VIE Salesian Bulletin Year 3 No. 13

Don BoscoNOÄI SAN
GIA ÑÌNH SA-LEÂ-DIEÂNG DON BOSCO
vieät nam


NHÖÕNG NHAØ GIAÙO DUÏC ÑAÀU TIEÂN
CHA MEÏ


THAÙNG 08 & 09 . 2011 . soá 13


ÑIEÀU CON MUOÁN NOÙI
KHI NAØO TA CAÀN NHAU?


BAÏN TREÛ


GIA TAØI CUÛA MEÏ
RA SAO MIEÁNG BOÏT BIEÅN, NEÁU...?


GIAÙO DUÏC


SALOMON, XÖA & NAY
SÖÔÛI AÁM CUOÄC ÑÔØI


NHÒP SOÁNG




Don BoscoNOÄI SAN GIA ÑÌNH SA-LEÂ-DIEÂNG DON BOSCO thaùng 08&09.2011 soá 13


TRONG SOÁ NAØY:


3
LÔØI NGOÛ


4
GIAÙO HOÄI


GIA ÑÌNH, TAØN DÖ CUÛA MOÄT XAÕ HOÄI COÅ HUÛ?


6
TU HOÄI


ART. ZATTI, LÖÔNG Y NHÖ TÖØ MAÃU


8
TÆNH DOØNG


DAÏY CON TÖØ THÖÔÛ NAÈM NOÂI


10
TRANG BAÏN TREÛ


KHOÂNG BAO GIÔØ LAØ QUAÙ SÔÙM


11 CÖÙ TÖØ TÖØ...
12 ÑIEÀU CON MUOÁN NOÙI


14 BUOÂNG HAY THAÉT?
16 TRÔ GAN CUØNG TUEÁ NGUYEÄT


17 KHI NAØO TA CAÀN NHAU?
18 KIEÂN NHAÃN DAÃN LOÁI VAØO ÑÔØI


20
TRANG GIAÙO DUÏC
CHA MEÏ, NHAØ GIAÙO DUÏC ÑAÙNG YEÂU


RA SAO MIEÁNG BOÏT BIEÅN 22
BÍ QUYEÁT CUOÄC ÑÔØI 24
TOÂ-MA & GAÕ PHUØ THUÛY 26
GIA TAØI CUÛA MEÏ 28
YEÂU: NGHEÄ THUAÄT GIAÙO DUÏC 30


38
GIAÙO LYÙ CHO BAÏN TREÛ
BAØI HOÏC TÖØ GIA ÑÌNH NA-DA-REÙT


34
NHÒP SOÁNG SA-LEÂ-DIEÂNG
SALOMON, XÖA VAØ NAY


SÖÔÛI AÁM CUOÄC ÑÔØI 36


40
KINH THAÙNH CHO BAÏN TREÛ
SOÁNG ÑÖÙC MEÁN
NUÙI TABOR 41
VÖÔØN GIEÄT-SI-MA-NI 42


44
BAÏN TREÛ TRAO ÑOÅI
CHA MEÏ GIUÙP CON ÑÒNH HÖÔÙNG


CAÀN THEÂM THÔØI GIAN & KIEÂN NHAÃN


46
CAÙC ÔN CHUYEÅN CAÀU
CHAÂN PHÖÔÙC MADALENA MORANO
ÑAMINH SAVIOÂ


19
THÔ


KYÙ ÖÙC CUÛA TRAÙI TIM


VÔÙI CHUÙT NIEÀM TIN


32
GÖÔNG SOÁNG CHO BAÏN TREÛ


BAÙC SÓ GIANNA BERETTA


CHA MEÏ, NHÖÕNG
NHAØ GIAÙO DUÏC


ÑAÀU TIEÂN
&


SÖÏ KIEÂN NHAÃN


Caùc baø meï ngöôøi daân toäc taïi La Sôn - Pleiku




GIA ÑÌNH SA-LEÂ-DIEÂNG DON BOSCO thaùng 08&09.2011 soá 13


Lôøi NgoûÛ
Ñoäc giaû thaân meán,


Gaàn ñaây, Giaùo hoäi caûm nhaän nhu caàu böùc thieát phaûi canh taân laïi gia ñình. Ñaây chính laø chieác noâi cuûa nhöõng con ngöôøi môùi cho xaõ hoäi vaø Giaùo hoäi cuõng nhö laø teá
baøo cô baûn cuûa xaõ hoäi. Nhöng thöïc taïi naøy cuõng ñang bò taán
coâng döõ doäi. Chính vì theá, nhu caàu canh taân gia ñình laø chuyeän
thaät khaån tröông.
Giaùo duïc Sa-leâ-dieâng cuõng khoâng theå ñi ra ngoaøi qui luaät cô
baûn naøy. Beà Treân Caû môøi goïi con caùi cuûa Don Bosco haõy löu
taâm ñeán vieäc muïc vuï gia ñình. Vieäc phuïc vuï giôùi treû ngheøo bò
boû rôi vaø vieäc chaêm lo muïc vuï cho gia ñình khoâng heà loaïi tröø
nhau, nhöng ñuùng hôn, chuùng taêng cöôøng hieäu quaû laãn cho
nhau.
Nhöõng ngöôøi treû hoâm nay treân queâ höông ñaát Vieät vaãn ñang
khaéc khoaûi nhieàu. Hoï vaãn khaùt mong ñöôïc höôûng moät neàn
giaùo duïc ñöôïc soi saùng bôûi söï kieân nhaãn ñaày yeâu thöông cuûa
gia ñình, bôûi söï daãn daét khoân ngoan cuûa caùc baäc laøm cha laøm
meï. Chuùng öôm moäng vaø moäng seõ keát traùi chín thôm, neáu gia
ñình laø tröôøng hoïc ñaàu tieân daïy laøm ngöôøi, cuõng nhö ñeå hoïc
bieát yeâu thöông vaø ñoái thoaïi.
Noäi San mong sao aâm vang giaùo duïc gia ñình khuyeách ñaïi
theâm cöôøng ñoä ñeå ai naáy ñeàu coù theå nghe thaáy, roài chung tay
xaây döïng gia ñình vì moät töông lai töôi saùng cuûa daân toäc Vieät.


BAN BIEÂN TAÄP


BAN TRUYEÀN THOÂNG SA-LEÂ-DIEÂNG
08 & 09.2011 . SOÁ 13
BAN BIEÂN TAÄP


Tröôûng Ban Bieân Taäp


Traàn Vaên Hieån SDB


Bieân Taäp Vieân


Nguyeãn Vaên Am SDB
Phaïm Vaên Chính SDB
Hoaøng Ngoïc Yeán FMA


Coäng Taùc Vieân


A
Ûnh


b
ìa


: N
go


ïc
Y


eán
F


M
A


Trình Baøy


Vaên Chính SDB


Hình AÛnh


Ngoïc Yeán FMA


Lieân Laïc


Thö töø vaø Baøi vôø xin gôûi veà
ñòa chæ email:


josvanhiensdb@yahoo.com
hay sdbvn@vnn.vn


Ngoïc Taâm FMA
Quyønh Anh FMA
Dieãm Höông FMA
Thò Quyeân FMA
Lm. Nhö Loan
Haûi Ñaêng SDB
An Phong SDB
Ngoïc Vinh SDB


Huyeàn Traâm
Trung Nghò
Trí Hieáu
Tieåu Nhaät
Ngoïc Bích FMA
Lm. Nhö Bình
Thieân Haèng FMA
Ñình Phöôùc, SDB


vieät nam
GIA ÑÌNH SA-LEÂ-DIEÂNG DON BOSCO


Don Bosco


TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 13 3


TAÄP SAN


Don BoscoTAÄP SAN
GIA ÑÌNH SA-LEÂ-DIEÂNG DON BOSCO
vieät nam


THAÙNG 08 & 09 . 2011 . soá 13


SOÁ 13 - TAÄP SAN
DON BOSCO VIE


ÄT NAM


14


C
aû nhoùm ñi chôi Ñ


aø Laït, vui thieät la
ø vui.


Coù leõ caûnh ñeïp c
hæ moät phaàn, coøn


tình


baïn laø chính. Nh
oùm toaøn laø daân


“maùu


ngheä só” neân cuo
äc ñi nhieàu ngaãu h


öùng.


Maëc duø noùi toaøn
chuyeän gaãu, nhö


ng cuõng coù vaøi


phuùt cho “goùc ta
âm hoàn” ñeå moãi ñ


öùa chia seû ñôøi


soáng rieâng tö cu
ûa mình. Nhôø the


á, maø moãi ñöùa


hieåu nhau hôn va
ø cuõng thoâng caûm


vôùi nhau hôn.


Trong nhöõng goùc
raát rieâng aáy, toâi


khaùm phaù ra


gia ñình nhö neàn
taûng quyeát ñònh


nhaân caùch cuûa


töøng ngöôøi. Thaâu
taäp nhöõng lôøi töï s


öï cuûa maáy ñöùa


baïn, toâi taïm veõ
trong trí mình ha


i loái giaùo duïc:


Buoâng loûng hoaëc
laø thaét chaët. Vaø t


oâi cuõng coù theå


“phaùn” chaéc nhö
ñinh ñoùng coät v


eà loái giaùo duïc


nhaän ñöôïc cuûa m
oãi baïn qua “life


style” maø hoï


theå hieän. Nhöng
toâi chôït luùng tuùn


g khi ñeán löôït


mình phaûi “mark
eting baûn thaân” t


röôùc nhoùm. Maø


ba meï ñaõ giaùo d
uïc mình theá naøo


nhæ? Hình nhö


chaúng “buoâng loûn
g” maø cuõng chaún


g “thaét chaët”,


nhöng ñeå tìm mo
ät caùi teân cho noù t


hì chòu thoâi!


Toâi hình dung nh
öõng gì seõ chia se


û tröôùc baïn beø,


ñoù chính laø böùc t
ranh sinh hoaït ch


aân thaønh cuûa


gia ñình: Gia ñình
khoâng giaàu, nhö


ng cuõng thuoäc


daïng khaù. Ba me
ï thöông yeâu nhau


vaø khaù ngoan


ñaïo (gia ñình toâi ñ
aïo Coâng Giaùo)


Tuoåi thô: haàu n
hö anh em toâi


chaúng thieáu


thoán gì, gaàn nhö
muoán gì ñöôïc n


aáy, nhöng coù


ñoâi laàn bò töø choái
do ñoøi hoûi ñieàu kh


oâng caàn thieát.


Cuõng may, anh
em toâi ñeàu ngo


an vaø khoâng


hay voøi vónh gì.


Tuoåi hoa nieân:
Leân lôùp 6, moät h


oâm meï hoûi:


Lôùn leân con laøm
gì? Toâi traû lôøi:


Con thích laøm


chim. Meï ngaïc n
hieân: Laøm ngöôøi


chaúng muoán,


sao thích laøm ch
im? Toâi hoàn nhie


ân traû lôøi: Chim


laø loaøi nhoû beù, m
oät hoät gaïo, moät


con saâu cuõng


ñuû no, khoâng ca
àn phaûi laøm gì ca


û, cöù rong chôi


vaø bay ñi baát cöù
nôi naøo mình thíc


h. Khoâng ngôø


suy nghó thô ngaây
aáy laïi laøm meï ñe


å yù. Töø hoâm aáy,


töï nhieân toâi ñöôïc
meï nhôø laøm nh


ieàu vieäc trong


nhaø cuøng meï: qu
eùt doïn nhaø, naáu


côm, giaët ñoà.


Ba ñi laøm veà tre
ã, meï daïy toâi ñeå


phaàn côm cho


ba baèng caùch ch
o côm vaøo thoá ñ


öïng côm, sau


ñoù uû trong caùi ch
aên baèng daï. Toâi


hoûi meï sao laïi


phaûi laøm phöùc ta
ïp theá. Meï noùi: N


hö theá ba seõ


thaáy aám loøng vì
nhaän ñöôïc hôi a


ám tình thöông


con caùi daønh cho
oâng.


Coøn ba luoân kieåm
tra soå lieân laïc va


ø hoïc baï cuûa ba


anh em. Neùt ma
ët ba vui töôi hay


nghieâm nghò,


tuyø vaøo keát quaû c
huùng toâi ñaït ñöôïc


. Vaø baát cöù ai


trong anh em toâi
ñieåm thaáp, thì y n


hö raèng thaùng


ñoù ba toâi “phaûi h
oïc nhieàu hôn” cu


øng vôùi caùc con


vaøo moãi toái, sau
giôø tan sôû. Ba m


eï khoâng ñöa ra


chæ tieâu aùp ñaët co
n caùi phaûi ñaït tôùi,


nhöng ñoøi hoûi


chuùng toâi phaûi ho
ïc heát söùc mình. C


haúng ai trong


chuùng toâi phaûi ñi
hoïc theâm, vì ba


laø “oâng giaùo”


gioûi nhaát vaø chaêm
chæ nhaát, hôn caû


“hoïc troø” nöõa!


Khoâng chæ trong
vieäc hoïc, ba meï


coøn daïy chuùng


toâi phaûi soáng “ñ
aøng hoaøng”. Tro


ng khi moät vaøi


ñöùa baïn haøng xo
ùm thænh thoaûng b


ò aên ñoøn vì toäi


troäm tieàn ba me
ï, thì ba meï toâi ñ


aõ huaán luyeän


BUOÂNG


THAÉT ?
hay


BAØ MEÏ QUEÂ CUÛA
TOÂI CHAÚNG


HOÏC SÖ PHAÏM G
Ì CAÛ, NHÖNG LA


ÏI


DUØNG”BÍ KÍP YE
ÂU THÖÔNG” ÑEÅ


GIAÙO DUÏC ANH
EM TOÂI. COØN BA




TOÂI DUØ CHÆ LAØ M
OÄT NGÖÔØI BÌNH




THÖÔØNG, NHÖN
G LAÏI NOÅI BAÄT


VEÀ VIEÄC TAÏO CH
O CAÙC CON NIEÀM




TÖÏ TIN VAØO CUO
ÄC SOÁNG


Baøi vieát: TIEÅU NH
AÄT


SOÁ 13 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM


30


Ñ öùa treû chaïy veà nhaø, maét ñaãm leä. Thaáy vaäy, baø noäi voäi vaõ chaïy ñeán oâm noù vaøo loøng. Ñöùa treû tieáp tuïc nöùc nôû trong tieáng naác. Baø noäi nheï nhaøng vuoát ve chaùu, tìm caùch traán an noù.
Baø hoûi: Boïn treû ñaõ ñaùnh chaùu phaûi khoâng? - Ñöùa treû
laéc ñaàu nguaày nguaäy.
Hay coù ñöùa naøo laáy cuûa chaùu caùi gì? – Noù naác
leân: Khoâng!


Baø noäi baét ñaàu lo laéng: Vaäy haõy noùi cho noäi bieát ñieàu gì ñaõ xaûy ra cho chaùu naøo?-


GIA ÑÌNH LAØ MOÂI TRÖÔØNG ÑAÀU TIEÂN MAØ TRONG ÑOÙ CON CAÙI HOÏC BIEÁT VEÀ TÌNH YEÂU. VIEÄC LUOÂN COÙ MAËT CUÛA CHA MEÏ TRONG GIA ÑÌNH TAÏO NEÂN MOÄT BAÀU KHI AÁM CUNG, YEÂU THÖÔNG, GIUÙP CON CAÙI COÙ ÑÖÔÏC MOÄT TAÂM LYÙ OÅN ÑÒNH, VÖÕNG CHAÉC


Baøi vieát:
THIEÂN HAÈNG, FMAYEÂU


NGHEÄ THUAÄTGIAÙO DUÏC TRONG GIA ÑÌNH


Ñöùa beù thuùt thít keå: “Chuùng chaùu chôi troán tìm, chaùu
ñaõ troán raát kyõ. Chaùu cöù ôû trong choã naáp vaø chôø ñôïi.
Laâu quaù, chaúng coù ai tìm ra chaùu. Theá laø chaùu ñi ra tìm
nhöõng ñöùa kia, nhöng chuùng noù heát chôi vaø veà nhaø heát
roài. Chaúng coù ai ñi tìm chaùu caû”. Bôø vai nhoû cuûa noù
laïi rung leân vaø laëp laïi trong nöôùc maët: “Baø hieåu khoâng,
chaúng coù ai ñi tìm chaùu caû.”Noãi ñau cuûa ñöùa treû laø “khoâng moät ai tìm noù caû”. Vôùi
traùi tim non nôùt cuûa moät ñöùa treû, ñieàu ñoù coù nghóa
laø khoâng ai thöông meán, khoâng ai nghó ñeán noù vaø
theá laø noù tuûi thaân.
Lieàu thuoác Yeâu Thöông laø thaàn döôïc cho Taâm hoàn


Con ngöôøi sinh ra ñeå yeâu vaø ñöôïc yeâu thöông. Nhu caàu
naøy ñöôïc bieåu loä döôùi muoân thieân hình vaïn traïng vaø noù
hieän dieän trong ñôøi soáng con ngöôøi duø ôû baát cöù tuoåi taùc
naøo. Ngöôøi ñöôïc yeâu thöông thì taâm hoàn phaán chaán, töï
tin vaø yeâu ñôøi. Caûm nhaän ñöôïc moät ai ñoù yeâu thöông,
ñaùnh giaù, laø ñieàu caàn thieát bieát bao cho ñôøi ngöôøi. Tuy nhieân, hieän nay moät soá cha meï quan nieäm raèng


Baøi vieát:


ÑÌNH PHÖÔÙC
SDB


Giaùo duïc nhöõng Giaù trò soáng
Cha meï theå hieän traùch nhieäm giaùo duïc qua vieäc
xaây döïng moät maùi aám gia ñình döïa treân tình yeâu,
loøng tha thöù, söï chung thuûy vaø tinh thaàn phuïc
vuï voâ vò lôïi. Nhieàu gia ñình quaây quaàn beân böõa
côm tröa toái, nôi ñoù cha meï vaø con caùi thoâng ñaït
vaø chia seû cho nhau nhöõng nieàm vui, noãi buoàn,
nhöõng aâu lo vaø hy voïng trong cuoäc soáng. Nhöõng
böõa côm ñoù luùc cha meï giaùo duïc con caùi. Ngaøy
nay khi xaõ hoäi phaùt trieån vaø ñôøi soáng cuõng sung
tuùc, nhieàu hình thöùc giaûi trí ñi vaøo trong cuoäc
soáng, nhieàu gia ñình quaây quaàn beân maâm côm


Cha meï haõy trôû thaønh nhöõng
ngöôøi baïn toát cuûa con caùi,
gaàn guõi chuùng, laéng nghe
nhöõng taâm söï, nhöõng moái
töông giao baïn beø, nhöõng
öôùc mô vaø caû nhöõng öu tö


Thieân Chuùa saùng taïo ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ (St 1, 27-28) trong tình yeâu cuûa Ngaøi vaø keâu môøi hoï laøm trieån nôû söï soáng maø Thieân Chuùa ñaõ taëng ban. Qua vieäc keát hoân, ñoâi baïn treû hình thaønh moät gia ñình, moät cung thaùnh cuûa Giaùo
Hoäi vaø laø tröôøng hoïc ñaàu tieân cho con caùi (Phao-loâ VI). Nhö theá,
cha meï coäng taùc vaøo coâng trình saùng taïo vaø giaùo duïc cuûa Thieân
Chuùa, laø nhöõng nhaø giaùo duïc ñaàu tieân vaø chính yeáu cuûa con caùi.


Do vieäc sinh thaønh neân nhöõng ngöôøi con trong tình yeâu, cha meï
cuõng coù traùch nhieäm trong vieäc giuùp con caùi lôùn leân vaø ñaûm nhaän


“Giaùo huaán cuûa cha, con haõy nghe;
Lôøi daïy cuûa meï, con ñöøng gaït boû”


(Cn 1,8)


Daïy
CON
TÖØ THUÔÛ NAÈM




ÔN GOÏI CUÛA ÑÖÙC THAÙNH CHA GIO-AN
PHAO-LOÂ II XOAY QUANH TRUÏC NAØY: ÑÖÙC


GIEÂ-SU KI-TOÂ CHÒU ÑOÙNG ÑINH VAØ SÖÏ
HIEÄN DIEÄN CUÛA ÑÖÙC MARIA BEÂN CAÏNH.
ÑIEÀU NAØY ÑÖÔÏC GHI TREÂN CHÍNH HUY


HIEÄU CUÛA NGAØI: MOÄT THAÙNH GIAÙ VAØNG
VÔÙI CHÖÕ “M” ÔÛ PHÍA DÖÔÙI VAØ BEÂN PHAÛI


GIA ÑÌNH
TAØN DÖ CUÛA
M ÄT XAÕ HOÄI


COÅ HUÛ?


Xaõ hoäi hoâm nay ñeà ra nhieàu moâ hình gia ñình maø khoâng ít ngöôøi cho laø hieän ñaïi, taân tieán. Naøo laø moâ hình cuûa nhöõng gia ñình “chæ coù meï” (single mom) hoaëc “chæ coù cha”, naøo laø moâ
hình cuûa nhöõng ngöôøi ñoàng tính vôùi nhöõng cuoäc bieåu tình
gaây oàn aøo ñoøi quyeàn keát hoân. Trong boái caûnh ñoù, khoâng
ít ngöôøi cho raèng khuoân maãu gia ñình truyeàn thoáng chæ laø
taøn dö cuûa moät xaõ hoäi phong kieán, coå huû, neä hình thöùc,
vaø phaàn naøo ñoù toû ra khoâng coù töï do vaø bình ñaúng. Phaûi
chaêng ñuùng laø theá? ÔÛ ñaây, toâi muoán ghi laïi moät vaøi suy tö
mang tính höôùng daãn cuûa Ñöùc Giaùo hoaøng thaân yeâu Gio-an
Phao-loâ II veà thöïc taïi gia ñình vaø laøm theá naøo ñeå cho gia
ñình vaãn khaúng ñònh gía trò tröôøng toàn cuûa mình.


Trong buoåi trieàu yeát daønh cho hieäp hoäi Gia ñình SCHONSTATT
(THE SCHONSTATT FAMILY ASSOCIATION) ngaøy 17
thaùng tö naêm 1998, Ñöùc Gioan Phaoloâ II cho thaáy gia ñình,
moät nôi gaëp gôõ cuûa caùc theá heä khaùc nhau, vaãn luoân soáng
ñoäng. “Anh chò em hieän dieän ôû ñaây cho toâi thaáy gia ñình
vaãn soáng ñoäng! Vöôït xa lôøi noùi, coäng ñoaøn soáng ñoäng
cuûa anh chò em minh chöùng raèng ngay nay vaãn coù nhieàu
ñoâi baïn vaø gia ñình Kitoâ höõu thaønh coâng.” Vaäy, ñöøng sôï!


Chaân phöôùc Gio-an Phao-loâ II


“Gia ñình cuõng laø nôi maøù moïi ngöôøi
coù theå kinh nghieäm söï tha thöù laãn


nhau trong baàu khí cuûa tình yeâu.
‘Moät neàn vaên hoùa hoøa bình’ maø theá


giôùi ñang tìm kieám phaûi döïa treân
gia ñình, nhö toâi ñaõ dieãn taû ñieàu ñoù


boán naêm tröôùc trong chuû ñeà cuûa
Ngaøy Theá Giôùi Hoøa bình: ‘Gia ñình


kieán taïo neàn hoøa bình cuûa gia ñình
nhaân loaïi.’”


ÑTC Gio-an Phao-loâ II


“Gia ñình seõ khoâng khaùc
chi hoûa nguïc hay khaùch
saïn, neáu ai naáy chæ lo
phaàn mình vaø soáng ích
kyû. Kinh nghieäm soáng


coù nghóa laø “soáng vôùi”,
vaø ñöôïc khôûi ñi töø


chính gia ñình”


4 SOÁ 13 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM




ñoù. Moät khi chuùng ta khoâng coøn nhìn gia ñình
nhö moät khaùch saïn ñeå qua ñeâm, chuùng ta seõ
thaáy raèng “nôi gia ñình, lòch söû cöùu ñoä cuûa chính
mình laïi ñöôïc baøy ra, trong ñoù Thieân Chuùa ñoàng
haønh vôùi anh chò em treân moïi neûo ñöôøng, ngay
caû nhöõng neûo ñöôøng khoâng ñuùng, laàm laïc hay
sai leäch. Ñôøi soáng toân giaùo caù nhaân cuûa con
treû cuõng baét ñaàu vôùi gia ñình. Noùi taét, nhöõng
kinh nghieäm caên baûn nhö nieàm vui soáng, söï tín
nhieäm, tri aân vaø tình lieân ñôùi ñöôïc truyeàn ñaït ôû
ñaây. Söï thaønh coâng naøy caøng lôùn, thì ñôøi soáng
gia ñình caøng töông öùng vôùi moät giaùo hoäi thu
nhoû. Giaùo hoäi taïi gia caàn nhöõng hình thaùi trong
ñoù ñeå soáng: caàu nguyeän chung, tuaân giöõ ngaøy
Chuùa Nhaät, maø phaûi hôn laø moät ngaøy nghæ. Ta
neân chaêm chuù ñeán nhöõng taäp tuïc toân giaùo voán
chöùa ñöïng moät söï khoân ngoan thaâm saâu; vaø
soáng tình yeâu ñoàng loaïi, maø khoâng coù noù chöùng
taù Kitoâ höõu seõ khoâng hieäu quaû. “


Nay anh chò em coù theå traû lôøi cho caâu hoûi cuûa ñeà
taøi. Thay vì coi moâ hình “gia ñình truyeàn thoáng”
laø taøn dö cuûa nhöõng gì coå huû, ta laïi thaáy moâ hình
cuûa caùi goïi laø “gia ñình taân tieán” chæ mang ñaày
nhöõng haøm hoà vaø leäch höôùng, khoâng phaùn aùnh
keá hoaïch cuûa Thieân Chuùa.


loái ñöôøng cuûa Thieân Chuùa veà gia ñình, voán ñaõ
töøng ñöôïc Chuùa Gieâsu chuùc phuùc, vaãn khoâng
heà bò bieán maát. Thieân Chuùa muoán gia ñình trôû
thaønh teá baøo cô baûn nhaát cuûa moät xaõ hoäi coâng
baèng vaø toát ñeïp, moät tieân höôûng môø nhaït cuûa
Nöôùc Thieân Chuùa.


Neáu ñuùng laø theá, thì khi muoán tìm veà caên tính
vaø söù meänh cuûa gia ñình, chuùng ta buoäc phaûi
tìm trong yù ñònh cuûa Thieân Chuùa. Ngaøi vieát
maïnh meõ: “Gioáng nhö Thieân Chuùa coù moät
keá hoaïch cho töøng caù nhaân, thì ngaøi cuõng coù
moät keá hoaïch cho gia ñình. Trong keá hoaïch
naøy, gia ñình khoâng chæ tìm ñöôïc caên tính cuûa
mình (gia ñình laø gì), nhöng nhaát laø söù meänh
cuûa gia ñình, töùc laø, gia ñình coù theå vaø phaûi
“laøm” gì. Theo yù Chuùa, gia ñình ñaõ ñöôïc thieát
laäp nhö moät “lieân heä maät thieát cuûa söï soáng vaø
tình yeâu” (GS 48). Gia ñình ñöôïc sai ñi ñeå trôû
thaønh chính mình moãi ngaøy moät hôn, nghóa laø,
moät moái lieân heä cuûa söï soáng vaø tình yeâu. Vì
vaäy, quyeát ñònh soáng ñôøi hoân nhaân vaø gia ñình
cuûa moät ngöôøi laø lôøi ñaùp traû laïi tieáng goïi höõu
vò ñeán töø Thieân Chuùa. Noù laø moät ôn goïi chaân
chính voán bao haøm moät söù meänh.” Ñöùc Gioan
Phaoloâ II ñaõ khaúng ñònh ôn goïi cuûa gia ñình.
Ñieàu aáy cuõng haøm yù raèng Thieân Chuùa coù theå
heïn gaëp chuùng ta taïi chính gia ñình.


Trong laêng kính ôn goïi, gia ñình tìm thaáy söù
meänh tieân quyeát cuûa mình naèm ôû choã yù thöùc
veà traùch nhieäm ñoái vôùi keû khaùc. Gia ñình seõ
khoâng khaùc chi hoûa nguïc hay khaùch saïn, neáu
ai naáy chæ lo phaàn mình vaø ích kyû. Kinh nghieäm
soáng coù nghóa laø “soáng vôùi”, vaø ñöôïc khôûi ñi töø
gia ñình. Chính vì theá, “caù nhaân kinh nghieäm
moät coäng ñoaøn soáng ñoäng, trong ñoù moãi ngöôøi
bieát mình coù traùch nhieäm ñoái vôùi keû khaùc.
Trong gia ñình, qui luaät laø coäng taùc hoã töông”:
vôï choàng, con caùi, cha meï, ngöôøi treû, ngöôøi
giaø, keû maïnh hay ngöôøi ñau oám, ñeàu laøm giaàu
laãn cho nhau baèng söï coäng taùc hoã töông. Naõo
traïng tieâu thuï vaø traàn tuïc, ñaùnh giaù moïi ngöôøi
vaø moïi söï döïa treân lôïi nhuaän, khoù maø hieåu
ñöôïc chuaån möïc “moät chi theå ñau toaøn thaân
ñeàu ñau”. Vôùi nhieàu ngöôøi, keû giaø, ngöôøi beänh
naèm lieät treân giöôøng chæ laø moät gaùnh naëng phaûi
vaùc hôn laø moät nguoàn phuùc laønh cho toaøn theå
gia ñình. Chính söï hoã töông naøy khieán Ñöùc
Thaùnh Cha coù lyù ñeå noùi raèng: “Gia ñình cuõng laø
nôi maø moïi ngöôøi coù theå kinh nghieäm söï tha
thöù laãn nhau trong baàu khí cuûa tình yeâu. ‘Moät
neàn vaên hoùa hoøa bình’ maø theá giôùi ñang tìm
kieám phaûi döïa treân gia ñình, nhö toâi ñaõ dieãn taû
ñieàu ñoù boán naêm tröôùc trong chuû ñeà cuûa Ngaøy
Theá Giôùi Hoøa bình: ‘Gia ñình kieán taïo neàn hoøa
bình cuûa gia ñình nhaân loaïi’”. Theo aùnh saùng
naøy, vaên hoùa hoøa bình phaûi baét ñaàu töø gia ñình,
roài lan toûa ñeán nhöõng coäng ñoaøn khaùc nhö giaùo
xöù, giaùo phaän, v.v. maø moät möùc naøo ñoù moâ
phoûng vaø ñaët neàn treân gia ñình.


Nhöng moïi söï lôùn lao ñeàu caàn ñeán kieân nhaãn.
Gia ñình cuõng khoâng theå ñi ra ngoaøi qui luaät


Baøi vieát:
VAÊN AM SDB


GIAÙO HOÄI


TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 13 5


Haïnh phuùc cao
quyù nhaát ôû ñôøi
laø xaùc tín raèng


baïn ñöôïc yeâu vì
chính baïn, noùi
ñuùng hôn, baïn
ñöôïc yeâu maëc


daàu baïn khoâng
ñaùng ñöôïc yeâu


Godwin




6 SOÁ 13 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM


Baøi vieát:


PASCUAL CHAVEZ
Chuyeån ngöõ:


VAÊN CHÍNH SDB


Tin möøng cho ngöôøi treû


Thaøy sö huynh sa-leâ-dieâng ARTEMIDES ZATTI


cuûa mieàn ñaát Patagonia


Artemideszatti
LÖÔNG Y NHÖ TÖØ MAÃU


Gia ñình oâng baø Zatti laø nhöõng ngöôøi nhaø queâ chaân chaát nhöng ñaõ quyeát ñònh rôøi boû queâ nhaø ôû Boretto nöôùc YÙ ñeå troán thoaùt caùi
ngheøo vaø ñi tìm moät töông lai toát ñeïp hôn taïi
AÉc-hen-ti-na. Khi di cö ñeán ñoù, caäu beù Zatti
ñaõ leân 15 tuoåi.


Haèng ngaøy, duø baän roän vôùi
nhieàu coâng vieäc taïi beänh


vieän, nhöng thaøy vaãn daønh
thôøi gian ñeå ñeán thaêm caùc
beänh nhaân trong thaønh phoá


treân chieác xe ñaïp laø vaät baát
ly thaân cuûa thaøy. Trong khaép


vuøng Patagonia, thaøy ñöôïc moïi
ngöôøi goïi baèng caùi teân thaân


meán laø: el amigo de los pobres
– baïn cuûa nhöõng ngöôøi ngheøo.




TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 13 7


ñeå caûm taï Ñöùc Meï Phuø Hoä Caùc Giaùo Höõu, Ñaáng ñaõ
chöõa cho thaøy khoûi beänh. Thaøy ñaõ noã löïc hoïc ñeå ñaït
ñöôïc nhöõng vaên baèng veà y taù vaø döôïc só. Haèng ngaøy,
duø baän roän vôùi nhieàu coâng vieäc taïi beänh vieän, nhöng
thaøy vaãn daønh thôøi gian ñeå ñeán thaêm caùc beänh nhaân
trong thaønh phoá treân chieác xe ñaïp laø vaät baát ly thaân
cuûa thaøy. Trong khaép vuøng Patagonia, thaøy ñöôïc moïi
ngöôøi goïi baèng caùi teân thaân meán laø: el amigo de los
pobres – baïn cuûa nhöõng ngöôøi ngheøo. Beänh vieän ñoâi
khi cuõng rôi vaøo tình traïng nôï naàn, nhöng Thieân Chuùa
Quan Phoøng vaãn khoâng bao giôø boû rôi thaøy. Thaøy nhaän
ñöôïc nhieàu tieàn trôï giuùp, nhöng chính cuoäc soáng caù
nhaân cuûa thaøy laïi luoân ngheøo khoù. Caùc beänh nhaân raát
yeâu meán thaøy, ñeán ñoä hoï thích ñeán vôùi thaøy hôn laø


ñeán vôùi caùc baùc só. Caùc y baùc só cuõng
yeâu meán, tin töôûng thaøy vaø ngöôõng
moä söï thaùnh thieän cuûa thaøy. Moät baùc
só töï nhaän mình laø voâ thaàn, nhöng moät
ngaøy noï ñaõ thoát leân raèng: “Khi ñeán vôùi
thaøy Zatti, toâi khoâng theå khoâng tin vaøo
Thieân Chuùa ñöôïc.”
Vaäy ñaâu laø söùc maïnh ôû nôi thaøy? Bí
quyeát cuûa thaøy laø: ñoái vôùi toâi, moãi beänh
nhaân laø chính Chuùa Gieâ-su. Thaät tuyeät
vôøi! Moät laàn kia, caùc beà treân khuyeân
thaøy khoâng neân nhaän quaù 30 beänh
nhaân moãi ngaøy. Thaøy ñaõ laåm baåm:
“Nhöng neáu ngöôøi thöù 31 laïi laø Chuùa
Gieâ-su thì sao?” Quaû theá, thaøy luoân
ñoái xöû vôùi töøng beänh nhaân nhö theå ñoái
vôùi Chuùa Gieâ-su vaäy. Thaøy coøn daønh
caû chieác giöôøng rieâng cuûa mình cho
beänh nhaân trong nhöõng tröôøng hôïp
khaån thieát, hoaëc ñaët ngöôøi ñaõ cheát
naèm treân ñoù khi caàn. Thaøy ñaõ taän tuïy
vaø lieân læ phuïc vuï caùc beänh nhaân cho
ñeán cuoái ñôøi maø khoâng heà cho pheùp
mình nghæ ngôi.
Göông saùng cuûa thaøy sö huynh
Artemides Zatti laø moät lôøi môøi goïi
chuùng ta haõy bieát laáy caùc ngöôøi treû
laøm ñoái töôïng phuïc vuï cuûa ñôøi soáng
thaùnh hieán, taän hieán mình troïn veïn
cho söù meänh naøy, quyeát taâm ñi theo
Ñöùc Ki-toâ ngheøo khoù, vaâng phuïc vaø
thanh khieát, ñaët Thieân Chuùa vaøo vò
trí toái thöôïng trong cuoäc soáng vaø xaây
döïng neáp soáng huynh ñeä trong coäng
ñoaøn. Caùc baïn treû raát nhaïy caûm tröôùc
nhöõng ñeà xuaát ñoøi hoûi moät söï daán thaân


maïnh meõ, nhöng chuùng cuõng caàn coù nhöõng chöùng taù
vaø nhöõng ngöôøi höôùng ñaïo bieát ñoàng haønh vôùi chuùng
trong vieäc khaùm phaù vaø ñoùn nhaän aân ban naøy. Ôn
goïi Sö huynh Sa-leâ-dieâng laø moät neùt ñaëc saéc maø Don
Bosco muoán ñeå laïi cho Tu Hoäi Sa-leâ-dieâng, nhöng ôn
goïi ñoù khoâng deã ñöôïc ñoùn nhaän. Tuy nhieân, ôn goïi ñoù
seõ coù söùc haáp daãn neáu nôi ñaâu coù nhöõng ôn goïi toâng
ñoà giaùo daân bieát nhieät thaønh phuïc vuï caùc ngöôøi treû,
neáu nôi ñaâu coù nhöõng chöùng taù soáng ñôøi thaùnh hieán
tu trì caùch nhieät thaønh vaø vui töôi nhö thaøy sö huynh
Artemides Zatti.


Moät Gia ñình ñaïo ñöùc


Gia ñình Zatti raát ñaïo ñöùc: hoï sieâng naêng ñi nhaø thôø
vaø laõnh nhaän caùc bí tích cuõng nhö haèng ngaøy vaãn
cuøng nhau caàu nguyeän chung taïi gia ñình. Artemides
Zatti ñaõ qua thôøi nieân thieáu taïi giaùo xöù, tham gia hoäi
giuùp leã, vaø daønh nhöõng thôøi gian coøn laïi ñeå laøm vieäc
ngoaøi ñoàng ruoäng. Moät soá ngöôøi bieát veà caäu ñaõ nhaän
xeùt: “Caäu laø moät thieáu nieân coù loøng thöông caûm, vui
töôi, chaêm chæ laøm vieäc, khieâm toán, traàm tónh vaø raát
deã meán. Caäu luoân bieát vaâng lôøi vaø kính troïng cha
meï.” Nhôø quen vôùi vieäc lao ñoäng ngoaøi ñoàng, caäu ñaõ
hoïc bieát ñoái dieän vôùi nhöõng khoù khaên lao nhoïc trong
tinh thaàn trích nhieäm. Ñieàu naøy cuõng ñöôïc bieåu toû
trong nhöõng coâng vieäc toâng ñoà cuûa caäu. Artemides
Zatti sieâng naêng tham döï caùc buoåi
phuïng vuï vaø vôùi tinh thaàn baùc aùi
cao ñoä, caäu luoân saün saøng giuùp ñôõ
nhöõng ngöôøi ñau yeáu beänh taät. Ñoù
cuõng chính laø hai truï coät naâng ñôõ caû
cuoäc soáng cuûa caäu.


