhöõng troø chôi truyeàn thoáng ñoù thöôøng coù söï hieän
dieän cuûa huaán luyeän vieân hay quaûn troø ñeå höôùng daãn ngöôøi
chôi thaêng tieán, phaùt trieån veà nhaän thöùc, kyõ naêng quan saùt,
tinh thaàn ñoàng ñoäi, roài caû vieäc kieàm cheá tính khí, mieäng
löôõi... Hoï hieän dieän nhö taùc nhaân thuùc ñaåy, noái keát... vaø taát
nhieân vôùi caû “tính giaùo duïc” nöõa. Vaäy neáu nhöõng saân chôi
môùi cuûa ngöôøi treû töï noù khoâng xaáu, thì taát nhieân phaûi caàn
ñeán söï hieän dieän vaø ñoàng haønh cuûa caùc baäc cha meï, nhöõng
nhaø giaùo duïc, ñeå chuùng thöïc söï giuùp mang laïi khoâng chæ
nhöõng ñieàu tích cöïc cho caùc ngöôøi treû, maø caû yeáu toá giaùo
duïc nöõa. Noãi lo lôùn trong nhöõng saân chôi môùi laø söï thieáu
vaéng nhöõng nhaø giaùo duïc bieát hoøa mình vaøo trong theá giôùi
cuûa ngöôøi treû, ñeå roài vì thieáu söï höôùng daãn vaø ñoàng haønh
ñoù, caùc baïn treû khoâng ñuû söùc döùt mình khoûi noãi ñam meâ
thaùi quaù.


Ñaõ ñeán luùc nhöõng nhaø giaùo duïc phaûi chaáp nhaän “cuøng bôi”
vôùi caùc ngöôøi treû hôn laø ñeå maëc chuùng cheát ñuoái trong doøng
soâng. Ñuùng vaäy! Ngaøy hoâm nay caàn bieát bao nhöõng nhaø
giaùo duïc daùm cuøng bôi vôùi ngöôøi treû.




caùc baïn treû nam nöõ. Noù ñaõ thöïc söï taïo neân moät “loaïi saân
chôi online” vôùi soá ngöôøi chôi ngaøy caøng ñoâng. Theo baùo
caùo cuûa Norton Online Family Report 2010 (baùo caùo toaøn
caàu veà hieän traïng baûo maät tröïc tuyeán trong caùc gia ñình),
83% treû em treân toaøn caàu söû duïng quyõ thôøi gian cuûa mình
cho Troø chôi tröïc tuyeán. Taïi Trung quoác, quoác gia haøng
ñaàu veà Troø chôi tröïc tuyeán treân theá giôùi, soá ngöôøi chôi ñaõ
leân ñeán 200 trieäu ngöôøi (chieám 64% ngöôøi duøng Internet
taïi ñaây). Öôùc löôïng soá game thuû taïi Trung quoác haèng naêm
taêng khoaûng 16%. Coøn taïi Vieät Nam, soá game thuû leân ñeán
12 trieäu (chieám 50% ngöôøi duøng Internet taïi Vieät Nam) vaø
haún raèng con soá naøy coøn taêng leân nöõa.


Tuy theá trong nhöõng naêm vöøa qua, loaïi hình saân chôi tröïc
tuyeán naøy taïi Vieät Nam cuõng trôû thaønh chuyeän “nhöùc
nhoái” vôùi gia ñình, nhaø tröôøng vaø xaõ hoäi. Ngöôøi ta ñaõ nhìn
vaøo saân chôi naøy, “moå xeû” noù döôùi nhieàu goùc ñoä ñeå löôïng
ñònh “lôïi hay haïi”, “xaáu hay toát”, “cho pheùp hay caám
ñoaùn”... Song song vôùi nhöõng cuoäc tranh caõi veà “lôïi / haïi”
“buøng noå” treân maïng, nhöõng cuoäc hoäi thaûo cuõng ñaõ ñöôïc
toå chöùc vôùi nhöõng chuû ñeà nhö “Söï phaùt trieån cuûa dòch vuï
troø chôi tröïc tuyeán Vieät Nam: Thöïc traïng vaø nhöõng vaán
ñeà ñaët ra trong coâng taùc quaûn lyù” (02.2009), “Internet-
game online coù thaät söï boå ích cho con em chuùng ta?”
(06.2009), “Hoäi thaûo veà quaûn lyù game online”, “Hoäi thaûo
haïn cheá game online” (13.05.2010)...


Nhöõng “goùc toû” cuûa Saân chôi


Ñaõ laø moät saân chôi vôùi nhöõng troø chôi ñöôïc caùc baïn treû
öa thích, thì haún noù cuõng coù nhieàu neùt tích cöïc, nhö nhaän
xeùt cuûa nhaø nghieân cöùu vaên hoùa Toan AÙnh trong taäp saùch
“NEÁP CUÕ- Treû em chôi” cuûa NXB Treû: “Troø chôi lieân heä
vôùi giaùo duïc. Treû em tìm hieåu vaø môû mang kieán thöùc qua
troø chôi, quen bieát daàn vôùi neáp soáng môùi lôùn, chôi vôùi hoïc
ñi lieàn vôùi nhau. Trong luùc chôi, caùc em luyeän taäp yù chí,
luyeän taäp thaân theå, luyeän taäp söï kheùo leùo, reøn luyeän chí
khí, reøn luyeän ñöùc tính, trau doài khaû naêng”. Nhö theá, theo
quan ñieåm cuûa Toan AÙnh, caùc troø chôi ñaõ goùp phaàn vaøo


Vaøo nhöõng naêm ñaàu cuûa thaäp nieân 1990, maùy tính caù nhaân (PC – personal computer) ñaõ daàn phoå bieán treân theá giôùi vaø taïi Vieät Nam. Luùc ñoù, maùy tính caù nhaân (PC) haàu nhö chæ ñöôïc duøng
cho nhöõng coâng vieäc hôn laø ñeå chôi “game”. Sôû dó theá laø
vì caáu hình phaàn cöùng (hardware) cuûa maùy chöa ñuû maïnh
vaø coâng ngheä phaàn meàm veà game online cuõng chöa phaùt
trieån. Theá nhöng chæ trong moät thaäp nieân, töùc vaøo cuoái
thaäp nieân naøy (1997-2000), nhöõng böôùc tieán ñaùng kinh
ngaïc cuûa coâng ngheä phaàn cöùng maùy tính ñaõ khieán cho
ngaønh coâng ngheä veà game online “leân ngoâi”. Ngöôøi ta
coù theå thaáy nhöõng games thuoäc loaïi MMORPG daønh cho
maùy tính PC xuaát hieän (Massively Multiplayer Online Role-
Playing Game, dòch laø: Troø chôi cho nhieàu ngöôøi chôi tröïc
tuyeán vaø nhaäp vai) nhö Nexus: The Kingdom of the
Winds (1996), The Realm Online (1996), Ultima
Online (1997), Lineage (1998), The Coming Forth
(1999), Dark Ages (1999), EverQuest (1999), Mir
(1999-2000) vôùi soá ngöôøi ñaêng kyù cho moãi troø chôi töø haèng
traêm nghìn ngöôøi ñeán nöûa trieäu ngöôøi. Tuy nhöõng games
loaïi naøy ñaõ ñöôïc xeáp loaïi “coå ñaïi” so vôùi nhöõng games
tröïc tuyeán hieän nay, nhöng chuùng ñaõ laøm neân buoåi “bình
minh” cuûa ngaønh Troø chôi tröïc tuyeán (game online).


Troø chôi tröïc tuyeán ñaõ chöùng toû ñöôïc söùc haáp daãn vaø thu
huùt maïnh meõ cuûa noù ñoái vôùi caùc “game thuû”, ñaëc bieät vôùi


Baøi vieát: AN BÌNH


SOÁ 17 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 26


“toû & khuaát”
NHÖÕNG GOÙC


cuûa
GAME
ONLINE


Theá roài moät ngöôøi ñaøn oâng laï ñaõ xuaát hieän
vaø daïy Gio-an khoâng ñöôïc duøng baïo löïc


ñeå chinh phuïc boïn treû, nhöng haõy hieän dieän
giöõa chuùng vaø duøng söï kieân nhaãn, loøng töø aùi


ñeå chinh phuïc chuùng, daïy cho chuùng bieát
ñeán giaù trò cuûa söï thieän vaø traùnh ñieàu xaáu.




game online cho con em mình. Rieâng nhöõng beänh nhaân
naëng phaûi ñieàu trò thì thöôøng do nghieän game chieán binh,
game sex, game tình caûm. Caùc chaùu naøy thöôøng ôû trong
tình traïng bò roái loaïn taâm thaàn, soáng trong traïng thaùi meâ
moäng, aûo giaùc...”


Trong baûn caùo traïng cuûa Toøa AÙn Tænh Ngheä An, Moäng Theá
Xöông, moät hoïc sinh 14 tuoåi lôùp 9, vì nghieän chôi game
online vaø caàn tieàn chôi game, ñaõ ñöa em Loâ AÙnh Nhö (7
tuoåi hoïc lôùp 2) vaøo khe nuùi, xoâ ngaõ vaø laáy ñaù ñaäp vaøo ñaàu
em, roài laáy ñi ñoâi boâng tai trò giaù 2,5 trieäu ñoàng. Chuyeän ñaõ
xaûy ra vaøo ngaøy 23.05.2010. Toøa aùn Sô thaåm Tænh Ngheä An
ñaõ xöû phaït “saùt thuû tuoåi teen” naøy 10 naêm tuø vaøo thaùng
10.2011 vaø sau ñoù Toøa Phuùc Thaåm cuõng ñaõ giöõ nguyeân
möùc aùn 10 naêm tuø.


Chaúng khoù gì ñeå tröng daãn ra nhieàu baèng chöùng cuï theå vaø
xaùc thöïc veà nhöõng “goùc khuaát” cuûa loaïi saân chôi naøy cuõng
nhö ñöa ra nhöõng laäp luaän choáng ñoái noù. Ngöôøi ta raát coù lyù
khi thaáy caàn phaûi chaën ñöùng nhöõng nguy cô cuûa moät loaïi
hình saân chôi maø ñaõ vaø ñang laøm cho nhieàu baäc phuï huynh,
nhaø tröôøng vaø xaõ hoäi phaûi baän taâm, lo laéng. Thaäm chí coù
nhöõng ngöôøi quan nieäm raèng noù chính laø nguoàn ñöa tôùi
haønh vi baïo löïc vaø toäi aùc nôi treû vò thaønh nieân, caên nguyeân
cuûa vieäc xao laõng boån phaän, traùch nhieäm cuõng nhö ñöa ñeán
tình traïng nghieän ngaäp game vaø nhöõng bieán chaát veà taâm
theå lyù nôi treû em vaø caùc ngöôøi treû... Noùi chung laø caàn phaûi
xa traùnh noù nhö moät thöù dòch cheát ngöôøi.


Taûn maïn vaøi suy nghó


Töø kinh nghieäm giaùo duïc cuûa Don Bosco:


Trong giaác mô 9 tuoåi, caäu beù Gio-an Bosco nhìn thaáy coù moät
ñaùm treû raát ñoâng ñang chôi treân moät saân roäng gaàn nhaø cuûa
caäu. Moät soá ñöùa thì chaïy nhaûy, cöôøi ñuøa, la heùt, nhieàu ñöùa
khaùc coøn vaêng nhöõng lôøi chöûi ruûa thoâ tuïc, caõi nhau, vaø ngay
caû noùi nhöõng lôøi phaïm thöôïng nöõa. Khoâng chòu noåi moät saân
chôi hoãn ñoän nhö theá, Gio-an ñaõ nhaûy boå vaøo ñaùm treû vaø
duøng nhöõng cuù ñaám, cuù ñaù ñeå deïp boû nhöõng chuyeän nhö
theá. Theá roài moät ngöôøi ñaøn oâng vaø moät baø laï ñaõ xuaát hieän.
Hoï daïy caäu khoâng ñöôïc duøng baïo löïc ñeå chinh phuïc boïn
treû, nhöng haõy hieän dieän giöõa chuùng vaø duøng ñeán söï kieân
nhaãn, loøng töø aùi ñeå chinh phuïc chuùng, daïy cho chuùng bieát
ñeán giaù trò cuûa söï thieän vaø traùnh ñieàu xaáu. Theá roài moät caûnh
töôïng laï ñaõ xaûy ra, saân chôi hoãn ñoän vôùi ñaùm treû hung tôïn
kia ñaõ bieán thaønh moät “saân chôi” thaät neân thô: moät ñoàng
coû vôùi nhöõng con chieân hieàn laønh deã thöông. Baø laï ñaõ noùi
vôùi Gio-an: “Ñaây laø caùnh ñoàng hoaït ñoäng cuûa con.”


Giaác mô naøy coøn xuaát hieän moät soá laàn khaùc nöõa vaø ñieàu
höôùng cuoäc ñôøi cuûa Gio-an Bosco, ñeå roài khi ñaõ trôû thaønh
linh muïc, Don Bosco khoâng ngaàn ngaïi tieáp xuùc vaø laøm baïn
vôùi caùc tuø nhaân treû tuoåi, lang thang treân moïi neûo ñöôøng cuûa
thaønh phoá Toâ-ri-noâ mieàn baéc YÙ cuøng vôùi nhöõng ñaùm treû di
daân, chôi ñuøa vôùi chuùng treân nhöõng ñoàng coû... ñeán ñoä luùc
ban ñaàu, caû chính quyeàn laãn giaùo quyeàn ñeàu khoâng chaáp
nhaän vaø cho raèng ngaøi ñaõ bò “maùt”.


Roài sau khi ñaõ noåi tieáng vôùi nhöõng thaønh coâng vang doäi
trong caùc coâng cuoäc giaùo duïc, Don Bosco laïi coù moät giaác
mô khaùc vaøo cuoái ñôøi. Giaác mô ñöôïc ngaøi keå laïi trong “Laù
thö gôûi töø Roma”. Trong giaác mô, Don Bosco ñaõ ñöôïc moät
hoïc sinh cuõ cuûa ngaøi laø Valfre ôû Nguyeän xaù tröôùc naêm 1870


vieäc hình thaønh vaø hoaøn thieän nhöõng kyõ naêng soáng cuõng
nhö nhöõng ñöùc tính cuûa treû em, trong ñoù phaûi keå caû nhöõng
troø chôi ñieän töû ngaøy nay, nhöõng saân chôi tröïc tuyeán.


Nhöõng ngöôøi trung nieân hay lôùn tuoåi ngaøy nay thöôøng ngaïi
laøm quen vôùi maùy tính vì caûm thaáy mình khoâng “lanh tay,
leï maét, khoâng tính toaùn suy luaän nhanh nhö boïn treû...”, vaø
hoï thöôøng nhaän xeùt: “boïn treû ngaøy nay lanh hôn chuùng ta
ngaøy xöa...” Quaû thaät, söï phaùt trieån cuûa ngaønh coâng ngheä
maùy tính ñaõ thöïc söï ñoøi nhöõng ngöôøi söû duïng phaûi ñoäng
naõo hôn, suy tö loâ-gíc hôn, vöøa phaûi nhanh tay leï maét nhöng
cuõng vöøa bieát laøm vieäc coù saép xeáp, coù keá hoaïch ñeå ñaït ñöôïc
hieäu quaû cao hôn.


Vì theá, cuõng thaät coù lyù khi nhieàu yù kieán treân maïng veà Troø
chôi tröïc tuyeán (game online) cho raèng xeùt veà maët taâm lyù
vaø xaõ hoäi, duø saân chôi naøy khoâng laø moät moâi tröôøng thöïc
(moâi tröôøng aûo), nhöng yeáu toá MMO (Massively Multiplayer
Online - Troø chôi tröïc tuyeán cho nhieàu ngöôøi chôi) vaø RPG
(Role-Playing Game - nhaäp vai) ñaõ mang laïi nhieàu lôïi ñieåm
cho ngöôøi chôi: taïo nhöõng caûm giaùc vaø caûm xuùc raát maïnh
vaø thaät, kích thích oùc saùng taïo khi “nhaäp vai” vaø tính toaùn
theo quyeát ñònh cuûa mình, khuyeán khích gia nhaäp caùc
nhoùm, giao tieáp vaø laøm vieäc nhoùm vôùi nhöõng keá hoaïch ñeå
ñaït ñeán muïc tieâu, bieát kheùo leùo tính toaùn ñeå tieát kieäm ngaân
löôïng, hoïc bieát nhöõng neàn vaên hoùa qua caùc loaïi game, môû
roäng moái töông giao vôùi caùc game thuû khaùc... vaø moät ñieàu
tuyeät vôøi khaùc maø caùc saân chôi thöôøng mang laïi laø söï thö
giaõn, giaûi trí. Thaäm chí coù ngöôøi coøn keát luaän raèng: troø chôi
tröïc tuyeán laø moät xaõ hoäi thu nhoû coù lieân heä raát chaët cheõ vôùi
theá giôùi thöïc (giuùp ngöôøi chôi bieát veà giaù trò vaên hoùa, vaø caùc
giaù trò thöïc cuûa cuoäc soáng).


Tuy theá, nhö ngöôøi xöa vaãn noùi raèng: “Khoâng coù löûa laøm
sao coù khoùi”. Haún raèng loaïi saân chôi môùi naøy moät maët ñaõ
aûnh höôûng maïnh treân ngöôøi chôi vôùi nhöõng “goùc toû” cuûa
noù, thì maët khaùc noù cuõng coù nhöõng “goùc khuaát” ñeå roài
trong nhöõng naêm qua, ngöôøi ta ñaõ phaûi leân tieáng baùo ñoäng
ñoû veà loaïi saân chôi naøy.


Nhöõng “goùc khuaát” cuûa Saân chôi


Giöõa tieáng cöôøi noùi bi boâ, tieáng la heùt, tieáng nhaïc, khoùi thuoác
laù... taïi moät ñieåm Internet vôùi “ñöôøng truyeàn cao toác”, boãng
vang leân lôøi chöûi theà trong tieác nuoái: “Gieát cheát heát meï
chuùng noù ñi”. “ ÑM tuïi baây... tuïi baây ñeå noù gieát tao”. Tieáng
noùi “anh chò” ñaày maùu giang hoà phaùt ra töø cöûa mieäng “moät
caäu beù con” tuoåi thieáu nieân ñang say söa “baén gieát” treân
maøn hình vi tính cuøng vôùi ñaùm baïn hoïc sinh tuoåi “teen”.
Vaøi ñöùa treân moâi coøn phì pheøo ñieáu thuoác laù. Chaéc nhoùm
“giang hoà nhí” ñang tuï taäp chôi game baïo löïc.


