411


411

1 Pages 1-10

▲back to top

1.1 Page 1

▲back to top
1
Dokumenty
RADY GENERALNEJ
Nr 411
Rok XCII wrzesień - grudzień 2011 r.

1.2 Page 2

▲back to top
2
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
Dokumenty
Rady Generalnej Towarzystwa Salezjańskiego
Świętego Jana Bosko
Organ urzędowy animacji i łączności dla Zgromadzenia Salezjańskiego
Z języka włoskiego tłumaczył ks. Janusz ZAPAŁA
W TYM NUMERZE
1. LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO.......................................... 3
2. WSKAZANIA I DYREKTYWY........................................................... 56
2.1. Wskazania dotyczące powierzenia osobie świeckiej
animacji inspektorialnej w zakresie komunikacji społecznej............... 56
3. DYSPOZYCJE I NORMY (w tym numerze brak)
4. DZIAŁALNOŚĆ RADY GENERALNEJ............................................. 63
4.1 Kronika Przełożonego Generalnego............................................... 63
4.2. Kronika Rady Generalnej.............................................................. 73
4.3. Kronika Radców Generalnych....................................................... 79
5. DOKUMENTY I WIADOMOŚCI....................................................... 104
5.1. Nasze zawierzenie Maryi............................................................. 104
5.2. Publikacje z okazji obchodów 150. rocznicy Zjednoczenia Włoch...... 114
5.3. Nowi Inspektorzy.......................................................................... 114
5.4 Zmarli współbracia (2 elenko 2011).............................................. 118
Druk: Poligrafia Inspektoratu Towarzystwa Salezjańskiego
ul. Konfederacka 6, 30-306 Kraków; tel. (012) 266-40-00

1.3 Page 3

▲back to top
3
1. LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
INKULTURACJA CHARYZMATU SALEZJAŃSKIEGO
«Tak więc nie zależąc od nikogo, stałem się niewolnikiem wszyst-
kich, aby tym liczniejsi byli ci, których pozyskam» (1Kor 9,19)
1. „Prawidło wszelkiej ewangelizacji”. 2. Zmiana paradygmatów
kulturowych. Globalizacja. – Dialog międzyreligijny – Sytuacja
młodzieży. – Świat cyfrowy do „zakwaszenia”. 3. Kościół pierw-
szych wieków wzorcem i normą inkulturowanej ewangelizacji.
Misja udana, ponieważ odpowiednio inkulturowanana. – Jedność
w wierze, odmienność w doświadczeniu. – Pamiętać o biednych. –
Trudne współżycie jako konsekwencja. – Czyn i zasada. 4. Spoglą-
dając na Ks. Bosko. Celowy gest. - „Niektóre szczególne wska-
zania” - «Chcemy dusz i niczego innego». - «Pamiętaj zawsze, że
Bóg chce naszego zaangażowania na rzecz ubogich i opuszczonych
dzieci». - «Po zapoczątkowaniu misji… starajcie się zawsze tworzyć
i zakładać szkoły». - «Bóg wezwał ubogie zgromadzenie sale-
zjańskie do wzbudzania powołań duchownych wśród ubogiej mło-
dzieży». - «Wszyscy możecie być prawdziwymi robotnikami ewan-
gelicznymi». - «Postępujcie tak, aby świat poznał, że jesteście
ubodzy». - «Z łagodnością św. Franciszka Salezego salezjanie
przyciągną do Jezusa Chrystusa ludy Ameryki». - «Polecajcie nie-
ustannie nabożeństwo do Maryi Wspomożycielki i do Pana Jezusa
w Najświętszym Sakramencie». Zakończenie.
16 sierpnia 2011
Rocznica urodzin Ks. Bosko
Drodzy Współbracia,
piszę do was w dniu, w którym inauguruję trzyletnie przygotowa-
nie do obchodów dwustulecia urodzin ks. Bosko. Wzajemnie życzmy
sobie, abyśmy byli wiernym wcieleniem naszego ukochanego Ojca,
stając się, jak on, znakami miłości Boga, zwłaszcza dla młodzieży.

1.4 Page 4

▲back to top
4
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
Za punkt wyjścia tego listu okólnego obrałem bardzo piękny
i wymowny fragment z Pierwszego Listu do Koryntian, w którym
św. Paweł, rezygnując ze swojego prawa wypływającego z wolności,
oświadcza, że dobrowolnie stał się sługą wszystkich, aby doprowa-
dzić do wiary w Chrystusa jak największą liczbę osób. Stał się „Ży-
dem dla Żydów”, człowiekiem nie podlegającym Prawu Mojżesza
dla tych, którzy nie podleGai Prawu Mojżesza; stał się „słabym dla
słabych” – jednym słowem stał się „wszystkim dla wszystkich” dla
Ewangelii, aby wraz z nimi mieć w niej udział” (por. 1Kor 9,19-23).
Znajdujemy w nim wzór misjonarza: jest tym, który całkowicie utoż-
samia się z każdym ze swoich odbiorców, aby pozyskać możliwie jak
najliczniejszych dla swojego Pana!
W ostatnim moim liście zachęcałem was, Drodzy Współbracia,
do „życia autentycznym duchem misyjnym w każdej części świa-
ta”. W tym celu zaproponowałem wam „refleksję na temat misyj-
nego charakteru Kościoła i Zgromadzenia, a szczególnie – na temat
ewangelizacji jako horyzontu zwyczajnej działalności Kościoła”,
a także Zgromadzenia. Teraz chcę zastanowić się wraz z wami nad
tematem, który, łącząc się ściśle z poprzednio omawianymi, rozwi-
ja aspekt szczególnie istotny, jakim jest zapewnienie autentyczności
i skuteczności naszej misji w Kościele. Mam zamiar powiedzieć wam
o inkulturacji charyzmatu salezjańskiego, o zadaniu, którego naglącą
potrzebę odczuwam tym bardziej, im bardziej poznaję rzeczywistość
całego Zgromadzenia.
Charyzmat salezjański, „zasada jedności Zgromadzenia”,
jest i może pozostać „źródłem rozmaitych sposobów przeżywa-
nia tego samego powołania salezjańskiego” (Konst. 100), jeże-
li będziemy w stanie zaszczepić go wiernie i kreatywnie tam,
gdzie zostaliśmy zaproszeni i gdzie działamy. Możemy powie-
dzieć, że to „przeszczepianie charyzmatu” na obszar różnych kul-
tur jest zaangażowaniem, które trwa przeszło sto lat, począwszy od
pierwszych misji zainicjowanych przez ks. Bosko w Argentynie;
i musimy także przyznać, że nie brakowało pocieszających owo-
ców w tym względzie. Musimy jednak także uznać, że współcze-
śnie, kiedy jesteśmy obecni na wszystkich kontynentach i weszliśmy

1.5 Page 5

▲back to top
LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
5
w kontakt z większą ilością różnych kultur, to wyzwanie jest bardziej
angażujące. Jesteśmy przekonani, że aby pozostać wiernymi Bogu,
który nas wysyła, i młodym, którzy są naszymi uprzywilejowanymi
odbiorcami, musimy wspaniałomyślnie żyć tożsamością salezjańską;
nie oznacza to jednak, że trzeba ją za wszelką cenę w identyczny spo-
sób urzeczywistnić. Misja salezjańska będzie znacząca i skuteczna,
a więc będzie mieć przyszłość, gdy pozostanie jednocześnie wierna
sobie samej i będzie ‘u siebie’ w środowisku kulturowym, w którym
jest realizowana, tzn. kiedy ks. Bosko będzie w stanie przybrać, dzięki
swoim synom, oblicze właściwe każdej kulturze, która go przyjmuje.
1. „Prawidło wszelkiej ewangelizacji”
„Powołanie salezjańskie stawia nas w sercu Kościoła i całkowi-
cie oddaje na służbę jego posłannictwa” (Konst. 6). Także Konsty-
tucje stwierdzają, że „posłannictwo nadaje całemu naszemu życiu
swój konkretny wyraz” i „określa zadania, jakie mamy w Kościele”
(Konst. 3). Oznacza to, że posłannictwo należy do naszej tożsamości
charyzmatycznej; do tego stopnia, że niepowodzenie posłannictwa
pociągałoby za sobą niepowodzenie charyzmatu. Posłannictwo, któ-
re nie jest odpowiednio inkulturowane, jest niewątpliwie posłannic-
twem chybionym: „Dostosowywanie się [accomodata praedicatio]
w głoszeniu objawionego słowa powinno stać się prawidłem wszel-
kiej ewangelizacji”1.
To nie z Kościoła wypływa posłannictwo, ale ze Zmartwychwsta-
łego Pana (por. Mt 28,19; Dz 1,8), który powierzył je swoim świad-
kom (por. Łk 24,46-48), zapewniając ich o obecności i asystencji swo-
jego Ducha (por. J 20,22-23). Zresztą, samo posłannictwo Chrystusa
nie od Niego bierze początek, ale od Ojca, który „tak umiłował świat”
(J 3,16), że zesłał „Syna swego, zrodzonego z niewiasty, zrodzo-
nego pod Prawem, aby wykupił tych, którzy podleGai Prawu, aby-
śmy mogli otrzymać przybrane synostwo” (Ga 4,4-5). Tak więc
posłannictwo zrodziło się z intymności Boga, który zrodził Syna
i zesłał Go, aby wcielił się w historię; aby, objawiając w ten sposób
swoją miłość, doprowadzić do końca dzieło zbawienia. Także od Boga
Ojca pochodzi Duch Prawdy, którego Jezus dał swojemu Kościołowi
(J 15,26); ten, podobnie jak to było w przypadku Jezusa (Łk 4,18-19),
1 GS 44.

1.6 Page 6

▲back to top
6
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
rozpoczął swoje posłannictwo, kiedy otrzymał i przyjął dar Ducha
(Dz 2,1-33). Tak jak w przypadku Kościoła, tak i Zgromadzenia po-
słannictwo nie jest na pierwszym miejscu tym, czego się dokonuje
w jakiś sposób na rzecz innych; posłannictwo jest raczej uobecnie-
niem Boga w osobach przez niego posłanych: Syna, Ducha, wspólno-
ty. W ten sposób posłannictwo zostaje pozbawione zbędnego balastu
i staje się skutecznym i widzialnym głoszeniem miłości Boga, która
ujawnia się najpierw w istnieniu, a potem w działaniu osób przez
Niego posłanych. Kościół ma rację bytu jedynie jako znak i narzę-
dzie przekazywania tej „misyjnej” miłości Trójjedynego Boga; istot-
nie, „wszystkie działania Kościoła winny być przepojone miłością”
Bożą, która jest „źródłem posłannictwa Kościoła”2. I właśnie z taką
misją, poprzez nasze powołanie, jesteśmy zespoleni, będąc „w Ko-
ściele znakami i nosicielami miłości Bożej do młodzieży, zwłaszcza
uboższej” (Konst. 2).
Tak więc kiedy „nadeszła pełnia czasów” i Bóg zechciał odkupić
tych, którzy podleGai Prawu i uczynić ich przybranymi synami, „ze-
słał swojego Syna”: wieczne Słowo Ojca (J 1,14), wszedł w historię
ludzką, wchodząc w łono kobiety, jak w kontekst jakiejś szczególnej
kultury. I to jest owo „umniejszenie się” Słowa, przyjęcie postaci słu-
gi, nieskorzystanie z tego, by być na równi z Bogiem, ale ogołoce-
nie samego siebie (por. Flp 2,6-7); i to jest owo wkroczenie w czas
i przestrzeń – nie fikcyjne, ale prawdziwe – które ukazuje przychyl-
ność Boga wobec człowieka, objawiającego swoją nieskończoną mi-
łość. Istotnie, oto Jezus z Nazaretu przyjmie w pełni kulturę sobie
współczesnych, w całej jej wielkości i z jej ograniczeniami, stając
się synem szczególnego narodu, Izraela tamtych czasów. Naprawdę
posłuszny Ojcu i naprawdę posłuszny człowiekowi!
I właśnie będąc posłuszny tej „ekonomii”, Syn stał się naszym
Zbawicielem. «Quod non est assumptum, non est sanatum»; «quod
semel assumpsit numquam dimisit»3: te dwa znane aksjomaty patry-
2 Por. Benedykt XVI, Przemówienie do uczestników X Zgromadzenia Plenarnego
Papieskiej Rady ds. Dialogu Międzyreligijnego, Rzym, 7 czerwca 2008.
3 Por. A. GRILLMEIER, LThK 8, ss. 954-955; Id., Jesus der Christus im Glauben
der Kirche. I, Freiburg 1979.

1.7 Page 7

▲back to top
LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
7
styczne dobrze odzwierciedlają paradoksalność prawa zbawienia: nie
ma zbawienia bez wcielenia ani wcielenia bez inkulturacji. Tak więc
potwierdzić „naturalny charakter misyjny Kościoła oznacza zasad-
niczo zaświadczyć, że zadanie inkulturacji, jakim jest pełne głosze-
nie Ewangelii i jej późniejsze przełożenie na język myśli i życia, jest
jeszcze dzisiaj aktualne oraz stanowi serce, środek i cel nowej ewan-
gelizacji4.
2. Zmiana paradygmatów kulturowych
Podmiotem posłannictwa salezjańskiego w świecie jest dzisiaj
wspólnota licząca około 16 tysięcy członków obecnych na wszyst-
kich kontynentach w 132 krajach. Nawet jeśli nie wszyscy współ-
bracia są tego świadomi, powszechnie znane zjawisko globalizacji
jest faktem, którego doświadcza nasze Zgromadzenie. To stawia
nas wobec wyzwania, coraz bardziej ponaglającego, związanego
z realizacją jednego charyzmatu salezjańskiego w wielości zróżni-
cowanych kontekstów społecznych, religijnych i kulturowych. Nie
ma wątpliwości co do tego, że charyzmat salezjański jest jeden, obo-
wiązujący wszystkich i każdego; nie może jednak być przeżywany
w ten sam sposób; jeżeli nie jest dobrze zakorzeniony w kulturze,
w której wspólnota realizuje swoje posłannictwo, nie będzie w sta-
nie uwolnić tej potencji zbawczej, którą zawiera; nie będzie znaczący
w teraźniejszości naszej historii ani nie będzie mógł przetrwać jutro.
Często w czasie moich wizyt w Inspektoriach odnoszę wrażenie,
że nasi współbracia, pochłonięci troskami apostolskimi danej chwili,
nie poświęcają należnej uwagi temu rodzajowi odpowiedzialności.
Pojawia się także pewna wątpliwość co do formacji początkowej:
jest oczywiste, że w latach formacji pomaga się młodemu współbratu
w osobistym przyjęciu charyzmatu, ale być może zaniedbuje się i nie
przywiązuje się wystarczającej uwagi do kształtowania odpowied-
niej wrażliwości kulturowej, ze szczególnym uwzględnieniem kultur
młodzieżowych.
4 Por. Jan Paweł II, Przemówienie na zakończenie obrad Międzynarodowej Rady
ds. Katechezy, Rzym, 26 września 1992.

1.8 Page 8

▲back to top
8
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
Przeżywamy epokowe zmiany, które nie omijają ani Kościoła, ani
Zgromadzenia; zmiany, które rodzą kryzysy i niepewności, ale które
również wyzwalają nowe oczekiwania i dają różne możliwości, led-
wie wyobrażalne jakiś czas temu. Wydaje mi się rzeczą słuszną wspo-
mnieć tutaj, nawet jeśli tylko pobieżnie, o niektórych przypadkach,
które najlepiej odzwierciedlają zachodzące zmiany, a które poddają
w wątpliwość naszą formę życia jako konsekrowanych wychowaw-
ców i realizację naszego posłannictwa.
Globalizacja
Globalizacja niewątpliwie cechuje moment historyczny, w któ-
rym żyjemy. Jest to niepohamowane i świeże zjawisko, które dotyczy
na pierwszym miejscu nowych form organizacji prawnej, produkcyj-
nej i finansowej, a które wyłoniło się w tzw. ‘pierwszym świecie’, ze
ściśle określonym zamiarem stworzenia jednego rynku na poziomie
światowym i czerpania większych korzyści. Globalizacja była w sta-
nie nie tylko zjednoczyć i ujednolicić warunki gospodarcze, ale także
style życia, kulturę, a bardziej ogólnie – ideologie ‘politycznie po-
prawne’, pozostające w zgodzie z modelem zachodnim. Globalizacja
zniosła odległości i granice, zbliżyła narody i osoby; dzisiaj można
wysłać w każdą część świata niemal nieograniczoną liczbę informa-
cji. Ta możliwość połączenia się, w ciągu kilku sekund, z miejscami
odległymi o tysiące kilometrów ostatecznie wpłynęła także na system
produkcji i komercjalizacji: stolice nie mają już ojczyzny, nie są już
zagwarantowane miejsca pracy i bezpieczeństwo obywateli, nasiliła
się migracja i zjawiska z nią związane. Trzeba przyznać, że globa-
lizacja przyniosła i przynosi niewątpliwe korzyści, ale trzeba także
stwierdzić, że warunkowała i warunkuje, we wszystkim, sytuację
współczesnego społeczeństwa, już przemienionego w „globalną wio-
skę”, do tego stopnia, że społeczeństwa jeszcze do wczoraj różniące
się pod względem kultury, tradycji, wierzeń i mód, dzisiaj ugrzęzły
w synkretyzmie, który zagraża ich odmiennym tożsamościom.
Tak więc mamy tu do czynienia z podwójną rzeczywistością, któ-
ra dąży do zrównania wszystkiego i wszystkich według kryteriów,
które nie respektują odmienności i wykluczają tych, którzy się temu

1.9 Page 9

▲back to top
LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
9
nie podporządkują. „Odnosi się wrażenie, że złożone procesy, wywo-
łane przez globalizację gospodarki i środków społecznego przekazu,
stopniowo zmierzają do uczynienia z człowieka jednego z elemen-
tów rynku, towaru wymiennego czy też czynnika pozbawionego zna-
czenia dla decydujących wyborów. W konsekwencji człowiek może
poczuć się unicestwiony przez bezosobowe mechanizmy o zasięgu
światowym i stopniowo utracić własną tożsamość i godność osoby.
W następstwie tych samych procesów również kulturom grozi nie-
bezpieczeństwo ujednolicenia, jeżeli nie będą akceptowane i szano-
wane ich oryginalność i bogactwo, lecz na siłę dążyć się będzie do
ich dostosowania do wymogów rynku i mód. Otrzymany w rezulta-
cie wytwór kulturowy nacechowany jest powierzchownym synkre-
tyzmem, w którym dominują nowe skale wartości, opierające się na
kryteriach niejednokrotnie arbitralnych, materialistycznych i kon-
sumpcjonistycznych, niesprzyjających jakiemukolwiek otwarciu na
Transcendencję”5.
Zarówno w Zgromadzeniu, jak i w Kościele nie jesteśmy wolni
od tego procesu i musimy poważnie potraktować to wyzwanie, które
łączy się z krzewieniem i przekazywaniem „żywej kultury, zdolnej
zacieśniać więzi porozumienia i braterstwa między różnymi spo-
łecznościami i narodami oraz między różnymi dziedzinami ludzkiej
twórczości. Innymi słowy, dzisiejszy świat rzuca nam wyzwanie,
byśmy się poznawali i uczyli szanować wzajemnie wraz z całą róż-
norodnością naszych kultur i poprzez nie”6. Poprzez nasze działania
apostolskie, a przede wszystkim wewnątrz naszych wspólnot zakon-
nych, coraz bardziej wielokulturowych, jesteśmy wezwani do życia
i dawania świadectwa komunii, w której „wzajemna troska poma-
ga przezwyciężyć samotność, więź braterska budzi we wszystkich
poczucie współodpowiedzialności, a przebaczenie zabliźnia rany…
We wspólnotach tego typu charyzmat wyzwala energię, umacnia
wierność i nadaje kierunek pracy apostolskiej wszystkich, zwraca-
5 Jan Paweł II, Przemówienie do członków Akademii Papieskich z okazji szóstej sesji
publicznej (8 listopada 2001).
6 Jan Paweł II, Przemówienie do przedstawicieli świata kultury i nauki (Tbilisi,
Gruzja, 9 listopada 1999).

1.10 Page 10

▲back to top
10
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
jąc ją ku wspólnej misji. Aby ukazać współczesnym ludziom swoje
prawdziwe oblicze, Kościół pilnie potrzebuje takich wspólnot brater-
skich, które samym swoim istnieniem wnoszą wkład w nową ewan-
gelizację, ponieważ w konkretny sposób ukazują owoce «nowego
przykazania»”7.
Żyjąc ze sobą jak bracia oraz krzewiciele pokoju i sprawiedli-
wości względem wszystkich, krzewimy jedność rodziny ludzkiej
i popieramy przemianę świata według serca Bożego; „z odważnego
życia wiarą rodzi się, tak samo dzisiaj, jak w przeszłości, [ta] płodna
kultura, na którą składa się miłość do życia”8, którą się wyróżnia cha-
ryzmat salezjański. W ten sposób możemy skutecznie odpowiedzieć
na nasze zadanie i wnieść oryginalny wkład, tj. „twórczo sprostać
wyzwaniu inkulturacji, zachowując zarazem swoją tożsamość”9.
Dialog międzyreligijny
W naszej działalności apostolskiej, poza procesem inkulturacji,
jesteśmy coraz bardziej poddawani próbom i czasem wyzwaniom,
jakie stawia pluralizm kulturowy, a zwłaszcza religijny; są to zjawi-
ska, które zawładnęły współczesnym światem. Tendencji do zrówna-
nia wszystkiego, która charakteryzuje zachodzący aktualnie proces
globalizacji, silnie przeciwstawiają się poszczególne kultury i religie,
zarówno stare, jak i nowe; te domagają się uznania i poszanowania,
chcą się umocnić i przetrwać, uciekając się czasem do działań funda-
mentalistycznych, kiedy wyczuwają zagrożenie dla swoich tożsamo-
ści i wolności wypowiedzenia się. Tak oto w obecnych warunkach
historycznych dialog międzyreligijny stał się nową i absolutną ko-
niecznością, stając się strategicznym elementem posłannictwa.
Kościół od dawna pragnie „budować mosty przyjaźni z wyznaw-
cami wszystkich religii, mając na uwadze prawdziwe dobro każdej
7 VC 45. Por. Benedykt XVI, Homilia wygłoszona podczas Uroczystości Bożego
Ciała (23 czerwca 2011).
8 Benedykt XVI, Przemówienie do uczestników II Zjazdu Kościelnego w Akwilei
(7 maja 2011). Dokumenty 56 (2011), ss. 322-323.
9 VC 51. „Osoby konsekrowane winny przyjąć wyzwanie inkulturacji jako zachętę
do owocnej współpracy z łaską w obcowaniu z różnymi kulturami” (VC 79).

2 Pages 11-20

▲back to top

2.1 Page 11

▲back to top
LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
11
osoby i całego społeczeństwa”10. Chociaż Ewangelia „nie przestaje
być pierwszym zadaniem” misji, „dialog międzyreligijny należy do
misji ewangelizacyjnej Kościoła”11: tak więc każdy wierny i wszyst-
kie wspólnoty chrześcijańskie, oddając się ewangelizacji, są wezwa-
ne do praktykowania tego dialogu.
Dla salezjanów, którzy udzielają się dzisiaj na rzecz młodzieży
we wszystkich możliwych sytuacjach, łącznie z missio ad gentes, dia-
log międzyreligijny nie może być uważany za działalność marginalną
w życiu wierzących i posłudze w służbie wiary, ani też za wybór czy-
sto osobisty lub Zgromadzenia, ale musi być uznany za „niezbędną
służbę na rzecz ludzkości”12, więcej, za „coś, co wypływa z własnego
wymogu wiary. Wypływa z wiary i musi być karmione wiarą”13.
Istotnie, dialog między wyznawcami różnych religii, a także –
niewierzącymi, „jest drogą wiary”14; ten nie domaga się rezygnowa-
nia z żadnego elementu naszej tożsamości chrześcijańskiej, zarówno
w zakresie tego, w co wierzymy, jak i tego, co praktykujemy, a na-
wet – włożenia tego w nawias czy poddania w wątpliwość; wręcz
przeciwnie: nasi rozmówcy, zarówno młodzi, których wychowujemy,
jak i osoby, które dzielą z nami naszą pracę wychowawczą, słusz-
nie pragną wyraźnie wiedzieć, kim jesteśmy, co myślimy i dla kogo
pracujemy. Oczywiście, wychowujemy i towarzyszymy młodym na
ich drodze wiary, ale jednocześnie jesteśmy świadomi, że coraz bar-
dziej masowo zarówno młodzi, jak i współpracownicy, należący do
innych religii lub obojętni pod względem religijnym, a nawet nie-
wierzący, chcą nas oglądać jako wychowawców, towarzyszy podróży
i przewodników. Tak więc zbliżamy się do nich z serdecznym zain-
10 Benedykt XVI, Przemówienie do przedstawicieli niekatolickich Kościołów
i Wspólnot kościelnych oraz innych religii, Rzym, 25 kwietnia 2005.
11 Jan Paweł II, Redemptoris Missio. Encyklika o stałej ważności mandatu misyjnego,
44.55. Rzym, 12 września 1990.
12 Por. Jean Luis, kard. Tauran, Przemówienie na VI Konferencji Dialogu
Międzyreligijnego w Doha (13 maja 2008).
13 Papieska Rada ds. Dialogu Międzyreligijnego, List do Przewodniczących
Konferencji Episkopatu na temat Duchowości Dialogu (3 marca 1999) 1.
14 Benedykt XVI, Przemówienie do uczestników X Sesji Plenarnej Papieskiej Rady
ds. Dialogu Międzyreligijnego, Rzym, 7 czerwca 2008.

2.2 Page 12

▲back to top
12
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
teresowaniem i pracujemy z nimi w całkowitym poszanowaniu ich
wolności, zawsze jako radośni świadkowie Jezusa Chrystusa i lojalni
członkowie wspólnoty wiary.
Dla nas dialog, bardziej niż ‘metodą’ realizacji posłannictwa sa-
lezjańskiego, jest ‘sposobem’ pozwalającym je realizować. Mając do
czynienia z „dialogiem w działaniu” – który nas skłania do szukania
konkretnych form uczciwej współpracy, „gdy zgodnie z naszymi reli-
gijnymi [i charyzmatycznymi] przekonaniami promujemy integralny
rozwój człowieka, podejmujemy działania na rzecz pokoju, sprawie-
dliwości i ochrony świata stworzonego” – musimy przede wszystkim
skupić się, jako wychowawcy, na „dialogu w życiu”, który oznacza
po prostu „mieszkanie obok siebie i uczenie się od siebie, ażeby
wzrastać we wzajemnym poznaniu i szacunku”15.
W ten sposób dialog przekształca się w głoszenie: „dwa sposo-
by wprowadzania w życie posłannictwa Kościoła”16. Realizujemy
to jako wierzący i wychowawcy: prowadząc dialog z innymi świad-
czymy o Chrystusie i naśladujemy Go „w jego trosce i współczuciu
względem każdego i w poszanowaniu wolności osoby”17. W świecie
znaczonym pluralizmem religijnym wyznawanie własnej wiary po-
ciąga za sobą nowe reperkusje, które trzeba poznać; całkowicie odda-
ni Bogu, kroczymy wraz z innymi osobami różnych wyznań i kultur
w kierunku jednego Ojca, umieszczając je w centrum naszych trosk,
słuchając i poznając problemy, które je nękają, poszukując wspólnie
odpowiedzi, które nadają sens naszej wspólnej historii.
Sytuacja młodzieży
Podczas gdy globalizacja i dialog międzyreligijny są zjawiska-
mi, które dzisiaj stanowią dla posłannictwa wyzwanie ‘od zewnątrz’,
tj. pochodzą ze zmian we współczesnym paradygmacie kulturowym,
w Zgromadzeniu, jak mi się wydaje, występuje pewne zjawisko dość
15 Benedykt XVI, Przemówienie do przedstawicieli szkolnictwa katolickiego
i świeckich innych wyznań, Londyn, 17 września 2010.
16 Papieska Rada ds. Dialogu Międzyreligijnego, Dialogue and Proclamation.
A Reflection and Orientations on Interreligious Dialogue and the Proclamation of
the Gospel of Jesus Christ, 82. Rzym, 19 maja 1991.
17 Papieska Rada ds. Dialogu Międzyreligijnego, List do Przewodniczących
Konferencji Episkopatu na temat Duchowości Dialogu, 6. Rzym, 3 marca 1999.

2.3 Page 13

▲back to top
LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
13
niepokojące, które zagraża nieuniknionej odpowiedzialności, jaką
ponosimy za inkulturację charyzmatu salezjańskiego na rzecz mło-
dzieży poprzez wychowanie i ewangelizację. Tu i ówdzie zauważam
u współbraci bardziej lub mniej świadomy opór, a czasem wyraźną
nieumiejętność, gdy chodzi o podchodzenie z sympatią, przekazy-
wanie z przenikliwością owoców studium i życzliwe przyjmowanie
nowych form wyrazu, które charakteryzują współczesną młodzież,
nie mniej zresztą jak doświadczenia zbiorowe, poprzez które młodzi
nadają formę swoim ‘spektakularnym’ stylom życia18, a które zazwy-
czaj dają znać o sobie w czasie wolnym, pozostając prawie zawsze na
marginesie zainteresowania zwykłych instytucji społecznych.
Owocem głębokich przemian kulturowych, w które jesteśmy za-
nurzeni na naszym Zachodzie, są np. interpretacja rzeczywistości bar-
dziej jako historii podlegającej zmianom niż jako coś trwałego oraz
żądania jednostki, która traktuje siebie i chce być postrzegana jako
absolutna wartość, ciągle poszukująca siebie, dysponująca niemal-
że nieograniczoną wolnością eksperymentowania i dumna ze swojej
osobistej niezależności. W tym kontekście młodzi – połowa populacji
świata liczy poniżej 20 lat – stają się, niestety, bardziej ofiarami niż
protagonistami. Pozbawieni korzeni i trwałych punktów odniesienia,
zmuszeni są sami zadbać o osobistą tożsamość i wybrać konkretną
drogę jej realizacji. Nie znajdują oni w społeczeństwie, a często nawet
w Kościele, wzorców, które mogliby przyjąć, pociągających celów,
w kierunku których mogliby zmierzać czy też wiarygodnych prze-
wodników, do których mogliby się zwrócić, tym bardziej że rodzina
jest nieobecna i nieprzygotowana, podczas gdy szkoła jawi się dale-
ka od świata młodzieży i nieskuteczna w swoich metodach zarów-
no wychowawczych, jak i dydaktycznych19. Korzystający w coraz
większym stopniu z wolności bez norm i bez horyzontów, zanurzeni
w coraz bardziej złożony i pomieszany klimat kulturowy, zaplątani,
a czasem także przygnieceni rynkiem wielorakich i różnorodnych
18 Por. J. González-Anleo – J. M. González-Anleo, La juventud actual, Verbo Divino,
Estella 2008, 44. Gdy chodzi o opisy stylów życia młodzieży w społeczeństwach
zachodnich, zob. monografię „De las ‘tribus urbanas’ a las culturas juveniles”,
Revista de estudios de Juventud 64 (2004), ss. 39-136.
19 „Czy w tym pominięciu młodzieży nie tkwi prawdziwa oznaka zmierzchu naszej
kultury?” (U. Gaimberti, L’ospite inquietante. Il nichilismo e i giovani, Feltrinelli,
Milano, 2008, p. 13).

2.4 Page 14

▲back to top
14
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
wartości religijnych i moralnych, zmuszeni są do „wymyślenia swo-
jego życia bez odpowiedniego instruktarza”20.
KG26 obrazuje tę sytuację, gdy mówiąc o „nowych granicach”,
stwierdza: „Uznajemy również oczekiwania młodzieży ubogiej kul-
turalnie i duchowo, która pobudza nasze zaangażowanie: młodzieży,
która utraciła sens życia; pozbawionej miłości z powodu niestałości
rodziny, zawiedzionej i wyniszczonej przez konsumpcyjną mental-
ność, obojętnej religijnie, pozbawionej motywacji przez permisy-
wizm, relatywizm etyczny i rozpowszechnioną kulturę śmierci” 21.
To osamotnienie uczuciowe nie jest jedyną ani – powiedziałbym
– najbardziej rozpowszechnioną formą ubóstwa egzystencjalnego,
z którą współczesna młodzież ma do czynienia. Ogromna większość
tych, którzy zamieszkują tzw. ‘Trzeci Świat’, dobrze zna nędzę mate-
rialną, niepewny byt rodziny, dyskryminację rasową, braki edukacyj-
ne i kulturowe, brak przygotowania do pracy, nikczemne wykorzysta-
nie ze strony osób trzecich, nieleGane zatrudnienie jako siła robocza,
brak perspektyw, który tłamsi życie, różne uzależnienia i rozmaite
dewiacje społeczne.
Obecna mapa zagubienia młodzieży przedstawia przykry obraz,
który domaga się pilnie naszego współczucia (por. Mk 6,34; 8,2-3),
nie mniej jak działania (por. Mk 6,37; 8,4-5), ponieważ wszyscy po-
czuwamy się do tego, by być dla nich „znakami i świadkami miłości
Bożej” (Konst. 2). Wystarczy spojrzeć na listę tych sytuacji, aby zro-
zumieć powagę obecnej chwili:
– Około sto milionów młodych ulicy, którzy wybrali ulicę za swój
naturalny ‘habitat’, jako że ich sytuacja rodzinna była całko-
wicie nie do zniesienia. Niektórzy z nich znajdują schronienie
w norach czy rynsztokach, tysiąc w samym Bukareszcie, milion
w Europie Zachodniej, 12 milionów na całym świecie.
– Około 300.000 dzieci-żołnierzy, które wchodzą w skład regular-
nych oddziałów lub służą jako najemnicy; ledwie zaczęli być
młodzi, a już w służbie śmierci.
20 J. A. Marina, Aprender a vivir, Ariel, Barcelona 2004, s. 183.
21 KG26, 98

2.5 Page 15

▲back to top
LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
15
– Stale wzrasta liczba młodych ofiar przemocy, pedofilii i tzw. tu-
rystyki seksualnej: milion dzieci, według danych UNICEF, jest
wciągniętych każdego roku w proceder pornograficzny, rynek,
który obraca 13 miliardami dolarów każdego roku.
– Jak się oblicza, 250 milionów nieletnich, chłopców i dziewcząt
pomiędzy 5 a 15 rokiem życia, jest zmuszonych do nieleGanej
pracy, gdzie narażeni są na różne niebezpieczeństwa fizyczne,
psychiczne czy umysłowe, będąc często traktowani jak niewol-
nicy; a dzieje się tak po przeszło stu latach od oficjalnego znie-
sienia niewolnictwa.
– Liczba młodych, ubogich i marginalizowanych, pozbawionych
dostępu do wszystkich dóbr, do których ma prawo każda osoba,
przekracza wszelkie normy: przeszło 600 milionów dzieci, które
żyją poniżej progu ubóstwa, 160 milionów – niedożywionych;
6 milionów każdego roku umiera z głodu: 17 tysięcy każdego
dnia, 708 każdej godziny...
– Młodych nie mających nikogo, bez rodziców, domu, ojczyzny
– jest około 50 milionów; bez szkoły, analfabetów – do 130
milionów. Przynajmniej 6 milionów dzieci to kalecy; mówi się
o 4 milionach kobiet i dzieci jako przymusowych dawcach or-
ganów.
– W każdej minucie, na pięciu kontynentach, 5 dzieci zaraża się
AIDS; prawie 11 milionów nieletnich zarażonych jest wiru-
sem. Tylko w Afryce odnotowuje się 13 milionów osieroconych
z powodu AIDS. A ile poza tym jest dzieci zaatakowanych przez
gruźlicę, malarię, zapalenie opon mózgowych, zapalenie wątro-
by, cholerę, ebolę…?
– Jest przeszło 50 milionów dzieci uchodźców i/lub uciekinierów
– ofiar konfliktów rasowych, wojen, prześladowań, stłoczonych
w obozach dla uchodźców lub rozrzuconych w różnych miej-
scach.
W obliczu tej, jakże dramatycznej, panoramy plag młodzieżo-
wego świata, my, Salezjanie, nie możemy, podobnie jak ks. Bosko,
nie stanąć „po stronie ludzi młodych, ponieważ my ufamy im, ufamy
w ich chęć uczenia się, do studiowania, do wychodzenia z ubóstwa,

2.6 Page 16

▲back to top
16
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
do wzięcia we własne ręce swojej przyszłości… Jesteśmy po stronie
młodych, ponieważ wierzymy w wartość osoby, możliwość innego
świata, a przede wszystkim w wielką wartość zadania wychowawcze-
go”. Ich wielka niedola poruszyła nasze sumienia: 20 kwietnia 2002 r.,
na zakończenie KG25, ja i 231 przedstawicieli Salezjanów z całego
świata podpisaliśmy się pod apelem, skierowanym do tych, którzy są
odpowiedzialni za młodzież, ale który obowiązuje przede wszystkim
nas: „Zanim będzie za późno, ratujmy, przyszłość świata”22.
Kontynent cyfrowy do „zakwaszenia”
„Kościół, jeśli chce dochować wierności swojemu posłannictwu
i być powszechnym sakramentem zbawienia, musi nauczyć sie języ-
ka mężczyzn i kobiet każdego czasu, ludzi i miejsca. My, Salezjanie
w sposób szczególny czujemy potrzebę nauczenia się i używania ję-
zyka ludzi młodych […]. Chodzi o możliwość komunikacji, inkultu-
racji Ewangelii do rzeczywistości społecznej i kulturowej; o problem
wychowania do wiary nowych pokoleń”23. Ten wysiłek, związany
z inkulturacją salezjańskiej wizji życia we współczesnym świat, musi
z konieczności uwzględnić nowy kontynent cyfrowy, który nie jest
rzeczywistością czysto instrumentalną; istotnie, kształtuje on nowe
kodeksy kulturowe; i jeżeli jest prawdą, że otwiera nieznane dotąd
możliwości interakcji na poziomie komunikowania się, zawiera także
dotychczas nieznane zagrożenia.
Termin „kontynent cyfrowy” jest wyrazem trafnego wyczucia
Papieża Benedykta XVI, który użył go w swoim Orędziu na Świa-
towy Dzień Środków Społecznego Przekazu w roku 2009, mówiąc
o kontekście, który wzywa młodych do ewangelizacji swoich kolegów.
Istnieje pewien obraz biblijny, który może nam pomóc zrozu-
mieć, co znaczy inkulturować charyzmat w świat cyfrowy. Znajdu-
22 Por. KG25, „Apel o ratowanie młodzieży świata”, Wspólnota Salezjańska dziś.
Dokumenty Kapitulne, DKG 378 (2002), ss. 110-112.
23 Pascual Chávez, „Przemówienie na zakończenie KG26, w „Da mihi animas,
cetera tolle”. Dokumenty Kapitulne. KG26, Editrice S.D.B., Rzym 2008, s. 140.