Choïn Ôn goïi Sö huynh Sa-leâ-
dieâng


Cuõng döïa treân nhöõng yeáu toá neàn
taûng naøy, Artemides Zatti ñaõ xaây
döïng ôn goïi Sa-leâ-dieâng cuûa mình.
Vieäc phaân ñònh ôn goïi, söï taêng
tröôûng veà ñôøi soáng thieâng lieâng cuõng
nhö öôùc muoán ñöôïc phuïc vuï Thieân
Chuùa vaø tha nhaân ñaõ ñöa caäu ñeán
vôùi söù meänh cuûa Don Bosco. Sau
khi ñoïc veà cuoäc ñôøi cuûa Don Bosco,
caäu ñaõ muoán theo ñuoåi ôn goïi Sa-leâ-
dieâng vaø ñöôïc cha xöù Cavalli ñoàng
haønh. Trong nhöõng naêm ñaøo luyeän,
Artemides Zatti toû ra laø moät ngöôøi
bieát tuaân giöõ kyû luaät, khieâm toán
trong nhöõng boån phaän thöôøng ngaøy,
caû trong nhöõng boån phaän lao ñoäng
tay chaân hay hoïc haønh. Ñoái vôùi caùc
beänh nhaân, Zatti chaêm soùc hoï vôùi
vôùi heát tình yeâu meán. Zatti cuõng ñaõ
noã löïc heát söùc ñeå trôû thaønh moät tu
só vaø linh muïc Sa-leâ-dieâng, daàu phaûi
ñoái dieän vôùi nhöõng lao nhoïc, khoù
khaên trong cuoäc soáng. Theå nhöng
chaúng bao laâu sau, Zatti ñaõ maéc
phaûi beänh lao phoåi do bò laây nhieãm
töø moät linh muïc treû maø thaøy chaêm
soùc. Do beänh taät, caùc Beà Treân ñaõ
höôùng daãn thaøy neân tuyeân khaán ñeå trôû thaønh moät
sö huynh Sa-leâ-dieâng. Zatti nhôù laïi caâu noùi noåi tieáng
cuûa Cagliero: “Tu hay khoâng tu, toâi vaãn muoán ôû laïi
vôùi Don Bosco”. Zatti chaúng caàn phaûi suy nghó laâu
tröôùc khi quyeát ñònh khoâng trôû thaønh moät linh muïc,
vì thaøy vaãn muoán ôû laïi vôùi Don Bosco. Vaø nhö theá,
thaøy ñaõ coù cô hoäi soáng sung maõn ôn goïi sö huynh
Sa-leâ-dieâng.


Taän tuïy phuïc vuï caùc beänh nhaân
Zatti ñaõ taän hieán caû ñôøi mình phuïc vuï caùc beänh nhaân


TU HOÄI




Baøi vieát:


ÑÌNH PHÖÔÙC
SDB


Giaùo duïc nhöõng giaù trò soáng
Cha meï theå hieän traùch nhieäm giaùo duïc qua vieäc xaây
döïng moät maùi aám gia ñình döïa treân tình yeâu, loøng tha
thöù, söï chung thuûy vaø tinh thaàn phuïc vuï voâ vò lôïi. Nhieàu
gia ñình quaây quaàn beân böõa côm tröa toái, nôi ñoù cha
meï vaø con caùi thoâng ñaït vaø chia seû cho nhau nhöõng
nieàm vui, noãi buoàn, nhöõng aâu lo vaø hy voïng trong cuoäc
soáng. Ñoù laø nhöõng luùc thích hôïp ñeå cha meï giaùo duïc
con caùi. Ngaøy nay khi xaõ hoäi phaùt trieån vaø ñôøi soáng cuõng
sung tuùc, nhieàu hình thöùc giaûi trí ñi vaøo trong cuoäc soáng,
nhieàu gia ñình quaây quaàn beân maâm côm nhöng beân
caïnh ñoù caùi Tivi laïi chieám moät choã lôùn trong böõa aên.


Trong cuoäc soáng haèng ngaøy, thieát nghó cha meï neân trôû


Cha meï haõy trôû thaønh nhöõng
ngöôøi baïn toát cuûa con caùi, gaàn


guõi chuùng, laéng nghe nhöõng taâm
söï, nhöõng moái töông giao baïn


beø, nhöõng öôùc mô vaø caû nhöõng
öu tö cuûa con caùi


8 SOÁ 13 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM


Tuoåi Thô


Thieân Chuùa saùng taïo ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ (St 1, 27-28) trong tình yeâu cuûa Ngaøi vaø keâu môøi hoï laøm trieån nôû söï soáng maø Thieân Chuùa ñaõ taëng ban. Qua vieäc keát hoân, ñoâi baïn treû hình thaønh moät gia ñình, moät cung thaùnh cuûa Giaùo Hoäi vaø laø tröôøng hoïc ñaàu tieân
cho con caùi (Phao-loâ VI). Nhö theá, cha meï coäng taùc vaøo coâng trình saùng taïo
vaø giaùo duïc cuûa Thieân Chuùa, laø nhöõng nhaø giaùo duïc ñaàu tieân vaø chính yeáu
cuûa con caùi.


Do vieäc sinh thaønh neân nhöõng ngöôøi con trong tình yeâu, cha meï cuõng coù
traùch nhieäm trong vieäc giuùp con caùi lôùn leân vaø ñaûm nhaän moät ñôøi soáng
nhaân baûn troïn veïn, hoøa nhaäp vaøo theá giôùi vaø hoaøn thaønh cuoäc ñôøi chuùng
caùch toát ñeïp nhaát.


“Giaùo huaán cuûa cha, con haõy nghe;
Lôøi daïy cuûa meï, con ñöøng gaït boû”


(Cn 1,8)


Daïy
CON
TÖØ THUÔÛ NAÈM NOÂI




TÆNH DOØNG
thaønh nhöõng ngöôøi baïn toát cuûa con caùi, gaàn guõi vôùi
chuùng, laéng nghe, taâm söï, caûm thoâng, chia seû veà cuoäc
soáng cuûa chuùng, nhöõng moái töông giao baïn beø, nhöõng
öôùc mô vaø caû nhöõng öu tö cuûa con caùi. Moät coâ beù chia
seû raèng: “ba meï luoân ñoàng haønh vôùi con trong cuoäc
ñôøi, daïy cho con nhöõng giaù trò thieát yeáu cuûa cuoäc soáng,
loøng yeâu thöông, söï coâng baèng vaø toân troïng laãn nhau,
nhôø ñoù khi lôùn leân con soáng xöùng ñaùng vôùi ôn goïi laøm
ngöôøi”.


Vôùi göông saùng, cha meï höôùng tình yeâu trong gia ñình
ñeán tình yeâu thöông ñoàng loaïi, ñeán loøng baùc aùi ñoái vôùi
tha nhaân, nhaát laø nhöõng ngöôøi ngheøo khoå. Khi thaêm
vieáng muïc vuï, toâi coù dòp chia seû vôùi moät gia ñình treû coù
ñôøi soáng kinh teá vöøa phaûi vôùi hai vôï choàng vaø hai ñöùa
con. Ngöôøi meï treû, ngoaøi vieäc phuïc vuï vaø chaêm soùc gia
ñình nhö moät ngöôøi vôï, ngöôøi meï, chò coøn saên soùc cho
moät oâng giaø neo ñôn trong giaùo xöù, khoâng con caùi vaø
ngöôøi thaân. Haèng ngaøy, chò naáu côm cho gia ñình vaø
mang moät phaàn vaøo cho oâng. Haøng tuaàn, chò vaøo giuùp
oâng doïn deïp nhaø cöûa, dó nhieân khoâng queân mang theo
hai ñöùa con nhoû cuûa mình, vaø leõ ñöông nhieân ngöôøi
choàng cuõng uûng hoä vieäc laøm naøy. Chò saên soùc oâng gaàn
hai naêm, cho ñeán khi oâng qua ñôøi. Hieän taïi, chò tieáp tuïc
saên soùc cho ñoâi vôï choàng giaø cuõng khoâng ngöôøi thaân
trong giaùo xöù, baø bò beänh vaø oâng bò cuït hai chaân. Chò
chia seû vôùi toâi raèng chò raát haïnh phuùc.


Caäu beù Gio-an Bos-co cuõng ñaõ hoïc ñöôïc nôi ngöôøi meï
cuûa mình loøng baùc aùi nhö theá. Meï Ma-ghe-ri-ta ñöôïc
moïi ngöôøi bieát ñeán nhö ngöôøi ñaøn baø toát buïng ñoái vôùi
heát thaûy nhöõng ai caàn giuùp ñôõ, meï luoân saün saøng vôùi
baát cöù ai caàn giuùp ñôõ. Loøng quaûng ñaïi vôùi tha nhaân vaø
vôùi ngöôøi ngheøo khoå seõ daïy cho nhöõng ñöùa con neám
höôûng loøng yeâu thöông tha nhaân.


Giaùo duïc Ñöùc tin
Nôi caùc gia ñình Coâng giaùo, ngöôøi ta thöôøng thaáy coù
baøn thôø Thieân Chuùa ñaët nôi phoøng khaùch. Theá nhöng
khoâng bieát caùc gia ñình hieän nay coù quaây quaàn beân
baøn thôø Thieân Chuùa ñeå caàu nguyeän, laàn haït maân coâi,
hay baøn thôø ñoù chæ laø moät söï trang trí khoâng theå thieáu
trong caên nhaø? Con caùi hoïc hoûi nhieàu nôi cha meï loøng
ñaïo ñöùc khi hoï bieát daïy con caùi caàu nguyeän vaø cuøng
caàu nguyeän vôùi chuùng. Moät caäu beù keå raèng: “Khi con
coøn nhoû, gia ñình con coù thoùi quen ñoïc kinh saùng toái.
Trong thôøi gian ôû moät nôi xa nhaø thôø, ban saùng ba meï
con ñaùnh thöùc anh em con daäy, laàn haït, daâng ngaøy môùi


leân cho Chuùa vaø Meï Maria. Nhieàu luùc vöøa ñoïc con vöøa nguû
gaät, nhöng vieäc ñoïc kinh saùng toái ñaõ khôi daäy trong con
moät thoùi quen toát trong cuoäc ñôøi mình”.


Cha meï coù söù maïng daïy cho con caùi bieát caàu nguyeän vaø
khaùm phaù ra ôn goïi laøm con Thieân Chuùa. Tri aân vaø caûm
taï Ngaøi vì nhöõng aân hueä Ngaøi ñaõ ban. Moät khi cha meï laø
nhöõng ngöôøi sieâng naêng caàu nguyeän, tham döï thaùnh leã,
laàn haït maân coâi, thì haún ñaõ gieo vaøo loøng con caùi mình
nieàm ham thích nhöõng gì thuoäc veà Thieân Chuùa. Chính Don
Bosco cuõng hoïc ñöôïc nôi meï Ma-ga-ri-ta loøng yeâu meán
Thieân Chuùa, Ñöùc Nöõ Trinh Maria vaø nieàm hy voïng ñöôïc
höôûng phuùc thieân ñaøng.


Moät baø meï vì baän roän vôùi vieäc möu sinh töø saùng sôùm
khoâng theå tham döï thaùnh leã haèng ngaøy ñöôïc, baø thöôøng
noùi vôùi ñöùa con cuûa mình raèng: “Meï khoâng theå tham döï
thaùnh leã haèng ngaøy ñöôïc, con coá gaéng ñi leã vaø ñaïi dieän cho
meï nöõa nghe con”. Ngöôøi con trai ñoù moãi ngaøy ñeàu tham
döï thaùnh leã vôùi yù thöùc tham döï cho meï cuûa mình, vaø ñieàu
ñoù khieán anh ta yeâu meán thaùnh leã cuõng nhö vieäc cöû haønh
Thaùnh Theå gaén lieàn vôùi cuoäc ñôøi linh muïc cuûa anh.


Giaùo duïc höôùng ñeán Ôn goïi Linh muïc – Tu só
Treû em seõ choïn löïa moät con ñöôøng cho töông lai vaø chuùng
caàn coù ngöôøi ñoàng haønh. Cha meï laø nhöõng ngöôøi ñaët vaøo
taâm hoàn treû thô nieàm khaùt khao veà moät cuoäc soáng coù yù
nghóa, giuùp cho con caùi böôùc vaøo ñôøi soáng, chu toaøn troïn
veïn boån phaän cuûa mình. Ngoaøi ra, vôùi cuoäc soáng nhö theá,
cha meï seõ giuùp con caùi roäng môû ñeán caùc giaù trò sieâu vieät,
phuïc vuï tha nhaân, soáng quaûng ñaïi. Nhö theá, cha meï khieán
cho “gia ñình trôû thaønh chuûng vieän ñaàu tieân vaø tuyeät haûo
cho ôn goïi soáng ñôøi taän hieán vì Nöôùc Thieân Chuùa” (x. Toâng
Huaán veà gia ñình, Familiaris consortio, 53).


Vì cha meï laø nhöõng ngöôøi giaùo duïc ñaàu tieân cuûa con caùi, thì
chính cha meï laø ngöôøi ñaàu tieân giuùp con caùi nhaän ra tieáng
goïi vaø coá gaéng ñaùp laïi tieáng goïi cuûa Thieân Chuùa. Khi maëc
aùo giaùo só vaøo ngaøy 30 thaùng 10 naêm 1835, Don Bosco noùi
vôùi meï cuûa mình raèng: “Thöa meï, con xin heát loøng caùm
ôn meï veà moïi söï meï ñaõ daïy baûo con vaø veà moïi ñieàu meï
ñaõ laøm cho con. Nhöõng lôøi cuûa Meï khoâng trôû thaønh voâ ích
cho con ñaâu; con seõ giöõ noù nhö kho taøng quí hoùa cho caû
ñôøi con”.


“Luoân nhôù coâng ôn döôõng duïc sinh thaønh,
coâng ôn aáy con seõ laáy gì ñaùp ñeàn cho caân xöùng”
(Huaán Ca 7, 27-28)


AI COÙ GIAÙ HÔN
Ngaøy xöa, moät tu só AÁn giaùo toát laønh vaø ñaïo ñöùc soáng nhôø vaøo cuûa cuùng döôøng cuûa caùc tín höõu. Moät ngaøy kia oâng chôït nghó seõ ñi khaát thöïc baèng
boä quaàn aùo cuûa moät ngöôøi ngheøo naøn raùch röôùi, thuoäc taàng lôùp thaáp nhaát
trong xaõ hoäi AÁn. Hoâm aáy, vò tu só chaúng ñöôïc ai chaøo hoûi, cuõng chaúng ai cho
xu naøo. OÂng ñeán chôï, vaøo ñeàn thôø maø khoâng moät ai noùi vôùi oâng nöûa lôøi.


Laàn keá tieáp, oâng baän y phuïc theo ñuùng taàng lôùp cuûa mình: boä tu phuïc maøu
traéng, vôùi khaên vaán baèng luïa, aùo khoaùc theâu caàu kyø. Daân chuùng thaáy oâng beøn
raïp mình baùi laïy, hoï roäng tay daâng tieàn cho oâng vaø cho ñeàn thôø.


Veà ñeán nhaø, vò tu só côûi boû y phuïc, oâng ñaët boä quaàn aùo treân gheá, sau ñoù cuùi
saâu mình xuoáng baùi laïy boä ñoà maø raèng: “OÂi, ngöôi thaät may maén hôõi boä aùo
quaàn. Thaät may maén cho ngöôi! Treân traàn gian ñieàu chaéc chaén danh giaù hôn
taát caû laø aùo quaàn chöù khoâng phaûi con ngöôøi.”




SOÁ 13 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 10


Ngoâi tröôøng Tieåu hoïc döïng treân ngoïn ñoài cao cuûa laøng, moãi saùng ñi hoïc, luõ treû gheù ngang nhaø thaøy giaùo Toaøn, vaø taát caû cuøng keùo nhau leo ñoài, ñeán lôùp hoïc. Hoaït ñoäng ñaàu tieân cuûa
lôùp laø kieåm tra raêng mieäng. Moãi ñöùa xeáp haøng leân choã
thaøy, haù mieäng ñeå thaøy kieåm tra xem ñaõ ñaùnh raêng
chöa. Sau ñoù môùi vaøo caùc tieát hoïc chöông trình lôùp 5.


Moät laàn, trong giôø theå duïc giöõa giôø, trôøi naéng, boùng ñoå
daøi treân saân ñaát, boïn treû nhao nhao nhaûy leân boùng cuûa
nhau ñeå ñuøa giôõn.


Thaøy ñeán gaàn noùi: Chuùng con nhìn xem
boùng cuûa mình maøu gì?


- Maøu ñen, maøu ñen – Luõ treû nhanh
nhaûu traû lôøi.


- Baây giôø chuùng con quay laïi phía maët
trôøi – Thaøy noùi.


Luõ treû quay laïi, laáy tay che maét khoûi nhöõng
tia naéng choùi loïi cuûa maët trôøi. Mieäng keâu
ríu rít: “Choùi maét quaù thaøy ôi, choùi maét quaù”. Thaøy oân
toàn noùi: “Duø ôû nhaø, ôû tröôøng, hay trong xaõ hoäi ñeàu coù
nhöõng noäi quy vaø luaät leä. Neáu chuùng con chæ thi haønh
luaät vì luaät, chuùng con seõ thaáy naëng neà nhö nhöõng
boùng ñen ghi treân neàn ñaát, nhöng neáu chuùng con quay
laïi ñeå nhìn thaáy nhöõng ñieàu thieän haûo maø luaät hay noäi
quy mang laïi, chuùng con seõ thaáy vieäc giöõ luaät seõ nheï
nhaøng, raïng rôõ nhö aùnh maët trôøi, maëc duø boùng ñen
vaãn coøn ñoù”.


Luõ treû cöù haù mieäng nghe, ghi nhôù maø chaúng hieåu.


Laàn khaùc, trong giôø toaùn, thaøy daïy veà “giaù trò cuûa phaân
soá”, caû lôùp troøn mieäng ñoïc vang baøi hoïc: Neáu töû soá
caøng lôùn, giaù trò cuûa phaân soá caøng lôùn. Neáu maãu soá
caøng lôùn thì giaù trò phaân soá caøng nhoû. Thaøy caàm cuïc
phaán, vieát leân baûng coâng thöùc: Laø = Bieát/ Töôûng. Thaøy
caån thaän ñoùng khung coâng thöùc vaø ghi chuù: LAØ nghóa
laø giaù trò cuûa con ngöôøi. BIEÁT laø nhöõng gì con ngöôøi bieát
roõ veà mình. TÖÔÛNG laø giaù trò aûo maø con ngöôøi töôûng
mình laø.


Sau ñoù, thaøy phaùt bieåu “baøi hoïc laøm ngöôøi”:
“giaù trò con ngöôøi caøng taêng khi ngöôøi ta caøng
bieát roõ veà mình. Giaù trò con ngöôøi caøng giaûm khi
giaù trò aûo ngöôøi ta töôûng veà mình caøng lôùn” Vaø
thaøy keát luaän: caùc con chæ neân ngöôøi khi chuùng
con bieát roõ veà chính mình.


Luõ treû cöù haù mieäng nghe, ghi nhôù maø chaúng
hieåu.


Thôøi gian ñaõ luøi xa vaøo quaù khöù, cuõng chaúng
bieát giôø naøy thaøy ôû ñaâu, nhöng baøi hoïc veà “Chaân lyù”
vaø veà “Giaù trò laøm ngöôøi” vaãn theo con vaø lôùn daàn theo
taàm nhaän thöùc cuûa con. Con luoân nhìn veà Chaân lyù ñeå
soáng töû teá trong yù thöùc toân troïng luaät leä chung vaø toân
troïng ngöôøi khaùc. Con cuõng hoïc nhìn laïi mình caùch
chaân thöïc hôn moãi ngaøy vaø con thaáy mình bieát traân
troïng chính mình, quyù meán mình hôn.


Baøi hoïc laøm ngöôøi chaúng bao giôø laø quaù sôùm, phaûi
khoâng thaøy?


Baøi vieát: VOÂ AÛNH


KHOÂNG BAO GIÔØ LAØ QUAÙ SÔÙM


BIEÁT
TÖÔÛNG


LAØ =


Caùc em hoïc sinh ngöôøi daân toäc Giarai taïi La Sôn - Pleiku




TRANG BAÏN TREÛ


11TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 13


Thænh thoaûng baét gaëp treân ñöôøng loä nhöõng chieác xe taûi, xe du lòch sôn doøng chöõ “Cöù töø tö...”. Nhìn doøng chöõ thaáy vui vui vì caùch maø caùc baùc taøi hoùm hænh
nhaéc nhôû nhau caån troïng khi laùi xe, thaáy
haøi haøi vì ñaây laø caâu noùi cöûa mieäng quen
thuoäc cuûa caùc baïn tuoåi teen: “Cöù töø töø roài
khoai seõ nhöø” hoaëc “Haø Noäi khoâng voäi
ñöôïc ñaâu”, thaáy hay hay vì xem ra “cöù
töø töø” laø moät caùch öùng xöû caàn laém treân
“ñöôøng ñi” cuûa mình moãi ngaøy...
ÔÛ xoùm coù moät caùi chôï choàm hoåm. Goïi laø
chôï choàm hoåm vì ngöôøi baùn laãn
ngöôøi mua ñeàu ngoài xoåm maø
maëc caû tieàn baïc vôùi nhau. Noùi
laø caùi chôï chöù thöïc ra chæ laø moät
ñoaïn ngaén chöøng vaøi ba chuïc
meùt cuûa con ñöôøng chính daãn
töø xoùm ra phoá maø ngöôøi ta tuï
taäp laïi buoân baùn laët vaët. Ñöôøng
ñaõ thaønh chôï neân qua laïi nôi naøy
deã thaáy böïc boäi vì dô daùy, lôùp
nhôùp, chaät choäi... Nghó maø giaän
maáy ngöôøi hoïp chôï ôû ñaây laém vì
hoï laán chieám leà ñöôøng maø giao
thoâng bò caûn trôû, aùch taéc. Hoï laø
ai? Hoï laø moät phuï nöõ queâ muøa vôùi maâm khoai
saén chæ coù leøo teøo vaøi cuû; moät chò coù göông maët buoàn ngoài
laëng leõ beân chaäu oác, khay caù ít oûi; moät anh thanh nieân gaày
goø ñöùng caïnh chieác ba gaùc vôùi nhöõng thuøng traùi caây ghi
toaøn chöõ Trung Quoác; moät ngöôøi ñaøn oâng nhaãn nhuïc caïo
vaûy, laøm ruoät caù cho maáy baø khaùch mua caù... toaøn laø nhöõng
ngöôøi ngheøo, ít hoïc, ít voán vaø chaúng bieát laøm coâng vieäc gì
ngoaøi caùch kieám tieàn ba coïc ba ñoàng aáy. Vaäy neân caàn moät
chuùt caûm thoâng ñeå ñoåi giaän thaønh thöông, ñeå qua laïi nôi
naøy maø khoâng coøn nhaên nhoù haèn hoïc daãu coù phaûi ñi chaäm
laïi, vöôùng víu vaø baát tieän, ñeå caàu chuùc nhöõng ngöôøi ñang
vaát vaû möu sinh kia sôùm coù ñöôïc moät coâng vieäc thích hôïp
vaø cuoäc soáng khaám khaù hôn.
Ñöôøng phoá Vieät Nam sau moãi côn möa coù haït moät chuùt
laø choã naøy choã kia xuaát hieän nhöõng vuõng nöôùc to nhoû, daøi
ngaén, noâng saâu... caùc kieåu. Khoâng caàn giaûi thích nhöng coù
leõ ai cuõng hieåu, cuõng kinh nghieäm nhöõng vuõng nöôùc ñoù
thöôøng ñem ñeán khoâng ít raéc roái... Hoâm aáy khoâng nhôù lu
bu chuyeän gì maø laïi ñi laøm treã. Daét xe ra khoûi nhaø laø phoùng
nhö bay nhö bieán cho kòp giôø vaøo coâng ty. Giôø cao ñieåm
daøy ñaëc xe coä ngöôïc xuoâi neân cöù phaûi laïng laùch, laán tuyeán
tìm nhöõng khoaûng troáng maø chaïy. Trôøi möa hoài ñeâm neân
phía tröôùc sieâu thò Co.OpMart Bieân Hoaø laø moät vuõng nöôùc
to ñuøng chieám gaàn phaân nöûa loøng ñöôøng. Ai cuõng ñi daït ra
ngoaøi caùi vuõng nöôùc neân noù thaønh moät khoaûng troáng cho
mình vöôït leân vaø boû laïi ñaùm ñoâng caûn ñöôøng. Keùo ga, reït...
reït...reït... chieác xe lao qua vuõng nöôùc caùi aøo. Chôït nghe
lieàn tieáng goïi giaät sau löng:”EÂ, ñöùng laïi, ñöùng laïi...”. Vöøa
quay ñaàu laïi ñaõ thaáy chieác xe chôû hai thanh nieân aùp saùt vaø
maéng teù taùt vaøo maët: “Naøy cha noäi, cha chaïy xe kieåu gì aåu
taû vaäy? Buøn sình dính ñaày quaàn aùo tui roài oâng thaáy chöa?
Dô baån nhö vaày laøm sao tuïi tui ñi laøm ñaây? OÂng coù hoïc
pheùp lòch söï chöa?”. Xaáu hoå, eâ maët, cöùng hoïng, nín thinh.


Khoâng coá yù nhöng xui ôû choã xe mình vöøa lao
vaøo vuõng nöôùc laø xe cuûa hoï cuõng trôø tôùi neân
môùi theá, vôùi laïi mình cuõng bò baén nöôùc baån
naøy hoaøi maø coù traùch ñöôïc ai ñaâu. Thanh
minh thanh nga cho bôùt ngöôïng chöù thöïc ra
“söï coá caùi vuõng nöôùc” laøm mình raát aùy naùy
vaø ngoä ra: Ñöøng ñeå ñöôïc vieäc mình maø maát
vieäc ngöôøi. Voäi vaõ ñeå ñaït ñöôïc ñieàu mong
muoán baèng moïi giaù, daàn daàn bieán ngöôøi ta
thaønh moät keû cô hoäi – moät keû khoâng ra gì.


Coù nhieàu ngaõ tö ôû thaønh phoá nhöng ñeán
ngaõ tö naøo mình cuõng thaáy... Ñeøn ñoû.
Coù ngöôøi yù thöùc döøng xe ngay vaïch chæ
ñònh, coù ngöôøi quen thoùi tranh thuû neân
coá laán hôn moät baùnh xe, coù ngöôøi nhaây
maët töø ñaèng sau voøng leân ñaèng tröôùc
roài ñaäu xe treân vaïch daønh cho ngöôøi ñi
boä hoaëc treân leà ñöôøng. Ñeøn ñoû môùi coù
vaøi giaây maø caùc loaïi xe öù laïi thaønh moät
daõy daøi ñoâng kìn kòt. Noùng böùc, khoùi buïi,


oàn aøo, chaät choäi khieán ngöôøi ta caûm giaùc
60 giaây ñeøn ñoû sao maø ñaèng ñaüng theá. Veû soát
ruoät, noùng voäi, boàn choàn, caêng thaúng vaø khoù chòu


thaáy roõ treân göông maët nhieàu ngöôøi. Ai cuõng chaêm chuù
nhìn leân nhöõng con soá ñang giaûm daàn vaø mong soá 0 ñeán
nhanh. Ñeøn tín hieäu vöøa nhaáp nhaùy vaøng laø ngöôøi ta baét
ñaàu sang soá roà ga lao ñi. Ai coù veû hôi chaäm laø nghe ngay
tieáng coøi xe cuûa ngöôøi phía sau thuùc vaøo löng, coù nhöõng
tieáng coøi chaùt chuùa nhö quaùt maéng “Nhìn ñeøn kìa, maét
ñui aø!”, coù tieáng coøi the theù nhö xua ñuoåi “Ñoà dôû hôi,
chaïy ñi!”. ÔÛ ñaâu ñoù ngöôøi ta ñònh nghóa raèng: “Kieân nhaãn
khoâng haún laø khaû naêng chôø ñôïi nhöng laø khaû naêng giöõ
ñöôïc moät thaùi ñoä ñuùng ñaén trong khi chôø ñôïi”. Theá ra
nhieàu ngöôøi Vieät mình hoâm nay thieáu kieân nhaãn laém thì
phaûi? Chaû vaäy maø môùi coù chuyeän ngöôøi ta loã maõng ñeán
ñoä duøng keøn xe ñeå maø noùi vôùi nhau, chaïy xe treân heø phoá,
boû ra ngoaøi trong giôø leã, ñi hoïp ñi aên cöôùi treã giôø, deã daøng
gaây goã vì nhöõng ñieàu coûn con, tranh giaønh chen laán ôû moïi
choã moïi nôi: tröôøng hoïc, beänh vieän, cô quan, chuøa chieàn,
beán xe, ñöôøng phoá...ñuû caû. Phaûi laøm sao baây giôø? Hmm...
thì mình...”cöù töø töø”.
“Cöù töø töø” khoâng phaûi nhö caùch noùi nhöøa nhöïa ñeå bao
bieän cuûa nhöõng ngöôøi coù loái soáng traây löôøi, coù kieåu laøm
vieäc leà meà daây döa. “Cöù töø töø” ñeå nhìn ra vaø thoâng caûm
vôùi hoaøn caûnh cuûa ngöôøi khaùc. “Cöù töø töø” ñeå löôøng tröôùc
haäu quaû töø gì seõ laøm seõ noùi. ”Cöù töø töø” ñeå nhöôøng nhòn
vaø ñoái ñaõi töû teá, leã ñoä vôùi nhau. “Cöù töø töø” ñeå kòp nhaéc
nhau: “Baïn ôi gaït chaân choáng xe leân”. “Cöù töø töø” ñeå hoïc
caùi ngoâng cuûa Khuaát Nguyeân ngöôøi nöôùc Sôû ngaøy xöa:
“Caû theá gian say mình ta tænh, khaép thieân haï ñuïc moãi
ta trong” vaø coù caùi ngoâng cuûa rieâng mình: “Caû thieân haï
voäi moät mình ta chaäm” - Caùi ngoâng thaät deã thöông, caùi
ngoâng ñaày chí khí, caùi ngoâng giaøu giaù trò, caùi ngoâng raát
yù nghóa... Baïn coù daùm cuøng toâi “chôi ngoâng” nhö theá
khoâng?


CÖÙ TÖØ TÖØ
CAÂU CHUYEÄN“Cöù töø töø...” Baïn coù daùm cuøng toâi chôi ngoâng nhö theá khoâng ?


Baøi vieát: TRUNG NGHÒ




Baøi vieát: TRÍ HIEÁU


12 SOÁ 13 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM


Noù chaúng theøm aên saùng, cöù theá laàm luõi xaùch caëp ra khoûi nhaø. Ñoà aên maø chò giuùp vieäc ñaõ chuaån bò coøn
ñoù, choång chô treân baøn. Ba meï noù ñaõ
ñi buoân baùn töø raát sôùm.
Noù thaát theåu böôùc ñi treân væa heø veû
maët ueå oaûi, bô phôø. Ñeâm qua noù laïi
thöùc thaâu ñeâm chôi game online. Noù
muoán coù ai ñoù caám noù khoâng ñöôïc
chôi game nhö oâng boá noï baét phaït
hai ñöùa con boø töø tieäm net veà nhaø,
nhöng ñaõ chaúng coù ai caám noù. Moät
soá ngöôøi cho raèng ngöôøi boá aáy quaù
ñaùng nhöng noù thaàm nghó: giaù maø
mình laø ñöùa con cuûa oâng boá ñoù.
Ñi ngang qua chôï, baát chôït noù thaáy
thaèng lôùp phoù hoïc taäp ñang phuï meï
doïn haøng. Hình aûnh quen thuoäc ngaøy
naøo cuõng baét gaëp, nhöng moãi laàn ñeàu
ñeå laïi trong noù moät caûm giaùc laï luøng.
Noù cuõng muoán ñöôïc phuï ba meï nhö
vaäy, nhöng thöïc teá ba meï chaúng coù
vieäc gì cho noù laøm. Moïi thöù trong nhaø
ñeàu coù chò giuùp vieäc lo. Noù raát khaâm
phuïc lôùp phoù hoïc taäp, saùng naøo caäu
aáy cuõng maëc ñoàng phuïc saün, phuï meï
doïn haøng, xong laø chaïy ñi hoïc ngay.
Buoåi tröa, vöøa tan tröôøng laø ba chaân
boán caúng veà phuï meï doïn haøng laïi.
Maáy laàn ñöôïc nghæ tieát, maáy ñöùa keùo
nhau ñi karaoke thì lôùp phoù hoïc taäp
ñeàu töø choái kheùo, caäu aáy sôï ba meï
phieàn loøng.
Coøn noù thì ngöôïc laïi, muoán ñi ñaâu,
laøm gì cuõng ñöôïc. Noù quaù töï do. Töï
do ñeán möùc thaáy mình nhö keû voâ hình
trong gia ñình. Noù gheùt caûm giaùc ñoù.
Noù muoán ñöôïc ba meï quan taâm hôn
nhöng chaúng bieát laøm theá naøo. Caûm
giaùc aáy ñeo ñuoåi noù cho ñeán moät
hoâm. Ba meï vöøa veà ñeán nhaø, chò
giuùp vieäc ñöa laù thö töø tröôøng göûi veà.
Noù ngoài im trong phoøng vaø hoài hoäp
chôø ñôïi: chaéc chaén theá naøo cuõng bò
ba meï la cho moät traän hoaëc theá naøo
cuõng aên vaøi ñoøn. Nghó ñeán ñieàu ñoù,
noù laïi caûm thaáy vui. NOÙIÑIEÀU CON MUOÁN


CON THEØM ÑÖÔÏC NGHE LÔØI
KHUYEÂN BAÛO CUÛA BA MEÏ KHI
CON LAØM SAI, KHI CON BIEÁNG
HOÏC, ÑÖÔÏC HOÛI HAN KHI CON


ÑAU OÁM... ÑIEÀU ÑOÙ COÙ KHOÙ CHO
BA MEÏ LAÉM KHOÂNG?




TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 13 13


Tieáng meï noù vang leân: Bo ñaâu, xuoáng ñaây meï bieåu coi!
Noù môû cöûa phoøng, töø töø ñi xuoáng. Noù lieác maét quan saùt
thaùi ñoä cuûa ba meï. Döôøng nhö moïi thöù ñang khoâng nhö
noù nghó. Noù roùn reùn tieán ñeán tröôùc maët meï.


- Con laøm gì maø nghæ hoïc tôùi ba ngaøy maø khoâng xin
pheùp haû? Noùi meï nghe coi!


Noù cuùi gaàm maët xuoáng, roài giaû ñoø sôï seät.
- Taïi...taïi...taïi con meät.
- Meät thì phaûi noùi ba meï bieát ñeå laøm ñôn xin nghæ


chöù! Ñeå baây giôø nhaø tröôøng göûi giaáy veà nhaø, phieàn
phöùc quaù ñi! Meï noù gaét goûng.


Thì ra laø vaäy! Vieäc noù nghæ hoïc khoâng pheùp chæ laøm cho
ba meï noù caûm thaáy phieàn phöùc chöù chaúng to taùt gì. Noù
thaàm nghó: Chaúng leõ vieäc hoïc cuûa noù khoâng ñaùng ñeå ba
meï noù quan taâm hay sao?
Ngay luùc ñoù ba noù quay sang noùi vôùi meï.


- Thoâi ñöôïc roài, ñeå mai toâi keâu chuù Tö
chôû noù leân tröôøng xin pheùp laø xong
thoâi chöù coù gì ñaâu.


Noù thaát voïng traøn treà. Taïi sao
khoâng phaûi ba chôû noù leân tröôøng
xin pheùp maø laïi laø chuù Tö ? Noù
buoàn baõ. Vaäy laø keá hoaïch ñaõ bò
phaù saûn. Noù vaãn laø ngöôøi voâ
hình!
Moät thaùng troâi qua. Noù chaúng
coøn moät chuùt ñoäng löïc naøo
ñeå hoïc haønh. Moïi thöù ñang
trôû neân toài teä hôn ñeán möùc noù
khoâng theå chòu ñöïng ñöôïc nöõa.
Toái hoâm ñoù, boá meï vöøa veà ñeán
nhaø thì chò giuùp vieäc hoát hoaûng
chaïy ñeán, vöøa khoùc vöøa noùi:


- OÂng baø xem laù thö naøy ñi.
- Coù chuyeän gì vaäy chò? – Ba meï noù


ngaïc nhieân.
Ñoïc xong laù thö, ba meï noù söõng sôø. Meï noù nhö muoán
ngaát lòm ñi. Laù thö noùi raèng noù ñaõ bò baét coùc vaø ngaøy
mai ba meï noù phaûi ñeán choã ñaõ heïn ñeå gaëp noù. Nhöng laï
luøng, ngöôøi baét coùc laïi khoâng caàn tieàn chuoäc, chæ caàn ba
meï noù ñeán ñuùng choã heïn laø ñöôïc.
Saùng hoâm sau, ba meï noù cuøng ñeán choã ñaõ heïn. Ñoù laø
moät baõi ñaát troáng naèm trong moät con heûm nhoû gaàn bôø
keânh. Nôi ñaây töøng laø moät xoùm nhoû nhöng roài bò giaûi
toûa. Vöøa ñeán nôi, ba meï baét gaëp noù ñang ngoài co ro treân
ñoáng gaïch vuïn. Ngay laäp töùc meï chaïy uøa ñeán vaø oâm
chaët noù vaøo loøng. Baø vöøa khoùc nöùc nôû vöøa hoûi: - Con coù
sao khoâng? Ai baét coùc con vaäy? Boïn hoï ñaâu roài?
Noù nhìn baø buoàn baõ roài baát chôït baät khoùc. Ngay luùc ñoù
ba noù cuõng ñöùng caïnh beân. Noù traû lôøi:


- Khoâng ai baét coùc con caû! chính con ñaõ giaû laøm nhö
vaäy!


Hai oâng baø ngôõ ngaøng nhìn nhau: - Taïi sao con laøm vaäy?
Con khoâng bieát ba meï ñaõ lo laéng theá naøo sao?
Noù vöøa khoùc vöøa noùi:


- Boá meï coù nhôù nôi naøy khoâng? Nôi ñaây töøng laø nhaø
cuûa chuùng ta caùch ñaây 3 naêm. Con coøn nhôù maõi moãi
laàn ba chôû meï ñi laøm veà treân chieác honda cuõ, chæ caàn
nghe tieáng xe töø ñaàu ngoõ laø con bieát ba meï ñaõ veà,
con möøng laém vì luùc naøo meï cuõng coù quaø cho con,
khoâng baùnh bao thì cuõng baùnh gioø. Tuy luùc ñoù nhaø
mình thieáu thoán nhöng con laïi caûm thaáy noù ñuùng laø
moät gia ñình thaät söï. Khi con gaëp baøi toaùn khoù, ba laïi
gaàn giaûng giaûi cho con, coøn toái naøo meï cuõng khaûo baøi
con. Nhöõng khi con meâ chôi lieàn ñöôïc ba meï nhaéc
nhôû. Con nhôù nhöõng toái meï ngoài luoân aùo gia coâng,
con ngoài gaàn phuï meï ruùt chæ löôïc. Luùc ñoù con caûm
thaáy raát haïnh phuùc vì mình ñaõ laøm ñöôïc gì ñoù ñeå phuï
giuùp ba meï! Nhöng baây giôø thì moïi thöù ñaõ thay ñoåi.
Nhaø mình ñaõ khaù leân raát nhieàu. Vaäy maø luùc naøo con
cuõng caûm thaáy laïc loõng, coâ ñôn.


- Sao con laïi noùi nhö vaäy? Ba meï coù ñeå con thieáu thoán gì
ñaâu? – Meï vöøa noùi, vöøa ñaàm ñìa nöôùc maét.