Caûnh töôïng moâ taû soáng ñoäng treân chæ laø moät thí duï ñieån
hình cho taàm aûnh höôûng cuûa saân chôi tröïc tuyeán. Haún raèng
nhöõng loaïi game baïo löïc, game sex... vaø nhöõng loaïi nhö
theá, ñaõ thöïc söï daãn ñeán nhöõng xaùo troän taâm lyù nôi caùc treû
em, caùc baïn treû vaø nhöõng ngöôøi chôi. Noäi dung cuûa nhöõng
loaïi game naøy aûnh höôûng caùch tieäm tieán nhöng raát maïnh
meõ trong loái suy nghó vaø haønh ñoäng cuûa hoï. Baùc só Nguyeãn
vaên Duõng, Tröôûng Khoa Ñieàu Trò taâm thaàn vaø nghieän chaát
thuoäc Vieän Nghieân cöùu söùc khoûe taâm thaàn – Haø Noäi, cho
bieát: “Taïi Vieän Nghieân cöùu söùc khoûe taâm thaàn ngaøy caøng
coù nhieàu beänh nhaân ñeán ñeå tö vaán taâm lyù, ñieàu trò, caùc
baäc phuï huynh cuõng ñeán tìm hieåu veà nghieän vaø cai nghieän


TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 17 27


TRANG GIAÙO DUÏC


(xin xem tieáp trang 43)




Moät söï nhaøm chaùn ñeán cheát ñöôïc


Thôøi gian laâu sau traän möa aáy, trong loøng cö daân len loûi
moät noãi chaùn chöôøng khoâng theå taû. Gaëp nhau, thay vì chaøo
chuùc, hoï nghieán raêng nghieán lôïi hoaëc traùnh qua ngaû khaùc.
Tình theá naøy khieán cho ngaøi Thò tröôûng phaûi ra tay. Hoäi
ñoàng trò traán hoïp laïi, ngaøi Thò tröôûng neâu leân söï nghieâm
troïng cuûa vaán ñeà vaø ñoøi hoûi phaûi tìm ra thuoác chöõa.


Nhöõng vò coá vaán veâ caèm, gaõi ñaàu gaõi traùn, cho ñeán luùc moät
ngöôøi leân tieáng: “Treân nuùi coù moät vò phuø thuûy toát buïng vaø
khoân ngoan. Chuùng ta haõy ñeán hoûi yù oâng!”


Noùi xong, caû nhoùm keùo leân nuùi. Hoï goõ vaøo caùnh cöûa goã
naëng cuûa nhaø gaõ phuø thuûy, vaø noù xòch môû. Ngaøi Thò tröôûng
giaûi thích veà vaán ñeà cuûa thò traán: “Caû naêm nay haàu nhö thò
traán vaéng laëng, chuùng toâi khoâng bieát nhöõng xöù sôû khaùc vaø
treân theá giôùi xaûy ra caùi gì. Neáu ngaøy qua ngaøy chuùng toâi
chæ gaëp töøng aáy khuoân maët, ñi treân töøng aáy con ñöôøng, noùi
chung, chuùng toâi chaùn ngaùn ñeán cheát ñöôïc”.


Sau khi nghe ngoùng, gaõ phuø thuûy gaät ñaàu lia lòa, noùi:
“Ñöôïc, ñöôïc. Neáu ta khoâng hieåu sai thì caùc ngöôi öôùc
muoán bieát tin töùc, nhöõng thoâng tin, giaûi trí...?” Caû Hoäi
ñoàng khieâm toán traû lôøi: “Ñuùng theá!”. Vò phuø thuûy tieáp tuïc:
“Caùc ngöôi saün loøng traû bao nhieâu?” Vò quaûn lyù thò traán
traû lôøi: “Bao nhieâu tuøy oâng. OÂng khoâng bieát chuùng toâi raát
giaàu sao?”


Moät quaû caàu pha leâ lôùn


Gaõ phuø thuûy ruùt ra töø chieác aùo roäng thuøng thình moät
caây saùo vaø thoåi moät ñoaûn khuùc ngaén, sau ñoù, gaõ ngoài
chìm ñaém trong suy töôûng. Khoaûng 15 phuùt sau gaõ môû


maét, mieäng laàm baàm caùi gì ñoù roài doác ngöôïc moät
caùi soït lôùn. Gaõ ruùt ra moät khoái caàu lôùn baèng pha leâ
ñaày buïi, ñaët quaû caàu treân baøn tröôùc söï toø moø cuûa
caùc coá vaán vaø noùi: “Toâi tin raèng noù ñöôïc laøm ra
cho caùc oâng. Xem naøy!”


Gaõ phuø thuûy sôø vaøo moät caùi nuùt maøu ñoû treân giaù ñôõ
quaû caàu vaø noù chieáu saùng. “OÀ, xem naøy, thò traán cuûa


chuùng ta”, ngaøi Thò tröôûng kinh ngaïc la to. Caùc con
maét khaùc ñoå doàn vaøo quaû caàu. Luùc aáy, treân maët
quaû caàu xuaát hieän hình aûnh quaûng tröôøng cuûa thò
traán. Gaàn ñoù, oâng chuû hieäu baùnh mì vaø oâng döôïc
só ñang troø chuyeän, coøn oâng tröôûng nhoùm caûnh veä
ñang phì pheøo ñieáu thuoác trong quaùn nöôùc. Boãng
coù moät nhaân vaät caàm micro xuaát hieän, anh ta ñeán


gaàn oâng tröôûng nhoùm caûnh veä vaø hoûi: “Thöa
ngaøi, ngaøi ngoài ôû ñaây thanh thaûn vaø thö


giaõn, coù nghóa laø thaønh phoá taát caû ñeàu
an bình vaø oån ñònh?” OÂng tröôûng


nhoùm caûnh veä nhoeûn mieäng cöôøi
döôùi haøng raâu meùp: “Sôû dó theá
laø vì khoâng coù ngaøi thò tröôûng ôû
thò traán luùc naøy... toâi cöù mong
oâng ta ñi ñaâu cho khuaát maét
vaøi ngaøy”. Nghe noùi theá,
oâng Thò tröôûng giô naém ñaám
gaàm leân: “Ngöôi ñaùng bò ñuoåi


vieäc!”. “Toát hôn laø thay ñoåi
ñi...”, vöøa noùi, gaõ phuø thuûy nhaán


moät nuùt khaùc. Moät traûng coû lôùn


Taïi moät goùc trôøi noï, coù moät thò traán nhoû beù vaø heûo laùnh. Chæ coù moät ñöôøng duy nhaát daãn vaøo thò traán, maø neáu möa lieân tuïc chæ vaøi giôø, con ñöôøng ñoù bò ngaäp luït. Cho duø xöù sôû naøy noåi
tieáng vôùi nhöõng chuyeän coå tích veà cuoäc xaâm laêng cuûa ñaùm
chuoät khoång loà, hay caâu chuyeän cuûa ngöôøi phuø thuûy thoåi
saùo cuõng khoâng ñuû loâi cuoán caùc du khaùch ñeán.


Vaø coù moät laàn, möa thaät to vaø thaät laâu...


VAØO MOÄT BUOÅI TOÁI, VÒ CAO NIEÂN NHAÁT THÒ TRAÁN
VÖØA GAÄT GUØ VÖØA PHAÙT BIEÅU: “NGÖÔØI THOÅI SAÙO SEÕ
COØN TRÔÛ LAÏI ÑEÅ BAÙO THUØ. LAÀN NAØY, OÂNG KHOÂNG
BAÉT ÑI NHÖÕNG TREÛ NHOÛ, NHÖNG LAØ BAÉT ÑI CAÙC


LINH HOÀN”


FERRERO BRUNO Chuyeån ngöõ: NGOÏC YEÁN, FMA


SOÁ 17 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 28


söï
trôû
laïi
NGÖÔØI THOÅI SAÙO
cuûa




hieän ra cuøng vôùi hình aûnh moät con sö töû lôùn ñang ñuoåi ñaøn
sôn döông, roài sau ñoù laø cuoäc thi hoa haäu ôû moät nôi xa xoâi,
moät traän ñaù banh, moät boä phim trinh thaùm, vaø tin quoác teá
cuoái tuaàn.


Moät quaû caàu pha leâ phuø pheùp khoûi buoàn chaùn


Ngaøi Thò tröôûng vaø caùc coá vaán nhö bò thoâi mieân. Gaõ phuø
thuûy ñeà nghò: “Caùc oâng haõy sao nhöõng quaû caàu pha leâ naøy
cho moãi gia ñình. Hoï seõ coù ñöôïc nhöõng thoâng tin caäp nhaät
môùi nhaát veà theá giôùi vaø nhöõng quyeát ñònh cuûa chính phuû,
hoï coù theå thö giaõn trong nhöõng chieàu möa vaø baõo tuyeát.
Hoï cuõng ñöôïc môû roäng kieán thöùc vaø hoïc hoûi nhieàu thöù. Noùi
chung, daân chuùng seõ khoâng coøn chaùn ngaùn nöõa!”. Sau khi
thöông löôïng veà giaù caû, ñoaøn ngöôøi caån thaän oâm quaû caàu
phuø pheùp veà thaønh phoá.


Hoï ñem quaû caàu ñeán nhaø moät thôï thuû coâng laønh ngheà, töø
ñaây, nhöõng quaû caàu ñöôïc cheá taïo ra nhieàu moät caùch chính
xaùc. Moãi gia ñình ñeán nhaän moät quaû caàu vaø ñaët noù vaøo moät
nôi toát nhaát trong nhaø, ñeå moïi ngöôøi coù theå nhìn thaáy deã
daøng. Caùc quaû caàu hoaït ñoäng raát hieäu quaû: nhöõng ñöùa treû
khaùm phaù ra raèng chuùng coù theå hoïc veà ñòa lyù, lòch söû vaø
tieáng Anh caùch deã daøng; coøn ngöôøi lôùn thì say söa theo
doõi nhöõng gì ñang xaûy ra treân theá giôùi. Luùc naøy, nhöõng côn
möa taàm taõ chaúng coøn laøm daân chuùng baän taâm. Hoï cuøng
nhau tuï taäp laïi vaø haøo höùng vôùi nhöõng traän caàu truyeàn hình
tröïc tieáp. Taâm traïng cö daân trong thò traán phaán chaán leân raát
nhieàu, coøn caùc baäc phuï huynh laïi caûm thaáy raûnh rang hôn
vì ñaùm treû khoâng coøn quaäy phaù. Taát caû boïn treû haàu nhö bò
thoâi mieân bôûi quaû caàu. Chuùng chaúng buoàn ñi chôi ôû ngoaøi
nhaø nöõa. Tuy nhieân, coù moät ñieàu khoâng heà thay ñoåi, ñoù laø
tính haø tieän cuûa ngöôøi daân.


Khi hoùa ñôn tính tieàn ñöa xuoáng, chaúng ngöôøi daân naøo
muoán traû, hoï baøn taùn vôùi nhau: “Gaõ phuø thuûy tính quaù maéc,
trong khi ngöôøi Nhaät baùn quaû caàu theá naøy chæ baèng ¼ soá
tieàn thoâi! Chi baèng mình cöù vôø ñi nhö khoâng bieát laø xong!”
Vaø theá laø chuyeän ñi vaøo dó vaõng.


Moät saùng noï, moïi ngöôøi giaät mình thöùc giaác bôûi aâm thanh
cao vuùt cuûa tieáng saùo töø ñænh nuùi. Moïi con maét nhìn vaøo
moûm ñaù, nôi gaõ phuø thuûy ñang ñöùng thoåi saùo. Caùc baø meï
oâm chaët laáy con, vaø caùc ñöùa treû döôøng nhö khoâng nghe
thaáy tieáng saùo. Caùc oâng boá traán an caùc con: “Tieáng saùo cuûa
gaõ phuø thuûy ñaõ maát phuø pheùp roài, caùc con ñöøng sôï!” Vaø hoï
laïi vui veû chôi ñuøa, sinh hoaït.


Nhöng ñaõ xaûy ra ñieàu gì ñoù


Trôøi ñaõ quaù tröa, töø nhöõng cöûa soå cuûa caùc caên nhaø vang leân
nhöõng tieáng gaây goå laï luøng. Tieáng quaùt, tieáng khoùc, xen laãn
nhöõng tieáng rít: “Ñuû roài, lo laøm baøi taäp ngay ñi!”. “Khoâng,
con vaãn muoán xem phim Kingkong”. “Ba ôi, con seõ khoâng
ñeán tröôøng neáu ba khoâng mua cho con moät caùi ba loâ coù
hình boâng hoa nhö baïn trong quaû caàu pha leâ!”. Con muoán
aên caây kem coù moùn quaø nhoû beân trong cô!”. “Coøn con,
con muoán ñoâi giaày haøng hieäu maø coâ ca só mang cao cao ñoù
meï!”. “Con khoâng muoán ñi nguû luùc naøy ñaâu...”


Luùc chieàu toái vaø nhöõng ngaøy hoâm sau, tình hình laïi caøng
toài teä hôn. Nhöõng quaû caàu pha leâ khoâng theå taét ñi nöõa. Caùc
baø meï ñeå nhöõng con gaø quay chaùy ruïi trong beáp vì nhöõng
chöông trình chieáu treân quaû caàu phuø pheùp kia ngaøy caøng


TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 17 29


TRANG GIAÙO DUÏC
haáp daãn, keùo daøi, vöøa thích thuù laïi vöøa laøm caùc baø phaûi rôi
leä. Boïn treû con thì chaúng nghó ñeán ñieàu gì khaùc laø ngoài haøng
giôø tröôùc quaû caàu. Vaøo buoåi saùng, taïi lôùp hoïc, nhöõng caùi ñaàu
nhoû beù cöù ñung ñöa bôûi nhöõng côn nguû gaø nguû gaät, lyù do
ñôn giaûn laø hoâm tröôùc chuùng ñaõ nguû quaù treã do bò quaû caàu
thoâi mieân!


Trong gia ñình, haàu nhö chaúng ai noùi vôùi ai, caû trong böõa toái
cuõng theá. Thöù “huùt hoàn” taát caû moïi ngöôøi luùc naøy laø quaû caàu
pha leâ phuø pheùp.


Vaøo moät buoåi toái, vò cao nieân nhaát thò traán vöøa gaät guø vöøa
phaùt bieåu: “Ngöôøi thoåi saùo seõ coøn trôû laïi ñeå baùo thuø. Laàn
naøy oâng ta khoâng ñem ñi nhöõng treû nhoû... OÂng ta ñang baét
ñi caùc linh hoàn!”


NHÖÕNG CHÆ DAÃN SÖ PHAÏM


Kinh nghieäm aån giaáu trong caâu chuyeän


Tivi laø moät duïng cuï tuyeät vôøi ñeå truyeàn thoâng, giaùo duïc,
nhöng thöïc söï noù cuõng coù theå bieán thaønh “sôïi daây xích laøm
cho nhaân loaïi trôû thaønh noâ leä ngang qua nhöõng hình aûnh”.
Caâu chuyeän treân cho thaáy thöïc söï TV giuùp cho con ngöôøi trôû
neân phong phuù hôn veà nhöõng hieåu bieát, nhaän thöùc vaø môû
roäng aùnh nhìn con ngöôøi ra toaøn caàu. Tuy nhieân, beân caïnh
nhöõng tích cöïc laø nhöõng tieâu cöïc phaùt sinh do laïm duïng.
Moät trong nhöõng nguy cô laø ba meï vì muoán raûnh tay neân
deã daøng “ñaåy” ñöùa treû ñeán chieác TV hay maùy vi tính, hoï
queân raèng nhöõng noäi dung thoâng tin hay hình aûnh ñaâu coù laø
chuyeän voâ tö, nhöng chuùng coøn laø phöông tieän ñieàu höôùng
nhöõng caûm xuùc vaø suy tö con ngöôøi. Neáu bieát taän duïng vaø
bieát höôùng daãn, TV seõ laø ngöôøi baïn toát, ngöôïc laïi, chuùng seõ
leøo laùi caùc treû ñeán nhöõng muïc ñích maø nhaø giaùo duïc khoâng
troâng ñôïi.


Nhöõng caâu hoûi ñoái thoaïi vaø hoaït ñoäng


Giaùo lyù vieân chuaån bò hay mieáng giaáy lôùn, treân ñoù ghi nhöõng
yeáu toá tích cöïc vaø yeáu toá tieâu cöïc cuûa TV. Ñeà nghò hoïc sinh
traû lôøi caùc caâu hoûi:


1. Ngaøy soáng cuûa chuùng ta theá naøo neáu khoâng coù TV?


2. Nhöõng ñieàu quan troïng naøo maø TV khoâng theå laøm cho
chuùng ta?


Kinh Thaùnh cuõng keå laïi


Trong phuùc aâm Mt 6,22-23 noùi ñeán taàm quan troïng cuûa
vieäc gìn giöõ con maét trong saïch nôi ngöôøi Kito höõu. Cho hoïc
sinh ñoïc chung vaø giaûi thích noäi dung.




SOÁ 17 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 30


“OÂng cha kia laø ngöôøi Trung quoác chuùng maøy ôi!”, “OÂng aáy ngöôøi China
ñaáy!”... Nhöõng caâu noùi ñaïi loaïi nhö theá
vaãn thöôøng buoät ra nôi cöûa mieäng cuûa
caùc baïn treû hoaëc nhöõng ngöôøi daân baûn
ñòa laàn ñaàu tieân nhìn thaáy toâi taïi ñaát
nöôùc Albania naøy. Caøng ñi veà nhöõng
vuøng queâ heûo laùnh, daân baûn ñòa laïi caøng
deã coù caùi nhìn khoâng maáy “thieän caûm”
vôùi toâi. Sôû dó theá laø do caùi aán töôïng
ñaõ aên saâu vaøo loái suy nghó cuûa hoï: caùi
maùc “made in China”, moät nhaõn hieäu
thöôøng gaén lieàn vôùi nhöõng gì taïm bôï, reû
tieàn, keùm chaát löôïng... nhö nhöõng thöù
haøng Trung quoác maø hoï ñang söû duïng.