2.7 Page 17

▲back to top
LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
17
jemy go u Mt 13,33 (i Łk 13,20-21): kobieta, która ‘włożyła’ zaczyn
w trzy miary mąki, „aż się wszystko zakwasiło”. Co może oznaczać
owo „zakwaszenie” świata cyfrowego? Jest to prosty obraz, ale do-
brze odzwierciedla on nasze zaniepokojenie chociażby w momencie,
kiedy to „Web”, używany w skali światowej (by tu podać jeden tylko
przykład), przechodzi od Web 2.0 do Web 3.0; od „Web” skupiające-
go się na interaktywnym połączeniu osób, do innego, który pozwala
na wymianę danych pod względem różnych znaczeń. Jest to zmia-
na, która się dokonuje w sposób bardzo subtelny na naszych oczach,
na podobieństwo zaczynu włożonego w masę. Kto z nas nie klikał
w jakiś link odnoszący się do wielkiego miasta i nie ujrzał nieskoń-
czonej ilości opcji – hoteli, w których można zamieszkać; wydarzeń,
w których można wziąć udział; miejsc, które można zwiedzić – i in-
nych propozycji, które mogłyby go osobiście zainteresować? Czy
może komputer znał te jego zainteresowania? Oczywiście, że nie, ale
wiedział, jak skojarzyć odpowiednie znaczenia, w tym przypadku te
łączące się z zainteresowaniami i danymi ofertami. Odpowiedź za-
warta jest w semantyce (nauce o znaczeniach), ale tylko istoty rozum-
ne mogą (i tego, że mogą, nie powinniśmy tracić z pola widzenia!)
podać tę semantykę w taki sposób, by komputery były w stanie ją
odpowiednio zinterpretować.
Klasyczna chrześcijańska tradycja duchowa podsuwa nam inny
obraz, który może okazać się pomocny. Znajdujemy go w dziele
Twierdza wewnętrzna św. Teresy z Avila, które pod względem zasto-
sowania nie zna ograniczeń czasowych. „Przedstawiła mi się dusza
jako twierdza cała z jednego diamentu albo na wskroś przejrzystego
kryształu”24 – pisze ona, a następnie prowadzi nas poprzez siedem
„komnat” czy pokoi; z każdego z nich można dotrzeć do miejsca cał-
kowitego zjednoczenia z Bogiem, znajdującego się w środku twier-
dzy. Ten obraz może pomóc nam poruszać się w świecie cyfrowym.
Pomyślmy o twierdzy jako o świecie cyfrowym, z wielkimi „poko-
jami” i „połączeniami”. Jak znajdziemy drogę w kierunku centrum?
24 Teresa d’Avila, (1515-1582), Moradas del castillo interior I, 1,1, w Obras
Completas, Efrén de la Madre de Dios – Otger Steggiink (eds), BAC, Madryt 1982,
s. 365.

2.8 Page 18

▲back to top
18
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
Czy różne pokoje są połączone w równie znaczący sposób? Czy moż-
na znaleźć odpowiednie dojścia, aby dotrzeć do celu? Oczywiście,
cały czas centrum stanowi Bóg, a Chrystus jest przewodnikiem, ale…
„przepowiadanie Chrystusa w świecie nowych technologii wymaga
głębokiej znajomości tego świata, jeśli technologie te mają właściwie
służyć naszej misji”25.
I trzeci obraz może nam tutaj przyjść z pomocą: pomyślmy
o pewnym ogrodzie, być może trochę zaniedbanym, ale nie pozba-
wionym ścieżek, z nieskończoną liczbą pnączy i lian. Możemy po-
ruszać się w tym ogrodzie, wybierając ścieżki i wykorzystując lia-
ny. Ale możemy także sobie wyobrazić, w jaki sposób funkcjonuje
podłoże, gdzie wszystko układa się w złożony ekosystem, być może
nieuporządkowany, ale wyraźnie pełen życia!
Każdy z tych trzech obrazów – zaczyn, twierdza, ekosystem –
pomaga nam pełniej zrozumieć, co znaczy inkulturować charyzmat
w świat cyfrowy. Jest to jedno z zadań Nowej Ewangelizacji. W pew-
nym sensie chodzi tu o zadanie ukryte, ale ze wskazaniami, za który-
mi możemy podążyć. Znajdziemy prawdziwego Przewodnika, który
poprowadzi nas do twierdzy cyfrowej, jeśli pomożemy technologiom
służyć misji. I jesteśmy wezwani do wejścia w złożony, być może
nieuporządkowany ekosystem pełen życia, świadomi, że Jezus chce,
abyśmy tam byli w Jego imieniu!
Nie możemy nie chcieć żyć, przynajmniej częściowo, we współ-
czesnym świecie cyfrowym. Jak to mądrze stwierdza Manuel Ca-
stells: „Ktoś mógłby powiedzieć: «Dlaczego mnie nie zostawisz
w spokoju? Nie chcę znać twojego Internetu, twojej cywilizacji tech-
nologicznej, twojej społeczności network. Chcę spokojnie przeżyć
moje życie». Jeżeli taka jest twoja postawa, mam złą wiadomość dla
ciebie. Jeśli ty nie przejmiesz się wiadomościami, to wiadomości za-
troszczą się o ciebie. Dopóki będzie ci dane żyć w tej społeczności,
25 Benedykt XVI, Orędzie na XLIII Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu
(24.01.2009).

2.9 Page 19

▲back to top
LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
19
w tym czasie i w tym miejscu, dopóty będziesz miał do czynienia ze
społecznością komunikacji26.
Zamiast pozwolić na to, by ktoś wciągał nas na siłę, wbrew na-
szej woli, w świat cyfrowy, naszym obowiązkiem jest znaleźć się tam
w sposób realny i skuteczny. To oznacza dzisiaj, między innymi, za-
dbanie o znaczące struktury i wprowadzenie odpowiednich odsyła-
czy w naszych dokumentach i danych. Np. możemy kierować tech-
nologiami badawczymi wykorzystując dokumenty, które będą przede
wszystkim kłaść nacisk na strukturę semantyczną, a nie na to, by ja-
wić się „piękne” i pociągające. Pierwsze zadanie spoczywa na każ-
dym salezjaninie, który używa „twettera”, wysyła e-maile czy pisze!
Drugie – na tym, który ponosi odpowiedzialność za tysiące website
salezjańskich na świecie.
Gdy chodzi o tę ostatnią grupę, nie jest ona mała w skali Zgroma-
dzenia! Bardzo niewiele jest wspólnot, ośrodków, które nie posiadają
internetu. Odpowiedzialni – zarówno salezjanie, jak i współpracow-
nicy świeccy – przywiązują coraz większą wagę do sposobu, w jaki
charyzmat jest rozumiany i inkulturowany w świat cyfrowy. Istotnie,
mogą oni sprawić, że termin „charyzmat” stanie się dzisiaj znaczą-
cym słowem, poszukiwanym, odsyłającym do kontekstów, o których
my zadecydujemy, nie pozostawiając tego w gestii wyszukiwarek,
które wskażą je w przypadkowy lub błędny sposób.
Innymi słowy, wejście i działanie w tym środowisku wymaga
przejrzystości idei, świadomości etycznej, wyrazistej wrażliwości
wychowawczej i duchowej, nie mniej niż odpowiedniej znajomo-
ści narzędzi i logik, które nimi rządzą. Sektor Komunikacji Spo-
łecznej pracuje na tym polu i już może udostępnić współbraciom
i świeckim współpracownikom interesujące materiały, a w pewnych
przypadkach – udzielić konkretnych wskazówek technicznych. Nie
chodzi tu o wskazówki dla samych wskazówek ani o nadążanie za
modą technologiczną. Sektor Komunikacji Społecznej, w pełnym
26 Por. M. Castells, The Internet Gaaxy: Reflections on the Internet, Business, and
Society, University Press, Londyn 2001, s. 282.

2.10 Page 20

▲back to top
20
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
porozumieniu z Sektorem Duszpasterstwa, Formacji i Misji, pracu-
je na rzecz charyzmatu i wspólnego posłannictwa. Wspólnie poma-
gają nam inkulturować, a przez to proponować i rozpowszechniać
w naszym świecie, podlegającym stałym, szybkim zmianom, okre-
śloną perspektywę wiary, zasadzającą się na wizji podzielanej przez
naszego ojca, księdza Bosko.
Reasumując: Zgromadzenie podejmuje wysiłki, aby – poprzez
wychowanie i prewencję – dopuścić młodych do głosu, pomóc im
odnaleźć siebie samych, towarzyszyć im, z cierpliwością i zaufaniem,
na drodze ich rozwoju osobistego, dostarczyć narzędzi, które pomogą
im zarabiać na życie, ale jednocześnie czyni starania, aby propono-
wać im odpowiedni dla nich sposób nawiązywania relacji z Bogiem.
I chcemy to robić zamieszkując ich świat i mówiąc ich językiem, bę-
dąc przy nich nie tylko jako przy naszych uprzywilejowanych odbior-
cach, ale, i przede wszystkim, jako towarzysze podróży. Czy nic nam
nie mówi fakt, iż zrodziliśmy się, jako Zgromadzenie, w odległym
dniu 18 grudnia 1859 roku pośród młodych, a dokładnie – 16 z nich;
młodych pomiędzy 15 a 21 rokiem życia, którzy, doświadczając oso-
biście dzieła wybawienia i wsparcia ze strony ks. Bosko, zechcieli
uczestniczyć w jego misji, przyjmując rolę głównych bohaterów?
Aby odnowić charyzmat salezjański w najbardziej zróżnicowa-
nych sytuacjach, w których się znajdujemy, nie wystarczy dostosować
go do różnych kontekstów młodzieżowych; potrzeba czegoś więcej,
trzeba zainwestować w młodych, pomagając im stać się zaufanymi
protagonistami i współpracownikami, nie zapominając o tym, że są
oni racją naszego oddania się Bogu i naszego posłannictwa.

3 Pages 21-30

▲back to top

3.1 Page 21

▲back to top
LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
21
3. Kościół pierwszych wieków wzorcem i normą inkulturowanej
ewangelizacji27
Ewangelia zrodziła się, została zredagowana i była głoszona
w ramach szczególnej kultury. Wiemy, że pierwsze poświadczenia
dotyczące zmartwychwstania Jezusa (por. 1 Kor 15,3-5; Dz 2,24-35),
jego mesjanizmu (por. Dz 5,42; 9,22) i powszechnej władzy (por.
Dz 2,36), jak również wezwanych do nawrócenia (por. Dz 2,40; 3,19)
– zostały ujęte w kategoriach kulturowych typowych dla Izraela. Gdy
ta nowa wiara była prezentowana Żydom, nie potrzeba było dołączać
ani długich wyjaśnień terminów (por. Dz 3,21-26), ani wprowadzeń
do danych myśli (por. Dz 2,25-32.34-35). Wystarczy tu wspomnieć
o pierwszym przepowiadaniu Piotra w Jerozolimie w dniu Pięćdzie-
siątnicy (por. Dz 2,14-41), które jest dobrym przykładem ewangeliza-
cji doskonale inkulturowanej w mentalność religijną zarówno głosi-
ciela, jak i słuchaczy28.
Misja udana, ponieważ dobrze inkulturowana
Dopiero dwadzieścia pięć lat po śmierci Jezusa i dzięki wspaniałej
ekspansji misyjnej za sprawą grupy ‘hellenistów’ (por. Dz 6,1; 9,29)
wierzący o pochodzeniu i kulturze pogańskiej stanowili większość
we wspólnotach chrześcijańskich. To oczywiste, że najstarsi ucznio-
wie Pana nie byli przygotowani do stawienia czoła sytuacji, która
się wytworzyła jako konsekwencja otwarcia się pogan na Ewangelię
i włączenia ich w życie wspólnoty.
Nie chodziło już o znalezienie miejsca we wspólnocie dla po-
szczególnych jednostek, jak to miało miejsce w przypadku eunucha
(Dz 8,26-40) czy centuriona Korneliusza (Dz 10,1-11,18). Trzeba było
27 W tej refleksji biblijnej oparłem się na: Juan J. Bartolomé, Paolo di Tarso. Una
introduzione alla vita e all’opera dell’apostolo di Cristo, LAS, Rzym 2009, ss. 177-192.
28 Innym, pięknym przykładem inkulturacji Ewangelii, jednakże nieudanym, jest
mowa św. Pawła w Atenach, „mieście pełnym bożków” (Dz 17,16-31). Podczas gdy
Paweł mówił zaciekawionemu tłumowi o nieznanym dla nich Bogu, pozwolili mu
mówić, aż do momentu, gdy wspomniał o zmartwychwstaniu jakiegoś człowieka...
co było dla nich, pod względem kulturowym, stwierdzeniem nie do przyjęcia.

3.2 Page 22

▲back to top
22
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
dostosować się do obecności całych wspólnot o różnym pochodzeniu
etnicznym, odmiennej mentalności i różnych zwyczajach – wewnątrz
jednego i ściśle określonego ludu Bożego. Sama wspólnota Jerozoli-
my, w której od samego początku znajdowali się wierzący o różnym
pochodzeniu kulturowym (por. Dz 2,5-12; 6,1; 9,29), doświadczała
trudności, które łączyły się ze wspólnym życiem (Dz 6,1-6), a nawet
doznała prześladowania z tego powodu (Dz 8,1-3). Zagrożona była
sama tożsamość nowego życia wspólnotowego, zrodzonego z jednej
wiary w Jezusa Chrystusa.
Szczegółowa informacja, jakiej dostarczają źródła, potwierdza
znaczenie, jakie przywiązywał do tego konfliktu zarówno Paweł,
jeden z bohaterów tych dziejów (Ga 2,1-10), jak i Łukasz (Dz 15,
1-35). Chociaż obie narracje nie są pełnym, protokolarnym sprawoz-
daniem, można z nich wydobyć to, co jest istotne; debata koncen-
trowała się na problemie obrzezania: należało czy też nie należało
narzucać go nowym chrześcijanom, nie będącym Żydami? W gruncie
rzeczy chodziło o zamiar zintegrowania pogan z narodem żydow-
skim, co było warunkiem sine qua non dla włączenia ich we wspól-
notę chrześcijańską. Obrzezanie było i musiało nadal być znakiem
Przymierza (Rdz 17,11), znakiem tożsamości ludu Bożego i dowo-
dem jego wierności; w konsekwencji tego nie wystarczało wierzyć
w Jezusa; tę wiarę trzeba było włączyć w system Prawa Mojżeszowego.
Praktyka hellenistów chrześcijańskich, którzy nie narzucali obrze-
zania – jak to czynili Żydzi w przypadku ‘bojących się Boga’ – aby
nie utrudniać nawracania się pogan, była uważana przez niektórych
za taktykę oportunistyczną, niezgodną ze zbawczą wolą Boga. Wraz
z Pawłem zdajemy sobie wyraźnie sprawę i bronimy z pasją praktyki
misyjnej, która nie narzucała judeizacji wierzącym, którzy byli po-
ganami; to prawda, że to nie on zainicjował tę praktykę, ale uczynił
ją swoją, w sposób koherentny i z przekonaniem (Dz 11,22). Paweł
mówi o rozróżnieniu pomiędzy ‘ewangelią nieobrzezania’ (Ga 2,7),
którą przepowiadał, a „ewangelią obrzezania’, którą głosił Piotr. Na-
leży zauważyć, że chodzi tu o dwa wyrażenia niespotykane w całej
literaturze starożytnej. Tak oto ta sama Ewangelia została przyjęta
w odmienny sposób (Ga 1,6-9), zgodnie z perspektywą ‘kulturową’

3.3 Page 23

▲back to top
LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
23
słuchaczy; zawsze i wyłącznie jest głoszony Jezus Chrystus, ale nie
w taki sam sposób, i nie na bazie zastosowań praktycznych takich
samych dla Żydów, jak i pogan.
Jedność w wierze, odmienność w doświadczeniu
Za tymi dziejami stoi paradygmat albo norma, która może ukie-
runkować działanie. Istotnie, zachodzi wielka zmiana w historii ju-
daizmu: rodzi się spadkobierca własnych obietnic; ten nie poczuwa
się do obowiązku przestrzegania Prawa, które dotąd stanowiło jedyną
gwarancję uczestniczenia w Przymierzu z Bogiem. Ten fakt w jeszcze
większym stopniu wpłynął na początki wspólnoty chrześcijańskiej,
ponieważ ta już żyła Ewangelią Jezusa ‘niezależnie od Prawa Moj-
żesza’ (Rz 3,21), a więc wolna od tej kultury żydowskiej, która dotąd
stanowiła jej łono i okrycie.
Chodziło ni mniej ni więcej jak o [samo]świadomość wspólnoty
chrześcijańskiej, która coraz bardziej czuła się oderwana od Prawa
Mojżeszowego, a więc przestawała być wyłącznie żydowską. To nie
znaczy, że Prawo stało się bezużyteczne; zachowało ono swoją war-
tość, ale tylko dla niektórych, podczas gdy wiara w Pana Jezusa była
proponowana wszystkim i dla zbawienia wszystkich. Idący za Chry-
stusem – czy to Żydzi, czy poganie – stawali się, od tej chwili i na
zawsze, nowym ludem Bożym, prawdziwym Izraelem.
Jako że nawróconym z pogaństwa nie można było nakładać innej
niewoli, jak tylko słodkie jarzmo wiary w Chrystusa, wspólnoty po-
gańsko-chrześcijańskie zostały uznane za pełnoprawnych członków
ciała, którym jest Kościół; w jego wnętrzu wszyscy żyli tą samą wia-
rą, ale nie wszyscy w taki sam sposób. Jak Paweł napisze w połowie
lat pięćdziesiątych, każdy powinien żyć ‘tak, jak mu Pan wyznaczył’
(1 Kor 7,17): tak jak poganin nie musi stać się Żydem, aby stać
się chrześcijaninem, tak samo Żyd nie musi przestać żyć jak Żyd,
aby stać się chrześcijaninem. W ten sposób życie chrześcijańskie
przekłada się na wielość kultur, ponieważ nie istnieje jedna, wyłącznie
chrześcijańska kultura.

3.4 Page 24

▲back to top
24
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
W przypadku wspólnot judeo-chrześcijańskich i ewangelizacji
Żydów pozostały w mocy przepisy obowiązujące do tej chwili. Ale
została złamana ta koncepcja judaistyczna prawa, historii zbawienia
i ludu Bożego, która nie tolerowała innej, poza własną, drogi zbawie-
nia. To zapowiadało wielką zmianę – oczywiście bolesną – dla pierw-
szych chrześcijan, którzy byli Żydami: mogli nadal podlegać Prawu
(1 Kor 9,20-21), stanowiącemu część ich pradawnych zwyczajów
i obrzędów, ale nie mogli separować się od wiary braci nie będących
Żydami. W tej sytuacji nie dążono do fuzji grup odmiennych pod
względem kulturowym, kładąc nacisk na braterskie współżycie i za-
chowując tożsamość każdej z nich.
Pamiętać o ubogich
Porozumienie, zawarte przez obie strony, dawało możliwość
głoszenia Ewangelii dwojakiemu słuchaczowi, wywodzącemu się
zarówno z pogan, jak i Żydów, oraz potwierdzało równość prawa
w stosunku do obu misji, co zresztą już się realizowało: można było,
więcej, musiało się być chrześcijaninem na sposób żydowski albo na
sposób pogański (por. Ga, 2,14). Odmienna była forma życia wiarą,
ale sama wiara była jedna, jak jedno było życie wspólne.
Ta jedność, przypieczętowana podaniem prawicy ‘na znak wspól-
noty’ (Ga 2,9), łączyła się z zaleceniem, by ‘pamiętać o ubogich’,
którymi Paweł i Barnaba się zajęli. Ten fakt nie jest bez znaczenia.
Paweł na samym początku oświadcza, że wziął zaraz sobie do ser-
ca to zalecenie; istotnie, stała składka na biednych z Jerozolimy sta-
ła się dla niego częścią jego ewangelizacyjnej misji (por. Ga 2,10;
Rz 15,25-26; 1 Kor 16,1-3; 2 Kor 8-9). Dla przypomnienia, ‘ubogi-
mi’ byli chrześcijanie pochodzenia żydowskiego z Palestyny, którzy
w porywie wielkiego entuzjazmu z powodu rychłego przyjścia Pana,
oddali do dyspozycji wspólnoty „majątki i dobra” (Dz 2,45; 4,32-35).
Pamiętanie o nich staje się dla Pawła znaczącym zadaniem duszpa-
sterskim, podejmowanym w celu wzmocnienia komunii między róż-
nymi kościołami (por. 1 Kor 11,23-26; Rz 15,27); tak ważnym, że
uważa je za świętą czynność, a siebie – za sługę Chrystusa z urzędu
(por. Rz 15,16).

3.5 Page 25

▲back to top
LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
25
Ta ‘pamięć’ nie ograniczała się tylko do pomocy materialnej, ale
w sposób konkretny budowała jedność Kościołów; była jak spłacanie
wzajemnego ‘długu miłości’ między nimi (Rz 13,8). Dla Pawła było
nie do przyjęcia, że wierzący, Żyd czy poganin, mógłby dopuścić
myśl, że nie potrzebuje drugiego (por. 1 Kor 12,14-26).
Trudne współżycie jako konsekwencja
Ważną kwestią, która nie została rozwiązana przez zgroma-
dzenie, jak można sądzić na podstawie świadectwa samego Pawła
(por. Ga 2,11-21), było dobrowolne branie udziału we wspólnych
posiłkach ze strony chrześcijan, którzy pochodzili ze świata pogań-
skiego. Opór społeczny i kulturowy judeo-chrześcijan, gdy chodzi
o zasiadanie za stołem z kimkolwiek (Kpł 17,8-14; 18,6-9), odzwier-
ciedlał dawną i głęboką obawę – logiczną w przypadku stale zmniej-
szającej się wspólnoty – że zostaną zrównani z innymi i utracą swoją
tożsamość. Dwa wzorce misyjne, z odmiennymi wymogami obrzędo-
wymi i kulturowymi, nie mogły nie utrudniać życia wspólnego. Tak
oto współżycie Żydów i pogan w ramach tej samej wspólnoty było
zagrożone. Czy nie byłoby lepiej wyznawać tę samą wiarę we wspól-
notach wolnych od barier społecznych, kulturowych i religijnych?
Łukasz i Paweł, co prawda z różnych powodów, nie popiera-
li takiego rozwiązania; Łukasz wspomina o tzw. ‘dekrecie aposto-
łów’ (por. Dz 15,13-29; 21,25). Zabrania się w nim spożywania mię-
sa ofiarowanego bożkom (Kpł 17,8; 1 Kor 8,10), nakazuje się po-
wstrzymywanie od krwi (Kpł 17,10-12) i mięsa uduszonych zwierząt
(por. Rdz 9,4; Kpł 17,15; Pwt 14,21); nakazuje się unikać nieleGa-
nych związków (małżeństwo między krewnymi?) (por. Kpł 18,6-18;
1 Kor 5,1-13. Te nakazy, zasadniczo dotyczące kultu, opierały się na
starotestamentowych przepisach dotyczących pogan przebywających
w Izraelu (por. Kpł 17-18); te, według tradycji rabinistycznej, wcho-
dziły w skład siedmiu przykazań, które powinny obowiązywać każ-
dego człowieka.
Samo istnienie dekretu zakłada we wspólnocie chrześcijańskiej
dwojaką obecność, żydowską i pogańską, i potwierdza utrzymywanie
się trudności w życiu wspólnym, związanych z misją wśród pogan.

3.6 Page 26

▲back to top
26
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
Zakazy dotyczące rzeczy ‘obrzydliwych’ łączyły się z przynależ-
nością do wspólnoty judeo-chrześcijańskiej ‘etnicznych chrześci-
jan’ (Dz 15,29) i miały na celu ułatwienie relacji pomiędzy obiema
grupami, tak więc miały się przyczynić do polepszenia współżycia,
usuwając najbardziej odrażające rzeczy, jakie Żydzi łączyli z po-
ganami. Nakładając tylko te obowiązki na ‘etnicznych chrześcijan’
(Dz 15,29), nie poddawano w wątpliwość ich tożsamości chrześci-
jańskiej; przeciwnie, potwierdzano ich wolność od obrzezania i Pra-
wa, ale domagano się niektórych wyrzeczeń typu kulturowego, aby
ułatwić judeo-chrześcijanom wspólne życie. Kierowano się przy tym
zasadą: znacznie ważniejszy od własnej kultury jest brat, za którego
Chrystus umarł, jak to powie Paweł w innym miejscu (1 Kor 8,11).
Jak się wydaje, Paweł ignoruje ten nakaz: nie mówi ani sło-
wem o nim w swojej kronice wydarzeń (Ga 2,9) i nie pojawia się on
w jego listach, chociaż w pewnych sytuacjach musiał zmierzyć się
z podobnymi problemami (por. 1 Kor 5-6; 8,1-11,1; Rz 14). W każ-
dym bądź razie bardzo szybko da znać o sobie brak odpowiedniego
uregulowania, które uznawałoby, pod każdym względem, chrześcijan
pochodzących z pogaństwa za braci kochanych przez Boga.
Czyn i zasada
W obliczu tych napięć, jakie zachodziły wewnątrz wspólnoty
chrześcijańskiej w latach pięćdziesiątych, wytworzyła się niebez-
pieczna sytuacja grożąca schizmą, której zgromadzenie Jerozolim-
skie chciało i umiało zapobiec. Uznano, nie bez trudności, że rodzące
się chrześcijaństwo było nie tylko ruchem mesjanistycznym o podło-
żu żydowskim. Skoro mocna mogła być świadomość co do własnej
tożsamości, tym mocniejsza musiała być obrona uniwersalności zba-
wienia.
Zgromadzenie Jerozolimskie dostarcza nam wskazań, które mogą
być pomocne w rozwiązywaniu naszych problemów związanych
z inkulturacją Ewangelii, podpowiadając nam sposoby zmierzenia się
z nimi i ich rozwikłania. Uczy nas, że:

3.7 Page 27

▲back to top
LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
27
1° Prawdziwe problemy wspólnot chrześcijańskich to te, które
wynikają z przepowiadania Ewangelii. Troska o zachowanie
Ewangelii, w całej jej prawdzie (Ga, 2,5.14), była późniejsza
niż praca realizowana w ramach misji i jawi się jako jej lo-
giczna konsekwencja. I jeszcze, w nawiązaniu do problemu
omawianego w Jerozolimie, chrześcijanie nie znali wcze-
śniejszych rozwiązań; szukali ich we wspólnocie, poprzez
dialog i braterskie rozeznanie.
2° Przepowiadanie Ewangelii, po tym jak musiało dostosować
się do Żydów i pogan, podporządkowuje się historycznej
konkretności i musi dostosować się do potrzeb słuchaczy;
właśnie dlatego nie brak jest trudności związanych z wyzna-
waniem tej samej wiary i życiem wspólnym. Ale te problemy,
chociaż nieuniknione, nie mogą rozbić komunii, która rodzi
się z jednego powołania do zbawienia.
Jeżeli do głoszenia zbawienia, kierowanego do słuchacza Sło-
wa, wymagane jest ‘inkulturowane’ przepowiadanie Ewangelii, aby
można było żyć wspólnym zbawieniem – własna kultura może być
przedmiotem negocjacji; sam Paweł o tym zaświadcza: „Tak więc nie
zależąc od nikogo, stałem się niewolnikiem wszystkich, aby tym licz-
niejsi byli ci, których pozyskam. Dla Żydów stałem się jak Żyd, aby
pozyskać Żydów. Dla tych, co są pod Prawem, byłem jak ten, który
jest pod Prawem – choć w rzeczywistości nie byłem pod Prawem – by
pozyskać tych, którzy pozostawali pod Prawem… Dla słabych stałem
się jak słaby, by pozyskać słabych. Stałem się wszystkim dla wszyst-
kich, żeby w ogóle ocalić przynajmniej niektórych. Wszystko zaś
czynię dla Ewangelii, by mieć w niej swój udział” (1Kor 9,19-23).
Ostatecznie liczy się brat, za którego umarł Pan, który nie może ni-
gdy stać się ofiarą. Stąd nieprzekraczalną granicą w przepowiadaniu
Ewangelii nie jest kultura, która jest jej nośnikiem, i która ją przyj-
muje, ale towarzysz wiary, którego nigdy nie można się wyrzec. A to
dlatego, że sama kultura, chociaż istotna, nie przedstawia wartości
absolutnej, ponieważ absolutna jest tylko miłość.

3.8 Page 28

▲back to top
28
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
4. Spoglądając na Księdza Bosko
W latach siedemdziesiątych ks. Bosko osiągnął „szczyt swojej
przedsiębiorczości i swojej aktywności”, kierując się jedynie „nad-
rzędnym celem, przyjętym od zawsze jako posłannictwo życia: zba-
wienie młodzieży, asystencja i wychowanie”29: do troski i ekspansji
już bardzo licznych dzieł o charakterze młodzieżowym dołączyły sta-
rania i niełatwe procesy związane z powstaniem i prawnym uznaniem
instytucji wsparcia i animacji, takich jak Zgromadzenie Salezjańskie,
Instytut Córek Maryi Wspomożycielki i Stowarzyszenie Współpra-
cowników Salezjańskich. „Jednocześnie w 1875 r. dała znać o sobie
jego ostatnia inicjatywa – misyjna… Po niej bardzo szybko nastąpiło
rozpowszechnienie metod wychowawczych i tzw. ducha salezjań-
skiego, dając początek czynnemu i duchowemu ruchowi teoretycznie
rozległemu jak świat”30.
Ideał misyjny zawsze towarzyszył księdzu Bosko31: żył w okresie
silnego rozbudzenia misyjnego, dlatego też jego powołanie do by-
cia apostołem młodzieży zrodziło się i rozwinęło jako „wyraz pier-
wotnej idei... zdobywania dusz poprzez wychowanie chrześcijańskie
młodzieży, zwłaszcza ubogiej, oraz poprzez styl i środki stworzone
z myślą o niej”32 w jego systemie pedagogicznym. W ten sposób dla
ks. Bosko misje stają się „uprzywilejowaną przestrzenią, gdzie re-
alizuje swoje szczególne powołanie apostoła młodzieży”33. W miarę
29 Pietro Braido, Don Bosco prete dei giovani nel secolo delle libertà. T. II, LAS,
Rzym 32009, s. 9.
30 Pietro Braido, Don Bosco prete dei giovani nel secolo delle libertà. T. I, LAS,
Rzym 32009, s. 370.
31 Por. MB X, ss. 53-55. „Pierwotne aspiracje misyjne, które w latach pobytu
w Konwikcie pchnęły go do wstępnej nauki języka hiszpańskiego i przygotowania
bagaży z myślą o wstąpieniu do Oblatów Dziewicy Maryi, jak to wyznaje sam
Ks. Bosko, nigdy nie wygasły” (Pietro Stella, Don Bosco nella Storia della
Religiosità cattolica. T. I: Vita e Opere, LAS, Rzym 21979, s. 168).
32 Por. Alberto Caviglia, „La concezione missionaria di Don Bosco e le sue attuazioni
salesiane”, w Omnis terra adoret Te 24 (1932), s. 5.
33 Luigi Ricceri, „Il Progetto missionario di Don Bosco”, w Centenario delle Missioni

3.9 Page 29

▲back to top
LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
29
jak odkrywał zamiary Boga, kierował się w stronę dwóch różnych,
ale uzupełniających się projektów: „nie przestaje się interesować pro-
blemem misji i jednocześnie zaczyna pielęgnować myśl o założeniu
własnego Instytutu” 34.
Oczywiście, ewangelizacja Patagonii stanowiła missio ad gen-
tes, prawdziwą plantatio Ecclesiae, celowo poprzedzoną obecnością
misjonarzy salezjańskich wśród emigrantów włoskich w Buenos
Aires i San Nicolás de los Arroyos – miastach leżących 250 km na
północny-zachód od stolicy – nie tylko z racji bliskości kulturowej
i uczuciowego wsparcia (istotnie, ci nie czuliby się osamotnieni, lecz
wśród przyjaciół, wśród rodaków”35), ale przede wszystkim dlatego,
że tragiczna sytuacja religijna i moralna emigrantów czyniła „bar-
dziej naglącą obecność wśród Włochów niż wśród tubylców”36.
Ks. Bosko chciał, aby jego misjonarze zajęli się przede wszystkim
posługą kapłańską i wychowaniem dzieci z włoskich rodzin robotni-
czych; a więc apostolatem nie tak bardzo różniącym się od tego, jaki
Salezjanie realizowali gdzie indziej, uważając, między innymi, że
w ten sposób będą mogli przygotować się lepiej do misji wśród „dzi-
kich”, jak ich nazywał37, okazując posłuszeństwo nakazowi Pana38. Istot-
Salesiane 1875-1975. Discorsi commemorativi, LAS, Rzym 1980, 14.
34 Agostino Favale, Il progetto missionario di Don Bosco e i suoi presupposti
storico-dottrinali, LAS, Rzym 1976, s.10. Projekt misyjny Ks. Bosko przyczynił
się do znacznego wzrostu powołań; to przyznał on sam: „zwiększona liczba podań
z prośbą o przyjęcie do Zgromadzenia […] była właśnie jednym z rezultatów
wysłania misjonarzy” (MB XI, s. 408).
35 Por. Pietro Stella, Don Bosco nella Storia della Religiosità cattolica. T. I: Vita
e Opere, LAS, Rzym 21979, s. 171.
36 Don Cagliero, Lettera a Don Bosco (04.03.1876), ASC A1380802.
37 „‘Dzicy’, o których pisze ks. Bosko, to termin zrozumiały, wskazujący na
mieszkańców obszaru Patagonii, już nie na wszystkich Indian żyjących w dzikich
warunkach; to wyjaśnia nadzieję co do znalezienia synów Indian podatnych na
przygotowanie do kapłaństwa” (Eugenio Ceria, Commento alla lettera 1493, A don
Giovanni Cagliero, 12.09.1876: Epistolario III Ceria, 95). Por. Francis Desramaut,
Don Bosco en son temps (1815-1888), SEI, Turyn 1996, ss. 957-958.
38 Zob. przemówienie ks. Bosko w czasie ceremonii pożegnania misjonarzy w dniu

3.10 Page 30

▲back to top
30
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
nie, w jego najgłębszym zamiarze pierwszeństwo należało się ‘misjom’
w Patagonii39.
Ale zarówno w apostolacie wśród imigrantów włoskich, jak
i obecności misyjnej wśród aborygenów ks. Bosko stawiał na uprzy-
wilejowanym miejscu młodzież najbardziej potrzebującą i troszczył
się o propozycję wychowawczą: „My, i widziałem to we śnie – mówi
ks. Bosko – wiemy, że idzie do przodu i może czynić wielkie do-
bro ten misjonarz, który jest otoczony przez krąg ludzi młodych”40.
A rozmawiając z Papieżem o ewangelizowaniu Patagonii, mówi
o „zamiarze stworzenia kordonu składającego się z kolegów, którzy
by ją otoczyli, prawie że oddzielając od reszty Ameryki”41. Właśnie
na tym, jak opowiada ks. Barberis, zasadzał on swoje różowe na-
dzieje co do szczęśliwej przyszłości swoich misji – na przylgnięciu
naszych misjonarzy do ubogiej młodzieży: kto wchodzi na tę drogę,
powiedział Błogosławiony, już się nie cofa”42.
Opcja „przylgnięcia do masy ludowej poprzez wychowanie ubo-
giej młodzieży”43 nie tylko była właściwa jako skuteczna metoda
ewangelizacji44, ale była i jest wyborem strategicznym, który określa
11 listopada 1875 r., w Giulio Barberis, Cronichetta, quad. 3 bis, 3-9; Documenti
XV, 311-319. Idea missio ad gentes pojawi się powtórnie w ceremonii pożegnania
misjonarzy w latach następnych.
39 Por. Pietro Braido, ‘Dalla pedagogia dell’Oratorio alla pastorale missionaria’,
w Pietro Braido (ed.), Don Bosco Educatore. Scritti e Testimonianze, LAS, Rzym
31997, s. 200.
40 MB XII, s. 280.
41 MB XII, s. 223.
42 MB XII s. 280
43 To stwierdzenie wydaje się pochodzić od ks. Bosko, jako wyjęte z treści długiej
rozmowy z ks. Barberisem, która odbyła się 12.08.1876. Por. Giulio Barberis,
Cronichetta, Quaderno 8, s. 75: ASC A0000108.
44 „Po przyciągnięciu młodych, można poprzez edukację dzieci rozszerzyć religię
chrześcijańską także na rodziców” (Giulio Barberis, „La Repubblica Argentina e la
Patagonia”, w Letture Cattoliche 291-292 [1877] 94).

4 Pages 31-40

▲back to top

4.1 Page 31

▲back to top
LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
31
misyjny wymiar charyzmatu salezjańskiego45: „istotnie, bez wycho-
wania nie ma trwałej i głębokiej ewangelizacji; nie ma wzrostu i doj-
rzewania; nie wpłynie się na zmianę mentalności i kultury”46. Misje
pojawiały się w Konstytucjach do 1966 r. jako jedno z dzieł apostol-
skich „na rzecz młodzieży, zwłaszcza biednej i opuszczonej” (art. 7),
a w obecnych Konstytucjach czytamy, że praca misyjna postrzegana
jest jako „istotny rys naszego Zgromadzenia” i „pobudza wszystkie
przedsięwzięcia wychowawcze i duszpasterskie, właściwe naszemu
charyzmatowi” (Konst. 30).
W chwili śmierci księdza Bosko salezjanie byli obecni w takich
krajach Ameryki, jak Argentyna, Urugwaj, Brazylia, Chile i Ekwador.
Odmienne kraje, różne potrzeby i odpowiedzi, ale strategia misyjna
ks. Bosko pozostała niezmienna. Tak dalece ufał tej swojej intuicji, że
nie wahał się przepowiedzieć (1876) świetlaną przyszłość tej swojej
strategii misyjnej: „Z czasem [ta metoda] będzie przyjęta na wszyst-
kich innych placówkach misyjnych. Czy mogło być inaczej w przy-
padku Afryki i Wschodu?”47.
Drodzy współbracia, angażując się w niesienie Boga młodzieży,
przyjmujemy wyzwanie inkulturacji charyzmatu salezjańskiego jako
fundamentalną część naszego posłannictwa, „jako apel o owocną
współpracę z łaską w zetknięciu się z różnymi kulturami”48 młodych,
45 „To znaczy, że misja ‘salezjańska’ w swoim wysiłku zakładania lokalnego Kościoła,
wyciska na rodzącym się Kościele znamię charyzmatycznej wrażliwości księdza
Bosko na młode pokolenie, przede wszystkim za pośrednictwem wychowywania go
i poprzez zajęcie się sprawami młodzieżowymi” (Program Życia Salezjanów Księdza
Bosko. Przewodnik po lekturze Konstytucji Salezjańskich, Kraków 1997, ss. 279-
280).
46 Przesłanie Jego Świątobliwości Benedykta XVI do Ks. Pascuala Cháveza,
Przełożonego Generalnego SDB na rozpoczęcie Kapituły Generalnej XXVI w „Da
mihi animas, cetera tolle”. Dokumenty Kapitulne. KG26, Kraków 2008, s. 87.
47 Giulio Barberis, Cronichetta, Quaderno 8, s. 84: ASC A0000108. Por. Jesús
Borrego, „Originalità delle Missioni Patagoniche di Don Bosco” w Mario Midali
(pod red.), Don Bosco nella Storia. Materiały I Międzynarodowego Kongresu
Studiów na temat Ks. Bosko, LAS, Rzym 1990, s. 468.
48 VC 79.