- Vaâng, ñuùng laø con khoâng thieáu thoán gì veà
vaät chaát nhöng con laïi thieáu tình caûm.


Ba meï thaáy ñoù, caû hai ngöôøi ñi buoân
baùn töø saùng sôùm, khi con chöa


thöùc daäy, roài ñeán chieàu toái khi
con nguû ngon roài ba meï môùi
veà. Moãi ngaøy döôøng nhö con
chaúng gaëp ñöôïc ba meï moät
phuùt naøo. Con hoïc haønh theá
naøo, con soáng theá naøo ba meï
khoâng heà quan taâm. Thaäm
chí con ñau oám theá naøo ba
meï cuõng khoâng heà ñeå yù. Con
bieát ba meï ñi laøm vaát vaû vì lo


cho con, nhöng con khoâng ñoøi
hoûi baát cöù ñieàu gì töø ba meï caû,


con chæ caàn moät ñieàu, moät ñieàu voâ
cuøng giaûn dò: ñoù laø söï quan taâm cuûa


ba meï. Con theøm ñöôïc nghe tieáng
khuyeân baûo cuûa ba meï khi con laøm sai,


ñöôïc nghe tieáng raên ñe khi con bieáng hoïc,
ñöôïc hoûi han khi con ñau oám. Ñieàu ñoù coù khoù


cho ba meï laém khoâng?
Nghe ñeán ñaây, meï chæ bieát oâm maët khoùc. Ba ñöùng söõng
ngöôøi, ñoâi maét ngaán leä duø oâng voán laø ngöôøi maïnh meõ.
Döôøng nhö baây giôø hai oâng baø môùi nhaän ra ñöôïc ñieàu ñoù
vì baáy laâu nay hai ngöôøi cöù maûi meâ chaïy theo ñoàng tieàn.
Noù noùi raát ñuùng. Tình yeâu cuûa cha meï daønh cho con caùi
quyù giaù hôn raát nhieàu nhöõng thöù cuûa caûi vaät chaát. Nhöng
duø theá naøo ñi nöõa, con caùi luoân laø thöù quyù giaù nhaát ñoái
vôùi ngöôøi laøm cha laøm meï. Hai oâng baø oâm chaët laáy noù
vaøo loøng.


- Ba meï yeâu con nhieàu laém. Coù theå ba meï khoâng quan
taâm ñuû ñeán con nhöng con phaûi bieát raèng neáu khoâng
coù con, ba meï seõ khoâng theå naøo soáng ñöôïc. Töø nay
trôû ñi, ba meï seõ khoâng bao giôø thôø ô vôùi con nöõa, duø
chæ laø moät phuùt!


Caû gia ñình ñöùng oâm chaët laáy nhau trong nieàm haïnh
phuùc nhö theå taát caû ñeàu môùi tìm laïi ñöôïc chính mình.
Buoåi saùng trôøi coøn aâm u, nhöng baây giôø nhöõng ñaùm maây
ñaõ tan. Maët trôøi laïi chieáu roïi nhöõng tia naéng aám aùp xuoáng
maët ñaát. Nhöõng tia naéng cuûa tình yeâu, cuûa söùc soáng môùi.


TRANG BAÏN TREÛ




SOÁ 13 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 14


Caû nhoùm ñi chôi Ñaø Laït, vui thieät laø vui. Coù leõ caûnh ñeïp chæ moät phaàn, coøn tình baïn laø chính. Nhoùm toaøn laø daân “maùu ngheä só” neân cuoäc ñi nhieàu ngaãu höùng.
Maëc duø noùi toaøn chuyeän gaãu, nhöng cuõng coù vaøi
phuùt cho “goùc taâm hoàn” ñeå moãi ñöùa chia seû ñôøi
soáng rieâng tö cuûa mình. Nhôø theá, maø moãi ñöùa
hieåu nhau hôn vaø cuõng thoâng caûm vôùi nhau hôn.


Trong nhöõng goùc raát rieâng aáy, toâi khaùm phaù ra
gia ñình nhö neàn taûng quyeát ñònh nhaân caùch cuûa
töøng ngöôøi. Thaâu taäp nhöõng lôøi töï söï cuûa maáy ñöùa
baïn, toâi taïm veõ trong trí mình hai loái giaùo duïc:
Buoâng loûng hoaëc thaét chaët. Vaø toâi cuõng coù theå
“phaùn” chaéc nhö ñinh ñoùng coät veà loái giaùo duïc
nhaän ñöôïc cuûa moãi baïn qua “life style” maø hoï
theå hieän. Nhöng toâi chôït luùng tuùng khi ñeán löôït
mình phaûi “marketing baûn thaân” tröôùc nhoùm. Maø
ba meï ñaõ giaùo duïc mình theá naøo nhæ? Hình nhö
chaúng “buoâng loûng” maø cuõng chaúng “thaét chaët”,
nhöng ñeå tìm moät caùi teân cho noù thì chòu thoâi!


Toâi hình dung nhöõng gì seõ chia seû tröôùc baïn beø,
ñoù chính laø böùc tranh sinh hoaït chaân thaønh cuûa
gia ñình: Gia ñình khoâng giaàu, nhöng cuõng thuoäc
daïng khaù. Ba meï thöông yeâu nhau vaø khaù ngoan
ñaïo (gia ñình toâi ñaïo Coâng Giaùo)


Tuoåi thô: haàu nhö anh em toâi chaúng thieáu thoán
gì, gaàn nhö muoán gì ñöôïc naáy, nhöng coù ñoâi laàn
bò töø choái do ñoøi hoûi ñieàu khoâng caàn thieát. Cuõng
may, anh em toâi ñeàu ngoan vaø khoâng hay voøi vónh
gì.


Tuoåi hoa nieân: Leân lôùp 6, moät hoâm meï hoûi: Lôùn
leân con laøm gì? Toâi traû lôøi: Con thích laøm chim. Meï
ngaïc nhieân: Laøm ngöôøi chaúng muoán, sao thích
laøm chim? Toâi hoàn nhieân traû lôøi: Chim laø loaøi nhoû
beù, moät hoät gaïo, moät con saâu cuõng ñuû no, khoâng
caàn phaûi laøm gì caû, cöù rong chôi vaø bay ñi baát cöù
nôi naøo mình thích. Khoâng ngôø suy nghó thô ngaây
aáy laïi laøm meï ñeå yù. Töø hoâm aáy, töï nhieân toâi ñöôïc
meï nhôø laøm nhieàu vieäc trong nhaø cuøng meï: queùt
doïn nhaø, naáu côm, giaët ñoà. Ba ñi laøm veà treã, meï
daïy toâi ñeå phaàn côm cho ba baèng caùch cho côm
vaøo thoá ñöïng côm, sau ñoù uû trong caùi chaên baèng
daï. Toâi hoûi meï sao laïi phaûi laøm phöùc taïp theá. Meï
noùi: Nhö theá ba seõ thaáy aám loøng vì nhaän ñöôïc hôi
aám tình thöông con caùi daønh cho oâng.


Coøn ba luoân kieåm tra soå lieân laïc vaø hoïc baï cuûa ba
anh em. Neùt maët ba vui töôi hay nghieâm nghò,
tuyø vaøo keát quaû chuùng toâi ñaït ñöôïc. Vaø baát cöù ai
trong anh em toâi ñieåm thaáp, thì y nhö raèng thaùng
ñoù ba toâi “phaûi hoïc nhieàu hôn” cuøng vôùi caùc con
vaøo moãi toái, sau giôø tan sôû. Ba meï khoâng ñöa ra
chæ tieâu aùp ñaët con caùi phaûi ñaït tôùi, nhöng ñoøi hoûi
chuùng toâi phaûi hoïc heát söùc mình. Chaúng ai trong
chuùng toâi phaûi ñi hoïc theâm, vì ba laø “oâng giaùo”
gioûi nhaát vaø chaêm chæ nhaát, hôn caû “hoïc troø” nöõa!


Khoâng chæ trong vieäc hoïc, ba meï coøn daïy chuùng
toâi phaûi soáng “ñaøng hoaøng”. Trong khi moät vaøi
ñöùa baïn haøng xoùm thænh thoaûng bò aên ñoøn vì toäi
troäm tieàn ba meï, thì ba meï toâi ñaõ huaán luyeän
“tính löông thieän” cho con caùi baèng caùch ñeå tieàn


BUOÂNG
THAÉT ?
hay


BAØ MEÏ QUEÂ CUÛA TOÂI CHAÚNG
HOÏC SÖ PHAÏM GÌ CAÛ, NHÖNG LAÏI


DUØNG”BÍ KÍP YEÂU THÖÔNG” ÑEÅ
GIAÙO DUÏC ANH EM TOÂI. COØN BA


TOÂI DUØ CHÆ LAØ MOÄT NGÖÔØI BÌNH
THÖÔØNG, NHÖNG LAÏI NOÅI BAÄT


VEÀ VIEÄC TAÏO CHO CAÙC CON NIEÀM
TÖÏ TIN VAØO CUOÄC SOÁNG


Baøi vieát: TIEÅU NHAÄT




“loä lieãu” ngay treân noùc muøng cuûa giöôøng nguû. Toâi coù theå
ñeám coù bao nhieâu tôø giaáy baïc, loaïi naøo vaø ñoâi luùc ñaõ coù yù
ñònh “choâm” vaøi ngaøn leû, do “löôøi” xin. Tuy nhieân chaúng
bao giôø toâi thöïc hieän ñöôïc “yù ñònh ñen toái” ñoù vì lôøi yeâu
thöông ba meï daën: moïi söï cuûa ba meï laø cuûa caùc con, neân
heã caàn gì caùc con cöù noùi. Hôn nöõa, buoåi toái, sau maáy kinh
ñoïc tröôùc khi ñi nghæ, meï luoân hoûi: Hoâm nay con coù haøi
loøng vì ngaøy soáng cuûa mình khoâng? Con bình an chöù?


Tuoåi tröôûng thaønh: Chuaån bò thi ñaïi hoïc, maëc duø moãi
ñöùa chuùng toâi coù sôû nguyeän rieâng nhöng tin vaøo söï traûi
nghieäm cuûa ba meï, ñöùa naøo cuõng xin ba meï cho yù kieán. Ba
chæ laø vieân chöùc bình thöôøng, meï laø noäi trôï, nhöng chaúng
hieåu taïi sao vaø töø ñaâu maø caùc ngaøi laïi coù nhöõng lôøi khuyeân
raát saùng suoát, vì hình nhö taâm tính, khaû naêng, sôû tröôøng
cuûa moãi ñöùa chuùng toâi, ñeàu ñöôïc ba meï bieát roõ. Cho yù kieán,
nhöng ba meï vaãn luoân toân troïng quyeát ñònh cuûa caùc con, vì
theá, toâi raát an taâm trong choïn löïa cuûa mình.


Leân thaønh phoá hoïc, cuoäc soáng xoâ boà, nhieàu tình huoáng
dôû khoùc dôû cöôøi, nhöng toâi khoâng lo laéng vì meï laø “nhaø tö
vaán” khoân ngoan nhaát ñeå toâi hoûi yù kieán moãi khi gaëp khoù
khaên, bôûi giaûi phaùp cuûa meï ñöa ra luoân coù choã cho tình
ngöôøi, cho loøng nhaân aùi, nhöng khoâng thieáu söï caån troïng.


Coøn anh trai gaàn ba hôn, nhaát laø luùc tuoåi bieát yeâu, hai ngöôøi
cöù thaàm thì chuyeän gì khoâng bieát, nhöng toâi thaáy döôøng
nhö ba chaúng nhöõng khoâng caám caûn maø coøn “tö vaán” cho
anh nöõa. Meï thaáy vaäy chæ tuûm tæm cöôøi.


Trong cuoäc soáng, chæ coù moät laàn toâi thaáy ba meï can thieäp
khaù quyeát lieät, laø khi anh trai nhaän quyeát ñònh ñi laøm taïi
mieàn Baéc vôùi soá löông gaáp 3 so vôùi soá tieàn löông anh ñang
kieám ñöôïc. Meï noùi: Neáu con ñi vì moät lyù do thaêng tieán
chính ñaùng, ba meï khoâng coù yù kieán, nhöng neáu vì ñoàng
tieàn thì con caân nhaéc cho kyõ: soá tieàn lôùn gaáp 3 laàn coù ñaùng
vôùi nhöõng gì con phaûi ñoái dieän? Meï sôï ôû nôi ñaát khaùch,
khoâng ngöôøi thaân, con seõ tieâu taùn taát caû ñeå laáp ñaày choã
troáng cuûa coõi loøng? ÔÛ ñaây, daãu sao con coøn coù gia ñình.


Anh trai suy nghó vaø tuaàn sau, anh ñaõ quyeát ñònh ôû laïi. Sau
naøy anh noùi: ba meï saùng suoát thaät. Anh khoâng heà hoái tieác
vì nhöõng gì mình ñaõ choïn löïa.


Ñoâi laàn toâi töï hoûi: töø ñaâu ba meï coù söï khoân ngoan vaø bieát
caùch trôû thaønh baïn, nhaø giaùo duïc tuyeät vôøi cuûa con caùi nhö
theá? Toâi chaéc raèng, söï hy sinh, tình yeâu thöông laø nhöõng
yeáu toá quan troïng, nhöng saâu hôn, ñoù laø nhöõng lôøi caàu
nguyeän maø ba meï ñaõ khoâng ngöøng doõi theo con caùi trong
töøng haønh trình lôùn leân cuûa moãi ñöùa.


Hay thaät, baø meï queâ cuûa toâi ñaõ chaúng bao giôø hoïc sö phaïm,
nhöng meï laïi duøng nhuaàn nhuyeãn “bí kíp yeâu thöông” ñeå
giaùo duïc anh em toâi. Ba toâi cuõng chæ laø moät ngöôøi bình
thöôøng, nhöng laïi noåi baät veà ngheä thuaät tin töôûng vaø taïo
cho caùc con nieàm töï tin vaøo cuoäc soáng.


Ba meï toâi coøn khoân ngoan khi yù thöùc veà söï giôùi haïn cuûa
mình trong tieán trình ñoàng haønh vôùi con caùi, caùc ngaøi ñaõ
raát thoâng minh khi “gôûi gaém” haønh trình lôùn leân cuûa chuùng
toâi cho Thieân Chuùa “baûo keâ”, vì chæ coù Ngaøi môùi hieän dieän
ôû khaép nôi ñeå maø baûo veä, gìn giöõ chuùng toâi treân töøng neûo
ñöôøng.


Toâi ñaõ tìm ra teân cho phaàn “marketing baûn thaân”, ñoù laø
“Con ñöôøng Yeâu Thöông, Ñoàng haønh vaø Phoù
Thaùc”


Khi Thöôïng Ñeá quyeát ñònh taïo döïng ngöôøi cha, Ngaøi naën moät hình töôïng khaù cao vaø vaïm vôõ.
Luùc ñoù, moät thieân thaàn ñang ôû gaàn leân tieáng hoûi: “OÂi
Thöôïng Ñeá, ngöôøi cha naøy thuoäc chuûng loaïi naøo?
Taïi sao Ngaøi laïi laøm neân moät ngöôøi cha to lôùn theá
naøy? OÂng ta seõ khoâng theå chôi bi neáu khoâng quyø
thaáp xuoáng vaø cuõng khoâng theå hoân con cuûa mình
neáu khoâng cuùi gaäp mình xuoáng”.
Thöôïng Ñeá cöôøi ñaùp: “Ñuùng vaäy, nhöng neáu ta döïng
neân ngöôøi cha chæ baèng ñöùa treû con, thì nhöõng ñöùa
treû chaúng coù ai ñeå maø nhìn leân khi noù thaát ñaûm, vaáp
ngaõ”.
Khi naën ñoâi tay ngöôøi cha, Thöôïng Ñeá taïo neân noù khaù
lôùn vaø raén chaéc. Thieân thaàn nghó trong ñaàu: “Trôøi!!!
baøn tay to theá thì laøm sao ngöôøi cha coù theå ñoùng cuùc
aùo cho con, hoaëc coù theå laáy caùi daèm töø tay ñöùa treû,
neáu chaúng may noù bò ñaâm truùng”.
Thöôïng Ñeá cöôøi vaø noùi: “Ta bieát ñieàu ñoù, nhöng hai
baøn tay ngöôøi cha caàn to ñuû ñeå coù theå giöõ taát caû
nhöõng gì coù trong tuùi ñöùa treû”.
Roài khi Thöôïng Ñeá ñang cheá taïo ñoâi chaân to töôùng
cuûa ngöôøi cha, Thieân thaàn buoät mieäng keâu leân: “Chuùa
oâi! Khoâng ñöôïc roài! Con chaéc raèng vôùi hai caùi chaân to
keành caøng theá naøy ngöôøi cha seõ chaúng theå nhaûy ra
khoûi giöôøng vaøo buoåi saùng sôùm maø khoâng giaüm vaøo
moät vaøi ñöùa trong ñaùm treû coøn ñang say nguû”.
Thöôïng Ñeá ñaùp: “Ngöôi an taâm, moïi söï seõ toát ñeïp
thoâi. Roài ngöôi seõ thaáy oâng ta bieát caùch giöõ ñöùa treû
treân ñoâi chaân theá naøo khi nhong nhong chuùng, hoaëc
ñuoåi kòp nhöõng con chuoät ñang caén phaù trong nhaø”.
Thöôïng Ñeá ñaõ laøm vieäc suoát ñeâm: Ngaøi cho ngöôøi cha
ít lôøi nhöng vôùi gioïng döùt khoaùt vaø ñaày uy quyeàn. Ngaøi
cuõng cho maét ngöôøi cha nhìn thaáu moïi nôi, nhöng
ñöôïm neùt thanh thaûn vaø bao dung. Cuoái cuøng, sau
moät laùt suy nghó, ngaøi theâm vaøo ñoù chuùt nöôùc maét.
Quay laïi phía Thieân thaàn, Ngaøi hoûi: “Baây giôø ngöôi
ñaõ tin raèng ngöôøi cha cuõng coù theå yeâu con mình nhö
ngöôøi meï khoâng?”
Söù ñieäp cho baïn
Thieân Chuùa laø ngöôøi cha. Moãi khi baïn vui söôùng, hy
voïng hay thaát ñaûm, meät moûi vaø caû khi vaáp ngaõ, haõy
nhìn leân vaø caàu khaån Ngaøi.


TRANG BAÏN TREÛ


TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 13 15


NGÖÔØI CHA




SOÁ 13 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 16


laïi laø moät nhaø giaùo duïc khoân ngoan. OÂng goõ nheï chieác buùa
xuoáng baøn, oân toàn hoûi: “Baát kyø ai ôû ñaây khi coøn nhoû chöa
bao giôø aên caép moät traùi döa haáu naøo, xin giô tay leân.”
Roài oâng chôø ñôïi. Taát caû moïi ngöôøi, keå caû vò thaåm phaùn,
ñeàu im laëng khoanh tay ñaët ngaên ngaén treân baøn. Khi thaáy
khoâng moät ai giô tay, vò thaåm phaùn leân tieáng: “Vuï kieän
huûy boû.” Khoâng ñaùnh giaù ñuùng veà mình, chuùng ta deã trôû
thaønh “thaåm phaùn cuûa keû khaùc” hôn laø “thaåm phaùn cuûa
chính mình.”
Chính vì theá, chìa khoùa ñeå môû ñöôïc kho taøng quí baùu cuûa
nhaân caùch naèm ôû söï kieân nhaãn. Kieân nhaãn ñaây khaùc xa
vôùi thöù uø lyø, chòu vaäy. Kieân nhaãn nhö chìa khoùa môû kho
taøng nhaân caùch cuûa moät ngöôøi ñi lieàn vôùi tình yeâu vaø khoân
ngoan, vôùi kính troïng nhaân vò vaø töï do noäi taâm. Khoâng yeâu
thöông ñích thöïc khoâng theå chôø ñôïi vaø kieân nhaãn ñöôïc.
Kieân Nhaãn trong Giaùo duïc
Noùi theá döôøng nhö vaãn khoâng oån chaêng vì vaãn mang naëng
veû lyù thuyeát? Khoâng haún theá ñaâu. Chính chaân lyù naøy seõ
chuyeån ra muoân veû öùng duïng maø ngay ñeán moät ngöôøi thaát
hoïc hay queâ muøa cuõng coù theå hình thaønh neân caû moät khoa
giaùo duïc cuûa tình yeâu kieân nhaãn. Toâi muoán ñöa ra vaøi minh
hoïa cuï theå ñeán töø moät baø meï queâ thaát hoïc, nhöng ñaày
tình yeâu vaø khoân ngoan. Meï Magarita, meï cuûa Don Bosco
chòu ñöïng raát nhieàu ñeå söûa daïy anh An-toân, moät thieáu nieân
noùng naûy vaø ngang böôùng, maëc caûm vaø hay ghen tò. Moät
ngaøy kia, ñang khi caû nhaø ñoïc kinh soát saéng vaø ñang caát
kinh Laïy Cha, baø nheï nhaøng noùi vôùi moïi ngöôøi: “An-toân,
con khoâng caàn ñoïc kinh naøy ñaâu?”. Antoân hoûi laïi: “Taïi
sao?”. Baø traû lôøi: “Vì trong kinh ñoù coù lôøi nguyeän ‘xin
tha nôï chuùng con, nhö chuùng con cuõng tha, keû
coù nôï chuùng con’. Con ñaâu coù tha cho caùc em con, vì
vaäy, con khoâng ñoïc ñöôïc kinh naøy”.
Lôøi daïy doã aáy ñaõ aên saâu vaøo taâm hoàn cuûa An-toân. Tuy
nhieân, khoâng phaûi moïi luùc ñeàu suoân seû. Coù nhöõng luùc An-
toân caõi böôùng vaø duøng chöõ thoâ keäch, “baø dì gheû”. Magarita
bình thaûn ñaùp laïi: “Naøy An-toân, con bieát meï khoâng heà coi
con laø keû xa laï. Con laø con cuûa Francis Bosco, choàng cuûa
meï, vaø nhö theá cuõng laø con cuûa meï. Meï ñaõ höùa vôùi cha
con ñeå döôõng duïc vaø yeâu thöông con. Meï coù ñuû söùc ñeå
bôïp tai con vaø baét con quì goái xuoáng. Nhöng meï khoâng
laøm theá. Meï khoâng muoán chöùng toû uy quyeàn cuûa mình
baèng vuõ löïc. Con haõy ñi choã khaùc vaø suy nghó kyõ.” Cuoái
cuøng, Antoân ñaõ phaûi trôû laïi xin loãi baø vaø daàn daàn bieán ñoåi vì
caûm nhaän tình thöông cuûa baø.
Roõ raøng, nhôø kieân nhaãn, baø ñaõ chieán thaéng ngöôøi con öông
ngaïnh aáy: An-toân ñaõ thay ñoåi thaønh moät con ngöôøi höõu
ích vaø toát laønh. Nhôø kieân nhaãn ta hieåu raèng “moïi söï chaàm
chaäm ñeán vaø vaøo ñuùng luùc cuûa noù” (Ovid). Nhöõng baøi hoïc
hieàn laønh, yeâu thöông, vôùi söï kieân nhaãn phi thöôøng, seõ ca
khuùc khaûi hoaøn. Chæ kieân nhaãn môùi nhaän bieát “moïi söï coù
nhöõng kinh ngaïc cuûa noù, ngay caû ñeâm toái vaø im laëng, vaø
ôû ñoù toâi hoïc ñeå baèng loøng, daàu ôû baát kyø tình traïng naøo”
(Helen Keller). Con ngöôøi, nhaát laø thanh thieáu nieân, khoâng
phaûi laø nhöõng con taéc keø ñoåi maàu mau choùng. Hoï chæ ñöôïc
bieán ñoåi chaàm chaäp, nhôø vaøo ôn suûng, vaøo Thaùnh Thaàn.
Kieân nhaãn moät phuùt coù theå traùnh ñöôïc tai hoïa lôùn lao, baát
nhaãn moät giaây ñoå beå moät ñôøi, bôûi leõ “kieân nhaãn vaø kieân trì
coù moät keát quaû ma thuaät laø moïi khoù khaên vaø chöôùng ngaïi
ñeàu phaûi bieán maát tröôùc noù” (John Quicy Adams) Vì theá,
“kieân nhaãn laø baïn ñöôøng cuûa khoân ngoan” (Augustine).
Chuùc baïn ñi vaø thöïc haønh nhö theá.


Con ngöôøi taân tieán muoán giaûi quyeát moïi söï trong chôùp maét. Tham voïng ñoù chi phoái nhöõng keát quaû tuyeät vôøi cuûa khoa hoïc. Töø theá heä maùy tính 286 ñeán theá heä Core Duo,
töø Cellphone ñeán Iphone, taát taát ñeàu phaûn aùnh tham
voïng naøy.
Nhöng tham voïng naøy cuõng ñaõ töôùc ñi cuûa con ngöôøi
nhieàu ñieàu khieán con ngöôøi taân tieán khoù hieåu ñöôïc giaù
trò cuûa kieân nhaãn. Thaät vaäy, chuùng ta chöùng kieán coù
nhieàu ñoà aên nhanh (fast food) nhöng ít ñoà aên ñöôïc
kieân nhaãn chuaån bò do tình yeâu hôn, coù nhieàu nhöõng
dinh thöï to ñuøng vaø saùng loaùng, nhöng laïi ít nhöõng toå
aám eâm ñeàm yeâu thöông hôn, coù nhieàu nhöõng ngöôøi
tri thöùc cuïc suùc noùng naûy nhöng laïi ít nhöõng taâm hoàn
khoân ngoan vaø hieàn dòu hôn.
Kieân Nhaãn xaây döïng Nhaân Caùch
Neáu khoâng noã löïc nhìn vaøo chính mình, trong kieân
nhaãn xaây döïng nhaân caùch mình, con ngöôøi hoâm nay
deã ñaùnh maát nhöõng ñieàu raát giaù trò. Trong cuoán The
Heart of the Enlightened, taùc giaû Anthony de Mello
ghi laïi caâu chuyeän sau. Coù ba thieáu nieân bò toá caùo aên
caép döa haáu vaø ra haàu toøa. Chuùng sôï haõi ñoái maët vôùi
vò quan toøa, nghó seõ gaëp ñieàu teä haïi nhaát, vì quan toøa
aáy coù tieáng nghieâm khaéc. Theá nhöng quan toøa cuõng


“Kieân nhaãn vaø Kieân trì coù moät keát quaû
ma thuaät laø moïi khoù khaên vaø chöôùng


ngaïi ñeàu phaûi bieán maát tröôùc noù”
John Quicy Adams


Baøi vieát:


VAÊN AM, SDB


TRANG BAÏN TREÛ


TRÔ GAN CUØNG TUEÁ NGUYEÄT
ÑAÙ TAÛNG




Baøi vieát: TRUNG NGHÒTA CAÀN NHAU ?
« Haõy saên soùc cha con, khi ngöôøi ñeán tuoåi giaø;
bao laâu ngöôøi coøn soáng, chôù laøm ngöôøi buoàn tuûi.
Ngöôøi coù luù laãn, con cuõng phaûi caûm thoâng,
chôù caäy mình sung söùc maø khinh deå ngöôøi.»
(Hc, 3 :12-13)


Cho duø hoâm nay, chuyeän beänh vieän gaây khaù nhieàu chuyeän
nhöùc nhoái do nhieàu «löông y nhö keá maãu», nhöng ñoái dieän
vôùi nhöõng caûnh ngöôøi ta ñang töøng böôùc giaønh giaät söï soáng
vôùi Töû thaàn, toâi chôït nghieäm ra moät ñieàu: tröôùc khi noùi ñeán
«kyõ naêng», beänh vieän coøn coù teân goïi khaùc raát yù nghóa ñoù
laø «nhaø thöông».


Goïi laø nhaø thöông vì ôû ñaây chæ coù tình thöông, loøng thöông
xoùt môùi laøm cho caùc y baùc só coù ñuû kieân nhaãn ñeå chöõa trò
cho ngöôøi beänh vôùi söï caûm thoâng, aân caàn, dòu daøng.


Goïi laø nhaø thöông vì ñeán ñaây baïn seõ baét gaëp ñaây ñoù nhöõng
hình aûnh raát ñeïp: ngöôøi meï treû vöøa lo laéng, vöøa coá doã daønh
ñöùa con nhoû ñang khoùc ngaët ngheõo vì ñau; coâ con gaùi boùn
töøng muoãng nöôùc thìa chaùo cho meï ; anh con trai lau chuøi
cho cha mình ñang naèm baát toaïi; oâng em reå giuùp ngöôøi anh
vôï taäp vaät lyù trò lieäu ; baø vôï xoa löng boùp chaân cho choàng ;
ñaùm chaùu nhoû hoàn nhieân, tíu tít hoûi thaêm : « Baø ngoaïi ôi, baø
coù ñau laém khoâng ? baø ñôõ nhieàu chöa ? Khi naøo baø veà ?... »


Nhöõng hình aûnh ñoù caøng coù theâm giaù trò khi thôøi gian chaêm
soùc ngöôøi beänh ñöôïc tính baèng thaùng baèng naêm, khi moâi
tröôøng cuûa beänh vieän chaúng coù chuùt gì thoaûi maùi vaø deã
chòu... Baïn seõ hoûi: «Nhôø vaøo ñaâu maø hoï coù theå kieân nhaãn
vôùi ngöôøi thaân cuûa mình ñeán vaäy? ». Vaø nhaø thöông seõ cho
baïn caâu traû lôøi: Tình yeâu chính laø naêng löôïng, laø söùc
beàn cuûa loøng kieân nhaãn.


Meï oám phaûi vaøo beänh vieän ñeå ñieàu trò.Beänh vieän laø moät nôi khoâng heà muoán ñeán vì moãi laàn böôùc chaân vaøo ñaây ñeàu coù caûm giaùc “ngaøi ngaïi, sôï sôï” laøm sao ñoù... Ñaùm
ñoâng ngöôøi beänh chaàu chöïc chôø khaùm dieän baûo hieåm
xaõ hoäi, neùt maët aâu lo vì vieän phí cuûa ngöôøi ngheøo. Caûnh
naèm ngoài vaát vöôûng cuûa ngöôøi ñi nuoâi beänh. Khoâng khí
coù muøi thuoác, muøi beänh... ñaëc tröng cuûa beänh vieän.
Phoøng ñieàu trò noäi truù ba ngöôøi hai giöôøng. Xe cöùu
thöông huï coøi inh oûi, ra vaøo voäi vaõ. Beänh taät, ñau ñôùn,
baát haïnh, tuoåi ñôøi, hoaøn caûnh... moãi ngöôøi moãi kieåu.


Beänh vieän «deã sôï» laø theá nhöng tin toâi ñi, ñeán ñaây baïn
seõ nhaän ra mình laø ngöôøi may maén, baïn seõ bôùt traùch
moùc thôû than vaø roài baïn seõ bieát yeâu quyù baûn thaân mình
nhieàu hôn.


Buoåi chieàu ngoài troâng meï, nhìn ngoaøi kia trôøi ñoå côn
möa...


«...Möa vaãn hay möa cho ñôøi bieán ñoäng
Laøm sao em bieát bia ñaù khoâng ñau


Xin haõy cho möa qua mieàn ñaát roäng
Ngaøy sau soûi ñaù cuõng caàn coù nhau »


(Dieãm Xöa – Trònh Coâng Sôn)


Töøng ca töø cuûa ngöôøi nhaïc só taøi hoa kheõ khaøng gieo
vaøo loøng ngöôøi nhöõng caûm xuùc thaâm traàm saâu laéng.
Ta thaám thía caùi mong manh, giôùi haïn cuûa phaän ngöôøi,
caùm caûnh cho nhöõng caûnh ñôøi hiu quaïnh. Moät caâu hoûi
chôït ñeán: Vaäy khi naøo ta caàn nhau ?


Duø coù caù tính maïnh meõ vaø ñoäc laäp ñeán maáy cuõng phaûi
thöøa nhaän raèng khoâng ai coù theå soáng moät mình. Vaâng,
ngöôøi ta caàn ñeán nhau hoâm naéng hoâm möa, ngaøy vui
ngaøy buoàn, thôøi thònh vöôïng thôøi gian nan, luùc maïnh
khoûe luùc yeáu ñau... nhöng coù leõ ta caàn nhau hôn caû laø
khi oám beänh - khi theå xaùc vaø tinh thaàn suy kieät, khi
khoâng coøn coù theå töï lo lieäu cho mình, khi söï kieân nhaãn
vôùi nhau laø raát quan troïng...


Trong boán giai ñoaïn cuûa moät ñôøi ngöôøi thì meï ñang ôû
vaøo quaõng thöù ba. Tuoåi giaø cuûa baø thaät khoù khaên khi
phaûi soáng chung vôùi caùc chöùng beänh, vôùi nhieàu loaïi
thuoác. Chaéc laø ñau ñôùn laém neân baø ít aên ít nguû. Coù leõ
sinh löïc suy giaûm neân troâng baø nhö caây chuoái ñaõ cho
heát buoàng. Do sôï caûnh ñau laâu oám daøi phieàn con phieàn
chaùu neân baø lo laéng, caêng thaúng thaùi quaù. Vì chöõa hoaøi
maø beänh chaúng bôùt neân baø maát ñi söï kieân nhaãn vaø tin
töôûng, cöù daêm ba hoâm laïi muoán ñoåi baùc só, ñoåi thuoác.
Nhieàu luùc chò em trong nhaø cuõng meät moûi vaø maát kieân
nhaãn vôùi söï voâ lyù cuûa meï neân gaét goûng: «Meï cöù roái nhö
theá thì ai bieát ñöôøng naøo maø laàn!». Troø chuyeän vôùi moät
ngöôøi baïn vaø ñöôïc caäu aáy chia seû: «Ngaøy tröôùc coøn ñoäc
thaân em ñaõ nghó raèng mình laøm con thì phaûi nhòn chöù
nhieàu ñieàu « oâng baø giaø » noùi hoaëc laøm chaúng ra sao caû.
Baây giôø laäp gia ñình roài, laøm boá roài em môùi thaáy cha meï
phaûi chòu ñöïng con caùi (noù quaáy, noù khoùc, noù la, noù ñoøi,
noù nghòch, noù phaù, noù hôøn, noù doãi, noù oám, noù beänh...
cuøng ñuû moïi thöù toäi, thöù voâ lyù khaùc) nhieàu ñeán theá naøo.
Hình nhö cöù laøm cha meï thì töï nhieân coù ñöôïc tính kieân
nhaãn vaø nhöõng gì mình nghó laø chieàu cha chieàu meï thaät
ra chaúng thaám thaùp gì nhöõng gì hoï chieàu mình ngaøy
xöa...». Chia seû cuûa baïn cho thaáy: Chuùng ta thaät «nhoû
beù» tröôùc meï cha vaø raèng kieân nhaãn vôùi cha meï chính
laø ñaïo ñöùc cuûa ngöôøi laøm con... 17TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 13


KHI NAØO




TRANG BAÏN TREÛ


SOÁ 13 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 18


Š Caûm ôn ba meï vì ñaõ chaúng bao giôø toû nieàm thaát
voïng, ngay caû khi con sai ñöôøng, laïc loái.


Š Caûm ôn ba meï, vì söï kieân trì cuûa ba meï daãn loái cho
con vaøo ñôøi.


Baøi hoïc quyù giaù maø ba meï ñaõ ñeå laïi cho con chính laø
chöõ nhaãn, laø loái daãn con vaøo ñôøi, nhôø ñoù giuùp con khoâng
nhöõng khaéc phuïc moïi khoù khaên, nhöng coøn giuùp con
chinh phuïc ñöôïc theâm nhieàu baïn höõu, giuùp con laøm
taêng theâm tính lòch söï trong xaõ giao. Con seõ khoâng maát
gì maø coøn ñöôïc lôïi laø ñaøng khaùc.
Baây giôø con môùi hieåu ñöôïc raèng, ngöôøi coù ñöùc kieân
nhaãn chöa caàn laøm vieäc thì thaønh coâng ñaõ ñeán vôùi hoï
hôn moät nöûa roài. Cuoäc ñôøi cuûa moät con ngöôøi, chöùa
chaát voâ vaøn khoán khoù, traùi yù, khoå saàu. Chæ coù söï hy sinh
vaø töø boû haún mình môùi laøm cho ngöôøi ta soáng haïnh
phuùc vaø ñem haïnh phuùc ñeán cho ngöôøi khaùc ñöôïc. Vaäy
tieân vaøn, con caàn bieát soáng nhaãn naïi. Moãi ngöôøi coù
hoaøn caûnh rieâng, coù noãi khoå cuûa chính mình. Töø cuoäc
soáng ñeán con ngöôøi, chaû maáy khi ai ai cuõng ñöôïc nhö
yù. Bí quyeát haïnh phuùc laø nhaãn naïi vôùi khoå giaù cuûa mình.


“Nhaãn moät chuùt soùng yeân gioù laëng,
Luøi moät böôùc bieån roäng trôøi cao”


“Coâng cha nhö nuùi Thaùi Sôn
Nghóa meï nhö nöôùc trong nguoàn chaûy ra”


Moät caâu ca dao thaät yù nghóa ñaõ aên saâu vaøo loøng con töø thöôû coøn eâ a taäp ñaùnh vaàn, nhöng khi lôùn leân, con coøn nghieäm thaáy hình töôïng cha nhö nuùi, meï nhö nöôùc
nguoàn laïi gôïi leân moät chöõ “nhaãn”. Thaät vaäy, phaûi gaàn
heát 2 phaàn 3 ñôøi ngöôøi, con môùi ñaùnh vaàn ñöôïc chöõ
nhaãn trong cuoäc ñôøi ba meï.
Nuùi söøng söõng, beàn vöõng vôùi thôøi gian: Laø coâng cuûa
ba ñoù ñaõ taàn taûo tìm keá möu sinh ñeå taïo neân cuûa caûi
vaät chaát caùch löông thieän, ñeå nuoâi con lôùn khoân, aên
hoïc thaønh taøi.
Nöôùc nguoàn chaúng caïn vôi duø chia ñi ngaøn nhaùnh:
Laø tình cuûa meï ñaõ traûi daøi suoát naêm thaùng ñôøi con,
coäng theâm 9 thaùng 10 ngaøy töôïng hình aâm thaàm
trong loøng meï.
Neáu con coù ñöôïc nhö ngaøy hoâm nay, taát caû ñeàu nhôø
coâng ôn bieån trôøi cuûa ba me,ï ñaõ nhaãn naïi chôø con lôùn
töøng ngaøy, chôø con khoân töøng giôø. Böôùc ñöôøng coâng
danh cuûa con nhuoäm traéng maùi toùc ba, ghi neáp nhaên
treân traùn meï. Cho neân, tröôùc khi con daùm töï haøo veà
thaønh coâng cuûa mình, thì thaønh quaû aáy phaûi ñöôïc
thaønh kính daâng leân ba meï ñaàu tieân vaø treân heát.


Š Caûm ôn ba meï vì tình yeâu vöõng beàn nhö nuùi, daït
daøo nhö nöôùc nguoàn ñoå traøn treân ñôøi con.


KIEÂN NHAÃN
DAÃN LOÁI VAØO ÑÔØI


Baøi vieát:


VAÊN HIEÅN SDB




VÔÙI CHUÙT NIEÀM TIN


Thuyeàn eâm troâi boãng ñaâu baõo noåi
Con nhoïc nhaèn cheøo choáng heát hôi


Tinh thaàn, theå xaùc ñaõ raõ rôøi
Thaày vaãn nguû! Thaày ôi, thöùc daäy!