Ngoaøi ra, hoï cuõng deã ñoàng hoùa nhöõng
ngöôøi xuaát thaân töø vuøng Chaâu AÙ laø
ngöôøi Trung quoác caûù, vaø vôùi naõo traïng
“töï haøo daân toäc”, hoï khoù chaáp nhaän vaø
mong ñôïi moät vò truyeàn giaùo naøo ñeán
vôùi hoï maø xuaát thaân töø Trung quoác. Luùc


Taïi ñaát nöôùc Albani, moät ñaát
nöôùc voûn veïn chæ coù 3 trieäu


daân, soá ngöôøi Coâng giaùo vaø Tin
laønh laø 10% so vôùi 70% laø ngöôøi


Hoài giaùo, 20% laø ngöôøi Chính
Thoáng giaùo, neân vieäc truyeàn


giaùo quaû tình cuõng khoâng phaûi
laø chuyeän deã daøng


Baøi vieát:


TAÁN HUY SDB


chæ voûn veïn ba trieäu daân. Trong soá ñoù,
70% daân chuùng theo Hoài giaùo; 20% theo
Chính thoáng giaùo vaø 10% laø Coâng giaùo
vaø Tin laønh. Vì theá, vieäc truyeàn giaùo taïi
ñaát nöôùc naøy cuõng voâ cuøng khoù khaên.


Coäng ñoaøn Sa-leâ-dieâng cuûa toâi naèm giöõa
boán ñeàn thôø Hoài giaùo, aáy laø chöa keå coøn
coù caùc ñeàn thôø nho nhoû khaùc naèm raûi raùc
khaép nôi. Vì theá, nhöõng khaùch laàn ñaàu
tieân ñeán thaêm chuùng toâi ñeàu coù aán töôïng
veà nhöõng aâm thanh reàn ró suoát ngaøy phaùt
ra töø nhöõng ñeàn thôø Hoài giaùo. Neáu khoâng
quen tai thì thaät laø moät cöïc hình, vì suoát
töø saùng sôùm cho maõi ñeán ñeâm khuya,
luùc naøo cuõng phaûi nghe nhöõng tieáng caàu
kinh vaêng vaúng beân tai. Theâm vaøo ñoù,
chuùng toâi coøn phaûi ñoái maët vôùi moät thaùch
ñoá nöõa, ñoù laø naõo traïng cuûa nhöõng ngöôøi
daân soáng trong cheá ñoä cuõ ñaõ suïp ñoå vaøo


ban ñaàu, anh em Vieät Nam truyeàn giaùo
taïi ñaây vaø caû toâi cuõng khoâng traùnh khoûi
thöù naõo traïng “kyø thò” ñoù, tuy nhieân,
chæ qua moät vaøi laàn tieáp xuùc, ngöôøi daân
baûn ñòa taïi ñaây sôùm thay ñoåi suy nghó
vaø thaùi ñoä vôùi nhöõng anh em truyeàn
giaùo Vieät nam chuùng toâi: hoï ñaõ nhaän ra
ñoù laø nhöõng moùn quaø cuûa Thieân Chuùa
daønh cho coäng ñoaøn Sa-leâ-dieâng vaø cho
ngöôøi daân taïi ñaây.


Tröôùc khi toâi ñeán laøm vieäc taïi Albania,
ñaõ coù hai anh em truyeàn giaùo Vieät nam
ñeán soáng vaø laøm vieäc taïi ñaát nöôùc naøy.
Caû hai hieän ñang theo hoïc thaàn hoïc taïi
Roma - YÙ. Sau khi hoaøn taát vieäc hoïc,
moät ngöôøi seõ ñöôïc beà treân sai ñeán laøm
vieäc truyeàn giaùo taïi Meâ-hi-coâ, coøn ngöôøi
kia seõ trôû laïi laøm vieäc taïi Albania vaøo
khoaûng giöõa naêm 2012. Vì theá, trong
ba naêm qua, toâi laø ngöôøi Vieät nam duy
nhaát soáng treân daûi ñaát naøy!


Albania laø moät ñaát nöôùc raát nhoû beù,


Hình traùi: cha Huy vaø caùc em thieáu nhi trong kyø
sinh hoaït vui chôi ngaøy heø.


Hình phaûi: cha Huy vaø nhöõng ngöôøi tham gia vai
dieãn trong sinh hoaït Nguyeän xaù.


CAÛM NGHIEÄM
TRUYEÀN GIAÙO Abania




TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 17 31


naêm 1990 maø hieän nay khoâng ai coøn muoán nhaéc ñeán. Tuy
khoâng coøn nöõa, nhöng aûnh höôûng naëng neà cuûa cheá ñoä cuõ
vaãn toàn taïi trong naõo traïng vaø loái soáng cuûa daân chuùng taïi
ñaây.


Thaønh phoá Shkoder nôi toâi ñang laøm vieäc caùch thuû ñoâ
khoaûng hai giôø laùi xe hôi. Ñoù laø thaønh phoá ñöôïc coi laø coù
ñoâng ngöôøi Coâng giaùo vaø nhieàu vò töû ñaïo nhaát. Coäng ñoaøn
Sa-leâ-dieâng naèm ngay trung taâm thaønh phoá Shkoder. Coäng
ñoaøn chuùng toâi laø moät coäng ñoaøn quoác
teá goàm saùu hoäi vieân thuoäc naêm quoác
tòch khaùc nhau. Ngoaøi nhöõng khaùc
bieät veà ngoân ngöõ vaø vaên hoùa, chuùng
toâi cuõng khaùc nhau veà caû tuoåi taùc nöõa.
Daàu vaäy, coäng ñoaøn vaãn luoân duy trì
ñöôïc moät baàu khí vui töôi vaø haøi hoøa
trong neáp soáng huynh ñeä cuõng nhö
trong söù meänh Sa-leâ-dieâng. Coäng
ñoaøn coù nhieàu coâng cuoäc khaùc nhau.
Tröôùc heát,
chuùng toâi coù
Nguyeän xaù
Don Bosco
khaù noåi tieáng,
naèm ngay
giöõa trung taâm
thaønh phoá, vôùi
khoaûng 750
thanh thieáu
nieân ñeán sinh
hoaït vaøo muøa
heø. Trong naêm,
con soá coù theå giaûm
xuoáng moät chuùt vì thôøi
tieát cuõng nhö vì vieäc
hoïc haønh. Ngoaøi ra,
chuùng toâi coøn coù moät
nhaø noäi truù daønh cho 35
em caáp III töø caùc vuøng
xa xoâi ñeán hoïc haønh
vaø sinh hoaït töø thöù hai
ñeán thöù saùu. Chuùng toâi
cuõng môû moät tröôøng
daïy ngheà cho khoaûng
40-60 em, vaø 20 treû em
heø phoá. Ngoaøi nhöõng
sinh hoaït treân, chuùng
toâi cuõng phuï traùch
moät tröôøng ñaøo taïo
giaùo lyù cho ñòa phaän vaø
moät Nhaø Nguyeän vôùi
khoaûng 450 giaùo daân.
Moät coâng cuoäc khaùc
quan troïng khoâng theå
thieáu, ñoù laø Trung taâm
Ôn goïi, nôi tìm kieám vaø
vun troàng ôn goïi cho
Albania. Caùch coäng
ñoaøn khoaûng 10 caây soá,
chuùng toâi coøn phuï traùch


moät Giaùo xöù vaø ba Nhaø Nguyeän khaùc nöõa.


Ñôøi soáng coäng ñoaøn: Caûm nghieäm quyù nhaát ñoái vôùi
toâi laø ñôøi soáng coäng ñoaøn. Ñaây laø moät coäng ñoaøn quoác
teá vôùi nhieàu saéc thaùi khaùc bieät, theá nhöng chuùng toâi ñaõ
thöïc söï quí meán nhau vaø cuøng nhau laøm vieäc, khieán caùc
thanh thieáu nieân caûm nhaän ñöôïc Don Bosco ñang thöïc
söï hieän dieän giöõa caùc em. Vôùi caùc khaû naêng khaùc nhau,
chuùng toâi heát mình goùp phaàn xaây döïng coäng ñoaøn vaø thöïc


thi söù meänh sa-leâ-dieâng. Nhöõng söï
khaùc bieät nôi moãi caù nhaân ñaõ khoâng
taïo ra maâu thuaãn, traùi laïi coøn trôû neân
daáu chæ cuûa söï hieäp nhaát, mang laïi
söï phong phuù cho moãi caù nhaân vaø
cho söù meänh chung.


Söï hieän dieän giöõa caùc ngöôøi
treû: Caûm nghieäm khaùc nöõa laø söï
hieän dieän cuûa caùc Sa-leâ-dieâng giöõa
caùc thanh thieáu nieân. Thaät vaäy, chæ


tröø giôø nguyeän
ngaém vaø giôø
kinh coäng
ñoaøn, chuùng
toâi taát caû ñeàu
ôû giöõa thanh
thieáu nieân töø
6 giôø saùng ñeán
23 giôø ñeâm, keå
caû giôø thaùnh
leã vaø caùc giôø
côm. Chính söï


hieän dieän sinh ñoäng
cuûa caùc Sa-leâ-dieâng ñaõ
haáp daãn vaø loâi keùo caùc
thanh thieáu nieân theo
böôùc Don Bosco trong
ôn goïi Sa-leâ-dieâng
ñeå phuïc vuï ñaát nöôùc
Albania.


Chuùng toâi may maén
ñöôïc thöøa höôûng tinh
thaàn huynh ñeä coäng
ñoaøn töø nhöõng vò Sa-leâ-
dieâng tieàn boái, nhöõng
ngöôøi ñaõ xaây döïng
moät truyeàn thoáng Sa-
leâ-dieâng toát ñeïp vaø
vöõng chaéc treân ñaát
nöôùc thaân thöông naøy.
Chuùng toâi luoân tri aân ñoái
vôùi caùc baäc ñaøn anh ñi
tröôùc vaø yù thöùc raát roõ
mình ñang thöïc hieän söù
maïng Thieân Chuùa trao
cho qua Don Bosco, ñeå
yeâu thöông vaø giaùo duïc
thanh thieáu nieân taïi ñaát
nöôùc Albania quí yeâu
naøy.


NHÒP SOÁNG SA-LEÂ-DIEÂNG


Cha Huy vaø caùc sinh hoaït
Nguyeän Xaù taïi Albani.




Muøa ñoâng ôû Toâ-ri-noâ khaù laïnh nhöng laïi khoâng coù tuyeát rôi. Ai cuõng baûo laø thôøi tieát hôi laï. Moïi söï chuaån bò caàn thieát cho Leã möøng Thaùnh Gioan Bosco ñang hoaøn taát vôùi tuaàn
Chín ngaøy. Trong nhöõng naêm höôùng ñeán dòp kyû nieäm 200
naêm sinh nhaät cuûa Don Bosco, nhieàu ñoaøn haønh höông ñaõ
ñeán Valdocco ñeå thaêm vieáng nôi maø Don Bosco ñaõ hieän
thöïc hoùa “giaác mô muïc töû” cuûa mình theo aùnh saùng soi
daãn cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn.


Ai ôû xa queâ höông cuûa Thaùnh nhaân thì ao öôùc ñöôïc moät laàn
ñeán Toâ-ri-noâ ñeå vieáng thaêm maùi nhaø nhoû Pi-naïc-ñi, thaêm
nhaø nguyeän Thaùnh Phan-xi-coâ Sa-leâ, thaêm Ñeàn thôø Meï
Phuø Hoä Caùc Giaùo Höõu... Toâi may maén vì ñöôïc soáng taïi ñaây
haèng ngaøy vaø caàu nguyeän trong chính ngoâi nhaø nguyeän
nhoû aáy. Theá nhöng deã thöôøng, “gaàn chuøa” ngöôøi ta hay
“goïi buït baèng anh” laém!


Thaät khoù maø hình dung ñöôïc nhöõng coâng cuoäc Sa-leâ-dieâng
roäng lôùn hieän nay laïi baét ñaàu baèng nhöõng “neùt chaám phaù”
ñaàu tieân cuûa moät caùi chaùi nhaø kho. Sau hôn 150 naêm troâi
qua keå töø ngaøy thaønh laäp Hoäi doøng, ngöôøi ta coù theå thaáy
hoaït ñoäng cuûa Hoäi Doøng ñaõ phaùt trieån treân toaøn theá giôùi.
Trong doøng thôøi gian ñoù, moät chaëng ñöôøng daøi Tu Hoäi traûi
qua vôùi khoâng ít nhöõng thaêng traàm cuûa lòch söû, töø nhöõng
bieán ñoäng xaõ hoäi, chính trò, nhöõng thay ñoåi cuûa khoa hoïc
kyõ thuaät... cho ñeán böôùc nhaûy kinh teá toaøn caàu hoùa nhö


CUOÄC SOÁNG CHAÚNG COÙ GÌ ÑAØNG QUYÙ HÔN LAØ
HAÏN CHEÁ LAØM TOÅN THÖÔNG NGÖÔØI KHAÙC VAØ


XOA DÒU NHÖÕNG TAÂM HOÀN ÑAU KHOÅ BAÈNG TAÁT
CAÛ NHÖÕNG GÌ MÌNH COÙ THEÅ LAØM ÑÖÔÏC.


Olive Schreineray


Baøi vieát:


AN PHONG, SDB


TAÛN MAÏN
VALDOCCO




TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 17 33


NHÒP SOÁNG SA-LEÂ-DIEÂNG
hieän nay cuøng vôùi nhöõng thaùch ñoá khaù nghieät ngaõ cuûa noù.
Xem ra taâm hoàn con ngöôøi khoâng thay ñoåi bao nhieâu: cuõng
nhöõng caûm xuùc buoàn vui, cuõng nhöõng lo toan kieáp soáng cho
hieän taïi vaø töông lai. Coù chaêng ngöôøi ta “khoù soáng” hôn khi
caàn nhöõng khoaûnh khaéc ñeå quay veà quaù khöù vaø nhìn laïi mình;
vì khi ñang treân ñaø tieán nhanh ta thaät khoù maø döøng laïi, hay
khoù maø tìm thaáy “söï caàn thieát” ñeå nhìn nhöõng gì ñaõ qua. Vaø
taát caû chæ laø nhöõng kyû nieäm, maø kyû nieäm duø vui hay buoàn
cuõng deã phai theo naêm thaùng. Moät caùch naøo ñoù, kyû nieäm veà
moät vò thaùnh, duø quyù giaù ñeán ñaâu, neáu khoâng ñöôïc gôïi nhôù vaø
ñöôïc töôøng thuaät laïi caùch soáng ñoäng thì cuõng chæ ñöôïc xem
laø “quaù khöù”, “truyeàn thoáng”.


Lòch söû cuûa moät vò thaùnh nhö Don Bosco ñöôïc ghi cheùp vaø
ñöôïc keå laïi khaép nôi. Taïi Valdocco, giöõa nhöõng böùc töôøng
gaïch ñaõ baïc maøu theo naêm thaùng, toâi thöû hình dung caûnh
moät linh muïc phôø phaïc vì lo toan ñuû thöù hieän dieän giöõa ñaùm
treû naùo ñoäng. Tröôùc ñaùm treû
ngheøo, naïn nhaân cuûa nhöõng
ñoåi thay thôøi cuoäc vaø cuûa kyõ
ngheä phaùt trieån, töø ban ñaàu,
haún raèng Don Bosco khoâng coù
saün trong taâm trí mình moät keá
hoaïch lôùn hoaëc moät chöông
trình roõ raøng cho töông lai xa,
nhöng chæ coù ñôn giaûn moái
baän taâm “caên baûn vaø nhaân
baûn” vôùi cuoäc soáng cuûa baïn
treû, nhö lôøi ngaøi höùa “côm
aên, vieäc laøm vaø Thieân ñaøng”.
Lôøi höùa cuûa vò muïc töû naøy laø
moät ñònh höôùng cuï theå cho
“chöông trình haønh ñoäng”
maø ngaøi muoán caùc baïn treû
hieåu vaø tham döï vaøo nhö laø
nhöõng “chuû nhaân oâng”. Caùc
baïn treû ñaõ tìm ñeán vôùi coâng
vieäc, ñaõ lao khoå vôùi ñoâi tay cuûa
mình ñeå tröôùc heát kieám soáng,
vaø sau ñoù giöõa nhöõng lao ñao
vaát vaû, coù moät chuùt thieân
ñaøng an uûi, moät chuùt hy voïng
giöõa traêm chieàu khoå cöïc, moät
chuùt bình an vaø haïnh phuùc vì
bieát raèng vaãn coøn moät ai ñoù treân coõi ñôøi naøy yeâu thöông vaø
quan taâm ñeán hoï, raèng hoï ñöôïc sinh ra ñeå soáng troïn veïn vaø
thieän toaøn nhö “Cha treân trôøi”...


Nhö nhöõng ngöôøi Sa-leâ-dieâng thôøi nay, chuùng ta coù theå töï hoûi:
Neáu Don Bosco soáng laïi baây giôø, ñieàu gì ngaøi coù theå haønh
ñoäng theo ñònh höôùng maø Chuùa Thaùnh thaàn ñaõ khôi daäy trong
ngaøi? Xem ra caâu hoûi hôi ngôù ngaån, vì raèng ai cuõng bieát ôû moãi
giai ñoaïn lòch söû ngöôøi ta phaûi haønh xöû khaùc nhau. Qua Chuùa
Thaùnh Thaàn, Thieân Chuùa seõ coù caùch cuûa Ngaøi ñeå taùc ñoäng leân
lòch söû con ngöôøi thoâng qua nhöõng taùc nhaân cuûa thôøi ñaïi ñoù
chöù! Vaäy thì ñaâu laø caùch haønh xöû vaø taùc ñoäng cuûa chuùng ta
trong thôøi buoåi naøy, trong doøng lòch söû naøy?