4.2 Page 32

▲back to top
32
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
z którymi i dla których pracujemy. Tak więc spoglądamy na ks. Bosko,
ponieważ możemy, a nawet musimy uczyć się od niego i zaczerpnąć
przewidującej mądrości apostolskiej, ukazanej wyraźnie w przeszcze-
pianiu życia i posłannictwa salezjańskiego na grunt Ameryki, „naj-
większym przedsięwzięciu naszego Zgromadzenia”49.
Z tego względu chcę przybliżyć wam niektóre z elementów,
które uważam za nieodzowne w przeszczepianiu i rozwoju na-
szego charyzmatu wszędzie tam, gdzie jako Salezjanie realizujemy
posłannictwo Kościoła. Żyjąc i pracując we wszystkich kontekstach
politycznych, społecznych, kulturowych i religijnych, jakie może-
my sobie wyobrazić, musimy być zawsze utożsamiani z ks. Bosko,
z jego bezdyskusyjnymi opcjami duszpasterskimi i jego trafną meto-
dologią pedagogiczną.
Celowy gest
„Kiedy Czcigodny Ks. Bosko wysyłał swoich pierwszych synów
do Ameryki – pisał ks. Rua w dniu 1 grudnia 1909 r. – pragnął, aby
na zdjęciu utrwalono go wśród nich w momencie, gdy wręcza ks. Ja-
nowi Cagliero, kierownikowi espedycji, księgę naszych Konstytucji.
O iluż rzeczach chciał powiedzieć ks. Bosko poprzez to zachowanie!
Jakby chciał rzec: Przemierzycie morza, udacie się do nieznanych
krajów, będziecie mieć do czynienia z ludźmi o różnych językach
i zwyczajach, być może będziecie narażeni na poważne niebezpie-
czeństwa. Chciałbym wam towarzyszyć osobiście, dodać otuchy, po-
cieszyć was, chronić. Ale czego ja nie mogę uczynić, tego dokona ta
książeczka”50.
Ks. Rua odniósł się do historycznego zdjęcia, które dzisiaj – co
jest trafnym wyborem! – znajduje się w naszych Konstytucjach,
49 Don Bosco, Lettera a don Giuseppe Fagnano (31.01.1881): Epistolario IV Ceria,
s. 14. Na początku misji napisał do Papieża, że Patagonia była „głównym przedmiotem
misji salezjańskich” Por. Lettera a Pio IX (09.04.1876): Epistolario III Ceria, s. 34.
50 Don Michele Rua, Lettere circolari ai salesiani, Direzione Generale Opere Don
Bosco, Turyn 1965, s. 498.

4.3 Page 33

▲back to top
LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
33
wprowadzając nas w ich treść51. Na nim ks. Bosko, w pozie specjal-
nie wybranej przez siebie, uwiecznił moment osobistego wręczenia
księgi Konstytucji ks. Cagliero: poprzez nie przekazał samego sie-
bie. To, by Ksiądz Bosko znalazł się w Konstytucjach, nie jest ory-
ginalnym pomysłem jego następców52; to utożsamienie pochodzi
od samego ks. Bosko, który istotnie chciał, aby były one drogą pa-
miątką po nim, jego żywym testamentem53: „Jeżeli kochaliście mnie
w przeszłości, kochajcie mnie nadal poprzez dokładne zachowywa-
nie naszych Konstytucji” – pisze w swoim ‘Testamencie duchowy-
m’54. Tak więc słusznie tradycja salezjańska, od ks. Rua i potem, wi-
działa w Konstytucjach obecność Księdza Bosko, jego ducha i jego
świętość”55.
Tak więc inkulturacja charyzmatu salezjańskiego stawia pewien
wstępny i nieodzowny warunek – praktykę Konstytucji; praktykę ra-
51 Było to pierwsze zdjęcie, którego wyraźnie chciał ks. Bosko, korzystając przy tym
z usług znanego, i drogiego, studium fotograficznego Michele Schemboche.
Ks. Bosko chce uwiecznić ten moment i uczynić go publicznym; pan Giovanni
B. Gazzolo, konsul Argentyny, który przybył z Savony, jest ubrany w uroczysty
uniform; misjonarze ubrani w stylu hiszpańskim, w charakterystycznych płaszczach,
z wyróżniającymi się krzyżami; Ks. Bosko ubrany w strój, który przywdziewał na
wielkie okazje. „Tak więc możemy uważać to zdjęcie za symboliczne dla niego,
jest jego oficjalnym zdjęciem” (Giuseppe Soldà, Don Bosco nella fotografia dell’800
(1861-1888), SEI, Turyn 1987, s. 124).
52 „Możemy powiedzieć, że w Konstytucjach mamy całego Księdza Bosko; mamy
w nich jeden ideał zbawienia dusz; mamy w nich jego doskonalenie się poprzez
święte śluby; mamy w nich jego ducha łagodności, uprzejmości, tolerancji,
współczucia, miłosierdzia i ofiary” (Don Filippo Rinaldi, „Il Giubileo d’oro delle
nostre Costituzioni”, ACS 23 [1924], s. 177).
53 „Zróbcie tak, aby każda litera świętej Reguły stanowiła pamiątkę o mnie” (MB X,
s. 647. Por. MB XVII, s. 296).
54 Don Bosco, Memorie dal 1841 al 1884-5-6 pel sac. Gio. Bosco a’ suoi figliuoli
salesiani [Testament duchowy]. Wydanie krytyczne pod red. Francesco Motto. Por.
Pietro Braido (red.), Don Bosco Educatore, scritti e testimonianze, LAS, Rzym
31997, s. 410.
55 Program Życia Salezjanów Księdza Bosko. Przewodnik po lekturze Konstytucji
Salezjańskich, Kraków 1997, s. 57.

4.4 Page 34

▲back to top
34
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
dosną i wierną, sine glossa, ale stosowną do czasów i miejsc posłan-
nictwa, otwartą na kulturę środowiska i młodzieży; taką praktykę,
która, oprócz zapewnienia posłuszeństwa jego słowom i przyjęcia
jego wyborów, stanie się wiarygodnym wyrazem „bycia z nim” i sy-
nowskiego zaangażowania, by „pracować jak on” – dla zbawienia
młodzieży. ks. Bosko będzie mógł nam towarzyszyć tam, gdzie zo-
staliśmy wysłani, doda nam otuchy i pocieszy, będzie nas chronić
i prowadzić, gdy utożsamimy się z nim, żyjąc jak on. Żyć Konstytu-
cjami oznacza wcielić Księdza Bosko: salezjanin, który praktykuje
Konstytucje, przedstawia Księdza Bosko i przywraca go młodzieży.
Nie ma dla nich nic pilniejszego: ludzie młodzi potrzebują go i mają
do niego prawo.
„Niektóre szczególne wskazania”
W czasie przemówienia, wygłoszonego podczas wzruszającej
uroczystości wysłania pierwszych salezjanów misjonarzy56 w dniu
11 listopada 1875 r., ks. Bosko obiecał pozostawić „niektóre szcze-
gólne wskazówki”, niemalże ojcowski testament, synom, których
być może nie zobaczy więcej. Napisał je ołówkiem w swoim notesie
w czasie ostatniej podróży pociągiem. Po zrobieniu odbitek wręczył
je osobiście każdemu z misjonarzy, gdy ci odchodzili od ołtarza Ma-
ryi Wspomożycielki”57.
Ten krótki tekst, oryginalny i prawie że bez poprawek, może się
wydawać zbiorem różnych rad o charakterze ascetycznym. W rze-
czywistości są to „noty wstępne do prawdziwego traktatu na temat
praktycznego duszpasterstwa misyjnego”58, „krótka synteza dusz-
56 Można znaleźć, zabarwioną uczuciowo i współczesną kronikarską relację tego
wydarzenia w pozycji Cesare Chiala, Da Torino alla Repubblica Argentina. Listy
misjonarzy salezjańskich w Letture Cattoliche 286-287 (1876) ss. 41-60; „Partenza
dei missionari salesiani per la Repubblica Argentina” w L’Unità Cattolica 266
(1875), s. 1062: MB XI, ss. 590-591.
57 MB XI, s. 389.
58 Angel Martín, Orígen de las Misiones Salesianas. La evangelización de las gentes
según el pensamiento de San Juan Bosco, Instituto Teológico Salesiano, Guatemala 1978,
s. 172.

4.5 Page 35

▲back to top
LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
35
pasterstwa i duchowości misyjnej”59, koncentrująca się na czterech
myślach przewodnich: gorliwość o zbawienie dusz; miłość braterska,
apostolska i wychowawcza; głębokie życie religijne oraz elementy
strategii misyjnej.
Kiedy ks. Bosko opracował te „Wskazania”, na przełomie wrze-
śnia i października 1875 r., jego doświadczenie misyjne było zniko-
me, a jego synowie w ogóle takowego nie mieli. Pisze je krótko przed
wysłaniem pierwszej ekspedycji misyjnej, zmuszony przez okolicz-
ności, kiedy to kierując się ojcowską troską o swoich młodych mi-
sjonarzy „starał się ich zadowolić, przekazując im skarby swojego
doświadczenia”60; doświadczenia, które zdobył poprzez kontakt, oso-
bisty i listowy, z wielkimi misjonarzami w czasie i po Soborze Wa-
tykańskim I, a które on sam dopracuje w latach następnych, w czasie
gdy będzie realizować swój projekt misyjny w Ameryce61.
Mimo wszystko ks. Bosko ciągle naciskał na to, by te ‘Wskaza-
nia’ nie zostały zapomniane. Pierwsi misjonarze jeszcze znajdowali
się na pełnym morzu, zmierzając w kierunku Argentyny, a już prosił
ks. Cagliero o czytanie „razem wskazówek, które przekazał im przed
ich wyjazdem”62; jest to prośba, którą często powtarzał63. Istotnie,
w czasie dekady 1875-1885 jego korespondencja nie była niczym
innym jak tylko „gorącym zaleceniem, wyraźnym lub domyślnym,
czytania Wskazań”64.
59 Pietro Braido, Don Bosco prete dei giovani nel secolo delle libertà. T. II, LAS,
Rzym 32009, s. 156.
60 MB XI 391. Por. Cesare Chiala, Da Torino alla Repubblica Argentina. Listy
misjonarzy salezjańskich w Letture Cattoliche 286-287 (1876) ss. 57-58.
61 Por. Agostino Favale, Il progetto missionario di Don Bosco e i suoi presupposti
storico-dottrinali, LAS, Rzym 1976, s. 76; Francis Desramaut, Il pensiero
missionario di Don Bosco. Dagli scritti e discorsi del 1870-1885 w Missioni Salesiane
1875-1975, LAS, Rzym 1976, ss. 49-50.
62 Lettera a Don Cagliero (04.12.1875): Epistolario II Ceria, s. 531.
63 Por. Lettera a Don Cagliero (14.11.1876): Epistolario III Ceria, s. 113; Lettera
a Don Valentiino Cassinis (07.03.1876): Epistolario III Ceria, s. 27.
64 Jesús Borrego, „Recuerdos de San Juan Bosco a los primeros misioneros.

4.6 Page 36

▲back to top
36
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
Dlaczego ks. Bosko przywiązywał tak wielką wagę do tych rad,
skoro nie był misyjnym ekspertem i nie posiadał szczególnych kom-
petencji w tym względzie? Niewątpliwie dlatego, że zależało mu na
tym, aby jego młodzi misjonarze pielęgnowali życie zakonne, osobi-
ste i wspólnotowe, pozostając wierni opcjom typowo salezjańskim;
uważał to za coś znacznie ważniejszego niż być i jawić się świetnym
apostołem i kompetentnym misjonarzem. Wszystko to wypływało ze
świadomości, że misje w Argentynie były pierwszą missio ad gentes,
i łączyło się z faktem, iż jego młodzi misjonarze mieli zapoczątkować
nowe formy apostolatu zarówno wśród emigrantów, jak i tubylców,
przeszczepiając charyzmat, jeszcze nie do końca określony, i będąc
w dodatku od niego z daleka, jak i od środowiska religijnego i kultu-
rowego, w którym dotychczas wzrastali.
Moim zdaniem we „Wskazaniach dla misjonarzy” można odczy-
tać troskę Założyciela, niemalże niepokój Ojca65 o los misji; dzieje
się tak od początku tego wspaniałego przedsięwzięcia salezjańskiego,
jakim była obecność w Argentynie. Można także odkryć w nich za-
lecenia, mające zachęcić do działania i obecności misyjnej, a jeszcze
bardziej – niektóre pewne wskazania, pozwalające zmierzyć się
bezpiecznie z obecnym wyzwaniem inkulturacji charyzmatu sa-
lezjańskiego. To, na co chcę wskazać, oczywiście nie jest wszystkim,
o czym należałoby powiedzieć, ale jestem przekonany, że jest bardzo
istotne; jeszcze powinno się tu znaleźć coś innego, ale i tego nie może
zabraknąć. O tym mówi do nas sam ks. Bosko:
Edición crítica – Posibles fuentes – Breve comentario en la correspondencia de Don
Bosco”, RSS 4 (1988), s. 181, gdzie są cytowane liczne listy ks. Bosko do misjonarzy
w Argentynie.
65 W pożegnalnym przemówieniu ks. Bosko mówił do misjonarzy: „Powiem
wam tylko tyle, że jeśli moja dusza w tym momencie się wzruszyła z powodu
waszego wyjazdu, moje serce doznaje wielkiej pociechy widząc utwierdzone nasze
Zgromadzenie”. „Nie zapominajcie, że tutaj, we Włoszech, macie ojca, który was
kocha w Panu, Zgromadzenie, które zawsze o was myśli, troszczy się o was i zawsze
was przyjmie jak braci” (MB XI, ss. 386 - 387).

4.7 Page 37

▲back to top
LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
37
«Chcemy dusz i nic innego»
Absolutnym celem, fundamentalną racją przygody misyjnej,
punktem wyjścia i kryterium oceny wszelkiego typu wysiłku związa-
nego z inkulturacją salezjańską nie jest – i nie może być – dla naszego
Zgromadzenia nic innego jak tylko zbawienie, rzecz jasna – dusz.
Ks. Bosko przypomniał o tym na samym początku swoim misjona-
rzom w słowach rozesłania („Bóg […] wysyła was dla dobra dusz”66)
i w pierwszym ze wskazań („Szukajcie dusz, a nie pieniędzy; ani za-
szczytów czy godności”67). Będzie to powtarzać stale – co jest bar-
dzo wymowne – w listach do najmłodszych misjonarzy68. Dziesięć
lat później pisze do ks. Lasagna: „Chcemy dusz i nic innego. Proszę
zatroszczyć się o to, aby te słowa rozbrzmiewały w uszach naszych
współbraci”. A na łożu śmierci, w chwili „wielkiej męki” wypowie-
dział do biskupa Cagliero „tylko te słowa: Zbawcie wiele dusz na
misjach”69.
«Pamiętaj zawsze o tym, że Bóg chce naszego zaangażowania na
rzecz ubogich i opuszczonych dzieci»
Wśród charakterystycznych rysów strategii misyjnej ks. Bosko
najbardziej oryginalnym i znaczącym był jego „wybór klas”, „wybór
stały i niezmienny, który poruszał się po dwóch paralelnych liniach:
ubodzy i młodzież... W miejscach misyjnych był to zrozumiały wy-
bór”70. Ks. Bosko chciał, aby ta fundamentalna opcja, jego samego
i młodego Zgromadzenia, została przeszczepiona na grunt Ameryki
66 MB XI, s. 385.
67 MB XI, s. 389.
68 Por. Lettera al chierico A. Paseri (31.01.1881): Epistolario IV Ceria, s. 10; Lettera
al chierico A. Peretto (31.01.1881): Epistolario IV Ceria, s. 11; Lettera al chierico
L. Calcagno (31.01.1881): Epistolario IV Ceria, s. 13; Lettera al chierico J. Rodríguez
(31.01.1881): Epistolario IV Ceria, s. 17.
69 MB XVIII, s. 530.
70 Sebastiano card. Baggio, „La formula missionaria salesiana” w Centenario delle
Missioni Salesiane 1875-1975. Discorsi commemorativi, LAS, Rzym 1980, s. 43.

4.8 Page 38

▲back to top
38
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
przez jego pierwszych misjonarzy: wyraża to w piątym wskazaniu
(„Otaczajcie szczególną opieką chorych, dzieci, starców i ubogi-
ch”71), które powtórzy, prawie że dosłownie, dziesięć lat potem: „Ota-
czaj szczególną opieką dzieci, chorych i starców”72.
Nie minął jeszcze rok od pierwszej wyprawy, a już myślał o wy-
słaniu kolejnych „dwudziestu bohaterów do innego świata”, kiedy
pisał do ks. Cagliero: „Rób wszystko, co możesz, aby gromadzić
ubogie dzieci, ale wybieraj te, jeżeli to możliwe, które pochodzą od
dzikich”73. A piętnaście dni później nalegał: „Pamiętaj zawsze, że
Bóg chce naszych wysiłków na rzecz mieszkańców Pampy i Patago-
nii oraz biednych i opuszczonych dzieci”74. To, że owo uprzywilejo-
wanie nie było zwykłą oportunistyczną taktyką, wynika jasno z jego
‘Testamentu’, kiedy mówiąc o „radosnej przyszłości” Zgromadzenia,
„przygotowanej mu przez Opatrzność Bożą”, dodał: „Świat będzie
nas zawsze przyjmował z radością, jak długo nasze zabiegi będą
miały na celu dobro dzikich szczepów, biedniejszej młodzieży i tych
w społeczności, co znajdują się w większym niebezpieczeństwie”75.
Służba i ewangelizacja ludzi młodych, zwłaszcza najbardziej potrze-
bujących, jest naszą racją bycia w Kościele (Konst. 6), elementem
„bardzo charakterystycznym dla charyzmatu Księdza Bosko”76. Tam,
gdzie zostaniemy wysłani, musimy wybrać ludzi młodych, a wśród
nich najbardziej zagubionych i opuszczonych, jeżeli chcemy pozo-
stać prawdziwymi salezjanami. To my, obecni na całym świecie i bę-
71 MB XI, s. 389.
72 Lettera a don Pietro Allavena (24.09.1885): Epistolario IV Ceria, s. 339.
73 Lettera a don Giovanni Cagliero (13.07.1876): Epistolario III Ceria, s. 72.
74 Lettera a don Giovanni Cagliero (01.08.1876): Epistolario III Ceria, s. 81. Ks.
Cagliero wkrótce się o tym przekona.
75 MB XVII, s. 272. Don Bosco, Memorie dal 1841 al 1884-5-6 pel sac. Gio. Bosco a’
suoi figliuoli salesiani [Testament duchowy]. Wydanie krytyczne pod red. Francesco
Motto. Por. Pietro Braido (red.), Don Bosco Educatore, scritti e testimonianze, LAS,
Rzym 31997, s. 437.
76 Pascual Chávez, Przemówienie na zakończenie KG 26 w „Da mihi animas, cetera
tolle”. Dokumenty Kapitulne. KG26, Rzym 2008, wydanie polskie, s. 140.

4.9 Page 39

▲back to top
LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
39
dący blisko tak wielu młodych, mamy wcielać Boga i inkulturować
posłannictwo salezjańskie.
«Po zapoczątkowaniu misji… starajcie się zawsze tworzyć
i zakładać szkoły»
Misjonarze wysłani przez ks. Bosko do Argentyny nie ‘musieli’
otwierać szkół, by zająć się imigrantami włoskimi czy ewangelizo-
wać tubylców. Jeżeli się na to zdecydowali, uczynili to na wyraźne
polecenie ks. Bosko. „Po zapoczątkowaniu misji za granicą... – pisze
w ‘Testamencie duchowym’ – starajcie się zawsze tworzyć i zakła-
dać szkoły”77. Istotnie, strategia misyjna zastosowana w Patagonii,
której ks. Bosko, jak wyznał, „pragnął wyłącznie poświęcić ostatnie
dni swojego życia”78, realizowała się poprzez wybory w pełni wy-
chowawcze: „otworzyć kolegia w miastach graniczących z ziemiami
Indian, przyjąć dzieci dzikich, przybliżyć poprzez nich dorosłych.
Była to taktyka podobna do tej, jaką w czasie długiego doświadczenia
wychowawcy i kierownika dzieł wychowawczych stosował ze sku-
tecznością w krajach cywilizowanych”79.
Missio ad gentes i edukacja nie były dla ks. Bosko dwiema
działalnościami apostolskimi odmiennymi czy sukcesywnymi; był
przekonany (i jest to typowa cecha realizowanej przez niego misji
w Kościele)80, że jeżeli posłannictwo ma być skuteczne, trzeba się
77 MB XVII, s. 273. Don Bosco, Memorie dal 1841 al 1884-5-6 pel sac. Gio. Bosco a’
suoi figliuoli salesiani [Testament duchowy]. Wydanie krytyczne pod red. Francesco
Motto. Por. Pietro Braido (red.), Don Bosco Educatore, scritti e testimonianze,
LAS, Rzym 31997, s. 438.
78 Don Bosco, Lettera al card. Alessandro Franchi (10.05.1876): Epistolario III
Ceria, s. 60.
79 Pietro Stella, Don Bosco nella Storia della Religiosità cattolica. T. I: Vita
e Opere, LAS, Rzym 21979, s. 174. Por. Jesús Borrego, „Estrategia misionera de
Don Bosco w Pietro Braido (red.), Don Bosco nella Chiesa a servizio dell’umanità.
Studi e testimonianze, LAS, Rzym 1987, ss. 152-164.
80 To uprzywilejowanie edukacji przez ks. Bosko szybko wzbudziło zdziwienie i pewną
krytykę: „Niektórzy zauważają u ks. Bosko, że jego misje w Ameryce już nie polegają
na niczym innym, jak tylko otwieraniu kolegiów i zakładaniu przytułków” (Giovanni

4.10 Page 40

▲back to top
40
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
poświęcić edukacji młodzieży. „Podstawą działania i podstawową za-
sadą misjologii salezjańskiej jest […] zbawienie niewiernych poprzez
posługę wśród młodzieży i dzieci... Tam, gdzie misja jest salezjańska,
pragnie się, aby obok i wraz z posługą kapłańską, istniała posługa
i nauczanie w szkole. Wszystkie domy salezjańskie […] stanowią
szkołę..., szczególne narzędzie krzewienia chrześcijaństwa”81.
Drodzy współbracia, ten strategiczny wybór ks. Bosko daje wiele
do myślenia; zaprasza nas do przemyślenia, a może nawet, dlaczegóż
by nie, reorganizacji naszej propozycji apostolskiej: jeżeli młodzi są
„ojczyzną naszego posłannictwa” (ks. Egidio Viganò), ich edukacja
jest dla nas, jako nosicieli Ewangelii, zwyczajną drogą zbliżenia się
do nich i stałym sposobem przebywania z nimi. Czy naszą obecność,
która nie jest wyraźnie wychowawcza, Inspektorię, która nie wspiera
kształcenia młodzieży, formalnego i nieformalnego… można nazwać
salezjańską? Zwielokrotnienie i wzmocnienie naszej oferty edukacyj-
nej na całym świecie i w każdym z naszych dzieł – jest autentycznym
sposobem inkulturacji naszego charyzmatu.
«Bóg wezwał ubogie zgromadzenie salezjańskie do wzbudzania
powołań duchownych wśród ubogiej młodzieży»
Starania związane z zakładaniem szkół zaraz po zapoczątko-
waniu misji miały na celu „zdobycie jakiegoś powołania do stanu
duchownego lub jakiejś siostry spośród dziewcząt”82. Szukanie
B. Francesia, Francesco Ramello, chierico salesiano, missionario nell’America
del Sud, Tip. Salesiana, San Benigno Canavese 1888, s. 117). A ks. P. Colbachini,
skalabrinianin, pisał do przyjaciela kapłana w 1887 r.: „Salezjanie z Rio, Sao Paulo,
Montevideo, Buenos Aires, a wszyscy salezjanie na świecie nie zajmują się misjami,
z wyjątkiem nielicznych w Patagonii […]. Przybywają, aby być nauczycielami
i prefektami kolegiów rzemiosła i zawodu...: to jest wielka misja, ale całkowicie
odmienna od tej, o jakiej większość myśli” (M. Francesconi, Inizi della Congregazione
Scalabriniana (1886-1888), CSE, Rzym 1969, s. 104).
81 Alberto Caviglia, „La concezione missionaria di Don Bosco e le sue attuazioni
salesiane” w Omnis terra adoret Te 24 (1932), ss. 5-10.12.20.24-26.
82 MB XVII, 273. Don Bosco, Memorie dal 1841 al 1884-5-6 pel sac. Gio. Bosco a’
suoi figliuoli salesiani [Testament duchowy]. Wydanie krytyczne pod red. Francesco

5 Pages 41-50

▲back to top

5.1 Page 41

▲back to top
LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
41
i formowanie powołań było dla ks. Bosko ‘ukrytym’ planem, który
ukierunkowywał jego najbardziej decydujące wybory, zwłaszcza te
na polu wychowawczym83. Jak napisał w ‘Testamencie duchowym’,
był przekonany, że „Bóg wezwał ubogie zgromadzenie salezjańskie
do wzbudzania powołań duchownych wśród młodzieży ubogiej i ni-
skiego pochodzenia”84.
Upłynęło zaledwie sześć miesięcy od pierwszej ekspedycji, kiedy
to w lipcu 1876 r. poprosił i otrzymał pozwolenie na otwarcie no-
wicjatu w Ameryce; salezjanie – tylko dziesięciu i liczni młodzi85 –
znaleźli, jak relacjonuje Piusowi IX, „wielu młodych ludzi, którzy
wykazują chęć obrania stanu duchownego, a siedmiu z nich po skie-
rowaniu podania zostało przyjętych do Zgromadzenia Salezjańskie-
go. Ich pragnieniem jest zostać misjonarzami i udać się, jak mówią,
do dzikich, aby ich ewangelizować” 86.
Poza entuzjazmem powołaniowym, który wypływał z obecno-
ści młodych misjonarzy, ta uwaga odsłania także głęboki zamiar
ks. Bosko, by doprowadzić do tego, aby „Patagończycy ewangelizo-
wali Patagończyków”. Posiadanie powołań tubylczych było dla nie-
go „najbardziej odpowiednim narzędziem przyciągnięcia dorosłych
do wiary, aby nadać Patagonii nowe oblicze chrześcijańskie i oby-
Motto. Por. Pietro Braido (red.), Don Bosco Educatore, scritti e testimonianze, LAS,
Rzym 31997, s. 438.
83 Por. Arthur J. Lenti, Don Bosco. Historia y Carisma. I: Origen: De I Becchi
a Valdocco. Juan J. Bartolomé – Jesús G. Graciliano (red.), CCS, Madryt 2010,
ss. 495-496; Arthur J. Lenti, Don Bosco. Historia y Carisma. II: Expansión: De
Valdocco a Roma. Juan J. Bartolomé – Jesús G. Graciliano (red.), CCS, Madryt 2011,
ss. 558-559.574.
84 MB XVII, s. 261. Don Bosco, Memorie dal 1841 al 1884-5-6 pel sac. Gio. Bosco a’
suoi figliuoli salesiani [Testament duchowy]. Wydanie krytyczne pod red. Francesco
Motto. Por. Pietro Braido (red.), Don Bosco Educatore, scritti e testimonianze, LAS,
Rzym 31997, s. 415.
85 Wszyscy w okresie 37 lat księdza Cagliero i 20 – kleryka Giovanni B. Allavena.
86 MB XII, s. 659. Lettera a Pio IX (07.1876): Epistolario III Ceria, s. 70,

5.2 Page 42

▲back to top
42
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
watelskie”87. Tak więc rodzime powołania były uprzywilejowanym
środkiem, pozwalającym kontynuować i zapewnić edukację i ewan-
gelizację na misjach. „Już zaczęły się pokazywać [powołania] wśród
tubylców i mam nadzieję, że za kilka lat nie będą już konieczne,
a najwyżej będą rzadkie, ekspedycje [nowych misjonarzy]”.
„Gdziekolwiek się udasz – pisze do ks. Fagnano zaraz po tym,
jak ten został mianowany Prefektem Apostolskim w Patagonii Po-
łudniowej – staraj się zakładać szkoły, a także małe seminaria, aby
można było pielęgnować czy przynajmniej poszukiwać jakichś po-
wołań do sióstr i salezjanów”88. A w memoriale, który przedstawił
Leonowi XIII, wśród celów misji salezjańskich w Ameryce wska-
zał „otwieranie przytułków blisko siedzib dzikich, aby służyły jako
małe seminaria i schronienie dla najbiedniejszych i opuszczonych. Za
pomocą tego środka utoruje się drogę do przepowiadania Ewangelii
wśród Indian”89.
Ks. Bosko był do tego stopnia przekonany o konieczności wspie-
rania powołań wśród tubylców i rychłym sukcesie w tym względzie,
że przed wysłaniem misjonarzy przekazał im - cały czas mowa tu
o „Wskazaniach”- „mały traktat” o tym, jak pielęgnować powołania
duchowne, cały skoncentrowany na miłości, prewencji i przystępo-
waniu do sakramentów90.
87 Pietro Scoppola, Commemorazione civile di Don Giovanni Bosco nel centenario
della sua morte. Tipografia Don Bosco, Rzym 1988, s.22.
88 Lettera a don Fagnano (10.08.1885): Epistolario IV Ceria, s. 334. „Jeżeli na
misjach i w jakikolwiek inny sposób znajdziesz jakiegoś młodzieńca, który rokuje
jakieś nadzieje co do kapłaństwa, wiedz, że Bóg daje ci do rąk skarb (Lettera a don
Pietro Allavena (24.09.1885): Epistolario IV Ceria, s. 339. To, co kursywą, jest
moje).
89 Memoriał dotyczący Misji salezjańskich, przedstawiony Leonowi XIII
(13.04.1880): Epistolario III Ceria, s. 569.
90 Jesús Borrego, „Recuerdos de San Juan Bosco a los primeros misioneros. Edición
crítica –Posibles fuentes – Breve comentario en la correspondencia de Don Bosco”,
RSS 4 (1988) s. 203. Tekst 18. rady znajduje się na stronie 208. W „Testamencie
duchowym” zbiera, rozwijając je, te noty dotyczące duszpasterstwa powołaniowego.

5.3 Page 43

▲back to top
LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
43
To, że za życia nie oglądał realizacji swojego snu91, nie osłabia,
a wręcz przeciwnie – wzmacnia siłę tego jego przekonania. Podob-
nie jak on, tak i my, Salezjanie, „jesteśmy przeświadczeni, że wśród
młodzieży wielu jest ubogaconych darami duchowymi i ma w so-
bie zaczątki powołania apostolskiego” (Konst. 28). Brak powołań,
odczuwany w niektórych Inspektoriach, i kruchość powołań, która
nęka nas po trochu wszędzie, jeszcze bardziej niż w czasach ks. Bo-
sko stanowi dla nas wyzwanie do „tworzenia kultury powołaniowej
w każdym środowisku, tak, aby młodzi odkryli życie jako powoła-
nie”92.
Duszpasterstwo, nawet dobrze zaplanowane i owocne co do re-
zultatów, jeżeli nie wspiera kultury powołaniowej na naszych pla-
cówkach, nie może być uważane za salezjańskie. Normą, kryterium
i drogą inkulturacji było i musi pozostać wspieranie powołań w Ko-
ściele. Budzenie powołań jest nie tylko dowodem skuteczności naszej
pracy apostolskiej; jeszcze bardziej oznacza ono realizację naszego
szczególnego charyzmatu.
«Wszyscy możecie być prawdziwymi pracownikami
ewangelicznymi»
W przeszczepianiu życia i posłannictwa salezjańskiego na grunt
Ameryki ks. Bosko zawsze stawiał na wszystkie żywotne siły, za-
równo w Kościele, jak i w społeczeństwie. Przede wszystkim na
Salezjanów koadiutorów, których nie brakowało w żadnej ekspedy-
cji już od samego początku; istotnie, wśród ośmiu pionierów misji
w Patagonii w styczniu 1880 roku był także jeden koadiutor, zgodnie
z tym, co obiecał ks. Bosko Arcybiskupowi Buenos Aires, że oprócz
91 Trzeba będzie czekać do 1900 r., aby mieć w aspirantacie w Bernal, w Argentynie,
dwóch synów tubylców wśród 12 pochodzących z regionu Río Negro (Lino
Carbajal, Le missioni salesiane nella Patagonia e regioni magalaniche. Studio
storico-statistico, Tip. Salesiana, San Benigno Canavese 1900, s. 104).
92 KG26, 53.

5.4 Page 44

▲back to top
44
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
pracy katechetycznej93, będzie się nauczać „rolnictwa z rzemiosłami
i najbardziej pospolitymi zawodami”94.
Najbardziej charakterystyczna w tej myśli ks. Bosko była obec-
ność Córek Maryi Wspomożycielki, które pojawiły się w odpowied-
nim czasie i liczbie. Sześć pierwszych Salezjanek – wśród których
trzy były niepełnoletnie, podczas gdy przełożona, s. Angela Vallese,
liczyła zaledwie 24 lata – włączyło się w projekt misyjny ks. Bosko
w czasie trzeciej ekspedycji, pod koniec 1877 roku95. Ich obecność
była tutaj zupełną nowością: „po raz pierwszy widziano Siostry […]
na tych odległych terenach”. Ale wkrótce ich obecność okazała się
opatrznościowa; dzięki znanej wszystkim miłosiernej posłudze wnio-
sły „niewątpliwie wielki wkład w nawrócenie Indian”96 oraz wycho-
wanie ubogich i opuszczonych dziewcząt. W 1884 r. wychowywa-
ły około setki dziewcząt i tyleż samo uczyły przykładnego życia.
W 1890 r. były już pierwsze profeski miejscowe97. I tak Salezjanie
i Salezjanki, złączeni praktycznym posłannictwem, przeszczepiali
wspólnie życie i charyzmat salezjański na teren Ameryki.
„Współapostołami Patagonii”, „narzędziem zbawienia tysięcy
młodych”98 byli Współpracownicy, obecni i działający na starym
i nowym kontynencie, postrzegani przez ks. Bosko jako zewnętrzna
fasada, podpora moralna, duchowa i materialna dla jego apostolskich
inicjatyw. Kiedy „został oficjalnie poproszony, by zatroszczył się
93 „Ks. Bosko nadał im oficjalny tytuł katechetów” (Cesare Chiala, Da Torino alla
Repubblica Argentina. Listy misjonarzy salezjańskich w Letture Cattoliche 286-287
(1876), s. 36.
94 Lettera a mons. Aneiros (13.09.1879): Raúl A. Entraigas, Los Salesianos en la
Argentina. III, Plus Ultra, Buenos Aires 1969, s. 85.
95 MB XIII, ss. 314.322-324.
96 „Los verdaderos héroes del desierto” w La América del Sur 4 (1880) 1152.
97 Zob. Lino Carbajal, Le missione salesiane nella Patagonia e regione magalaniche.
Studio storico-statistico, Tip. Salesiana, San Benigno Canavese 1900, ss. 63-64.104-105.
98 „Tre pensieri di Don Bosco ai Cooperatori e alle Cooperatrici” (28.01.1886)
w Bollettino Salesiano 3 (1886), s. 32.

5.5 Page 45

▲back to top
LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
45
o Patagończyków”, stwierdził, że nadszedł „czas miłosierdzia dla
tych dzikich”, i napisał do Współpracowników, że tylko „w pełni ufa-
jąc Bogu i ufny w ich miłosierdzie podjął się tego ciężkiego przed-
sięwzięcia”99. Wiara w Boga i ufność w miłosierdzie dobrych ludzi
znajdowały się u podstaw jego apostolskich snów. Właśnie dlatego
uważał obecność Współpracowników „niemalże za konieczność dla
każdego domu salezjańskiego, aby ten mógł żyć i wzrastać”100.
Stale ponaglany koniecznością zaspokojenia potrzeb związanych
z „personelem i pieniędzmi” dla misjonarzy, ks. Bosko chciał stwo-
rzyć grupę Współpracowników. Młodzież i dorośli, kapłani i świeccy,
biskupi, a nawet Papież101 byli zaproszeni przez niego do włączenia
się w jego program apostolski: „wszyscy, jak tu jesteście – powie
w czasie słynnej konferencji na Valdocco w dniu 19 marca 1876 r. –
i księża, i studenci, i rzemieślnicy, i koadiutorzy, wszyscy, ale to wszy-
scy możecie być prawdziwymi robotnikami ewangelicznymi”102.
Niewątpliwie, kiedy ks. Bosko zdał sobie sprawę z ogromu swo-
jego projektu misyjnego, będąc świadom swojej niewystarczalności
i swoich instytucji, poszukując coraz szerszej współpracy, faktycznie
dał początek – co uczynił w pełni świadomie – ruchowi osób, który
był zarówno kościelny, jak i świecki: „licznym grupom apostolskim,
które w różny sposób pracują dla zbawienia młodzieży [i] żyjąc tym
samym duchem i we wzajemnej jedności, kontynuują posłannictwo
rozpoczęte przez Księdza Bosko” (Konst.5). Czynienie z Rodziny
Salezjańskiej „prawdziwego ruchu apostolskiego na rzecz młodzie-
99 Por. „Don Bosco ai benemeriti Cooperatori e Cooperatrici” w Bollettino Salesiano
1 (1886), s. 3. A przygotowując ekspedycję w 1886 r., ponownie apeluje o ich
miłosierdzie: „wysłuchajcie także, wraz z moim, głos drogich misjonarzy i krzyku,
który wydaje tak wielu biednych opuszczonych z tych bardzo dalekich krajów” (List
okólny do Współpracowników [15.10.1886]: Epistolario IV Ceria, s. 362).
100 „Monsignor Cagliero nel Chilì”, w Bolletino Salesiano 9 (1887) 110.
101 Por. List do ks. Jana Cagliero (01.08.1876): Epistolario III Ceria, s. 81. MB XIII,
ss. 496. 606.
102 MB XII, . s.626.