Haõy thöùc daäy cuøng con leøo laùi
Soùng doàn, thuyeàn nghieâng ngaû cheânh veânh


Bieån theùt gaøo, gioù quaät vaøo thaân
Thaày vaãn nguû! Thaày ôi, thöùc daäy!


Chæ moät lôøi gioù yeân beå laëng
Nhö chöa töøng ñaõ coù phong ba


Quyeàn naêng Thaày maïnh meõ toû ra
Treân soùng bieån, thieân nhieân, vaïn vaät…


Thaày quay laïi nhìn con nhö traùch:
Thaày treân thuyeàn, chöù ôû ñaâu xa!


Cöù vöõng tin, gioâng baõo seõ qua
Chuùt gian khoù ño loøng moân ñeä.


Thaày thaáy ñoù, con nhö kieán nhoû
Chaïy voøng treân vung noùng moät mình


Con queân raèng: vôùi chuùt nieàm tin
Haït caûi nhoû dôøi non, laáp bieån.


Xin ban theâm cho con loøng meán
Nieàm tin khoâng coøn bieát nghi nan


Giöõa gian truaân loøng vaãn vöõng vaøng
Beân con, coù Thaày – nguoàn söùc maïnh.


KYÙ ÖÙC CUÛA TRAÙI TIM


Khi caàm buùt vieát veà tÌnh meï,
Traùi tim thoån thöùc ngheïn ngaøo,
Nhôù thöông naêm thaùng thöôû nao,
Baøn tay meï daét con töøng böôùc.


Con coøn beù neân naøo hieåu ñöôïc,
Nhöõng baên khoaên trong aùnh maét moûi moøn,
Thöông con möa naéng sôùm hoâm,
Meï taàn taûo nuoâi con aên hoïc.


Meï daàu trong tim gian lao vaø khoù nhoïc,
Luoân nôû nuï cöôøi ñeå con ñöôïc bình an,
Coù meï con chaúng sôï nguy nan,
Vì tình meï luoân cho con nieàm hy voïng.


Meï ôi!... con seõ khoâng queân nhöõng gian nan lao nhoïc
Con seõ ghi saâu aân nghóa bieån trôøi,
Ñeå mai naøy tung caùnh khaép muoân nôi,
Ñôøi con luoân vui nhö naéng hoàng töôi nheù.


Con taï ôn Chuùa vì ñôøi con coù meï,
Con nguyeän caàu cho bao em beù moà coâi,
Vì phaän ñôøi ñeïp nhaát meï ôi,
Laø nhöõng thaùng naêm cuûa thôøi thô aáu.


t h ô
NG


UY
EÂN


Q
UY


EÂN
, F


M
A


QU
YØN


H
AN


H,
F


M
A


19TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 13




SOÁ 13 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 20


Lòch söû cuoäc ñôøi cuûa moãi moät ngöôøi trong chuùng ta ñöôïc ghi laïi baèng nhöõng kyû nieäm töø thuôû sô sinh, töø luùc caát böôùc vaøo ñôøi trong voøng tay meï,
chaäp chöõng ra ngoaøi ngoõ theo chaân cha... Coù
leõ chuùng ta seõ chaúng bao giôø khoân lôùn vaø “trôû
thaønh ngöôøi” neáu khoâng ñöôïc nuoâi döôõng vaø
daïy doã töø chính nhöõng “con ngöôøi thöïc söï”.
Hoï khoâng ai khaùc hôn laø nhöõng nhaø giaùo duïc
ñaàu tieân cuûa moãi ngöôøi chuùng ta: caùc baäc cha
meï trong gia ñình.


Traùch Nhieäm nuoâi daïy Con caùi
Ít nhaát moät laàn trong ñôøi ta caûm thaáy xaáu hoå
khi nghe moät ai ñoù noùi vaøo maët mình laø “con
nhaø voâ giaùo duïc”. Vaø bieát bao nhieâu baäc phuï
huynh ñaõ “soâi maùu” leân vì nghe thieân haï ruûa
xaû con em cuûa mình theo kieåu nhö theá. Cha
meï duø ôû tuoåi naøo ñi nöõa cuõng seõ caûm thaáy
buoàn khoå vì vieäc giaùo duïc con caùi. Ngöôøi xöa
kheùo traùch nhöõng ai thieáu traùch nhieäm daïy doã
con caùi baèng caâu noùi khaù chua chaùt: “Nuoâi con
chaúng daïy chaúng raên. Thaø raèng nuoâi... lôïn cho
aên laáy loøng”.
Thöïc teá vieäc “nuoâi con” khoâng deã vaø vieäc “daïy
con” caøng phöùc taïp hôn. Nhieàu baäc cha meï duø
ñaõ heát loøng maø con caùi vaãn cöù “ñi theo ñöôøng
cuûa chuùng”. Ngöôøi ta laïi thoát leân: “Cha meï
sinh con, Trôøi sinh tính!” Nghó cho cuøng thì
chuyeän “trôøi sinh tính” ôû ñaây cuõng laø lyù do:
Con caùi duø chæ baèng haït caùt trong loøng meï hay
laø moät anh ñeïp trai, moät coâ xinh gaùi, moät tay
ma coâ hoaëc moät keû ngaây ngoâ khôø khaïo... taát
caû ñeàu laø nhöõng “con ngöôøi”, nhöõng “nhaân vò”
ñoäc ñaùo, coù phaåm giaù ñaùng ñöôïc toân troïng,
caàn ñöôïc yeâu thöông, nuoâi döôõng, daïy doã cho
xöùng vôùi phaän laøm ngöôøi. Tuy vaäy nhieàu khi
traùch nhieäm naøy quaù naëng neà vaø vaát vaû, ñaõ
khieán cho nhieàu ngöôøi ngaøy nay lo sôï hôn.
Giöõa theá giôùi ngaøy moät vaên minh hieän ñaïi vaø
sung tuùc, nhieàu ngöôøi suy nghó raèng: con caùi
laø “nguyeân nhaân” gaây toán phí thôøi gian, tieàn
cuûa, söùc löïc... cuûa mình. Vaäy neáu phaûi laäp gia
ñình thì toát nhaát laø ñöøng neân coù con (!) Vaø tieác
thay töø ñoù ngöôøi ta laïi ñi... nuoâi “choù kieång” vì
chuùng ngoan ngoaõn vaø deã baûo; duø raèng khoaûn


DUØ PHAÛI ÑÖÔNG ÑAÀU VÔÙI NHÖÕNG KHOÙ
KHAÊN TO LÔÙN TRONG TRAÙCH NHIEÄM


GIAÙO DUÏC CON CAÙI, CAÙC BAÄC CHA MEÏ
CAÀN PHAÛI CAN ÑAÛM GIAÙO DUÏC CON CAÙI


NHÖÕNG GIAÙ TRÒ CHÍNH YEÁU CUÛA ÑÔØI
NGÖÔØI...”


(Toâng thö veà gia ñình F.C, soá 37)


Baøi vieát:


AN PHONG SDB


CHA MEÏ
nhaø giaùo duïc


ÑAÙNG YEÂU




chi phí toán keùm cuõng na naù nhö nuoâi con, nhöng khoaûn
traùch nhieäm thì nheï nhaøng hôn nhieàu, ngoaøi vieäc ñaêng kyù
vôùi Sôû Thuù Y vaø vieäc giöõ cho chuùng noù ñöøng suûa nhaëng xò
laøm phieàn haøng xoùm(!)
Nôi caùc gia ñình coâng giaùo, caùc em nhoû hay haùt raèng:“Xin
caûm taï Cha, xin caûm ôn Trôøi ñaõ ban cho ñôøi con coù meï
cha...”. Coù leõ caùc em caûm thaáy may maén ñöôïc sinh ra
treân ñôøi, trong moät gia ñình, coù ngöôøi lo chaêm soùc nuoâi
döôõng. Nghe caùc em nhoû haùt, nhieàu baäc cha meï ñaõ röng
röng nöôùc maét. Coù leõ hoï caûm thaáy hôn ai heát “söù meänh”
cuûa mình: “Ba seõ laø caùnh chim, ñöa con bay thaät xa. Meï
seõ laø caønh hoa cho con caøi leân ngöïc...” Taát caû nhöõng
ñieàu maø ngöôøi ta caûm nghieäm trong haïnh phuùc nhö theá
khoâng töï nhieân maø coù ñöôïc; thöù haïnh phuùc coù theå phaûi
ñöôïc gaày döïng töøng ngaøy trong gia ñình baèng tình yeâu
thöông, loøng kieân nhaãn, söï tha thöù, söï toân troïng, thaùi ñoä
soáng coù traùch nhieäm... hôn laø baèng toan tính thieät hôn
nôi haïnh phuùc thieân veà caù nhaân vaø lôïi loäc vaät chaát.
Ñeán ñaây seõ coù ngöôøi leân tieáng raèng: “Nhöng maø ñôøi
soáng khoù khaên laém, vì con caùi, vì gia ñình, vì xaõ hoäi, vì...
vaân vaân vaø vaân vaân” Trong taát caû moïi söï, chuùng ta coù
theå nhìn ra nhöõng khoù khaên tröôùc maét vaø laâu daøi. Tuy
vaäy, thöïc teá cho thaáy raèng khoâng phaûi vì coù khoù khaên
maø moïi söï trôû neân “khoâng theå thöïc hieän ñöôïc”. Quan
troïng laø, noùi nhö nhaø taâm lyù Viktor Frankl, “coù moät lyù do
ñeå soáng”: Ai coù moät lyù do ñeå soáng, ngöôøi ñoù coù theå vöôït
qua moïi thöù trôû ngaïi. Trong nhaõn quan kitoâ giaùo, “lyù do
ñeå soáng” chính laø ôn goïi cuûa moãi ngöôøi, nhö caâu giaùo lyù
thuôû naøo: Ta soáng ôû ñôøi naøy ñeå nhaän bieát, yeâu meán vaø
thôø phöôïng Chuùa cuøng thöông yeâu moïi ngöôøi nhö anh
em, cuøng nhau xaây döïng moät xaõ hoäi toát ñeïp vaø cuøng
höôùng ñeán haïnh phuùc ñôøi sau. Lyù do ñeå soáng baäc hoân
nhaân nhö moät ôn goïi laø vì: caûm nghieäm mình ñöôïc môøi
goïi coäng taùc vôùi Thieân Chuùa trong tình yeâu thöông ñaëc
bieät vôùi moät ngöôøi baïn ñôøi, ñeå tieáp tuïc duy trì vaø phaùt
trieån söï soáng vaø vì söï soáng coøn cuûa nhaân loaïi. Vaø nhö theá
ta coù theå noùi raèng: töông lai caû theá giôùi naøy phuï thuoäc vaøo
nhöõng ñöùa treû ñang naèm trong vaønh noâi ñong ñöa döôùi
nhöõng maùi nhaø ñôn sô, hôn laø vaøo nhöõng chuù cuùn con deã
thöông cuøng caùc ñoâi uyeân öông tung taêng treân phoá roäng,
hoaëc nhöõng con meøo ñöôïc vuoát ve aâu yeám töø baøn tay
nhöõng chuû nhaân sang troïng, ñoûng ñaûnh vaø coâ ñôn trong
nhöõng caên hoä ñaét tieàn.
Trôû laïi vôùi ñôøi thöôøng cuøng nhöõng gia caûnh “chaïy mieáng
aên töøng böõa”, vôùi ñoâi vai gaày taàn taûo möa naéng cuûa meï
vaø vôùi ñoâi baøn chaân traàn ñaày buïi baëm söông gioù cuûa cha,
chuùng ta sao maø queân ñöôïc nhöõng lao nhoïc cuûa baäc laøm
cha meï. Ngoaøi traùch nhieäm mang ra aùnh saùng nhöõng
sinh linh beù boûng, hoï coøn phaûi lo laøm sao ñeå cho chuùng
“neân ngöôøi”. Chuùng ta coù theå hình dung ra möùc ñoä vaát
vaû ra sao vôùi baäc phuï huynh, vì lyù do naøo ñoù, chæ coù moät
thaân moät mình lo cho con caùi. Ngöôøi ta coù theå deã daøng
hieåu ñöôïc söï khaùc bieät giöõa nhöõng gioït nöôùc maét cuûa
ngöôøi meï ngheøo buoân thuùng baùn böng nghe tin con thi
ñaäu Ñaïi hoïc vaø cuûa ngöôøi meï giaøu coù sang troïng bieát
raèng con mình bò baét vaøo traïi giam vì “dính” ma tuùy. Coù
leõ chaúng coù moät thöù phí toån naøo coù theå mua ñöôïc nieàm
vui hay traû giaù cho noãi ñau maø caùc baäc cha meï ñaõ nhaän
ñöôïc trong nhöõng tröôøng hôïp treân. Coù chaêng ngöôøi ta
caàn noùi nhieàu hôn ñeán “söï ñeàn ôn - baùo hieáu” cuûa con
caùi vôùi cha meï mình qua thaùi ñoä soáng ñuùng vaø coù traùch


nhieäm vôùi ngöôøi khaùc nhôø giaùo duïc toát. Ngöôøi ta coù theå
“xem quaû bieát caây” vaäy.


Kieân nhaãn trong Giaùo duïc Con caùi
Moät ñieàu cuõng thaät deã hieåu vaø cuõng deã chaáp nhaän cho
caùc baäc cha meï neáu nhö hoï coù nhöõng phuùt caùu giaän,
böïc töùc, khoù chòu vôùi con caùi. Ngöôøi ta chöù coù phaûi
thaùnh thaàn ñaâu! Nhöng ngöôøi phaøm cuõng coù theå trôû
thaønh thaùnh nhaân töø nhöõng coáng hieán troåi vöôït vaø nhaân
ñöùc tuyeät vôøi. Söï hy sinh vaát vaû cuûa cha meï coù theå laø lyù
do chính ñaùng ñeå hoï ñöôïc “tuyeân döông”, nhöng thöû
hoûi coù maáy baäc phuï huynh ñaáu tranh ñoøi cho ñöôïc caùi
“quyeàn ñöôïc tuyeân döông coâng traïng vì ñaõ laøm troøn
boån phaän vôùi con caùi”? Ñoù laø “thieân chöùc” vaø khoâng ai
coù theå thay theá vai troø vaø traùch nhieäm thieâng lieâng cuûa
caùc baäc cha meï trong gia ñình.
Nhieàu baäc cha meï than raèng cuoäc soáng ngaøy caøng vaên
minh, nhöng xem ra caøng khoù khaên hôn ñeå daïy doã con
caùi neân ngöôøi. Caâu chuyeän veà giaùo duïc ñaõ laøm hao toán
bao nhieâu giaáy möïc vaø coâng khoù cuûa caùc nhaø nghieân
cöùu. Traùch nhieäm thuoäc veà ai trong vieäc giaùo duïc caùc
theá heä töông lai? Caâu traû lôøi coù theå daønh cho moät nhoùm,
moät coäng ñoàng hay cho caû theá giôùi, trong hoaøn caûnh vaø
vaên hoùa rieâng bieät. Noùi laø “khoâng ai coù theå thay theá vai
troø vaø traùch nhieäm thieâng lieâng cuûa caùc baäc cha meï”,
chuùng ta khoâng muoán ñoå doàn taát caû moïi söï cho caùc baäc
laøm cha meï vaø boû qua traùch nhieäm cuûa nhöõng ngöôøi
khaùc trong xaõ hoäi. Coù moät ñieàu maø ngöôøi ta khoâng theå
boû qua: Gia ñình, caùi noâi cuûa söï soáng vaø laø “phoøng ñaøo
taïo” cho moät con ngöôøi böôùc vaøo cuoäc ñôøi. Ngaønh taâm
lyù sö phaïm qua nhieàu nghieân cöùu khaùc nhau cho thaáy
raèng gia ñình luoân coù aûnh höôûng maïnh meõ ñeán cuoäc
soáng vaø nhaân caùch cuûa töøng caù nhaân con ngöôøi, vì ñaõ
taïo ra nhöõng aûnh höôûng vaø aán töôïng ñaàu tieân veà caùc giaù
trò ñaïo ñöùc tinh thaàn, löông taâm, söï thích nghi qua caùc
moái töông quan nhaân vò, söï löïa choïn caùc giaù trò vaø haønh
ñoäng theo caùc chuaån möïc phuø hôïp vôùi ñaïo ñöùc vaø vaên
hoùa... maø moät caù nhaân coù theå mang theo suoát cuoäc ñôøi.
Tuy tieán trình hoäi nhaäp vaøo xaõ hoäi coøn tuøy thuoäc vaøo
nhieàu yeáu toá khaùc nöõa cuûa vaên hoùa coäng ñoàng, cuûa muïc
tieâu vaø caùch thöùc ñaøo luyeän con ngöôøi, nhöng xeùt cho
cuøng, neáu khoâng coù neàn taûng caên baûn ñaïo ñöùc naøo ñoù töø
trong gia ñình, moät caù nhaân seõ gaëp phaûi nhieàu trôû ngaïi
hôn ñeå vui soáng trong ñôøi, nhaát laø trong loái soáng duy vaät
chaát ngaøy nay.
Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaolo II ñaõ vieát: «Duø phaûi ñöông
ñaàu vôùi nhöõng khoù khaên, maø ngaøy nay laïi thöôøng laø
nhöõng khoù khaên to lôùn trong traùch nhieäm giaùo duïc con
caùi, baäc cha meï caàn phaûi tin töôûng vaø can ñaûm giaùo
duïc con caùi hoï theo nhöõng giaù trò chính yeáu cuûa ñôøi
ngöôøi. Treû em phaûi lôùn leân trong moät söï töï do chaân
chính tröôùc caùc cuûa caûi vaät chaát, bieát choïn moät neáp
soáng giaûn dò vaø khaéc khoå, vì xaùc tín maïnh meõ raèng: “giaù
trò cuûa con ngöôøi laø do caùi mình laø, hôn laø do caùi mình
coù”» (Toâng thö veà gia ñình Familiaris Consortio, soá 37).
Neáu noùi nhö Thaùnh Irene:“Vinh quang cuûa Thieân Chuùa
chính laø con ngöôøi ñöôïc soáng”, thì moïi ngöôøi coù theå
suy nghó raèng: haïnh phuùc cuûa cha meï seõ laø vieäc “neân
ngöôøi” vaø söï khoân lôùn cuûa con caùi. Coâng lao cuûa cha meï
naøo ai daùm queân. Cha meï ôi, xin haõy luoân laø nhöõng nhaø
giaùo duïc thaân yeâu trong ñôøi cuûa chuùng con!


TRANG GIAÙO DUÏC


21TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 13




nhöng chieác gioû ñaõ bò
raùch toaïc do vieäc giaèng
co khieán tieàn trong gioû
bò rôi tung toùe ra ñöôøng.
Moät soá ngöôøi ñi xe maùy
vaø caû nhöõng ngöôøi daân
gaàn ñoù ñaõ aøo ra giöõa
ñöôøng löôïm soá tieàn “töø
trôøi” naøy. Ngöôøi ñaøn oâng
chæ bieát thaãn thôø nhìn!


Treân maïng, nhieàu ñoäc
giaû ñaõ bình luaän vôùi
nhieàu yù kieán khaùc nhau:
ñoàng caûm, phaûn ñoái,
hay caû phaãn noä nöõa...
Chôït hình aûnh veà mieáng
boït bieån laïi uøa veà taâm trí
toâi. Neáu nhö ñöôïc ngaâm
trong nöôùc saïch, mieáng
boït bieån naøy seõ huùt ñaày
nöôùc. Sau ñoù laïi ñaët
noù vaøo moät dung dòch


khaùc, noù khoâng theå huùt
ñöôïc theâm gì vì ñaõ ñaày suõng nöôùc.


Nhöng seõ ra sao neáu mieáng boït bieån neáu ngay töø ñaàu
noù bò nhuùng chìm trong nöôùc buøn dô baån vaø huùt ñaày
buøn? Coù caùch naøo ñeå “thay ñoåi” noù khoâng, hay vónh
vieãn noù chaát chöùa söï xaáu khieán khoâng theå huùt ñöôïc
chaát toát naøo nöõa?


Lyù thuyeát veà “mieáng boït bieån” chaát vaán toâi veà nhöõng
ñöùa treû “nghieän game”, “chaùt chít”, vaø caû nhöõng
ngöôøi hoâi cuûa. Caùch naøo ñoù hoï ñaõ bò ngaám buøn! Lieäu
coøn nieàm hy voïng naøo cho söï caûi hoaù neân ngöôøi toát?


Neáu mieáng boït bieån ngaâm trong buøn...
Neáu mieáng boït bieån huùt ñaày chaát buøn, thì chaéc chaén
noù khoâng coøn khoaûng roãng ñeå coù theå huùt theâm chaát
naøo khaùc nöõa, cho duø ñoù laø thöù nöôùc trong laønh, vaø


SOÁ 13 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 22


BÍ MAÄT TRONG
PHÖÔNG PHAÙP
GIAÙO DUÏC CUÛA
DON BOSCO LAØ
NIEÀM XAÙC TIN
VAØO HAÏT MAÀM
“CHAÂN, THIEÄN,


MYÕ” TRONG
TAÂM HOÀN


CAÙC THANH
THIEÁU NIEÂN,
VÌ BAÛN CHAÁT


CON NGÖÔØI LAØ
HÌNH AÛNH CUÛA


THIEÂN CHUÙA


mieáng boït bieån
Ra sao


Neáu...


Trong nhöõng tuaàn ñaàu thaùng 6 vöøa qua, maïng Yahoo
ñaõ ñöa nhieàu tin thaät
aán töôïng. Ñieàu laøm toâi
löu yù laø nhöõng maåu tin
veà hình phaït cho nhöõng
ñöùa treû vaø veà nhöõng
ñoàng tieàn “töø trôøi”.


Nhöõng doøng tin
thôøi söï
Trong baûn tin “Toâi
thaø mang tieáng aùc vôùi
con!” (Tuoåi Treû thöù
tö 15.06.2011) keå laïi
chuyeän anh N. ñaõ baét
hai con trai, moät ñöùa
lôùp 10, ñöùa kia lôùp 7, boø
töø tieäm Internet veà nhaø
tröôùc söï chöùng kieán cuûa
nhöõng ngöôøi ñi ñöôøng.
Anh duøng hình phaït naøy ñoái vôùi con vì nghó raèng mình
ñaõ heát caùch. Thöïc vaäy, duø gia ñình khoâng khaù giaû,
anh chò ñaõ ñaàu tö heát möùc cho con hoïc taäp, chæ mong
chuùng neân ngöôøi. Vaø anh chò cuõng khoâng ngaïi mua
daøn vi tính cho con hoïc taïi nhaø, nhöng vì ham chôi
“game online” neân caû hai caäu con ñaõ nhieàu laàn troán
hoïc ñi chôi. Sau nhieàu laàn bò “baét gaëp taïi traän”, chuùng
höùa heïn roài laïi taùi phaïm, laàn naøy anh quyeát cho con
“uoáng lieàu thuoác ñaéng”, nhöõng mong chuùng vì xaáu hoå
maø thay ñoåi. Anh noùi: “...Toâi bieát chuùng seõ giaän toâi,
nhieàu ngöôøi seõ cho toâi laø quaù ñaùng, nhöng chaúng thaø
toâi aùc vôùi con, chöù mai naøy chuùng vì game maø troäm
cöôùp roài vaøo tuø thì maát con maø nhuïc laém”.


Baûn tin thöù hai keå veà söï kieän xaûy ra treân ñòa baøn Tp.
Hoà Chí Minh. Moät ngöôøi ñaøn oâng ñaõ giöõ chaët ñöôïc gioû
xaùch cuûa mình khoûi söï cöôùp giöït cuûa hai teân cöôùp,


Baøi vieát:


NGOÏC YEÁN
FMA




TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 13 23


TRANG GIAÙO DUÏC
ngöôïc laïi. Chính trong hieän töôïng ñoái nghòch naøy ñaõ
môû loái cho toâi suy tö veà phöông phaùp giaùo duïc cuûa
Don Bosco.


Thöïc teá, kinh nghieäm giaùo duïc giôùi treû thuoäc lôùp bình
daân ñaõ cho pheùp Don Bosco tieáp xuùc vôùi nhieàu haïng
ngöôøi treû khaùc nhau, töø nhöõng em töû teá ñeán nhöõng
em thuoäc thaønh phaàn baát haûo. Ruùt tæa töø nhieàu chuïc
naêm laên loän trong theá giôùi ngöôøi treû, Don Bosco ñaõ
xaùc ñònh raèng moâi tröôøng laø moät trong nhöõng yeáu toá
toái quan troïng, quyeát ñònh cho thaønh coâng giaùo duïc
cuûa ngaøi. Moät moâi tröôøng giaàu tính nhaân baûn vaø tinh
thaàn, moät moâi tröôøng maø luoân coù söï ñoàng haønh yeâu
thöông cuûa nhaø giaùo duïc laø ñieàu kieän toái caàn ñeå giuùp
caùc ngöôøi treû tieáp thu nhöõng giaù trò toát, yeâu thích söï
thieän. Nhöng coù leõ seõ laø “ñoát giai ñoaïn” neáu khoâng
tröng ra moät “bí maät” khaùc: Don Bosco ñaõ laøm gì ñeå
öùng duïng “sö phaïm mieáng boït bieån” neáu ñoái töôïng
ñaõ lôõ huùt chaát buøn.


Ñi töø moät ñieån hình cuï theå laø caäu thieáu nieân Mi-ca-
en Ma-go-ne, ñöùa treû ñöôïc xem laø “ñaïi ca” cuûa moät
nhoùm treû buïi ñôøi. Don Bosco gaëp Mi-ca-en Ma-go-ne
taïi traïm xe löûa vaø sau ñoù tieáp nhaän em vaøo Nguyeän
Xaù Valdocco.


Tröôùc tieân, Don Bosco khoâng voäi “tieâm” vaøo “mieáng
boït bieån naøy” chaát toát, nhöng ñaët mieáng boït bieån aáy
ra khoûi buøn, baèng caùch ñaët caäu thieáu nieân naøy vaøo moâi
tröôøng toát laø Nguyeän xaù, ñeå caäu vui chôi thoaû thích vôùi
caùc troø chôi vaø sinh hoaït vôùi caùc baïn. Cuøng luùc, ngaøi
cho moät hoïc sinh coù haïnh kieåm toát ñoàng haønh vôùi
Mi-ca-en Ma-go-ne. Soáng trong moâi tröôøng Nguyeän
Xaù toát laønh, chaát buøn nôi Mi-ca-en Ma-go-ne “khoâ”
daàn, hôn nöõa, noù coøn ñöôïc goät röûa lieân tuïc bôûi doøng
nöôùc trong saïch laø göông soáng toát cuûa caùc baïn hoïc,
cuûa caùc nhaø giaùo duïc, cuûa moâi tröôøng soáng vui töôi.
Roài cho ñeán moät ngaøy, Mi-ca-en Ma-go-ne bò khuûng
hoaûng khi thaáy caùc baïn mình luùc naøo cuõng vui töôi,
hoàn nhieân, coøn trong luùc loøng caäu laïi tróu naëng nhöõng
baát an, doàn neùn, nhöõng kyù öùc xaáu cuûa quaù khöù vôùi
maëc caûm toäi loãi. Nhaän thaáy thôøi ñieåm ñaõ chín muoài,
Don Bosco ñaõ can thieäp baèng nhöõng höôùng daãn taâm
linh, giuùp caäu ñoùn nhaän bí tích Hoøa giaûi vaø Thaùnh Theå.
Cuoái cuøng, Mi-ca-en Ma-go-ne ñaõ loät xaùc ñeå trôû thaønh
moät hoïc sinh göông maãu, toát laønh.


Trong con ngöôøi, coù haït maàm cuûa Chaân,
Thieän, Myõ


Bí maät trong phöông phaùp giaùo duïc cuûa Don Bosco
laø nieàm xaùc tín vaøo haït maàm “CHAÂN, THIEÄN, MYÕ”
trong taâm hoàn cuûa caùc thanh thieáu nieân, bôûi vì baûn
chaát con ngöôøi laø hình aûnh cuûa Thieân Chuùa. Cho duø
chaúng may huùt phaûi chaát buøn, thì daãu sao buøn cuõng
vaãn laø thöù töø beân ngoaøi, neân nieàm tin cuûa Don Bosco
veà haït maàm söï thieän coù trong baûn chaát con ngöôøi vaãn
khoâng heà bò nao nuùng.


Chính nôi taâm loøng con ngöôøi mang haït maàm cuûa
Thieân Chuùa, neân moät khi nhöõng haønh ñoäng Chaân,
Thieän, Myõ ñöôïc thöïc hieän, loøng con ngöôøi seõ trôû neân
meàm maïi, ñöôïc ñaùnh ñoäng, ñöôïc chinh phuïc. Do vaäy,
moät söï kieän, moät cöû chæ ñeïp, moät cuoäc gaëp gôõ vôùi
ai ñoù, moät lôøi noùi... ñeàu coù theå laø noát nhaïc cuûa Thieân


Chuùa ñang rung leân, ñeå loøng con ngöôøi ñöôïc baét nhòp,
ñöôïc hoaùn caûi.


Chaúng theá maø ai ai cuõng ngaû muõ ngöôõng phuïc ngöôøi
Nhaät qua naïn thieân tai ñoäng ñaát vaø soùng thaàn maáy
thaùng qua: duø töøng phuùt ñoái dieän vôùi côn ñoùi, vôùi
söï soáng coøn, theá maø, töø ngöôøi giaø ñeán treû con vaãn
kieân nhaãn xeáp haøng chôø ñeán löôït mình ñeå ñöôïc mua
soá löông thöïc ít oûi. Maëc duø traéng tay, nhöng khoâng
ngöôøi Nhaät naøo ñöa tay ñuïng tôùi nhöõng “hoøm tieàn”
khoâng phaûi cuûa mình, ñang laên loùc beân ñöôøng.


Tin vaøo nhöõng haït maàm söï thieän nôi loøng con ngöôøi,
neân Don Bosco vaø nhöõng con caùi ngaøi khoâng bao
giôø maát ñi nieàm tin, nieàm hy voïng. Hoï tieáp tuïc gieo
nhöõng haønh ñoäng ñeïp, gieo söï thaät vaø tình thöông
meán.


Nieàm tin vaøo röøng caây ñang lôùn leân


Ñang khi nhieàu ngöôøi treû huyû hoaïi cuoäc ñôøi cuûa chính
mình, hay cuûa ngöôøi khaùc, gaây bao thöông ñau cho
con ngöôøi vaø xaõ hoäi, thì vaãn coøn ñoù nhöõng ngöôøi treû
ñang tích cöïc soáng toát vaø laøm nhöõng haønh vi ñeïp
trong cuoäc soáng.


Toâi ñaõ caûm ñoäng bieát bao khi chöùng kieán moät hoïc
sinh lôùp 10, teân Tuyeát Nhi, sinh hoaït trong Khaùnh Leã
Vieän Tam Haø, ñaõ ñem moät thuøng phaàn thöôûng trong
suoát thôøi hoïc caáp II ñeå taëng cho caùc hoïc sinh Phoå
Caäp. Em keå raèng ba meï thöôøng nhaéc em nhôù ñeán vaø
laøm chuùt gì ñoù cho ngöôøi ngheøo.


Toâi cuõng röng röng khi nhôù laïi haønh vi cuûa moät em heø
phoá theo hoïc lôùp Phoå Caäp taïi coäng ñoaøn cuûa caùc sô
Con Ñöùc Meï Phuø Hoä Nam Hoaø. Ba meï em raát ngheøo
vaø khoâng tìm ñöôïc choã troï. Vaäy maø ñaõ 10 giôø ñeâm,
em vaãn goõ cöûa nhaø caùc sô ñeå nhôø sô traû laïi 20.000 ñ
cho chò sinh vieân trong löu xaù. Ñaây laø soá tieàn bò soùt laïi
trong boä quaàn aùo maø em môùi ñöôïc chò cho saùng nay.


Toâi cuõng raát phaán khích khi ñoïc moät soá ñeà xuaát maø
caùc baïn treû ñaõ gôûi cho caùc sô Con Ñöùc Meï Phuø Hoä
trong ngaøy Beá Maïc Naêm Thaùnh 15.05.2011. Caùc baïn
ñeà nghò caùc sô toå chöùc nhieàu nhöõng chuyeán thieän
nguyeän, vaø xin ñöôïc tieáp tay vôùi caùc sô trong coâng
taùc töø thieän naøy.


Thì ra vaãn coøn ñoù nôi ñaùy saâu cuûa loøng ngöôøi nhöõng
haït maàm cuûa Chaân-Thieän-Myõ.


Toâi raát thích caâu ngaïn ngöõ Anh: “Baïn coù theå ñeám
ñöôïc soá haït trong moät traùi taùo, nhöng baïn khoâng theå
ñeám ñöôïc soá traùi sinh ra töø nhöõng haït naøy”. Duø con
ngöôøi coù bò huùt phaûi chaát buøn, toâi tin raèng vaãn coøn ñoù
haït maàm Chaân, Thieän, Myõ nôi taâm hoàn hoï. Toâi nhuû
loøng seõ chaúng bao giôø maát ñi nieàm tin vaøo con ngöôøi
vaø nieàm hy voïng vaøo moät röøng caây ñang moïc leân.


Toâi mong öôùc moät ngaøy naøo ñoù nhöõng vieäc thieän,
nhöõng cöû chæ ñeïp, seõ trôû thaønh nhöõng ñieàu bình
thöôøng trong cuoäc soáng, ñeå roài nhöõng cuoäc ñôøi duø ñaõ
lôõ huùt phaûi buøn, cuõng seõ gaëp ñöôïc moâi tröôøng toát ñeå
laøm cho nhöõng chaát baån ñoù khoâ ñi, ñöôïc goät röûa cho
môùi bôûi nhöõng doøng nöôùc tinh khieát cuûa tình ngöôøi.
Toâi tin nhöõng mieáng boït bieån mang buøn aáy coù luùc laïi
ñöôïc huùt ñaày nhöõng ñieàu toát ñeïp vaø cao quyù.




24 SOÁ 13 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM


Khi coøn laø moät caäu hoïc sinh phoå thoâng, vaøo moät buoåi chieàu cuoái thaùng naêm, luùc ñang treân ñöôøng ñi hoïc veà, toâi boãng giaät baén ngöôøi
kinh haõi vôùi tieáng quaùt: “Cheát meï maøy ñi
thaèng khoán naïn, bieán ñi cho khuaát maét
tao...” Ñoù laø tieáng cuûa anh T. maéng con voïng
ra töø nhaø gaàn nôi toâi ôû. Anh cho thaèng beù
“aên” ñuû thöù teä haïi nhaát treân ñôøi vaø sau ñoù laø
moät traän ñoøn chí töû vôùi vaøi cuù ñaám ñaù tuùi buïi
vaøo ñaàu, vaøo maët... Chò K. meï thaèng beù cuõng
huøa theo: “Ñaùng ñôøi, ai baûo khoâng nghe lôøi...
Caù khoâng aên muoái caù öôn maø... Ñaùnh cheát
meï noù ñi!” OÂng baø ta thöôøng daïy, “Thuaän
vôï thuaän choàng taùt bieån ñoâng cuõng caïn”,
tuy nhieân chaéc phaûi loaïi tröø tröôøng hôïp naøy
thoâi!?


Thaèng beù toäi nghieäp chæ coøn bieát khoùc... Nhìn
thaèng beù khoán khoå khoùc töùc töôûi, toâi thaáy xoùt
xa laém maø khoâng bieát laøm gì. Toâi hoûi thaêm
söï vieäc thì ñöôïc baø noäi ñöùa beù keå: “Maáy hoâm
tröôùc, khi thaèng beù mang soå lieân laïc veà vôùi
keát quaû bò ôû laïi lôùp thì boá meï noù khoâng ngaøy
naøo maø khoâng ñaùnh khoâng chöûi noù.” Noùi
xong baø cuï thôû daøi vaø keát luaän: “Gioáng y heät
thaèng boá noù hoài nhoû, cuõng laøm bieáng, cuõng
hoïc doát y nhö vaäy...”


Kieân nhaãn trong giaùo duïc con caùi
Baát cöù thôøi naøo vaø ôû ñaâu, ñôøi soáng gia ñình
luoân coù nhöõng noãi khoå taâm: vôï choàng maâu
thuaãn baát hoøa, coâng vieäc laøm aên gaëp khoù
khaên truïc traëc, beänh taät, hoaïn naïn töï nhieân
xaûy ñeán,... Vaø moät trong nhöõng noãi khoå taâm
maø haàu heát caùc gia ñình, caùc baäc laøm cha
laøm meï gaëp phaûi ñoù laø con caùi khoâng nghe
lôøi; teä hôn chuùng coøn caõi laïi hoaëc choáng ñoái.


Ñeå vieäc giaùo duïc ñaït tôùi keát quaû toát, chaéc
chaén cha meï phaûi laøm nhieàu ñieàu laém: lo
cho con ñöôïc aên hoïc, laøm göông saùng, laáy
tình yeâu thöông maø söûa daïy, caàu nguyeän cho
con... Song song ñoù, moät thaùi ñoä caàn thieát,
khoâng theå khoâng coù maø caùc baäc phuï huynh
phaûi trang bò cho mình: ñoù laø söï kieân nhaãn ñeå
hieåu con caùi! Bôûi theo Abraham Lincoln: “Taát
caû moïi thaønh coâng ñeàu coù söï kieân nhaãn” vaø
theo Saint Exupery: “Ñöøng bao giôø maát kieân
nhaãn, vì ñaây laø chieác chìa khoùa cuoái cuøng môû
ñöôïc cöûa.”


Kieân nhaãn laø moät nhaân ñöùc thieát yeáu. Thieáu noù, ngöôøi ta khoâng
theå soáng noåi giöõa moät theá giôùi ñaày baát toaøn. Khi gaëp ñieàu traùi yù,
ngöôøi khoâng kieân nhaãn seõ noåi ñieân, caùu gaét vôùi taát caû nhöõng ai
hoï tieáp xuùc, hoaëc loøng daï seõ boàn choàn ñi ñöùng khoâng yeân, taâm
trí baát an. Soren Kierkegaard, thaàn hoïc gia danh tieáng ngöôøi
Ñan Maïch thöôøng noùi raèng: tính khoâng kieân nhaãn laø coäi reã sinh
ra moïi toäi loãi.


Nghieäm töø baûn thaân cuûa moãi ngöôøi, haún ai cuõng thaáy vieäc söûa
ñöôïc moät neát xaáu khoâng phaûi laø ñieàu deã. Raát nhieàu laàn ta quyeát
ñònh söûa ñoåi moät khuyeát ñieåm naøo ñoù, nhöng quyeát taâm ñoù chæ
ñöôïc moät vaøi ngaøy hay moät vaøi tuaàn leã laø cuøng, roài sau ñoù vaãn
chöùng naøo taät naáy. Vôùi baûn thaân, ta coøn phaûi kieân nhaãn, huoáng
hoà laø ñoái vôùi con caùi. Treû con thöôøng ham chôi vaø mau queân, neân
noùi moät laàn thoâi thì chöa ñuû, nhöng caàn nhaéc ñi noùi laïi. Töông
töï nhö kinh nghieäm uoán caây: neáu khoâng kieân nhaãn, nheï nhaøng,
ta chaúng nhöõng khoâng coù ñöôïc daùng caây nhö yù, maø coøn laøm
gaõy nhaùnh, cheát caønh. Ngöôøi xöa cuõng töøng khuyeân nhuû: “Duïc
toác baát ñaït” (Voäi vaõ seõ khoâng thaønh). Caàn coù thôøi gian vaø vieäc
nhaéc baûo ñeå nhöõng lôøi khuyeân nhuû thaám daàn vaøo ñaàu oùc cuûa treû.
Ñöøng bao giôø thaát voïng vaø naûn chí trong vieäc uoán naén söûa daïy
con caùi, bôûi vì ñoù laø moät ôn goïi, moät thieân chöùc cao caû maø Chuùa


“ÑÖØNG BAO GIÔØ MAÁT KIEÂN NHAÂN, VÌ
ÑAÂY LAØ CHIEÁC CHÌA KHOÙA CUOÁI CUØNG


MÔÛ ÑÖÔÏC CÖÛA”
Saint-Exupery


Vui ñuøa beân con caùi


Bí quyeát
cuoäc ñôøi


Baøi vieát:


HAÛI ÑAÊNG SDB


KHOÂNG BAO GIÔØ BOÛ CUOÄC




TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 13 25


ñaõ daønh cho chuùng ta, nhöõng baäc laøm cha laøm meï.