Ñaây laø thôøi buoåi maø ngöôøi treû ñöôïc thöøa höôûng nhieàu cô hoäi
hôn moät thôøi ñaõ qua, ñeå coù theå löïa choïn cuoäc soáng toát nhaát.
Tuy nhieân söï thöøa möùa vaät chaát vaø dö daät veà thoâng tin khoâng
ñoàng nghóa vôùi vieäc gia taêng söï hieåu bieát vaø giaù trò soáng veà


caùi thieän, caùi taâm nôi con ngöôøi. Söï ngheøo khoå laïi mang
nhieàu khuoân maët khaùc nhau vaø ít coù daáu hieäu suy giaûm.
Chuùng ta cuõng khoâng queân raèng ñaây laø thôøi buoåi maø nhôø
caùc phöông tieän truyeàn thoâng caùc neàn vaên hoùa xích laïi gaàn
nhau hôn, aûnh höôûng leân nhau nhieàu hôn; vaø hôn ai heát,
lôùp ngöôøi treû laø nhoùm vöøa tieáp thu nhanh vaø nhieàu nhaát laïi
vöøa phaûi chòu nhöõng haäu quaû laâu daøi hôn ai heát vì cuoäc ñôøi
hoï ñang ôû phía tröôùc.


Nhöõng neùt ñaëc thuø veà cuoäc soáng hoâm nay khieán chuùng ta
chôït nghó ñeán nhöõng baên khoaên cuûa caùc baäc phuï huynh
cho cuoäc soáng cuûa chính con caùi hoï. Caùc nhaø giaùo duïc theá
heä treû, caùc baäc laõnh ñaïo xaõ hoäi daân söï vaø laõnh ñaïo tinh
thaàn coù traùch nhieäm, tuy caùch noùi leân lôøi keâu cöùu, nhöõng
traên trôû hay nhöõng öu tö tröôùc thöïc traïng naøy coù khaùc
nhau, nhöng ai cuõng caûm thaáy söï caàn thieát ñi tìm moät ñònh
höôùng môùi cho haønh trình giaùo duïc ñöùc tin vaø nhaân baûn


vì theá heä treû. Moät höôùng
khaùc cuõng ñöôïc quan taâm
laø tìm caùch trôû veà vôùi caùc
giaù trò truyeàn thoáng ñeå taùi
khaùm phaù vaø chuyeån giao
cho theá heä môùi caùc giaù trò
naøy thoâng qua moät ngoân
ngöõ, moät loái suy tö vaø
caùch nhìn nhaän môùi.


Thoaùng nhìn nhöõng khuoân
maët lo aâu cuûa phuï huynh
vaø caêng thaúng cuûa thaày coâ
giaùo, thoaùng nhìn phong
caùch soáng môùi cuûa caùc
baïn treû, toâi chôït nghó ñeán
Don Bosco vaø nhöõng gì
ngaøi ñaõ laøm cho ngöôøi treû.
Coù theå ngaøi thaønh coâng
vì ñaõ bieát caùch hieåu hoï töø
nhöõng kinh nghieäm cuûa
chính mình, cuûa tuoåi thô
vaát vaû vaø thôøi thanh xuaân
luoân bieát öôùc mô ñeå vöôn
leân. Coù theå ngaøi ñaõ bieát
soáng vaø bieát “truyeàn löûa”
nhieät tình trong khi phaûi
tieâu hao chính cuoäc ñôøi


mình cho hoï, soáng baèng moät tình yeâu lôùn - tình yeâu “hy
sinh maïng soáng mình vì ngöôøi mình yeâu”. Vaø ñieàu ñoù Don
Bosco ñaõ hoïc ñöôïc nôi meï mình, nôi söï nhaïy beùn tröôùc soá
phaän cuûa ngöôøi soáng xung quanh, hay noùi moät caùch khaùc,
nôi loái soáng bieát ñoàng caûm vaø bieát chia seû...


Nhieàu laàn trong ñôøi, chuùng ta cuõng coù theå tìm thaáy “chìa
khoùa” ñeå giaûi quyeát vaán ñeà hieän taïi nhôø vaøo nhöõng kinh
nghieäm cuûa nhöõng ai ñi tröôùc chuùng ta trong quaù khöù. Vôùi
Don Bosco, chaéc haún chuùng ta seõ khoâng laø moät ngoaïi leä.
Xin Don Bosco haõy giuùp chuùng con baøi hoïc kinh nghieäm
“soáng tình yeâu thöông vaø hy sinh” naøy, ñeå söï voâ caûm
vaø thaùi ñoä caàu an khoâng laøm chuû coõi loøng chuùng con, ñeå
nhöõng “saùng kieán toâng ñoà” khoâng naèm laïi treân baøn giaáy
hay ñoïng laïi treân neàn nhaø trô troïi vôùi thôøi gian vaø rong
reâu, maø trôû thaønh nuï cöôøi vaø nieàm tin – yeâu – hy voïng nôi
nhöõng khuoân maët vaø cuoäc ñôøi caùc baïn treû cuûa chuùng con.




SOÁ 17 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 34


Toâi coù maët taïi Thuû ñoâ Haø Noäi trong nhöõng ngaøy cuoái naêm möa phuøn, gioù se laïnh, raát ñaëc tröng cuûa ñaát Baéc. Tröôùc khi “Baéc tieán”, chò Ñieàu phoái Trung taâm Coäng Taùc vieân Mazzarello noùi: “Em haõy ñeán Toøa
Giaùm Muïc Thaùi Bình, gaëp Thaày Nghò – ngöôøi coäng söï ‘thaân
tín’ cuûa Ñöùc Cha Pheâ-roâ Nguyeãn Vaên Ñeä, vaø haõy xin Thaày
cho ñi thaêm toøa nhaø ba taàng cuûa Ñöùc Cha. Ñeán ñoù em seõ
bieát!”


Ñeán nôi, tuy khoâng gaëp ñöôïc Thaày Nghò cuõng nhö Ñöùc Cha
Pheâ-roâ, nhöng toâi ñöôïc sô Ngoït, moät nöõ tu doøng Ña Minh
ñang phuïc vuï taïi Toaø Giaùm Muïc, tieáp ñoùn thaân tình. Sô
daãn toâi ñi tham quan toaø nhaø ba taàng cuûa caùc em khuyeát
taät ñöôïc Ñöùc Cha Pheâ-roâ xaây döïng. Khu nhaø naøy caùch Toaø
Giaùm Muïc khoaûng 10 phuùt ñi xe maùy.


Quaû laø khu nhaø beà theá, troâng gioáng nhö moät khaùch saïn mini
ba taàng. “Coâng trình” naøy ñöôïc ñieàu haønh bôûi Thaøy Sôn, vaø
ngöôøi höôùng daãn toâi tham quan ngoâi nhaø nhaø laø Baùc Hoäi,
ngöôøi gaén boù vôùi coâng trình naøy ñaõ hôn 3 naêm.


Taàng ba cuûa khu nhaø daønh cho caùc giaùo vieân, goàm phoøng
aên vaø caùc phoøng rieâng. Taàng hai laø phoøng nguû taäp theå cho
hoïc vieân nöõ vôùi nhöõng daãy phoøng hoïc. Taàng moät coù cuøng
thieát keá nhö taàng hai, nhöng daønh cho caùc hoïc vieân nam.
Taïi ñaây, phoøng vi tính ñaõ baét ñaàu ñi vaøo hoaït ñoäng. Nhaø aên
taäp theå vôùi heä thoáng beáp theo quy trình cheá bieán, röûa thöïc
phaåm cuõng ñang ñöôïc hình thaønh. Theo lôøi höôùng daãn cuûa
baùc Hoäi, vieäc xaây döïng vaø thieát keá ñeàu theo ñieàu kieän sinh
hoaït cuûa caùc em khuyeát taät: phoøng veä sinh ñöôïc thieát keá


roäng ñeå caùc em coù theå söû duïng xe laên tay vaøo phoøng vaø töï
xoay trôû thoaûi maùi trong quaù trình laøm veä sinh caù nhaân. Heä
thoáng ñieän, nöôùc ñöôïc thieát keá hieän ñaïi vaø tieän duïng. Moãi
taàng ñeàu coù khu veä sinh chung vaø phöông tieän giuùp di chuyeån
giöõa caùc taàng laø thang maùy roäng.


Phía sau ngoâi nhaø 3 taàng naøy laø moät xöôûng may vôùi dieän tích
16 x 40. Ngoâi nhaø nguyeän vaãn ñang ngoån ngang gaïch caùt,
neân moät phoøng hoïc ñöôïc duøng taïm laøm nhaø nguyeän. Nhaø
nguyeän taïm naøy khoâng coù baøn gheá nhöng ñöôïc traûi thaûm, taïo
ñieàu kieän deã daøng cho caùc em vaøo caàu nguyeän.


Beân caïnh laø moät khu vöôøn taùo tróu quaû vaø moät baõi ñaát roäng
ñöôïc thoåi caùt laøm neàn, chuaån bò xaây coâng vieân, saân chôi daønh
cho caùc sinh hoaït taäp theå, hoà caù, nôi thö giaõn...


Toaøn boä khu vöïc naøy coù söùc chöùa töø 50 ñeán 70 em khuyeát
taät vaø haún phaûi toán phí raát nhieàu. Theá nhöng khoâng chæ nhöõng
chi phí vaät chaát, maø coøn phaûi coäng vaøo ñoù söï beàn taâm, tình
yeâu vaø loøng tin töôûng vöõng chaéc vaøo söï thieän ñang thöïc hieän.


Duø chæ moät voøng tham quan ngaén, nhöng ñaõ ñeå laïi trong toâi
‘daáu aán daøi’ veà nhöõng taám loøng. Taïi ñaây, toâi thöïc söï baét gaëp
ñöôïc söï hoäi tuï cuûa tình yeâu: khôûi ñaàu töø vò muïc töû laø Ñöùc Cha
Pheâ-roâ, ñeán nhöõng ngöôøi tröïc tieáp hay giaùn tieáp ñieàu haønh,
nhöõng aân nhaân ñaõ kieân trì ñoùng goùp cho vieäc xaây döïng cô sôû
vaät chaát vaø vun xôùi cho haïnh phuùc cuûa nhöõng treû khuyeát taät.


Toâi thaáy mình nhö ñang ñöôïc tham döï moät böõa tieäc caùnh
chung ñöôïc moâ taû trong Kinh Thaùnh, trong ñoù thöïc khaùch laø
nhöõng keû ñui muø, queø quaët. Toâi tin ‘ngöôøi toå chöùc’ böõa tieäc
naøy haún laø nhöõng con ngöôøi coù “loøng chaïnh thöông vaø quaûng
ñaïi’ nhö Ñöùc Ki-toâ ñoøi hoûi: “Ta ñoùi, caùc ngöôi ñaõ cho aên. Ta
khaùt, caùc ngöôi ñaõ cho uoáng. Ta laø khaùch laï, caùc ngöôi ñaõ
tieáp röôùc. Ta traàn truoàng, caùc ngöôi ñaõ cho maëc. Ta ñau yeáu,
caùc ngöôi ñaõ tham vieáng. Ta ngoài tuø, caùc ngöôi ñeán hoûi han.”
(Mt 25, 35)


Trong khi chieâm ngaém coâng trình ñaùng khaâm phuïc naøy daønh
cho caùc ngöôøi treû, toâi caøng xaùc tín hôn vaøo vieäc Thieân Chuùa
môøi goïi toâi daán thaân vaøo laõnh vöïc hoaït ñoäng toâng ñoà sa-leâ-
dieâng trong tö caùch laø moät coäng taùc vieân Sa-leâ-dieâng thuoäc
Trung taâm Mazzarello.


“TA ÑOÙI, CAÙC NGÖÔI ÑAÕ CHO AÊN. TA KHAÙT, CAÙC
NGÖÔI ÑAÕ CHO UOÁNG. TA LAØ KHAÙCH LAÏ, CAÙC


NGÖÔI ÑAÕ TIEÁP RÖÔÙC. TA TRAÀN TRUOÀNG, CAÙC
NGÖÔI ÑAÕ CHO MAËC. TA ÑAU YEÁU, CAÙC NGÖÔI
ÑAÕ THAÊM VIEÁNG. TA NGOÀI TUØ, CAÙC NGÖÔI ÑAÕ


VIEÁNG THAÊM”


Mt 25, 35


Baøi vieát:
XUAÂN MAItình yeâuNÔI HOÄI TUÏ


Nhoùm Khuyeát taät Thaùi Bình do Ñöùc Cha Pheâ-roâ Nguyeãn Vaên Ñeä thaønh laäp




TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 17 35


GIAÙO LYÙ CHO BAÏN TREÛ
Ñeán nay BMGF ñaõ chi toång coäng 28,8 tæ USD cho nhöõng
vieäc töø thieän.


Söù meänh loan baùo Tin Möøng Phuïc Sinh laø nhieäm vuï cuûa
heát moïi ngöôøi Kitoâ höõu, töø nhöõng ngöôøi ñaày quyeàn löïc ñeán
nhöõng ngöôøi beù nhoû ngheøo heøn nhöng giaøu loøng nhaân aùi
nhö Meï Teâ-reâ-xa Can-cuùt-ta, roài caû chuùng ta nöõa!


Trong muøa Phuïc sinh naøy, môøi baïn, chuùng ta haõy laø söù
giaû bình an qua vieäc cuøng nhau soáng vaø loan baùo Söù ñieäp
Phuïc Sinh baèng ñôøi soáng thöôøng nhaät.


Baïn haõy traéc nghieäm caùc yeáu toá gieo bình an cuûa baïn
baèng caùch laäp Quõy Töø Thieän nhö sau: (1) chuaån bò moät
con heo ñaát, (2) moät caùi hoäp giaáy roãng, (3) moät bòch taêm.


Trong suoát ngaøy soáng baïn haõy gieo raéc “Shalom” baèng
nhöõng lôøi chaøo keøm theo nuï cöôøi treân moâi, gôûi trao nhöõng
lôøi noùi deã thöông, khích leä, ñoäng vieân, xaây döïng... vaø caû
nhöõng cöû chæ teá nhò, cöû chæ ñeïp vaø haøo phoùng cho taát caû
nhöõng ai baïn gaëp gôõ: nôi coâng sôû, tröôøng hoïc... hay khi
trôû veà gia ñình.


Buoåi toái, luùc thuaän tieän baïn haõy tính soå töø thieän cuûa mình:
ngaøy hoâm nay baïn ñaõ gieo raéc bao nhieâu Shalom? Cöû chæ,
lôøi noùi hay haønh ñoäng? soá laàn seõ töông taùc vôùi nhöõng caây
taêm baïn boû vaøo hoäp giaáy laøm quõy. Coøn neáu nhö ngaøy hoâm
aáy baïn ñaõ chaúng moät laàn nghó ñeán tha nhaân ñeå gieo raéc Söù
ñieäp Phuïc Sinh, baïn haõy can ñaûm thöïc hieän vieäc naøy: neáu
baïn laø coâng nhaân hay vieân chöùc, xin baïn vui loøng trích 5%
soá tieàn löông baïn laøm ñöôïc trong moät ngaøy, coøn neáu baïn
laø sinh vieân hay hoïc sinh, xin baïn vui loøng trích 5% soá tieàn
baïn phaûi chi traû cho ngaøy soáng cuûa baïn vaø boû vaøo heo ñaát.


Ñeán leã Chuùa Thaùnh Thaàn Hieän Xuoáng, keát thuùc Muøa Phuïc
Sinh, xin baïn haõy söû duïng soá tieàn trong heo ñaát ñeå laøm
vieäc töø thieän. Coøn soá taêm trong hoäp, baïn duøng hoà daùn gaén
keát nhöõng caây taêm thaønh chöõ Shalom ñöôïc trang trí nôi
phoøng laøm vieäc hay phoøng hoïc cuûa baïn.


Caàu chuùc ñôøi soáng cuûa Baïn trôû neân Lôøi Chuùc Bình An vaø
Moái Phuùc Laønh cho ngöôøi khaùc! Shalom!!!


Shalom – tieáng chaøo thaân tình cuûa ngöôøi Do Thaùi mang ñaày
yù nghóa, lôøi caàu chuùc bình an maø ngöôøi Do Thaùi muoán gôûi gaém
ñeán cho nhöõng ai hoï gaëp gôõ.


Shalom - “Bình an cho anh em!” (Ga 20,19b) – cuõng laø lôøi
chaøo vaø chuùc bình an cuûa Chuùa Kitoâ Phuïc Sinh.


Lôøi chaøo chuùc bình an naøy thaät yù nghóa vaø linh thaùnh, vì laø lôøi
chaøo chuùc cuûa moät Vì Thieân Chuùa – Ñaáng chieán thaéng töû thaàn,
Ñaáng ñaõ cheát treân thaäp giaù vaø soáng laïi ñeå mang ôn cöùu ñoä ñeán
cho con ngöôøi.


Ñoàng thôøi cuõng laø moät “lôøi sai ñi”, moät “söù meänh” ñöôïc trao
phoù! “Nhö Chuùa Cha ñaõ sai Thaày, thì Thaày cuõng sai anh em!
(Ga 19, 21b).


Shalom trong Thaùnh leã: vôùi haønh vi chuùc bình an, chuùng
ta nguyeän caàu cho söï an bình vaø hieäp nhaát trong giaùo hoäi vaø
toaøn nhaân loaïi. Qua daáu chæ chuùc bình an beân ngoaøi nhö cuùi
ñaàu, baét tay... chuùng ta ñöôïc goïi vaø sai ñi nhö caùc toâng ñoà ñeå
mang lôøi chuùc phuùc bình an ñeán cho anh chò em ñoàng loaïi
trong ñôøi soáng haèng ngaøy.


Söù giaû cuûa Tin möøng: söù meänh loan baùo Tin Möøng Phuïc
Sinh ñöôïc trao phoù cho Toâi vaø Baïn cuõng khoâng phaûi chæ baèng
lôøi, cöû chæ maø söù ñieäp Phuïc sinh aáy ñöôïc dieãn taû baèng caû cuoäc
soáng phuïc vuï, bieát cho ñi vaø soáng cho, soáng cuøng, soáng vôùi,
soáng vì ngöôøi khaùc.