5.6 Page 46

▲back to top
46
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
ży”103 jest dla nas nie tylko procesem przemiany serc, mentalności
i struktur, ale prawdziwą drogą inkulturacji charyzmatu. Jest to ćwi-
czenie się w wierności ks Bosko. Do nas należy potwierdzenie tego,
co tak bardzo leżało ks. Bosko na sercu, i wspieranie tego w taki spo-
sób i w takim celu, jak on to czynił.
«Postępujcie tak, by świat poznał, że jesteście ubodzy»
Pierwszym ‘Wskazaniem’, jakie napisał ks. Bosko, prawie że
główną zasadą ewangelicznego zaangażowania misjonarzy, było:
„Szukajcie dusz, a nie pieniędzy”. Nie były tajemnicą warunki,
w jakich żyła większość księży włoskich w Argentynie, którzy przy-
byli tam, aby towarzyszyć tysiącom imigrantów. „Większa część
z nich przybywa, mówię to z bolesnym sercem – napisał Arcybiskup
Buenos Aires – dla pieniędzy i tylko po to”104.
Dlatego że niewystarczalność środków, personelu i funduszy
była wręcz przysłowiowa w przypadku przedsięwzięć apostolskich
ks. Bosko, i ponieważ, jak sam napisał, „nasze ubóstwo musi być
rzeczywistością... co do mieszkania, ubrania, stołu, książek, podróży,
itd.”105, pierwsi misjonarze żyli w niedostatku i pośród wielkich trud-
ności. Kiedy ks. Tomatisa zapytano, co zwykle jedzą we wspólnocie,
ten odpowiedział z uśmiechem: rano – chleb i cebulę; wieczorem –
cebulę i chleb”106.
Nic dziwnego, że ks. Bosko nie kładł zbytniego nacisku na ten
aspekt w listach, które wysyłał do misjonarzy; był raczej zatroskany,
i to bardzo, o zaciągnięte pożyczki i spłaty długów, który to temat
stale powracał w listach, jakie kierował do Współpracowników. Jego
ubóstwo było surowe, zapobiegliwe, bogate w inicjatywy („w na-
szych niedostatkach podejmiemy każdą ofiarę, aby pospieszyć wam
103 KG26, 31.
104 List Bpa Aneiros do Ks. Bosko (18.12.1875): MB XI, s. 603.
105 MB IX, s. 701.
106 Kronika San Nicolás de los Arroyos (1875-1876), s. 100: ASC F910.

5.7 Page 47

▲back to top
LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
47
z pomocą” 107), podtrzymywane przez niezachwiane zaufanie Opatrz-
ności. Ale właśnie dlatego, że pierwsze wspólnoty misyjne utrzymy-
wały się dzięki „pożyczkom, a nie zorganizowanej kooperacji”108),
tym bardziej znaczące jawi się wskazanie ks. Bosko: „Postępujcie
tak, aby świat poznał, że jesteście ubodzy w odzieniu, pożywieniu
i mieszkaniu, a staniecie się bogatymi w obliczu Boga i pozyskacie
sobie serca ludzkie”.
Dla ks. Bosko niepodważalną wartością było ubóstwo w życiu
osobistym, ale nie ubóstwo środków w dziełach wychowawczych109.
Główne zalecenie, adresowane do wszystkich Salezjanów, jakie po-
zostawił w swoim ‘Testamencie duchowym’, było następujące: „Ko-
chajcie ubóstwo […]. Starajcie się, by nikt nie mógł powiedzieć:
te sprzęty nie są oznaką ubóstwa; to pożywienie, to ubranie, to miesz-
kanie nie przystoją ubogiemu. Kto daje uzasadnione powody do ta-
kich zarzutów, ten ściąga nieszczęście na Zgromadzenie, które po-
winno się zawsze chlubić ślubem ubóstwa. Biada nam, gdyby ci, od
których otrzymujemy jałmużny, mogli powiedzieć, że prowadzimy
życie bardziej dostatnie, aniżeli oni”. I rysuje przyszłość Zgromadze-
nia związaną z ubogim życiem swoich członków: „Nasze Zgroma-
dzenie ma przed sobą radosną przyszłość, przygotowaną mu przez
Opatrzność Bożą […]. Kiedy zakradną się wśród nas wygody i dosta-
tek, to nasze pobożne Towarzystwo dokończyło swego biegu”.
Podobnie jak Jezus wysłał swoich pierwszych, ubogich aposto-
łów, nakazując im, by nie brali nic na drogę, ponieważ posiadali
Ewangelię (por. Mk 6,8), tak ks. Bosko chciał, aby jego salezjanie
byli ubodzy, aby mogli mieć w młodzieży ubogiej swój skarb: „Nasze
107 Por. List do ks. Jana Cagliero (06.08.1885): Epistolario IV Ceria, s. 328. Cf. List
do ks. Giacomo Costamagna (31.01.1881): Epistolario IV Ceria, s. 7; List okólny do
Współpracowników Salezjańskich (15.10.1886): Epistolario IV Ceria, ss. 360-363.
108 Juan E. Belza, Luis Lasagna, el obispo misonero. Introducción a la historia
salesiana del Uruguay, el Brasil y el Paraguay, Editorial Don Bosco, Buenos Aires
1969, s. 169.
109 Warto przeczytać o tym, co mówi ks. Rinaldi odnośnie do myśli ks. Bosko na temat
ubóstwa salezjańskiego: MB XIV, ss. 549-550

5.8 Page 48

▲back to top
48
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
starania będą kierowane na dzikich, na najuboższe dzieci, najbardziej
zagrożonych w społeczności. To jest nasze prawdziwe bogactwo, któ-
rego nikt nie będzie nam zazdrościł i nikt nas nie pozbawi”110.
Nasi główni odbiorcy – młodzi najbardziej potrzebujący – są racją
‘poślubienia’ przez nas ubóstwa apostolskiego, a nasze świadectwo
w tym względzie „pomaga młodzieży przezwyciężyć instynkt ego-
istycznego posiadania i otwierać się na ducha chrześcijańskiego dzie-
lenia się z innymi” (Konst. 73). Głoszenie swoim życiem, że Bóg jest
naszym jedynym skarbem, odrywa nas od tego wszystkiego, co czyni
nas nieczułymi na Boga, czyniąc nas otwartymi i dyspozycyjnymi
wobec potrzeb młodzieży. Rzeczywiste życie ubóstwem ewange-
licznym tam, gdzie zostaliśmy posłani, poza realizacją prawdziwego
znaczenia cetera tolle, pomoże nam wcielić charyzmat salezjański:
istotnie, jest pewnym kryterium, które kieruje jego przeszczepieniem
i weryfikuje jego wszelki, historyczny rozwój.
«Z łagodnością św. Franciszka Salezego salezjanie przyciągną
do Jezusa Chrystusa ludy Ameryki»
Ks. Bosko myślał o działalności misyjnej w Ameryce jako konty-
nuacji tego, co już uczynił i zamierzał uczynić w Turynie i w innych
miejscach Europy. „Upragnionymi celami tych misji” – jak pisał do
Papieża – było „zatroszczyć się o Włochów i spróbować postawić
krok w pampie […]. Co do tego pierwszego, już przyłożono rękę […].
A co do drugiego, gdy chodzi o niesienie Ewangelii dzikim, zadecydo-
wano o zakładaniu kolegiów, ochronek i przytułków w pobliżu siedzib
tych plemion”111. Uprzywilejowanie przez salezjanów szkoły i mło-
dzieży z placówek misyjnych stanowiło dla ks. Bosko ugruntowane
przekonanie. Jednakże owo „ewangelizować wychowując” albo – jak
110 Don Bosco, Memorie dal 1841 al 1884-5-6 pel sac. Gio. Bosco a’ suoi figliuoli
salesiani [Testament duchowy]. Wydanie krytyczne pod red. Francesco Motto. Por.
Pietro Braido (red.), Don Bosco Educatore, scritti e testimonianze, LAS, Rzym
31997, s. 435.437-438.
111 Sprawozdanie oficjalne, jakie złożył Piusowi IX (16.06.1876), s. 4: ASC A8290109.

5.9 Page 49

▲back to top
LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
49
to on wyraził – „przylgnięcie do mas ludowych poprzez wychowa-
nie ubogiej młodzieży” było, jako metoda misyjna, nowością nie dla
wszystkich zrozumiałą. A poza tym ta metoda, będąc już w zasto-
sowaniu, narażona była na pewne niepowodzenia, a to dlatego, jak
twierdził ks. Bosko, że „ci, którym oddaje się dzieci na wychowanie
albo nie stosują jej w odpowiedni sposób, albo nie posiadają ducha
lub są niezdatni”112.
Właśnie dlatego we ‘Wskazaniach’ dla misjonarzy zwraca uwagę
na System Prewencyjny. W rezultacie nie było to potrzebne. Wysyła-
jąc swoich misjonarzy na ziemie misyjne, nie czynił nic innego, jak
tylko przeszczepiał wielkie wybory, metodologię pedagogiczną i styl
wychowania, jakie stosował na Valdocco, a wśród których wzrasta-
li i byli wychowywani ci jego misjonarze. Jednak nalega na to, aby
miłość apostolska („Szukajcie dusz…”, „otaczajcie szczególną opie-
ką chorych, dzieci, starców i ubogich...) była przeżywana jak miłość
braterska („Miłujcie się, doradzajcie sobie i upominajcie się wzajem-
nie, ale nie kierujcie się nigdy zazdrością ani urazą; owszem, dobro
jednego, niech będzie dobrem wszystkich…)113 i pedagogiczna („Mi-
łość, cierpliwość, łagodność, nigdy kary, czynić dobro wszystkim,
którym można, źle nikomu. Niech to dotyczy salezjanów, uczniów
i innych, eksternistów i internistów”)114.
Chociaż ks. Bosko był pewien co do zastosowania swojego stylu
wychowawczego, nie było łatwo przeszczepić go na ziemie amery-
kańskie. Nie wszystkie domy salezjańskie, jak pisze ks. Rua do bpa
Cagliero, „są prowadzone z łagodnością i w duchu systemu prewen-
cyjnego”; a sam ks. Bosko wyśle do ks. Costamagna, Inspektora od
1880 r., po śmierci ks. Bodrato list, który można uważać za krótki
112 Don Giulio Barberis, Cronichetta, Quaderno 8, s. 75: ASC A0000108. Por. MB
XII, ss. 279-280.
113 MB XI, ss. 389-390. Jesús Borrego, „Recuerdos de San Juan Bosco a los
primeros misioneros. Edición crítica – Posibles fuentes – Breve comentario en la
correspondencia de Don Bosco”, RSS 4 (1988), ss. 207-208.
114 MB XVII, s. 626.

5.10 Page 50

▲back to top
50
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
traktat przybliżający myśl wychowawczą Założyciela: „Niech sys-
tem prewencyjny będzie właśnie nasz. Nigdy poniżających kar, nigdy
surowych wyrzutów w obecności osób trzecich… Niechaj czyni się
użytek z kar negatywnych, ale zawsze tak, aby ci, którzy są ostrze-
gani, stawali się bardziej niż przedtem naszymi przyjaciółmi i nigdy
od nas nie odchodzili poniżeni... Łagodność w mowie, w działaniu,
w upominaniu zdobywa wszystko i wszystkich”115.
Dzisiaj, tak jak kiedyś, także na innych kontynentach, jak to
w przeszłości działo się w Ameryce, pojawiają się prawdziwe wyzwa-
nia związane z praktycznym zastosowaniem systemu prewencyjnego,
wywołane przyczynami kulturowymi czy zmieniającą się sytuacją mło-
dzieży. W pierwszym przypadku zauważa się, tu i tam, trudności w zro-
zumieniu go i zastosowaniu, i często usprawiedliwia się niesalezjańską
postawę wobec młodych, twierdząc, że w danym miejscu świata głos
i główna rola należą do dorosłych, a młodzi są zobowiązani wyłącz-
nie do posłuszeństwa; w innych przypadkach styl wychowawczy jest
znaczony formą autorytaryzmu, nie pozostawiając miejsca rozumowi,
a jeszcze w mniejszym stopniu – miłości wychowawczej. I w końcu,
jeszcze w innych częściach świata, jest naprawdę trudno zinterpreto-
wać i wcielić system prewencyjny, zwłaszcza tam, gdzie zmiany kultu-
rowe wywindowały młodych na wysoki poziom niezależności, do tego
stopnia, że wydaje im się, iż do wszystkiego mają prawo, nie ponosząc
przy tym żadnej odpowiedzialności.
Jest rzeczą absolutnie konieczną dobre poznanie systemu prewen-
cyjnego, aby móc wykorzystać jego wielkie możliwości, zmodernizo-
wać jego zastosowania, zreinterpretować jego wielkie myśli przewod-
nie (większa chwała Boża i zbawienie dusz; żywa wiara, stała nadzieja,
miłosierdzie teologiczno-duszpasterskie; dobry chrześcijanin i uczci-
wy obywatel; radość, nauka i pobożność; zdrowie, studium i świętość;
pobożność, moralność, kultura; ewangelizacja i cywilizacja), wielkie
ukierunkowania metody (starać się najpierw, by nas kochano, a nie
żeby się nas bano; rozum, religia, miłość wychowawcza; ojciec, brat,
115 List do ks. Giacomo Costamagna (10.08.1885): Epistolario IV Ceria, ss. 332-333.

6 Pages 51-60

▲back to top

6.1 Page 51

▲back to top
LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
51
przyjaciel; duch rodzinny, zwłaszcza w czasie rekreacji; zdobyć serce;
duża swoboda, by skakać, biegać i hałasować do woli). A wszystko to
po to, aby kształtować nowych młodych, zdolnych przemienić ten świat.
Bardzo mi zależy na tym, by powiedzieć, że system prewencyj-
ny jest zasadniczym elementem naszego charyzmatu; że musi być
poznawany, uaktualniany odpowiednio do rozwoju filozoficznego,
antropologicznego, teologicznego, naukowego, historycznego, peda-
gogicznego; i że jego inkulturacja w różnorodności kontekstów go-
spodarczych, społecznych, politycznych, kulturowych i religijnych,
w których żyją nasi odbiorcy, jest nieodzowna, jeśli mamy naprawdę
być wierni Księdzu Bosko i inkulturować jego charyzmat. Ośmielę
się stwierdzić, że jest to jedno z najbardziej naglących zadań Zgro-
madzenia.
«Polecajcie nieustannie nabożeństwo do Maryi Wspomożycielki
i do Pana Jezusa w Najświętszym Sakramencie»
Istotnym elementem w posłannictwie salezjańskim jest obecność
Maryi: przekonanie typowo ewangeliczne (por. J 2,1.12; Dz 1,14)
i oczywistość wiary, którą żył intensywnie ks. Bosko116. Tę czynną
obecność Maryi w życiu Kościoła dobrze odzwierciedla tytuł Wspo-
możycielki. W jednym ze wskazań dla misjonarzy ks. Bosko zale-
ca tego rodzaju „nabożeństwo”, które powinno być systematycznie
kultywowane. „My tutaj – mówi w przemówieniu przed wysłaniem
misjonarzy – nie spędzimy dnia bez polecenia ich [pierwszych mi-
sjonarzy] Maryi Wspomożycielce i wydaje mi się, że Maryja, która
teraz błogosławi ich wyjazd, nie może nie błogosławić rozwojowi
misji”117.
116 Jest stałym życzeniem ks. Bosko dla misjonarzy: Niech Maryja was prowadzi
w zdobywaniu licznych dusz i drodze do nieba: por. List do bpa Cagliero (10.02.1885):
Epistolario IV Ceria, s. 314; Lettera a Don Costamagna (10.08.1885): Epistolario
IV Ceria, s. 333; Lettera a Don Tomatis (14.08.1885): Epistolario IV Ceria, s. 337;
Lettera a Don Lasagna (30.09.1885): Epistolario IV Ceria, ss. 340-341.
117 MB XI, s. 386. W przededniu wyjazdu ks. Bosko wręczył ks. Cagliero kartkę
z napisanymi ręcznie wskazaniami i zaleceniami, które kończył następująco:

6.2 Page 52

▲back to top
52
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
Wraz z przyjęciem tytułu „Maryja Wspomożycielka” charyzmat
salezjański otworzył się na horyzont misyjny, a salezjańska działal-
ność misyjna stała się charakterystyczna ze względu na ludowy kult
Maryi Wspomożycielki, obchodzenie głównych świąt maryjnych,
publikację książeczek i obrazków, budowę Sanktuariów Maryjnych
w każdej części świata – będących namacalnym znakiem promienio-
wania charyzmatu apostolskiego i wychowawczego ks. Bosko. „Naj-
świętsza Maryja Panna – napisał w ‘Testamencie duchowym’ – na
pewno będzie się nadal opiekowała naszym Zgromadzeniem i dzie-
łami salezjańskimi, jeśli my będziemy stale pokładali w Niej swoją
ufność i szerzyli Jej cześć” 118.
Nieprzerwana tradycja wręczania krzyża wyjeżdżającym misjo-
narzom w Bazylice Maryi Wspomożycielce, trwająca od 1875 r.,
wyraża to przekonanie i jednocześnie jawi się jako pierwotny i od-
nawiający warunek charyzmatu salezjańskiego na przestrzeni czasu:
Maryja, jak to przedstawił Lorenzone na swoim obrazie, jest Matką
Kościoła i Królową Apostołów, która pomaga i towarzyszy dziełu sa-
lezjańskiemu na świecie. Krzyż, który zostaje wręczony, wskazuje
na konkretną możliwość, że zostanie się wysłanym przez Boga na
obszary wielkoduszności, która nie zna granic. W przypadku wielu
synów ks. Bosko odwaga i wierność były tym, co uzdolniło ich do
męczeńskiej śmierci.
Charakterystycznym owocem tego duszpasterskiego i wycho-
wawczego stylu, który uwidacznia obecność Maryi Wspomożycielki
w czasie wznoszenia sanktuariów i stawiania figur Jej poświęconych,
jest zwycięstwo nad logiką sprzeczności i aktami przemocy w imię
propagowania kultury pokoju i pojednania między narodami, grupa-
mi i rodzinami, wysławiające Jej obecność jako „Gwiazdy Ewangeli-
zacji” w narodzinach i rozwoju Kościoła.
„Róbcie, co możecie: Bóg uczyni to, czego my nie możemy zrobić. Polecajcie każdą
rzecz Jezusowi Chrystusowi w Najświętszym Sakramencie i Maryi Wspomożycielce,
a zobaczycie, co to są cuda” (MB XI, s. 395).
118 MB XVII, s. 261. Don Bosco, Memorie dal 1841 al 1884-5-6 pel sac. Gio. Bosco a’
suoi figliuoli salesiani [Testament duchowy]. Wydanie krytyczne pod red. Francesco
Motto. Por. Pietro Braido (red.), Don Bosco Educatore, scritti e testimonianze, LAS,
Rzym 31997, s. 415.

6.3 Page 53

▲back to top
LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
53
Znamienne jest tutaj zestawienie kultu Maryjnego z kultem Jezu-
sa Eucharystycznego. Znaczy to, że nasze zawierzenie Maryi znajduje
swój szczyt w przyjęciu Jej jako „Niewiasty Eucharystii”119: im bar-
dziej Maryja czyni nas eucharystycznymi, tym bardziej realizuje się
Jej misja: prowadzić nas do Jezusa; sprawić, byśmy nosili Chrystusa
w swoim wnętrzu; nauczyć nas uczynienia z naszego życia ofiary miłej
Bogu w łączności z doskonałą ofiarą Syna. W perspektywie typowo
salezjańskiej działalność wychowawcza i dzieło ewangelizacji znajdu-
ją w relacji z Panem Jezusem i Maryją – „kolumny”, wsparcie i wyraz
mocnej wiary w Boga, dla którego nic nie jest niemożliwe, oraz zaufa-
nia do Maryi, której Bóg „uczynił wielkie rzeczy” (Łk 1,49).
Drodzy współbracia, co sądzić o placówkach salezjańskich, czę-
sto ponad stuletnich, gdzie nie byliśmy w stanie dać odczuć naszym
młodym i współpracownikom matczynej obecności Maryi albo jeszcze
gorzej – gdzie pozwolono na postępujące oddalenie się od Chrystusa
Eucharystycznego? Czy możemy je nazwać ‘salezjańskimi’, chociaż
nie przestają wychowywać i ewangelizować? Szczerze mówiąc, jeśli
chcemy pozostać wierni pierwotnemu zamysłowi naszego Ojca, Mary-
ja musi na nowo stać się motywem i przewodnikiem naszej ewangeli-
zacji, a Eucharystia – punktem ciężkości i jej formą misyjną.
Zakończenie
Najdrożsi Współbracia, jako Zgromadzenie posiadamy wspania-
łą kulturę inkulturacji Ewangelii na obszarach misyjnych. Byli i są
Salezjanie, którzy w pełni weszli w rzeczywistość narodów, opano-
wując ich języki, rekonstruując swój światopogląd, przyjmując ich
tradycje i zwyczaje, opracowując gramatyki i słowniki, broniąc ich
ziem i struktur, zakładając federacje tubylczych ludów. Jest to histo-
ria, z której możemy być dumni. Należy się im nasze uznanie, nasz
szacunek i podziw, nasza wdzięczność. Jednak w tym liście chciałem
raczej omówić temat inkulturacji z perspektywy nie tyle Ewange-
lii, co charyzmatu, i wykazać, że na każdym kontynencie (Europa,
119 Por. Jan Paweł II, Ecclesia de Eucharistia. Encyklika o Eucharystii w życiu
Kościoła (17.04.2003) 53-58.

6.4 Page 54

▲back to top
54
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
Ameryka, Azja, Afryka, Oceania, Digital Continent), w jakimkolwiek
kontekście (społeczny, polityczny, kulturowy i religijny) i rodzaju
dzieła (edukacja formalna i nieformalna, podstawowa, średnia, uni-
wersytecka, dzieło ewangelizacyjne, misyjne, promocji społecznej)
charyzmat musi być inkulturowany. Oto przyczyna owego uwypukle-
nia kryteriów wskazanych przez samego ks. Bosko w jego ‘Wskaza-
niach’ dla pierwszych misjonarzy. Istotnie, nie przestają być one dla
nas punktem odniesienia. Ani odbiorcy, ani posłannictwo, ani metoda
nie są dla nas opcjonalne. Zostały nam przekazane jako dziedzictwo,
które musimy przyjąć, chronić i rozwijać.
Chciałbym zakończyć dwoma fragmentami, zarówno wymowny-
mi, jak i zobowiązującymi, zaczerpniętymi z Adhortacji posynodalnej
„Vita Consecrata”, która, mówiąc właśnie o wzajemnym ubogaceniu
się inkulturacji i charyzmatu, stwierdza: „Osoby konsekrowane win-
ny przyjąć wyzwanie inkulturacji jako zachętę do owocnej współpra-
cy z łaską w obcowaniu z różnymi kulturami. Wymaga to solidnego
przygotowania indywidualnego, umiejętności dojrzałego rozeznania,
wiernego stosowania podstawowych zasad ortodoksji doktrynalnej,
autentyczności i kościelnej komunii. Opierając się na charyzmacie
założycieli i założycielek, wiele osób konsekrowanych zdołało zbli-
żyć się do różnych kultur na wzór Jezusa, który «ogołocił samego sie-
bie, przyjąwszy postać sługi» (Flp 2, 7), a dzięki odważnemu i cier-
pliwemu dialogowi nawiązało owocne kontakty z różnymi narodami
misyjnymi, wszystkim ukazując drogę zbawienia”120. A w następnym
artykule dodaje: „Autentyczna inkulturacja pomoże z kolei osobom
konsekrowanym żyć w sposób radykalnie ewangeliczny, zgodnie
z charyzmatem własnego Instytutu i geniuszem narodu, z którym się
stykają. Ta owocna relacja stanie się źródłem stylów życia i metod
duszpasterstwa, które mogą stać się autentycznym bogactwem dla
całego Instytutu, jeśli okażą się spójne z charyzmatem założyciela
i z jednoczącym działaniem Ducha Świętego”121.
120 VC 79.
121 VC 80.

6.5 Page 55

▲back to top
LIST PRZEŁOŻONEGO GENERALNEGO
55
Wraz z wami rozpoczynam to trzylecie przygotowania do ob-
chodów dwustulecia urodzin ks. Bosko, które powinno być dla nas
wszystkich autentycznym odrodzeniem duchowym, misyjnym, edu-
kacyjnym, charyzmatycznym. Maryi Wspomożycielce, naszej Matce
i Wychowawczyni, powierzam wszystkich i każdego z was.
Ks. Pascual Chávez V. SDB
Przełożony Generalny

6.6 Page 56

▲back to top
56
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
2. WSKAZANIA I DYREKTYWY
2.1. WSKAZANIA DOTYCZĄCE POWIERZENIA OSOBIE
ŚWIECKIEJ ANIMACJI INSPEKTORIALNEJ W ZAKRESIE
KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ
Ks. Filiberto GONZÁLEZ PLASENCIA
Radca Generalny ds. Komunikacji Społecznej
Posłannictwo122, konkretne potrzeby i lektura salezjańskich do-
kumentów na temat nowej kultury i komunikacji społecznej123 po-
zwalają nam dostrzec z jednej strony wzajemną relację pomiędzy
wychowaniem, ewangelizacją a przekazem społecznym, a z drugiej –
epokową przemianę, jaką obecnie przeżywamy124. Te racje doprowa-
dziły mnie do przeprowadzenia odpowiedniej refleksji, co uczyniłem
razem z ekipą Dykasterium, w celu przedstawienia pewnych wska-
zań i podania kryteriów dotyczących wprowadzenia na to pole osób
świeckich jako Delegatów Inspektorialnych, podzielających z nami,
w sposób otwarty i aktualny, ducha i posłannictwo salezjańskie, uza-
sadnione eklezjalnie (por. Sobór Watykański II) i charyzmatycznie
(por. KG24). Brak zdecydowanego zaangażowania w tej dziedzinie
Komunikacji Społecznej jest nie tylko cofaniem się do tyłu, ale rów-
122 Konst. 43: «Pracujemy w dziedzinie przekazu społecznego. Jest to szczególne
pole działania, które należy do priorytetowych zadań apostolskich posłannictwa
salezjańskiego.Nasz Założyciel wyczuwał doniosłość tej szkoły dla mas, która tworzy
kulturę i upowszechnia wzorce życia i zaangażował się w oryginalne przedsięwzięcia
apostolskie, aby bronić i podtrzymywać wiarę ludu.Za jego przykładem uznajemy
za dary Boże wielkie możliwości, jakie przekaz społeczny stwarza dla wychowania
i ewangelizacji» (por. także Reg. 31-34.41).
123 Ks. Egidio Viganò, Przekaz Społeczny żąda wyjaśnień, DRG 302 (ss. 3-33) wersja
włoska; Ks. Juan E. Vecchi, Przekaz Społeczny w posłannictwie salezjańskim, DRG
370 (ss. 3-42) wersja polska; Ks. Pascual Chávez, Z odwagą Księdza Bosko wobec
nowych wyzwań Przekazu Społecznego, DRG 390 (ss. 3-57) wersja włoska.
124 Por. Orędzie Jego Świątobliwości Benedykta XVI na XLIII Światowy Dzień
Przekazu Społecznego (2009): Nowe technologie, nowe relacje. Promowanie kultury
szacunku, dialogu, przyjaźni.

6.7 Page 57

▲back to top
WSKAZANIA I DYREKTYWY
57
nież pozostaniem poza nią, czyniącym nas zwykłymi obserwatorami
czy prostymi krytykami przeobrażenia kulturowego i technologicz-
nego, jakiego doświadczają nasi odbiorcy.
Kościół zdaje sobie sprawę ze znaczenia komunikacji spo-
łecznej w nowej kulturze; z tego względu Papież Benedykt XVI
utworzył nowe Dykasterium Wychowania i Kultury, umieszczając
w centrum ewangelizację nowej kultury cyfrowej, z jej nowymi tech-
nologiami i językami. Podobnie Ksiądz Generał, ks. Pascual Chávez,
kiedy porusza ten temat, przytacza wskazanie KG26, nr 104/5: «…
konieczną jest przemiana mentalności i modyfikacja struktur, prze-
chodząc: (…) od nieśmiałej postawy i sporadycznej obecności w me-
diach do odpowiedzialnego używania oraz bardziej wyraźnej anima-
cji wychowawczej i ewangelizacyjnej». Zauważam, i nie jako fakt
drugorzędny, że Papież mianował Księdza Generała konsultorem
w tym Dykasterium, ponieważ Ewangelia, młodzież i przekaz są fun-
damentalne dla przyszłości Kościoła.
Faktem jest, że stopniowe zmniejszanie się liczby Salezjanów
ponagla większą część współbraci do dawania bardziej wyraźnego
świadectwa osobistego – wspólnotowego i do restrukturyzacji In-
spektorii oraz dzieł, aby znaleźć się wśród młodzieży; inni zmuszeni
są zwielokrotniać swoją pracę z powodu braku personelu, czyniąc to
nispokojnie, doprowadzając nawet siebie do wyniszczenia mentalne-
go, fizycznego i powołaniowego, z wieloma innymi następstwami;
niektórzy dostosowują się i godzą z tym, pozwalając, by te rzeczy
powoli same obumarły, ponieważ utracili bodziec i kreatywność po-
wołaniową, pasję apostolską dla Boga i dla zbawienia młodzieży.
Stąd rodzi się konieczność dowartościowania osoby świeckiej w jej
konsekracji chrzcielnej oraz bogatej komplementarności i możliwo-
ści współpracy, którą może ofiarować na polu religijnym i w posłan-
nictwie salezjańskim, zwłaszcza wtedy, gdy nie ma przygotowanego
personelu salezjańskiego do pracy w sektorze komunikacji społecz-
nej. Przyjęcie mentalności KG24 jest aktualnym sposobem budowa-
nia Kościoła oraz kroczenia z Księdzem Bosko i pójścia z biegiem
czasów.

6.8 Page 58

▲back to top
58
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
Najpierw przedstawię kilka ogólnych stwierdzeń:
§ Jesteśmy świadomi znaczenia Sektoru i Delegatury komu-
nikacji społecznej na rzecz posłannictwa całej Inspektorii;
§ We wszystkich nas jest pragnienie, aby żyć w pełni duchem
i nauczaniem Soboru Watykańskiego II i KG24, także na tym
polu i w tym wymiarze, podzielając ducha i posłannictwo
z osobami świeckimi;
§ Uznajemy faktycznie, że jest mało salezjanów wykwalifi-
kowanych w tym sektorze i mających wystarczającą ilość
czasu, aby poświęcić się temu w pełnym wymiarze czasu;
§ Jesteśmy świadomi, że powierzenie odpowiedzialności tyl-
ko jednemu salezjaninowi rodzi fragmentaryczną obecność
tej osoby, osłabia jej wizerunek, jest powodem powierz-
chowności działań i znikomych rezultatów;
§ Doceniamy osoby świeckie o odpowiednich podstawach
chrześcijańskich i salezjańskich, z przygotowaniem i do-
świadczeniem w tej dziedzinie oraz zdolnością współdzia-
łania z innymi delegaturami i sektorami posłannictwa sa-
lezjańskiego: Duszpasterstwo Młodzieżowe i Misje, bez
zapominania o Formacji i Ekonomii.125
Na podstawie tych ogólnych wskazań przedstawię teraz kilka
konkretnych kryteriów, które mogą pomóc w momencie, gdy Delega-
tura inspektorialna ds. Komunikacji Społecznej zostanie powierzona
osobie świeckiej; praktyka ta jest coraz bardziej powszechna w na-
szych Inspektoriach.
125 Direzione Generale Opere Don Bosco (Dicastero per la Comunicazione
Sociale), Linee Orientative per la Congregazione Salesiana: Sistema Salesiano di
Comunicazione Sociale (2a edizione), Roma 2011.

6.9 Page 59

▲back to top
WSKAZANIA I DYREKTYWY
59
1. Każda Delegatura pozostaje w gestii Inspektora, ponie-
waż jej działalność realizowana jest pod nadzorem Inspek-
tora, zależy od jego animacji i on jest za nią odpowiedzialny.
A więc Komunikacja Społeczna (CS), jako Sektor Posłan-
nictwa Salezjańskiego, podlega Inspektorowi.
2. Delegatura ds. Komunikacji Społecznej musi działać
w zgodności z zasadami Charyzmatu i Zgromadzenia:
Konstytucje i Regulaminy, Kapituły Generalne, Magiste-
rium Przełożonego Generalnego i jego Rady, i ze szcze-
gólnym odniesieniem do norm i wskazówek nowego Sale-
zjańskiego Systemu Komunikacji Społecznej (SSCS 2011)
i Dykasterium ds. Komunikacji Społecznej (CS).
3. Inspektor powierza Komunikację Społeczną jako sek-
tor, obszar i wymiar kulturowy, społeczny i duszpaster-
ski Posłannictwa, a nie jako obszar zarządzania osobom,
które wystarczająco dobrze zna, o odpowiednim poziomie
tożsamości, formacji i zaangażowania salezjańskiego, a nie
tylko posiadające kompetencje w zakresie Komunikacji
Społecznej.
4. Delegatura ds. Komunikacji Społecznej, podobnie jak
Delegatury innych sektorów, pozostają w służbie po-
słannictwa Zgromadzenia w określonej Inspektorii
i osadzone są wewnątrz jej struktury i programu wy-
chowawczego (POI). Stąd także wypływają inne programy,
a wśród nich Inspektorialny Program Komunikacji Spo-
łecznej (PICS), a wewnątrz niego program o szczególnym
znaczeniu, jakim jest Inspektorialny Program Formacji do
Komunikacji Społecznej (PIFCS).
5. Posługa Delegatury ds. Komunikacji Społecznej nie jest re-
alizowana w ramach struktur i procesów pararelnych, lecz
we współdziałaniu i wzajemnej harmonii z pozostałymi
Delegaturami Posłannictwa Inspektorialnego. Wszystkie
dykasteria i sektory pozostają w służbie posłannictwa: stąd

6.10 Page 60

▲back to top
60
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
rodzi się konieczność wzajemnego współdziałania. Nato-
miast autonomia jest konieczna odnośnie do treści, metodo-
logii i ściśle określonych procesów.
6. Inspektor, po uprzedniej zgodzie swojej Rady, może
powierzyć animację inspektorialną Komunikacji Spo-
łecznej osobie świeckiej, najlepiej z Rodziny Salezjańskiej,
wyznaczając wcześniej okres próbny, a po jego upływie –
zawiera z nią kontrakt na czas określony, zastrzegając sobie,
że powierzonej funkcji dana osoba może być pozbawiona,
jeśli praca nie będzie wykonywana zgodnie z tym, co zosta-
ło ustalone w umowie. Również Inspektor, z wygaśnięciem
zawartej umowy, może oddelegować do tej pracy ponow-
nie tę samą osobę lub inną osobę świecką albo salezjani-
na konsekrowanego, którzy będą dalej realizować posługę
w Inspektori w pełnym wymiarze godzin.
7. Nie ma osób świeckich od razu odpowiednio przygotowa-
nych do objęcia funkcji Delegata, jak to się dzieje w przy-
padku salezjanów. Osoby świeckie formują się stopniowo
i nie należy wymagać od nich, żeby były jak osoby zakon-
ne, ale by współpracowały, z bogactwem własnego chrztu
i własnego przygotowania, w ramach posłannictwa sa-
lezjańskiego, co jest praktyką zapoczątkowaną już przez
Księdza Bosko, a obecnie wspieraną przez Przełożonego
Generalnego i Magisterium salezjańskie.
8. Inspektor i Rada zapewniają wsparcie, formację sale-
zjańską i uzyskanie zawodowych kwalifikacji Delegatowi/
Delegatce ds. Komunikacji Społecznej, mając na względzie
jego/jej rozwój osobisty, powierzony sektor i salezjańskie
posłannictwo w Inspektorii. Świat jest zanurzony w komu-
nikowaniu i od niego zależy. Nie dotyczy to jedynie środ-
ków społecznego przekazu, lecz także obszaru społecznego,
kulturowego, duszpasterskiego i technologicznego, który
zamieszkujemy.

7 Pages 61-70

▲back to top

7.1 Page 61

▲back to top
WSKAZANIA I DYREKTYWY
61
9. Inspektor zapewnia Delegatowi/Delegatce ekipę, we
współpracy z którą będzie mógł/a w możliwie najlepszy
sposób wypełniać swoje zadanie w ramach inspektorii
i wskazuje nominacje, które uważa za konieczne.
10. Delegat/Delegatka, w porozumieniu ze swoją ekipą Ko-
munikacji Społecznej, opracowuje i przedstawia progra-
my inspektorialne Komunikacji Społecznej (uzgodnione
częściowo z Delegatami ds. Duszpasterstwa Młodzieżo-
wego i ds. Misji) i FCS (uzgodnione także z Radcą ds.
Formacji), mieszczące się wewnątrz POI, PEPSI i SSCS
(Salezjański System Przekazu Społecznego: posługa, ani-
macja, formacja, informacja i przedsięwzięcia – produk-
cja), oddając je do weryfikacji i zatwierdzenia Inspektorowi
i jego Radzie.
11. Delegat/Delegatka przedstawi sprawozdanie kwartalne
Inspektorowi i jego Radzie z realizacji programu, pra-
cy i wykorzystania czasu osobistego, zgodnie z ustalonym
kalendarzem, i w każdym przypadku, kiedy Inspektor bę-
dzie uważał to za stosowne (normatywa w umowie o pracę).
12. Wskazane jest, aby Delegat/Delegatka Inspektorialny/a
ds. Komunikacji Społecznej oraz Delegatury ds. Duszpa-
sterstwa Młodzieży i ds. Misji współpracowali w ścisłej
łączności, to samo dotyczy Formacji i Ekonomii, zawią-
zując stałą współpracę i tworząc silną ekipę w służbie po-
słannictwa Inspektorii, umiejąc przy tym uznać i szanować
odmienność i autonomię poszczególnych sektorów, zakre-
sów, metodologii, ról i zadań, a wszystko to we wzajemnym
porozumieniu, według zapisanych kryteriów, a nie w zależ-
ności od akceptowania osób, które nastają.
13. Jeśli Inspektor powoła osobę świecką na Koordynatora,
a salezjanina na Delegata, jest konieczne, aby także koor-
dynator/koordynatorka uczestniczył/a w spotkaniach krajo-
wych i międzynarodowych Komunikacji Społecznej, będąc

7.2 Page 62

▲back to top
62
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
zobowiązany nie tylko do formalnej współpracy, ale także
do uczestnictwa w zwyczajnej pracy Delegatury.
14. Inspektor poinformuje Inspektorię (salezjanów i osoby
świeckie z naszych dzieł) o podjętej decyzji, uzasadniając
ją kryteriami Magisterium, na których się zasadza, i przed-
stawi Delegata/Delegatkę, jego/jej rolę i funkcje wewnątrz
struktury i organizacji Inspektorii, POI, wskazując na jego/
jej powiązanie i współdziałanie z innymi Delegaturami in-
spektorialnymi działającymi na rzecz Posłannictwa.
Mamy nadzieję, że te wskazania pomogą Inspektoriom,
a zwłaszcza Inspektorom i ich Radcom, w coraz lepszej posłudze Po-
słannictwu Salezjańskiemu. Dykasterium ds. Komunikacji Społecz-
nej, wraz ze swoim personelem salezjańskim i świeckim, jest zawsze
gotowe do udzielenia odpowiedniej pomocy. Niech Maryja Wspomo-
życielka nadal prowadzi nas w naszej posłudze na rzecz tych wszyst-
kich, którzy zostali nam powierzeni przez Boga.