Trong laù thö muïc vuï cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc Vieät Nam
naêm 2008, nôi soá 12 chuùng ta ñoïc thaáy: “Vaán ñeà giaùo
duïc cuûa xaõ hoäi hieän nay chæ lo chaïy theo baùo caùo, thaønh
tích, baèng caáp, chæ lo nhoài nheùt nhöõng gì maø “ngöôøi lôùn
muoán” hôn laø nhöõng gì maø “treû thô caàn”, moät neàn giaùo
duïc ñaùnh maát truyeàn thoáng toát ñeïp töø ngaøn xöa “tieân
hoïc leã, haäu hoïc vaên”, moät neàn giaùo duïc nhan nhaûn caûnh
“thaày giaùo duïc baèng baïo löïc, troø toân sö troïng ñaïo baèng
ñaám ñaù”. Ñoù phaûi chaêng laø moät “thaûm kòch nghieâm
troïng ñe doïa töông lai cuûa giaùo hoäi, xaõ hoäi vaø daân toäc
Vieät Nam”


Ñoïc nhaän ñònh cuûa caùc Ñöùc Giaùm muïc vaø so chieáu vôùi loái
öùng xöû cuûa anh T. vaø chò K, haún ngöôøi ñoïc caûm thaáy xoùt
xa. Do ñoâi vôï choàng khoâng maøng tôùi vieäc hoïc, neân raát coù
theå con caùi cuûa anh chò cuõng thieáu söï chaêm soùc vaø ñoàng
haønh ñeå coù theå chu toaøn vieäc hoïc cuûa chuùng... Thaùnh
Ambrosio noùi: “Kieân nhaãn chòu ñöïng laø söï troïn laønh cuûa
ñöùc aùi.” Thaùnh Gioan Thaùnh Giaù daïy raèng: “Moãi khi coù
ñieàu gì baát maõn hoaëc khoù chòu xaûy ñeán, anh em haõy nhôù
laïi Chuùa Kitoâ ñaõ chòu ñoùng ñinh vaø haõy nín laëng.” Coøn
thaùnh Joseù Escriva thì khuyeân: “Baïn ñöøng bao giôø traùch
phaït moät loãi phaïm naøo ñoù khi vaãn coøn ñang böïc töùc – haõy
ñôïi cho ñeán hoâm sau, hoaëc laâu hôn nöõa. Sau ñoù, haõy bình
tónh thöïc hieän vieäc quôû traùch vôùi moät chuû yù tinh roøng.
Baïn seõ ñöôïc lôïi ích nhôø moät lôøi thaân aùi hôn laø moät traän
caõi vaõ daøi ba giôø ñoàng hoà.”


Meï Ma-ga-ri-ta vaø caäu Gio-an Bosco
Nôi meï Ma-ga-ri-ta, meï cuûa Don Bosco, chuùng ta tìm
thaáy moät maãu göông raát xöùng ñaùng cho caùc baäc cha meï
trong vieäc kieân nhaãn ñeå hieåu con caùi:


Thôøi nieân thieáu, caäu Gio-an Bosco luoân bieát phuï giuùp gia
ñình baèng nhöõng vieäc nhö cheû cuûi, nhoùm beáp, xaùch nöôùc,
queùt nhaø, chaø röûa chuoàng boø, daét boø ra ñoàng, canh chöøng
baùnh trong loø nöôùng... Sau khi chu toaøn nhöõng coâng vieäc
laët vaët ñoù roài, caäu lieàn phoùng moät maïch ñi chôi vôùi caùc
baïn... Moät chieàu noï, Gio-an veà nhaø sôùm hôn thöôøng leä,
maùu me ñaàm ñìa treân maët caäu. Trong moät vaùn ñaùnh
khaêng, caäu ñaõ bò khuùc caây do moät thaèng baïn quaát thaúng
caùnh bay truùng vaøo moät beân maù. Meï Magarita raát lo laéng,
vöøa saên soùc veát thöông cho con vöøa noùi:


- Sôùm muoän gì cuõng coù ngaøy con trôû veà nhaø vôùi moät
con maét ñaõ loøi troøng. Sao con laïi cöù chôi chung vôùi luõ
con trai aáy? Con bieát roõ laø chaúng moät ñöùa naøo trong
boïn chuùng laø con nhaø töû teá caû maø!


- Neáu chæ laø ñeå laøm vui loøng meï thì con seõ khoâng trôû laïi
chôi vôùi boïn chuùng nöõa! Nhöng meï coù bieát khoâng?
Moät khi con chôi chung vôùi chuùng, chuùng toû ra ñaøng
hoaøng hôn nhieàu. Coù moät soá töø maø chuùng khoâng
vaêng ra nöõa.


Vaø meï Magarita ñeå maëc cho caäu tieáp tuïc.
(Trích trong taùc phaåm Don Bosco, moät tieåu söû môùi, “Ñaùnh khaêng vaø
ñoå maùu” cuûa taùc giaû Teresio Bosco)


Kính thöa quyù vò. Khi söï vieäc khoâng dieãn ra nhö chuùng
ta mong muoán, khi con ñöôøng ta ñi xem ra quaù goà gheà,
nhieàu ñoài doác khoâng theå tieáp tuïc, khi nhöõng quyeát taâm
döôøng nhö laøm ta thaát voïng, ta haõy nghæ ngôi, neáu caàn,
nhöng ñöøng bao giôø boû cuoäc. Bôûi kieân nhaãn laø bí quyeát
cuûa söï thaønh coâng!


TRANG GIAÙO DUÏC


Xe buyùt laø moät phöông tieän giao thoâng phoå bieán, khaù thuaän lôïi. Nhieàu ngöôøi ñaõ choïn xe buyùt laøm phöông tieän di chuyeån moãi ngaøy
ñeå ñi hoïc, ñi laøm... Vì laø phöông tieän coâng coäng,
choán ñoâng ngöôøi, neân caàn theå hieän nhöõng neùt
vaên minh, lòch söï khi ñi xe buyùt. Xin chia seû vôùi
baïn moät vaøi caùch öùng xöû treân xe buyùt.


Duø leân tröôùc hay sau, ñieàu ñaàu tieân caàn löu yù:
nhöôøng gheá öu tieân cho ngöôøi lôùn tuoåi, phuï nöõ
mang thai vaø ngöôøi khuyeát taät. Seõ laø teá nhò bieát
maáy khi baïn saün saøng ñöùng leân nhöôøng choã cho
ngöôøi tuy tôùi sau nhöng caàn hôn baïn, chaúng haïn
nhö ngöôøi beänh, ngöôøi giaø caû hay phuï nöõ mang
thai.


Choã ñoâng ngöôøi, khoâng gian nhoû, vieäc trao ñoåi
hay noùi chuyeän caàn vöøa phaûi, ñuû nghe, ñöøng to
quaù seõ laøm phieàn tôùi ngöôøi xung quanh. Thöïc teá,
coù nhieàu ngöôøi taän duïng thôøi gian treân xe buyùt ñeå
thö giaõn hay chôïp maét moät chuùt sau nhöõng caêng
thaúng vaø vaát vaû cuûa coâng vieäc.


Cuõng theá, khi nghe hay goïi ñieän thoaïi, neân laøm
caùch vaén goïn, nheï nhaøng, chính yeáu. Traû lôøi to
quaù hoaëc taùn gaãu trong ñieän thoaïi laø vieäc neân
traùnh ôû choã ñoâng ngöôøi. Chuyeän rieâng, caàn kín
ñaùo.


Theá giôùi ñaõ töøng ca ngôïi tính giaøu nhaân baûn cuûa
ngöôøi Nhaät. Duø trong caûnh ngheøo ñoùi, tuùng thieáu,
vaãn thanh thaûn, lòch thieäp xeáp haøng chôø ñeán löôït
mình. Ñieàu ñoù khoâng theå xaûy ra cho chuùng ta moãi
khi leân xuoáng xe buyùt sao? Söï voäi vaøng, chen laán
hay xoâ ñaåy vöøa nguy hieåm, vöøa boäc loä nhaân caùch
cuûa ngöôøi laøm.


Vaên hoùa öùng xöû treân xe buyùt cuõng laø ñieàu khaù
quan troïng, haõy bieát ñeå thöïc hieän cho ñuùng.
Ngöôøi coù vaên hoùa luoân bieát öùng xöû ñeïp ôû moïi nôi
vaø hoï luoân ñeå laïi nhöõng aán töôïng khoù queân.


Ñi xe buyùt Baøi vieát: THIEÂN HAÈNG FMA




Toâ-ma laø moät caäu beù teá nhò, vui töôi. Caäu laïi khoâng coù anh chò laãn em, suoát ngaøy caäu chæ luaån quaån beân cha meï, vaø hoï thöông caäu voâ cuøng.Toâ-ma cuõng bieát raát roõ ñieàu naøy, chæ coù moät ñieàu caäu khoâng
haøi loøng, ñoù laø cha meï caäu chæ lo laøm vieäc vaø laøm vieäc, ñeán noãi caäu
khoâng theå tin raèng hoï seõ coù phuùt naøo daønh cho caäu.


“Khoâng coù thôøi gian”
Toâ-ma thöôøng xem ti vi moät mình, caû khi coù boùng ñaù. Sau khi xem
boùng ñaù chaùn, caäu chaïy ñeán meï: “Meï ôi, ra ñaây chôi vôùi con ñi!”
Meï caäu aâu yeám noùi: “Kho baùu cuûa meï, con khoâng thaáy meï ñang
laøm vieäc sao? Meï khoâng coù thôøi gian.”
Caäu chaïy laïi vôùi ba: “Ba ôi, ñeán chôi vôùi con ñi!”. Ba caäu luoân tay
laøm vieäc, vöøa noùi: “Con trai yeâu, ba khoâng coù thôøi gian, ba ñang
baän”. Vaø thöïc söï nhöõng maåu ñoái thoaïi theá naøy vaãn thöôøng xaûy ra.


- Meï ôi, meï ra haùt karaoke chung vôùi con ñi, coù nhieàu baøi haùt
hay laém.


- Toâ-ma ôi, meï khoâng coù thôøi gian, meï coøn phaûi ñaùnh boùng ñoâi
giaày cuûa con nöõa neø.


- Ba ôi, ba chôi ñaùnh daáu oâ chöõ vôùi con khoâng?
- Ba khoâng coù thôøi gian ñeå chôi, Toâ-ma. Ba phaûi ñem raùc ñi ñoå.


Thuøng raùc ñaày quaù roài!
- Meï ôi, trôøi noùng quaù, meï con mình ñi aên kem ñi!
- Con yeâu, meï phaûi doïn deïp goïn gheõ laïi phoøng cuûa con nöõa.


Meï khoâng coù thôøi gian.
- Vaäy ba vôùi con chaïy xe ñaïp ñua nghe ba?
- OÀ, ba khoâng coù thôøi gian, con trai. Ba phaûi ñi caét coû ngoaøi


vöôøn, noù moïc cao gaàn ngaäp ñaàu roài!


Gaõ phuø thuyû trong tuû
“Ba khoâng coù thôøi gian, meï khoâng coù thôøi gian...” daäm


chaân phuïng phòu moät luùc, Toâ-ma chaïy leân phoøng. Ñaù
vaøo quaû boùng töôûng töôïng, caäu chæ öôùc mong coù moät


quaû boùng thaät vaø cuù ñaù vöøa roài ít nhaát laøm beå moät caùi
gì ñoù, cho boõ côn töùc giaän ñang buøng noå trong


loøng.
Naèm vaät treân giöôøng, caäu vôùi


tay laáy cuoán saùch maø dì uùt
môùi taëng ngaøy sinh nhaät.


Cuoán saùch mang töïa
ñeà “Gaõ phuø thuyû


trong tuû”, phía
döôùi saùch ghi chuù
raèng gaõ phuø thuyû


naøy seõ laøm cho cöôøi
thay vì sôï haõi. “Moät gaõ


phuø thuyû!” Toâ-ma nghó trong ñaàu,
vaø caäu thoát leân nieàm mô öôùc: “Ta
öôùc coù moät gaõ phuø thuyû”. Töï nhieân
tröôùc maët caäu xuaát hieän moät gaõ phuø
thuyû nhoû beù, laéc lö nhö moät con laät
ñaät, maùi toùc ñen buø xuø vôùi nhöõng
moùng tay daøi ñeán 20 cm, gaõ nôû


moät nuï cöôøi xaáu xí vaø aùnh maét
nhìn xoaùy vaøo caäu: “Thöa


toân chuû, ngaøi laø vò vua huøng
maïnh cuûa toâi. Tuy raèng uy


quyeàn cuûa ngaøi chöa toû loä, nhöng xin cöù ra leänh,


MOÄT TRONG NHÖÕNG BÍ MAÄT LAØM CHO
GIA ÑÌNH HAÏNH PHUÙC LAØ VIEÄC DAØNH


THÔØI GIAN CHO NHAU. ÑAÂY LAØ BOÅN
PHAÄN CUÛA CAÙC BAÄC CHA MEÏ VAØ CAÛ


NHÖÕNG THAØNH VIEÂN TRONG GIA ÑÌNH


FERRERO BRUNO


Chuyeån ngöõ:
NGOÏC YEÁN FMA


GAÕ PHUØ THUÛY
TOÂ-MA &




toâi seõ vaâng thi haønh”.
Toâ-ma nhoeûn mieäng cöôøi:“Ta muoán nhaø ngöôi laøm moät
ñieàu gì ñoù cho ba meï ta, ñeå hoï khoâng theå noùi raèng
khoâng coù thôøi gian cho ta nöõa”.
Gaõ phuø thuyû ñöa tay leân ngöïc, cuùi gaäp mình ñaùp: “Thöa
toân chuû, moïi söï seõ dieãn ra nhö ngaøi muoán”. Vaø gaõ bieán
maát. Vöøa luùc aáy, tieáng meï caäu vang leân goïi caäu xuoáng
duøng böõa toái.


Caâu thaàn chuù
Trong böõa aên toái, Toâ-ma laáy laøm laï vì chaúng thaáy coù söï
gì khaùc thöôøng caû. Caäu goïi meï: “Meï ôi, ñi ra xem ti vi
ñi meï. Coù ñaù banh hay laém naøy!” – “Meï ñang phaûi voäi
röûa ñoáng cheùn ñóa, roài coøn lo uûi ñoà”. “Ba ôi, mình chôi
troø chôi ñaáu thuyeàn ñi ba!” – “Con chôi moät mình ñi.
Ba khoâng coù thôøi gian con aø, ba muoán söûa laïi caùi voøi
nöôùc cuûa nhaø veä sinh tröôùc khi ñi nguû”.
Toâ-ma laåm baåm: “Laïi khoâng coù thôøi gian. Neáu coù gaõ
phuø thuyû ôû ñaây thì...” Khi caäu beù chöa kòp döùt lôøi, chôït
coù tieáng ñoäng vang leân “psss!” gioáng nhö khi ngöôøi ta
chích vaøo moät quaû bong boùng. Thaân theå cuûa ba Toâ-ma
boãng döng co ruùt laïi moät nöûa. Boä quaàn aùo trôû neân roäng
thuøng thình nhö theå cuûa moät gaõ khoång loà. Thaáy vaäy, meï
caäu la leân: “Giorgio, chuyeän gì xaûy ra vôùi anh vaäy?”.
Meï caäu ñònh ñöùng leân giuùp, thì moät tieáng “psss!” laïi
vang leân, vaø baø cuõng bò co ruùt laïi nhö theá. Tröôùc tình
caûnh ñoù, caû hai ñeàu keâu leân: Khoâng theå nhö theá ñöôïc!
Nhöng roài ba caäu noùi: “Toâi phaûi söûa laïi caùi voøi nöôùc ñaõ,
chaúng coù gì xaûy ra caû”. Theá roài, tay buùa tay kìm, oâng
leo leân gheá. Tuy nhieân, tieáng ñoäng laïi vang leân vaø ngöôøi
oâng laïi caøng nhoû hôn. Meï cuûa Toâ-ma giôø ñaây sôï haõi
thöïc söï, nhöng oâng choàng bình tónh traán an: “Em yeâu,
khoâng gì phaûi lo laéng, chuùng ta seõ tìm ra giaûi phaùp. Baây
giôø, Toâ-ma, con ñi nguû ñi!”
Toâ-ma ñi nguû maø loøng roái bôøi. Hoaù ra gaõ phuø thuyû chaúng
laøm thay ñoåi tình theá. Vaø caäu cuõng baét ñaàu lo laéng: Lôõ
ba meï cheát thì sao? Caäu seõ moà coâi vaø seõ bò baùn laøm
noâ leä...


Gaõ phuø thuyû ñoàng hoà quaû laéc
Caàm cuoán saùch ma thuaät, Toâ-ma thì thaàm: “OÂng phuø
thuyû ôi, chaùu khoâng muoán ba meï bò nhö theá ñaâu. Haõy
gôõ hoï khoûi lôøi nguyeàn naøy ñi”. Töï nhieân hình aûnh gaõ
phuø thuyû treân bìa saùch chuyeån ñoäng, gaõ caát gioïng the
theù: “Chæ coù moät caùch duy nhaát laø caäu haõy ñi mua moät
ít thôøi gian cho ba meï caäu”. “Nhöng chaùu bieát mua
ôû ñaâu?”. “Ta khoâng bieát ñieàu ñoù, caäu haõy hoûi gaõ phuø
thuyû ñoàng hoà quaû laéc”.
Ngay laäp töùc, Toâ-ma nhoûm daäy, laáy töø con heo ñaát soá
tieàn tieát kieäm, caäu chaïy moät maïch ñeán choã gaõ phuø thuyû
ñoàng hoà quaû laéc. Caäu goõ cöûa caùch lòch söï. Moät gioïng
noùi phaùt ra töø maët chieác ñoàng hoà quaû laéc: Caäu muoán gì?
Toâ-ma keå laïi söï tình vaø sau cuøng, caäu hoûi mua ít thôøi
gian. Gaõ phuø thuyû traû lôøi: “Haõy giöõ laïi soá tieàn cuûa caäu,
ngöôøi ta khoâng theå mua thôøi gian, nhöng chæ coù theå
trao ban noù maø thoâi”. Toâ-ma toû ra khoâng hieåu vaø gaõ
phuø thuyû giaûi thích: “Töø ngaøy mai, caäu coù theå giuùp ba
meï cuûa mình baèng caùch laøm taát caû nhöõng gì maø moät
caäu con trai ôû tuoåi caäu coù theå laøm: giöõ ngaên naép caên
phoøng vaø ñoà chôi cuûa caäu thay vì vaát chuùng khaép nôi,


TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 13 27


TRANG GIAÙO DUÏC
doïn baøn aên, laøm coû, ñoå raùc... Roài caäu seõ thaáy ba meï caäu
coù thôøi gian cho caäu vaø cho chính hoï”.
Gaõ phuø thuyû ñoàng hoà quaû laéc döùt lôøi. Toâ-ma trôû veà nhaø vaø
leo leân giöôøng, tuy nhieân, tröôùc ñoù caäu ñaõ nheï vaën kim
baùo thöùc luùc 6 giôø. Saùng hoâm sau, ba meï Toâ-ma ngaïc
nhieân nhìn thaáy böõa ñieåm taâm ñaõ doïn saün, tuû, baøn, gheá ñaõ
lau buïi, chai söõa ñaët treân baøn, tôø baùo ñaõ gaáp goïn ôû choã cuûa
ba, vaø dó nhieân Toâ-ma ñaõ quaàn aùo chænh teà ñeå ñeán tröôøng.
Boãng “Vuum!”, ba meï caäu trôû veà voùc daùng bình thöôøng.
Cuoäc phieâu löu ñaõ chaám döùt, caû ba oâm nhau vui veû. Töø ñoù,
moïi ngöôøi trong nhaø Toâ-ma ñeàu traùnh ñeå khoâng bao giôø
noùi caâu: “Toâi khoâng coù thôøi gian”.


NHÖÕNG CHÆ DAÃN SÖ PHAÏM


Kinh nghieäm aån giaáu trong caâu chuyeän
Moät trong nhöõng bí maät laøm cho gia ñình haïnh phuùc heä
taïi ôû vieäc daønh thôøi gian cho nhau. Ñaây cuõng laø boån phaän
ñoái vôùi moãi ngöôøi.
Thoâng thöôøng, vieäc laøm cho ngöôøi khaùc haïnh phuùc vaø
vieäc quan taâm ñeán nhu caàu cuûa tha nhaân vaãn ñoøi ta phaûi
maát thôøi gian. Tình yeâu thaät thì luoân coù tính hoã töông,
nghóa laø ñoøi coù söï cho ñi vaø nhaän laõnh. Toâ-ma caûm thaáy
nhu caàu caàn thieát ñöôïc cha meï gaàn guõi, caäu tröïc giaùc
thaáy soáng trong gia ñình coù nghóa laø “lôùn leân cuøng nhau”
vaø khoâng thöïc söï toát neáu cha meï luùc naøo cuõng chæ lo cho
coâng vieäc. Cuoái caâu chuyeän, Toâ-ma hieåu ra raèng, chính
caäu cuõng cuõng traùch nhieäm caùch naøo ñoù veà haïnh phuùc gia
ñình, vaø thôøi gian cho ñi laø moät trong nhöõng vieân gaïch caên
baûn cho haïnh phuùc cuûa gia ñình.


Caâu hoûi ñoái thoaïi
Sau khi ñaët vaøi caâu hoûi ñeå hoïc sinh traû lôøi veà noäi dung caâu
chuyeän, giaùo lyù vieân coù theå thaûo luaän vôùi treû veà caùc vaán
ñeà, nhö:


- Ñieàu Toâ-ma muoán laø cha meï caäu daønh thôøi gian ôû vôùi
caäu nhieàu hôn coù hôïp lyù khoâng? Taïi sao?


- Cha meï caùc em ñaõ coù thaùi ñoä naøo vôùi caùc em? Theo
em, cha meï ñaõ daønh ñuû thôøi gian cho em khoâng?


- Neáu ba meï em baän roän, em coù bieát vì sao?
- Laøm con trong gia ñình, em coù theå giuùp ñôõ nhöõng gì


ñeå cha meï em coù theâm thôøi gian?


Hoaït ñoäng
1. Moãi hoïc sinh veõ moät ñoàng hoà treân giaáy, treân ñoù em


ghi chuù thôøi gian em daønh cho töøng coâng vieäc.
2. Giaùo lyù vieân coù theå môøi vaøi em trình baøy veà “caùch söû


duïng thôøi gian” cuûa mình, vaø thaûo luaän veà tính hôïp lyù
cuûa chuùng, ñoàng thôøi môøi goïi caùc em laøm caùch naøo
ñeå chia seû vôùi gia ñình veà thôøi gian cuûa mình trong
vieäc tham gia vaøo nhöõng vieäc coâng vieäc chung trong
gia ñình.


Kinh Thaùnh keå laïi
Giaùo lyù vieân keå cho hoïc sinh veà ñoaïn phuùc aâm Chuùa Gieâsu
röûa chaân cho caùc moân ñeä (Ga 13,1-17) vôùi yù khai trieån:
tình yeâu lôùn thì luoân phuïc vuï vaø chia seû. Cha meï trong gia
ñình laø moät ví duï ñieån hình.




Dieãn ñaøn veà gia ñình trong trang web- cuûa ngaønh taâm lyù coù moät baøi cuûa moät em hoïc sinh vieát taëng ba mình: “Con yeâu ba, ngöôøi thaày vó ñaïi nhaát ñaõ daïy cho con soáng.”
Taàm quan troïng cuûa Gia ñình trong Giaùo duïc
Gia ñình laø nhaân toá ñaàu tieân vaø voâ cuøng quan troïng trong quaù
trình phaùt trieån vaø hoaøn thieän nhaân caùch moãi caù nhaân. Cha meï
khoâng chæ giaùo duïc con caùi baèng tình yeâu vaø söï chaêm soùc, giaùo
duïc veà ñaïo ñöùc vaø vaên hoaù, maø quan troïng hôn laø daïy con caùi
soáng caùch soáng laøm ngöôøi, daïy cho con thaønh ‘nhaân’, moät ñieàu
maø xaõ hoäi vaø tröôøng hoïc khoâng theå thay theá ñöôïc. Ñoù chính laø gia
saûn lôùn nhaát maø cha meï coù theå ñeå laïi laøm nguoàn voán cho con caùi
böôùc vaøo ñôøi vaø xaây döïng töông lai. Theo Tieán só Leâ Ngoïc Vaên,
trong 3 chöùc naêng cuûa gia ñình thì chöùc naêng giaùo duïc - xaõ hoäi
hoaù cuûa gia ñình coù vai troø quan troïng trong vieäc hình thaønh nhaân
caùch treû em. Thoáng keâ toäi phaïm hoïc trong nhöõng naêm gaàn ñaây
cho thaáy soá thanh thieáu nieân coù nguoàn goác töø gia ñình buoân baùn,
laøm aên baát hôïp phaùp chieám 50.49%; gia ñình coù ngöôøi phaïm toäi
hình söï chieám 45.6%. Treû em hö coù nguoàn goác töø gia ñình khoâng
toát laønh chieám 86.6%.... Nhöõng ñöùa treû naøy chöa kòp böôùc vaøo
ñôøi ñaõ thaát baïi vi thieáu ‘nguoàn voán caên baûn vaø quan troïng’ aáy.


Giaùo duïc baèng Tình yeâu thöông
Nhöng giaùo duïc con baèng caùch naøo? Ñoù laø moät
caâu hoûi thaät hoùc buùa ñoái vôùi baäc laøm cha meï ngaøy
hoâm nay, trong boái caûnh vaên hoùa, xaõ hoäi phöùc taïp
nhö hieän nay. Ngöôøi ta tìm ñuû caùch ñeå caäp nhaät
hoùa caùc phöông phaùp giaùo duïc con caùi caùch toát
nhaát, nhöng coù moät phöông phaùp raát ñôn giaûn vaø
töï nhieân, naèm trong baûn chaát cuûa moãi ngöôøi laøm
cha meï maø chaúng ai quan taâm laém ñoù laø: giaùo duïc
baèng tình yeâu töø thuôû naèm noâi. Tình yeâu cuûa cha
meï ñoái vôùi em beù töø luùc sinh ra cho ñeán luùc 3 tuoåi
laø moät tình yeâu raát ñeïp, raát töï nhieân, ñôn giaûn vaäy
ñoù, nhöng laïi haøm chöùa moät yù nghóa saâu xa vaø moät
quyeát ñònh voâ cuøng quan troïng trong cuoäc ñôøi ñöùa
treû naøy. Ñieàu naøy ñöôïc taâm lyù hoïc ñeà caäp ñeán raát
nhieàu trong thuyeát gaén boù cuûa Bowlby.


Theo Bowlby (xem S. Paluzzi, Manuale di
psicologia, Urbaniana University Press, Roma
2003, 178-192), töông quan ñaàu ñôøi cuûa moät thai
nhi vôùi cha meï laø moät yeáu toá mang tính quyeát ñònh
trong vieäc hình thaønh nhaân caùch, caên tính caù nhaân,
quan nieäm soáng, vaø töông quan lieân vò cuûa moät
con ngöôøi trong suoát cuoäc ñôøi cuûa hoï. Bình thöôøng
töông quan naøy boäc loä roõ hôn trong söï gaén chaët
giöõa em beù vaø ngöôøi meï, vì meï gaàn guõi vaø chaêm
soùc em nhieàu hôn. Baát cöù ñöùa treû naøo ban ñaàu
cuõng coù nhöõng nhu caàu cô baûn: ñöôïc nuoâi döôõng,
voã veà, chaêm soùc, ñöôïc gaàn guõi, aâu yeám, ñöôïc nguû
nghæ, vui chôi. Meï laø ngöôøi ñaùp öùng nhöõng nhu caàu


naøy, vì vaäy, töông quan lieân vò ñaàu tieân cuûa moät em beù sô sinh
laø töông quan vôùi ngöôøi meï. Meï laø ‘theá giôùi khaùc’ ñaàu tieân em
caûm nhaän ñöôïc vaø em thaáy ñöôïc ngoaøi theá giôùi rieâng mình; laø
nôi coù nhöõng töông taùc qua laïi qua gioïng noùi, anh maét; laø nôi em
nhaän ñöôïc tình yeâu thöông, söï aâu yeám, chaêm soùc; laø nôi em caûm
nhaän ñöôïc söï che chôû, söï an toaøn giöõa theá giôùi xung quanh ñaày
xa laï. Nhöõng caûm nghieäm vaø nhöõng kinh nghieäm coù ñöôïc trong
giai ñoaïn ñaàu ñôøi naøy cho ñeán luùc ba tuoåi seõ daàn daàn ñònh hình
trong ñöùa treû moät moâ hình veà moái töông quan lieân vò, töø ñoù, caùc
moái töông quan khaùc seõ ñöôïc ñöùa treû seõ xaây döïng vaø phaùt trieån
theo moâ hình neàn taûng naøy (töông quan vôùi nhöõng ngöôøi chung


SOÁ 13 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 28


NEÁU TÖÔNG QUAN GIÖÕA CHA MEÏ VAØ CON
CAÙI TRONG GIA ÑÌNH LAØ MOÄT TÖÔNG


QUAN TOÁT ÑEÏP VAØ TROØN ÑAÀY NGAY TÖØ KHI
CON CAÙI COØN NHOÛ, THÌ KHI LÔÙN LEÂN, ÑÖÙA
TREÛ SEÕ BÖÔÙC VAØO CUOÄC SOÁNG DEÃ DAØNG


HÔN, SEÕ COÙ NHIEÀU KHAÛ NAÊNG THAØNH
COÂNG TRONG COÂNG VIEÄC VAØ TRONG CUOÄC


SOÁNG, VAØ NGÖÔÏC LAÏI


Baøi vieát:


ÑÌNH PHÖÔÙC SDB


MEÏ
GIA TAØI CUÛA




TRANG GIAÙO DUÏC


TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 13 29


quanh, baïn beø, xaõ hoäi, vôùi ngöôøi baïn ñôøi cuûa mình, hay
nhöõng ngöôøi seõ coù traùch nhieäm veà mình nhö beà treân
chaúng haïn).


Neáu töông quan naøy laønh maïnh vaø troøn ñaày, khi lôùn leân
ñöùa treû seõ böôùc vaøo cuoäc soáng deã daøng hôn, seõ coù nhieàu
khaû naêng thaønh coâng trong vieäc laøm vaø trong cuoäc soáng.
Ngöôïc laïi, neáu töông quan ban ñaàu naøy khoâng ñöôïc suoân
seû, seõ coù nhieàu nguy cô ñoå vôõ vaø thaát baïi sau naøy. Nhö
vaäy môùi coù vaán ñeà taïi sao coù nhöõng ngöôøi coù baûn laõnh,
daïn dó, töï tin, côûi môû vaø deã thaønh ñaït, ngöôïc laïi thì coù
nhöõng ngöôøi maëc caûm, thieáu töï tin, soáng nhöõng caûm xuùc
maâu thuaãn, sôï haõi, kheùp kín, thaäm chí soáng moät caùch
coâ laäp, maëc duø khaû naêng hoï khoâng thua keùm ai. Nhöõng
ngöôøi naøy hoï khoâng chæ thaát baïi veà maët xaõ hoäi, ngheà
nghieäp, veà giao tieáp maø coøn thaát baïi ngay trong töông
quan tình yeâu vôùi ngöôøi baïn ñôøi cuûa hoï. Maàm moáng cuûa
loái dieãn taû naøy naèm ôû moâ hình neàn taûng vöøa ñöôïc ñeà caâp
ôû treân.


Vôùi tình yeâu maãu töû, chaúng ngöôøi meï naøo laïi khoâng
thöông yeâu chaêm soùc con caùi mình. Theá nhöng ñoâi luùc
vì hoaøn caûnh gia ñình, vì coâng vieäc laøm aên, vì thieáu hieåu
bieát, ngöôøi ta voâ tình taïo cho ñöùa con cuûa mình nhieàu tieàn
ñeà ‘tieâu cöïc’, laø maét xích ñaàu tieân keùo theo nhöõng maét
xích keá tieáp ñaày nhöõng khoù khaên trong cuoäc ñôøi cuûa noù.


Haõy Daønh thôøi gian cho Con caùi
Dó nhieân vì coâng vieäc laøm aên, vì con ñoâng, nhieàu luùc ngöôøi
meï khoâng ñaùp öùng ñöôïc troïn veïn nhöõng nhu caàu cuûa ñöùa
con trong tuoåi aáu thô naøy, cuõng laø ñieàu deã hieåu. Töø saùng
sôùm ñaõ phaûi mang con ñeán vöôøn treû, hay giao cho oâng
baø, anh chò chaêm soùc giuøm. Môùi maáy thaùng tuoåi, ñöùa
treû ñaõ phaûi traûi qua kinh nghieäm baát an, sôï haõi, vì ngoaøi
ngöôøi meï ra, moïi ngöôøi ñoái vôùi em ñeàu laø xa laï. Em maát
ñi ñieåm töïa, em caûm thaáy khoâng an taâm, vì khoâng coù meï
beân caïnh. Toái veà ñöôïc gaëp meï, haïnh phuùc nhöng laïi sôï
haõi meï seõ ñi xa, nhöõng kinh nghieäm ñoù cöù theá daàn daàn
hình thaønh trong ñöùa treû söï baát an, caûm giaùc bò boû rôi,
vaø khi ñaõ tröôûng thaønh, em vaãn luoân caàn vaø tìm kieám söï
che chôû cuûa moät ai ñoù. Trong tình yeâu nhöõng ngöôøi naøy
khoâng bao giôø haïnh phuùc, vì hoï nôm nôùp lo sôï bò boû rôi,
sôï maát ñi ngöôøi mình yeâu, vì hoï ñang moâ phoûng laïi tình
yeâu maø hoï nhaän ñöôïc töø nôi meï mình luùc coøn beù.


Hoaëc coù nhöõng ngöôøi meï raát thöông con vaø muoán con
mình luoân phaûi coá gaéng vöôn leân, phaûi laøm toát hôn, neân
hay so saùnh noù vôùi ñöùa treû khaùc: con khoâng ngoan nhö
thaèng Bi con Dì UÙt, hoaëc con khoâng hoïc gioûi baèng anh
con...Moãi laàn beù laøm loãi, thay vì aân caàn söûa daïy, meï laïi
maéng xoái xaû... Trong taâm trí cuûa ñöùa beù coøn traéng trong
luùc aáy ghi nhaän raèng: toâi thua keùm ngöôøi khaùc, toâi khoâng
laøm ñöôïc gì heát..., töø ñoù maëc caûm töï ti lôùn daàn, vaø vì
thieáu töï tin moãi laàn baét tay laøm moät vieäc gì quan troïng laø
baét ñaàu nghó ñeán chuyeän thaát baïi.


Khoâng thieáu nhöõng ngöôøi meï treû thöôøng töï haøo raèng: con
toâi noù gioûi laém, noù chaúng caàn meï gì heát, toái noù nguû vôùi
ai cuõng ñöôïc...,nhöng ai bieát raèng, ñöùa beù aáy ñang chòu
ñöïng moät söï coâ laäp khuûng khieáp trong noäi taâm, toû ra laø
‘toâi baát caàn vì meï ñaâu coù ngoù ngaøng gì ñeán toâi’.


Seõ coøn nhieàu vaø raát nhieàu nhöõng cöû chæ thaät nhoû aáy trong
ñôøi soáng thöôøng nhaät. Hoï ñaõ khoâng hoaøn thaønh vai troø
cuûa moät ngöôøi meï moät caùch coâng baèng ñoái vôùi ñöùa con
nhoû daïi cuûa hoï. Nhöõng ai ñang chia seû traùch nhieäm laøm


cha - meï, haõy yeâu thöông ñöùa con nhoû nhaát cuûa mình
baèng moät tình yeâu mang tính giaùo duïc, chöù khoâng ñôn
thuaàn baèng caûm xuùc, ñöøng coi thöôøng nhöõng tín hieäu
phaùt ra töø ñöùa con beù boûng cuûa mình.


Nhöõng ngöôøi laøm con cuõng neân ngaãm nghó laïi moät chuùt
veà cuoäc ñôøi mình: nhöõng gì chuùng ta coù ngaøy hoâm nay
phaàn lôùn chuùng ta ñöôïc thöøa höôûng töø nôi cha meï. Coù
nhöõng ñieàu maø ta töôûng laø töï nhieân, laø baûn chaát... Khoâng
ñaâu, chaúng coù gì laø ngaãu nhieân caû.


Khi vieát nhöõng doøng suy tö naøy toâi chôït hieåu thaät thaáu
ñaùo lôøi cuûa cha oâng ta töøng noùi: ‘daïy con töø thuôû naèêm
noâi’. Ñöøng cho raèng ñöùa beù naèm noâi chöa ñuû trí khoân
ñeå hieåu gì heát, traùi laïi noù hieåu vaø caûm nhaän ñöôïc nhöõng
ñieàu maø coù khi ngöôøi lôùn chaúng hieåu ñöôïc. Ñoù chính laø
giaùo duïc, moät caùch giaùo duïc töï nhieân ñeán töø tình maãu töû,
nhöng ñoù cuõng chính laø gia taøi quyù giaù nhaát maø ñöùa con
seõ mang theo suoát cuoäc ñôøi. Nhöng lieäu ñöôïc bao nhieâu
ngöôøi meï ñaõ ñeå cho con mình gia taøi aáy?


AÙnh Saùng
Moät giaùo lyù vieân hoûi treû nhoû:


- Theo caùc em, coù nhöõng aùnh saùng naøo trong
nhaø thôø?


- Nhöõng boùng ñieän.
- Nhöõng ngoïn neán.
- Ngoïn ñeøn ñoû caïnh nhaø taïm.
- Cöûa soå.


Sau ñoù, taát caû im laëng
Giaùo lyù vieân hoûi theâm: “Coøn aùnh saùng naøo khaùc?”
Moät em nhoû giô tay noùi: “AÙnh maét cuûa con ngöôøi”


Söù ñieäp cho baïn


Taïi sao chuùng ta laïi hay queân aùnh saùng “ôû beân
trong” chuùng ta ñeán theá? Taïi sao chuùng ta laïi ñeå
chuùng lòm taét?
Gieâsu noùi maét laø ñeøn cuûa thaân theå. Haõy ñeå aùnh
saùng cuûa loøng toát, cuûa öôùc muoán cao thöôïng cuûa
taâm hoàn baïn traøn qua khoùe maét, vaø chieáu toûa trong
cuoäc soáng.