Baø Melinda Gates, moät tín höõu coâng giaùo bình dò vaø giaøu loøng
nhaân aùi, laø phu nhaân cuûa tæ phuù Bill Gates, moät ngöôøi ñaøn oâng
giaøu nhaát haønh tinh. Baø coù theå soáng treân nhung luïa vaø taän
höôûng thieân ñöôøng ôû traàn gian naøy. Theá nhöng chuyeän khoâng
nhö theá! Baø ñaõ cuøng vôùi choàng laøm neân quõy töø thieän mang teân
Bill & Melinda Gates (BMGF), trong ñoù hoï daønh 95% taøi saûn
khoång loà cuûa hoï (hieän öôùc tính khoaûng 46 tæ USD) cho quyõ naøy.


Baøi vieát:
DIEÃM HÖÔNG, FMA


LÔØI CHUÙC BÌNH AN
shalom




Hình veõ: IL SEMINATORE
Lôøi Vieät: VAÊN CHÍNH


THIEÂN-CHUÙA-LAØM-NGÖÔØI


Tieäc cöôùi Cana
Caùc moân ñeä ñaàu tieân


Taïi moät tieäc cöôùi ôû Cana mieàn Ga-li-leâ, Ñöùc
Gieâ-su vaø meï cuûa Ngaøi cuõng ñöôïc môøi ñeán döï


Cöù laøm theo
nhöõng gì
Ngaøi noùi


Baùc ôi, hoï... hoï
heát röôïu maát roài!


Caùc anh haõy ñoå nöôùc
ñaày caùc chum naøy ñi!


Tôù chaúng
hieåu gì caû!...


Baây giôø, caùc anh haõy muùc
vaø ñem ñeán cho oâng
quaûn tieäc.


ÖØ, thì cöù ñeå
xem...


SOÁ 17 TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 36




Thaät laø laï
luøng quaù!


Sao laïi giöõ röôïu
ngon cho tôùi luùc naøy


theá haû?


OÂng quaûn tieäc neám thöû thöù nöôùc
ñöôïc roùt vaøo ly


Taïi ñaây, Ngaøi baét ñaàu rao giaûng Tin möøng.


Ñoaïn quay sang
chuù reå vaø la to


Boû Na-da-reùt, Ñöùc Gieâ-su ñeán
thaønh phoá Ca-pha-na-um vaø
bieån hoà Gheâ-neâ-sa-reùt, coøn goïi
laø bieån hoà Ga-li-leâ.


TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 17 37


GIAÙO LYÙ CHO BAÏN TREÛ


OÂng aáy ñaõ bieán
nöôùc thaønh röôïu


ngon


Haõy saùm hoái, vì
Nöôùc Trôøi ñaõ ñeán


gaàn!




SOÁ 17 TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 38


Nöôùc Trôøi
gioáng nhö chieác löôùi thaû xuoáng


bieån vaø baét ñöôïc nhieàu thöù caù. Ngöôøi ta ñem
caù leân bôø, roài choïn nhöõng con toát vaø boû vaøo
gioû, coøn nhöõng con xaáu thì laïi thaû xuoáng


bieån.


Thöa Thaøy, Thaøy ñoøi chuùng toâi ñi
ñaùnh baét caù, nhöng chuùng toâi ñaõ


vaát vaû suoát ñeâm maø chaúng baét ñöôïc
gì caû.


Haõy ra khôi thaû
löôùi ñi!


Thöa Thaøy,
chuùng con chaúng xöùng
vôùi thaøy... chuùng con


ñaõ nghi ngôø...


Anh laø
Simon, con oâng
Gio-an. Töø nay,


anh seõ ñöôïc goïi laø
Pheâ-roâ


Tuy chaúng tin nhöng hoï cuõng thaû löôùi, vaø ñaùnh
baét ñöôïc moät meû caù laï luøng...


Haõy theo ta!
Ta seõ bieán caùc


anh thaønh keû löôùi
ngöôøi!




39TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 17


GIAÙO LYÙ CHO BAÏN TREÛ


1 PHÖÔNG PHAÙPCAÀU NGUYEÄN VÔÙI LÔØI CHUÙA


Daønh moät khoaûng thôøi gian trong ngaøy soáng:


y Thinh laëng;
y Hít thôû chaäm raõi;
y Nghó ñeán cuoäc gaëp gôõ vôùi Thieân Chuùa;
y Caàu xin Chuùa tha thöù caùc loãi laàm, vaø cuõng haõy
tha thöù loãi laàm cuûa keû khaùc.


Ñaët mình tröôùc maët Chuùa:


y Laøm daáu Thaùnh giaù;
y Töôûng töôïng Thieân Chuùa ñang nhìn ta;
y Caùm taï Thieân Chuùa vì luoân chaêm soùc ta;
y Khôûi söï vieäc caàu nguyeän, haõy naøi xin Thieân
Chuùa Cha, Chuùa Con, vaø Chuùa Thaùnh Thaàn
ñeán trôï giuùp ta. Haõy höôùng trí loøng leân Thieân
Chuùa.


y Keát thuùc vôùi Kinh Laïy Cha


y Sau cuøng, haõy duyeät xeùt
xem vieäc thöïc haønh theo
phöông phaùp naøy giuùp baïn
laõnh hoäi ñöôïc ñieàu gì, ñaït
ñöôïc nhöõng thaønh quaû
mong muoán theá naøo...


y Ñoïc moät ñoaïn Lôøi Chuùa ñaõ choïn saün.


y Möôøng töôïng quang caûnh nhö ñang dieãn ra tröôùc
maét: Chuùa Gieâ-su laøm gì, nhöõng ngöôøi khaùc bieåu toû
thaùi ñoä ra sao.


y Khôûi ñi töø ñoaïn Lôøi Chuùa, haõy caàu xin Thieân
Chuùa moät ñieàu.


y Ñoù chính laø moùn quaø maø Lôøi Chuùa muoán baûn
thaân mình soáng vaø ñaùp traû laïi ñieàu Chuùa Gieâ-
su ñaõ laøm hay ñaõ noùi trong ñoaïn Lôøi Chuùa ñoù.


Haõy duøng:


y Trí nhôù ñeå ghi nhôù laïi;
y Trí khoân ñeå hieåu vaø aùp duïng vaøo cuoäc soáng
cuûa mình;


y YÙ chí ñeå quyeát taâm, caàu xin, caûm taï, yeâu
meán, thôø laïy.


y Chaäm raõi ñoïc laïi
ñoaïn Lôøi Chuùa,
töøng caâu moät.


y Haõy xeùt xem sau
moãi caâu Lôøi Chuùa,
Chuùa muoán noùi
vôùi mình ñieàu gì.


Khoâng caàn phaûi voäi vaøng, cuõng chaúng phaûi laøm taát
caû! Ñieàu quan troïng laø söï caûm nhaän beân trong. Haõy
döøng laïi ôû moãi töø ñeå coù ñöôïc söï soi saùng, vaø caûm
nhaän söï bình an, ôn an uûi.


Ñeå keát phaàn suy nieäm, haõy thöa chuyeän vôùi Thieân
Chuùa.


2. Ñoïc Lôøi Chuùa


5. KEÁT THUÙC


1. Chuaån Bò Caàu Nguyeän


3. Caàu xin nhöõng gì mình muoán


4. Suy Nieäm / Chieâm Nieäm




Döôùi ñaây laø moät lôøi caàu nguyeän
khaù hay tröôùc khi thi ñaáu do David
Bennett saùng taùc: “Laïy Chuùa laø
Cha chuùng con, Cha ñaõ thöông
döïng neân chuùng con ñeå chuùng con
vöôn ñeán ñieàu toát nhaát. Xin Cha
ban cho caùc vaän ñoäng vieân, huaán
luyeän vieân, vaø coå ñoäng vieân söùc
maïnh ñeå laøm ñöôïc ñieàu tuyeät vôøi
trong cuoäc tranh taøi naøy. Xin baûo veä
hoï khoûi moïi chaán thöông vaø nguy
haïi. Vaø cuoái cuøng, xin giuùp chuùng
con kieân trì theo ñuoåi phaàn thöôûng
Nöôùc Trôøi laø cuoäc soáng vónh cöûu vôùi
Con Cha. Amen.”


Coù moät saân chôi, moät cuoäc ñua cho
ngöôøi Ki-toâ höõu trong cuoäc soáng.


“Chuùng ta nhaém ñeán phaàn
thöôûng khoâng bao giôø hö
naùt”


Thaùnh Phaoloâ cuõng höôùng chuùng
ta ñeán saân chôi nöôùc Trôøi. Trong
thö thöù nhaát gôûi giaùo ñoaøn Corintoâ,
thaùnh Phaoloâ vieát, “Anh em chaúng
bieát sao? trong cuoäc chaïy ñua treân
thao tröôøng, taát caû moïi ngöôøi ñeàu
chaïy, nhöng chæ coù moät ngöôøi ñoaït
giaûi. Anh em haõy chaïy theá naøo
ñeå chieám cho ñöôïc phaàn thöôûng.
Phaøm laø tay ñua thì phaûi kieâng kî
ñuû ñieàu, song hoï laøm nhu vaäy laø ñeå
ñoaït phaàn thöôûng choùng hö; traùi laïi
chuùng ta nhaém ñeán phaàn thöôûng
khoâng bao giôø hö naùt. Vaäy toâi ñaây
cuõng chaïy nhö theá, chöù khoâng chaïy
maø khoâng xaùc tín; toâi ñaám nhö theá,
chöù khoâng phaûi ñaám vaøo khoâng khí.
Toâi baét thaân theå phaûi chòu cöïc vaø


phuïc tuøng keûo sau khi rao giaûng cho ngöôøi khaùc, chính toâi laïi bò
loaïi.” (1C 9,24-27)


Moät Trieàu Thieân khoâng hö naùt


Thaùnh Phaoloâ cho thaáy söï khaùc bieät khaù xa giöõa cuoäc tranh taøi
cuûa ngöôøi Hy laïp vaø cuoäc soáng cuûa ngöôøi kitoâ höõu. Nhieàu ngöôøi
chaïy ñua trong cuoäc ñua cuûa ngöôøi Hy Laïp, nhöng chæ coù moät
ngöôøi ñoaït giaûi. Töông töï nhö trong moät cuoäc ñua cuûa ngöôøi Hy
Laïp, coù moät phaàn thöôûng caàn ñaït tôùi ôû ñích ñeán cuûa con ñöôøng
ngöôøi kitoâ höõu ñang lao tôùi. Vaø neáu ñoaït giaûi, ngöôøi Hy Laïp ñöôïc
gì? Moät trieàu thieân coù theå hö naùt. Coøn ngöôøi kitoâ höõu seõ ñöôïc
gì? Moät trieàu thieân khoâng hö naùt. Noùi caùch khaùc, söï khaùc bieät
lôùn lao laø vinh quang thoaùng qua nhö côn gioù, hay haïnh phuùc
vónh cöûu ngoaøi söùc mong ñôïi.


Ngaøy nay nhieàu laõnh vöïc cuõng ñöôïc coi laø “saân chôi” cuûa caùc
baïn treû ñeå caùc baïn thi thoá taøi naêng: tröôøng hoïc, nôi laøm vieäc,
saân khaáu, ñieän aûnh, aâm nhaïc, hay vieát vaên. Nguyeän chuùc baïn
“chôi” trong moïi laõnh vöïc vôùi tinh thaàn cuûa Chuùa Kitoâ, vaø nhaát
laø chôi sao ñeå ñoaït giaûi thöôûng cao quyù nhaát laø phaàn thöôûng
Nöôùc Trôøi vôùi Chuùa.


Baøi vieát:
LEÂ ANH, SDB


Tuy Tin möøng khoâng coù chi tieát naøo ñeà caäp ñeán nhöõng “saân chôi” cuûa Chuùa Gieâsu. Theá nhöng haún raèng Ngöôøi
cuõng ñaõ töøng chaïy nhaûy, chôi ñuøa
vôùi caùc baïn cuøng trang löùa vaøo thôøi
thô aáu hay thuôû thieáu thôøi taïi Na-
da-reùt, queâ quaùn cuûa ba meï Ngöôøi.
Trong nhöõng troø chôi thuôû aáy, chaéc
coù nhöõng laàn Ngöôøi cuõng bò traày
chaân, xöôùc tay, hay bò baàm tím maët
maøy... nhöng chaéc raèng Ngöôøi ñaõ
khoâng bò gaõy tay, vì Kinh Thaùnh noùi
raèng “khoâng moät caùi xöông naøo cuûa
Ngöôøi seõ bò gaõy” (Gio 19,36). Hy
voïng laø lôøi Kinh Thaùnh naøy khoâng chæ
ñöôïc öùng nghieäm trong cuoäc thöông
khoù cuûa Chuùa Gieâsu, nhöng cuõng
ñöôïc aùp duïng cho giai ñoaïn thôøi thô
aáu vaø nieân thieáu cuûa Ngöôøi. Suy nghó
laåm caåm vaäy cho vui, nhöng ñieàu
ñaùng chuù yù laø caùc moân ñeä cuûa Ngöôøi
ñaõ tuyeân xöng ñöùc tin vaø soáng tinh
thaàn cuûa Ngöôøi treân saân chôi cuûa
mình.


Moät saân chôi cho ngöôøi Ki-toâ höõu?


Coù nhöõng ngoâi sao theå thao ñaõ toû ra loøng ñaïo vaø tin raèng
ôn Chuùa ñaõ naâng ñôõ mình ñeå ñaït tôùi thaønh coâng trong cuoäc
tranh taøi. Khi Kaka giuùp ñoäi AC Milan cuûa anh vöôït qua ñoäi
Liverpool vaø chieám giaûi naêm 2007, anh ñaõ côûi aùo ngoaøi vaø quyø
xuoáng taï ôn, ñeå loä chieác aùo trong mang gioøng chöõ “I belong
to Jesus“ (Toâi thuoäc veà Chuùa Gieâsu). Vaän ñoäng vieân boùng ñaù
ngöôøi Brazil naøy tin raèng nhôø lôøi caàu nguyeän maø anh ñaõ ñöôïc
laønh maïnh sau moät loaït nhöõng tai naïn thôøi nieân thieáu vaø anh
thöôøng khuyeân caùc baïn soáng thoaùt khoûi nhöõng taät xaáu vaø
caùm doã cuûa tuoåi treû.


Khoâng chæ töøng caù nhaân soáng vôùi Chuùa treân saân chôi, nhieàu
ngöôøi ñaõ cuøng nhau nhôù ñeán Chuùa. Nhieàu tröôøng hoïc tin laønh
hay coâng giaùo caàu nguyeän tröôùc moãi cuoäc tranh taøi. Coù nhöõng
ñoäi banh tröôùc khi ra quaân naém tay nhau, cuùi ñaàu, coù khi
quyø, vaø xin Chuùa chuùc laønh cho cuoäc tranh taøi ngaøy hoâm aáy.
Moät ñieàu ñaùng chuù yù laø khoâng bao giôø hoï caàu nguyeän ñeå coù
theå ñaùnh baïi ñoäi kia, hoï chæ xin cho mình coù theå thi thoá moät
caùch tuyeät vôøi nhaát nhöõng khaû naêng maø hoï ñaõ cuøng nhau reøn
luyeän.


SOÁ 17 TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 40


KINH THAÙNH CUÛA BAÏN TREÛ


“PHAØM LAØ TAY ÑUA THÌ PHAÛI
KIEÂNG KÎ ÑUÛ ÑIEÀU, SONG HOÏ


LAØM NHÖ VAÄY LAØ ÑEÅ ÑOAÏT
ÑÖÔÏC PHAÀN THÖÔÛNG CHOÙNG


HÖ; TRAÙI LAÏI CHUÙNG TA NHAÉM
ÑEÁN PHAÀN THÖÔÛNG KHOÂNG


BAO GIÔØ HÖ NAÙT”


1Co 9, 24-27


Saân
chôi
CHO BAÏN




Töø laâu, Gieâ-ru-sa-lem vaãn laø nôi thu huùt ñoâng ñaûo caùc khaùch haønh höông ñeán töø khaép nôi treân theá giôùi. Sôû dó theá laø vì taïi ñaây coù nhieàu ñòa ñieåm mang tính toân giaùo vaø lòch söû
noåi tieáng. Phoøng tieäc ly laø moät trong nhöõng ñòa ñieåm thu huùt du
khaùch nhaát taïi Gieâ-ru-sa-lem.


Thaùnh kinh: noùi tôùi vieäc Ñöùc Gieâ-su sai hai moân ñeä ñi chuaån bò
böõa Tieäc Vöôït qua sau cuøng cho Ngaøi vaø caùc moân ñeä khaùc (Mc
14, 12-15). Nôi Ñöùc Gieâ-su cöû haønh böõa Tieäc Vöôït qua laø moät
“caên phoøng roäng raõi treân laàu” taïi Gieâ-ru-sa-lem tröôùc khi Ngaøi bò
baét, bò ñaùnh ñoøn, vaø bò ñoùng ñinh treân caây thaäp töï.


Veà maët Lòch söû: Phoøng Tieäc Ly naøy ôû ñaâu? Cho ñeán nay,
ngöôøi ta khoâng bieát roõ, vì Kinh Thaùnh cuõng chaúng moâ taû roõ nôi
choán. Ñieàu chaéc chaén laø “Caên Phoøng Tieäc Ly” taïi Gieâ-ru-sa-lem
maø hieän nay du khaùch thöôøng ñeán kính vieáng, thì khoâng ñuùng
veà maët lòch söû. Nôi thöïc söï dieãn ra böõa Tieäc Ly haún khoâng phaûi
laø caên phoøng ñöôïc xaây döïng vaøo loái theá kyû 12 naøy. Daàu vaäy, coù
theå ngöôøi ta ñaõ xaây döïng noù ôû treân hay ôû gaàn caên phoøng Tieäc Ly
nguyeân thuûy. Chuùng ta ñieåm qua moät chuùt lòch söû:


Vaøo theá kyû thöù 4, Ngoâi Thaùnh ñöôøng nuùi Sion ñöôïc xaây döïng
sau khi cuoäc baùch ñaïo chaám döùt, vaø ñöôïc coi laø “Ngoâi thaùnh
ñöôøng Laàu treân cuûa caùc Toâng ñoà”. Tuy nhieân, ñoù khoâng phaûi laø
“Caên phoøng Tieäc Ly”, nhöng chæ laø nôi caùc Toâng Ñoà nhaän laõnh
Chuùa Thaùnh Thaàn vaøo ngaøy Leã Nguõ Tuaàn (bieán coá xaûy ra ôû “caên
phoøng laàu treân” nhö saùch Coâng Vuï 1,13 vaø 2,11 noùi ñeán). Vaøo
loái naêm 348, theo truyeàn thoáng, thaùnh Cyril thaønh Gieâ-ru-sa-lem
ñaõ xaùc ñònh vò trí cuûa “caên phoøng laàu treân” ôû Nuùi Sion nôi caùc
Toâng ñoà laõnh nhaän Chuùa Thaùnh Thaàn.