7.3 Page 63

▲back to top
63
4. DZIAŁALNOŚĆ RADY GENERALNEJ
4.1. Kronika Przełożonego Generalnego
Kwiecień 2011
Przełożony Generalny rozpoczyna miesiąc kwiecień w swojej
siedzibie. Dnia 1 kwietnia, w godzinach porannych, oprócz zwykłej
pracy biurowej, odbywa kilka spotkań, a wśród nich z Inspektorem
Mediolanu, ks. Agostino Sosio. Wieczorem, w Watykanie, ma spo-
tkanie z J.Em. Kard. Tarcisio Bertone.
W niedzielę, 3 kwietnia, rano przewodniczy Mszy św. dla Rady
inspektorialnej i dyrektorek CMW z Inspektorii ILS. Wieczorem tego
samego dnia dokonuje wprowadzenia do Rekolekcji dla Rad inspek-
torialnych, dyrektorów i dyrektorek z Inspektorii ICC Salezjanów
oraz ILS i IRO Córek Maryi Wspomożycielki.
Od poniedziałku 4 do soboty 9 kwietnia ks. Chávez głosi Reko-
lekcje, mając codziennie konferencję z rana i po południu. Rekolek-
cje kończą się Mszą św. w sobotę rano.
W poniedziałek 11, rano, ks. Chávez przyjmuje Matkę Generalną
Sióstr Miłosiernego Jezusa, s. Apollinaris Yukiro Shimura, w towa-
rzystwie Sióstr z Rady Generalnej i Inspektorek. Następnie wygła-
sza konferencję dla personelu Drukarni Watykanu, a o godz. 11.00
rozpoczyna Sesję Pośrednią Rady Generalnej, która zajmuje Księdza
Generała i Radców aż do wtorku 19 maja; ta przewidywała jedno lub
dwa posiedzenia dziennie.
W ciągu tygodnia wykonuje różne inne zajęcia. Wśród nich
znajdują się wizyty gości i spotkania. Co do wizyt, należy wspo-
mnieć tę Inspektora Węgier, ks. Simona Manjoorana, dnia 13, oraz
z ks. Mirana Sajovica i ks. Roberto Spataro z Wydziału Literatury
Chrześcijańskiej i Klasycznej z UPS w dniu 14 kwietnia. Odno-
śnie do spotkań, należy nadmienić to z wtorku 12, z animatorami
i odpowiedzialnymi za Stowarzyszenia Wolontariuszy na różnych
obszarach Zgromadzenia.

7.4 Page 64

▲back to top
64
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
W czwartek 14 kwietnia, po pierwszym posiedzeniu Rady,
Ksiądz Generał udaje się do Izby Posłów, aby wziąć udział w se-
minarium naukowym na temat „150 lat Włoch a obecność salezjań-
ska ‘Uczynić Włochów... przez edukację’”, z okazji opublikowania
książek: Salesiani di don Bosco. 150 anni di educazione in Italia
(a cura di Francesco Motto) i Le Figlie di Maria Ausiliatrice in Ita-
lia (1872-2010). Donne nell’educazione ( a cura di Grazia Loparco
- Maria Teresa Spiga).
W sobotę 16 kwietnia, w południe udaje się do Nuncjatury Apo-
stolskiej. Po południu przyjmuje P. Angelo Orsini, Przewodniczącego
Stowarzyszenia ‘Auxilium’ z Chiari (BS), i jego rodzinę.
W niedzielę 17 kwietnia, Ksiądz Generał przewodniczy celebra-
cji Niedzieli Palmowej. Po kolacji wygłasza „słówko wieczorne” do
współbraci z UPS i Domu Generalnego, którzy uczestniczą w Reko-
lekcjach.
We wtorek 19 kwietnia, w godzinach porannych zostaje zakoń-
czone zebranie pośrednie Rady Generalnej. Po południu, Ksiądz
Generał jedzie do Wenecji na dwa dni ze Wspólnotą salezjańską
i CEP z Astori do Mogliano Veneto. Przy przybyciu zostaje powitany
przez Inspektora, ks. Eugenio Riva, i przez dyrektora Wspólnoty, ks.
Maurizio Tisato. Po przybyciu do Astori uczestniczy w modlitwach
wieczornych wraz ze wspólnotą, a po kolacji bierze udział w spekta-
klu „Ślady nieba”, przedstawionym przez grupę teatralną z Chioggia,
który kończy się „słówkiem wieczornym”.
W środę 20 kwietnia, w godzinach przedpołudniowych ks.
Chávez spotyka wszystkie oddziały Szkoły, zwiedza różne sektory
Dzieła, a po południu głosi dzień skupienia dla członków Wspólnoty
wychowawczej z Mogliano Veneto i profesorów Dzieła z Este. Koń-
czy dzień skupienia Mszą świętą.
W czwartek 21 kwietnia, powraca do siedziby w Rzymie i wie-
czorem przewodniczy celebracji Ostatniej Wieczerzy.
W sobotę 23 kwietnia, o godz. 22.00 przewodniczy Wigilii Pas-
chalnej ze współbraćmi ze wspólnoty Domu Generalnego i grupą

7.5 Page 65

▲back to top
DZIAŁALNOŚĆ RADY GENERALNEJ
65
wiernych. Następnego dnia, w niedzielę Wielkanocną, przed celebra-
cją Mszy św. Ksiądz Generał przyjmuje dra Magdi Cristiano Allama.
We środę 27 kwietnia, wcześnie rano, w towarzystwie ks. Nino
ZinGae, ks. Chávez udaje się do Lubumbashi na obchody stule-
cia obecności salezjańskiej w Republice Demokratycznej Konga.
Po przybyciu zostali powitani przez Radcę Regionalnego, ks. Guil-
lermo Basañesa; przez Inspektora, ks. Joachima Tshibangu, i przez
jego Radę oraz licznych współbraci; przez Inspektorkę s. Bernardette
Chongo Cola i wiele Córek Maryi Wspomożycielki; przez członków
Rodziny Salezjańskiej, Przyjaciół Księdza Bosko i młodzież. Następ-
nie udają się do ‘Theologicum’, gdzie ma miejsce oficjalny moment
powitania, który Ksiądz Generał kończy swoim przesłaniem. Wie-
czorem, zostają zaproszeni na kolację przez Gubernatora Regionu,
p. Moise Katumbi Chapwe, i jego małżonkę.
W czwartek 28 kwietnia, całe przedpołudnie spędza w ‘Theolo-
gicum’; tam Ksiądz Generał spotyka się z większością współbraci,
salezjanów w formacji i prenowicjuszy. Po przemówieniu ks. Chávez
przeprowadza rozmowę z uczestnikami spotkania. Potem Ksiądz Gene-
rał odwiedza chorych współbraci i przebywających w Klinice „Ksiądz
Bosko”. Po obiedzie powraca do domu inspektorialnego, a wieczorem
składa wizytę u Arcybiskupa J.E. Jean-Pierre Tafunga, SDB.
W piątek 29 kwietnia, w godzinach porannych, w Cité des Jeunes
Ksiądz Generał świętuje Stulecie z młodzieżą z MGS Inspektorii oraz
chłopcami i dziewczętami z dzieł SDB i CMW. Po południu spotyka
Rodzinę Salezjańską.
W sobotę 30 kwietnia, spędza dzień w Kansebula. Po swoim
przybyciu zostaje powitany w Katedrze przez Biskupa, J.E. Gaston
Ruvezi SDB i księży jego Diecezji. Po czym pozdrawia wychowan-
ków szkoły podstawowej z Shibukeni, z Liceum Kwesu i innych
z Kolegium IMA. Następnie składa wizytę na cmentarzu salezjań-
skim, gdzie oddaje hołd sześciu Salezjanom, pionierom obecności sa-
lezjańskiej w Kongu; potem spotyka wspólnotę nowicjuszek i grupę
CMW, które odprawiają Rekolekcje w Kwesu, po czym, w Kanse-
bula, spotyka nowicjuszy i postnowicjuszy. Po obiedzie, zanim po-
wrócił do Domu Inspektorialnego, zostaje zaproszony z wizytą do

7.6 Page 66

▲back to top
66
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
siedziby J.E. bpa Gastona Ruvezi i spotyka się z niektórymi z jego
bliskich współpracowników oraz zwiedza szkołę.
Maj 2011
W niedzielę 1 maja, Ksiądz Generał przewodniczy uroczystej
Mszy św. z okazji obchodów Stulecia, która gromadzi całą Rodzinę
Salezjańską, w czasie której swoją profesję wieczystą składa 8 współ-
braci, sześciu z Inspektorii AFC i dwóch z AFO.
W poniedziałek 2 maja, w towarzystwie Radcy Regionalnego ks.
Guillermo Basañesa, Inspektora ks. Joachima Tshibangu i innych
Radców oraz dyrektorów dzieł z Kinshasy, ks. Chávez udaje się rano
do Kinshasy. Po przywitaniu na lotnisku udają się bezpośrednio do
Masina, gdzie ma miejsce celebracja, na którą składa się odsłonięcie
pomnika Księdza Bosko, poświęcenie nowego dzwonu dla kościoła
„Maryi Wspomożycielki”, Msza św., obiad i przedstawiania kultural-
ne, które kończą się „słówkiem wieczornym”. Później Ksiądz Gene-
rał zwiedza dzieło „Café Mozart” CMW, gdzie spożywa kolację.
W środę 3 maja, w Masina ma miejsce spotkanie, z celebracją
Mszy św., ze współbraćmi z trzech wspólnot z obszaru Kinshasy.
Po czym następuje wyjazd na lotnisko, aby udać się w powrotną po-
dróż do Rzymu.
Po powrocie do Rzymu, dnia 4 maja, należy wspomnieć spotka-
nie, które po obiedzie Ksiądz Generał odbył z grupą Biskupów z Re-
gionu BenGaa (Indie), kierując do nich słowa pozdrowienia; wśród
nich było dwóch Biskupów salezjańskich: Arcybiskup z Kalkuty,
J.E. Lucas Sirkar, i J.E. Joseph Gomes z Diecezji w Krishnagar, przy-
byłych do Rzymu z wizytą „ad limina”.
W sobotę 7 maja, rano, razem ze swoim Wikariuszem, przyjmuje
z wizytą dra Carlo Di Cicco, Wicedyrektora „Osservatore Romano”.
Później przewodniczy Mszy św. we wspólnocie Domu Generalne-
go w pierwszą rocznicę śmierci ks. Pablo Marin. Wieczorem, razem
z Radcami będącymi w siedzibie, udaje się na kolację do wspólnoty
salezjańskiej w Watykanie.

7.7 Page 67

▲back to top
DZIAŁALNOŚĆ RADY GENERALNEJ
67
W niedzielę 8 maja, Ksiądz Generał wyjeżdża, by przeprowadzić
Visita d’Insieme Regionu Europy Północnej –Obszar atlantycki i nie-
miecki, która ma miejsce w Niemczech, w domu w Aschau-Waldwin-
kel, od niedzieli 8 do piątku 13 maja.
Po zakończeniu Visita d’Insieme Ksiądz Generał, ks. Adriano
Bregolin i ks. Marek Chrzan udają się do Polski. Po przybyciu zosta-
ją powitani przez ks. Sławomira Łubiana, Przełożonego Inspektorii
Warszawskiej. W domu spotykają się z pozostałymi Przełożonymi
Inspektorii Polskich i ich Wikariuszami.
W sobotę 14 maja, cały dzień poświęca na spotkania z Inspek-
torami i Wikariuszami inspektorialnymi z Polski. W południe Ksiądz
Generał przewodniczy Mszy św., w której uczestniczą: Przełożony
Generalny Michaelitów, Przełożona Generalna Michaelitek, dwie
Inspektorki CMW, Inspektorzy i Wikariusze Salezjańscy z Polski,
współbracia ze wspólnoty i grupa młodzieży.
W niedzielę 15 maja, po celebracji Mszy św., Ksiądz Generał,
jego Wikariusz i ks. Marek Chrzan jadą na Ukrainę. Po przybyciu do
Kijowa zostali powitani przez Delegata, ks. Rino Pistallato i innych
współbraci. Po południu ks. Chávez odbywa spotkanie ze współbrać-
mi z Delegatury obrządku bizantyjsko-ukraińskiego, a potem z Radą
Delegatury. Po czym ma miejsce nabożeństwo maryjne, w którym
uczestniczą CMW, rodzice Salezjanów, członkowie Rodziny Sale-
zjańskiej, przyjaciele, współpracownicy i młodzież.
W poniedziałek 16 maja, Ksiądz Generał uczestniczy w litur-
gii, której przewodniczy Arcybiskup Sviatoslav Shevchuk, następnie
spotyka współbraci obrządku łacińskiego, po czym ma miejsce kolej-
ne spotkanie z wszystkimi współbraćmi na Ukrainie. Po obiedzie jadą
do Mińska, na Białoruś, gdzie docierają po północy.
We wtorek 17 maja, ks. Chávez dokonuje poświęcenia domu
wspólnoty, później ma spotkanie ze współbraćmi, którzy są na Biało-
rusi, po czym następuje zwiedzanie budowy nowego kościoła, Msza
św. i obiad. Po południu Ksiądz Generał, wraz z osobami towarzy-
szącymi, składa wizytę Arcybiskupowi, J.E. Tadeuszowi Kondrusie-
wiczowi, a następnie zwiedza dwa inne dzieła w Mińsku, Borobliany.
Stamtąd udają się na lotnisko i jadą do Moskwy, do Rosji.

7.8 Page 68

▲back to top
68
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
W środę 18 maja, w godzinach przedpołudniowych Ksiądz Ge-
nerał spotyka większą część współbraci, którzy realizują misję sa-
lezjańską w różnych dziełach Rosji. Po tym spotkaniu ma miejsce
celebracja Mszy św. w parafii Katedralnej, w której uczestniczy także
Rodzina Salezjańska. Po południu odwiedza dzieło Księdza Bosko
w Fili; zwiedza również Gaerię Sztuki.
W czwartek 19 maja, ma miejsce spotkanie z Radą Okręgu, po
którym następuje Msza święta. Po obiedzie Ksiądz Generał i jego
Wikariusz udają się na lotnisko, aby powrócić do Rzymu.
W piątek 20 maja, rano, ks. Chávez udaje się do siedziby Kon-
gregacji ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia
Apostolskiego na spotkanie z „Radą 16”.
W sobotę 21 maja, w południe udaje się do Auxilium, by uczcić
Patrona Wydziału.
W poniedziałek 23 maja, w godzinach porannych, ma miej-
sce zebranie Rady Wykonawczej USG w siedzibie Kurii General-
nej Zgromadzenia Najświętszych Serc Jezusa i Maryi. Po południu
ks. Chávez jedzie do Turynu. Wieczorem wygłasza „słówko wieczorne”
w Bazylice Maryi Wspomożycielki, a po modlitwie nieszporów i po ko-
lacji spotyka prowadzących Grupę Muzyczną „Andiamo Ragazzi”.
We wtorek 24 maja, uroczystość Maryi Wspomożycielki. Ksiądz
Generał spotyka się z ks. Dyrektorem Prokury Misyjnej z Turynu, ks.
Pier Luigim Zuffettim, a potem z nowicjuszami z Europy, po czym
odbywa spotkanie z Arcybiskupem Diecezji Turynu, J.E. Cesare No-
siglia. Po południu ma zebranie z CMW, a wieczorem przewodniczy
Mszy św. w Bazylice, biorąc udział w tradycyjnej Procesji.
Powróciwszy do Rzymu, od środy 25 do piątku 27 maja,
ks. Chávez przewodniczy Zebraniu Semestralnemu USG, a od piątku
27 maja, wieczora, aż do niedzieli 29 maja uczestniczy w posiedzeniu
Światowej Rady Rodziny Salezjańskiej, w czasie której przedstawia
„Kartę Tożsamości Rodziny Salezjańskiej”, list otwierający trzylecie
przygotowania do dwustulecia urodzin Księdza Bosko i temat Wią-
zanki 2012.

7.9 Page 69

▲back to top
DZIAŁALNOŚĆ RADY GENERALNEJ
69
W poniedziałek 30 maja, wcześnie rano, Ksiądz Generał jedzie
do Genzano. Przewodniczy Mszy św. z dyrektorami Okręgu Włoch
Środkowych (ICC), a po śniadaniu wygłasza do nich konferencję. Po
południu przyjmuje z wizytą J.E. Jesús Juárez , SDB, Biskupa z Die-
cezji El Alto, w Boliwii.
We wtorek 31 maja, po powrocie Radców do siedziby w Rzymie
na sesję plenarną Rady Generalnej, ma miejsce spotkanie braterskie
Rady, z dzieleniem się ostatnimi przeżyciami, w domu w Rzymie –
San Tarcisio.
Czerwiec 2011
W środę 1 czerwca odbywa się inauguracja letniej Sesji Plenar-
nej Rady Generalnej, która zajmie Księdza Generała i Radę aż do
końca lipca.
Praca Rady jest zdecydowanie priorytetowym zajęciem Księdza
Generała w czasie dwóch miesięcy, od czerwca do lipca. Towarzyszą
temu liczne audiencje i różne spotkania oraz wydarzenia, o których
krótka wzmianka znajdzie się w tej kronice.
W piątek 3 czerwca, wieczorem, Ksiądz Generał odwiedza
wspólnotę studentów na Gerini. Tam zostaje powitany przez Przeło-
żonego Wizytatorii UPS, ks. Joachima D’Souza, Dyrektora Wspólno-
ty ks. Riccardo Castellino, Dyrektora Dzieła Gerini, oraz współbraci
formatorów i studentów teologii.
Pośród wielu spotkań, które mają miejsce w ciągu tygodnia, 6-11
czerwca, należy wspomnieć te, które odbył z ks. Davidem Jaege-
rem, OFM, przedstawicielem prawnym Salezjanów w Ziemi Świętej,
z którym omawiał to wszystko, co dotyczy naszego dzieła w Beitge-
mal (poniedziałek, 6 czerwca), z Nihalem Kahanawitaliyanage, Prze-
łożonym Wizytatorii w Sri Lance (wtorek, 7 czerwca), z Sekretarzem
Stanu, J.Em. Kard. Tarcisio Bertone (czwartek, 9 czerwca), z ks. Si-
monem Manjooranem, Przełożonym InspektoriiWęgierskiej (piątek,
10 czerwca) i z ks. Josefem Claesem, Inspektorem Belgii Północnej-
-Holandii (sobota, 11 czerwca).

7.10 Page 70

▲back to top
70
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
W piątek 10 czerwca, wieczorem, Ksiądz Generał kieruje słowa
oficjalnych pozdrowień do grupy nowych Inspektorów przybyłych na
kurs formacji na początku swojej posługi.
Kurs rozpoczyna się w sobotę 11 czerwca pierwszą wspólną
Mszą św., wraz z Radą, której przewodniczy Księdz Generał, a który
następnie spędza z Inspektorami część dopołudniowego czasu.
Kurs nowych Inspektorów trwa do 24 czerwca, obejmując spo-
tkania z Radcami i Dykasteriami, momenty rozważań i dzielenia się.
W tych dniach Ksiądz Generał spotyka się po kolei z każdym z In-
spektorów, aby wspólnie zastanowić się nad tym wszystkim, co do-
tyczy osobiście Inspektora i animacji Inspektorii. Nie brakuje innych
wizyt i zajęć. Wśród nich znajduje się spotkanie z Radą Generalną
CMW, na zaproszenie Matki Yvonne Reungoat, które odbywa wspól-
nie z Wikariuszem w poniedziałkowy wieczór, 13 czerwca, by po-
dzielić się pewnymi refleksjami.
W sobotę 18 czerwca, w godzinach porannych Ksiądz Generał
rozpoczyna dzień skupienia dla Inspektorów, wygłaszając konferen-
cję i odprawiając Mszę świętą. W pewnym momencie czasu dopołu-
dniowego przyjmuje i zatrzymuje się z dwoma współbraćmi, Bisku-
pami z Indii: J.E. Chinnappa Malayappan, Arcybiskupem z Madras-
-Mylapore, i J.E Joseph Anthony Irudayraj, Biskupem z Dharmapuri.
Wśród spotkań tego okresu, oprócz tych z Inspektorami, z nie-
którymi Radcami i współbraćmi ze wspólnoty, należy wspomnieć to
z Dyrektorem wspólnoty z Watykanu, ks. Pietro Migliasso, w ponie-
działek 20 czerwca, to ze współbraćmi, którzy kierują Drukarnią Wa-
tykańską, ko. Antonio Maggiotto i ko. Giuseppe Canesso, we wtorek
21 czerwca. Trzeba wspomnieć też spotkanie z J.Em. Kard. Raymond
Leo Burke, w środę 22 czerwca.
Po południu, 23 czerwca, Ksiądz Generał spotyka Radę Wyższą
Administracji UPS. Następnie odbywa spotkanie z Inspektorami, do
których po modlitwie wieczornej kieruje „słówko wieczorne”, prak-
tycznie na zakończenie kursu animacji.

8 Pages 71-80

▲back to top

8.1 Page 71

▲back to top
DZIAŁALNOŚĆ RADY GENERALNEJ
71
W piątek 24 czerwca, w uroczystość św. Jana Chrzciciela, tra-
dycyjnie (na pamiątkę święta Księdza Bosko, które obchodzono na
Valdocco), obchodzi się święto Księdza Generała. Ks. Chávez prze-
wodniczy Mszy św., w której uczestniczą, oprócz współbraci ze
Wspólnoty Domu Generalnego i nowych Inspektorów, J.Em. Kard.
Raffaele Farina, inni Inspektorzy, wielu dyrektorów domów z Rzymu,
Przełożony Wizytatorii UPS i Jego Magnificencja Rektor oraz Matka
Yvonne z pięcioma Radnymi generalnymi CMW. Goście uczestniczą
następnie w obiedzie, a po nim w spotkaniu braterskim.
W sobotę 25 czerwca, rano, ks. Chávez przewodniczy ‘Kurato-
rium’ UPS.
Od niedzieli 26 czerwca do soboty 2 lipca, Ksiądz Generał ra-
zem z całą Radą Generalną bierze udział w Rekolekcjach głoszo-
nych przez ks. Andrea Bozzolo w domu alpejskim w Santa Fosca,
w Dolomitach, który przynależy do domu salezjańskiego w Belluno,
w Inspektorii Północno-Wschodnich Włoch.
Lipiec 2011
Po powrocie do swojej siedziby w sobotę 2 lipca, wraz z Radca-
mi, w następnym tygodniu bierze udział w obradach sesji plenarnej
Rady, z przerwami na inne zajęcia i liczne spotkania.
Wśród wizyt i spotkań należy wspomnieć to z 4 lipca z dwoma
misjonarzami kombonianami, ks. Danilo Cimitan i ks. Firmo, które
odbył wraz z ks. Adriano Bregolin i ks. Guillermo Basañes, oraz wie-
czorne spotkanie z J.E. Riccardo Ezzatti, SDB, Arcybiskupem San-
tiago de Chile.
W czwartek 7 lipca, po południu, Ksiądz Generał razem z wszyst-
kimi Radcami udaje się do Castel Gandolfo na połączone zebranie
dwóch Rad Generalnych SDB – CMW.
W piątek 8 lipca, rano o zwykłej godzinie, ks. Chávez przewod-
niczy posiedzeniu Rady, a po południu, w towarzystwie Wikariusza
i Radcy Regionalnego, udaje się do Węgier. Po powitaniu przez In-
spektora, ks. Simona Manjoorana, przybywają do domu inspektorial-

8.2 Page 72

▲back to top
72
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
nego, gdzie odbywają spotkanie; po czym następuje kolacja i zwie-
dzanie miasta Budapeszt.
Następnego dnia, w sobotę 8 lipca, Ksiądz Generał i osoby
mu towarzyszące mają szereg indywidualnych spotkań, a po nich –
z wszystkimi współbraćmi z Inspektorii, po czym następuje celebracja
Mszy św. i obiad. Wieczorem udają w powrotną podróż do Rzymu.
W niedzielę 10 lipca, w Domu Generalnym, Ksiądz Generał bie-
rze udział w celebracji 60. rocznicy święceń kapłańskich ks. Angelo
Botta, przez wiele lat misjonarza w Ekwadorze, gdzie był także In-
spektorem, a potem przez wiele lat Sekretarzem Księdza Generała.
Pośród wydarzeń tygodnia 11-17 lipca, które towarzyszą spotka-
niom Rady Generalnej, należy wspomnieć: w poniedziałek 11 lipca,
w południe, wizyta J.Em. Kard. Raffaele Farina, razem z dr Bruno
Bruni, p. Edgardo Iozia i ks. Gianni Caputa; w środę 13 lipca, spo-
tkanie z Radą inspektorialną Niemiec; w piątek 15 lipca, zebranie
z Radcami, którzy wezmą udział w „Visita d’Insieme z Regionu
Ameryki Środkowej”.
W sobotę 16 lipca, rano, ks. Chávez spotyka się z Radą Wyko-
nawczą IUS, a potem przyjmuje przewodniczącego MGS w Europie,
Davida Viagulasamy, któremu towarzyszy ks. Fabio Attard i członko-
wie jego Dykasterium.
W niedzielę 17 lipca , w południe, przyjmuje wizytę koordyna-
torów Salezjanów Współpracowników z Regionu Lazio, Paolo i Ma-
rina Palombi.
Kolejny tydzień poświęcony jest głównie pracom w ramach se-
sji Rady Generalnej. Wśród wielu spotkań należy wspomnieć to ze
środy 20 lipca – z dr Piergiorgio Bassi, który towarzyszy delegacji
przedsiębiorców. Po południu, w czwartek 21 lipca, udaje się do Ca-
stel Gandolfo z konferencją dla nowych Inspektorek CMW.
W sobotę 23 lipca, po południu jedzie do Turynu, gdzie zostaje
powitany przez Inspektora, ks. Stefano Martoglio, który zawozi go

8.3 Page 73

▲back to top
DZIAŁALNOŚĆ RADY GENERALNEJ
73
do Châtillon. Stąd ranem następnego dnia przybywa do Les Combes,
gdzie spotyka się z J.Em. Kard. Tarcisio Bertone, uczestnicząc na-
stępnie w poświęceniu odrestaurowanego naszego domu alpejskiego,
nazwanego „Domem Papieży”, a potem koncelebruje Mszę świętą.
W poniedziałek 25 lipca, wśród wielu spotkań należy wspomnieć
to w godzinach porannych, jakie odbył z grupą Dyrektorów z Inspek-
torii AFC, której towarzyszył ks. Guillermo Basañes, a po południu
– zebranie z grupą przygotowującą Dni Duchowości Rodziny Sale-
zjańskiej.
W kolejnych dniach kontynuowane są obrady Rady Generalnej,
podczas których miało miejsce wiele spotkań. Letnia sesja plenarna
2011 Rady kończy się w piątek, 29 lipca. W przededniu, wieczorem,
w „słówku wieczornym” skierowanym do współbraci Ksiądz Generał
podsumował przebieg sesji, przedstawiając główne omawiane tematy
i podjęte decyzje.
4.2. Kronika Rady Generalnej
Dnia 1 czerwca 2011 r. rozpoczęła się letnia sesja plenarna Rady
Generalnej, która zajmowała Radców aż do 29 lipca 2011 r. Do po-
siedzeń plenarnych, w sumie 29, należy dodać spotkania w grupach
i komisjach poświęcone studium różnych tematów. W czasie sesji,
od 11 do 24 czerwca, odbywało się spotkanie nowych Inspektorów,
którzy spotkali się także z Księdzem Generałem i jego Radą. Radcy
wnieśli również swój wkład w spotkania animacji, przede wszyst-
kim w te, które odbyły się w Domu Generalnym. Jak zwykle, wraz
z najważniejszymi tematami czy problemami związanymi z animacją
i zarządem Zgromadzenia, odpowiedni czas poświęcono na zwyczaj-
ne praktyki pochodzące z Inspektorii, takie jak: mianowania człon-
ków Rad inspektorialnych i zatwierdzenie mianowań na dyrektorów,
otwieranie i erygowanie kanoniczne domów i/albo działalności, prak-
tyki dotyczące współbraci i praktyki ekonomiczno-administracyjne.
Zostają przytoczone tutaj, po kolei, w syntetycznym ujęciu, najważ-
niejsze punkty, jak znalazły się w programie obrad.

8.4 Page 74

▲back to top
74
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
1. Mianowanie Inspektorów
Podczas tej sesji zostało mianowanych pięciu nowych Przełożonych
Inspektorii. Rada Generalna dokonała przy tym gruntownego roze-
znania, biorąc jako podstawę i punkt odniesienia wyniki konsultacji
przeprowadzonych w Inspektoriach. Oto lista, w kolejności alfabe-
tycznej, Inspektorów mianowanych w czasie tej sesji: ks. Gregory
Chambers, dla Inspektorii Australii; ks. Claudio Ciolli, dla Wizyta-
torii Madagaskaru; ks. Pasquale Cristiani, dla Inspektorii Południo-
wych Włoch; ks. Jean Claude Ngoy, dla Inspektorii Afryki Środko-
wej; ks. Giovanni Rolandi, dla Inspektorii Afryki Wschodniej.
W punkcie 5.3. tego numeru DRG są przytoczone niektóre informa-
cje dotyczące nowomianowanych Inspektorów.
2. Sprawozdania z Wizytacji Nadzwyczajnych
Analiza sprawozdań z Wizytacji nadzwyczajnych w Inspektoriach,
przedstawionych przez przeprowadzających je Wizytatorów, stanowi
jedno z najbardziej znaczących momentów pracy Rady Generalnej
w animacji Zgromadzenia, podzielonego na odrębne Okręgi lokal-
ne. Rozpatrzenie sprawozdań pozwala zastanowić się wspólnie nad
rzeczywistością każdej Inspektorii, skupiając się nad ustaleniami
dokonanymi przez Wizytatora, i dostarczyć dodatkowych wskazó-
wek dla działalności zarządu. Stąd też może zaczerpnąć pożytecz-
ne wskazówki Przełożony Generalny do swojego listu końcowego,
jak również propozycje związane z inicjatywami mającymi na celu
towarzyszenie ze strony Rady Generalnej. Podczas tej sesji zostały
przeanalizowane sprawozdania z Wizyt w dziesięciu następujących
Inspektoriach i Wizytatoriach: Inspektoria Północnej Belgii; Inspek-
toria São Paulo, Brazylia; Inspektoria Sewilli, Hiszpania; Inspekto-
ria Chorwacji; Inspektoria Wenezueli; Inspektoria Wietnamu; Okręg
Środkowych Włoch; Wizytatoria Madagaskaru; Wizytatoria Angoli;
Wizytatoria Afryki Południowej.

8.5 Page 75

▲back to top
DZIAŁALNOŚĆ RADY GENERALNEJ
75
3. Tematy studium i decyzje praktyczne
W trakcie sesji, wraz z omówieniem spraw dotyczących Inspektorii
i Regionów, Rada ustosunkowała się do niektórych tematów odno-
szących się w sposób bardziej ogólny do zarządu i animacji Zgroma-
dzenia, ze szczególnym uwzględnieniem sześcioletniego Programu
animacji i zarządu oraz samego funkcjonowania i działania Rady. Nie
zabrakło pewnych decyzji praktycznych, związanych z niektórymi
zagadnieniami. Oto najważniesze z nich:
– Wiązanka Przełożonego Generalnego na rok 2012. Po otwarciu ob-
rad Sesji plenarnej, Ksiądz Generał przedstawił temat Wiązanki 2012:
«Ja jestem dobrym pasterzem.
Dobry pasterz daje życie swoje za owce» (J 10,11)
Znając i naśladując Księdza Bosko,
czynimy młodzież misją naszego życia
Temat Wiązanki 2012 jest ściśle złączony z pierwszym rokiem trzy-
lecia, przygotowującym nas do dwustulecia urodzin Księdza Bosko,
który skupia się na poznaniu jego historii. Ksiądz Generał zachęca do
studiowania postaci Księdza Bosko i, poprzez wydarzenia jego życia,
poznania go jako wychowawcy i pasterza, założyciela, przewodnika,
prawodawcy. Chodzi tutaj o poznanie, które prowadzi do umiłowania
i naśladowania.
– Przemyślenie salezjańskiego duszpasterstwa młodzieżowego. Na
podstawie dokonanej prezentacji, przedstawionej przez Radcę general-
nego ds. Duszpasterstwa Młodzieżowego, Rada poddała analizie doku-
ment: Przemyślenie Duszpasterstwa Młodzieżowego – Narzędzie do re-
fleksji we wspólnotach i w Inspektoriach. Jest to zbiór refleksji, który razem
z listem Księdza Generała zostanie rozesłany do Dyrektorów i do
Współbraci Wspólnot lokalnych, którzy proszeni są o wniesienie
swojego osobistego wkładu w przemyślenie praktyki duszpasterskiej
wspólnoty, aby można było zgłębić główne linie duszpasterstwa sale-
zjańskiego i zweryfikować ich wpływ na codzienną praktykę.

8.6 Page 76

▲back to top
76
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
– DBI (Don Bosco International). Rada Generalna wzięła pod uwa-
gę Mission Statement i mapę strategicznych celów „Don Bosco In-
ternational” na trzylecie 2012-2014, potwierdzając, że punktem wyj-
ściowym powinno być odniesienie jej działalności do priorytetów
Przełożonego Generalnego i jego Rady. DBI chce być instytucjonal-
nym partnerem w dialogu z europejskimi instytucjami i salezjańskimi
sieciami już istniejącymi, aby pomagać Zgromadzeniu. Przedstawio-
ne linie działania będą stanowić podstawę strategicznego planu, który
zostanie przedłożony Przełożonemu Generalnemu i jego Radzie pod-
czas sesji zimowej, obradującej w grudniu 2011 r. i styczniu 2012 r.,
do zatwierdzenia. Walne Zgromadzenie DBI, które odbędzie się
w styczniu 2012 r., przyjmie ten plan.
– Weryfikacja połowy sześciolecia. Ostatnia część sesji była po-
święcona weryfikacji połowy sześcioletniego Programu animacji
i zarządu Przełożonego Generalnego i jego Rady na lata 2008-2014,
według schematu, który w swojej pierwszej części domaga się re-
fleksji dotyczącej wdrożenia Programu w poszczególnych sektorach
i regionach na bazie szeregu pytań: Jak został przekazany i zrozu-
miany ten Program w Zgromadzeniu/Regionach? Ile zrealizowano
z tego, co zostało zaplanowane i z jakimi wynikami? Jakie są nowości
wdrożone w ciągu tych trzech lat, które nie zostały ujęte w ramach
planowania? A swojej drugiej części – dokonania weryfikacji funk-
cjonowania Dykasteriów, ich relacji z Regionami i Inspektoriami, ich
współpracy z innymi Dykasteriami i Regionami.
– Studium na temat struktury głównego zarządu Zgromadzenia.
W perspektywie odpowiedzi na pytanie postawione przez KG26 (nr
118), Rada Generalna podjęła w tej sesji analizę ważnego i bardzo
wymagającego tematu dotyczącego weryfikacji Zarządu Głównego
Zgromadzenia zarówno odnośnie do składku jaki jego funkcjonowa-
nia. Wzięła pod uwagę: rozdziały z Konstytucji i Regulaminów Ogól-
nych o posłudze władzy, „Vademecum o funkcjonowaniu i działalno-
ści Rady Generalnej” i syntezę refleksji Rady Generalnej 2002-2008
na temat Weryfikacji Zarządu Zgromadzenia.