SOÁ 13 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 30


Ñöùa treû chaïy veà nhaø, maét ñaãm leä. Thaáy vaäy, baø noäi voäi vaõ chaïy ñeán oâm noù vaøo loøng. Ñöùa treû tieáp tuïc nöùc nôû trong tieáng naác. Baø noäi nheï nhaøng vuoát ve chaùu, tìm caùch
traán an noù.


Baø hoûi: Boïn treû ñaõ ñaùnh chaùu phaûi khoâng? - Ñöùa treû
laéc ñaàu nguaày nguaäy.


Hay coù ñöùa naøo laáy cuûa chaùu caùi gì? – Noù naác leân:
Khoâng!


Baø noäi baét ñaàu lo laéng: Vaäy haõy noùi cho noäi bieát ñieàu


GIA ÑÌNH LAØ MOÂI TRÖÔØNG ÑAÀU TIEÂN MAØ
TRONG ÑOÙ CON CAÙI HOÏC BIEÁT VEÀ TÌNH
YEÂU. VIEÄC LUOÂN COÙ MAËT CUÛA CHA MEÏ


TRONG GIA ÑÌNH TAÏO NEÂN MOÄT BAÀU KHÍ
AÁM CUÙNG, YEÂU THÖÔNG, GIUÙP CON CAÙI COÙ
ÑÖÔÏC MOÄT TAÂM LYÙ OÅN ÑÒNH, VÖÕNG CHAÉC


Baøi vieát:


THIEÂN HAÈNG, FMAYEÂU
NGHEÄ THUAÄT
GIAÙO DUÏC TRONG GIA ÑÌNH


gì ñaõ xaûy ra cho chaùu naøo?-


Ñöùa beù thuùt thít keå: “Chuùng chaùu chôi troán tìm, chaùu
ñaõ troán raát kyõ. Chaùu cöù ôû trong choã naáp vaø chôø ñôïi.
Laâu quaù, chaúng coù ai tìm ra chaùu. Theá laø chaùu ñi ra tìm
nhöõng ñöùa kia, nhöng chuùng noù heát chôi vaø veà nhaø heát
roài. Chaúng coù ai ñi tìm chaùu caû”. Bôø vai nhoû cuûa noù laïi
rung leân vaø laëp laïi trong nöôùc maét: “Baø hieåu khoâng,
chaúng coù ai ñi tìm chaùu caû.”


Noãi ñau cuûa ñöùa treû laø “khoâng moät ai tìm noù caû”. Vôùi
traùi tim non nôùt cuûa moät ñöùa treû, ñieàu ñoù coù nghóa laø
khoâng ai thöông meán, khoâng ai nghó ñeán noù vaø theá laø
noù tuûi thaân.


Lieàu thuoác Yeâu Thöông laø thaàn döôïc cho
Taâm hoàn
Con ngöôøi sinh ra ñeå yeâu vaø ñöôïc yeâu thöông. Nhu caàu
naøy ñöôïc bieåu loä döôùi muoân thieân hình vaïn traïng vaø noù
hieän dieän trong ñôøi soáng con ngöôøi duø ôû baát cöù tuoåi taùc
naøo. Ngöôøi ñöôïc yeâu thöông thì taâm hoàn phaán chaán, töï
tin vaø yeâu ñôøi. Caûm nhaän ñöôïc moät ai ñoù yeâu thöông,
ñaùnh giaù, laø ñieàu caàn thieát bieát bao cho ñôøi ngöôøi.


Tuy nhieân, hieän nay moät soá cha meï quan nieäm raèng




TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 13 31


möùc ñoä yeâu thöông ñöôïc “ño ñaïc” baèng chæ soá nhöõng
tieän nghi, tieàn baïc hoï cung caáp cho con caùi. Trong thöïc
teá nhieàu ngöôøi treû ñaõ bò rôi vaøo taâm traïng coâ ñôn vì thaáy
mình khoâng hôn gì moät “thuù cöng”. Caùc cha meï haõy bieát
raèng ñöùa treû luoân caàn coù moät ai ñoù “tìm” noù, quan taâm
vaø chaêm soùc ñeán noù.


Moät trong nhöõng phöông caùch ñeå treû caûm nhaän tình
thöông, chính laø söï chaêm soùc cuûa cha meï. Vôùi treû ôû giai
ñoaïn ñaàu cuûa cuoäc soáng: hôi aám, nhöõng taùc ñoäng oâm aáp,
voã veà vaø lôøi noùi yeâu thöông cuûa meï heát söùc quan troïng
cho söï taêng tröôûng cuûa treû. Chuùng taïo cho treû söï deã chòu
taâm lyù vaø nhöõng kích thích toát cho söï phaùt trieån theå lyù.
Treû thieáu vaéng cha meï hay khoâng ñöôïc höôûng söï chaêm
soùc ñaày ñuû cuûa cha meï ñeàu mang nhöõng giôùi haïn hay toån
thöông veà taâm lyù vaø tình caûm. Moät taâm lyù quaân bình, moät
nhaân caùch hoaøn thieän, moät tinh thaàn laønh maïnh vaø moät
thaân xaùc khoûe maïnh heä taïi raát nhieàu ôû tình yeâu thöông vaø
söï chaêm soùc ñaày ñuû cuûa cha meï.


Tröôøng hoïc ñaàu tieân cuûa con
Ñaõ qua roài caùi thôøi maø ngöôøi ta thöôøng quan nieäm “trôøi
sinh voi, trôøi sinh coû”. Ngaøy nay, nhaân loaïi ñaõ daàn yù
thöùc taàm quan troïng cuûa vieäc “traêm naêm troàng ngöôøi”.
Chuaån bò cho con vaøo böôùc vaøo ñôøi ñoøi hoûi caùc baäc cha
meï phaûi “xaây döïng” moät tröôøng cho con caùi cuûa mình:
ñoù laø chính gia ñình.


Gia ñình laø moâi tröôøng ñaàu tieân maø trong ñoù con caùi hoïc
bieát veà tình yeâu, söï quan taâm, hoaëc caû vieäc ñoùn nhaän
nhöõng ñau khoå, söï döûng döng, söï choái töø trong cuoäc
soáng. Cuøng soáng chung döôùi moät maùi nhaø, moïi thaønh
vieân trong gia ñình nhaát thieát phaûi thieát laäp ñöôïc moái
töông quan chaët cheõ vôùi nhau, vì kinh nghieäm maø con caùi
hoïc ñöôïc taïi ñaây seõ ñöôïc ghi saâu trong cuoäc ñôøi. Trong
moâi tröôøng gia ñình, ñöùa treû baäp beï hoïc caùch thoâng tri vôùi
ngöôøi khaùc vaø taäp soáng yeâu thöông. Qua tieáp xuùc thöôøng
ngaøy, ngöôøi ta baét gaëp söï tin töôûng nôû hoa hay cuõng coù
theå bò kheùp laïi, coù nhöõng lôøi chaân thaønh maø cuõng coù söï
doái gaït, coù söï thinh laëng baûo toaøn nhöõng caûm xuùc saâu xa
vaø coù caû nhöõng lôøi taùn gaãu troáng roãng voâ boå, coù söï laéng
nghe taän saâu thaúm vaø caû söï khoâng thaáu hieåu, coù söï noàng
nhieät cuûa tình yeâu laãn söï laïnh luøng vaø ích kyû.


Thaät caàn thieát ñeå giuùp con caùi öôùc muoán soáng vaø tìm
kieám nhöõng daïng thöùc töông quan môùi meû vôùi cha meï,
vôùi anh chò em vaø vôùi oâng baø hieän dieän trong gia ñình.
Coù theå seõ coøn nhöõng ñieàu chöa hieåu bieát hoaëc khoù khaên
trong ñoái thoaïi, ñaëc bieät vôùi caùc baäc cha meï maø ñoâi khi
coù theå ñeán ñoä ngheït thôû trong söï ñoùng kín vaø ñoå vôõ.


Ñöùa treû caàn coù ai ñoù “tìm” ñeán chuùng, ñoù laø nhaéc nhôû
cho thaáy ñöùa treû raát caàn ñeán moät töông quan yeâu thöông,
moät moâi tröôøng mang ñaày chaát giaùo duïc ñeå chuùng kinh
nghieäm ñöôïc theá naøo laø nhöõng giaù trò ñeïp.


Vôùi Toâi, Baïn laø duy nhaát vaø khoâng ai coù theå
thay theá!
“Nhöõng ngöôøi treû khoâng chæ ñöôïc yeâu, nhöng chuùng phaûi
nhaän ra raèng chuùng ñöôïc yeâu”. Ñaây laø moät trong nhöõng
tröïc giaùc giaùo duïc cuûa Don Bosco.


“Nhaän bieát” mình ñöôïc yeâu laø bí maät cuûa haïnh phuùc.
Trong gia ñình moãi ngöôøi caàn töï haøo raèng “toâi laø ngöôøi
khoâng ai coù theå thay theá ñöôïc”.


Ngöôïc laïi ñoù laø thaùi ñoä can thieäp cuûa cha meï treân con caùi
moät caùch quaù cöôõng baùch, hay khoâ khan, ñe doaï, hoaëc
chæ giaûng daïy vôùi loái noùi gaây nhaøm chaùn: laøm vieäc ñi, laïc
quan leân, khoâng ñöôïc ñuïng vaøo, caån thaän, tao ñaõ noùi maø,
xin loãi ñi, laïi ñaây, maøy chaúng ñöôïc tích söï gì, tao raát baän...


Ngay caû neáu coù ñöùc tin toát maø cha meï cöù “quaàn” con
caùi mình nhö theå maùy bay tröïc thaêng, khieáân cho tieáng
o..o... ñoù trôû thaønh tieáng oàn caên baûn cuûa gia ñình, thì luùc
aáy, nhöõng ñöùa treû seõ töï veä caùch ñôn giaûn laø khoâng laéng
nghe. Ngheä thuaät giaùo duïc heä taïi ôû choã laøm theá naøo ñeå
ñöùa treû tin töôûng, an taâm vaø öa thích söï coù maët cuûa cha
meï, cuûa nhaø giaùo duïc trong moïi hoaøn caûnh, taâm traïng
soáng cuûa chuùng.


Sö phaïm cuûa söï Hieän dieän
Cha meï theå hieän vai troø cuûa mình qua sö phaïm cuûa söï
hieän dieän, moät söï coù maët mang tính can thieäp, giuùp ñôõ
höõu hieäu giuùp con caùi taêng tröôûng. Ñoù laø moät söï hieän dieän
khoâng mang hình thaùi cuûa söï ngaêm ñe, thoáng trò, hoaëc
hôø höõng...


Vieäc cha meï luoân coù maët trong gia ñình seõ taïo neân moät
baàu khí aám cuùng, yeâu thöông, giuùp con caùi coù ñöôïc moät
taâm lyù oån ñònh, vöõng chaéc. Cuøng con chia seû nieàm vui
cuõng nhö nhöõng baän taâm cuûa cuoäc soáng seõ laø cô hoäi
toát ñeå cha meï giuùp chuùng suy tö, ñònh höôùng, löïa choïn
nhöõng quyeát ñònh ñuùng ñaén vaø ñaûm nhaän cuoäc ñôøi mình
vôùi tinh thaàn traùch nhieäm.


Caùc nhaø taâm lyù khaúng ñònh raèng nhöõng treû em luoân ñöôïc
soáng trong baàu khí yeâu thöông, vôùi söï hieän dieän vaø chaêm
soùc cuûa cha meï, thöôøng ñaït tôùi söï toát ñeïp veà theå chaát,
taâm lyù vaø nhaân caùch. Traùi laïi, nhöõng treû soáng trong tình
traïng thieáu vaéng cha hoaëc meï hay caû hai, thì thöôøng phaûi
chòu nhöõng toån thöông ñaùng tieác veà tình caûm, taâm lyù vaø
nhaân caùch. Khi aáy, treû deã bò rôi vaøo caûm giaùc thieáu chaéc
chaén, kheùp kín, nhuùt nhaùt hay phaûi mang moät nhaân caùch
baát oån.


Gia ñình laø tröôøng hoïc ñaàu tieân vaø cha meï laø thaøy coâ ñöôïc
tín nhieäm. Thaät deã thöông neáu caùc baäc phuï huynh bieát
bieán toå aám cuûa mình thaønh tröôøng hoïc.


Cho con chöõ “yeâu”, laø cha meï ñaõ cho con caû cuoäc ñôøi.
Vôùi tình yeâu thöông chaêm soùc, con caùi ñöôïc lôùn leân khoûe
maïnh trong moâi tröôøng laønh maïnh. Vôùi tình thöông giaùo
duïc, cha meï cho con thaønh ngöôøi, vôùi tình thöông hieän
dieän, con caùi ñöôïc bao boïc, ñôõ naâng,... Ñaây laø ñieàu maø
con caùi chôø ñôïi nôi cha meï mình .


TRANG GIAÙO DUÏC




+


SOÁ 13 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 32


cho nhieàu ngöôøi. Gianna ñaõ ghi
laïi nhöõng suy tö veà vieäc phuïc vuï
cuûa mình trong tö caùch moät baùc
só: “Thaät cao quyù khi ñoái töôïng
nghieân cöùu vaø phuïc vuï cuûa chuùng
ta laø con ngöôøi. Hoï ñaõ xin chuùng
ta haõy cöùu giuùp hoï. Söù vuï cuûa moät
baùc só khoâng keát thuùc khi thuoác
men vaø vieäc ñieàu trò khoâng coøn
taùc duïng. Chuùng ta vaãn coøn coù
theå ñem linh hoàn cuûa beänh nhaân
veà cho Thieân Chuùa. Chuùa Gieâ-su
noùi raèng ai vieáng thaêm ngöôøi beänh
laø vieáng thaêm Chuùa. Neáu moät linh
muïc coù theå ñuïng chaïm vaøo Thaùnh
Theå, thì chuùng ta cuõng coù theå
ñuïng chaïm chính Chuùa Gieâ-su,
ngang qua thaân xaùc cuûa caùc beänh
nhaân, töø ngöôøi giaø ñeán treû em, caû
nhöõng ngöôøi ngheøo khoå.”


Naêm 1954, Gianna gaëp kyõ sö
Pietro Molla, ngöôøi ñieàu khieån
moät coâng xöôûng lôùn vôùi khoaûng
3.000 coâng nhaân. Gianna ñaõ
chuaån bò nghieâm tuùc cho böôùc
ñöôøng töông lai. Chò vieát cho
Pietro: “Anh Pietro cuûa em. Em
caûm nhaän mình ñaõ neân moät linh
hoàn, moät con tim vôùi anh. Nhöõng
nieàm vui, noãi buoàn khoå, söï lo laéng
cuûa anh cuõng seõ laø cuûa em. Khi
nghó ñeán tình yeâu giöõa chuùng ta,
em khoâng laøm gì khaùc ngoaøi vieäc
caûm ôn Thieân Chuùa... Vôùi phuùc
laønh cuûa Thieân Chuùa, chuùng ta
seõ laøm taát caû ñeå caên nhaø môùi beù
nhoû trôû thaønh phoøng tieäc ly, nôi
ñoù Chuùa Gieâ-su ngöï trò vaø chi phoái
moïi caûm xuùc, öôùc muoán vaø haønh
ñoäng cuûa chuùng ta. Pietro cuûa em,
chæ coøn vaøi ngaøy nöõa thoâi, em caûm
ñoäng bieát bao trong khi chôø ñôïi
ñeán ngaøy laõnh nhaän Bí tích Tình
yeâu. Chuùng ta seõ trôû thaønh nhöõng
coäng taùc vieân cuûa Thieân Chuùa
trong vieäc taïo döïng, chuùng ta
coù theå phoù thaùc cho Ngaøi nhöõng
ngöôøi con cuûa chuùng ta ñeå chuùng
yeâu meán vaø phuïc vuï Ngaøi.”


Hoï ñaõ cöôùi nhau vaøo naêm 1955 vaø soáng raát
haïnh phuùc. Haèng ngaøy, hoï chuyeân chaêm soáng ñôøi ki-toâ höõu
thaät soát saéng: tham döï thaùnh leã, caàu nguyeän haøng ngaøy,
laõnh nhaän bí tích Thaùnh Theå.


Gianna tieáp tuïc coâng vieäc phuïc vuï cuûa moät baùc só, chaêm
soùc gia ñình, tham gia vaøo hieäp hoäi Coâng Giaùo Tieán Haønh
ñòa phöông. Coâ vui töôi vôùi caùc hoaït ñoäng giaûi trí nhö tröôït
tuyeát, aâm nhaïc, veõ, vaø thöôøng cuøng ñi nghe hoøa nhaïc vôùi
gia ñình.


Cuûa leã daâng hieán
Hoï coù ba ngöôøi con: Pierluigi naêm 1956, Maria Rita naêm


Trong giôø nguyeän kinh Truyeàn
Tin ngaøy 23 thaùng 9 naêm 1973,
Ñöùc Coá Giaùo Hoaøng Phao-loâ VI
ñaõ noùi veà Gianna Beretta: “Moät
ngöôøi meï trong Giaùo phaän
Milanoâ ñaõ trao ban söï soáng
cho ñöùa con gaùi nhoû, vaø baø ñaõ
hy sinh chính maïng soáng cuûa
mình”. Ngöôøi phuï nöõ naøy ñaõ
ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha Gio-an
Phao-loâ II phong Hieån Thaùnh
ngaøy 16 thaùng 5 naêm 2004.


Tröôùc ñaây, vieäc phong thaùnh
thöôøng nhaém ñeán caùc baäc thaùnh
hieán, tu trì, nhöng töø nhöõng naêm
sau naøy, Giaùo Hoäi ñaõ phong
thaùnh vaø coâng boá nhieàu göông
soáng thaùnh thieän nôi baäc soáng
giaùo daân. Hoï laø nhöõng ngöôøi ñaõ
soáng moät ñôøi vì moïi ngöôøi, giöõa
nhöõng beà boän cuûa cuoäc soáng
vaø boån phaän haèng ngaøy trong
gia ñình, nhöng luoân vôùi nhöõng
nieàm vui. Baèng caùch naøy, Giaùo
Hoäi khaúng ñònh raèng söï thaùnh
thieän laø moät lôøi môøi goïi daønh
cho moïi ki-toâ höõu.


Tuoåi nieân thieáu cuûa Gianna
Gianna sinh ngaøy 14.10.1922
taïi Magenta, vuøng Milano -
nöôùc YÙ, vaø laø con thöù möôøi
trong gia ñình coù 13 ngöôøi con.
Trong gia ñình, Gianna ñaõ nhaän
ñöôïc moät neàn giaùo duïc ñöùc tin
vöõng chaéc vaø soáng ñoäng trong
nhöõng vui buoàn cuûa cuoäc soáng.
Khi leân 16 tuoåi, vaøo dòp leã Phuïc
Sinh, Gianna tham döï moât cuoäc
tónh taâm soát saéng, vaø coâ ñaõ vieát
laïi nhöõng caûm nhaän trong cuoán
soå nhoû mang teân “Hoài töôûng
vaø caàu nguyeän cuûa Gianna
Beretta”. Ngöôøi ta coù theå ñoïc
ñöôïc ñoaïn vieát nhö sau: “Gieâ-
su ôi, con höùa vôùi Ngaøi laø seõ vui
loøng chòu taát caû nhöõng gì Ngaøi
cho xaûy ñeán vôùi con. Haõy giuùp
con luoân nhaän bieát vaø thöïc thi
thaùnh yù”. Sau lôøi nguyeän naøy,
Gianna ñeà ra 11 ñieàu quyeát taâm vôùi noäi dung chính laø
muoán dieãn taû tình yeâu ñoái vôùi Chuùa Gieâ-su baèng nhöõng
haønh ñoäng cuï theå.


Tröôûng thaønh vaø löïa choïn ôn goïi
Gianna theo hoïc ngaønh y. Trong giai ñoaïn ñoù, nöôùc YÙ
ñang laâm vaøo caûnh chieán tranh. Gianna thöïc taäp taïi
phoøng khaùm ôû Magenta vaø Mesero. Naêm 1949, chò trôû
thaønh baùc só phaãu thuaät vaø naêm 1952, laø baùc só chuyeân
khoa nhi. Chò cuõng coù nhieàu traên trôû trong vieäc löïa choïn
ôn goïi: vaøo tu vieän vaø ñi truyeàn giaùo nhö ngöôøi anh baùc
só cuûa mình, hay trôû thaønh moät baùc só gioûi ñeå chöõa trò


“EM XIN ANH, NEÁU PHAÛI CHOÏN
LÖÏA GIÖÕA EM VAØ CON,


ANH HAÕY CHOÏN CON CHÖÙ ÑÖØNG
VÌ EM. EM XIN ANH ÑIEÀU AÁY. CHÆ


NHÖ THEÁ THOÂI VAØ KHOÂNG COÙ
ÑIEÀU GÌ KHAÙC”


Baøi vieát:


NGOÏC YEÁN FMA


THAÙNH NÖÕ
GIANNA BERETTA


VÒ THAÙNH CUÛA THÔØI ÑAÏI HOÂM NAY


Hy sinh maïng soáng vì con




+


1957 vaø Laura naêm 1959. Thaùng 9 naêm 1961,
Gianna mang thai ñöùa con thöù tö, nhöng nieàm vui
sôùm pha laãn noãi lo, vì beân caïnh baøo thai laø söï phaùt
trieån cuûa khoái u, caàn thieát phaûi giaûi phaãu khaån caáp.
Laø baùc só, ngay laäp töùc Gianna hieåu nhöõng nguy
hieåm phaûi ñoái maët. Khoa hoïc ñaõ coáng hieán hai giaûi
phaùp: hoaëc laø giöõ laïi söï soáng cuûa ngöôøi meï, hay laø
söï soáng ngöôøi con.


Nhieàu ngöôøi khuyeân Gianna neân hy sinh baøo thai ñeå
ba ñöùa treû khoâng moà coâi. Nhöng Gianna xaùc ñònh
ñöôïc ñaâu baäc thang giaù trò choïn löïa: ñoù laø ñöùa treû
phaûi ñöôïc öu tieân ñeå chaøo ñôøi.


Tröôùc khi ñeán beänh vieän chòu phaãu thuaät, Baùc só
Beretta ñeán gaëp linh muïc giaûi toäi rieâng cuûa chò vaø
noùi: “Cha Luigi, con ñaõ caàu nguyeän nhieàu trong
nhöõng ngaøy naøy. Vôùi taát caû nieàm tin yeâu vaø hy voïng,
con phoù thaùc moïi söï cho Thieân Chuùa, ngay caû tröôùc
söï caûnh baùo khuûng khieáp cuûa y khoa. Con vaãn tin
töôûng nôi Chuùa. Con muoán trôû thaønh cuûa leã hieán
daâng cho Thieân Chuùa. Con ñaõ saün saøng taát caû ñeå
cöùu taïo vaät beù nhoû cuûa con.”


Gianna cuõng daën choàng mình: “Em xin anh, neáu
phaûi choïn löïa giöõa em hay con, anh haõy choïn con
treû chöù ñöøng vì em. Em xin anh ñieàu aáy. Chæ nhö theá
thoâi vaø khoâng coù ñieàu gì khaùc.”


Beù gaùi Gianna Emmanuel ñaõ ñöôïc sinh ra, vaø baùc
só Gianna ñaõ coù theå oâm sinh linh beù nhoû naøy trong
voøng tay cuûa mình tröôùc khi nhaém maét lìa ñôøi ngaøy
28.04.1962. Caùi cheát cuûa nöõ baùc só Gianna laø moät
söù ñieäp raïng ngôøi cuûa tình yeâu cuûa moät ngöôøi meï.


Ngaøy 24 thaùng 4 naêm 1994 taïi Roma, Ñöùc Coá Giaùo
Hoaøng Gio-an Phao-loâ II ñaõ tuyeân boá nhaân ñöùc anh
huøng cuûa Gianna vaø phong Chaân phöôùc cho chò
tröôùc vôùi söï hieän dieän cuûa coâ con gaùi uùt Gianna
Emmanuel. Coâ gaùi ñöôïc sinh ra töø söï hy sinh cuûa
meï ñaõ phaùt bieåu: “Toâi thaáy trong toâi coù moät söùc
maïnh vaø nieàm can ñaûm ñeå soáng, toâi caûm nhaän raèng
cuoäc soáng vaãn mæm cöôøi vôùi toâi.”


Ñeå bieåu toû loøng bieát ôn tröôùc taëng aân söï soáng ñeán
töø Thieân Chuùa vaø ngöôøi meï, Gianna Emmanuel
ñaõ nguyeän daâng hieán cuoäc soáng ñeå chaêm soùc cho
nhöõng ngöôøi giaø neo ñôn. Ñöùc Thaùnh Cha Gio-an
Phao-loâ II ñaõ phong Hieån Thaùnh cho baùc só Gianna
ngaøy 16.05.2004.


Coøn trong traùi tim cuûa oâng Pietro vaãn coøn ghi maõi
daáu aán veà ngöôøi baïn ñôøi: “Gianna, em ñaõ khoâng
laøm gì laï luøng, em khoâng hy sinh haõm mình caùch
phi thöôøng, em khoâng tìm söï töø boû vì töø boû, khoâng
tìm anh huøng vì anh huøng. Em ñaõ caûm nhaän vaø thöïc
hieän boån phaän cuûa em nhö moät ngöôøi vôï, moät ngöôøi
meï, moät ngöôøi thaøy thuoác vôùi thaùi ñoä hoaøn toaøn
saün saøng tröôùc keá hoaïch cuûa Thieân Chuùa, vôùi tinh
thaàn vaø öôùc muoán thaùnh thieän, vì gia ñình vaø vì tha
nhaân”.


OÂng ñaõ ñôn sô traû lôøi phoûng vaán sau caùi cheát cuûa vôï:
“Toâi chaúng bao giôø nhaän ra raèng mình ñang soáng
vôùi moät vò thaùnh”. Suy tö veà cuoäc soáng cuûa ngöôøi
vôï Gianna yeâu quyù, oâng nhaän ra raèng söï thaùnh thieän
chính laø soáng caùi thöôøng ngaøy trong aùnh
saùng cuûa Thieân Chuùa.


GÖÔNG SOÁNG CHO BAÏN TREÛ


Nhòp soáng hoâm nay luoân voäi vaõ vaø khaån tröông, laøm caùi
gì cuõng thaät mau choùng, cuõng töùc thôøi...


Seõ coù bieát bao ñieàu toát ñeïp vaø kyø dieäu xaûy ra neáu ta chôø
moät chuùt, neáu ta kieân nhaãn moät chuùt...


- Chôø ñeán phieân mình ñeå mua vaø nhaän moät moùn
haøng caùch lòch söï maø khoâng caàn chen laán.


- Chôø cho ñeøn ñoû keát thuùc ñeå tieáp tuïc haønh trình maø
khoâng caàn phaûi nhaán coøi inh oûi hay laán sang loøng
ñöôøng beân kia.


- Chôø nhaân vieân goïi teân mình theo thöù töï vaøo khaùm
beänh maø khoâng vì “ngöôøi nhaø” ñeå bao ngöôøi ñeán
tröôùc phaûi ngao ngaùn vaø meät moûi ñôïi chôø.


- Chôø ngöôøi khaùc noùi cho heát yù cuûa hoï roài môùi ñöa
ra yù kieán cuûa mình ñeå khoâng ngaên chaën söï hieäp
thoâng khi ñoái thoaïi.


- Chôø ñeán mình ñeå vaøo toaø giaûi toäi maø khoâng caàn
chen ngang, keûo ñeán giao hoaø vôùi Chuùa maø loãi baùc
aùi vôùi anh em.


Moät chuùt ñôïi chôø ñeå khoâng phieàn haø ai.


Moät chuùt ñôïi chôø ñeå khoâng phaûi keït xe haøng giôø hay
xaûy ra nhöõng tai naïn ñaùng tieác.


Moät chuùt ñôïi chôø ñeå hieåu cho ñuùng, cho ñuû taâm tö vaø
öôùc muoán cuûa ngöôøi khaùc.


Moät chuùt ñôïi chôø ñeå khoâng thieáu baùc aùi vôùi tha nhaân.


Moät chuùt ñôïi chôø ñeå Thaùnh Leã ñöôïc troïn veïn.


Chæ moät chuùt ñôïi chôø, moïi ngöôøi seõ vui hôn vaø ñôøi soáng
seõ yeân bình hôn.


Chæ moät chuùt ñôïi chôø maø laøm neân nhaân caùch cuûa ta.


Baøi vieát: QUYØNH ANH FMA


Ñôïi chôø1’


TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 13 33




SOÁ 13 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 34


chæ laø nhöõng con ngöôøi ñôn sô, giaûn dò, vôùi trình
ñoä hoïc vaán trung bình. Caû ñaát nöôùc Solomon
môùi chæ coù caùc tröôøng thuoäc heä Cao ñaúng, chöa
coù heä Ñaïi hoïc. Toân giaùo chính cuûa hoï laø Ki-toâ
giaùo, trong ñoù Coâng giaùo chieám 17%, Anh giaùo
treân 40%, vaø phaàn coøn laïi thuoäc caùc giaùo phaùi
Tin laønh.
Moät öu ñieåm troåi vöôït hôn caùc daân toäc khaùc, ñoù
laø ngöôøi daân Solomon soáng raát laïc quan, khoâng
quan taâm nhieàu ñeán ngaøy mai, khoâng tích luõy,
khoâng bon chen, khoâng ñua ñoøi...coù sao xaøi vaäy,
coù gì aên naáy.
Cuoäc soáng cuûa ngöôøi daân leä thuoäc nhieàu vaøo
thieân nhieân. Hai laõnh vöïc chính cuûa hoï laø troàng
troït vaø chaên nuoâi ñang ñöôïc quan taâm hoïc hoûi
ñeå öùng duïng vaø phaùt trieån.


Söï hieän dieän cuûa caùc tu só Sa-leâ-dieâng
Caùc tu só Sa-leâ-dieâng ñaët chaân ñeán ñaûo quoác
Solomon vaøo naêm 1995. Hieän nay, coù 6 hoäi
vieân ñang ñieàu haønh 1 giaùo xöù vaø 2 tröôøng hoïc:
moät tröôøng kyõ thuaät ngheà vaø moät tröôøng noâng
nghieäp. Trong soá hoäi vieân coù 2 linh muïc ngöôøi
Vieät Nam: cha Mi-ca-en Laäp thuoäc Tænh doøng
Nhaät Baûn, vaø cha Giuse Coâng Thaønh thuoäc Tænh
doøng Vieät Nam.
Tuy ngöôøi daân Solomon coøn raát bôõ ngôõ vaø xa
laï vôùi neàn vaên minh kyõ thuaät ngaøy nay, nhöng
phong tuïc taäp quaùn baûn ñòa cuûa hoï laïi raát phong


MOÄT TRONG NHÖÕNG
NOÃ LÖÏC LÔÙN CUÛA
CAÙC TU SÓ SA-LEÂ-


DIEÂNG TAÏI ÑAÛO QUOÁC
SALOMON LAØ TRANG
BÒ CHO CAÙC BAÏN TREÛ


HAØNH TRANG VAØO
ÑÔØI: KIEÁN THÖÙC,


NGHEÀ NGHIEÄP, ÑAØO
TAÏO NHAÂN BAÛN VAØ


TOÂN GIAÙO


Solomon, moät teân goïi maø khi vöøa nghe, nhieàu ngöôøi nghó ngay ñeán moät vò vua loãi laïc vaø khoân ngoan trong lòch söû cuûa daân toäc Do thaùi ñöôïc ghi laïi trong
Thaùnh Kinh Cöïu Öôùc. Theá nhöng Solomon ôû
ñaây laïi laø moät ñòa danh, moät ñaát nöôùc thuoäc
chaâu Ñaïi döông naèm veà phía ñoâng cuûa Papua
Taân Gui-neâ vôùi saéc daân chính laø Melanesi.


Vaøi neùt veà ñaûo quoác Salomon
Neáu vua Solomon xöa kia laø moät vò vua vó ñaïi,
thì ñaát nöôùc Solomon naøy laïi chæ laø moät quoác
gia beù nhoû so vôùi caùc nöôùc laùng gieàng nhö UÙc,
Papua taân Gui-neâ, FiJi vaø Taân theá giôùi (New
Macedonia) trong khu vöïc Thaùi bình döông.
Laõnh thoå Solomon laø moät quaàn theå goàm 9 hoøn
ñaûo nhoû vôùi daân soá chæ treân döôùi 500.000 ngöôøi.
Khí haäu taïi ñaây mang neùt ñaëc thuø chung cuûa
vuøng nhieät ñôùi, neân löôïng möa trong naêm khaù
cao. Cho duø coù nhieàu röøng, nhöng loaøi ñoäng
vaät taïi quoác gia naøy khoâng phong phuù vaø loaøi
thöïc vaät cuõng khoâng doài daøo. Solomon khoâng
coù ngöïa, voi, coïp, hoå, ngay caû raén ñoäc vaø boï
caïp, ngoaïi tröø caù saáu. Tuy nhieân, moät ñaëc tröng
cuûa ñaûo quoác naøy laø bieån vaø bôø bieån khaù saâu,
neân coù raát nhieàu loaïi sinh vaät bieån khaùc nhau,
ñaëc bieät loaøi caù maäp thì raát ña daïng.
Neáu vua Solomon ngaøy xöa thuoäc doøng doõi cao
sang, uyeân baùc, thì ngöôïc laïi, daân toäc Solomon


Baøi vieát:


COÂNG THAØNH
SDB


Ñeå bieát nieàm vui,
phaûi bieát chia seû.


Haïnh phuùc ñeán töø
hai thöù ñoù


Geroge Gordon
Byron


SALOMON XÖA & NAY




NHÒP SOÁNG SA-LEÂ-DIEÂNG


phuù, töø nhöõng töông quan thaân thieän trong gia ñình ñeán
nhöõng giao tieáp ngoaøi xaõ hoäi. Moät trong nhöõng neùt tieâu bieåu
ñang coøn thònh haønh taïi ñaûo quoác naøy ñoù laø phong tuïc veà
“giaù coâ daâu”. Moïi coâ gaùi tröôùc khi laáy choàng, ñeàu coù moät
“caùi giaù” tuøy vaøo söï ñoøi hoûi cuûa gia ñình coâ gaùi. “giaù coâ daâu”
coù khi töø 5 ñeán 10 con heo, hoaëc giaù töông ñöông baèng tieàn
maët.
Veà maët xaõ hoäi, coù moät neùt vaên hoùa raát ñaëc bieät khieán chuùng
ta caàn löu taâm: quoác gia naøy khoâng coù treû em heø phoá, khoâng
coù traïi moà coâi. Treû em luoân ñöôïc baø con hoï haøng, ñoàng höông
ñoùn nhaän veà nuoâi, neáu cha meï cuûa caùc em khoâng theå hay
khoâng muoán nuoâi caùc em. Do ñoù, treân ñöôøng phoá khoâng heà
coù treû em nguû lang thang hay ñi xin aên ñaây ñoù.
Tuy nhieân, hieän nay caùc traøo löu vaên hoùa, naõo traïng vaø loái
soáng khaùc töø caùc quoác gia nhö UÙc, Trung quoác... ñang ñua
nhau traøn vaøo vaø laøm aûnh höôûng ñeán söï ñôn sô cuûa ngöôøi treû
treân ñaûo quoác naøy. Moät trong nhöõng quan taâm haøng ñaàu cuûa
ngöôøi Sa-leâ-dieâng ñang laøm vieäc taïi Solomon laø coá gaéng trang
bò cho ngöôøi treû moät haønh trang vaøo ñôøi: yeâu thích hoïc haønh,
chaêm chæ laøm vieäc (laøm vieäc nghieâm tuùc vaø ñuùng giôø) vaø laøm
chuû baûn thaân (röôïu cheø huùt saùch laø teâ naïn chính cuûa giôùi treû
Solomon). Caùi khoù laø giuùp caùc em yù thöùc ñöôïc raèng giaùo duïc
thaät söï caàn thieát cho cuoäc soáng cuûa hoï.
Söï hieän dieän cuûa caùc tu só Sa-leâ-dieâng vôùi heä thoáng giaùo duïc
Döï phoøng cuûa Don Bosco taïi ñaûo quoác naøy ñang laø yeáu toá caàn
thieát ñeå ñoàng haønh vaø giuùp giôùi treû Solomon thaêng tieán. Ñeán
nay, nhieàu theá heä caùc ngöôøi treû ñaõ töøng toát nghieäp vaø thuû ñaéc
nhöõng kinh nghieäm quí giaù taïi 2 tröôøng hoïc cuûa Don Bosco.
Caùc em ñaõ yù thöùc vaø tröôûng thaønh trong cuoäc soáng, cuõng
nhö ñang tích cöïc laøm ñoåi thay boä maët xaõ hoäi vaø ñaát nöôùc.
Caùnh ñoàng truyeàn giaùo taïi ñaûo quoác Solomon vaãn luoân môû
roäng, môøi goïi vaø ñoùn chaøo nhöõng con ngöôøi quaûng ñaïi daán
thaân, saün saøng rao giaûng Tin möøng qua coâng taùc giaùo duïc vaø
ñoàng haønh vôùi daân toäc Solomon, ñaëc bieät vôùi caùc ngöôøi treû.


Hình traùi:
Cha Toång Coá Vaán Mieàn An-
reâ Wong, cha Giuse Coâng
Thaønh, cha Mi-ca-en Laäp cuøng
vôùi nhoùm thanh thieáu nieân
hoïc ngheà taïi Tröôøng Kyõ thuaät
treân quaàn ñaûo Salomon


Hình phaûi:
Caùc tu só Sa-leâ-dieâng vaø caùc
coäng söï vieân cuûa Tröôøng Kyõ
thuaät


TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 13 35


1. Cha Ambrose SDB, Cha Tom vaø thaøy Tim
2. Caùc treû hoïc giaùo lyù ngaøy Chuùa Nhaät




SOÁ 13 TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 36


Roài ñeán em Antonella ngöôøi Phi Chaâu. Ñeå khoâng phaûi
vaâng lôøi sô Maria, em ñaõ lyù luaän: “Toâi khoâng phaûi nghe
sô vì sô khoâng phaûi laø meï toâi!”. Hoâm aáy, ñeán nöûa ñeâm
maø Antonella vaãn chöa nguû ñöôïc, em ñeán phoøng sô
Maria vaø noùi em khoâng nguû ñöôïc. Sô Maria pha cho em
moät ly traø cuùc, noùi chuyeän vôùi em, vaø cuoái cuøng sô keát
luaän: “Em bieát khoâng, sô khoâng bieát em ñaõ nghó gì khi
noùi em khoâng caàn nghe sô vì sô khoâng laø meï cuûa em.
Nhöng em nghó coi, giôø naøy meï em ñang ñöôïc nghæ ngôi
taïi moät nôi naøo ñoù, coøn sô thì vaãn ñang thöùc ñeå phuïc vuï
em ñaáy. Theá em khoâng thöông sô nhö meï em sao?” Vaø
Antonella ñaõ döïa ñaàu vaøo sô, nheï nhaøng xin loãi.
Moät vaøi maåu söï kieän ngaén ñeå ngöôøi ñoïc coù theå hình
dung ra baàu khí vaø nhöõng hoaït ñoäng taïi “Maùi Aám” taïi
coäng ñoaøn “Don Bosco”, vuøng Pavia, thuoäc Tænh Doøng
Lombarda – Milano, nôi sô Maria Nguyeãn Thò Nhung ñeán
truyeàn giaùo hôn 4 naêm nay.