Vaøo theá kyû thöù 5, ngoâi thaùnh ñöôøng naøy ñöôïc goïi laø “Sion, Meï
cuûa moïi thaùnh ñöôøng”, vaø cuõng vaøo thôøi gian naøy, nôi ñaây cuõng
ñöôïc coi laø nôi ñaõ dieãn ra Böõa Tieäc Ly. Haún raèng chuyeän naøy ñaõ
ñi ñeán keát luaän: nôi dieãn ra Böõa Tieäc Ly vaø nôi caùc Toâng Ñoà laõnh


nhaän Chuùa Thaùnh Thaàn ñeàu xaûy ra taïi cuøng moät nôi: “Caên
phoøng Laàâu treân”.


Ngoâi thaùnh ñöôøng ñöôïc xaây döïng theo kieán truùc Byzantine
naøy ñaõ bò thieâu huûy vaøo naêm 614 trong cuoäc taán coâng cuûa
ngöôøi Ba tö, vaø sau ñoù vaøo naêm 965. Khi Thaäp Töï quaân ñeán
Ñaát Thaùnh vaøo theá kyû 12, hoï ñaõ xaây döïng laïi nôi naøy nhö laø
moät phaàn cuûa ngoâi Thaùnh Ñöôøng Ñöùc Maria nuùi Sion.


Sau thôøi Thaäp Töï quaân, ngoâi thaùnh ñöôøng laïi bò taøn phaù moät
laàn nöõa. Ñeán naêm 1524, vua Ottomans ñaõ bieán nôi ñaây thaønh
moät ñeàn thôø Hoài giaùo. OÂng quan taâm tôùi ngoâi moä cuûa vua Ña-
vít (“tieân tri Ña-vít” trong truyeàn thoáng cuûa Hoài Giaùo) hôn laø
truyeàn thoáng cuûa Ki-toâ giaùo. Töø naêm 1552 (theá kyû 14), caùc tu
só doøng Phan-xi-coâ ñaõ tieáp quaûn nôi naø-y, xaây döïng laïi vaø söû
duïng nhö moät tu vieän.


“Caên phoøng Tieäc Ly” hieän nay naèm ôû laàu hai cuûa moät toøa nhaø
2 taàng, ngay treân phaàn moä cuûa vua Ña-vít, vaø gaàn vôùi Tu Vieän
Ñöùc Maria Nguû ôû nuùi Si-on. Caên phoøng hình chöõ nhaät, ñeå
troáng vôùi nhöõng haøng coät baèng caåm thaïch vaø caùc maùi voøm.
Caàu thang ôû goùc phía taây nam cuûa caên phoøng daãn xuoáng
Ngoâi Moä cuûa Ña-vít, coøn caàu thang kia daãn leân maùi beân treân,
töø ñoù ngöôøi ta coù theå nhìn thaáy quang caûnh raát ñeïp cuûa Nuùi
OÂ-liu vaø khu vöïc phía xa.


Nôi ñaây môû cöûa ñoùn tieáp haèng traêm ngaøn du khaùch tôùi haønh
höông, kính vieáng haèng naêm. Ñöùc Thaùnh Cha Beâ-neâ-ñíc-toâ
XVI cuõng ñaõ ñeán kính vieáng nôi naøy vaøo ngaøy 12.05.2009.


Caên phoøng Tieäc Ly ôû laàu treân cuûa toøa nhaø


TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 17 41


CAÊN PHOØNG


Tieäc Ly
Baøi vieát: AN BÌNH


Ngoâi moä cuûa vua Ña-vít


Tu vieän Ñöùc Maira Nguû ôû nuùi Sion




Toâi ñeán Beâ-lem vaøo buoåi saùng vôùi caùc baïn sinh vieân cuøng lôùp. Cuøng ñi vôùi chuùng toâi coù vò giaùo sö khaûo coå höôùng daãn. Nhìn beân ngoaøi, Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng Giaùng Sinh troâng gioáng nhö moät
phaùo ñaøi thôøi Trung Coå.


Toaøn boä Thaùnh ñöôøng ñöôïc xaây baèng ñaù traéng. Thaùnh
ñöôøng coù chieàu daøi 60 meùt vaø chieàu roäng 30 meùt. Ñieàu kyø
laï maø du khaùch deã nhaän ra laø loái vaøo Vöông Cung Thaùnh
Ñöôøng: Thaùnh ñöôøng thì to lôùn nhöng cöûa vaøo laïi quaù nhoû
khieán khaùch haønh höông phaûi cuùi ngöôøi xuoáng khi muoán
ñi vaøo beân trong. Vò giaùo sö cuûa chuùng toâi giaûi thích raèng:
caùnh cöûa ñöôïc xaây nhoû vaø thaáp vôùi muïc ñích laø neáu Vöông
Cung Thaùnh Ñöôøng bò quaân ñòch chieám ñoùng, hoï khoâng
theå cöôõi ngöïa vaøo beân trong maø laøm oâ ueá nôi thaùnh thieâng.


Sau naøy moät soá ngöôøi giaûi thích raèng Ñöùc Gieâsu thaät
khieâm haï khi mang laáy thaân phaän con ngöôøi, vì theá chuùng
ta cuõng phaûi hoïc nôi Ngaøi baøi hoïc khieâm toán: ñöùng tröôùc
Ñöùc Gieâsu, chuùng ta cuõng phaûi cuùi mình xuoáng. Vì theá,
böôùc vaøo Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng Giaùng Sinh, chuùng
ta phaûi cuùi mình xuoáng. Chuùng ta chæ gaëp ñöôïc Ñöùc Gieâsu
khi chuùng ta khieâm nhöôøng nhaän ra söï thaáp heøn vaø yeáu
ñuoái cuûa thaân phaän con ngöôøi. Chuùng ta caàn ñeán Ngaøi vaø
ôn cöùu ñoä cuûa Ngaøi. Taï ôn Thieân Chuùa vì tình yeâu voâ bieân
Ngaøi ban cho con ngöôøi. Qua Ñöùc Gieâsu chuùng ta caûm
nhaän ñöôïc göông maët yeâu thöông cuûa Thieân Chuùa.


Tieáp soá baùo laàn tröôùc, chuùng ta cuøng bieát theâm moät ít
thoâng tin lòch söû veà Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng naøy. Vaøo
naêm 614, cuoäc chieán xaûy ra giöõa ngöôøi Ba Tö vaø ngöôøi Kitoâ
giaùo Bizantine. Roài ñeán naêm 637, nhöõng oâng chuû môùi laïi
xuaát hieän: ñoù laø nhöõng ngöôøi AÛ-raäp. Töôùng hoài giaùo Omar
thieát laäp moät chính saùch chính trò dung hoøa vôùi ngöôøi Kitoâ
höõu. Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng bò nhöõng ngöôøi hoài giaùo
söû duïng ñeå caàu nguyeän vaø sau ñoù bieán thaønh moät ñeàn
thôø hoài giaùo. Vì lí do naøy maø vaøo naêm 1009, ngöôøi hoài
giaùo ngaên caûn chieáu chæ cuûa Hakim ra leänh phaù huûy Vöông
Cung Thaùnh Ñöôøng.


Cuøng naêm ñoù, ñoäi quaân Thaäp Töï Chinh ñaõ chieám laïi Beâ-
lem. Trong ñeâm Giaùng Sinh naêm 1100, Baldovino ñöôïc
trao vöông mieän vua taïi Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng Beâ-
lem töø tay Giaùo phuï Coâng giaùo cuûa Gieâ-ru-sa-lem. OÂng laø
vò vua ñaàu tieân cuûa vöông quoác La-tinh ôû Ñaát Thaùnh. Vieäc
chieám laïi ñöôïc Ñaát Thaùnh ñaõ môû ra nhöõng vieãn töôïng môùi.
Nhieàu nhoùm haønh höông töø khaép nôi ñoå veà Ñaát Thaùnh.
Naêm 1110, Ñöùc Thaùnh Cha Pasquale II ñaõ thieát laäp ngai
toøa giaùm muïc taïi Beâ-lem. Ñaây laø moät bieán coá lôùn ñoái vôùi
Beâ-lem vì trong quaù khö,ù Beâ-lem chæ laø moät giaùo xöù tröïc
thuoäc giaùo phaän Gieârusalem.


BEÂ-LEM KHI BÖÔÙC VAØO THAÙNH ÑÖÔØNG, CAÛM NHAÄN ÑAÀU TIEÂN CUÛA TOÂI LAØ SÖÏ ÑÔN SÔ, NEÙT COÅ KÍNH VAØ
SÖÏ TRAÀM LAËNG CUÛA NOÙ. NHÖÕNG BÖÙC TRANH


TREÂN CAÙC TÖÔØNG CHUNG QUANH ÑAÕ NHAÏT MAØU
THEO NAÊM THAÙNG. COÙ LEÕ TÖØ LAÂU THAÙNH ÑÖÔØNG


CHÖA ÑÖÔÏC TU BOÅ LAÏI


Baøi vieát:


NGOÏC VINH, SDB


(TIEÁP THEO)


NÔI CON CHUÙA
HAÏ SINH


Cöûa chính cuûa Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng Giaùng Sinh




Naêm 1187, ngöôøi Hoài giaùo Thoå Nhó Kì laïi xaâm chieám
ñaát nöôùc Israel. Töôùng Saladino ra leänh phaù huûy caùc nôi
thôø phöôïng cuûa ngöôøi Kitoâ höõu vaø caám caùc nghi thöùc
phuïng vuï kitoâ giaùo. Caùc tu só Doøng Phan-xi-coâ ñaõ ñeán
Ñaát Thaùnh vaøo nhöõng naêm ñaàu cuûa thaäp nieân 1300 vaø
naêm 1333 hoï ñeán soáng ôû Beâ-lem. Naêm 1347 hoï ñöôïc
vò töôùng Saladino cho pheùp sôû höõu “Hang ñaù nôi Chuùa
sinh ra” vaø sau ñoù caû Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng.


Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng Giaùng Sinh hieän nay laø taøi
saûn cuûa Giaùo Hoäi Chính Thoáng Hi Laïp. Hang Ñaù nôi
Chuùa haï sinh thuoäc sôû höõu rieâng cuûa Giaùo Hoäi Coâng
Giaùo. Tuy nhieân, vieäc cöû haønh phuïng vuï lieân quan ñeán
Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng phaûi tuaân theo qui taéc öùng
xöû cuûa Statu Quo.


Khi böôùc vaøo thaùnh ñöôøng, caûm nhaän ñaàu tieân cuûa toâi
laø söï ñôn sô, neùt coå kính vaø traàm laëng cuûa noù. Caùc böùc
töôøng xung quanh cuûa thaùnh ñöôøng vaãn coøn nhöõng böùc
tranh veõ nhaït maøu theo naêm thaùng. Toâi cuõng nhìn thaáy
nhöõng böùc hoïa ñöôïc veõ treân nhöõng truï coät ôû gian giöõa
cuûa thaùnh ñöôøng. Coù leõ ñaõ töø laâu Vöông Cung Thaùnh
Ñöôøng chöa ñöôïc truøng tu laïi. Vò giaùo sö höôùng daãn
cuûa chuùng toâi, moät ngöôøi ñaõ töøng soáng laâu naêm ôû ñaát
Thaùnh, cho bieát: ñeå coù theå truøng tu hay söûa chöõa nhöõng
gì lieân quan ñeán Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng thì phaûi coù
söï öng thuaän vaø kí keát giöõa caùc Giaùo hoäi Ki-toâ giaùo lieân
heä theo nhö luaät leä cuûa hieäp öôùc Statu Quo.


Moãi ngaøy coù raát ñoâng khaùch haønh höông ñeán töø khaép nôi
treân theá giôùi ñeán kính vieáng. Chuùng toâi daønh hôn hai tieáng
ñeå nghe vò giaùo sö caét nghóa veà lòch söû cuûa thaùnh ñöôøng naøy.
Sau ñoù chuùng toâi cuøng nhau cöû haønh thaùnh leã taïi ngoâi thaùnh
ñöôøng môùi cuûa caùc tu só Doøng Pha-xi-coâ ôû beân caïnh. Keát thuùc
thaùnh leã, cuøng vôùi caùc tu só, chuùng toâi ñi chung trong ñoaøn
röôùc xuoáng taàng haàm cuûa thaùnh ñöôøng ñeå kính vieáng Hang
Ñaù nôi Chuùa haï sinh. Cöù 12 giôø tröa, caùc tu só Doøng Phan-xi-
coâ seõ sang Hang Ñaù ñeå ñoïc kinh tröa vaø cung nghinh töôïng
Chuùa Haøi Ñoàng. Toâi thöïc söï khoâng bieát dieãn taû nieàm haïnh
phuùc cuûa mình nhö theá naøo khi ñöùng tröôùc nôi Con Thieân
Chuùa haï sinh trong caûnh ñôn sô vaø khieâm haï.


Sau khi caùc nghi thöùc caàu nguyeän keát thuùc, toâi coá gaéng naùn
laïi 10 phuùt quí baùu taïi ñaây ñeå suy gaãm vaø caàu nguyeän. Bôûi
vì nhaø nguyeän cuûa Hang Ñaù raát nhoû so vôùi soá löôïng ñoâng
ñaûo caùc khaùch haønh höông, neân toâi khoâng theå naùn laïi ôû ñaây
laâu ñöôïc. Toâi vaãn löu giöõ caûm nghieäm naøy trong taâm hoàn vaø
mong raèng seõ coù dòp quay trôû laïi nôi ñaây.


Keát thuùc chuyeán ñi Beâ-lem, sinh vieân chuùng toâi ñöôïc töï do
ñi mua saém nhöõng vaät löu nieäm taïi Beâ-lem hay ñi daïo quanh
phoá Beâ-lem ñeå bieát theâm veà ñôøi soáng thöôøng nhaät cuûa thaønh
phoá naøy. Sau ñoù chuùng toâi leân ñöôøng ñi thaêm vaø hoïc hoûi veà
moät soá ñòa ñieåm khaùc nöõa taïi Beâ-lem. Toâi seõ tieáp tuïc chia seû
vôùi caùc baïn vaøo soá baùo tôùi.


Shaloâm! Heïn gaëp laïi!!!


KINH THAÙNH CUÛA BAÏN TREÛ


Ngoïn thaùp cuûa Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng Giaùng Sinh


TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 17 43


cho thaáy 2 caûnh töôïng ñoái ngöôïc nhau: moät saân chôi raát
linh ñoäng, naùo nhieät, laønh maïnh, ñaày tình thaân aùi vaøo thuôû
ban ñaàu cuûa Nguyeän xaù vôùi söï hieän dieän cuûa caùc linh muïc,
tö giaùo, nhöõng nhaø giaùo duïc... vaø moät saân chôi raát thuï ñoäng
ñang dieãn ra luùc naøy taïi nguyeän xaù: caùc hoïc sinh toû ra chaùn
naûn, lô ñaõng, ueå oaûi, mieãn cöôõng trong caùc troø chôi, laõnh
ñaïm, chìm ñaém trong nhöõng yù nghó ñen toái, tuïm naêm tuïm
ba noùi chuyeän thì thaàm vôùi con maét ranh maõnh... Ñieåm khaùc
bieät chính laø thieáu söï hieän dieän thaân tình vaø söï ñoàng haønh
cuûa caùc nhaø giaùo duïc taïi saân chôi naøy.


Lieäu saân chôi tröïc tuyeán cuûa caùc baïn treû ngaøy nay vôùi nhöõng
“goùc khuaát” cuûa noù cuõng ñaõ thieáu ñi nhöõng yeáu toá caàn thieát
cuûa noù ñeå coù theå trôû thaønh moät saân chôi laønh maïnh thöïc söï?


... Ñeán nhöõng gôïi yù cuï theå:


a. Caàn moät söï ñoàng haønh vaø hieän dieän cuûa cha meï vaø caùc
nhaø giaùo duïc taïi saân chôi naøy: choïn löïa noäi dung troø
chôi, quy ñònh thôøi gian, nôi choán trong söï haøi hoøa vôùi
nhöõng boån phaän khaùc cuûa caùc treû;


b. Taïo theá caân baèng giöõa theá giôùi AÛo vaø Thöïc: khích leä caùc
treû tham gia nhöõng saân chôi khaùc: sinh hoaït ngoaøi trôøi,
caùc moân theå thao, nhöõng cuoäc daõ ngoaïi, taïo moái töông
giao thöïc vôùi baïn beø;


c. Laøm vieäc phoái hôïp giöõa gia ñình – nhaø tröôøng – xaõ hoäi:
vieäc giaùo duïc ngöôøi treû caàn ñaët trong moät maïng dieän
roäng vôùi söï töông taùc giöõa gia ñình vaø nhöõng toå chöùc xaõ
hoäi, vöøa ñeå ngaên ngöøa nhöõng ñieàu xaáu coù haïi cho ngöôøi
treû, vöøa hoã trôï nhau ñeå vieäc giaùo duïc ñaït hieäu quaû cao.


(Tieáp trang 27)Nhöõng goùc khuaát & toû...




SOÁ 17 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 44


COÙ NEÂN NOÁI LAÏI SAÂN CHÔI TÌNH BAÏN?


Thöa cha kính meán !