8.7 Page 77

▲back to top
DZIAŁALNOŚĆ RADY GENERALNEJ
77
– Okręg Specjalny Europy Wschodniej. Rada Generalna przestu-
diowała temat reorganizacji obecności salezjańskiej w Okręgu Euro-
py Wschodniej, biorąc pod uwagę pracę wykonaną przez specjalną
Komisję utworzoną przez Przełożonego Generalnego i refleksję do-
konaną podczas spotkania Przełożonego Generalnego, jego Wikariu-
sza i Radcy Regionalnego dla Europy Północnej z Radą Okręgu Spe-
cjalnego Europy Wschodniej, które odbyło się w Moskwie w maju,
określając wytyczne na przyszłość.
– Karta Tożsamości Rodziny Salezjańskiej. W czasie sesji zosta-
ła przedstawiona przez Księdza Generała i zatwierdzona przez Radę
wersja końcowa Karty Tożsamości Rodziny Salezjańskiej, która
zbiera refleksję i doświadczenie, jakie dojrzewały w ostatnich la-
tach, począwszy od dwóch poprzednich Kart dotyczących jedności
i posłannictwa w naszej Rodzinie, a która – kontynuując tematykę
i integrując dwie poprzednie Karty – określa tożsamość charyzma-
tyczną Rodziny Salezjańskiej, tzn. to wszystko, co odnosi się do po-
słannictwa, ducha, relacji, formacji, metod wychowania i ewangeli-
zacji. Karta Tożsamości Rodziny Salezjańskiej zostanie przetłuma-
czona na różne języki i oficjalnie przekazana Rodzinie Salezjańskiej
w styczniu 2012 r.
– Zatwierdzenie Budżetu za rok 2010 r. Podczas sesji Rada Gene-
ralna – na podstawie spawozdania przedstawionego przez Ekonoma
Generalnego – przeanalizowała i zatwierdziła, zgodnie z Regulami-
nami Ogólnymi, Budżet z datą 31 grudnia 2010 r.
– Rozdział „Funduszu Misyjnego”. Rada Generalna wzięła pod
uwagę i zatwierdziła propozycje przedstawione przez Komisję
ds. rozdziału pomocy z Funduszu Misyjnego, nr 148, z czerwca 2011
roku. Chodzi tu o fundusze na rzecz wielu projektów i działań Zgro-
madzenia, pochodzące z Prokur Misyjnych.
Wśród znaczących momentów w trakcie trwania sesji należy szcze-
gólnie wspomnieć:
· Spotkanie Rad Generalnych, Salezjanów Księdza Bosko i Có-
rek Maryi Wspomożycielki, które odbyło się w czwartek 7 lipca
2011 r. w domu „Santa Rosa” w Castel Gandolfo w celu wymia-

8.8 Page 78

▲back to top
78
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
ny poglądów i zastanowienia się nad trzema latami przygotowa-
nia do Dwustulecia urodzin Księdza Bosko: inicjatywy wspólne
· i własne, oraz omówienia Karty Tożsamości Rodziny Salezjańskiej.
Rekolekcje (Santa Fosca di Cadore, 26 czerwca – 2 lipca). Do-
świadczeniem bardzo pięknym i ubogacającym były Rekolekcje
w Santa Fosca di Cadore, prowadzone przez ks. Andrea Bozzo-
lo, wykładowcę w Międzynarodowym Instytucie Teologicznym
w Turynie-Crocetta, na temat «Nie miał w sercu nic innego jak
tylko dusze». Przedstawione refleksje pozostawały w wyraźnej
harmonii z rozpoczętym trzyletnim przygotowaniem do dwustu-
lecia urodzin Księdza Bosko.
Sesja pośrednia Rady Generalnej
Przedstawiamy także krótką relację z sesji pośredniej Rady General-
nej, która odbyła się od 11 do 19 kwietnia 2011 r., a w której uczest-
niczyli, oprócz Księdza Generała i jego Wikariusza, wszyscy Radcy
sektorów oraz dwóch Radców regionalnych zainteresowanych po-
ruszanym tematem. Głównym zagadnieniem obrad było gruntowne
studium dwóch Regionów: Regionu Ameryki Łacińskiej – Stożka
Południowego i Regionu Ameryki Środkowej.
Co się tyczy Regionu Ameryki Łacińskiej – Stożka Południowe-
go, wskazano na następujące wyzwania: Powrócić do Księdza Bosko
w Ameryce Południowej, tzn. promować dzisiaj wśród Salezjanów
tożsamość naszego życia konsekrowanego; promować trwałość ja-
kościową oraz ilościową wspólnot salezjańskich, aby zapewnić im
witalność duchową, braterską i duszpasterską; przemyśleć na nowo
Duszpasterstwo Młodzieżowe i animację powołaniową, podejmując
i wprowadzając w czyn postanowienia KG26: rozdział drugi i trzeci;
zapewnić odpowiednią jakość formacji; podjąć pracę nad reorgani-
zacją placówek salezjańskich, ich zarządzaniem i ich utrzymaniem.
Jeśli chodzi o Region Ameryki Środkowej, wyzwania i kierunki
działania są następujące: zadbać o odpowiednią jakość życia kon-
sekrowanego, starając się zharmonizować tożsamość i zapał dusz-

8.9 Page 79

▲back to top
DZIAŁALNOŚĆ RADY GENERALNEJ
79
pasterski, aby przeżywać radykalizm ewangeliczny w perspekty-
wie KG26; wzmocnić propozycję Duszpasterstwa Młodzieżowego,
a wewnątrz jego animację powołaniową (por. List Przełożonego Ge-
neralnego w DRG 407; Wiązanka 2011) ze współodpowiedzialnym
uczestnictwem osób świeckich; zapewnić formację początkową i cią-
głą ukierunkowaną na życie radykalizmem ewangelicznym; podjąć
reorganizację placówek w Inspektoriach, aby uprościć dzieła, zmniej-
szyć ich liczbę i zainicjować nowe placówki, gdyby zaszła taka po-
trzeba; wzmocnić obecność Rodziny Salezjańskiej w Regionie.
4.3. Kronika Radców Generalnych
Wikariusz Przełożonego Generalnego
Po zakończeniu zimowej sesji plenarnej Rady Generalnej Wikariusz
Przełożonego Generalnego, ks. Adriano Bregolin, udał się do Lugano,
w Szwajcarii, aby uczestniczyć w obchodach Święta Księdza Bosko.
Tutaj spotkał się z lokalną wspólnotą wychowawczą i przewodniczył
uroczystej Mszy św. w dniu 31 stycznia. Po południu tego samego
dnia powrócił do Rzymu.
Od 3 lutego rozpoczął Wizytację Kanoniczną we Wspólnocie „Bł. Mi-
chała Rua” - Dom Generalny. Wizytacja zakończyła się 11 lutego.
Po czym udał się na krótki odpoczynek. Powróciwszy do Rzymu,
przebywał w swojej siedzibie od 20 do 25 lutego.
26 lutego udał się do BanGaore (Indie), aby uczestniczyć w Visita
di Insieme dla Regionu „Azja Południowa”. Po jej zakończeniu,
6 marca, wraz z Księdzem Generałem, udał się do Tajlandii. Po
przybyciu do Bangkoku, następnego dnia udał się do Hua Hin, aby
wziąć udział w Visita di Insieme dla Regionu „Azja Wschodnia - Oce-
ania”. Wizyta zakończyła się 12 marca. Zaraz potem, w następnych
dniach była zaplanowana krótka wizyta w Birmanii, lecz Wikariusz
Przełożonego Generalnego musiał z niej zrezygnować z powodu
szczególnych utrudnień związanych z podróżą, które uniemożliwi-
łyby odpowiednie spotkanie się ze współbraćmi. Zatrzymał się więc

8.10 Page 80

▲back to top
80
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
w Hua Hin wspólnie z Księdzem Generałem na czas Rekolekcji, któ-
re ks. Chávez głosił dla Inspektorów z Regionu. Następnie powrócił
do Włoch w dniu 16 marca.
Po krótkim pobycie w Domu Generalnym w dniu 19 marca ks. Ad-
riano Bregolin wyjechał do Santiago de Chile, gdzie wziął udział
w Visita di Insieme dla Regionu „Ameryka Łacińska – Stożek Połu-
dniowy”. Po jej zakończeniu w sobotę 26 marca, razem z Księdzem
Generałem, spotkał się najpierw z Dyrektorami, a następnie z dużą
częścią współbraci z Inspektorii Chilijskiej, zgromadzonych na spo-
tkaniu, które odbywało się w Macul. Po południu tego samego dnia,
w Domu Salezjańskim „La Gratitud Nacional” w Santiago uczest-
niczył w spotkaniu z młodzieżą z Salezjańskiego Ruchu Młodzie-
żowego, a następnie spotkał się z Rodziną Salezjańską z Chile.
W niedzielę, 27 marca, rano razem z ks. Chávezem udał się do Domu
Inspektorialnego CMW na Mszę św. i na spotkanie z Siostrami; po
południu odbył zebranie z Radą Inspektorialną. 28 marca wyruszył
w podróż powrotną do Rzymu.
Od 31 marca do 2 kwietnia przeprowadzał Wizytację Kanoniczną we
Wspólnocie „Św. Franciszka Salezego” w Watykanie.
Dnia 3 kwietnia udał się na Sycylię, do Zafferana Etnea, gdzie spotkał
się z Dyrektorami z Inspektorii Sycylijskiej i omówił temat „Anima-
cja Wspólnoty Salezjańskiej i troska o dyscyplinę zakonną”.
Powróciwszy do Rzymu, wraz z Księdzem Generałem głosił Reko-
lekcje dla Dyrektorów Salezjańskich z Okręgu Środkowych Włoch
i dla Dyrektorek CMW z Inspektorii Rzymskiej i z La Spezia, co
miało miejsce w dniach 3-9 kwietnia.
Potem, w następnym tygodniu uczestniczył w Zebraniu Pośrednim
Rady Generalnej. Uczestniczył w niej do 19 kwietnia. Po południu
tego samego dnia pojechał z Księdzem Generałem do Mogliano Ve-
neto na spotkanie ze wspólnotą salezjańską i lokalną wspólnotą wy-
chowawczą.
Powróciwszy do siedziby w dniu 21 marca, spędził Święta Wielka-
nocne, pozostając następnie w Domu Generalnym aż do 7 maja.
8 maja udał się z Księdzem Generałem do Niemiec, gdzie, w Aschau-

9 Pages 81-90

▲back to top

9.1 Page 81

▲back to top
DZIAŁALNOŚĆ RADY GENERALNEJ
81
-Waldwinkel, na Bawarii, odbyła się Visita di Insieme obszaru Atlan-
tycko-Niemieckiego Regionu Europy Północnej: od wieczora 8 do
rana 13 maja.
Po jej zakończeniu Wikariusz, razem z Księdzem Generałem i Rad-
cą Regionalnym ks. Markiem Chrzanem, udał się do Warszawy.
W Siedzibie Inspektorialnej, dnia 14 maja, uczestniczył w spotkaniu
Inspektorów i ich Wikariuszy z czterech Inspektorii Polski. Następ-
nie, 15 maja, udał się, także z Księdzem Generałem i Radcą Regio-
nalnym, do Lwowa, na Ukrainę, z wizytą mającą na celu weryfikację
sytuacji w Okręgu Wschodnim. Tutaj uczestniczył w spotkaniach ze
współbraćmi z Delegatury obrządku bizantyjskiego i ze współbrać-
mi obrządku łacińskiego. Następnego dnia, dalej w towarzystwie
ks. Pascuala Cháveza i ks. Marka Chrzana, udaje się do Mińska, gdzie
w godzinach porannych, 17 maja, odbyło się spotkanie ze współ-
braćmi salezjanami, którzy pracują na Białorusi. Po południu, wraz
z Księdzem Generałem i Radcą Regionalnym, udał się do Moskwy.
W środę 18 maja, w godzinach przedpołudniowych, razem z Księ-
dzem Generałem spotkał się z większą częścią współbraci, którzy re-
alizują swoje powołanie i posłannictwo salezjańskie w różnych dzie-
łach Rosji. Po spotkaniu została odprawiona Msza św. w parafii kate-
dralnej, w której uczestniczyła lokalna Rodzina Salezjańska. Po połu-
dniu udał się z wizytą do dzieła „Ksiądz Bosko” w Fili. W czwartek,
19 maja, uczestniczył w spotkaniu z Radą Okręgu, po którym została
odprawiona Msza św.; po południu powrócił do Rzymu.
W sobotę, 21 maja, w południe Wikariusz udał się z Księdzem Gene-
rałem do „Auxilium”, by uczcić Patrona Wydziału.
Od środy 25 do piątku 27 maja, po powrocie do siedziby, razem
z ks. Chávez wziął udział w Zebraniu Semestralnym USG, a od piątku
wieczora do niedzieli, 29 maja, przewodniczył Światowej Radzie Ro-
dziny Salezjańskiej, na której to została zaprezentowana „Karta Tożsa-
mości Rodzina Salezjańskiej”, list inicjujący trzylecie przygotowania
do dwustulecia urodzin Księdza Bosko oraz temat Wiązanki 2012.
W czerwcu i lipcu Wikariusz uczestniczył regularnie w spotkaniach
Rady Generalnej, jak również wziął udział w Rekolekcjach, które od-
były się w Santa Fosca, od 26 czerwca do 2 lipca.

9.2 Page 82

▲back to top
82
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
W czwartek 7 lipca, po południu razem z Księdzem Generałem
i z wszystkimi Radcami udał się do Castel Gandolfo na spotkanie
dwóch Rad Generalnych SDB – CMW.
W sobotę 23 lipca, po południu, razem z Księdzem Generałem udał
się do Turynu. Stąd, wspólnie z Inspektorem, ks. Stefano Martoglio,
przybył do Châtillon, na braterskie spotkanie ze wspólnotą i nocleg.
Następnego dnia, w niedzielę 24 lipca, rano udaje się do Les Combes,
gdzie razem z Księdzem Generałem spotkał się z J.Em. Kard. Tarci-
sio Bertone i uczestniczył w poświęceniu odremontowanego „Domu
Papieży”. Tego samego dnia powrócił do swojej siedziby w Rzymie.
Radca ds. Formacji
Po zakończeniu zimowej sesji plenarnej Rady Generalnej, w lutym
2011 r., Radca Generalny ds. Formacji od 7 do 12 lutego uczestniczył
w Rzymie w Seminarium teologicznym Unii Przełożonych Gene-
ralnych (USG) i Międzynarodowej Unii Przełożonych Generalnych
(UISG), którego tematem była Teologia Apostolskiego Życia Kon-
sekrowanego. W dniach 13-19 lutego odbył spotkanie, w połowie
sześciolecia, z Koordynatorami regionalnymi ds. formacji w Quito;
potem w dniach 19-21 lutego odwiedził aspirantat i wspólnoty forma-
cyjne prenowicjatu, nowicjatu i postnowicjatu oraz spotkał się z Ko-
misją inspektorialną ds. formacji Inspektorii Ekwadorskiej. W końcu,
w dniach 22-28 lutego w Meksyku odwiedził międzyinspektorialne
wspólnoty formacyjne z MEG – MEM: prenowicjat w Irapuato, no-
wicjat w Coacalco, postnowicjat w Mieście Meksyk, studentat teolo-
giczny w Tlaqueplaque, który współpracuje także z Inspektorią An-
tyli; spotkał się z ekipami formatorów i uczestniczył w „Kuratorium”
tych poszczególnych wspólnot; rozmawiał z Komisjami inspektorial-
nymi ds. formacji z dwóch Inspektorii: MEM i MEG.
W marcu 2011 r., w dniu 10 marca wziął udział w uroczystości 25-le-
cia Międzynarodowego Wolontariatu na rzecz Rozwoju (VIS) w Rzy-
mie. Od 16 do 18 marca odwiedził studentat teologiczny w San Justo
oraz centrum studiów teologicznych ISET w Buenos Aires, a następ-
nie uczestniczył w spotkaniu Komisji inspektorialnej ds. formacji
Inspektorii Argentyny Południowej (ARS). W dniach 19-20 marca
odwiedził aspirantat i wspólnoty formacyjne prenowicjatu, postno-

9.3 Page 83

▲back to top
DZIAŁALNOŚĆ RADY GENERALNEJ
83
wicjatu i studentatu teologicznego w Santiago de Chile oraz wziął
udział w spotkaniu Komisji inspektorialnej ds. formacji Inspektorii
Chilijskiej. Potem, w dniach 21-26 marca uczestniczył w Visita di
Insieme dla Regionu Ameryki Łacińskiej – Stożek Południowy.
W kwietniu, od 2 do 9 kwietnia, złożył wizytę w Okręgu Wschodnim, co
uczynił razem z Radcą Regionalnym Europy Północnej ks. Markiem Chrza-
nem, spotykając współbraci z Białorusi w Mińsku i Maarhon, współbraci
z Rosji w Moskwie i w Gatchina, współbraci z Ukrainy obrządku łacińskiego
w Korostyshiv, w Peremyshlany i Bibrka, współbraci z Delegatury ukraiń-
skiej obrządku greko-katolickiego w Lwowie. Potem wrócił do Rzymu, na-
stępnie dnia 15 kwietnia uczestniczył w spotkaniu z Grupą personelu UPS,
a 16 kwietnia spotkał się z Radą WyższąAdministracji Dzieła PAS; 29 kwiet-
nia wziął udział w „Kuratorium” wspólnoty formacyjnej „Św. Tomasza”
w Messynie.
W maju 2011 r., 2 maja spotkał się z włoskimi prenowicjuszami
w Genzano. W dniach 6-8 maja odwiedził wspólnotę salezjańską
i wydział teologiczny w Benediktbeuern; następnie, w dniach 8-13
maja, wziął udział w Visita di Insieme dla Regionu Europy Północ-
nej obszaru Atlantycko-Niemieckiego, która odbyła się w Aschau-
-Waldwinkel. Po czym udał się do Afryki, gdzie w dniach 19-21
maja złożył wizytę i uczestniczył w „Kuratorium” nowicjatu i po-
stnowicjatu w Lomé (Togo) oraz przewodniczył spotkaniu Komisji
ds. formacji Wizytatorii AFO; od 21 do 27 maja w Yaoundé (Ka-
merun) odwiedził wspólnoty formacyjne formacji specyficznej dla
salezjanów dążących do kapłaństwa, formacji specyficznej dla sa-
lezjanów koadiutorów oraz prenowicjatu; wziął udział w „Kurato-
rium” studentatu teologicznego i przewodniczył spotkaniu Komisji
ds. formacji Inspektorii ATE.
W czerwcu udziałowi w sesji plenarnej Rady Generalnej towarzy-
szyły pewne inne zajęcia. 11 czerwca przewodniczył „Kuratorium”
wspólnoty „Zeffirino Namuncurá” w Rzymie-Gerini; 13 czerwca
w Rzymie uczestniczył w Komisji Teologicznej Unii Przełożonych
Wyższych; 18 czerwca w Turynie przewodniczył „Kuratorium” for-
macji specyficznej salezjanów koadiutorów na Valdocco i Komisji ds.
„Projektu Miejsc salezjańskich”; 23 czerwca w Rzymie wziął udział
w Radzie Administracyjnej Dzieła PAS, a 25 czerwca – w „Kurato-
rium” UPS.

9.4 Page 84

▲back to top
84
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
Radca ds. Duszpasterstwa Młodzieży
Od lutego do maja 2011 r. głównym zadaniem powierzonym przez
Księdza Generała Radcy ds. Duszpasterstwa Młodzieżowego,
ks. Fabio Attardowi, które przede wszystkim go angażowało, i któ-
remu poświęcił większość czasu, była, przeprowadzana od 12 lutego
do 26 maja, Wizytacja nadzwyczajna w Inspektorii Belgii Północnej,
z Delegaturą Holandii.
Przed rozpoczęciem tej Wizytacji, na początku lutego, Dykasterium
zorganizowało dwa znaczące momenty refleksji. Pierwszym było spo-
tkanie międzynarodowej ekipy zajmującej się przemyśleniem duszpa-
sterstwa młodzieżowego na nowo, odbywającej się od 3 do 6 lutego
2011 r., a zaraz potem, od 7 do 10 lutego 2011 r., zebranie Rady Dyka-
sterium na temat pierwszego działu tematycznego KG26: Powrócić do
Księdza Bosko.
Ponadto, w marcu i kwietniu 2011 r., Radca uczestniczył w czterech Vi-
site di Insieme: w BanGaore, Indie, dla Regionu Azji Południowej, od 1
do 5 marca 2011 r.; w Hua Hin, Tajlandia, dla Regionu Azji Wschodniej
– Oceanii, od 8 do 12 marca 2011 r.; w Santiago del Cile, dla Regionu
Ameryki Łacińskiej – Stożka Południowego, od 21 do 26 marca 2011 r.;
i w Aschau-Waldwinkel, Niemcy, dla Regionu Europy Północnej, ob-
szaru Atlantycko-Niemieckiego, od 8 do 13 maja 2011 r.
Na zakończenie miesiąca maja 2011 r., Radca został zaproszony na
Maltę, aby wygłosić referat na temat duszpasterstwa młodzieżowe-
go w kontekście postmodernizmu dla grupy osób zaangażowanych
w duszpasterstwo, związanych z działalnością i dziełem prowadzo-
nym przez Jezuitów na wyspie.
Miesiące czerwiec i lipiec zostały poświęcone głównie sesji plenarnej
Rady Generalnej.

9.5 Page 85

▲back to top
DZIAŁALNOŚĆ RADY GENERALNEJ
85
Radca ds. Komunikacji Społecznej
Po zakończeniu zimowej seji plenarnej Rady Generalnej Radca Gene-
ralny ds. Komunikacji Społecznej, ks. Filiberto González, po krótkim
pobycie w Meksyku w związku z paszportem, w dniu 9 lutego 2011 r.
udał się do Luandy, w Angoli, aby rozpocząć Wizytację nadzwyczajną
w Wizytatorii „Mama Muxima” Angoli, która angażowała go priory-
tetowo i intensywnie w kolejnych miesiącach aż do 7 kwietnia 2011 r.
10 lutego rozpoczął Wizytację we wspólnocie aspirantatu w Viana,
w obecności współbraci z Luandy, postnowicjuszy, prenowicjuszy
i aspirantów. Następnego dnia miał pierwsze spotkanie z Inspekto-
rem oraz Delegatem ds. Duszpasterstwa Młodzieżowego i jego ekipą.
Dnia 11 kwietnia spotkał się z Inspektorem i jego Radą. Potem odbył
kilka innych spotkań w kolejnych dniach (między innymi z Komisją
ds. Formacji, Ekonomem inspektorialnym, Delegatem ds. Duszpaster-
stwa Młodzieżowego, osobami pracującymi w «Biurze projektów»),
a po odwiedzinach w siedzibie inspektorialnej CMW w Kasenga,
dnia 16 kwietnia, ks. Filiberto rozpoczął wizytację w poszczególnych
Wspólnotach, spotykając się wszędzie ze współbraćmi indywidualnie
i wspólnotowo, współpracownikami, młodzieżą i grupami Rodziny Sa-
lezjańskiej, obecnymi i działającymi na terytorium. Oto schematyczny
przebieg wizyt dokonanych przez Radcę: Luanda-São Paulo (17 – 21
lutego); Cabiri (21 – 23 lutego); Kala Kala (23 – 24 lutego); N’Dalatan-
do (24 – 27 lutego); Dondo (27 lutego – 3 marca); Calulo (3 – 6 marca).
7 marca w Cabiri odbył spotkanie z wszystkimi odpowiedzialnymi za
szkoły w Wizytatorii, w którym uczestniczył także Inspektor. Potem
były kontynuowane wizyty w kolejnych Wspólnotych: Viana, aspiran-
tat (7 – 9 marca); Benguela (11 – 15 marca); Luena (17 – 21 mar-
ca); Luanda-Palanca, postnowicjat (21 – 25 marca); Cabinda (26 – 27
marca), spotkał się także z miejscowym Biskupem; Luanda – Lixeira
(28 marca – 4 kwietnia), w czasie której 29 marca odbył spotkanie
z Nuncjuszem Apostolskim. Po wizycie w Lixeira, 5 kwietnia, Radca
spotkał się, w siedzibie Wizytatorii, z Radą Wizytatorii, aby przedsta-
wić końcowe wnioski Wizytacji. W dniu 6 kwietnia w Luanda-Palanca
spotkał się z młodymi współbraćmi z „kwinkwenium”. Dnia 7 kwietnia
przedstawił Dyrektorom z Wizytatorii, przybyłym do siedziby inspek-
torialnej w Luanda, protokół końcowy. Po obiedzie, w którym uczest-
niczył razem z Inspektorem i jego Radą, Dyrektorami, współbraćmi ze
wspólnoty z Luanda i postnowicjuszami, powrócił do Rzymu.

9.6 Page 86

▲back to top
86
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
Po powrocie do Rzymu ks. Filiberto González w dniach 11-20 kwiet-
nia wziął udział w posiedzeniu Sesji Pośredniej Rady Generalnej. Za-
raz potem, w towarzystwie ks. Juliana Foxa, w dniach 23-29 kwietnia
przewodniczył spotkaniu Delegatów Inspektorialnych ds. CS z Re-
gionu Azji Wschodniej – Oceanii w Manila - Tuloy, a od 1 do 6 maja,
także w towarzystwie ks. Juliana Foxa, przewodniczył spotkaniu De-
legatów Inspektorialnych ds. CS z Regionu Azji Południowej w Ti-
ruchy. Głównym tematem obu spotkań był nowy Salezjański System
Komunikacji Społecznej (SSCS), opracowany w 2011 r.
Od 12 do 15 maja przewodniczył, w Genzano, spotkaniu Delegatów
ds. CS i Referentów „Projektu Europa”, co uczynił w towarzystwie
ks. Juliana Foxa i ks. Donato Lacedonio. Od 20 do 23 maja przepro-
wadził wizytę animacji w Inspektorii Węgier, spotykając się z Inspek-
torem i członkami jego Rady, Delegatem ds. CS i odpowiedzialną za
BS. W dniach 26-27 kwietnia, w Monachium, w Bawarii, spotkał się
z Dyrektorami Wydawnictw: CS Madryt, ELLEDICI Turyn, DON
BOSCO Monachium, Edições Salesianas Oporto.
W czerwcu i lipcu głównym zajęciem ks. Filiberto było uczestnictwo
w posiedzeniach letniej Sesji Plenarnej Rady Generalnej.
Radca ds. Misji
Zaraz po zakończeniu zimowej sesji plenarnej Radca Generalny
ks. Václav Klement odbył kilka wizyt animacji w czterech Inspek-
toriach Regionu Afryki-Madagaskaru, odwiedzając w szczególności
placówki rozpoczynające swoją działalność, spotykając Rady inspek-
torialne i współbraci zaangażowanych w animację misyjną. W Etio-
pii (AET, 30 stycznia - 5 lutego) odwiedził sześć wspólnot; w Cza-
dzie i w Rep. Środkowej Afryki złożył wizytę w trzech wspólnotach
(ATE, 6 - 11 lutego); w Ghanie, Sierra Leone, Nigerii odwiedził sześć
wspólnot (AFW, 12 - 19 lutego); w Zambii i Zimbabwe odwiedził
pięć wspólnot (ZMB, 20 - 25 lutego). W drodze powrotnej zatrzymał
się na krótko w Johannesburgu (AFM, 26 - 27 lutego).
Radca poświęcił prawie cały miesiąc marzec na Visita di Insieme, co
uczynił razem z Księdzem Generałem i innymi Radcami Generalny-

9.7 Page 87

▲back to top
DZIAŁALNOŚĆ RADY GENERALNEJ
87
mi (Azja Południowa, w Bangalore - Indie; Azja Wschodnia – Oce-
ania, w Hua Hin - Tajlandia; Ameryka Łacińska – Stożek Środkowy,
w Santiago de Chile). Podczas tych „Visite di Insieme” poza swoim
innym wkładem, starał się przedstawić wizję „Kultury misji salezjań-
skiej” i pierwszy zarys „Formacji misyjnej Salezjanów Księdza Bo-
sko”, przygotowany razem z Radcą ds. Formacji. Pomiędzy „Visite di
Insieme” a powrotem do Rzymu zdołał przeprowadzić dwie krótkie
wizyty animacji: pierwszą w Delegaturze Indonezji (ITM), w Dża-
karcie, od 13 do 16 marca; drugą, w miejscach historycznych misji
Patagonii Północno – Środkowej (ARS), od 26 marca do 2 kwietnia.
Przed rozpoczęciem sesji pośredniej Rady Generalnej ks. Klement
uczestniczył w III Walnym Zgromadzeniu „Don Bosco Network”
w Krakowie (4-5 kwietnia). Następnie odbył dwie krótkie wizyty ani-
macyjne w ramach „Projektu Europa”: w Inspektorii Wielkiej Bryta-
nii i Irlandii (6-10 kwietnia), gdzie spotkał się z niektórymi z nowych
misjonarzy i Radami inspektorialnymi w celu weryfikacji przyjmo-
wania i formacji w tych dwóch Inspektoriach.
Podczas sesji pośredniej Rady Generalnej (11-20 kwietnia) Radca
ds. Misji koordynował spotkanie Dyrektorów Wolontariatu Misyjne-
go (AUL, AUS, CEP, GBR, IRL, PLS, SUE) w Domu Generalnym,
zwołane pod kątem Dnia Misji Salezjańskich 2011 na temat Wolon-
tariatu Misyjnego (11-12 kwiecień). Uczestnicy podjęli decyzję co
do stałej wymiany materiałów formacyjnych i doświadczeń towarzy-
szenia wolontariuszom we wspólnotach, które ich przyjmują. W ten
sposób tworzy się nieformalna sieć, która realizuje lepszy jakościowo
Wolontariat misyjny, i służy pomocą Inspektoriom, które zaczynają
go wprowadzać.
Następnie ks. Klement przeprowadził Wizytację Nadzwyczajną
w Wizytatorii „Bł. Michała Rua” z siedzibą w Johannesburgu (AFM),
obejmującej trzy kraje (Afryka Południowa, Swaziland i Lesotho),
co trwało od 21 kwietnia do 26 maja. Jest to najmniejszy Okręg
w Afryce: liczy 3 nowicjuszy i 52 współbraci, z których 10 w for-
macji początkowej; obejmuje 7 wspólnot kanonicznie erygowanych

9.8 Page 88

▲back to top
88
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
i 4 inne placówki. W 2011 r. w Wizytatorii odbyło się 5 święceń ka-
płańskich i 3 święcenia diakonatu: wskazuje to na ponowne ożywie-
nie ducha misyjnego i kultury powołaniowej. Znaczące jest to, że
spośród 16 miejscowych współbraci aż pięciu to koadiutorzy; należy
także i to podkreślić, że w ostatnich sześciu latach zostały otworzo-
ne dwa dzieła dla najbardziej potrzebujących (Lesotho Maseru, CFP
w Ennerdale).
Ostatni etap, przed rozpoczęciem sesji plenarnej Rady Generalnej, to
doroczne spotkanie Dyrektorów z pięciu Prokur Misyjnych (Bonn,
New Rochelle, Madryt, New Delhi i Turyn), które odbyło się w Ma-
drycie w dniach 27-29 maja; uczestniczyli w nim także: Ekonom Ge-
neralny, ko. Jean Paul Muller, i ks. Stanisław Rafałko. Ks. Klement
powrócił do siedziby w Rzymie w dniu 29 maja.
W uroczystość Zesłania Ducha Świętego, 12 czerwca, został ogło-
szony temat 25. Dnia Misji Salezjańskich na 2012 r.: «Opowiedzieć
o Jezusie». Pomoce dydaktyczne dla każdej wspólnoty zostały już
przesłane na adres Inspektorii (2 DVD z materiałami formacyjny-
mi i 8 krótkich filmów, plakat, modlitwa i książka z pomocami):
to wszystko jest do dyspozycji w witrynie www.sdb.org).
Ekonom Generalny
Po otrzymaniu nominacji na Ekonoma Generalnego Jean Paul Muller
poświęcił dwa pierwsze miesiące przede wszystkim na zapoznanie się
z pracą w Ekonomacie i z różnymi strukturami w Dyrekcji Generalnej.
Podczas kursu dla nowych Ekonomów inspektorialnych w lutym
i kursu dla nowych Inspektorów w czerwcu pogłębił znajomość pro-
blemów i możliwości poszczególnych Inspektorii.
Uczestnictwo w „Visite di Insieme” w Regionach: Ameryki Łaciń-
skiej – Stożka Południowego w Chile i Europy Północnej, obszaru
Atlantycko-Niemieckiego w Niemczech, dało Ekonomowi General-
nemu dobrą okazję do wdrożenia się i refleksji odnośnie do realizacji
wskazań KG26, przede wszystkim pod kątem ubóstwa.
Pierwsze spotkanie z Ekonomami CISI, 29 kwietnia w Rzymie - Sa-

9.9 Page 89

▲back to top
DZIAŁALNOŚĆ RADY GENERALNEJ
89
cro Cuore, i kolejne spotkanie w dniu 6 maja w Weronie z Radą Edu-
life s.p.a. pozwoliły Ekonomowi zapoznać się z działalnością tych
stowarzyszeń.
Ekonom Generalny dwukrotnie spotkał się z Radą Wyższą Admini-
stracji Dzieła PAS, aby przeanalizować finansowe funkcjonowanie
Uniwersytetu w Rzymie, konieczne inwestycje i możliwość współ-
pracy pomiędzy różnymi dziełami salezjańskimi na tym polu.
Poprzez uczestnictwo w Walnym Zgromadzeniu „Don Bosco-Ne-
twork” (4-6 kwietnia) w Krakowie i międzynarodowym spotkaniu
Prokur Misyjnych w Madrycie (26-29 maja) zgłębił relacje pomiędzy
Dyrekcją Generalną a różnymi organizacjami, które pracują dla dobra
naszej młodzieży na całym świecie.
Radca Regionu Afryka -Madagaskar
Po zakończeniu zimowej sesji plenarnej Rady Generalnej, Radca Re-
gionu Afryki i Madagaskaru, ks. Guillermo Basañes, pojechał do Argen-
tyny, gdzie od 29 stycznia do 14 lutego zatrzymał się przede wszystkim
u rodziny. Dnia 30 stycznia, w Alta Gracia - Córdoba, przewodniczył
uroczystości złożenia pierwszej profesji zakonnej przez nowicjuszy
z Inspektorii ARN, ARS, PAR i URU. Następnego dnia, w Córdoba,
w Domu Inspektorialnym ARN, celebrował 25. rocznicę swojej pro-
fesji zakonnej razem z niektórymi swoimi kolegami z nowicjatu
i z byłym Mistrzem nowicjatu, ks. Juanem Cantinim. Potem, w sobotę
12 lutego, ks. Guillermo Basañes przewodniczył uroczystości, w domu
salezjańskim w Santa Isabel - Buenos Aires (ARS): 50 rocznicy ślubu
swoich rodziców, Juana Carlosa i Teresity del Carmen.
Po przybyciu do Afryki, od 16 do 25 lutego przebywał w Inspektorii
AFC, aby rozpocząć Konsultację na nowego Inspektora. Oprócz spo-
tkania z Radą Inspektorialną przewodniczył w tym celu także innym
zebraniom współbraci: w Lubumbashi, w dniu 18 lutego; w Kinsha-
sie, 21 lutego; i w Gomie, w dniu 23 lutego. Także w tym samym celu
zainicjowania Konsultacji na nowego Inspektora, Radca Regionalny
udał się do AFE, gdzie mógł spotkać współbraci zarówno w Moro-
goro – Tanzanii, w dniu 28 lutego, jak i potem w Nairobi - Kenii,
w dniu 2 marca.

9.10 Page 90

▲back to top
90
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
Następnie ks. Guillermo Basañes udał się do Wizytatorii AGL, aby
poświęcić kamień węgielny pod budowę sanktuarium Maryi Wspo-
możycielki w Buterere - Burundi, co miało miejsce 4 marca, a na-
stępnego dnia do KiGai - Rwandy, aby poświęcić nową siedzibę in-
spektorialną.
Od 7 marca do 25 kwietnia przeprowadził, w imieniu Księdza Gene-
rała, Wizytację Nadzwyczajną w Wizytatorii „Maryi Niepokalanej”
na Madagaskarze i Wyspie Mauritius. Spotkał się ze współbraćmi
ze wszystkich 11 wspólnot, a także z Biskupem salezjańskim z Am-
banja, J.E. Rosario Vella. W czasie Wizytacji zapoczątkował również
Konsultację na nowego Przełożonego.
Od 27 kwietnia do 2 maja uczestniczył razem z Księdzem Genrałem
w obchodach stulecia obecności salezjańskiej w Rep. Dem. Konga,
które odbyły się w Lubumbashi i w Kinshasie.
Po południu 4 maja przebywał już w Kankan - Guinea Conakry. Tam
przewodniczył, w imieniu Księdza Generała, uroczystościom z oka-
zji 25-lecia obecności salezjanów w tym kraju. Głównym punktem
obchodów była Msza św. w katedrze w Kankan, gdzie został pocho-
wany pierwszy afrykański salezjanin misjonarz „ad gentes”, ks. En-
gelbert Ruhinyura, zmarły 2 grudnia 1996 r.
5 maja Radca spotkał się z Radą Wizytatorii AFO w Bamako - Mali,
a zaraz potem wziął udział w Rekolekcjach dla dyrektorów i innych
współbraci z tej Wizytatorii, w centrum Sebenikorò.
Od 11 do 18 maja przeprowadził wizytę animacji w Wizytatorii AFW,
konkretnie w Ghanie. W Ashaiman uczestniczył w spotkaniu inspek-
torialnym Salezjanów koadiutorów i posiedzeniu Rady Wizytatorii.
Zdołał odwiedzić również dwie nasze wspólnoty w Sunyani, spędza-
jąc czas głównie w nowicjacie.
W dniach 20 i 21 maja uczestniczył w „Kuratorium” nowicjatu i post-
-nowicjatu AFO i ATE w Lomé-Gbodjome, w Togo; był także obecny
Radca ds. Formacji. Uroczystość Maryi Wspomożycielki ks. Basañes
spędził ze wspólnotą z Lomé.
26 maja, rano, powrócił do siedziby w Rzymie na obrady letniej sesji
plenarnej Rady Generalnej.

10 Pages 91-100

▲back to top

10.1 Page 91

▲back to top
DZIAŁALNOŚĆ RADY GENERALNEJ
91
Radca Regionu Ameryka Łacińska - Stożek Południowy
Po zakończeniu zimowej sesji plenarnej Rady Generalnej Radca Re-
gionu Ameryki Łacińskiej - Stożka Południowego, ks. Natale Vitali,
udał się do Chile, gdzie 31 stycznia przewodniczył uroczystości Księ-
dza Bosko w parafii Maryi Wspomożycielki w Puerto Natales.
Odbył rozmowę z Inspektorem Chile, ks. Leonardo Santibáñez, i od-
wiedził dom rekolekcyjny w Lo Cañas, Santiago, aby przygotować
Visita di Insieme, która była w programie.
9 lutego wyjechał do Porto Alegre, w Brazylii, aby spotkać się z Radą
Inspektorialną, wręczając Inspektorowi list Księdza Generała podsu-
mowujący Wizytację Nadzwyczajną poprzednio przeprowadzoną.
10 lutego pojechał do Inspektorii San Paolo-Brazylii, aby rozpo-
cząć Wizytację Nadzwyczajną, a 14 lutego spotkał się z wszystkimi
dyrektorami i Radą Inspektorialną.Wspólnot, w których przepro-
wadził wizytację, było 22, a salezjanów, z którymi przeprowadził
rozmowy było 147; rozmawiał również ze studentami teologii z In-
spektorii BCG, BMA, BPA i BRE, którzy studiują w studentacie
w Lapa, San Paulo.
17 marca uczestniczył w spotkaniu ze szkołami z Salezjańskiej Sieci
Szkół w mieście Brasilia.
Od 21 do 25 marca wziął udział w Visita di Insieme dla Regionu Ame-
ryki Łacińskiej - Stożka Południowego, która odbyła się w mieście
Santiago de Chile, wraz z Księdzem Generałem i Radcami ds. For-
macji, ds. Duszpasterstwa Młodzieżowego, ds. Misji oraz Ekonomem
Generalnym. W tym Regionie po raz pierwszy odbyła się Visita di In-
sieme, w której uczestniczyły wszystkie Inspektorie. W czasie Visita
di Insieme, w dniu 24 marca, był obecny i odprawił Mszę św. nowy
Arcybiskup z Santiago, J.E. Ricardo Ezzati, sdb.
Od 11 do 20 kwietnia ks. Natale Vitali przebywał w Rzymie, aby
wziąć udział w Sesji Pośredniej Rady Generalnej, w trakcie której
została dokonana ocena Regionu Ameryki Łacińskiej - Stożka Połu-
dniowego.