Maùi AÁm Don Bosco
Coäng ñoaøn Don Bosco ñaõ ñaûm nhaän coâng vieäc chaêm lo,
giaùo duïc cho treû em bò boû rôi ñaõ hôn 80 naêm. Coâng cuoäc
naøy thoaït ñaàu do moät nhoùm cöïu hoïc vieân FMA cuûa vuøng
Pavia khôûi xöôùng. Hoï nuoâi nhöõng treû sô sinh bò cha meï
boû rôi taïi caùc gia ñình hoäi vieân, ñaây chæ laø vieäc toâng ñoà töï
phaùt neân sau khi treû lôùn hoï khoâng bieát phaûi xöû trí theá naøo.
Nhaän thaáy ñaây laø moät coâng taùc xaõ hoäi, ñaùp öùng cho nhu
caàu nhöõng di daân ñeán YÙ ngaøy caøng taêng, neân Nhaø Nöôùc
ñöùng ra traùch nhieäm toå chöùc hoaït ñoäng naøy caùch quy cuû


Thomas môùi 4 tuoåi, heã cöù chieàu toái laø caäu laïi ræ raû ñieäp khuùc: “Sô Maria, khi naøo em ñöôïc veà nhaø?”Coøn Sara 8 tuoåi thì khoùc khoâng doã ñöôïc moãi
khi ngöôøi meï khoâng ñeán ñuùng heïn. Meï cuûa coâ coøn quaù
nhieàu baän roän cho gia ñình môùi.
Beù Desire 4 tuoåi vì muoán ñöôïc aüm neân thöôøng giaû boä
khoâng nguû ñöôïc khieán sô Maria phaûi haùt ru gaàn nöûa
ñeâm, vôùi ñuû thöù baøi haùt, troän laãn nhieàu thöù tieáng.


BÌNH THÖÔØNG CAÙC EM RAÁT DEÃ
THÖÔNG, NHÖNG CUÕNG COÙ NHÖÕNG


LUÙC KHOÙ THÖÔNG, MAØ NGUYEÂN
NHAÂN LAØ DO CAÙC EM “ÑOÙI TÌNH


THÖÔNG”


SÖÔÛI
CUOÄC ÑÔØI


AÁM
Sô Maria Nguyeãn Thò Nhung FMA vaø caùc em trong Maùi AÁm Don Bosco


Baøi vieát:


NGOÏC YEÁN, FMA




NHÒP SOÁNG SA-LEÂ-DIEÂNG
nhöng em cöù laáy troäm ñoà aên roài aên vuïng nôi phoøng
veä sinh, phoøng nguû, phoøng hoïc; heã thaáy ñoà cuûa baïn
naøo thì chæ laùt sau em seõ coá laáy cho baèng ñöôïc. Bieát
ñieàu aáy toâi khoâng giaän, nhöng luoân daën em aên thaät
toát vaøo moãi böõa aên, vaø daën em neáu ñoùi, chæ caàn noùi,
toâi seõ cho pheùp ñeå aên ôû nhaø côm, hoaëc caàn söû duïng
thöù gì em chæ caàn baùo, coäng ñoaøn seõ chu caáp ñaày ñuû
vì ñaây laø nhaø cuûa em. Toâi cuõng traán an khi em toû ra
lo laéng neáu baïn khaùc thaáy em aên ngoaøi giôø. Taát caû
ñieàu naøy toâi cuõng tìm caùch giaûi thích kheùo leùo cho
caùc baïn trong nhoùm. Ñeå chöøa ñöôïc nhöõng taät xaáu
naøy thaät khoù khaên, vì em keå, ngay töø nhoû ba meï ñaõ
daïy em nhö theá, vaø noù ñaõ hình thaønh nôi em nhö moät
thoùi quen.
Theâm moät ñieàu khaùc nöõa laø ngay caû trong troø chôi
em cuõng hay aên gian, chôi xaáu. Quan saùt thaáy ñieàu
ñoù, toâi tích cöïc tham gia vaøo nhöõng troø chôi coù maët
em, tìm caùch laïi gaàn em vaø can thieäp, giaûi thích cho
em hay tinh thaàn chôi phaûi laø vui veû, haïnh phuùc chöù
khoâng laø thaéng thua.
Sau thôøi gian daøi, em ñaõ coù nhöõng chuyeån bieán trong
öùng xöû vaø khoâng coøn nhöõng taät xaáu nhö tröôùc nöõa.
Toâi vui tröôùc keát quaû gaët haùi ñöôïc, nhöng toâi cuõng yù
thöùc ñöôïc bieát bao moà hoâi, söùc löïc toâi ñaõ ñoå xuoáng
ñeå coù ñöôïc em nhö ngaøy hoâm nay. Vaø toâi xaùc tín, chæ
khi tình yeâu cuûa toâi daønh cho em ñuû laáp ñaày khoaûng
khoâng gian cuûa “côn ñoùi tình thöông” trong loøng em,
toâi môùi giuùp em vöôït qua nhöõng thoùi quen xaáu, bieát
soáng löông thieän vaø yeâu quyù nhaân phaåm mình.
Giôø ñaây thaáy nhöõng baïn beø giang roäng caùnh tay ñoùn
tieáp em, nhìn maét em laáp laùnh haïnh phuùc vaø hôn heát
laø thaáy em töï tin, ngaång cao ñaàu giöõa baïn beø, toâi thaät
haõnh dieän.
Toâi bieát coâng taùc giaùo duïc toâi ñang ñaûm nhaän khoâng
deã daøng, söï kieân nhaãn cuûa toâi caàn tieáp tuïc ñöôïc trui
reøn, vaø tình yeâu cuûa toâi vaãn caàn ñöôïc daày hôn, mang
ñaäm neùt maãu töû hôn nöõa, nhöng toâi tin vôùi söùc maïnh
cuûa lôøi caàu nguyeän, vôùi haït gioáng ñoaøn suûng toâi ñaõ
nhaän ñöôïc töø caùc Ñaáng Saùng Laäp, toâi seõ thöïc hieän


ngaøy caøng toát
hôn vai troø laø chò,
laø meï cuûa nhöõng
treû ngheøo khoå vaø
goùp phaàn laøm vôi
ñi noãi ñau khoå, noãi
coâ ñôn nôi cuoäc
ñôøi caùc em.
Neáu ai hoûi toâi öôùc
mô gì, toâi seõ noùi
öôùc mô lôùn cuûa
toâi laø coù baïn cuøng
chuùng toâi söôûi aám
cuoäc ñôøi nhöõng
treû bò boû rôi naøy.
Chuùng toâi caàn ñeán
baïn, caàn nhöõng
taám loøng laøm neân
nhöõng maùi aám
môùi”


TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 13 37


vaø ñöa vaøo hoaït ñoäng mang tính quoác gia, ñoàng thôøi
trao coâng cuoäc giaùo duïc naøy cho caùc nöõ tu Con Ñöùc
Meï Phuø Hoä.
Soá caùc baïn treû trong nhaø “Maùi AÁm Don Bosco” goàm
60 hoïc sinh thuoäc 16 quoác gia, töø 4 tuoåi ñeán 18 tuoåi,
caùc em noùi tieáng YÙ trong sinh hoaït chung vaø trong
giao tieáp haøng ngaøy. Laøm vieäc cho caùc em coù 5 sô
ñoàng haønh, 7 nhaø giaùo duïc, vaø 4 nhaân vieân veà taâm lyù,
xaõ hoäi. Coâng cuoäc naøy toå chöùc theo daïng “gia ñình”,
moãi nhoùm goàm 8 em vôùi moät sô, moät nhaø giaùo duïc vaø
moät chuyeân vieân taâm lyù. Caùc “ngöôøi lôùn” trong “gia
ñình” naøy ñoùng vai troø nhö cha, meï vaø anh chò cuûa
caùc em. Hoï theo doõi, ñoàng haønh vôùi caùc em taïi coäng
ñoaøn vaø laøm nhöõng baùo caùo veà phaùt trieån moïi maët cuûa
töøng hoïc sinh cho Trung taâm Nhaø Nöôùc. Coâng cuoäc
hoaït ñoäng xaõ hoäi cuûa nhaø Doøng taïi ñaây raát coù uy tín veà
chaát löôïng giaùo duïc, vaø ñöôïc Chính quyeàn ñaùnh giaù.
Caùc hoïc sinh hoïc vaên hoaù taïi nhaø tröôøng, moïi chi phí
ñeàu do nhaø Nöôùc chi traû cho tôùi khi caùc em toát nghieäp
lôùp 12, nghóa laø 18 tuoåi, vaø caùc sô laøm vieäc taïi ñaây nhö
nhöõng nhaân vieân xaõ hoäi.


Nhöõng Kinh nghieäm veà loøng Kieân Nhaãn
Trong Maùi AÁm, vì coäng ñoaøn thieáu nhaân söï neân sô
Maria Nhung ñöôïc giao troâng coi hai nhoùm tuoåi caáp 1
vaø 2. Qua quaù trình laøm vieäc giöõa nhöõng treû em bò boû
rôi naøy, sô kinh nghieäm caùch soáng ñoäng vaø cuõng hieåu
saâu hôn caâu noùi: Giaùo duïc laø coâng vieäc cuûa con tim,
noù ñoøi hoûi moät söï kieân nhaãn khoâng cuøng vaø moät tình
yeâu khoâng giôùi haïn.
Sô keå laïi kinh nghieäm giaùo duïc vôùi moät em nöõ teân
Viktoria, ngöôøi Ucraina.
“Khi ñeán coäng ñoaøn, Viktoria 9 tuoåi. Em moà coâi vaø
chaúng coøn ñeán moät ngöôøi thaân. Em ôû vôùi boá meï nuoâi,
nhöng khoâng may, baø meï naøy gheùt em neân thöôøng
xuyeân ñaùnh ñaäp em, coù laàn, baø coøn ñònh ñoát em baèng
xaêng. Troán ra khoûi caên nhaø ñoù, em lang thang treân
ñöôøng vaø caûnh saùt ñaõ ñöa em ñeán coäng ñoaøn Don
Bosco.
Bình thöôøng em khaù
deã thöông, nhöng
coù luùc khoù thöông,
maø nguyeân nhaân laø
do em ñoùi: “ñoùi tình
thöông”. Caùi ñoùi nôi
em bieåu hieän vôùi
caùc hieän töôïng nhö
noùi doái, laáy ñoà cuûa
caùc baïn vaø aên vuïng.
Nhaän thaáy tình traïng
cuûa em toâi quyeát
ñònh can thieäp.
Ñeán gaàn em, toû daáu
yeâu thöông em, toâi
baét ñaàu laøm baïn
vôùi em. Taïi ñaây, aên
uoáng raát ñaày ñuû,
moïi vaät duïng ñöôïc
chu caáp tieän nghi,




Baøi vieát:


DIEÃM HÖÔNG FMA


BAØI HOÏC TÖØ GIA ÑÌNH


NA-DA-REÙT
ngöôøi ta coù theå nhôù ngay ñeán hình boùng cuûa baùc thôï
moäc Giu-se. Chính töø oâng boá Giu-se maø Gieâ-su ñöôïc
reøn luyeän nhaân caùch, hoïc bieát theá naøo laø Nhaân - Nghóa
- Leã – Trí. Thôøi nieân thieáu, Gieâ-su gaàn guõi vôùi cha,
nhanh choùng hoïc caàm caùi baøo, caùi ñuïc vaø bieát söû
duïng thöôùc vuoâng laãn cöa laù... Khoâng chæ hoïc thaønh
thaïo nhö moät oâng thôï moäc con laønh ngheà, maø nôi
ngöôøi boá coâng chính aáy, Gieâ-su coøn hoïc ñöôïc tinh hoa
xöû theá.
Beân caïnh Gieâ-su coøn coù boùng hình cuûa Maria, ngöôøi
meï yeâu daáu cuûa mình. Haún raèng Gieâ-su cuõng phuï meï
xay boät, laøm baùnh cuøng vôùi nhieàu phuï nöõ. Roài trong
maûnh vöôøn nhaø, caäu cuõng ñang cuoác ñaát, troàng nho


vôùi meï. Chaúng theá maø chæ
nhìn nhaùnh nho thoâi maø
Gieâ-su ñaõ coù theå nghó ngay
ñeán söï gaén chaët vôùi Cha
treân trôøi. Thöïc theá, ngay
tuoåi aáu Gieâ-su thöôøng hay
quaán quyùt beân meï. Laàn
kia, khi ñi xay boät vôùi meï,
Gieâ-su quan saùt chieác coái
xay to lôùn vaø naëng, lieàn
nghó: “...Ai laøm côù cho
moät trong nhöõng keû beù
moïn....thì thaø treo coái ñaù
lôùn vaøo coå noù maø xoâ cho
chìm xuoáng ñaùy bieån coøn
hôn.”(Mt 18,6). Laàn noï,
thaáy meï ñang cuøng vôùi
nhöõng ngöôøi baø con laøm
baùnh, Gieâ-su chôït nghó:


“Nöôùc Thieân Chuùa gioáng nhö chuyeän naém men baø kia
laáy vuøi vaøo ba thuùng boät, cho ñeán khi boät daäy men”
(Lc 13, 21). Khi giuùp meï naáu côm, thaáy meï ñong gaïo,
yù töôûng chôït ñeán vôùi Gieâ-su: “Anh em ñong baèng ñaáu
naøo, thì Thieân Chuùa seõ ñong laïi cho anh em baèng ñaáu
aáy”(Lc 6,38). Laàn khaùc, khi trôøi toái, nhìn thaáy meï thaép
ngoïn ñeøn daàu, Gieâ-su ruùt ra baøi hoïc hay “chaúng coù ai
thaép ñeøn roài laïi ñeå döôùi caùi thuøng, nhöng ñaët treân ñeá,
vaø ñeøn soi chieáu cho moïi ngöôøi trong nhaø” (Mt 5, 15).


Daân vuøng Na-da-reùt ñaõ ngaïc nhieân khi chöùng kieán söï uyeân baùc, khoân ngoan trong lôøi daïy vaø trong nhöõng haønh ñoäng vöôït leân treân nhöõng taàm
thöôøng cuûa ngöôøi ñöông
thôøi. Hoï thaéc maéc: bôûi ñaâu
oâng ta ñöôïc nhö theá?
Ngöôøi cuøng thôøi vôùi Gieâ-su
khoâng hieåu ñöôïc bí maät
“bôûi ñaâu?”. Chæ caàn giôû laïi
vaøi trang Kinh Thaùnh thoâi,
ngöôøi ta coù theå giaûi maõ
ngay thaéc maéc naøy: Ñoù
chính laø trong chieác noâi
gia ñình Na-da-reùt, nôi ñoù:
“...Gieâ-su ngaøy caøng theâm
khoân ngoan, theâm cao lôùn
vaø theâm aân nghóa ñoái vôùi
Thieân Chuùa vaø ngöôøi ta”.
(Lc 2,52)
Söï lôùn leân cuûa Gieâ-su ñöôïc
moâ taû trong tính toaøn dieän
vôùi nhöõng caâu dieãn taû: theâm khoân ngoan, theâm cao
lôùn, theâm aân nghóa tröôùc Thieân Chuùa vaø con ngöôøi.
Nhìn veà thôøi thô aáu cuûa Chuùa Gieâ-su, ngöôøi ta coù theå
hình dung ra boái caûnh vaø neàn giaùo duïc maø treû Gieâ-su
ñaõ nhaän ñöôïc.
Trong xöôûng thôï, caäu beù Gieâ-su ñang hoïc ngheà thôï
moäc. Nhìn phong thaùi ñónh ñaïc, loái cö xöû khoân ngoan,
tinh thaàn traùch nhieäm nhöng khoan hoaø cuûa Gieâ-su,


“BÔÛI ÑAÂU OÂNG TA ÑÖÔÏC KHOÂN NGOAN VAØ LAØM
ÑÖÔÏC NHIEÀU PHEÙP LAÏ NHÖ THEÁ? OÂNG KHOÂNG


PHAÛI LAØ CON BAÙC THÔÏ MOÄC SAO ? MEÏ CUÛA
OÂNG KHOÂNG PHAÛI LAØ BAØ MARIA SAO ?... VAÄY


BÔÛI ÑAÂU OÂNG TA ÑÖÔÏC NHÖ THEÁ”


(Mt 13, 54-55)


SOÁ 13 TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 38




39TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 13


GIAÙO LYÙ CHO BAÏN TREÛ


Nôi tröôøng cuûa Maria vaø baùc thôï moäc Giuse chaát phaùc, Gieâsu hoïc vaø traûi nghieäm raát nhieàu ñieàu hay, leõ phaûi cuûa cuoäc soáng. Töø kinh nghieäm laøm con ngoan trong gia ñình Nazaret, Gieâsu ñaõ trôû thaønh con thaûo cuûa Cha treân trôøi. Töø kinh nghieäm cuoäc ñôøi traàn theá, Gieâsu môøi goïi baïn vaø toâi:“Anh em ñaõ ñöôïc cho khoâng, thì cuõng phaûi cho khoâng
nhö vaäy”(Mt 10,8b). Nghóa laø cho ñi caùch voâ vò lôïi, nhö Gieâsu ñaõ cho ñi moïi söï, cho caû maïng
soáng. Thöû xem baïn ñaõ cho ñi chöa trong boån phaän laøm con nôi gia ñình, boån phaän
ngoaøi xaõ hoäi vaø trong giaùo hoäi?


Chaát lieäu
 Š Duøng tôø lòch baøn nôi laøm vieäc, hay lòch treo töôøng


trong phoøng rieâng coù 30 oâ cho 30 ngaøy trong
thaùng.


Š Duøng buùt maøu khaùc nhau vaø qui ñònh maøu theo
baïn muoán ñeå deät oâ thaûm.


Š Moãi ngaøy daønh 5 phuùt tröôùc khi ñi nghæ, baïn haõy
döøng laïi vaø nhôù xem: hoâm nay toâi ñaõ daønh bao
nhieâu thôøi gian cho gia ñình? cho baûn thaân? cho
ngöôøi khaùc? Toâi ñaõ ñoùng goùp gì cho xaõ hoäi vaø
Giaùo hoäi?


Deät thaûm: baïn coù theå deät nhö sau
Khi toâi ñaõ daønh thôøi gian cho ngöôøi khaùc, hay laøm vieäc
baùc aùi töø thieän...oâ thaûm ngaøy hoâm ñoù cuûa toâi ñöôïc keû
caroâ xanh traéng.
Saùng nay toâi coù daønh ít thôøi gian cho Chuùa... oâ thaûm
ngaøy hoâm nay cuûa toâi ñöôïc veõ nhöõng boâng hoa vaøng
hay cam.
Hoâm nay, toâi ñaõ daønh thôøi gian hôn cho gia ñình... oâ
thaûm cuûa toâi ñöôïc deät baèng nhöõng traùi tim hoàng.
Khi baïn chaúng laøm ñöôïc gì cho ai, haõy can ñaûm ñeå oâ
thaûm ñoù troáng.


Nghieäm thu
Cuoái thaùng baïn thöû nhìn xem: OÀ! oâ thaûm cuûa baïn
thaät ñeïp ñöôïc deät ñuû caû 30 oâ vôùi nhieàu maøu saéc.


Chuùc möøng baïn!!!


Coøn neáu oâ thaûm cuûa baïn ít maøu saéc bôûi nhieàu oâ
khuyeát. Coá leân baïn ôi! Baïn ôi coá leân! Thaùng sau oâ
thaûm cuûa baïn seõ khaùc neáu thaät söï baïn muoán tieán
thaân.
Caàu chuùc baïn deät ñeïp oâ thaûm moãi ngaøy, baïn seõ coù
taám thaûm ñeïp moãi thaùng.
Soáng moãi ngaøy cho ñi, cuoäc ñôøi baïn seõ laõnh nhaän
ñöôïc nhieàu gaáp baûy möôi laàn baûy nhöõng gì ñaõ cho ñi.


Chuùc baïn may maén!


Thöïc hieän


Ñeå giuùp baïn hoïc neân
ngöôøi nhö Gieâsu
trong gia ñình vaø
xaõ hoäi, môøi baïn
cuøng deät thaûm
nheù. Taám thaûm baïn
deät goàm 30 oâ, öùng
vôùi soá ngaøy trong
thaùng.




Baøi vieát: Lm. NHÖ BÌNH


Ñöùc meán thì nhaãn nhuïc,... (1Co 13:4)
Baïn,


Chuùng ta noùi nhieàu veà tình yeâu: yeâu cha meï, anh chò em.
Yeâu Chuùa, yeâu ngöôøi ñoàng loaïi vaø nhöõng ngöôøi keùm may
maén hôn ta. Chuùng ta bieát khoâng coù tình yeâu, con ngöôøi
khoâng theå soáng ñöôïc. Coù ngöôøi coøn ví von, coù tình yeâu thì
sa maïc cuõng nôû hoa.


Cha meï ñaõ yeâu ta, ñaõ daïy ta yeâu vaø ñaõ cho ta caùc moùn
haønh trang ñeå vaøo ñôøi. Cha meï ñaõ in caùc daáu aán cuûa tình
yeâu, tình gia ñình vaøo loøng ta. Chuùng ta seõ oâm mang taát
caû vaøo ñôøi.


Baïn,


Tình yeâu ñoù, tình gia ñình ñoù ñaõ ñöôïc vun troàng trong kieân
nhaãn, hy sinh chòu ñöïng. Vì theá thaùnh Phaoloâ, khi noùi veà
caùc ôn Chuùa ban cho caùc tín höõu thaønh Coârintoâ ñaõ nhaéc
ñeán ñöùc tính nhaãn naïi cuûa tình yeâu.


Ñöùc meán thì nhaãn nhuïc,... (1Co 13:4)
Nhaãn nhuïc laø moät ñöùc tính cuûa nhöõng ngöôøi bieát yeâu,
muoán yeâu vaø phuïc vuï.


Thieân Chuùa ñaõ kieân nhaãn vôùi daân cuûa Ngaøi: hoï ñaõ kyù giao
öôùc vôùi Ngaøi, nhöng laïi mau phaûn boäi theo thôø caùc thaàn
khaùc. Hoï van xin Ngaøi cöùu giuùp nhöng cuõng choùng queân.
Thieân Chuùa ñaõ tha thöù cho daân naøy khoâng bieát bao nhieâu
laàn!


Thaùnh Kinh nhieàu laàn ñaõ nhaéc ñeán söï kieân nhaãn chòu ñöïng
cuûa Chuùa:


“Chuùa laø ñaáng töø bi nhaân haäu, Ngöôøi chaäm giaän vaø giaøu
tình thöông” (Tv 103:8)


Thieân Chuùa kieân nhaãn vaø keâu goïi con ngöôøi toäi loãi trôû veà:


“Haõy trôû veà cuøng Ñöùc Chuùa laø Thieân Chuùa cuûa anh em.
Bôûi vì ngöôøi töø bi vaø nhaân haäu, chaäm giaän va giaàu tình
thöông” (Gioen 2:13)


Chuùa Gieâsu ñaõ cho ta thaáy söï nhaãn naïi vaø tình yeâu cuûa
Ngaøi vöôït leân moïi mong ñôïi cuûa con ngöôøi. Söï nhaãn naïi
voâ bieân ñaõ khieán ngaøi ñi tìm ngöôøi toäi loãi, laàm ñöôøng xa
Thieân Chuùa. Nhöõng oâng Giakeâu thu thueá, baø Mañaleâna,
ngöôøi con hoang ñaøng, phuï nöõ ngoaïi tình, ngöôøi troäm
laønh. Vì theá Chuùa ñaõ daïy thaùnh Pheâroâ phaûi tha thöù tôùi
baåy möôi baåy laàn baåy, tha thöù khoâng giôùi haïn, chöù khoâng


SOÁ 13 TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 40


phaûi chæ baåy laàn thoâi.


Thaùnh Pheâroâ ñaõ thaáu hieåu vaø neâu leân lyù do taïi sao Chuùa
luoân kieân nhaãn vôùi ta:


Ngöôøi kieân nhaãn vôùi anh em, vì ngöôøi khoâng muoán ai phaûi
dieät vong... (2Pet 3:9)


Ñöùc meán thì nhaãn nhuïc,... (13:4)
Baïn,


Toâi nhôù moät caâu chuyeän ñaïi khaùi nhö sau: moät vò thaùnh ñi
xin tieàn cho nhöõng ngöôøi ngheøo ngaøi ñang chaêm soùc. Moät
hoâm ngaøi tôùi moät nhaø moät ngöôøi giaàu coù xin giuùp ñôõ, chuû
nhaø noåi giaän ñaõ “boá thí”cho ngaøi moät caùi taùt tai. Ngaøi bình
tónh noùi:Thöa ngaøi ñoù laø phaàn cuûa toâi, coøn phaàn cuûa nhöõng
ngöôøi ngheøo cuûa toâi ñaâu? Tröôùc thaùi ñoä kieân nhaãn cuûa
thaùnh nhaân, ngöôøi naøy khoâng nhöõng ñaõ boá thí cho ngöôøi
ngheøo maø sau naøy coøn veà nhaø baùn heát taøi saûn giuùp ngöôøi
ngheøo vaø daán thaân theo laøm moân ñeä cuûa thaùnh nhaân!


Chuùa Gieâsu ñaõ thöïc söï toû roõ söï nhaãn nhuïc: khi bò ñoái
xöû baát coâng vaø treo treân thaäp giaù. Ngaøi hoûi nhöõng ngöôøi
haønh haï mình:”Toâi coù toäi gì maø laïi vaû maù toâi?” Ngaøi caàu
nguyeän:”Laïy Cha xin tha cho chuùng vì chuùng laàm chaúng
bieát!”


Chuùa cuõng ñaõ kieân nhaãn vôùi moãi ngöôøi chuùng ta. Chuùa
luoân tha thöù: chuùng ta phaïm toäi, xöng toäi roài laïi taùi phaïm!


Baïn,


Chuùng ta phaûi kieân nhaãn ñeå soáng tình yeâu.
Kieân nhaãn trong gia ñình khi phaûi vaâng lôøi cha meï.
Kieân nhaãn vôùi anh chò em ñeå duy trì söï bình an trong
maùi aám gia ñình.
Kieân nhaãn vôùi baïn beø vaø vôùi moïi ngöôøi chung quanh ta
ñeå xaây döïng moät neàn vaên minh tình yeâu.
Kieân nhaãn khi hoïc hoûi.
Kieân nhaãn khi ñöôïc söûa daïy.
Kieân nhaãn khi gaëp thöû thaùch, nghòch caûnh trong cuoäc
soáng.


Chuùng ta hoïc kieân nhaãn vì Chuùa daïy, vì göông saùng cuûa
caùc vò thaùnh, cuûa cha meï.


Kieân nhaãn ñeå saün saøng yeâu thöông vaø kieán taïo an bình
trong cuoäc soáng quanh ta. Phaûi, ñuùng theá:


Ñöùc meán thì nhaãn nhuïc,... (1Co 13:4)


KINH THAÙNH CUÛA BAÏN TREÛ


Soáng
ÑÖÙC MEÁN




1


Theo truyeàn thoáng Chuùa Gieâsu ñaõ thay ñoåi dung nhan, bieán hình treân nuùi Tabor. Chuùa ñem caùc söù ñoà Pheâroâ, Giacoâbeâ vaø Gioan leân nuùi, taïi ñaây caùc ngaøi
ñaõ chöùng kieán göông maët Chuùa saùng choùi nhö maët trôøi vaø
y phuïc traéng tinh nhö aùnh saùng. (x. Mt 17:1-8)
Ngoaøi nuùi Tabor, Kinh thaùnh thöôøng nhaéc ñeán caùc ngoïn
nuùi sau ñaây: Nuùi Sinai, oâng Maisen ñaõ nhaän caùc giôùi raên
cuûa Chuùa cho daân Do thaùi khi hoï vöøa rôøi nöôùc Ai caäp. Nuùi
caây Oliu, Chuùa ñaõ bò baét taïi ñaây vaø cuõng ñaõ veà trôøi töø nuùi
naøy. Nuùi Carmeloâ, nôi söù ngoân EÂlia ñaõ hoaït ñoäng vaø laø
nôi thôø phöôïng caùc thaàn ngoaïi giaùo, nhaát laø thaàn Baal.
Nuùi Garizim ôû Sichem, thuoäc mieàn trung cuûa nöôùc Israel,
ngöôøi daân mieàn Samaria ñaõ thôø Thieân Chuùa treân nuùi naøy
thay vì veà Gieârusalem.
Nuùi Tabor ñöùng moät mình söøng söõng trong thung luõng
Jezreel. Nuùi cao 588 meùt tính töø maët bieån Ñòa Trung Haûi.
Caùch nuùi 18 caây soá ôû phía taây laø bieån hoà noåi tieáng Galileâ.
Nuùi naèm treân con ñöôøng giao thoâng Baéc Nam cuûa nöôùc
Israel vaø cuûa caùc nöôùc laân caän. Nuùi mang hình daùng uy
nghi ñeàu ñaën nhö chieác noùn laù Vieät nam. Nuùi Tabor vöôït
treân nhöõng nuùi khaùc ôû Palestina nhôø ñòa theá huøng vó, vaø
hình daùng aán töôïng. Caây coái xanh töôi moïc chung quanh
nuùi.


Thaùnh Vònh (89:13) ñaõ ca tuïng Nuùi Tabor vaø Hermon nhö laø
bieåu töôïng söï uy nghi cuûa Thieân Chuùa, ñaáng ñaõ taïo döïng vuõ
truï. Söù ngoân Gieäcmoâgia (Jeremias) ñaõ so saùnh quyeàn haønh
cuûa vua Nabuchanedzzar cuûa xöù Babylon vöõng maïnh nhö
nuùi Tabor ñöùng giöõa caùc nuùi khaùc. (Ge 46:18)
Nuùi Tabor ñaõ laø moät phaùo ñaøi quaân söï töø thôøi caùc Quan aùn,
nöõ söù ngoân Debora vaø oâng Barak chieâu moä quaân só vaø ñaùnh
baïi quaân cuûa töôùng Sisara taïi ñaây (saùch Quan aùn 4:1tt).
OÂng Ghideâon cuõng traû thuø caùc anh em oâng bò gieát taïi nuùi
Tabor (Qa 8:18).
Thôøi Chuùa Gieâsu ngöôøi ta xaây döïng moät thaønh treân nuùi,
nhöng ngaøy nay chæ coøn laïi nhöõng di tích.
Nuùi Tabor ñaõ ñöôïc caùc tín höõu toân kính töø theá kyû thöù IV
tröôùc Chuùa Giaùng Sinh. Treân nuùi hieän coù moät ngoâi nhaø thôø
nguy nga do caùc cha doøng Phanxicoâ phuï traùch.
Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI ñaõ thaêm nuùi Tabor thaùng gieâng
naêm 1964. Ngaøi ñaõ quyø goái caàu nguyeän laâu giôø trong Vöông
Cung Thaùnh Ñöôøng Chuùa Bieán Hình.
Nuùi Tabor ñaõ vaø ñang laø moät chuùng nhaân lòch söû cho nhöõng
bieán coá xaûy ra töø thôøi ñaàu cuûa lòch söû, qua thôøi Chuùa Gieâsu
cho ñeán ngaøy hoâm nay, ñaëc bieät cho caùc tín höõu Kitoâ giaùo.


1. Ñan vieän cuûa Chính Thoáng Hy Laïp ôû phía ñoâng baéc ngoïn nuùi Tabor
2. Ngoïn nuùi Tabor naèm ôû goùc ñoâng baéc thung luõng Yizrael


TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 13 41


1


Baøi vieát: Lm. NHÖ LOAN NUÙI TABOR


2




SOÁ 13 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 42


Vöôøn Gieät-si-ma-ni naèm döôùi chaân nuùi OÂ-liu. Teân
“Getsamani“ laáy töø ngoân ngöõ Do Thaùi “gath-
shemanin“ coù nghóa laø “xöôûng eùp daàu“. Taïi nôi ñaây
coù moät hang ñaù duøng laøm nôi ñeå saûn xuaát daàu oâ-liu.
Vaøo ñeâm tröôùc ngaøy chòu cheát, Chuùa Gieâ-su ñaõ ñeán
hang ñaù taïi vöôøn OÂ-liu cuøng vôùi caùc moân ñeä. Ngaøi ñeå
taùm moân ñeä nghæ ngôi taïi hang ñaù, sau ñoù Ngaøi daét
ba moân ñeä Pheâ-roâ, Gia-coâ-beâ vaø Gio-an ñi theo Ngaøi
ñeán vöôøn Gieät-si-ma-ni ñeå caàu nguyeän. Giuña bieát raát
roõ nôi naøy bôûi vì Chuùa Gieâsu thöôøng ñeán ñaây cuøng vôùi
caùc moân ñeä cuûa mình (Ga 18,2). Hang ñaù daøi khoaûng
19 m, roäng 10 m vaø cao 3,5 m.
Hang ñaù Gieät-si-ma-ni vaø vöôøn OÂ-liu laø nôi ñöôïc nhieàu
khaùch haønh höông ñeán vieáng thaêm. Khu vöïc naøy
khoâng thay ñoåi gì nhieàu qua hôn hai möôi theá kyû vaø
ñöôïc xaùc ñònh chaéc chaén veà söû tính lieân quan ñeán bieán


coá khoå naïn cuûa Chuùa Gieâsu. Hang ñaù Gieät-si-ma-ni trôû
neân nôi thôø phöôïng vaø caàu nguyeän cuûa caùc Ki-toâ höõu
tieân khôûi ôû Gieâ-ru-sa-lem. Caùch hang ñaù khoâng xa laø
vöôøn OÂ-liu vôùi khoaûng 1.200 meùt vuoâng. Töø naêm 1600
khu vöïc naøy laø taøi saûn cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo do caùc
tu syõ Phan-xi-coâ chaêm soùc. Khi ñaët chaân ñeán vöôøn OÂ-
liu khaùch haønh höông bò thu huùt bôûi caùc caây oâ-liu laâu
ñôøi. Caùc nhaø nghieân cöùu veà caây oâ-liu xaùc ñònh caùc caây
taïi vöôøn Gieät-si-ma-ni coù tuoåi thoï khoaûng 3000 naêm.
Nhaø söû hoïc noåi tieáng Plinio (23 D.C-79) ñaõ töøng noùi:
“Caây oâ-liu khoâng bao giôø cheát“. Caùc caây oâ-liu ôû ñaây ñaõ
chöùng kieán bieán bao caùc bieán coá xaûy ra trong lòch söû
taïi Gieâ-ru-sa-lem, ñaëc bieät bieán coá khoå naïn cuûa Chuùa
Gieâsu. Toâi vaãn thích chieâm ngaém nhöõng goác caây oâ-liu
vì nhöõng hình daùng ñaëc thuø cuûa noù.
Vaøo nhöõng naêm 333 - 339 moät ngoâi thaùnh ñöôøng
“Khoå naïn“ bizantine ñöôïc xaây döïng bao quanh taûng
ñaù lôùn nôi Chuùa Gieâ-su quì caàu nguyeän, nhöng sau ñoù
ngoâi thaùnh ñöôøng bò chieám ñoaït vaø phaù huûy bôûi nhöõng
ngöôøi hoài giaùo Ba Tö vaøo naêm 614. Ngoâi thaùnh ñöôøng
ñöôïc sôû höõu laïi vaø khoâi phuïc laïi bôûi nhöõng ngöôøi Kitoâ
giaùo trong thôøi Thaäp töï chinh. Vaøo naêm 1187 ngöôøi hoài
giaùo quay trôû laïi Gieâ-ru-sa-lem chieám ñoaït heát nhöõng
nôi thôø phöôïng cuûa ngöôøi Kitoâ giaùo. Naêm 1666 caùc tu
syõ Phan-xi-coâ ñaõ mua laïi khu vöïc vöôøn Gieät-si-ma-ni.


VÖÔØN GIE ÄT-SI-MA-NI
Taûng ñaù nôi Chuùa Gieâ-su phuû phuïc caàu nguyeän trong vöôøn Gieät-si-ma-ni


CAÙC TÍN HÖÕU KHAÉP NÔI ÑEÁ QUYØ GOÁI THINH LAËNG
VAØ CAÀU NGUYEÄN CHUNG QUANH TAÛNG ÑAÙ NÔI
CHUÙA GIEÂ-SU CAÀU NGUYEÄN VÔÙI CHUÙA CHA TAÏI


VÖÔØN GIEÄT-SI-MA-NI. QUYØ BEÂN TAÛNG ÑAÙ THAÙNH
THIEÂNG NAØY, TOÂI CAÛM NHAÄN MOÄT CAÙCH SAÂU


SAÉC TÌNH YEÂU VOÂ BIEÂN CUÛA CHUÙA GIEÂ-SU ÑOÁI
VÔÙI CON NGÖÔØI


Baøi vieát:


NGOÏC VINH, SDB




TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 13 43


Beân caïnh vöôøn OÂ-liu laø ngoâi thaùnh ñöôøng lôùn vôùi teân
goïi “Vöông cung thaùnh ñöôøng Khoå naïn“ do kieán truùc
sö Antonio Barluzzi xaây caát trong nhöõng naêm 1919-
1924. Maët beân ngoaøi cuûa vöông cung thaùnh ñöôøng
ñöôïc trang trí bôûi böùc hoïa baèng ñaù maøu do hoïa syõ
Giulio Bargellini. Böùc tranh dieãn taû Chuùa Gieâ-su laø
Ñaáng trung gian giöõa Thieân Chuùa vaø con ngöôøi. Böôùc
vaøo beân trong vöông cung thaùnh ñöôøng toâi caûm nhaän
ñöôïc söï thinh laëng vaø bình yeân. Caùc tín höõu khaép nôi
quì goái trong thinh laëng vaø caàu nguyeän xung quanh
taûng ñaù nôi Chuùa Gieâ-su caàu nguyeän vôùi Chuùa Cha.
Coù leõ taát caû ñang suy gaãm veà nhöõng giôø phuùt coâ ñôn,
ñau khoå cuûa Chuùa Gieâ-su tröôùc bieán coá khoå naïn maø
Ngaøi chaáp nhaän vì tình yeâu vaø vì ôn cöùu ñoä daønh cho
con ngöôøi. Quì beân caïnh taûng ñaù thaùnh thieâng naøy,
toâi ñoïc laïi moät vaøi ñoaïn Tin möøng Luca 22,39-46 vaø
Maùcoâ 14,43-52 taïi chính nôi xaûy ra bieán coá khoå naïn.
Toâi caûm nhaän moät caùch saâu thaúm tình yeâu voâ bieân cuûa
Chuùa Gieâsu qua moâ taû cuûa hai ñoaïn Tin möøng naøy.
Chæ coù tình yeâu môùi laøm ñöôïc moïi vieäc cao caû vaø phi
thöôøng. Chuùa Gieâsu ñaõ noùi: “Khoâng coù tình yeâu naøo
lôùn hôn tình yeâu cuûa ngöôøi hieán maïng soáng vì ngöôøi
mình yeâu“ (Ga 15,13).