Con ñaõ chia tay ngöôøi yeâu ñöôïc 5 thaùng sau gaàn 6 naêm yeâu
nhau. Chuùng con raát yeâu nhau. Anh aáy cuõng yeâu thöông
vaø quan taâm tôùi con. Thaät söï con ñaõ töøng raát haïnh phuùc.
Boïn con chia tay vì nhieàu nguyeân nhaân, nhöng con vaãn coøn
raát yeâu anh aáy. Hai thaùng ñaàu sau khi chia tay, boïn con ñaõ
khoâng heà lieân laïc, cho ñeán moät hoâm con bò oám naëng phaûi
vaøo vieän thì anh aáy ñeán thaêm. Sau hoâm ñoù, boïn con ñaõ noái
laïi lieân laïc bình thöôøng nhö hai ngöôøi baïn. Thænh thoaûng con
coù môøi anh aáy ñi aên, vaø con caûm nhaän ñöôïc anh khoâng coøn
yeâu con nöõa, vì anh cuõng laáp löûng laø ñang thích moät ngöôøi
con gaùi khaùc. Khi nghe anh aáy keå veà ñieàu ñoù thì con thaät söï
ñau nhoùi. Luùc ñoù con chæ muoán khoùc nhöng vaãn toû ra vui veû,
cöôøi ñuøa vôùi anh aáy, ñeå khi veà tôùi nhaø thì con khoâng coøn töï
chuû ñöôïc nöõa. Thaät söï vì con coøn yeâu neân muoán ôû beân caïnh
anh aáy duø anh chæ xem con nhö moät ngöôøi baïn. Nhöng sau
moãi laàn gaëp vaø nghe anh keå veà moät ngöôøi con gaùi khaùc thì
con ñau laém, caûm giaùc naëng tróu ngöïc vaäy. Con caûm giaùc nhö
söï coù maët cuûa con khoâng coøn quan troïng ñoái vôùi anh aáy. Vì
vaäy, con muoán hoûi cha laø con coù neân tieáp tuïc laøm baïn, tieáp
tuïc lieân laïc vôùi anh aáy nöõa khoâng? Hay caét ñöùt hoaøn toaøn ñeå
loøng con ñöôïc thanh thaûn? Caùm ôn cha nhieàu laém!


Maét ngoïc@gmail.com


Maét Ngoïc thaân meán !


Cha xin ñöôïc chia seû noãi buoàn caùch saâu saéc vôùi con, maëc
duø cha hieåu raèng “ngöôøi ñi qua ñôøi mình”, duø chæ moät laàn
nhöng vaãn laøm ta nhôù ñeán hoï trong goùc naøo ñoù cuûa traùi tim
mình. Nhôù vaø tri aân. Caùm ôn hoï voâ cuøng vì cöù moãi moät tình
yeâu duø ñau ñôùn hay chaùn chöôøng chia tay ñi nöõa, vaãn cöù laø
moät quaø taëng lôùn lao cuûa cuoäc ñôøi, laøm cho mình lôùn leân vaø
tröôûng thaønh theâm.


Theo thieån yù cuûa cha, ñaõ laø tình baïn thì khoâng nhaát thieát
cöù phaûi gaàn nhau, gaëp nhau. Tình baïn laøm cho nhau töï do,
khoâng raøng buoäc, khoâng ñoøi hoûi, khoâng quaáy raày... Moãi ngaøy
khi con thöùc daäy, haõy töï nhuû con caàn phaûi soáng ñoäc laäp bôûi
con coù giaù trò rieâng cuûa mình. Con coù theå yeâu vaø nhoùi loøng
tröôùc nhöõng ñoå vôõ tình caûm, nhöng suy nghó vaø caûm xuùc cuûa
con luùc naøy laø töï do, khoâng leä thuoäc vaøo ai. Anh aáy coù baïn
gaùi môùi, thì sao? Neáu baây giôø chöa coù thì sau naøy cuõng seõ
coù thoâi. Moät khi con buoâng tay ra laø chaáp nhaän söï ñau ñôùn,
maát maùt. Coøn neáu con yeâu heát tình vaø con bieát ngöôøi con yeâu
ñang haïnh phuùc, duø coù theå caùi haïnh phuùc ñoù khoâng do con
ñem tôùi, vaø con ñaõ laøm ñöôïc ñieàu toát nhaát cho ngöôøi con yeâu,
ñoù laø cho pheùp hoï töï do rôøi boû con ñi ñeán moät nôi khaùc, thì
con seõ coù caûm giaùc thanh thaûn.


Xoaù mình ñi laø chuyeän khoù laøm laém, ñau laém, nhöng cöù nghó
xoùa mình ñi maø baïn con ñöôïc haïnh phuùc thì con thaáy mình
duõng caûm laém chöù, phaûi khoâng con? Tröôøng hôïp cuaû con
cuõng coù nhieàu ñieåm khoù xöû vaø giaèng co. Laøm baïn hoaëc laø caét


BAÏN TREÛ TRAO ÑOÅI


Trong thôøi gian gaàn ñaây, ñeà taøi giaùo duïc ñöôïc ñeà cao nhö moät vaán ñeà noùng trong gia ñình vaø xaõ hoäi. Thaùi ñoä soáng cuûa caùc treû vaø nhieàu khi nhöõng vaán ñeà xaûy
ra vôùi con em gaây nhöùc nhoái cho caùc baäc laøm cha, laøm
meï.


Tröôùc tình hình ñoù, daïy treû kyõ naêng soáng laø söï ñaàu tö
khoân ngoan nhaát cuûa caùc nhaø giaùo duïc haàu giuùp caùc thanh
thieáu nieân coù söùc ñeà khaùng khi ñöùng tröôùc nhöõng caùm
doã, nhöõng caïm baãy vaø caû nhöõng khoù khaên trong cuoäc
soáng. Trong kinh nghieäm giaùo duïc, chuyeän keå laø moät
trong nhöõng phöông theá ñeå khôïi daäy söï töï do, saùng taïo,
söï khoân ngoan coøn ñang nguû yeân nôi caùc treû. Haõy ñaùnh
thöùc söï nhaïy caûm vaø nhaän thöùc cuûa treû baèng ngheä thuaät
keå chuyeän, vì neàn taûng moãi caâu chuyeän gaén vôùi noãi xuùc
caûm cuûa con ngöôøi.


Treû em vaø thanh thieáu nieân ngaøy nay caàn bieát bao tính
kieân trì trong ñôøi soáng. Nhieàu khi chuùng baét ñaàu coâng vieäc
vôùi nhieät tình noàng chaùy, vaø laïi ngaõ loøng trong choác laùt,
ngay töø khoù khaên, caûn trôû hay meät nhoïc ñaàu tieân chuùng
gaëp. Söï beàn bæ laø yeáu toá quan troïng trong vieäc xaây döïng
nhaân caùch. Ngoaøi ra, tö töôûng cao hôn maø nhaø giaùo duïc
caàn nhaém ñeán laø khaû naêng KIEÂN TAÂM, KIEÂN TRÌ, haàu giuùp
ngöôøi treû bieát chôi ñeïp, chôi ñuùng vaø ñöùng vöõng treân “saân
chôi cuoäc ñôøi”.


Caâu chuyeän “Hoa maët trôøi” laø caâu chuyeän giaùo duïc nhaèm
chuyeån taûi söù ñieäp ñoù.


HOA MAËT TRÔØI


Trong moät khu vöôøn coù nhieàu caùc loaïi hoa, chính giöõa vöôøn
moïc leân moät “caây khoâng teân”. Noù khoâng yeáu ôùt nhöng
voâ duyeân, xeáp chung haøng vôùi nhöõng loaøi hoa cöùng coûi vaø
khoâng muøi vò. So vôùi nhöõng loaøi hoa quyù trong vöôøn thì noù
chæ laø loaøi caây coû khoâng hôn khoâng keùm, chaúng boâng hoa
naøo theøm noùi vôùi noù nöûa lôøi.


KIEÂN TRÌ & KIEÂN TAÂM


(Xem tieáp trang 47)


NGOÏC YEÁN, FMA




ñöùt lieân laïc, ñaây laø ñieàu con phaûi löïa choïn. Tröôùc tieân, con
haõy suy xeùt xem tình yeâu cuûa con coù phaûi do ích kyû vaø öôùc
muoán chieám höõu khoâng?


Coù theå laø con coøn yeâu ngöôøi ñoù thaät loøng. Vaäy yeâu thaät loøng
coù yù nghiaõ gì khi con thöïc söï muoán chieám höõu ngöôøi naøy
baèng moïi giaù, giöõ anh ta beân caïnh baát chaáp laø tình caûm cuaû
anh aáy naèm ôû nôi khaùc sao? Neáu con traû lôøi laø muoán thì cha
xin khaúng ñònh con khoâng yeâu anh ta maø con ñang yeâu chính
mình. Vì con chæ muoán thoûa maõn caûm giaùc caù nhaân cuaû con
maø baát chaáp tình caûm cuaû anh ta. Coøn neáu con xem troïng
tình caûm cuaû anh ta, toân troïng caûm giaùc, haïnh phuùc cuaû anh
ta. Troâng thaáy anh aáy vui con cuõng caûm thaáy vui, ñoù môùi laø
tình yeâu thaät.


Cha luoân taâm nieäm: khoâng ai coù theå níu keùo laïi moät ngöôøi
muoán ra ñi. Coù giöõ thì giöõ luùc hoï ñang thuaän tình ôû laïi. Con
ñaõ laøm taát caû ñeå vun ñaép tình yeâu roài, nhöng khoâng ñöôïc thì
con haõy can ñaûm chaáp nhaän söï thaät naøy nhö moät phaàn taát
yeáu cuûa cuoäc soáng.


Bôûi vaäy cha ñeà nghò con suy nghó vaø choïn löïa: Bôûi tình yeâu
con daønh cho anh aáy vaãn chöa heà thay ñoåi, vaø söï thaät laø anh
khoâng coøn yeâu con nöõa. Vì theá, tröôøng hôïp neáu nhöõng cuoäc
gaëp laøm con ñau loøng vaø khoâng theå chòu ñöïng, thì duø buoàn
ñau, haõy can ñaûm döùt tình moät laàn. Veát thöông loøng seõ coù
ngaøy laønh neáu con nhìn veà phía tröôùc, lo toan cho cuoäc soáng
môùi, côûi môû vôùi nhöõng töông giao môùi, say meâ vôùi nhöõng
nieàm vui ñeán töø nhöõng coá gaéng môùi. Ñieàu con caàn löu yù laø
tuyeät ñoái khoâng quî luïy cuõng nhö phaù hoaïi tình yeâu môùi cuûa
anh aáy. Sau khi oån roài, con gaëp laïi anh aáy, luùc aáy seõ khaùc.


Coøn neáu con quyeát ñònh vaãn coi anh aáy nhö ngöôøi baïn, thì
con haõy ñeå cho anh thaáy laø duø con raát yeâu anh aáy, nhöng con
vaãn coù khaû naêng soáng toát duø khoâng coù anh, ñoù laø phaåm chaát
toát ñeïp nôi con, vaø nhö theá, duø anh khoâng ñeán vôùi con, anh
vaãn phaûi toân troïng, khoâng theå thöông haïi hay coi thöôøng con.
Con ñoàng yù vôùi cha khoâng?


Chuùc con luoân saùng suoát ñeå hieåu roõ ñaâu laø haïnh phuùc thöïc
maø con ñang kieám tìm !


LAÉNG NGHE, NHÖNG BIEÁT SAØNG LOÏC


Thöa cha kính meán !


Con queâ ôû mieàn sôn cöôùc Taây Nguyeân ñeán Saøi Goøn ñeå hoïc
haønh vaø laøm vieäc. Sau hai naêm, con ñaõ laøm quen ñöôïc vôùi
nhieàu ngöôøi, trong ñoù coù moät anh maø con heát loøng yeâu
thöông. Theá nhöng cha ôi, raát tieác laø con bò moät soá ngöôøi
deøm pha veà chuyeän cuûa con vôùi anh aáy. Con khoâng hieåu vì
sao maø hoï cöù baøn taùn heát chuyeän naøy roài ñeán chuyeän khaùc,
heát noùi xaáu veà con roài laïi noùi xaáu anh aáy. Con raát chaùn naûn
vôùi loái soáng vaø loái xöû söï cuûa hoï, vì cöù moãi laàn nhôù ñeán nhöõng
lôøi noùi ñoù, con voâ cuøng ñau khoå. Chuùng con ñeàu ñaõ coù ngheà
nghieäp oån ñònh, khoâng bieát cuoäc soáng cuûa chuùng con seõ ra


TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 17 45


BAÏN TREÛ TRAO ÑOÅI
sao veà nhöõng söï deøm pha aáy. Cuõng ñaõ coù laàn anh aáy ñoøi
veà queâ vì khoâng chòu noåi aùp löïc aáy. Con khoâng muoán maát
anh aáy, vì tình yeâu cuûa con daønh cho anh raát saâu ñaäm,
nhöng con laïi khoâng theå kìm loøng tröôùc nhöõng lôøi noùi cuûa
moät soá ngöôøi chung quanh. Con phaûi laøm gì ñaây. Xin cha
cho con moät lôøi khuyeân.


K’ Ñoan (Taây Nguyeân)


K’ Ñoan raát thaân meán,


Tröôùc heát cha xin chuùc möøng con vì ñaõ coù coâng aên vieäc
laøm khaù oån ñònh, quen bieát vaø taïo ñöôïc thieän caûm vôùi
nhieàu ngöôøi vaø ñang coù moät tình yeâu ñeïp, maëc duø chuùng
con laø nhöõng di daân xa queâ... Cha thieát nghó ñoù laø nhöõng
öu ñieåm cuûa chuùng con maø ngöôøi khaùc phaûi chaân nhaän.


Thöù ñeán, cha cuõng raát thoâng caûm vaø hieåu noãi loøng “voâ
cuøng ñau khoå” cuûa con veà nhöõng lôøi “deøm pha, noùi xaáu”
cuûa moät soá ngöôøi xuùc phaïm ñeán tình yeâu cuûa con. ÔÛ ñaây
cha khoâng hieåu nguyeân nhaân naøo daãn tôùi vieäc hoï baøn taùn
veà hai chuùng con, maëc duø theá con vaãn neân bình tónh laéng
nghe nhöõng lôøi dò nghò, nhaát laø con phaûi bieát laéng nghe
chính traùi tim mình, ñeå roài con cuõng phaûi töï hoûi vaø ñaùnh
giaù chính loái soáng hieän taïi cuûa con. Caû hai coù gì khoâng
phaûi vôùi moïi ngöôøi? Hay ñaâu laø nguyeân nhaân khieán ngöôøi
ta “heát noùi xaáu veà con roài laïi noùi xaáu anh aáy”. Ngoaøi vieäc
kieåm tra laïi baûn thaân mình, con cuõng caàn löôïng giaù laïi xem
con coù quaù deã daõi trongï töông quan nam nöõ vôùi ngöôøi yeâu
con khoâng? Vì laø phaän gaùi xa nhaø, ngöôøi thaân khoâng ôû beân,
neân moïi cöû chæ, loái soáng phaûi thaän troïng vaø giöõ yù töù.


Coøn baûn thaân ngöôøi yeâu cuûa con thì sao, taïi sao anh laïi
muoán veà queâ vaø xa con luùc naøy. Laø nhöõng ngöôøi daân queâ
chaân chaát, khoâng laøm gì traùi vôùi löông taâm, vieäc gì maø
chuùng con phaûi sôï. Ñieàu quan troïng laø con vaø anh aáy phaûi
chöùng minh ñöôïc tö caùch vaø tình caûm cuûa mình trong
saùng, hôïp tình, hôïp lyù. Maëc duø cha khuyeân con khoâng
soáng vì dö luaän, nhöng con cuõng phaûi bieát saün saøng laéng
nghe, saøng loïc vaø söûa ñoåi nhöõng sai traùi khi maø coù nhieàu
ngöôøi xaàm xì, baøn taùn veà mình.


Ñoâi luùc ngöôøi lôùn tuoåi cuõng coù nhöõng haønh ñoäng vaø lôøi
noùi khoâng ñuùng, con cuõng ñöøng baän taâm laøm gì. Neáu con
soáng ñuùng thì cuõng ñöøng sôï ngöôøi noùi sai. Taát caû roài seõ
qua ñi. Vieäc chính cuûa con vaø ngöôøi yeâu con laø tieáp tuïc giöõ
gìn söùc khoûe vaø phaåm chaát toát ñeïp, nhaát ñònh seõ ñöôïc moïi
ngöôøi thoâng caûm, toân troïng vaø thay ñoåi caùi nhìn veà con.
Haïnh phuùc vaø bình an seõ laïi ñeán vôùi con.


Cha caàu chuùc cho con trong naêm môùi naøy luoân mæm cöôøi
ñeå vui soáng, haêng say laøm vieäc, ñöøng naëng loøng vôùi nhöõng
chuyeän phieàn toaùi trong quaù khöù. Con cuõng ñöøng queân
raèng moïi söï ôû ñôøi naøy ñeàu chæ laø raát töông ñoái, khoâng moät
ai coù theå laøm haøi loøng taát caû moïi ngöôøi ñöôïc ñaâu. Coá leân
con nheù! Cha luoân caàu nguyeän cho con.


Linh Muïc Chuû Bieân


TRAO ÑOÅI




Savio vì söï baàu cöû ñaéc löïc cuûa Ngaøi.


C.M.,Canegate MI


ÑÔÏI CHÔØ


Saùu thaùng sau khi cöôùi nhau, vôï choàng
toâi vui möøng chôø ñôïi ngaøy ñöùa con
chaøo ñôøi. Toâi caûm thaáy mình vaãn khoûe
maïnh vaø quyeát ñònh tieáp tuïc coâng vieäc
daïy hoïc ôû tröôøng maãu giaùo.


Ít tuaàn sau, tröôøng cuûa toâi bò dòch ñaäu
muøa hoaønh haønh. Baùc só phuï khoa
caûnh baùo toâi raèng vi ruùt thuûy ñaäu coù theå
aûnh höôûng xaáu ñeán baøo thai cuûa toâi. Vì
theá, toâi laïi quyeát ñònh nghæ ôû nhaø. Nhieàu
ngöôøi quen bieát khuyeân toâi neân ñeán
beänh vieän ñeå ñöôïc chaêm soùc vaø phoøng
traùnh beänh. Theá nhöng toâi cuõng chaúng
theå laøm gì hôn cho ñeán khi baøo thai ñeán
tuaàn thöù 20. Trong thôøi gian naøy, toâi voâ
cuøng lo laéng nhöng vaãn luoân tín thaùc
nôi thaùnh Ña minh Savio, Ñaáng baûo trôï
cho caùc baø meï hieám muoän. Toâi cuõng
xin gia ñình noäi ngoaïi, caùc coâ dì vaø baïn
beø hieäp lôøi caàu nguyeän vôùi toâi. Vaø roài tai
hoïa ñaõ qua khoûi.