10.2 Page 92

▲back to top
92
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
Powróciwszy do Ameryki, w Wielki Piątek uczestniczył w procesji
„zmarłego Jezusa” w parafii salezjańskiej „Nossa Senhora Apareci-
da” w Itaquera, San Paulo, a w Wielką Sobotę spotkał się z Założy-
cielem „Canção Nova”, ks. Jonas Abibem; grupa ta należy obecnie do
Rodziny Salezjańskiej.
1 maja Radca wziął udział w spotkaniu młodzieżowym w mieście
Campinas, a 4 maja w kwartalnym dniu skupienia dla Regionu San
Paulo.
9 maja uczestniczył w „Kuratorium” nowicjatu w mieście Alta Gra-
cia, w Córdobie, razem z pięcioma Inspektorami CISUR, a 10 maja
w „Kuratorium” postnowicjatu z Córdoby.
12 maja spotkał się z Radą Inspektorialną Inspektorii BRE celem
podsumowania Wizytacji Nadzwyczajnej; to samo uczynił 15 maja
w odniesieniu do Inspektorii URU.
27 maja zakończył Wizytację Nadzwyczajną w Inspektorii San Paulo
(BSP), spotykając się z Dyrektorami i Radą Inspektorialną, a 29 maja
powrócił do Rzymu, aby wziąć udział w letniej sesji plenarnej Rady
Generalnej.
Radca Regionu Ameryka Środkowa
Po zakończeniu zimowej sesji plenarnej Rady Generalnej, ks. Este-
ban Ortiz González, Radca Regionu Ameryki Środkowej, w sobotę
29 stycznia udaje się w podróż do Cochabamba, aby uczestniczyć
- dnia 31 stycznia - w objęciu urzędu przez nowego Inspektora Boli-
wii, ks. Cristóbala Lópeza Romero. W celebracji eucharystycznej z
okazji objęcia urząd wzięło udział trzech Biskupów salezjańskich z
Boliwii: J.E. Tito Solari, arcybiskup Cochabamba, J.E. Jesús Juárez,
biskup ordynariusz El Alto i J.E. Fernando Bascopé, biskup pomoc-
niczy El Alto, a także dyrektorzy placówek i liczni Współbracia.
1 lutego Radca Regionalny udał się do Guadalajary i spotkał się
z ks. Salvadorem Cleofásem Murguía, Inspektorem MEG, i jego
Radą. Przedmiotem spotkania był list Księdza Generała, zawierający
wskazania po niedawnej Wizycie Nadzwyczajnej w Inspektorii.

10.3 Page 93

▲back to top
DZIAŁALNOŚĆ RADY GENERALNEJ
93
W dniu 3 lutego udaje się do miasta Meksyk i spotyka się z Inspekto-
rem MEM, ks. Miguelem Aguilarem Medina, i jego Radą.
4 lutego udaje się do San Juan, w Portoryko, i spotyka się z Radą De-
legatury, aby przygotować, między innymi, Wizytację Nadzwyczaj-
ną w Inspektorii Antyli, która przewidziana jest w połowie obecnego
roku (2011); z tym samym zamiarem jedzie do Hawany (Kuba), gdzie
6 lutego ma również spotkanie z Radą Delegatury. 8 lutego przybywa
do Santo Domingo (Rep. Dominikańska) celem spotkania się z In-
spektorem, ks. Wiktorem Pichardo, i jego Radą.
10 lutego ks. Esteban Ortiz González przyjeżdża do Caracas (We-
nezuela), aby rozpocząć Wizytację Nadzwyczajną w Inspektorii „Św.
Łukasza” Wenezueli (VEN); po spotkaniu z Inspektorem, ks. Luciano
Stefanim, i jego Radą Inspektorialną, 11 lutego rozpoczyna wizyty
we Wspólnotach i zebrania z Komisjami Inspektorialnymi.
9 kwietnia przerywa Wizytację Nadzwyczajną w VEN i jedzie
do Rzymu, aby wziąć udział w Sesji Pośredniej Rady Generalnej (11-
19 kwietnia), poświęconej studium dwóch Regionów Ameryki: Ame-
ryki Środkowej i Północnej oraz Ameryki Łacińskiej - Stożka Połu-
dniowego.
21 kwietnia Radca Regionalny powraca do Inspektorii Wenezueli,
aby kontynuować Wizytację Nadzwyczajną, ktróra trwa do 17 maja,
kiedy to ją kończy po odwiedzeniu 30 Wspólnot, które tworzą In-
spektorię, włącznie ze Wspólnotami Misyjnymi z Wikariatu Puerto
Ayacucho.
20 maja spotyka się z Dyrektorami Wspólnot, a następnego dnia koń-
czy Wizytację Nadzwyczajną, przedstawiając na spotkaniu ze Współ-
braćmi sprawozdanie końcowe i uczestnicząc w celebracji inspekto-
rialnego „Dnia Wierności”, w czasie którego są obchodzone roczni-
ce Współbraci; z tej okazji w sposób szczególny świętowano setne
urodziny ks. Giuseppe Berno, salezjanina misjonarza; na koniec, po
południu tego samego dnia, ks. Esteban Ortiz González spotyka się
z Inspektorem i jego Radą.

10.4 Page 94

▲back to top
94
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
W niedzielę 22 maja Radca Regionalny udaje się do Quito, a następ-
nego dnia spotyka się z ks. Marcelo Farfánem, Inspektorem ECU,
i jego Radą, w celu weryfikacji realizacji zaleceń Księdza Generała
po Wizytacji Nadzwyczajnej przeprowadzonej w 2009 r. W kolej-
nych dniach ks. Esteban jedzie do Guayaquil i Machal, aby pozdrowić
współbraci i wiernych, gdzie pracował jako proboszcz w poprzednich
latach. 24 maja przewodniczy Mszy św. w Sanktuarium Maryi Wspo-
możycielki w Guayaquil, a w sobotę 28 maja bierze udział w obiedzie z
okazji 100. rocznicy założenia Szkoły z internatem „Cristóbal Colón”.
29 maja powraca do Rzymu, aby wziąć udział w letniej sesji plenar-
nej Rady Generalnej.
Radca Regionu Azja Wschodnia i Oceania
Po zakończeniu zimowej sesji plenarnej Rady Generalnej, Radca Re-
gionalny ks. Andrew Wong w poniedziałek 31 stycznia 2011 r. udaje
się do Manili, na Filipinach. W niedzielę 5 lutego, wraz z Rodziną
Salezjańską, uczestniczył w celebracji Mszy św., której przewodni-
czył Biskup J.E. Leo Drona, SDB. 19 lutego przybył do Cebu, na
Filipinach Południowych, na spotkanie z Radą inspektorialną.
17 lutego opuścił Manilę i udał się do Sajgonu (Hô Chí Minh),
w Wietnamie, by odbyć Wizytację Nadzwyczajną w Inspektorii, która
rozpoczęła się wizytacją wspólnot znajdujących się na peryferiach
tego miasta. W poniedziałek 21 lutego udał się do Północnego Wiet-
namu, aby przeprowadzić wizytację w różnych placówkach salezjań-
skich; miał też możliwość spotkać się z Biskupem Hanoi i innych
Diecezji, w których pracują współbracia. 25 lutego powrócił do Połu-
dniowego Wietnamu, aby wziąć udział w uroczystości Świętych Ver-
siglia i Caravario we wspólnocie K’Long – jest to wspólnota misyjna,
która pracuje z ludnością plemienną.
Z początkiem miesiąca marca 2011 r., 2 maja odbył spotkanie z In-
spektorem Wietnamu i jego Radą w postnowicjacie w Dalat. 3 marca
opuścił Sajgon, aby udać się do Tajlandii w celu przygotowania Visita
di Insieme dla Regionu; ta rozpoczęła się 8 marca celebracją Mszy

10.5 Page 95

▲back to top
DZIAŁALNOŚĆ RADY GENERALNEJ
95
św. pod przewodnictwem Księdza Generała, a zakończyła się w so-
botę, 12 marca, konferencją Księdza Generała i Mszą św. koncelebro-
waną. Następnie, od niedzieli 13 do środy 15 marca, Ksiądz Generał
prowadził rekolekcje dla Inspektorów, którzy mieli także możliwość
osobistej rozmowy z Księdzem Generałem.
W środę 15 marca Radca Regionalny opuścił Bangkok i pojechał
do Ułan Bator, w Mongolii, aby dalej kontynuować Wizytację nad-
zwyczajną; istotnie, Mongolia jest Delegaturą, która przynależy do
Inspektorii Wietnamu. Przy tej okazji Radca Regionalny miał także
sposobność spotkania się z Biskupem Mongolii, J.E. Wenceslao Pa-
dilla CICM.
We wtorek 22 marca powrócił z Ułan Bator do Sajgonu, aby konty-
nuować Wizytację nadzwyczajną w Wietnamie. W sobotę 26 marca
odbył spotkanie z Inspektorką i Radą CMW z Wietnamu. W środę
30 marca spotkał się z Kard. Johnem Baptistą Pham Minh Man, Ar-
cybiskupem Thàn-Phô Hô Chí Minh (Sajgon).
W pierwszej części kwietnia była kontynuowana wizytacja wspólnot
w Południowym i Środkowym Wietnamie. W niedzielę 17 kwietnia
dołączył do współbraci z Domu Inspektorialnego, aby celebrować
z nimi Niedzielę Palmową, pozostał tam także na czas obchodów ca-
łego Wielkiego Tygodnia. W Wielki Czwartek miał możliwość kon-
celebracji Mszy św. Krzyżma z Kardynałem w Katedrze Sajgonu.
W czwartek 28 kwietnia Radca Regionalny odbył spotkanie z Inspek-
torem i jego Radą. Natomiast w piątek 29 kwietnia miało miejsce za-
kończenie Wizytacji nadzwyczajnej na spotkaniu z Inspektorem, jego
Radą i z wszystkimi Dyrektorami wspólnot z Wietnamu. Spotkanie
odbyło się w domu w K’Long.
4 maja ks. Andrew Wong opuścił Sajgon i udał się do Melbourne,
w Australii, aby rozpocząć konsultację na nowego Inspektora. Prze-
prowadził spotkania ze współbraćmi w różnych miejscach Australii,
co czynił do 13 maja, kiedy to przybył do Suva, Fiji, aby dokonać po-
dobnej konsultacji ze współbraćmi w domu formacyjnym dla inspek-
torialnego obszaru Pacyfiku. Następnego dnia, 14 maja, z Fiji udał
się do Samoa, by i tam przeprowadzić konsultację. W poniedziałek
16 maja opuścił Samoa, aby udać się do Sydney, a potem do Manili.

10.6 Page 96

▲back to top
96
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
W czwartek 19 maja udał się do Lahore, w Pakistanie, na specjal-
ne spotkanie ze współbraćmi, którzy pracują w tym kraju. Był także
obecny Inspektor Filipin Południowych, ks. George Militante. 24 maja
ks. Andrew Wong obchodził uroczystość Maryi Wspomożycielki ze
współbraćmi i studentami ze wspólnoty w Lahore. Wieczorem opuścił
Pakistan i wyruszył na Filipiny. Natomiast w piątek 27 maja udał się
do Rzymu, aby wziąć udział w letniej sesji plenarnej Rady Generalnej.
Radca Regionu Azja Południowa
Radca Regionalny Azji Południowej, ks. Maria Arokiam Kanaga,
po tym jak opuścił Rzym, po zakończeniu zimowej sesji plenarnej
Rady Generalnej, udał się do Itanagar, Arunachal Pradesh, w dniu
31 stycznia, w uroczystość Księdza Bosko, aby uczestniczyć w kra-
jowym zjeździe byłych wychowanków z Indii. 1 lutego odwiedził
różne domy salezjańskie w zachodnim Arunachal Pradesh. Odbył
również spotkanie z J.E. Michael Akasius Toppo, biskupem Tezpur,
potem podjął podróż w kierunku Chennai i Tiruchy. Po krótkich od-
wiedzinach u rodziców, w dniu 5 lutego, uczestniczył w objęciu urzę-
du przez nowego Inspektora Tiruchy, ks. Alberta Johnsona.
6 lutego udał się do Chennai, gdzie spotkał się z Radą inspektorialną
Inspektorii INM. W dniu 8 lutego udał się do BanGaore, gdzie spo-
tkał się z niektórymi współbraćmi celem ustalenia programu Reko-
lekcji, które miały być głoszone przez Księdza Generała, oraz progra-
mu Visity di Insieme. Następnego dnia przybył do Guwahati, gdzie
przewodniczył Mszy św. z okazji obchodów 25. rocznicy przyjęcia
do Rodziny Salezjańskiej Zgromadzenia MSMHC.
11 lutego, w święto Matki Bożej z Lourdes, Radca Regionalny roz-
począł Wizytację Nadzwyczajną w Inspektorii Guwahati (ING), od-
bywając spotkanie z Radą inspektorialną, a następnie z Dyrektora-
mi wspólnot Inspektorii. Potem, od 12 do 18 lutego, złożył wizytę
w trzech domach w Tura, w dystrykcie Garo Hills. 21 lutego, powró-
cił do BanGaore, aby przywitać Księdza Generała i jego sekretarza,
ks. Juana José Bartolomé. Potem Ksiądz Generał wygłosił Rekolek-
cje dla wszystkich Inspektorów i członków ich Rad oraz Mistrzów
nowicjuszy z Regionu, a po nich rozpoczęła się Visita di Insieme dla
Regionu Azji Południowej z udziałem Księdza Generała i niektórych

10.7 Page 97

▲back to top
DZIAŁALNOŚĆ RADY GENERALNEJ
97
członków Rady Generalnej. Powyższa Visita odbyła się w tym sa-
mym mieście BanGaore, w Krajowym Centrum Biblistyki, Kateche-
tyki i Liturgiki (NBCLC) w dniach 1-5 marca. Po niej Radca Regio-
nalny udał się do Hua Hin, w Tajlandii, aby wziąć udział w Visita di
Insieme dla Regionu Azji Wschodniej i Oceanii w dniach 8-12 marca.
Po zakończeniu tej Visita di Insieme ks. Maria Arokiam skorzystał
z okazji, aby odwiedzić domy salezjańskie w Południowej Tajlandii
w ciągu trzech dni. Następnie, od 16 do 18 marca, przeprowadził wi-
zytę animacji w niektórych wspólnotach Sri Lanki.
Po pewnym okresie przerwy, spowodowanej różnymi innymi zaję-
ciami, Radca Regionalny powrócił do Inspektorii Guwahati, aby
kontynuować dalej Wizytację nadzwyczajną, zaczynając od Agarta-
la, w Tripura, począwszy od 19 marca. Od tego czasu do 19 maja
Radca Regionalny przeprowadził swoje wizytacje w Tripura (6 do-
mów), Mizoram (3 domy), Basso Assam Est (5 domów), Jaintia Hills
(3 domy); ponadto wizytował domy w mieście Guwahati i niektó-
re domy w diecezji Bongaigaon, w Assam i Nongstoin, w Megha-
laya. Podczas tych wizyt spotkał się także z Biskupami Agartala,
Aizwal, Diphu, Guwahati i Tura, aby porozmawiać z nimi na temat
obecności salezjańskiej w ich Diecezjach. Radca Regionalny popro-
wadził także spotkania rejonowe w pięciu różnych miejscach, które
dotyczyły specyficznych problemów w tych obszarach Inspektorii.
W każdej placówce salezjańskiej Radca odwiedził również domy grup
przynależących do Rodziny Salezjańskiej, takie jak CMW, MSMHC,
SMI (Siostry Maryi Niepokalanej) i VSDB (Visitation Sisters of Don
Bosco, Shillong). W tej pierwszej fazie wizytacji Radca Regionalny
odwiedził w sumie 38 domów i placówek salezjańskich.
20 maja, przerywając program Wizytacji, Radca Regionalny udał
się do Chennai. Tutaj przyjął śluby wieczyste dwóch współbraci
z Inspektorii INM, przewodnicząc Mszy św. w Uroczystość Maryi
Wspomożycielki w dniu 24 maja, w czasie której wspominał także
25. rocznicę swoich święceń kapłańskich. Następnego dnia obchodził
swój Jubileusz razem ze swoimi rodzicami w rodzinnym miasteczku,
Varadarajanpet. Po wizycie dziękczynienia w Bazylice Sanktuarium
Maryjnym w Velankanni, w dniu 27 maja, ks. Maria Arokiam po-
wrócił do Rzymu w dniu 30 maja, aby wziąć udział w letniej sesji
plenarnej Rady Generalnej.

10.8 Page 98

▲back to top
98
DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
Radca Regionu Europa Północna
Po zakończeniu sesji zimowej Rady Generalnej, Radca Regionalny,
ks. Marek Chrzan, udaje się do Chorwacji na obchody Święta Księ-
dza Bosko. W niedzielę 30 stycznia w Zagrzebiu uczestniczy w uro-
czystej Mszy św., podczas której przyrzeczenie złożyło 15 nowych
Salezjanów Współpracowników. 31 stycznia udaje się do miejsco-
wości Žepče, w Bośni, gdzie w szkole salezjańskiej bierze udział
w Uroczystości Księdza Bosko, poświęcając nowy pomnik Ojca
i Nauczyciela młodzieży.
W dniach 4-6 lutego przebywa w Domu Generalnym w Rzymie,
gdzie uczestniczy w seminarium dotyczącym „Przemyślenia Sale-
zjańskiego Duszpasterstwa Młodzieżowego”.
Od 10 do 16 lutego przebywa w Inspektorii Irlandii w ramach wizy-
ty animacji i poznania tamtejszego środowiska. W czasie tej wizyty
uczestniczy w Uroczystości 50. rocznicy powstania parafii „Matki
Bożej z Lourdes” w Dublinie, powierzonej Salezjanom, a następnie
odwiedza wszystkie wspólnoty salezjańskie w Irlandii.
24 lutego rozpoczyna Wizytację nadzwyczajną w Inspektorii Chor-
wackiej. Spotkanie z Radą Inspektorialną w Zagrzebiu i wizytacja we
wspólnocie Inspektorialnej rozpoczęły Wizytację nadzwyczajną. Ko-
lejne wizytacje zostały przeprowadzone: we wspólnocie parafialnej
w Zagrzebiu - Knežija, potem w prarafjach Zagrzeb - Jarun, i Zagrzeb
- Rudeš. W dniach 11-15 marca Radca Regionalny złożył wizytę
w domu formacyjnym w Zagrzebiu - Podsused, później w domu
w Rijeka (szkoła i trzy parafie); następnie odwiedził domy w Zadar,
Split i Dubrovniku.
Od 2 do 9 kwietnia Radca Regionalny udaje się do Okręgu Wschod-
niego. Razem z ks. Francesco Cereda i Inspektorem ks. Giuseppe Pel-
lizzari odwiedzają niektóre placówki na Białorusi, w Rosji (Moskwa
i Petersburg) oraz na Ukrainie, aby dokonać oceny posłannictwa, które
realizują, i sytuacji, w perspektywie przyszłej reorganizacji Okręgu.
11 kwietnia składa wizytę współbraciom z Chorwacji we wspólnocie
św. Tarcyzjusza w Rzymie; następnie w dniach 12-14 udaje się do
Turynu, aby spotkać się ze współbraćmi Chorwatami i innymi z Re-

10.9 Page 99

▲back to top
DZIAŁALNOŚĆ RADY GENERALNEJ
99
gionu Europy Północnej w teologicznej wspólnocie formacyjnej na
„Crocetta”; tutaj uczestniczy także w „Kuratorium”.
15 kwietnia powraca do Chorwacji, aby kontynuować Wizytację
nadzwyczajną. Najpierw wizytuje wspólnotę z Žepče, w Bośni,
a następnie spotyka się ze współbraćmi ze wspólnoty w Badljevina,
na Słowenii. Dni Wielkanocy spędza w Inspektoracie, w Zagrzebiu.
Po świętach Wielkanocnych składa wizytę współbraciom z placó-
wek we wspólnocie w Beli Manastir. 29 kwietnia kończy Wizyta-
cję nadzwyczajną w Zagrzebiu, spotykając się z Radą Inspektorialną
i współbraćmi przybyłymi specjalnie na spotkanie podsumowujące
wizytację. 30 kwietnia powraca do Rzymu, aby 1 maja wziąć udział
w beatyfikacji Jana Pawła II.
Od 7 do 13 maja uczestniczy w Visita di Insieme dla Regionu Eu-
ropy Północnej, obszaru Atlantycko-Niemieckiego w Niemczech,
w Aschau-Waldwinkel. 14 maja bierze udział w spotkaniu Księdza
Generała i jego Wikariusza z Przełożonymi Inspektorii polskich
w Warszawie.
Od 15 do 19 maja, z Księdzem Generałem i jego Wikariuszem składa
ponownie wizytę w Okręgu Specjalnym Europy Wschodniej, uczest-
nicząc w spotkaniach ze współbraćmi na Ukrainie, Białorusi i w Ro-
sji. 21 maja bierze udział w święceniach kapłańskich w Inspektorii
Krakowskiej, w Oświęcimiu.
23 maja udaje się do Brukseli, aby uczestniczyć w zakończeniu Wi-
zytacji nadzwyczajnej w Inspektorii Belgii Północnej i Holandii, któ-
rą przeprowadził ks. Fabio Attard.
29 i 30 maja przebywa w Warszawie na spotkaniu Konferencji In-
spektorów Salezjańskich Polski i Okręgu Wschodniego (KSIP).
30 maja wraca do Rzymu, aby wziąć udział w sesji letniej Rady Ge-
neralnej.
Radca Regionu Europa Zachodnia
Na zakończenie sesji zimowej Rady Generalnej Radca Regionalny
ks. José Miguel Núñez opuszcza Rzym i udaje się do Mérida, aby 29
stycznia wziąć udział w obchodach pięćdziesiątej rocznicy obecno-

10.10 Page 100

▲back to top
100 DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
ści salezjańskiej w tym mieście. Dnia 31 pozostaje nadal w Mérida,
aby z młodzieżą i Rodziną Salezjańską wziąć udział w uroczystości
Księdza Bosko i przewodniczyć złożeniu Przyrzeczeń przez nowych
Salezjanów Współpracowników.
1 lutego ks. José Miguel udaje się do Sewilli, aby rozpocząć w tej
Inspektorii Wizytację Nadzwyczajną, którą przeprowadzi w imieniu
Księdza Generała. Wizytacja będzie trwała do końca maja, pomimo
kilku przerw z powodu spotkań animacji w Regionie i innych obo-
wiązków Radcy Regionalnego.
W dniach 6-12 lutego udaje się do Meksyku, aby wygłosić Rekolekcje
dla dyrektorów z dwóch Inspektorii (MEG e MEM) w Guadalajara.
Po powrocie do Meksyku podejmuje na nowo Wizytację nadzwyczaj-
ną w Sewilli.
Dnia 23 lutego Radca uczestniczy w rozdaniu nagród w „Colegio
Mayor San Juan Bosco” w Sewilli, podczas uroczystego otwarcia
roku akademicko uniwersyteckiego.
W marcu, w dniach 2-4 lutego, przewodniczy w Barcelonie zebraniu
Konferencji Iberyjskiej i dorocznemu spotkaniu Regionu Europy Za-
chodniej, w którym uczestniczą Inspektorzy i Delegaci z poszczegól-
nych Inspektorii.
W dniach 5-6 marca bierze udział w spotkaniu inspektorialnym
Bractw („hermandades y cofradías”) z Andalucia w mieście La Línea
de La Concepción (Cadice), a 27 marca w spotkaniu „Hogares Don
Bosco” w Pozoblanco (Córdoba).
W kwietniu, 2 kwietnia, Radca Regionalny uczestniczy w Radzie Re-
gionalnej Byłych Wychowanków w Málaga. 9 kwietnia bierze udział w
dorocznym spotkaniu nauczycieli kształcenia zawodowego i wygłasza
konferencję na temat: „Ksiądz Bosko a kształcenie zawodowe: wyzwa-
nia i perspektywy charyzmatyczne dla odnowienia działalności”.
W dniach 16-17 kwietnia ks. José Miguel Núñez w Madrycie - Cara-
banchel przewodniczy spotkaniu Rad inspektorialnych z Hiszpanii na
temat procesu Restrukturyzacji obecności salezjańskiej w Hiszpanii.
Następnie przewodniczy innym dwom spotkaniom z Inspektorami

11 Pages 101-110

▲back to top

11.1 Page 101

▲back to top
DZIAŁALNOŚĆ RADY GENERALNEJ 101
dotyczącymi kontynuowania wyżej wspomnianego procesu, co ma
miejsce również w Madrycie, w dniach 9 maja i 20 czerwca.
Jeszcze w kwietniu, w dniach 21-24 kwietnia, Radca Regionalny bie-
rze udział w Wielkanocnych spotkaniach młodzieżowych, które od-
były się w: Sanlúcar La Mayor (Sewilla), San José del Valle (Cadice)
i Antequera (Málaga).
W miesiącu maju, 8 maja, przewodniczy Zebraniu inspektorialnemu
Stowarzyszenia Maryi Wspomożycielki w Triana (Sewilla). 14 maja
uczestniczy w święceniach diakonatu sześciu współbraci z AFO (3),
ATE (2) i SSE (1), studentów z Sewilla i w święceniach prezbiteratu
współbrata z SSE w Bazylice Maryi Wspomożycielki.
15 maja udaje się na Wyspy Kanaryjskie w celu przeprowadzenia Wi-
zytacji nadzwyczajnej w trzech domach salezjańskich tam obecnych,
a następnie przewodniczy nowennie do Maryi Wspomożycielki na
Wyspach Gran Canarias i Tenerife.
28 maja Inspektoria obchodzi swoje święto, któremu to Radca Re-
gionalny przewodniczy w Domu Salezjańskim w Triana (Sewilla),
obchodzącym 75. rocznicę swojego istnienia. Jest to także dzień
wdzięczności, podczas którego zostaje zakończona Wizytacja nad-
zwyczajna w Inspektorii, przeprowadzona w imieniu Księdza Gene-
rała, która trwała cztery miesiące.
W czasie Wizytacji Radca Regionalny spotkał się również z Bisku-
pami z Diecezji Huelva, Jerez, Cadice, Mérida-Badajoz, Córdoba,
Tenerife, Gran Canaria i Sewilla.
31 maja powraca do Rzymu, aby wziąć udział w letniej sesji plenar-
nej Rady Generalnej.
Radca Regionu Włochy i Bliski Wschód
Radca Regionalny Włoch i Bliskiego Wschodu, ks. Pier Fausto Fri-
soli, po zakończeniu sesji zimowej Rady Generalnej, uczestniczył
w dniu 29 stycznia w obchodach 75. rocznicy Założenia Dzieła Sale-
zjańskiego w Taranto.

11.2 Page 102

▲back to top
102 DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
Następnie, 30 stycznia, podjął ponownie Wizytację Nadzwyczajną
w Okręgu „Sacro Cuore” Środkowych Włoch (którą rozpoczął we
wrześniu 2010), wizytując kolejno wspólnoty w Genui – Sampierda-
rena (tam obchodził Uroczystość św. Jana Bosko), Vallecrosia, Alas-
sio, Genua - Quarto, Varazze, La Spezia, Loreto, Ankona, Macerata,
Civitanova Alta, Civitanova Marche, Porto Recanati, Vasto, L’Aquila,
Sulmona, Ortona, Rzym - Don Bosco, Rzym - Speranza, Rzym - Be-
ato Filippo Rinaldi, Rzym - San Tarcisio, Rzym - Testaccio, Latina,
Frascati, Genzano, Arezzo, Rzym Borgo - Don Bosco, Rzym - Gerini,
Rzym - Sacro Cuore, Rzym - Pio XI.
18 lutego uczestniczył w krajowej Radzie Zarządu CNOS Szkoła.
W dniach 14 marca i w dniach 26-27 maja przewodniczył Radzie
inspektorialnej Okręgu. 28 maja zakończył Wizytację nadzwyczajną,
przewodnicząc spotkaniu Dyrektorów i członków Rady inspektorial-
nej w Genzano.
Zaplanowana podróż do Syrii z Inspektorami Regionu, będąca w pro-
gramie od 1 do 8 maja, została odwołana z powodu pogarszającej się
sytuacji politycznej w tym kraju.
Sekretarz Generalny
W celu realizacji wytycznych, wskazanych w programie sześciolet-
nim, Sekretarz Generalny w tym czasie, po uzgodnieniu z Księdzem
Generałem i Radcami Regionalnymi, przeprowadził spotkanie z Se-
kretarzami inspektorialnymi z Regionu Ameryki Środkowej, które od-
było się w domu rekolekcyjnym „Tabor” w Santa Eulalia, Chosica,
w Limie, w dniach 2-6 maja 2011 r.
Jak zostało powiedziane w liście zaproszenia, spotkanie miało cha-
rakter dokształcania i wzajemnej wymiany doświadczenia. Zagadnie-
nia, które znalazły się w programie obrad dnia dotyczyły tych spraw,
które odnoszą się do pracy Sekretarza i Sekretariatu inspektorialnego,
z szczególnym uwzględnieniem dokumentacji, statystyk, aspektów
prawnych, archiwów i bibliotek. Należy podkreślić aktywny udział
Sekretarzy i braterskość spotkania, co pozwoliło także na obopólne
zapoznanie się z różnymi problemami.

11.3 Page 103

▲back to top
DZIAŁALNOŚĆ RADY GENERALNEJ 103
Po spotkaniu w Chosica, Sekretarz, dzięki uprzejmości Inspektora
i innych współbraci, mógł odwiedzić niektóre domy w Inspektorii, po-
dziwiając bogatą różnorodność placówek i działalności współbraci.
Szczególne podziękowanie za salezjańską gościnność zostaje skiero-
wane pod adresem wspólnoty z Domu inspektorialnego z Limy - San
José, który zapewnił Sekretarzom braterską gościnność.

11.4 Page 104

▲back to top
104 DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
5. DOKUMENTY I WIADOMOŚCI
5.1. Nasze zawierzenie Maryi
Poniżej zostaje przytoczony tekst Wystąpienia Przełożonego General-
nego, ks. Pascuala Cháveza Villanueva, na zakończenie VI Między-
narodowego Kongresu Maryi Wspomożycielki, który odbył się w Czę-
stochowie w dniach od 3 do 6 sierpnia 2011, doniosłego wydarzenia
dla całej Rodziny Salezjańskiej.
1. Maryja pielgrzymem wiary
Pragnę rozpocząć tę maryjną refleksję proponując kilka fragmentów
encykliki „Redemptoris Mater” („Matka Odkupiciela”), w której
bł. Jan Paweł II przedstawiał Ją jako pielgrzyma wiary.
Od Zwiastowania zaczyna się dla Maryi „przygoda wiary”; cała Jej
egzystencja została przemieniona zaproszeniem Boga do współpra-
cy w Jego planie zbawienia wszystkich ludzi przez Syna, poczętego
w Jej dziewiczym łonie, Jezusa. Maryja „odpowiedziała więc całym
swoim ludzkim, niewieścim «ja»” (Redemptoris Mater, 13). Ewange-
lia podkreśla wzrastanie Maryi w coraz głębszym rozumieniu zbaw-
czego planu Boga; wielokrotnie mówi się również, że nie pojęła od
razu, co się dzieje (por. Łk 2,19) lub co zostało powiedziane (por.
Łk 2,33.51). Stąd zachowywała wszystkie te sprawy w swoim sercu,
rozważając je. Nie można wzrastać w wierze bez tej postawy ducho-
wego pogłębienia, której Maryja jest najpiękniejszym przykładem.
Możemy nawet powiedzieć, że tym, który najbardziej pomógł Maryi
wzrastać w wierze był jej Syn Jezus, który zaprosił ją do przemierzenia
drogi wiodącej od czysto fizycznego macierzyństwa do pełni tego, co
jest już obecne w samym punkcie wyjścia: macierzyństwa wiary.
W tej perspektywie można kontemplować w tekstach ewangelicz-
nych etapy, w których sukcesywnie ukazuje się Matka Jezusa. Bło-
gosławiony Jan Pawła II wskazuje na elementy tego procesu. Jeśli
chodzi o pierwszy z tych tekstów ewangelicznych, odnalezienie dwu-
nastoletniego Jezusa w świątyni, Papież pisze: „nawet Ta, której naj-
pełniej została objawiona tajemnica Jego Boskiego synostwa, Matka,

11.5 Page 105

▲back to top
DOKUMENTY I WIADOMOŚCI 105
z tajemnicą tą obcowała tylko przez wiarę. Znajdując się przy boku
Syna, pod dachem jednego domu, «utrzymując wiernie swe zjedno-
czenie z Synem (...) szła naprzód w pielgrzymce wiary» (...). I tak
było również w ciągu publicznego życia Chrystusa (...), stąd, z dnia
na dzień, wypełniało się na Maryi błogosławieństwo wypowiedziane
przez Elżbietę przy nawiedzeniu” (Redemptoris Mater, 17).
Odnośnie do Wesela w Kanie (J 2,1-11), Jan Paweł II podkreśla:
„w wydarzeniu tym zarysowuje się już dość wyraźnie nowy wymiar,
nowe znaczenie macierzyństwa Maryi. (...) Jezus nade wszystko
przeciwstawiał macierzyństwo, wynikające z samego faktu zrodze-
nia, temu, czym to „macierzyństwo” (podobnie jak „braterstwo”) ma
być w wymiarze królestwa Bożego” (Redemptoris Mater, 21).
W tym samym znaczeniu należy rozumieć fragmenty, w których
wydawałoby się, że Jezus lekceważy swoją matkę, natomiast mają
one za zadanie ukazanie owego procesu wiary. W Ewangelii Łuka-
sza 8,19-21, kiedy powiadamiają Jezusa: „Twoja Matka i bracia stoją
na dworze i chcą się widzieć z Tobą”, odpowiedział: „Moją matką
i moimi braćmi są ci, którzy słuchają Słowa Bożego i wypełniają je”.
Jan Paweł II komentuje: „Czy przez to odsuwa się od tej, która była
Jego Rodzicielką, Jego rodzoną Matką? (...) należy jednak pokreślić,
że to nowe i odmienne macierzyństwo, o jakim mówi Jezus swoim
uczniom, w sposób najszczególniejszy odnosi się właśnie do Niej.
Czyż Maryja nie jest pierwszą z «tych, którzy słuchają słowa Bożego
i wypełniają je»?” (Redemptoris Mater, 20).
Podobnie w przypadku kobiety z ludu, która wykrzykuje pochwałę
pod Jego adresem: „Błogosławione łono, które Cię nosiło i piersi,
które ssałeś!” Jezus odpowiada: „Błogosławieni, którzy słuchają sło-
wa Bożego i zachowują je!” (Łk 11,27). W encyklice Papież objaśnia:
„Na to błogosławieństwo, jakie nieznana kobieta wypowiedziała pod
adresem jego Matki i Rodzicielki, Jezus odpowiada w sposób zna-
mienny… chce odwrócić uwagę od macierzyństwa, o ile oznacza ono
tylko więź ciała, aby skierować ją w stronę tych tajemniczych więzi
ducha, jakie powstają przez słuchanie słowa Bożego i zachowywanie
go” (Redemptoris Mater, 20).
Lecz przede wszystkim w scenie ukrzyżowania, jak to relacjonuje
św. Jan (J 19,25-27), gdzie Jezus włącza swoją Matkę Maryję w swoje

11.6 Page 106

▲back to top
106 DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
radykalne uniżenie („kenoza”). Pozbawiając się całkowicie swojego
fizycznego macierzyństwa względem Jezusa, Maryja staje się Matką
Mistycznego Ciała Chrystusa, Kościoła, albowiem każdy chrześcija-
nin, jako „umiłowany uczeń” Pana jest „synem Maryi” (Orygenes) .
Kulminacyjny punkt tego mesjańskiego macierzyństwa wiary i dla
wiary znajdujemy w ostatnim fragmencie Biblii, który mówi o Ma-
ryi: w księdze Dziejów Apostolskich, gdzie mowa o zgromadzonych
w Wieczerniku Apostołów, oczekujących na Ducha Świętego, czy-
tamy: „Wszyscy oni trwali jednomyślnie na modlitwie razem z nie-
wiastami, Maryją, Matką Jezusa, i braćmi Jego” (Dz 1,14). Maryja
jest obecna w początkach Kościoła, podobnie jak była przy Wcie-
leniu Syna Bożego, w sposób bardzo szczególny, niepowtarzalny.
„W ekonomii łaski… zachodzi szczególna odpowiedniość pomiędzy
momentem Wcielenia Słowa a momentem narodzin Kościoła. Osobą,
która łączy te dwa momenty, jest Maryja: Maryja w Nazarecie i Ma-
ryja w Wieczerniku Zielonych Świąt. W obu wypadkach Jej obecność
w sposób dyskretny, a równocześnie wymowny ukazuje drogę „naro-
dzin z Ducha”. W ten sposób Maryja, obecna w tajemnicy Chrystusa
jako Matka, staje się z woli Syna i za sprawą Ducha Świętego obecna
w tajemnicy Kościoła” (Redemptoris Mater, 24).
2. Maryja w życiu salezjańskim
Specyficzny sposób salezjańskiej interpretacji Ewangelii wzywa nas
do dojrzałości i wzmocnienia się także w nabożeństwie do Maryi,
według przykładu i nauczania księdza Bosko, jako sposobu przeży-
wania i szerzenia synowskiej miłość do Dziewicy.
Charyzmat salezjański jest przede wszystkim owocem inicjatywy
Bożej: „aby współdziałać w zbawianiu młodzieży... Duch Święty,
przy matczynym udziale Maryi, powołał św. Jana Bosko” (Konst. 1).
Akcent logicznie zostaje położony na Boga, naszego Pana, który po-
siada plan zbawienia młodzieży – i w kluczu trynitarnym – na Ducha
Świętego, który działa tutaj jako siła, która urzeczywistnia zbawienie
Boga w historii, powołując współpracowników Boga. Język nato-
miast przywołuje opis Zwiastowania, w którym Duch Święty został
dany Maryi, aby „to, co niemożliwe, stało się możliwe”: Wcielenie
Syna Bożego.

11.7 Page 107

▲back to top
DOKUMENTY I WIADOMOŚCI 107
Chce się tutaj podkreślić charyzmatyczny charakter Rodziny Sale-
zjańskiej, która powstała z planu i inicjatywy Bożej, a nie pomysłu
i zamiaru człowieka, nawet przy całej wrażliwości księdza Bosko,
aby pomagać młodzieży. Co więcej, ta wrażliwość powinna być po-
strzegana jako dar Ducha Świętego, który wzbudził księdza Bosko,
ukształtował w nim „serce ojca i nauczyciela, zdolne do całkowitego
poświęcenia się” (Konst. 1), i prowadził go w tworzeniu tego ducho-
wego apostolskiego ruchu, jakim jest Rodzina Salezjańska.
Najbardziej interesującym aspektem tego działania Ducha Świę-
tego, jest to, że ksiądz Bosko doświadczył go przez macierzyńskie
pośrednictwo Maryi. To tak, jakby Maryja była dla księdza Bosko
wcieleniem Ducha Świętego: Ona została mu dana jako „Mistrzyni,
pod której kierownictwem uczył się jak zdobywać mądrość” (MB I,
s. 27). I odwrotnie, Maria nauczy go otwarcia się na działanie Ducha
Świętego, oddania się pod Jego kierownictwo, aż po przemianę „by-
cia w pełni mężem Bożym, ubogaconym darami Ducha Świętego”
(Konst. 21). W ten oto sposób oraz „żyjąc tak, jakby widział Nie-
widzialnego” (Hbr 11,27), ksiądz Bosko poświęcił całe swoje życie
służbie młodzieży i przekazał swój charyzmat w służbie Kościołowi,
najpierw poprzez Zgromadzenie Salezjańskie, a następnie za pośred-
nictwem całej Rodziny Salezjańskiej.
Z tej czynnej obecności Ducha Świętego i działania Maryi jako Matki
i Wspomożycielki czerpiemy siły do bycia wiernymi i znajdujemy
oparcie dla naszej nadziei (por. Konst. 1). W żaden sposób nie chodzi
tutaj o jakikolwiek rodzaj personalizacji Ducha Świętego w osobie
Maryi; chodzi natomiast o nierozerwalną jedność, dzięki której Duch
Święty działa jako energia przemieniająca osobę od wewnątrz, i jako
siła, która wyzwala aktywność zdolną zmienić bieg historii. W taki
sposób Maryja działa jako „Matka i Mistrzyni”, jako wzór i przewod-
niczka, która wychowuje nas w wierze, i uczy nas, jak być dziećmi
Boga, tak jak to czyniła ze swoim Synem. Dzisiaj, tak jak kiedyś;
z nami, jak z księdzem. Bosko – „Duch Święty wzbudza przez ma-
cierzyńskie pośrednictwo Maryi” misjonarzy młodzieży, apostołów
poświęcających się dla jej zbawienia.