NGOÂI MOÄ CUÛA ÑÖÙC MEÏ


Saùch Coâng vuï Toâng ñoà nhaéc ñeán Ñöùc Meï Maria
laàn cuoái: “Taát caû hoï beàn loøng, ñoàng moät yù maø caàu
nguyeän vôùi nhöõng ngöôøi phuï nöõ vaø Maria Meï Chuùa
Gieâsu cuøng vôùi caùc anh em cuûa Ngaøi“ (Cv 1,14). Theo
caùc nhaø khaûo coå vaø nghieân cöùu beân trong ngoâi thaùnh
ñöôøng“Leân trôøi“ (beân caïnh thung luõng Cedron vaø
vöôøn Gieät-si-ma-ni) coù ngoâi moä nôi ñaët xaùc Meï Maria
tröôùc khi Thieân Chuùa caát nhaéc veà trôøi.
Moät taøi lieäu raát coå Siriano coù töïa ñeà “Transito di Maria“
töø theá kyû III vieát raèng: “Caùc toâng ñoà ñaõ kieäu xaùc Meï
Maria ñeán taän thung luõng Gioâ-sa-phaùt vaø nuùa OÂ-liu, hoï
ñaët xaùc Meï treân moät taûng ñaù beân trong haàm moä“.
Ngoâi moä troáng cuûa Meï Maria ñöôïc caùc tín höõu tieân
khôûi kính vieáng cho ñeán ngaøy nay. Hoaøng ñeá bizantine
Teodosio I ñaõ xaây caát taïi ñaây moät nôi ñeå toân kính vaø
sau ñoù, vaøo naêm 590, hoaøng ñeá Maurizio ñaõ xaây caát
moät vöông cung thaùnh ñöôøng loäng laãy bao quanh ngoâi
moä. Vaøo naêm 614 vöông cung thaùnh ñöôøng bò phaù
huûy bôûi ngöôøi hoài giaùo Ba Tö. Döôùi thôøi cai trò cuûa
thaäp töï chinh thaùnh ñöôøng ñöôïc xaây döïng laïi, nhöng
roài laïi bò phaù huûy bôûi töôùng hoài giaùo Hakim vaøo naêm
1009. Taàng haàm cuûa vöông cung thaùnh ñöôøng nôi coù
haàm moä cuûa Meï Maria khoâng bò phaù huûy bôûi vì ngöôøi
hoài giaùo toân kính Ñöùc Meï. Phaàn coøn laïi cuûa vöông
cung thaùnh ñöôøng maø ngaøy nay chuùng ta coøn thaáy ñoù
laø phaàn beân döôùi cuûa thaùnh ñöôøng. Ngoâi moä cuûa Meï
Maria thuoäc sôû höõu cuûa giaùo hoäi chính thoáng Hy Laïp.
Haèng ngaøy coù raát nhieàu caùc Kitoâ höõu ñeán kính vieáng
nôi naøy. Toâi cuõng theo goùt vò giaùo sö ñeán ñeå tìm hieåu
veà tính lòch söû, khaûo coå nôi naøy, sau ñoù cuõng daønh thôøi
gian thinh laëng trong caàu nguyeän. Baàu khí taïi nôi naøy
thaät yeân laëng vaø bình yeân khi baét ñaàu ñi xuoáng haàm
moä. Quì beân phieán ñaù nôi ñaët xaùc Ñöùc Meï toâi caàu xin
Thieân Chuùa qua söï chuyeån caàu cuûa Meï Maria loøng yeâu
meán vaø söï saün saøng ñaùp laïi thaùnh yù cuûa Thieân Chuùa
trong cuoäc soáng cuûa mình.


KINH THAÙNH CUÛA BAÏN TREÛ


1. Hang ñaù taïi vöôøn OÂ-liu
2. Nhöõng caây OÂ-liu taïi vöôøn Gieät-si-ma-ni
3. Ngoâi moä cuûa Ñöùc Meï trong thaùnh ñöôøng
4. Baäc thang ñi xuoáng ngoâi moä Ñöùc Meï


1


2


3


4




SOÁ 13 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 44


CHA MEÏ GIUÙP CON ÑÒNH HÖÔÙNG


Thöa cha quyù meán ,


Ba con laøm giaûng vieân cuûa tröôøng ñaïi hoïc thuoäc loaïi
coù tieáng. Ngay töø hoài coøn hoïc ôû caáp III, ba meï ñaõ
höôùng cho con thi vaøo tröôøng A. Sau ñoù ba con seõ
nhôø nhöõng ñoàng nghieäp giuùp ñôõ ñeå con ñöôïc baèng
gioûi, vaø ñöôïc ôû laïi ñeå daïy taïi tröôøng. Truyeàn thoáng ñoù
cuõng coù khaù laâu roài: neáu laø sinh vieân coù ba meï daïy
hoïc, thì cöù yeân taâm laø duø chæ hoïc trung bình, theá naøo
cuõng seõ ñöôïc baèng khaù - gioûi. Nhöng con laïi khoâng
thích ñieàu ñoù. Con khoâng thích ñi theo con ñöôøng
ñaõ ñöôïc ñònh saün, neân con vaãn quyeát ñònh theo hoïc
ngaønh taøi chính. Ba meï con toû ra raát böïc vaø khoâng
muoán con theo ngaønh ñoù moät chuùt naøo. Thay vì
maéng moû hay ñaùnh ñaäp, ba meï luoân luoân gaây aùp
löïc vôùi con. Con bieát laø ba meï laøm gì cuõng chæ mong
ñieàu toát cho con, nhöng thöïc söï con khoâng heà coù
chuùt nhieät taâm naøo vôùi ngheà giaùo vieân aáy. Con raát
buoàn vaø toån thöông khi caûm thaáy ñieàu ñoù chæ laø söï
töùc giaän vaø aám öùc. Con löïa choïn vaø theo ngaønh ngheà
con yeâu thích laø coù toäi hay sao maø ba meï laïi cöù hay
chì chieát con ñeán vaäy? Mong cha cho con moät ñònh
höôùng !


(Löu Nguyeãn – Tp. HCM)


Thaân göûi Löu Nguyeãn !


Cha raát möøng vì con vaãn coøn ñöôïc ba meï quan taâm
vaø ñònh höôùng cho con ñi vaøo ñôøi, trong khi nhieàu
phuï huynh khaùc laïi quaù buoâng loûng daãn ñeán vieäc con
caùi ham chôi, boû hoïc, moät chuyeän khoâng theå traùnh.
Cha nghó raèng ba meï con laøm taát caû nhöõng ñieàu aáy laø
cuõng chæ muoán toát cho con, vì thuông con. Haønh vi aáy
phaùt xuaát töø tình yeâu, traùch nhieäm vaø boån phaän giaùo
duïc cuûa ba meï daønh heát cho ngöôøi con cuûa mình.


Maëc duø cha bieát hieän nay con raát khoå taâm veà loái haønh
xöû cuûa ba meï con tröôùc ngaønh maø con yeâu thích.
Ñieàu con caàn laøm baây giôø laø haõy kieân nhaãn moãi khi ba
meï noùi. Ñöøng caõi laïi, nhöng haõy giaûi thích nheï nhaøng
theo caùch cuûa con: “ Ba meï hieåu raèng laøm vieäc thì
caàn coù ñam meâ. Neáu laøm coâng vieäc maø mình khoâng
thích, thì sôùm hay muoän gì cuõng khoù mang laïi keát
quaû toát. Ba meï coù theå taïo neân moät con ngöôøi chöù
khoâng theå taïo ra ñöôïc töông lai cuûa con...” Con cuõng
ñöa ra nhöõng chöùng cöù cuï theå: “hieän nay khoâng ít
hoïc sinh cuoái caáp luùng tuùng khi choïn ngheà, trong ñoù
moät soá bò cha meï eùp buoäc ñeán möùc khoâng coøn caùch
löïa choïn naøo khaùc, vaø chuyeän ñoù daãn ñeán nhöõng haäu
quaû xaáu veà söùc khoûe, tinh thaàn. Hieän töôïng ñaõng trí,
sa suùt hoïc taäp, chaùn naûn, ít tieáp xuùc vôùi ngöôøi thaân
trong gia ñình, xa laùnh chính cha meï... taát caû seõ taùc
ñoäng xaáu ñeán caùc em khi muøa thi ñaõ caän keà”.


Sau cuøng , con haõy trình baøy roõ nguyeän voïng cuûa con
cho ba meï hieåu. Ñoàng thôøi con cuõng baøn baïc vôùi ba
meï ñeå caùc ngaøi coù theå ñoàng haønh vôùi con veà nhöõng


BAÏN TREÛ TRAO ÑOÅI


Trong moät coâng vieân noï, nhöõng buïi caây boà coâng anh moïc xen laãn giöõa ñaùm coû, troâng thaät töôi toát vôùi laøn khí aám
aùp cuûa muøa xuaân. Moät ngaøy kia, töø ñaùm laù xanh vöôn leân
nhöõng coïng caây khoeû möôït, treân ñoù nôû ra nhöõng boâng hoa
vaøng röïc rôõ vaø quyeán ruõ. Sau thôøi gian ngaén, nhöõng boâng
hoa ñoù bung ra thaønh moät “traùi caàu tô”. Noù mang hình quaû
caàu, ñöôïc caáu thaønh bôûi moät voøng troøn nhoû vôùi nhöõng boâng
tô gaén vôùi nhöõng haït maàm xinh xaén. Taát caû boâng tô naøy
nhö ñöôïc ñính vaøo nhuïy cuûa “traùi caàu tô”.


Ñaõ bao laàn nhöõng haït maàm nhoû ñaõ ñoaùn giaø ñoaùn non veà
töông lai mình, vaø khoâng bieát bao laøn gioù nheï ñaõ ru nhöõng
giaác mô cuûa chuùng.


- Chuùng ta seõ moïc ôû ñaâu nhæ?


- Ai maø bieát ñöôïc!


- Chæ coù gioù môùi bieát ñieàu ñoù.


Moät buoåi saùng noï, “traùi caàu tô” ñaõ bò döùt ra bôûi moät ngoïn
gioù maïnh meõ vaø voâ hình. Nhöõng haït maàm bay theo luoàng
gioù. Trong khi phaàn ña nhöõng haït maàm rôi xuoáng vöôøn rau,
ñoàng coû thì coù moät haït maàm kia nhoû hôn taát caû, ñaõ bò gioù
cuoán vaøo moät khe nöùt cuûa moät con ñöôøng traùng xi maêng.
Taïi ñoù coù moät nhuùm buïi ñöôïc gioù vaø möa giöõ laïi, laøm thaønh
moät thöù hoãn hôïp ñaát toát nôi khe nöùt.


“Taát caû laø cuûa mình”, haït gioáng nhoû keâu leân. Khoâng suy
nghó theâm, ngay laäp töùc noù neùp mình vaøo trong khe ñaát,
vaø ñaâm reã.


Phía tröôùc khe nöùt cuûa xi maêng coù moät chieác gheá daøi xieâu
veïo. Moãi chieàu, moät chaøng trai thöôøng xuyeân ñeán ngoài treân
ñoù. Taâm hoàn chaøng trai tróu naëng nhieàu noãi phieàn muoän, vaø
nôi aùnh maét chaøng nhuoám maøu lo laéng vaø thaát voïng.


Khi nhìn thaáy hai chieác laù nhoû xíu nhuù leân töø khe nöùt, loøng
chaøng daäy leân nieàm cay ñaéng toät cuøng: “Maøy seõ chaúng
laøm ñöôïc gì! Maøy cuõng nhö tao thoâi!” Vaø chaøng duøng
chaân daãm naùt chuùng. Nhöng ngaøy hoâm sau, chaøng thaáy
hai chieác laù ñoù laïi vöôn leân vaø ñaõ coù theâm hai laù môùi khaùc.


Keå töø luùc ñoù, aùnh maét cuûa chaøng khoâng theå rôøi khoûi caùi caây
nhoû can tröôøng. Maáy hoâm sau, moät hoa vaøng röïc rôõ nôû ra,
nhö reo leân tieáng keâu haïnh phuùc.


Laàn ñaàu tieân sau thôøi gian daøi, chaøng trai caûm thaáy noãi oaùn
giaän vaø cay ñaéng trong loøng tan chaûy ra. Chaøng ngaång ñaàu
leân, hít moät hôi traøn loàng ngöïc. Giô naém ñaám leân cao, ñaày
döùt khoaùt, vaø keâu to: “Chaéc chaén, ta coù theå laøm ñöôïc ñieàu
aáy!”


Söù ñieäp cho baïn
Ñöøng hoûi gioù taïi sao laïi mang baïn ñeán ñaây. Ngay caû khi
baïn bò ngheït thôû do lôùp xi maêng chai cöùng. Haõy cöù ñaâm reã
vaø soáng. Chính baïn laø moät söù ñieäp.


Caû khi baïn ñoïc caâu chuyeän naøy, ñieàu gì xaûy ra trong loøng
baïn? Chæ coù gioù môùi bieát ñieàu ñoù.


Bay vôùi gioù




TRAO ÑOÅI


Caây Haïnh ñaøo
KIEÂU HAÕNH


döï tính trong töông lai. Vieäc löïa choïn ngheà nghieäp
phaûi do chính con quyeát ñònh, coøn ba meï con chæ laøm
nhieäm vuï ñoàng haønh thoâi.


Cha caàu chuùc cho gia ñình con coù ñöôïc moät baàu khí
yeâu thöông, caûm thoâng vaø naâng ñôõ, ñeå con vui töôi,
bình an vaø tieáp tuïc böôùc ñi vöõng vaøng treân ñöôøng ñôøi.


Chuùc con thaønh coâng !


CAÀN THEÂM THÔØI GIAN VAØ KIEÂN NHAÃN...
Thöa cha kính meán,


Caùch ñaây moät naêm, con ñaõ coù baïn trai vaø chuùng con
ñaõ laøm “chuyeän ñoù” vöôït quaù giôùi haïn cho pheùp.
Sau ñoù chuùng con chia tay nhau. Hieän nay con ñang
tìm hieåu vaø quen vôùi moät baïn trai khaùc ñaõ ñöôïc 4
thaùng. Con raát meán anh aáy vì tính tình hieàn laønh, raát
nhieät tình luoân giuùp ñôõ con trong moïi vieäc. Nhieàu
laàn con muoán noùi roõ veà quaù khöù cuûa con cho anh
aáy hieåu. Cha ôi, maëc duø anh aáy chöa toû tình vôùi con,
nhöng neáu anh bieát veà quaù khöù cuûa con, lieäu anh aáy
coù coøn yeâu con khoâng, hay laø seõ chaám döùt tình caûm
vôùi con. Con raát phaân vaân vaø lo sôï. Con phaûi laøm gì
ñaây ñeå tình yeâu cuûa con ñöôïc beàn chaët ? Xin cha cho
con moät lôøi khuyeân !


( Ñan Thi – Bình Thaïnh )


Ñan Thi thaân meán !


Tröôùc heát, cha xin chuùc möøng cho con vì ñaõ tìm ñöôïc
moät ngöôøi baïn trai sau cuoäc tình thöù nhaát khoâng may
maén. Tuy theá, cha khuyeân con haõy kieân nhaãn vaø caàn
theâm thôøi gian ñeå tìm hieåu baïn trai cuûa con hieän nay,
vì chuùng con môùi chæ quen nhau coù 4 thaùng, chöa ñuû
chieàu daøi thôøi gian ñeå chuùng con coù theå hieåu bieát veà
nhau moät caùch caën keõ. Hôn nöõa, baïn trai con chöa toû
tình vaø ngoû lôøi yeâu con caùch chính thöùc, coù theå anh
aáy chöa muoán ñi xa hôn trong chuyeän tình caûm vôùi
con. Vaäy thì vieäc con muoán traûi loøng veà quaù khöù cuûa
con vôùi anh aáy laø hôi sôùm.


Theo thieån yù cuûa cha, con chæ neân noùi “chuyeän ñoù”
vôùi anh vaøo thôøi gian chín muoài. Ñöøng giaáu anh aáy vì
noùi xong con seõ thaáy loøng thanh thaûn vaø nheï nhaøng,
sau naøy con seõ khoâng aân haän. Hôn nöõa con noùi ra,
neáu baïn trai con thöïc söï yeâu con thì anh aáy seõ tieáp
tuïc chia seû vaø thoâng caûm cho con. Ñaây cuõng laø caùch
ñeå con nhaän bieát ñöôïc tình caûm anh aáy daønh cho
con. Coøn neáu anh aáy khoâng chaáp nhaän ñöôïc, thì con
neân chia tay vì con vaãn coøn coù cô hoäi khaùc.


Xaõ hoäi baây giôø cuõng khoâng coøn quaù khaét khe ñoái vôùi
phuï nöõ. Neáu anh aáy thaät söï yeâu thöông con, thì anh
aáy seõ boû qua quaù khöù cuûa con. Ñieàu quan troïng laø con
haõy ñeán vôùi anh aáy baèng söï chaân thaønh, hieåu bieát vaø
toân troïng nhau. Cha seõ caàu nguyeän vaø caàu mong con
sôùm coù tình yeâu laâu beàn vaø haïnh phuùc ñích thöïc .


Meán chuùc !


TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 13 45


BAÏN TREÛ TRAO ÑOÅI


Moät caây haïnh ñaøo vöôn leân heát söùc ngaïo ngheã. Noù coù quyeàn haõnh dieän vì caùi thaân cao, to, thaúng taép höôùng
leân trôøi, so vôùi bieát bao caây non eûo laû trong vöôøn.
Caây haïnh ñaøo thöïc haïnh phuùc khi nhöõng con chim hoaï mi
ñuû maøu saéc hay nhöõng con chim seû thanh lòch nhaûy nhoùt
treân nhöõng caønh cuûa noù. Cö nguï treân nhöõng caønh möôït maø
cuûa noù coøn coù gia ñình cuûa chim sôn ca, hoàng töôùc vaø nhieàu
loaøi chim deã thöông khaùc nöõa.
Moät ngaøy noï, coù con chim goõ kieán bay tôùi vaø laøm toå treân
caønh haïnh ñaøo. Goõ kieán töïa ñaàu vaøo voû caây, chôït noù nghe
thaáy nhöõng tieáng raøo raøo beân tai cuûa noù, töïa nhö tieáng cuûa
ñaøn kieán ñang boø. Caém saâu chieác moû daøi vaøo thaân caây haïnh
ñaøo, chim goõ kieán baét ñaàu gaép ra nhöõng aáu truøng vaø nhaám
nhaùp chuùng.
Caây haïnh ñaøo caûm thaáy moät noãi buoàn khoù taû trong loøng. Thì
ra loaøi chim voâ duïng kia ñang töøng luùc moå saâu vaøo laøn da
cuûa caây haïnh ñaøo vaø laøm maát ñi veû hoaøn haûo cuûa noù. Thöïc
laø khoâng theå chòu noåi nhö theá.
Caây haïnh ñaøo kieâu haõnh tìm moïi caùch ñeå ñuoåi chim goõ kieán
ñi. Theá roài moät ngaøy kia, chim goõ kieán ñaõ ra ñi thöïc söï.
Töø luùc aáy, nhöõng con aáu truøng coù cô hoäi lôùn leân trong an
bình vaø caøng luùc chuùng caøng ñuïc khoeùt roäng treân khaép thaân
caây.
Ñeán moät ngaøy, moät côn gioù to aäp ñeán vaø noù ñaõ beû gaãy caây
haïnh ñaøo kieâu haõnh kia, tuy to lôùn nhöng ñaõ bò muïc naùt.


Söù ñieäp cho baïn
Neáu coù moät ai ñoù “moå vaøo da thòt baïn” laøm loä ra nôi baïn
nhöõng khieám khuyeát vaø nhöõng thieáu soùt. Baïn ñöøng giaän döõ
vôùi hoï, nhöng haõy caùm ôn hoï vì haønh ñoäng ñoù.




voïng neân thaùnh cuûa mình trong söï
höôùng daãn cuûa Don Bosco, nhö taám
vaûi toát trong tay ngöôøi thôï may, ñeå
cuoäc ñôøi caäu trôû neân chieác aùo ñeïp
cho Thieân Chuùa.
Ña Minh Savio qua ñôøi taïi Mondonio
ngaøy 09 thaùng ba naêm 1857, luùc 15
tuoåi. Leã möøng thaùnh Ña Minh Savio
cöû haønh vaøo ngaøy 06 thaùng 05.


XIN TAÏ ÔN NGAØI
Vaøo thaùng 9.2007, toâi mang thai ñöùa
con trai thöù hai. Khi xeùt nghieäm, toâi
raát ñau khoå khi bieát mình bò saïn thaän
vaø caàn phaûi naèm vieän saùu thaùng ñeå
chöõa trò. Nhöng ñieàu laøm toâi ñau khoå
hôn khi nghó ñeán ñöùa con toâi ñang
cöu mang seõ khoâng bao giôø ñöôïc
chaøo ñôøi, coøn ñöùa con trai ñaàu loøng
An-toân môùi boán tuoåi laïi raát caàn söï
hieän dieän cuûa ngöôøi meï. Taát caû nhö
moät thaùnh giaù ñeø naëng treân toâi. Caùc
y baùc só thì cuõng chaúng noùi gì vôùi toâi.


Trong khi ñôn ñoäc tröôùc taát caû nhöõng
chuyeän naøy, toâi ñaõ nghó ñeán thaùnh
Ña-minh Savio vaø phoù thaùc taát caû
cho ngaøi. Vôùi aùo Ña-minh Savio
treân coå, toâi caûm thaáy vôi ñi noãi ñau
khoå. Toâi daàn trôû neân maïnh meõ, caàu
nguyeän khaån thieát vaø tin chaéc con
trai toâi seõ ñöôïc cöùu soáng ngay caû khi
hoï noùi vôùi toâi raèng ñöùa beù coù theå seõ
bò ñieác, muø vaø khoâng bình thöôøng.
Toâi ñaõ qua nhöõng ngaøy leã lôùn nhö leã
Giaùng Sinh, Naêm môùi, leã Hieån Linh ôû
beänh vieän vaø phaûi xa ngöôøi con nhoû
Antonio. Tuy nhieân, toâi luoân caûm
thaáy coù thaùnh Ña-minh Savio beân
caïnh toâi. Ngaøy moàng 02 thaùng 04,
huyeát aùp cuûa toâi taêng cao. Caùc baùc
só ñaõ quyeát ñònh moå khaån caáp. Toâi ôû
trong tình traïng nöûa soáng nöûa cheát.
Theá nhöng chæ 15 ngaøy sau, toâi ñaõ coù
theå oâm ñöùa con trai toâi laàn ñaàu maø
leõ ra ñeán ngaøy 15.05 chaùu môùi ñöôïc
chaøo ñôøi. Chaùu ñaõ sinh ra vaøo ngaøy
02.04, ñuùng laø ngaøy sinh nhaät cuûa
thaùnh Ña-minh Savio.


Laïy thaùnh Ña-minh Savio, caùm ôn
Ngaøi vì hoàng aân lôùn lao naøy!


Milie Marilena, Crotone CZ


Luùc aáy coâ em daâu cuûa toâi khuyeân
toâi haõy caàu khaån söï trôï giuùp cuûa
Chaân Phöôùc Maddalena Morano ñeå
cuoäc giaûi phaãu ñöôïc dieãn ra toát ñeïp.
Nhöõng ngaøy sau ñoù, toâi lieân tuïc quyø
caàu nguyeän trong Nhaø Nguyeän cuûa
beänh vieän. Vaøo ngaøy giaûi phaãu, nhieàu
ngöôøi khaùc cuõng ñeán beân toâi ñeå
cuøng caàu nguyeän vôùi vò Chaân phöôùc.
Choàng toâi ñaõ ôû phoøng giaûi phaãu töø 8
giôø 30 saùng ñeán 17 giôø 30 chieàu, roài
sau ñoù ñöôïc chuyeån sang phoøng hoài
söùc ñeå ñöôïc tieáp tuïc theo doõi. Tình
traïng cuûa oâng aáy khaù nguy kòch: khoù
khaên hoaït ñoäng toaøn boä phaàn beân
traùi, khoâng coù khaû naêng phaùt aâm roõ
töøng lôøi hoaëc dieãn taû baát cöù ñieàu gì.
Cuoái cuøng, vôùi söï trôï giuùp cuûa Thieân
Chuùa vaø vôùi söï noã löïc cuûa thaøy
thuoác, 5 thaùng sau choàng toâi ñaõ coù
theå töø töø noùi laïi ñöôïc, vaø baét ñaàu
chuyeån ñoäng ñöôïc thaân beân traùi.
Hôn theá nöõa, oâng aáy öôùc muoán ñöôïc
laùi xe trôû laïi.
Caùc baùc só ñaõ chöõa trò cho choàng
toâi xaùc nhaän raèng ñaây laø moät tröôøng
hôïp phaûi coù söï can thieäp töø trôøi cao.
Rieâng gia ñình chuùng toâi bieát roõ
mình ñaõ maéc nôï ai: ñoù chính laø chaân
phöôùc Maddalena Morano, ngöôøi ñaõ
chuyeån caàu moïi ôn laønh cho gia ñình
chuùng toâi.
Carmela Ausiello
Ali’ T. (Messina) thaùng 5 naêm 2010


Thaùnh ÑA-MINH SAVIOÂ


Ña Minh Savio sinh ngaøy 02. 04.
1842 taïi San
Giovanni di Riva,
vuøng Chieri, thuoäc
tænh Torino, mieàn
Baéc nöôùc YÙ. Laø
moät thieáu nieân deã
thöông vaø noåi baät
veà loøng ñaïo. Gaëp
Don Bosco, caäu bò
chinh phuïc bôûi söï


thaùnh thieän cuûa ngaøi. Caäu ñaët khaùt


Chaân Phöôùc MAD. MORANO
Maddalena Caterina sinh taïi Chieri
(Torino- nöôùc YÙ), ngaøy 15.09.1847.


Sau khi hoaøn taát vieäc hoïc vôùi nhieàu
hy sinh vaát vaû, Mad-
dalena trôû thaønh moät
coâ giaùo nhoû ñaày naêng
khieáu sö phaïm vaø
moät giaùo lyù vieân nhieät
tình. Maddalena gia
nhaäp Tu Hoäi Con Ñöùc
Meï Phuø Hoä vaø khaán
doøng naêm 1879.


Naêm 1881, sô ñöôïc gôûi xuoáng vuøng Si-
cilia, mieàn Nam nöôùc YÙ. Taïi ñaây, sô ñaõ
say meâ truyeàn ñaït tinh thaàn, phöông
phaùp giaùo duïc cuûa Don Bosco vaø Meï
Mazzarello. Sô laø moät nhaø giaùo duïc ñaïi
taøi, moät Beà Treân ñaày tình maãu töû vaø laø
ngöôøi môû raát nhieàu tröôøng ôû khaép ñaûo
Sicilia daønh cho nhöõng treû ngheøo.


Sô Maddalena Morano maát taïi Cata-
nia ngaøy 26.03.1908


Sau khi coâng nhaän nhaân ñöùc anh
huøng cuûa sô (1988) vaø chuaån nhaän
moät pheùp laï nhôø lôøi chuyeån caàu cuûa
sô Maddalena Morano, Ñöùc Thaùnh
Cha Gioan Phaolo II ñaõ tuyeân phong
AÙ Thaùnh cho sô Maddalena Morano
ngaøy 05.11.1994.


HOÏA VOÂ ÑÔN CHÍ


Caùch ñaây moät naêm, choàng toâi thöôøng
xuyeân bò caùi chaân ñau haønh haï. Theá
roài sau ñoù, thænh thoaûng oâng aáy laïi bò
luù laãn trong ít ngaøy. Khi khaùm nghieäm,
caùc baùc só cho bieát oâng bò u nang ôû
naõo caáp ñoä III, vaø ñeà nghò giaûi phaãu
thaàn kinh. Moãi ngaøy, oâng caøng bò laãn
naëng hôn ñeán ñoä khoâng heà yù thöùc
mình ñang ñöôïc caáp cöùu trong beänh
vieän, vaø tình traïng thaät nguy kòch.
Keát luaän cuûa caùc baùc só khieán gia ñình
toâi bò suy suïp: choàng toâi caàn ñöôïc giaûi
phaãu ñeå ít nhaát traùnh söï laây lan ñeán
caùc daây thaàn kinh, vaø trong tröôøng
hôïp soáng soùt ñöôïc, thì seõ phaûi ñoái
dieän vôùi nhöõng nguy haïi coù theå khoâng
traùnh.


SOÁ 13 - TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM 46


Caùc Thaùnh & Ôn Chuyeån caàu Ngoïc Bích, FMA phoûng dòch




VIEÄC CHAØO ÑÔØI KYØ DIEÄU
Chuùng toâi ñaõ laäp gia ñình ñöôïc chín naêm. Sau nhieàu
laàn xeùt nghieäm, chaêm soùc ñaëc bieät, ñöùa con gaùi
Elaide cuûa chuùng toâi ra ñôøi sau ca moå vaøo ngaøy
25.08.2008. Nieàm vui chöa heát, thì moät hung tin maø
caùc baùc só baùo cho chuùng toâi: töông lai, toâi seõ khoù coù
khaû naêng mang thai tieáp vì raát nguy hieåm. Trong moät
laàn xeùt nghieäm khaùc, khi bieát mình coù thai cuøng vôùi
bieát bao nguy hieåm ñang chôø ñôïi, vôï choàng chuùng
toâi heát loøng phoù thaùc cho thaùnh Ña-minh Savio vaø
Meï Thieân Chuùa veà chuyeän söï sinh nôû naøy.


Trong thôøi gian mang thai, duø chaát loûng trong baøo
thai ñang giaûm ñi, nhöng baøo thai döôøng nhö vaãn
lôùn leân. Caùc baùc só quyeát ñònh seõ phaûi cho sinh sôùm.
Theá nhöng vaøo ngaøy 09.06.2010 khi thai ôû tuaàn
thöù 39, ñöùa con gaùi thöù hai cuûa chuùng toâi, Teresa
Myriam, môùi chaøo ñôøi qua moät ca moå khaån caáp. Sau
khi sinh ñöôïc ba thaùng, chaùu laïi maéc chöùng beänh
nguy hieåm veà thaän. Laïi moät laàn nöõa, ñieàu kyø dieäu ñaõ
xaûy ra: sau khi ñöôïc chaêm soùc, chaùu töø töø trôû laïi bình
thöôøng maø khoâng theå giaûi thích ñöôïc.


Teâ-reâ-xa Myriam baây giôø raát soáng ñoäng vaø chuùng
toâi xaùc tín raèng chaùu ñöôïc thaùnh Ña-minh Savio
baûo trôï ngay töø khi thuï thai. Söï chaøo ñôøi cuûa hai
beù gaùi chöùng toû raèng chaúng coùñieàu gì laø khoâng theå
ñoái vôùi Thieân Chuùa vaø caùc baäc cha meï chuùng toâi chæ
laø nhöõng duïng cuï ñeå qua ñoù Ngaøi thöïc hieän nhöõng
pheùp laï lôùn lao cho söï soáng.


Finocchiaro Rosaria, Randazzo CT


HOÀNG AÂN ÑAËC BIEÄT
Ngaøy 21.9.2009, Sofia con gaùi cuûa toâi ñaõ chaøo ñôøi.
Ñaây laø nieàm mong öôùc lôùn lao cuûa vôï choàng toâi. Vôùi
bieán coá vui möøng naøy, toâi luoân bieát ôn thaùnh Ña-
minh Savio vì ñaõ baûo trôï cho söùc khoûe cuûa toâi. Toâi
ñaõ bò xaûy thai boán laàn vaø khoù coù khaû naêng mang thai
keá tieáp. Hôn nöõa, caùc baùc só coøn noùi toâi chæ coù theå
sinh con laønh maïnh vôùi tyû leä 10% thoâi. Vôï choàng
chuùng toâi ñaõ laøm tuaàn chín ngaøy caàu nguyeän vôùi
Thaùnh Ña-minh Savio. Nhôø lôøi chuyeån caàu cuûa ngaøi,
moïi chuyeän ñaõ xaûy ra toát ñeïp. Giôø ñaây, Sofia khoûe
maïnh vaø xinh ñeïp. Thaät laø moät hoàng aân ñaëc bieät cuûa
Thieân Chuùa.


Mangano Raffaella, Grugliasco TO


TÖØ KHUÛNG HOAÛNG ÑEÁN BÌNH AN
Con gaùi toâi phaûi giaûi phaãu tai vì coù moät ung nhoït
trong ñoù. Ñieàu naøy laøm toâi voâ cuøng lo laéng. Toâi nghó
ngay ñeán di vaät thaùnh cuûa thaùnh Ña-minh Savio maø
toâi vaãn caát giöõ trong tuû. Toâi ñaõ xin baùc só cho ñeo di
tích thaùnh vaøo coå con gaùi toâi tröôùc khi vaøo phoøng
phaãu thuaät vaø toâi tin chaéc cuoäc giaûi phaãu seõ toát ñeïp.


Sau chöa ñaày moät giôø, baùc só giaûi phaãu ra ngoaøi noùi
vôùi toâi: “Baø an taâm: sau khi xeùt nghieäm, keát quaû cho
thaáy con gaùi baø chæ bò vieâm tai vôùi moät ít muû ñoïng
laïi”. Nghe tin ñoù, toâi khoâng theå caàm ñöôïc nöôùc maét
vì vui söôùng. Vieäc xeùt nghieäm veà moâ cuõng xaùc nhaän
nhö theá vaø cuoäc giaûi phaãu thaät toát ñeïp.


N.N., Florli Cesena


Ngaøy xöa, coù moät oâng laõo chöa töøng traûi neám vò ngoït ngaøo cuûa tuoåi thanh xuaân. OÂng ñaõ chaúng hoïc soáng, maø cuõng chaúng
hoïc cheát. OÂng chaúng coù hy voïng laãn noãi muoän phieàn. Teä hôn,
oâng khoâng bao giôø bieát khoùc cuõng chaúng bieát cöôøi.
Nhöõng gì xaûy ra trong theá giôùi naøy chaúng maûy may laøm oâng xao
ñoäng. OÂng khoâng heà coù khaùi nieäm veà lôøi khen ngôïi hay ngaïc
nhieân. Suoát nhöõng thaùng naêm daøi, oâng cöù laàm luõi laøm vieäc treân
caùnh ñoàng cuûa mình maø chaúng bao giôø ngöôùc maët leân trôøi ñeå
ngaém xem aùnh döông röïc rôõ ñöôïc Thöôïng Ñeá lau saïch moãi ngaøy
baèng nhöõng ñaùm maây hoàng.
OÂng soáng laâu hôn moïi ngöôøi treân theá gian naøy, vì theá nhieàu ngöôøi
ñaõ cho oâng laø hieàn trieát. Hoï ñua nhau tìm ñeán vôùi oâng ñeå ñöôïc
nghe oâng noùi veà leõ khoân ngoan cuûa cuoäc soáng.
Caùc thanh nieân thieáu nöõ hoûi oâng: “Chuùng toâi phaûi laøm gì ñeå ñöôïc
haïnh phuùc?”. OÂng ñaùp: “Haïnh phuùc laø ñieàu töôûng töôïng cuûa
ñaùm ngöôøi ngu doát maø thoâi”.
Ngöôøi coù taâm hoàn cao thöôïng öôùc muoán trôû thaønh ngöôøi höõu ích
cho tha nhaân cuõng caát tieáng hoûi oâng: “Chuùng toâi phaûi hy sinh
caùch naøo ñeå coù theå giuùp ñôõ ngöôøi anh em?”. OÂng cöôøi khaåy:
“Ngöôøi hy sinh vì nhaân loaïi laø keû ñieân roà!” Caùc baäc phuï huynh
khao khaùt: “Laøm theá naøo ñeå chuùng toâi coù theå khuyeân daïy con
caùi theo con ñöôøng toát laønh?” OÂng laõo ngay laäp töùc phaùn: “Con
caùi laø nhöõng loaøi raén ñoäc, caùc ngöôi chæ coù theå chôø ñôïi nhöõng
nhaùt caén ñaày chaát ñoäc cuûa chuùng maø thoâi.”
Caû nhöõng vaên nhaân ngheä só cuõng ñeán xin yù kieán: “Haõy daïy chuùng
toâi caùch dieãn taû nhöõng caûm xuùc ñang chaát chöùa trong taâm hoàn”.
OÂng laõo raàm rì: “Toát hôn laø caùc ngöôi haõy bieát im laëng”.
Theá roài daàn daàn nhöõng tö töôûng bi quan xaáu xa cuûa oâng ñaõ lan
traøn treân theá giôùi. Goùc laøng, nôi oâng ta cö nguï, coû khoâng theå
moïc, hoa khoâng theå nôû vaø chim khoâng theå caát tieáng hoùt. OÂng laõo
bi quan ñaõ thoåi moät luoàng gioù laïnh luøng treân loøng toát, treân tình
yeâu, treân loøng quaûng ñaïi khieán cho taát caû daàn trôû neân khoâ cöùng,
heùo moøn.
Ñieàu naøy laøm Thöôïng Ñeá buoàn loøng khoâng ít, vaø Ngaøi quyeát ñònh
söûa chöõa. Ngaøi goïi moät ñöùa treû ñeán vaø noùi vôùi em: “Con haõy ñi
vaø trao ban nuï hoân cuûa con cho oâng laõo toäi nghieäp ñoù!”
Ñöùa treû vaâng lôøi. Noù chaïy ñeán tröôùc maët oâng laõo, kieãng chaân vaø
voøng tay oâm laáy coå oâng. Noù hoân chuït leân ñoâi maù nhaên nheo cuûa
oâng nhöõng nuï hoân ngoït ngaøo. Laàn ñaàu tieân oâng laõo ngaïc nhieân,
ñoâi maét cuûa oâng trôû neân long lanh, töôi treû. OÂng môû maét ra ñoùn
nhaän söï soáng vaø roài kheùp maét ra ñi ñeán coõi vónh haèng, treân moâi
nôû moät nuï cöôøi haïnh phuùc. Thì ra trong cuoäc ñôøi oâng chöa töøng
ñöôïc ai oâm hoân yeâu thöông.
Söù ñieäp cho baïn
Trong cuoäc soáng, ñoâi laàn chæ caàn moät caùi oâm hoân, moät lôøi thì
thaàm “Toâi yeâu baïn”, hay lôøi “Caùm ôn” ruït reø cuõng ñuû laøm ngöôøi
khaùc haïnh phuùc. Thöïc deã daøng ñeå thöïc hieän ñieàu ñoù. Vaäy thì taïi
sao chuùng ta laïi khoâng laøm?


TAÄP SAN DON BOSCO VIEÄT NAM - SOÁ 13 47


YEÂU
ñeå soáng




TAÄP SAN DON BOSCO CUÛA GIA ÑÌNH SA-LEÂ-DIEÂNG VIEÄT NAM
Naêm thöù III - Thaùng 08 & 09.2011 - Soá 13


GIA ÑÌNH: MOÂI TRÖÔØNG GIAÙO DUÏC NHAÂN CAÙCH, TOÂN GIAÙO, TÌNH YEÂU


Cha nguyeän höùa vôùi Chuùa laø cho ñeán hôi
thôû cuoái cuøng, cha vaãn soáng cho caùc treû
ngheøo khoå cuûa cha.”
Don Bosco - Hoài Kyù cuoán XVIII, 258


VIEÄC
GIAÙO DUÏC
CON CAÙI


CHA MEÏ &


Don BoscoNOÄI SAN
GIA ÑÌNH SA-LEÂ-D


IEÂNG DON BOSCO
vieät nam


Don Bosco
NOÄI SAN


GIA ÑÌNH SA-LEÂ-DIEÂNG DON BOSCO


vieät nam THAÙNG 06 & 07 . 2011 . soá 12


Don BoscoTAÄP SAN
GIA ÑÌNH SA-LEÂ-DIEÂNG DON BOSCO
vieät nam


THAÙNG 08 & 09 . 2011 . soá 13