Chính nieàm tin ñaõ giuùp toâi laáy laïi söï
bình an, thanh thaûn. Ngaøy 20.08.2010,
Silvia Maria Veronica, con gaùi toâi chaøo
ñôøi raát khoûe maïnh vaø laønh laën, laø nieàm
vui lôùn lao cuûa taát caû gia ñình chuùng toâi.


Miriam.,Canegrate MI


ÑAÀY TÔÙ CHUÙA LAURA MEOZZI


Laura sinh ngaøy 05.01.1873 taïi
Florence trong moät gia ñình giaàu coù,


danh giaù. Sau khi hoïc
heát trung hoïc, Laura
theo hoïc ngaønh y
khoa. Vò linh höôùng
cuûa Laura laø moät linh
muïc Sa-leâ-dieâng ñaõ
môøi goïi Laura töø boû
moïi söï ñeå ñaùp laïi
tieáng goïi cuûa Thieân
Chuùa vaø phuïc vuï cho


nhöõng thanh thieáu nöõ ngheøo khoå.


Sau nhieàu ñeâm caàu nguyeän, Laura ñaõ


quyeát ñònh trôû thaønh moät nöõ tu Sa-leâ-
dieâng vaøo naêm 1898. Sô Laura laøm
vieäc taïi YÙ 23 naêm, ñaëc bieät taïi Sicily
cho ñeán naêm 1921. Sau ñoù, sô ñöôïc
choïn ñeå tham gia vaøo nhoùm nöõ tu ñaàu
tieân ñeán Ba Lan.


Sô Laura ñaõ soáng loøng töø aùi vaø ñôn sô
cuûa Mornese, neân caùc treû em Ba Lan
yeâu quyù vaø goïi sô baèng töø “Mateczka”,
nghóa laø “meï”.


Töø naêm 1922 ñeán 1940, sô Laura ñaõ
ñaûm nhaän traùch nhieäm laø Beà Treân coäng
ñoaøn, roài Giaùm Tænh. Sô ñaõ môû ñöôïc 9
coäng ñoaøn vaø ñaøo taïo ñöôïc 110 caùc nöõ
tu. Trong thôøi Theá chieán II, vò Laõnh söï
xin meï Laura trôû laïi YÙ, nhöng meï nhaát
quyeát ôû laïi Ba Lan, soáng trong moät nôi
daønh cho caùc treû em moà coâi taïi nhöõng
khu röøng ôû Sakiszki. Trong thôøi gian
naøy, meï vaãn tieáp tuïc höôùng daãn caùc
chò em nöõ tu qua nhöõng laù thö bí maät
theo kieåu cuûa Meï thaùnh Mazzarello.


Sau chieán tranh, sô ñaõ taùi laäp laïi caùc
coäng ñoaøn vaø coøn môû theâm ñöôïc
12 coäng ñoaøn khaùc. Sô ñaõ qua ñôøi
vì lao löïc vaøo ngaøy 30.08.1951 taïi
Pogrzebien tröôùc söï hieän dieän ñoâng
ñaûo cuûa caùc nöõ tu.


ÑAÁNG BAÛO TRÔÏ TREÛ EM


Naêm ngoaùi, moät söï kieän laï xaûy ra vôùi
chaùu Filippo 2 tuoåi cuûa toâi. Khi chaùu
ñang maân meâ treân tay chieác chìa
khoùa baèng kim loaïi, voâ yù chaùu ñöa vaøo
mieäng vaø nuoát chöûng chieác chìa khoùa
ñoù. Laäp töùc chaùu khoùc theùt leân, ba chaùu
thaáy nguy quaù lieàn goïi ñieän cho toâi. Vì
khoâng gaëp ñöôïc caùc baùc só khoa nhi
neân chaùu ñöôïc ñöa tôùi boä phaän chuyeân
moân gaàn ñoù. Sau khi chuïp X quang,
ñöôïc bieát chieác chìa khoùa ñoù vaãn coøn
ñang ôû trong phaàn oáng tieâu hoùa cuûa
chaùu. Baùc só khuyeân neân ñeå vaät laï ñoù
ñöôïc truïc xuaát ra caùch töï nhieân.


Thaùnh ÑA-MINH SAVIOÂ


Ña Minh Savio sinh ngaøy 02. 04. 1842
taïi San Giovanni di Riva, vuøng Chieri,
thuoäc tænh Torino, mieàn Baéc nöôùc YÙ.


Laø moät thieáu nieân deã
thöông vaø noåi baät veà
loøng ñaïo. Gaëp Don
Bosco, caäu bò chinh
phuïc bôûi söï thaùnh
thieän cuûa ngaøi. Caäu
ñaët khaùt voïng neân
thaùnh cuûa mình trong
söï höôùng daãn cuûa
Don Bosco, nhö taám


vaûi toát trong tay ngöôøi thôï may, ñeå
cuoäc ñôøi caäu trôû neân chieác aùo ñeïp cho
Thieân Chuùa.
Ña Minh Savio qua ñôøi taïi Mondonio
ngaøy 09 thaùng ba naêm 1857, luùc 15
tuoåi. Leã möøng thaùnh Ña Minh Savio cöû
haønh vaøo ngaøy 06 thaùng 05.


THAÄT TOÁT ÑEÏP


Naêm 2006, toâi coù thai laàn thöù tö. Ba laàn
tröôùc thaät khoâng may, toâi khoâng ñöôïc
haïnh phuùc laøm meï. Vì theá, laàn naøy, toâi
phoù thaùc cho thaùnh Ña-minh Savio trong
kinh nguyeän vôùi nieàm hi voïng vaø chôø
mong moät beù trai ñaàu loøng chaøo ñôøi. Toâi
cuõng tình côø ñoïc ñöôïc taïp chí Sa-leâ-dieâng
trong muïc traû lôøi thö vôùi töïa ñeà “Filippo
ñaõ chaøo ñôøi”. Ñoù laø chöùng töø cuûa moät
ngöôøi meï cuõng coù thai laàn thöù tö gioáng
nhö hoaøn caûnh cuûa toâi vaø ñaõ sinh moät
ñöùa con trai ñaàu loøng thaät toát ñeïp. Coøn
con trai toâi khi sieâu aâm vaøo tuaàn thöù 20,
ñaõ coù daáu hieäu baát thöôøng nôi naõo cuûa
chaùu, neân toâi raát naûn loøng.


Trôû veà nhaø, toâi ñoïc kyõ laïi taïp chí Sa-leâ-
dieâng, toâi thaáy ngöôøi meï ñoù ñaõ taï ôn
thaùnh Ña-minh Savio vì ñaõ sinh ra ñöôïc
moät beù trai laønh laën maëc duø baùc só cuõng
noùi chaùu beù coù vaán ñeà veà naõo. Vôï choàng
toâi theâm hy voïng vaø caøng tín thaùc maõnh
lieät nôi vò thaùnh treû. Ngaøy 01.03.2007,
con trai toâi Andrea raát xinh ñeïp ñaõ chaøo
ñôøi trong nieàm vui söôùng cuûa caû gia ñình.
Ñeán nay, chaùu ñöôïc 4 tuoåi. Gia ñình
toâi khoâng ngôùt lôøi taï ôn thaùnh Ña-minh


SOÁ 17 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 46


Caùc Thaùnh & Ôn Chuyeån caàu Ngoïc Bích, FMA phoûng dòch




Nhöng ñeán ngaøy thöù ba, tình hình vaãn khoâng tieán trieån neân
chaùu phaûi chòu giaûi phaãu. Gia ñình chuùng toâi voâ cuøng lo laéng vì
vieäc giaûi phaãu ñoái vôùi moät ñöùa beù deã coù nguy cô gaây ra nhieàu
haäu quaû khaùc. Chuùng toâi cuøng chaïy ñeán vôùi ñaày tôù Chuùa laø
Sô Laura Meozzi vaø cuõng xin coäng ñoaøn Con Ñöùc Meï Phuø Hoä
ôû Pogrzebien - Ba Lan, nôi coù ñaët phaàn moä cuûa ñaày tôù Chuùa,
cuøng hieäp lôøi caàu nguyeän vôùi chuùng toâi.


Sau ít ngaøy, ba chaùu goïi ñieän baùo tin möøng vì chieác chìa khoùa
ñoù ñaõ ñöôïc ñaåy ra. Laøm sao giaûi thích noåi! Nhôø söï baàu cöû ñaéc
löïc cuûa vò Ñaày Tôù Chuùa, chaùu toâi ñaõ thoaùt khoûi hieåm nguy maø
khoâng phaûi qua cuoäc giaûi phaãu. Chuùng toâi voâ cuøng xuùc ñoäng
vaø taï ôn Sô Laura. Ngaøi ñích thöïc laø ñaáng baûo trôï treû em nhö
Ngaøi ñaõ töøng yeâu thöông vaø cöùu giuùp chuùng suoát trong cuoäc
soáng Ngaøi.


Baø ngoaïi, enrietta LACH


Lomianki, 24.05.2010


ÑAÀY TÔÙ CHUÙA COSTANTINO VENDRAME SDB


Thöù Baûy ngaøy 09.02.2011 ôû Shillong, AÁn Ñoä, Ñöùc Cha Dominic
Jala, SDB ñaõ keát thuùc hoà sô phong thaùnh caáp giaùo phaän cho
Ñaày Tôù Chuùa laø cha Costantino Vendrame (1893 – 1975).
Cha Costantino sinh ngaøy 27.08.1893 taïi San Martino, Colle
Umberto, tænh Treviso, nöôùc YÙ. Naêm 1913, Ngaøi vaøo Nhaø Taäp


ôû Ivrea. Sau moät naêm laøm vieäc taïi Nguyeän
xaù ôû Chioggia, Ngaøi phaûi thi haønh nghóa vuï
quaân söï.


Thaùng 03.1929, Ngaøi thuï phong linh muïc.
Ñeán thaùng 10 cuøng naêm, Ngaøi ñaõ nhaän
thaùnh giaù truyeàn giaùo taïi Vöông cung Thaùnh
ñöôøng Ñöùc Meï Phuø Hoä ôû Toâ-ri-noâ, roài khôûi
haønh ñi truyeàn giaùo taïi AÁn Ñoä. Trong 5 naêm
phuïc vuï taïi caùc giaùo xöù do ngaøi ñaûm traùch,


soá ngöôøi ñöôïc röûa toäi gia taêng töø 400 ñeán 1.449 ngöôøi. Taïi vuøng
ñoâng baéc AÁn Ñoä, ngaøi thöôøng xuyeân ñi thaêm caùc laøng, gaëp gôõ
vaø aân caàn thaêm hoûi ngöôøi lôùn cuõng nhö treû em. Nhö thaày Gieâ-
su, ngaøi thaêm vieáng vaø quan taâm ñaëc bieät caùc ngöôøi ngheøo,
caùc beänh nhaân, laéng nghe vaø saün saøng giuùp ñôõ hoï. Nhö cha
thaùnh Bosco, Ngaøi tìm moïi phöông theá höõu hieäu ñeå loan baùo
Tin Möøng cho caùc laøng.


Ngoaøi ra, cha Vendrame raát coi troïng vieäc huaán luyeän caùc giaùo
lyù vieân ñeå hoï thöïc thi vieäc loan baùo Tin Möøng trong caùc laøng
cuûa hoï. Ngaøi coøn toå chöùc caùc sinh hoaït Nguyeän xaù vaø quan
taâm giaùo duïc cho haøng traêm thanh thieáu nieân thuoäc caùc toân
giaùo khaùc nhö AÁn giaùo, Hoài giaùo vaø Metodisti theo göông thaùnh
Phan xi coâ Sa-leâ vaø thaùnh Phao-loâ. Ngaøi luoân soáng khieâm toán
vaø coù moät ñôøi soáng caàu nguyeän saâu xa. Ngaøi ñaëc bieät coù loøng
toân suøng Thaùnh Taâm Chuùa Gieâ-su vaø ñaõ cho xaây döïng hai
töôïng ñaøi Thaùnh Taâm Chuùa ôû Malawai vaø Wahiajei. Ngaøi qua
ñôøi ngaøy 30.01.1957 taïi beänh vieän Dibrugarh.


Theo taøi lieäu phong thaùnh


Nhöng caùi “caây khoâng teân” naøy coù moät con tim vaø yù
nghó toát laønh, noù chaúng buoàn phieàn gì veà ñieàu aáy. Moãi
buoåi saùng, khi nhöõng tia maët trôøi ñaàu tieân chieáu roïi treân
maët ñaát, laøm cho nhöõng gioït söông saùng loùng laùnh nhö
nhöõng vieân kim cöông treân hoa traø, vaø nhö nhöõng vieân
hoàng ngoïc, haït ngoïc bieác Xaphia treân caùnh hoàng, thì caùc
caây coái duoãi mình löôøi bieáng söôûi naéng. Rieâng “caây khoâng
teân” thì ngöôïc laïi, noù khoâng ñeå maát moät duø chæ moät tia
naéng. Noù huùt laáy taát caû vaø bieán ñoåi aùnh maët trôøi thaønh söùc
soáng, thaønh ñöôøng, thaønh nhöïa nuoâi thaân. Sau ñoù ít laâu,
thaân cuûa noù tröôùc ñaây nhö bò coøi xöông vaø maûnh deû, giôø
trôû neân maäp maïp, cöùng caùp vaø thaúng taép, cao ñeán hôn
hai thöôùc.


Nhöõng caây khaùc trong vöôøn baét ñaàu nhìn noù baèng con maét
khaùc vaø ñoâi khi coù chuùt ghen tò. Caây thöôïc döôïc vaø cuùc
traéng thaàm thì vôùi nhau: “Naøy, caùi caây cao leânh kheânh aáy
hôi bò maùt ñoù”. Caùi “caây khoâng teân” chaúng maøng ñeán
nhöõng lôøi bay theo gioù aáy, noù coù keá hoaïch rieâng: neáu maët
trôøi chuyeån ñoäng treân neàn trôøi, noù lieàn doõi theo khoâng boû
maát moät giaây naøo.


Khoâng theå böùng reã khoûi ñaát, nhöng thaân cuûa “caây khoâng
teân” laïi coù theå chuyeån ñoäng hôïp nhaát theo söï xoay
chuyeån cuûa maët trôøi. Cöù theá noù doõi theo maët trôøi. Hoa tuù
caàu laø loaøi hoa thích ngoâi leâ ñoâi maùch phaùt hieän bí maät naøy
ñaàu tieân, töø boán phöông ñaát chuùng baét ñaàu raàm rì: “Noù
phaûi loøng maët trôøi roài!”. Nhöõng boâng Tulip vaø ñaùm hoa
tím cuõng hoïa theo: “Phaûi, caùi caây leânh kheânh aáy phaûi loøng
maët trôøi roài, thaät laø laõng maïn!”.


Söï kyø dieäu ñaït ñeán ñænh cao khi ñeán moät ngaøy noï, töø thaân
cuûa “caây khoâng teân” nhuù leân moät nuï hoa gioáng nhö hình
daùng cuûa maët trôøi. Noù to daàn, troøn tròa ñöôïc vaây quanh
bôûi nhöõng caùnh hoa maøu vaøng röïc rôõ. Vaø khuoân maët troøn
trónh nhö ñöôïc maï vaøng naøy theo thoùi quen, vaãn cöù tieáp
tuïc xoay theo nhöõng böôùc chaân cuûa maët trôøi treân neàn trôøi
xanh.


Laëng ngaém söï lôùn leân vaø tröôûng thaønh cuûa “caây khoâng
teân”, hoa Caåm Chöôùng trònh troïng ñaët teân: “Ñoù laø hoa
Maët trôøi!”. Keå töø ñoù, moãi khi ai hoûi, noù ñeàu haõnh dieän
khoe: Toâi laø hoa Maët trôøi!


Vaø neáu nhö coù vaøi loaïi hoa thaéc maéc vì sao noù luoân ‘veânh
maët leân’. Hoa Maët Trôøi nhaõ nhaën ñaùp: “Toâi haïnh phuùc
ñöôïc chung soáng vôùi caùc baïn, nhöng toâi yeâu maët trôøi.
Maët trôøi laø cuoäc soáng cuûa toâi vaø toâi khoâng theå rôøi maét
khoûi maët trôøi. Toâi luoân doõi theo böôùc chaân cuûa maët trôøi.
Vaø bôûi toâi yeâu meán, neân giôø ñaây toâi thaáy mình gioáng maët
trôøi ñoâi chuùt”.


TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 17 47


(Tieáp trang 44)




TUOÅI TREÛ BAÊN KHOAÊN: SAÂN CHÔI CUÛA NGÖÔØI TREÛ


TAÄP SAN DON BOSCO CUÛA GIA ÑÌNH SA-LEÂ-DIEÂNG VIEÄT NAM
Naêm thöù III - Thaùng 04 & 05.2012 - Soá 17


Cha nguyeän höùa vôùi Chuùa laø cho ñeán hôi
thôû cuoái cuøng, cha vaãn soáng cho caùc treû


ngheøo khoå cuûa cha.”
Don Bosco - Hoài Kyù cuoán XVIII, 258


Don B
oscoNOÄI SAN


GIA
ÑÌNH


SA-L
EÂ-DI


EÂNG
DON


BOS
CO


vieät
nam


(10-11 . 2011)
Taäp 14


Don Bo
scoTAÄP SAN


GIA Ñ
ÌNH S


A-LEÂ
-DIEÂN


G DO
N BO


SCO


vieät
nam


THAÙNG 08 & 09 . 2011 . soá 13


Phuïc sinh
Don BoscoNOÄI SAN
GIA ÑÌNH SA-LEÂ-DIEÂNG DON BOSCO
vieät nam


THAÙNG 02&03 . 2012 . soá 16
Don Bosco


TAÄP SAN


GIA ÑÌNH SA-LEÂ-DIEÂNG DON BOSCO


vieät nam
THAÙNG 04&05 . 2012 . soá 17 Chuùc möøng