11.8 Page 108

▲back to top
108 DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
2.1. Obecność Maryi w Rodzinie Salezjańskiej
Obecność Maryi jest zasadniczym elementem tożsamości Rodziny Sa-
lezjańskiej, a w konsekwencji – powołania każdego salezjanina. Poboż-
ność maryjna jest czymś istotnym w naszym życiu, tak jak była w życiu
księdza Bosko i w momencie zakładania Zgromadzenia Salezjańskiego
oraz dla pierwszych grup Rodziny Salezjańskiej.
W życiu księdza Bosko działanie Marii określone jest przez trzy cza-
sowniki: „wskazywać”, „prowadzić” i „wspierać”. Najświętsza Maryja
wskazała mu na pole pracy wśród młodzieży, prowadziła we wszystkich
przedsięwzięciach i wspierała go w założeniu Towarzystwa Salezjań-
skiego i pierwszych grup Rodziny Salezjańskiej. Ta obecność Maryi
jest realna i możliwa dzięki Wniebowzięciu Maryi, która nadal działa
z matczyną wrażliwością w historii ludzkości, podobnie jak na weselu
w Kanie Gailejskiej. Dla członków Rodziny Salezjańskiej to zatroska-
nie Maryi o młodą parę, której uroczystość nagle została przerwana, jest
widoczne w „śnie z dziewiątego roku życia” Janka Bosko, kiedy Maryja
wskazuje mu młodzież ubogą, opuszczoną i narażoną na niebezpieczeń-
stwo, jako na szczególne pole działalności, i przekazuje dar pedagogii
dobroci jako metodę duszpasterską.
Podobnie jak umiłowanemu uczniowi u stóp krzyża, Maryja została dana
księdzu Bosko jako Matka i Mistrzyni, aby odkryć ową duchowość, ów
program wychowawczy i ów system pedagogiczny, który jest Systemem
Prewencyjnym, zakorzenionym w miłości Boga, który chroni przed ne-
gatywnymi doświadczeniami, jakie mogą mieć poważny wpływ na życie
młodzieży, i wyzwala najlepsze energie obecne w sercu każdego młode-
go człowieka.
Dla każdego salezjanina Maryja musi być prawdziwą Matką i Nauczy-
cielką, która prowadzi go, poucza, powoli pomaga mu nabywać te po-
stawy, dzięki którym możliwa jest praca wychowawczo-duszpasterska
wśród młodzieży. Oddanie się Maryi może wyrażać się poprzez praktyki
religijne, ale przede wszystkim jest to doświadczenie życia, czym było
dla księdza Bosko.
Wraz z księdzem Bosko wierzymy, że Maryja jest obecna wśród nas
i kontynuuje swoją „misję Matki Kościoła i Wspomożycielki chrze-
ścijan” (MB XVII, s. 258). Warto zauważyć, że ksiądz Bosko z wiel-

11.9 Page 109

▲back to top
DOKUMENTY I WIADOMOŚCI 109
ką umiejętnością łączył tytuł „Wspomożycielka Chrześcijan” z tytułem
„Matka Kościoła”. Gdy chodzi o to genialne wyczucie księdza Bosko
– warto zauważyć, że dopiero na zakończenie Soboru Watykańskiego II
papież Paweł VI w przemówieniu końcowym oficjalnie ogłosił Maryję
„Matką Kościoła” – ważne jest, abyśmy nigdy nie rozdzielali tych dwóch
tytułów. Jako uczniowie Jezusa jesteśmy Kościołem, który ma Mary-
ję za Matkę, a jako chrześcijanie liczymy na opiekę Maryi i jesteśmy
powołani, aby być „pomocnikami/wspomożycielami” młodych ludzi
w zapobieganiu i zwalczaniu wszelkiego zła, które im zagraża pod
względem fizycznym, gospodarczym i społecznym, aż po wymiar mo-
ralny i duchowy.
Ponownie zostają tutaj podkreślone aspekty „macierzyństwa”, w znacze-
niu bezwarunkowego otwarcia się na najbardziej potrzebujących i do-
broci, jako zasadniczej postawy w kontaktach z młodymi; są to aspekty,
które mieszczą się w tym podwójnym tytule, którym każdy salezjanin
wzywa Maryję.
W takiej perspektywie zawierzamy się Maryi „pokornej Służebnicy,
w której Pan dokonał wielkich rzeczy, abyśmy byli dla młodzieży świad-
kami niewyczerpanej miłości Jej Syna” (Konst. 8). Nasze „totus Tuus”
zobowiązuje nas do życia duchem Maryi, duchem „Magnificat”, aby żyć
naszym posłannictwem duszpasterskim i wychowawczym.
Zawierzenie jest gestem synowskim: oddać się Maryi, jak to czyni dziec-
ko w ramionach matki, ale ze świadomością zawierzenia się owej osobie
i ofiarowania się jej, aby wyrazić całkowite poświęcenie i przynależność.
W ten sposób na nasze nabożeństwo do Maryi składają się oddanie, za-
ufanie, przynależność, dyspozycyjność. Treść pieśni „Magnificat” jest
zaproszeniem do zebrania razem całej burzliwej historii ludzkości, która
zaczęła się odnawiać w Maryi, nowej Ewie, i przez Nią. Stąd wypły-
wa posłannictwo każdego salezjanina, które nie polega na wykonywa-
niu rzeczy, nawet najbardziej znaczących, ale na byciu „wśród młodych
świadkiem nieskończonej miłości Ojca, objawionej w Jezusie”.
Do tego miejsca starałem się ukazać, kim jest Maryja w Kościele
i w naszej Rodzinie, i określić pewien program, czyniąc go życiowym
doświadczeniem, tak, aby nasza miłość przemieniła się w łagodność,
naśladowanie i zaangażowanie, czyniąc widoczną, wiarygodną i sku-
teczną miłość Bożą dla dobra młodzieży.

11.10 Page 110

▲back to top
110 DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
2.2. Maryja w naszym życiu i modlitwach
Nasza pobożność maryjna wynika z faktu, iż „Maryja, Matka Boga,
zajmuje wyjątkowe miejsce w historii zbawienia” (Konst. 92). Od-
dawanie Jej czci nie jest związane z emocjonalnością i sentymenta-
lizmem, lecz jest wyrazem wiary. Nasza miłość do Niej wyraża się
przede wszystkim w uznaniu, iż jest Matką naszego Zbawiciela i ze
względu na posłannictwo, jakie powierzył Jej sam Bóg, dla dobra Ko-
ścioła i całej ludzkości. Mamy tutaj odniesienie do mariologii Łukasza
i Jana, którzy ukazują Maryję jako pierwszą wierzącą, jako przykład
ucznia i jako formatorkę chrześcijan. Znajdujemy tu także odniesie-
nie do mariologii księdza Bosko, który czcił Ją jako Niepokalaną
i Wspomożycielkę.
Jako chrześcijanie odkrywamy cztery zasadnicze cechy, jakie cha-
rakteryzują naszą pobożność do Maryi, do których pielęgnowania
i naśladowania jesteśmy wezwani:
1) Jej życie wiarą – jako zdolność otworzenia się i przyjęcia woli
Bożej, wyraźnie potwierdzona w Ewangeliach, zwłaszcza w scenie
Zwiastowania;
2) Jej troska o ubogich, tych, którzy właśnie z powodu swojego ubó-
stwa lub marginalizacji, najbardziej potrzebują doświadczyć, że Bóg
ich kocha, tak jak uczyniła Ona, odwiedzając swoją kuzynkę czy też
okazując swoją wrażliwość w Kanie Gailejskiej;
3) Jej wierność w chwilach próby, która zarazem jest ukazaniem, że
zbawienie znajduje się w krzyżu i uczestnictwie w cierpieniu, które
Maryja przyjęła i przeżywała stojąc u stóp krzyża;
4) Jej radość z wielkich dzieł dokonanych przez Ojca – po doświad-
czeniu wierności Boga co do wypełnienia obietnic i wspaniałych rze-
czy, które zdziałał w nas, i przez nas, w młodzieży; także my wtedy
możemy włączyć się śpiew w pieśni „Magnificat” Maryi.
Poza tym jako salezjanie uznajemy także Jej działanie jako „Mi-
strzyni” księdza Bosko, któremu wskazała posłannictwo salezjańskie
i duchowość apostolską, która prowadzi do wspaniałego połączenia
pasji dla Boga (który nas wzywa i konsekruje dla Siebie) z pasją dla
Królestwa (człowiek, młodzież), do czego zostaliśmy posłani i czemu
poświęcamy swoje życie.

12 Pages 111-120

▲back to top

12.1 Page 111

▲back to top
DOKUMENTY I WIADOMOŚCI 111
Także podwójne wezwanie Niepokalana i Wspomożycielka nie jest
obojętne dla księdza Bosko. Nie są to dwa tytuły, które można uży-
wać zamiennie, jak jakieś etykietki. Maryja Niepokalana i Maryja
Wspomożycielka pozostają w ścisłym związku z posłannictwem sa-
lezjańskim, jego odbiorcami i systemem wychowawczym.
Jako Niepokalana, Maryja reprezentuje pedagogikę Bożą, dynamizm
miłości, która ma ogromną moc otwierania serc mężczyzn i kobiet,
a zatem młodzieży; która „sprawia, że czują się kochani” – powie-
działby ksiądz Bosko – i która prowadzi ich do „umiejętności do-
strzegania miłości w tym, co im się z natury mało podoba, jak za-
chowanie dyscypliny, sumienna nauka, umartwianie samych siebie,
i czynienia tych rzeczy z miłością” (MB XVII, s. 110).
Mamy tutaj do czynienia z pedagogicznym przełożeniem tego, co
stwierdza św. Jan: „W tym przejawia się miłość, że nie my umiło-
waliśmy Boga, ale że On sam nas umiłował i posłał Syna swojego”
(1 J 4,10). Oznacza to, że przeżyte i uświadomione doświadczenie
miłości rodzi w osobie ludzkiej pragnienie odpowiedzi, które angażu-
je najlepsze jej zasoby, te które płyną z serca. Nic dziwnego, że ksiądz
Bosko skoncentrował swoją pedagogię na miłości i dobroci. To do-
prowadziło go do Systemu Prewencyjnego, który kładzie nacisk na
konieczność wyjścia naprzeciw młodym, stawiając zawsze pierwszy
krok i uprzywilewując najuboższych. Maryja Niepokalana stanowi
więc dla księdza Bosko ucieleśnienie uprzedzającej miłości Boga,
zwłaszcza względem młodzieży ubogiej, opuszczonej i zagrożonej.
Jako Wspomożycielka, Maryja w sposób dobitny ukazuje obro-
nę najbardziej potrzebujących w ich sytuacji opuszczenia, z mat-
czyną troską bierze za rękę, prowadzi, uczy i kształtuje. Niewąt-
pliwie tytuł Wspomożycielki w czasach księdza Bosko miał inny
oddźwiek niż dzisiaj. Jakkolwiek, na pewno głównymi ofiarami
współczesnego modelu społecznego, neoliberalnego i zsekulary-
zowanego są młodzi; a to dlatego, że albo są pozbawieni tego, co
koniecznie, widzą zagrożenie dla swojego prawidłowego rozwo-
ju i ulegają pokusie poszukiwania form życia, które nie sprzy-
jają jego pełni, albo też, zamykając się w sobie i komforcie, tra-
cą sens życia, zdolność do poświęcenia się, bezinteresowności
i służby, i układają sobie życie umieszczając Boga, który stanowi źró-
dło życia, na jego marginesie.

12.2 Page 112

▲back to top
112 DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
Odbiory naszego posłannictwa, młodzież biedna, opuszczona i zagro-
żona (MB XIV, s. 662) są uzasadnieniem naszej pobożności do Maryi
Wspomożycielki. Są to osoby, które nie mają innej pomocy, z wyjąt-
kiem tej, która pochodzi od Boga, który jest dumny z bycia ich obrońcą.
3. Jako zakończenie i… punkt wyjścia
Dzisiejsze wyzwania, związane są z dawaniem świadectwa i głosze-
nia Jezusa Chrystusa, różnią się od tych, które napotykali uczniowie
Jezusa. W stawianiu im czoła i osiągnięciu sukcesu nie jesteśmy sami
ani bezbronni. Dzisiaj, tak jak wtedy, mamy wzór i matkę, która wy-
chowuje nas w wierze i uczy nas, jak być wierzącymi: Maryję.
Jeżeli Ojciec posyłając Syna na świat powierzył Go Maryi, jako
Matce i Nauczycielce, Ona pomoże nam zająć odpowiednie posta-
wy, jakie sama zajmowała i dzięki którym była w stanie wzbudzić
w Jezusie: nieustanne poszukiwanie woli Bożej i pełne jej przyjęcie
w naszym życiu, prowadzące nas do bycia darem, podobnie jak Ona,
w konkretnej i pokornej posłudze na rzecz młodzieży, będącej wyra-
zem naszej miłości do Jezusa.
Jeśli Ojciec wybrał Maryję, pokorną dziewczynę z Nazaretu, aby
współpracowała z Nim dla zbawienia ludzi, stając się Matką Jego
Syna, Jezusa Chrystusa, i udzielił Jej pełni łaski, na którą Ona dobro-
wolnie odpowiedziała, w posłuszeństwie wiary i z całkowitym odda-
niem, to również nam będzie Ona pomagała przyjąć Boga do naszego
życia, tak, abyśmy prowadzeni przez Ducha Świętego, mogli kroczyć
ku dojrzałości naszej wiary i zasłużyć na szczęście wieczne z Bo-
giem: „Błogosławieni, którzy słuchają słowa Bożego i zachowują je”.
Aby trud i czas przygotowania Kongresu oraz nasze w nim uczestnic-
two przyniosło owoc, trzeba zapytać: w jaki sposób skonkretyzować
i przeżywać nasze zawierzenie Maryi?
• Szczególną uwagę należy zwrócić na obecną sytuację rodziny, któ-
ra jest pierwszym podmiotem wychowania i pierwszym miejscem
ewangelizacji. Cały Kościół uświadomił sobie poważne trudności,
w jakich rodzina się znajduje i podkreśla potrzebę zapewnienia spe-
cjalnej pomocy w jej kształtowaniu, rozwoju i wsparciu w jej od-
powiedzialnych zadaniach wychowawczych. Salezjański charyzmat
w animowaniu rodziny powraca do swoich korzeni, a rodzina, po-

12.3 Page 113

▲back to top
DOKUMENTY I WIADOMOŚCI 113
przez spotkanie z duchem księdza Bosko, wzrasta w dynamizmie
i ewangelicznej radości. My także jesteśmy wezwani, aby sprawić,
by duszpasterstwo młodzieżowe było coraz bardziej otwarte na
duszpasterstwo rodzinne. Obecność rodzin i młodych małżeństw,
którzy pod kierownictwem Maryi, współuczestniczą w procesie for-
macyjnym wymiany myśli i modlitwy, jest opatrznościowym darem
Maryi Wspomożycielki, która obejmuje opieką nowe pokolenia.
• Mając w perspektywie obchody dwusetnej rocznicy urodzin naszego
Ojca Księdza Bosko (16 sierpnia 2015 r.), proszę, aby Stowarzysze-
nie Maryi Wspomożycielki zaoferowało wszystkim grupom Rodziny
Salezjańskiej pewne pomysły, wskazówki i doświadczenia apostol-
skie z młodzieżą w celu ukazania maryjnego wymiaru historii,
pedagogiki i duchowości księdza Bosko.
• Pragnę zachęcić do realizacji kierownictwa i animacji grup Ro-
dziny Salezjańskiej, zwłaszcza na szczeblu lokalnym, w duchu ma-
ryjnej służby, komunii i uważnej wrażliwości apostolskiej, szczegól-
nie wobec najbardziej potrzebujących.
• Na koniec, pragnę ogłosić, że VII Międzynarodowy Kongres Ma-
ryi Wspomożycielki odbędzie się w Turynie i na Colle Don Bosco
w ramach dwusetnej rocznicy urodzin Księdza Bosko w 2015
roku. Niech to wydarzenie Rodziny Salezjańskiej będzie skoncen-
trowane szczególnie na rodzinie jako miejscu profetycznym pod
względem zaangażowania w nową ewangelizację i aktualizację sys-
temu prewencyjnego w obliczu zagrożeń wychowawczych naszych
czasów.
Pragnę zakończyć moje wystąpienie błogosławieństwem Bożym,
wzywając pomocy i wstawiennictwa Wspomożycielki nad wami
wszystkimi i całą Rodziną Salezjańską.
Ksiądz Pascual Chávez V.
Przełożony Generalny

12.4 Page 114

▲back to top
114 DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
5.2. Publikacje z okazji obchodów 150. rocznicy Zjednoczenia Włoch
Poniżej przytaczamy informacje dostarczone przez odpowie-
dzialnych za Salezjański Instytut Historyczny, przybliżające niektó-
re znaczące inicjatywy, podjęte – w formie publikacji czy różnych
wydarzeń – z okazji obchodów 150. rocznicy Zjednoczenia Włoch,
aby uwydatnić działalność zrealizowaną przez Salezjanów i Córki
Maryi Wspomożycielki w tym okresie; chodzi tu o różnego typu dzie-
ła, przede wszystkim dotyczące wychowania, jakie pojawiły się na
przestrzeni stu pięćdziesięciu lat ich obecności we Włoszech (należy
zauważyć, że założenie Zgromadzenia Salezjańskiego miało miejsce
dwa lata przed proklamowaniem Zjednoczenia Włoch).
Z okazji 150. rocznicy zjednoczenia Włoch (1861 - 17 mar-
ca - 2011), podjęto rozległe studium, które znalazło swój wyraz
w publikacjach książkowych i czasopismach, przybliżając salezjań-
ską działalność na całym terenie kraju we wspomnianym okresie.
W sposób szczególny poleca się do każdej biblioteki następujące
pozycje: Salesiani di Don Bosco in Italia. 150 anni di educazione
in Italia (Roma, LAS 2011), a cura di Francesco Motto; Le Figlie
di Maria Ausiliatrice in Italia (1872-2010). Donne nell’educazione,
a cura di Grazia Loparco - Maria Teresa Spiga (Roma, LAS 2011);
J. M. PRELLEZO, Scuole Professionali Salesiane. Momenti della
loro storia (1853-1953) (Roma, CNOS-FAP 2010); G. MANIERI,
Salesiani laici per il mondo del lavoro, Torino, LDC 2011 (popular-
nonaukowa). Także nr 56 (luglio-dicembre 2010 ) “Ricerche Storiche
Salesiane” w całości jest poświęcony 150. rocznicy Zjednoczenia
Włoch. Dwa wielkie seminaria naukowe: pierwsze, w dniu 14
kwietnia 2011 r., w „Sali Kolumnowej” Parlamentu Narodowego,
z udziałem ministra ds. młodzieży; drugie, które odbędzie się w dniu
26 października 2011 r., w Sali „Protomoteca” na Kapitolu (Ratusz
w Rzymie), gdzie miały miejsce pierwsze obchody cywilne ku czci
Księdza Bosko jako świętego, które odbyły się w następnym dniu po
Wielkanocy 1934 r., w obecności najwyższych władz państwowych
i kościelnych.
5.3. Nowi Inspektorzy
W porządku alfabetycznym przedstawiamy niektóre dane
Inspektorów, mianowanych przez Przełożonego Generalnego i jego
Radę, w trakcie sesji plenarnej czerwiec – lipiec 2011.

12.5 Page 115

▲back to top
DOKUMENTY I WIADOMOŚCI 115
1. CHAMBERS Gregory, Przełożony Inspektorii w AUSTRALII
Do kierowania Inspektorią AUSTRALII pw. „Maryi Wspomożycielki”
został mianowany ks. Gregory CHAMBERS. Zastępuje on ks. Francisa J.
Moloney.
Gregory Chambers, urodzony 13 października 1950 r. w Mentone
(Australia), złożył pierwszą profesję zakonną 31 stycznia 1969 r.
w nowicjacie w Lysterfield. Profesję wieczystą złołył 31 stycznia 1975 r.,
na kapłana został wyświęcony 10 czerwca 1978 r. w Bentleigh.
Po święceniach kapłańskich, w pierwszych latach sprawował po-
sługę wychowawczą i duszpasterską w domach w Chadstone i Sunbury.
W latach 1992 – 2005 był dyrektorem kolejno we wspólnotach w Glenorchy,
Chadstone i Ferntree Gully. Od 2005 r. aż do 2011 r. był Dyrektorem szko-
ły „Rupertswood College” w Sunbury.
Był radcą inspektorialnym od 1994 r., w 2009 r. został mianowany
Wikariuszem Inspektora, funkcję tą pełnił aż do chwili mianowania go na
Inspektora.
2. CIOLLI Claudio, Przełożony Wizytatorii na MADAGASKARZE
Ks. Claudio CIOLLI jest nowym Przełożonym Wizytatorii
MADAGASKARU pw. „Maryi Niepokalanej”. Następuje po ks. Erminio
De Santis.
Claudio Ciolli urodził się w Rzymie 16 stycznia 1968 r. i jest
salezjaninem od 8 września 1989 r., kiedy to złożył pierwszą profe-
sję w Rzymie na zakończenie okresu nowicjatu w Lanuvio. Pierwsze
kontakty z Madagaskarem miał już podczas swojej formacji począt-
kowej, spędzając trzy lata w domach salezjańskich w Ivato „Notre
Dame de Clairvaux” i w Ijely. 1 września 1996 r. złożył profesję wie-
czystą w Betafo (MDG). Powrócił do Rzymu na studia teologiczne
na Papieskim Uniwersytecie Salezjańskim. 10 października 1998 r.
w Rzymie został wyświęcony na kapłana.
Po powrocie na Madagaskar, od 1999 do 2004 pełnił posługę
wychowawczo-duszpasterską w domu w Fianarantsoa. Od 2004 do
2009 był dyrektorem domu „Notre Dame de Clairvaux” w Ivato. Od
2009 r. był dyrektorem siedziby Wizytatorii. Radca inspektorialny,
w 2005 r. pełnił obowiązki Delegata ds. Duszpasterstwa
Młodzieżowego w Wizytatorii, a od 2009 r. pełnił także funkcję
Delegata ds. Misji, Powołań i Salezjanów Współpracowników.

12.6 Page 116

▲back to top
116 DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
3. CRISTIANI Pasquale, Przełożony Inspektorii POŁUDNIOWYCH
WŁOCH
Przełożonym Inspektorii POŁUDNIOWYCH WŁOCH pw.
„Błogosławionego Michała Rua” Przełożony Generalny, ze swoją
Radą, mianował ks. Pasquale CRISTIANI. Zastępuje on ks. Pasquale
Martino.
Pasquale Cristiani urodził się 20 września 1951 r. w Andria,
w prowincji Bari (Włochy). Pierwszą profesję zakonną złożył 12
września 1969 r. w nowicjacie w Vico Equense. 24 września 1975
r. złożył profesję wieczystą, a po ukończeniu studiów teologicznych
w studentacie w Castellammare di Stabia został wyświęcony na
kapłana w Cerignola w dniu 1 lipca 1978 r.
Pierwsze lata swojego kapłaństwa poświęcił duszpasterstwu
wśród dzieci i młodzieży w Cerignola i Torre Annunziata, następnie
ks. Cristiani był proboszczem bazyliki mniejszej pw. św. Dominika
Savio w Lecce , a następnie dyrektorem tejże wspólnoty zakonnej.
Od 2000 do 2005 pełnił obowiązki Delegata ds. Duszpasterstwa
Młodzieżowego w Inspektorii Południowej. W chwili mianowania
go na Inspektora ks. Cristiani był dyrektorem Instytutu „Św. Jana
Bosko” w Taranto.
4. NGOY Jean-Claude, Przełożony Inspektorii w AFRYCE
ŚRODKOWEJ
Ks. Jean-Claude NGOY jest nowym Przełożonym Inspektorii
AFRYKI ŚRODKOWEJ pw. „Najświętszej Maryi Panny
Wniebowziętej” . Zastępuje on ks. Joachima Tshibangu.
Jean Claude Wa Kayumba, urodzony w Kabenga, Shaba (Rep.
Dem. Konga) w dniu 15 maja 1964 r., złożył pierwszą profesję
zakonną 24 sierpnia 1989 r. w nowicjacie w Kansebula. Przeszedł
zwyczajne „curriculum” formacji salezjańskiej; profesję wieczystą
złożył w dniu 9 lipca 1995 r. i został wyświęcony na kapłana
w Kipushi w dniu 12 lipca 1997 r.
Po święceniach przez dwa lata pracował w Kansebula, następnie
także przez dwa lata (1999-2001) przebywał w Rzymie-UPS, we
wspólnocie „Bł. Michała Rua”, w której był także Radcą. Po powrocie
do Inspektorii spędził trzy lata we wspólnocie w Lubumbashi-
Imara, a potem, w 2004 r., został mianowany Mistrzem nowicjuszy

12.7 Page 117

▲back to top
117
w Kansebula. W 2006 r. został dyrektorem domu inspektorialnego
w Lubunbashi, członkiem Rady inspektorialnej i powierzono mu
zadanie Delegata inspektorialnego ds. Formacji i ds. Rodziny
Salezjańskiej. Od 2007 r. był Wikariuszem inspektorialnym, pełniąc
również funkcję dyrektora wspólnoty formacyjnej w Kansebula.
5. ROLANDI Giovanni, Przełożony Inspektorii w AFRYCE
WSCHODNIEJ
Przełożonym Inspektorii AFRYKI WSCHODNIEJ pw. „Św.
Jana Bosko” Przełożony Generalny, wraz ze swoją Radą, mianował
ks. Giovanniego ROLANDI.
Ks. Giovanni Rolandi, urodzony w Turynie w dniu 29 września
1963 r., złożył pierwszą profesję zakonną w dniu 8 września 1983 r.,
na zakończenie nowicjatu odbytego w Pinerolo. Po ukończeniu
postnowicjatu wyjechał do Kenii, gdzie był na asystencji w Embu;
studia teologiczne w odbył w Nairobi. Profes wieczysty z dniem
9 września 1989 r., święcenia kapłańskie przyjął w dniu 13 kwietnia
1991 r. na Colle Don Bosco.
Po święceniach trzy lata spędził w domu formacyjnym w Rzymie
– San Tarcisio. Po powrocie do Inspektorii został skierowany do
Moshi, w Tanzanii, a potem, w 1995 r., został wysłany do Nairobi-
Utume, gdzie od 1999 do 2005 był dyrektorem. W 2005 r. przeszedł do
domu inspektorialnego, został Wikariuszem Inspektora i Delegatem
inspektorialnym ds. Formacji; funkcje te pełnił do chwili mianowania
go Inspektorem.

12.8 Page 118

▲back to top
118 DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
5.4 Zmarli współbracia (2 elenko 2011)
„Wiara w Chrystusa Zmartwychwstałego podtrzymuje naszą nadzieję
i zachowuje żywą więź ze współbraćmi, którzy spoczywają w poko-
ju Pańskim. Oni poświęcili swoje życie w Zgromadzeniu, a wielu
cierpiało, aż do męczeństwa dla miłości Bożej... Pamięć o nich po-
budza nas do ciągłego pełnienia z wiernością naszego posłannictwa”
(Konst. 94).
Tyt. Nazwisko i imię
Miejsce śmierci
Data
Wiek Insp.
L
ALFONSI Pietro
Wenecja-Mestre (Włochy) 18/06/2011 79 INE
P
AZEVEDO Geraldo da Costa
Belo Horizonte (Brazylia) 02/06/2011 84 BBH
L
BATTISTELLA Alessandro
Turyn
15/08/2011 83 ICP
L
BAZZACCO Giuseppe
Macerata (Włochy)
06/08/2011 71 ICC
P
BEJARANO Carlos
Bogotá (Kolumbia)
06/07/2011 77 COB
P
BERSANO Julio
São Paulo (Brazylia)
31/08/2011 80 BSP
L
BOCCHIOTTI Antonio
Rzym
08/07/2011 78 ICC
L
BONOMI Pietro (Rino)
Arese (Włochy)
18/08/2011 84 ILE
P
BUSI Domenico
Arese (Włochy)
01/06/2011 86 ILE
P
BZDOCK Karl - Heinz
Essen (Niemcy)
07/07/2011 76 GER
P
CAMPO GUZMÁN Pablo
Logroño (Hiszpania)
20/08/2011 90 SBI
P
CANTINI Juan Alberto Francisco Córdoba (Argentyna) 14/07/2011 83 ARN
Był Inspektorem przez 18 lat
P
CARDEÑOSO CAMINERO Antonio León (Hiszpania)
27/08/2011 88 SLE
P
CASATI C. Annunzio (Nunzio) Sesto San Giovanni (Włochy) 16/07/2011 61 ILE
L
CÉLÉRIER Roger
Toulon (Francja)
26/05/2011 87 FRB
P
CELLA Leonardo
Salerno (Włochy)
29/08/2011 79 IME
P
CHAKKRAMAKIL Joseph
Kochi, Kerala (Indie)
02/08/2011 67 INK
L
CHIOCCA Pietro
Mediolan (Włochy)
02/05/2011 69 ICC
P
CHO Andrew Seong Tae
Seoul (Korea Południowa) 20/04/2011 51 KOR
P
CINTRA Geraldo
São Paulo (Brazylia)
13/07/2011 88 BSP
P
COCCIO Aldo
Turyn
06/05/2011 88 ICP
P
DALLA VECCHIA Leone
Venezia-Mestre (Włochy) 26/04/2011 85 INE
P
DEDAPPER Marc
Leuven (Belgia)
31/05/2011 65 BEN
P
DELALANDE Gilles
Mikolongo, Libreville (Gabon) 23/04/2011 78 ATE
P
DESRAMAUT Michel
Toulon (Francja)
11/08/2011 87 FRB
P
DEVITO Angelo
Molfetta (Włochy)
13/07/2011 89 IME
L
DI TICCO Tarcisio
Rzym
01/06/2011 70 ICC
P
DÍAZ PARDO Pedro Antonio Cali (Kolumbia)
13/05/2011 98 COM
P
DIVER Patrick
Elizabeth, NJ (USA)
06/08/2011 68 SUE
L
DUDÁS Károly
Székesfehérvár (Węgry) 24/05/2011 86 UNG
P
ERBEA Franco
Novara (Włochy)
09/07/2011 76 ICP

12.9 Page 119

▲back to top
119
Tyt. Nazwisko i imię
Miejsce śmierci
Data
Wiek Insp.
L
FARFÁN ZÚÑIGA José Gabriel Cusco (Perù)
17/05/2011
P
FERNÁNDEZ DÍEZ Albino
León (Hiszpania)
27/06/2011
P
FORD Vincent
Cape Town (Afryka Południowa) 02/06/2011
P
FOSKER Roy
Akwatia (Ghana)
19/04/2011
P
FRONTINI Angelo
Turyn
09/07/2011
P
FURDYNA Kazimierz
Aleksandrów Kujawski (Polska) 26/06/2011
P
FURLOTTI Erminio
Arese (Włochy)
11/07/2011
P
GARCÍA RAMOS Isauro
Cambados (Hiszpania) 28/08/2011
L
GÓMEZ MATÉ Timoteo
Logroño (Hiszpania)
13/06/2011
P
GONZÁLEZ GIL Cipriano
Sewilia (Hiszpania)
27/08/2011
Był Inspektorem przez 6 lat
L
GRIENBERGER Karl
Buxheim (Niemcy)
08/05/2011
P
HEMBROM Bimal Batholomew Kolkata (Indie)
04/05/2011
P
HOMMEL Piet
Lubumbashi (Kongo)
20/06/2011
P
HOORELBEKE Jean-Pierre
Leuven (Belgia)
19/07/2011
L
KECKEISSEN Joseph Edward Quetzaltenango (Gwatemala) 03/04/2011
P
LABONTÉ Adelard
Woodbridge, NJ (USA) 24/07/2011
P
LIZIN Julien
Liège (Belgia)
12/07/2011
L
LÓPEZ MARISCAL Pudenciano Áwila (Hiszpania)
02/07/2011
P
LÓPEZ NÚÑEZ Víctor Manuel San Salvador (Salwador) 12/05/2011
P
LUTZ Théophile
Toulon (Francja)
18/07/2011
P
MAAS Kees
Driebergen-Rijsenburg 09/08/2011
(Holandia)
P
MACUA José Luis
Barcelona (Hiszpania) 22/06/2011
L
MARINELLI Franco
Arese (Włochy)
05/07/2011
L
MARTENS Michel
Helchteren (Belgia)
16/08/2010
P
MARTIN Laurence
Hammersmith
20/04/2011
(Wielka Brytania)
P
MAZEWSKI Andrzej
Ljubljana (Słowenia)
27/04/2011
P
MERCADO SEPÚLVEDA Ángel Santiago de Chile
01/05/2011
L
MINAR Michele
Turyn
18/07/2011
P
MONTERO MARROQUI Antonio Sewilia (Hiszpania)
30/07/2011
P
MURPHY Ralph
Los Angeles (USA)
14/07/2011
P
NASELLI Salvatore
Messyna (Włochy)
07/06/2011
P
NELISSEN Jan
Apeldoorn (Holandia) 10/05/2011
L
NGUYEN Van Tho Giuseppe Ben Cat, Go Vap (Wietnam) 06/08/2011
P
NIETO CORTES Luis Alfonso Medellín (Kolumbia)
31/05/2011
P
NOWAK Tadeusz
Kraków (Polska)
29/06/2011
P
NOWAK Wladysław
Bielsko Biała (Polska) 15/07/2011
L
OLIVEIRA Mário Pires
Belo Horizonte (Brazylia) 31/05/2011
P
PARDO Giuseppe
Messyna (Włochy)
16/07/2011
P
PAULA António Pacheco
Belo Horizonte (Brazylia) 04/05/2011
P
PÍAS SILVEIRA Manuel Oriental Paysandú (Urugwaj)
09/08/2011
85 PER
95 SLE
81 AFM
88 AFW
86 ICP
82 PLN
91 ILE
75 SLE
89 SBI
75 SSE
92 GER
48 INC
77 AFC
56 BEN
86 CAM
86 SUE
77 FRB
94 SMA
87 CAM
89 FRB
93 BEN
75 SBA
80 ILE
90 BEN
91 GBR
54 UPS
79 CIL
98 ICP
86 SSE
84 SUO
90 ISI
89 BEN
67 VIE
86 COM
42 PLS
88 PLS
78 BBH
80 ISI
87 BBH
93 URU

12.10 Page 120

▲back to top
120 DOKUMENTY RADY GENERALNEJ
Tyt. Nazwisko i imię
P
PENZO Pietro
P
PILLET Lorenzo
L
PINAKATT Abraham
P
POJER Valentino
L
ROSSETTO Felice
P
RUBINKIEWICZ Ryszard
L
RUFFATO Giorgio
L
SALVIATO Gino
L
SANABRIA Antonio
L
SÁNCHEZ Marcos
P
SECHI Antonio
P
SLOMP Albano
P
SNARSKI Stanisław
P
SOLÍS VILLAVICENCIO
Humberto
Był Inspektorem przez 6 lat
P
SORANO Giuseppe
P
SOSA VELÁZQUEZ
José Tomás
P
STEFANI Dusan
P
STRALLA José
Domingo
P
TATULLI Francesco
P
TOPNO Nathaniel
P
TORRAS PENA Alfonso
L
TRABUCCHI Carlo
P
TROADEC Denis
P
VERDECCHIA Amedeo
Był Inspektorem przez 9 lat
P
VIK Ladislav
Był Inspektorem przez 12 lat
P
VIOTTI Sebastiano
L
VIVAS RIVERO Francisco
P
WARNAKULASURIYA
Namal Fernando
P
YAO Lucas
P
XALXO George
P
ZAJEC Ciril
P
ZUCCHI Romano
Miejsce śmierci
Data
Castelfranco Veneto (Włochy) 13/06/2011
Turyn
21/08/2011
Moshi (Tanzania)
23/07/2011
Wenecja-Mestre (Włochy) 13/06/2011
Wenecja-Mestre (Włochy) 10/05/2011
Lublin (Polska)
30/04/2011
Wenecja-Mestre (Włochy) 07/08/2011
Rzym
13/07/2011
Neiva (Kolumbia)
18/06/2011
Barcelona (Hiszpania) 22/06/2011
Cagliari (Włochy)
24/07/2011
Campinas (Brazylia)
28/07/2011
Piaseczno (Polska)
23/04/2011
Quito (Ekwador)
13/04/2011
Wiek Insp.
82 INE
91 ICP
78 AFE
86 INE
88 INE
72 PLS
84 INE
96 ICC
90 COB
82 SBA
94 ICC
92 BSP
81 PLE
91 ECU
Messyna (Włochy)
31/07/2011
Fernando de la Mora
03/05/2011
(Paragwaj)
Wenecja-Mestre (Włochy) 11/06/2011
San Nicolás
24/06/2011
de los Arroyos (Arg.)
Salerno (Włochy)
23/08/2011
Borgang, Assam (Indie) 28/07/2011
Arévalo (Hiszpania)
07/08/2011
Pinerolo (Włochy)
08/08/2011
Mulhouse (Francja)
16/08/2011
Civitanova Marche
04/06/2011
Alta (Włochy)
Praga (Czechy)
22/07/2011
Turyn
09/05/2011
Rzym
03/07/2011
Nochchiyagama (Sri Lanka) 16/06/2011
Chaochou (Tajwan)
Heseg, Ranchi (Indie)
Belgrad (Serbia)
Bra (Włochy)
22/08/2011
06/05/2011
22/07/2011
26/08/2011
93 ISI
95 PAR
91 INE
77 ARN
65 IME
67 IND
84 SMA
71 ICP
71 FRB
88 ICC
88 CEP
89 ICP
76 UPS
29 LKC
94 CIN
61 INN
83 SLO
72 ICP