hf_jp-ii_exh_25031996_vita-consecrata-pl :: Ratio

Expand document

Collapse document

hf_jp-ii_exh_25031996_vita-consecrata-pl

1 Pages 1-10

1.1 Page 1

1.2 Page 2

1.3 Page 3

1.4 Page 4

1.5 Page 5

1.6 Page 6

1.7 Page 7

1.8 Page 8

1.9 Page 9

1.10 Page 10

2 Pages 11-20

2.1 Page 11

2.2 Page 12

2.3 Page 13

2.4 Page 14

2.5 Page 15

2.6 Page 16

2.7 Page 17

2.8 Page 18

2.9 Page 19

2.10 Page 20

3 Pages 21-30

3.1 Page 21

3.2 Page 22

3.3 Page 23

3.4 Page 24

3.5 Page 25

3.6 Page 26

3.7 Page 27

3.8 Page 28

3.9 Page 29

3.10 Page 30

4 Pages 31-40

4.1 Page 31

4.2 Page 32

4.3 Page 33

4.4 Page 34

4.5 Page 35

4.6 Page 36

4.7 Page 37

4.8 Page 38

4.9 Page 39

4.10 Page 40

5 Pages 41-50

5.1 Page 41

5.2 Page 42

5.3 Page 43

5.4 Page 44

5.5 Page 45

5.6 Page 46

5.7 Page 47

5.8 Page 48

5.9 Page 49

5.10 Page 50

6 Pages 51-60

6.1 Page 51

hf_jp-ii_exh_25031996_vita-consecrata-pl

1 Pages 1-10

▲back to top

1.1 Page 1

▲back to top

The Holy See

POSYNODALNA ADHORTACJA APOSTOLSKA

„VITA CONSECRATA”

OJCA WITEGO JANA PAWA IIDO BISKUPÓW I DUCHOWIESTWA

DO ZAKONÓW I ZGROMADZE ZAKONNYCH

DO STOWARZYSZE YCIA APOSTOLSKIEGO

DO INSTYTUTÓW WIECKICH ORAZ

DO WSZYSTKICH WIERNYCH O YCIU KONSEKROWANYM I JEGO MISJI W KOCIELE I W

WIECIE WPROWADZENIE 1. ycie konsekrowane, gboko zakorzenione w przykadzie ycia i w nauczaniu Chrystusa

Pana, jest darem Boga Ojca udzielonym jego Kocioowi za spraw Ducha witego. Dziki profesji rad ewangelicznych

charakterystyczne przymioty Jezusa dziewictwo, ubóstwo i posusze— staj si w pewien swoisty i trway sposób „widzialne”

w wiecie, a spojrzenie wiernych zwraca si ku tajemnicy Królestwa Boego, które ju jest obecne w historii, ale w peni

urzeczywistni si w niebie.W cigu stuleci nigdy nie zabrako ludzi, którzy idc posusznie za wezwaniem Ojca i poruszeniami

Ducha witego wybrali t drog specjalnego naladowania Chrystusa, aby odda si rzy — „niepodzielnym” (por. 1 Kor 7, 34).

Oni take porzucili wszystko jak Apostoowie, aby przebywa z Nim i tak jak On odda si na sub Bogu i braciom. W ten

sposób przyczynili si do objawienia tajemnicy i misji Kocioa dziki licznym charyzmatom ycia duchowego i apostolskiego,

których udziela im Duch wity, a w ten sposób wnieli te wkad w odnow spoeczestwa.Dzikczynienie za ycie

konsekrowane2. Rola ycia konsekrowanego w Kociele jest tak doniosa, e postanowiem zwoa Synod, który podjby gbsz

refleksj nad jego znaczeniem i perspektywami na przyszo w obliczu bliskiego ju nowego tysiclecia. Pragnem te, aby w

Zgromadzeniu Synodalnym obok Ojców wziy udzia równie liczne osoby konsekrowane, tak by nie zabrako ich wkadu we

wspóln refleksj,Wszyscy zdajemy sobie spraw, jakim bogactwem jest dla wspólnoty kocielnej dar ycia konsekrowanego w

caej rónorodnoci jego charyzmatów i instytucji. Razem dzikujemy Bogu za Zakony i Instytuty zakonne, kontemplacyjne

lub prowadzce dziea apostolskie, oraz za Stowarzyszenia ycia apostolskiego, za Instytuty wieckie i za inne grupy osób

konsekrowanych, jak równie za tych wszystkich, którzy w ukryciu swego serca oddaj si Bogu poprzez szczególn

konsekracj.Podczas Synodu mona si byo wyranie przekona, jak szeroko rozpowszechnione jest ycie konsekrowane,

obecne w Kocioach we wszystkich czciach wiata. Pobudza ono i wspomaga postpy ewangelizacji w rónych regionach,

gdzie nie tylko z wdzicznoci przyjmowane s Instytuty pochodzce z zewntrz, ale równie powstaj wci nowe, odznaczajce si

wielk rónorodnoci form i rodków wyrazu.Tak wic, podczas gdy w niektórych regionach wiata Instytuty ycia

konsekrowanego wydaj si przeywa trudne chwile, w innych rozwijaj si i odznaczaj zadziwiajc ywotnoci, ukazujc, e decyzja

cakowitego oddania si Bogu w Chrystusie nie jest bynajmniej sprzeczna z kultur i histori adnego narodu. ycie

konsekrowane rozkwita zreszt nie tylko w onie Kocioa katolickiego; zachowuje szczególn ywotno w tradycji monastycznej

Kocioów prawosawnych, stanowic istotny rys ich tosamoci, powstaje te lub odradza si w Kocioach i Wspólnotach

kocielnych wyrosych z Reformacji jako znak aski wspólnej wszystkim uczniom Chrystusa. wiadomo tego staje si

1.2 Page 2

▲back to top

impulsem dla procesu ekumenicznego, który roznieca pragnienie coraz peniejszej komunii midzy chrzecijanami, „aby

wiat uwierzy” (J 17, 21).ycie konsekrowane darem dla Kocioa3. Obecno ycia konsekrowanego w caym wiecie oraz

ewangeliczny charakter jego wiadectwa to przekonujce dowody jeli ich kto ce dowody — e nie jest ono rzeczywistoci

odosobnion i drugorzdna, ale spraw caego Kocioa. Kilkakrotnie potwierdzili to Biskupi podczas Synodu: „de re nostra

agitur” „jest to sprawa, która nas dotyczy”1. Istotnie, ycie konsekrowane znajduje si w samym sercu Kocioa jako element

o decydujcym znaczeniu dla jego misji, poniewa „wyraa najgbsz istot powoania chrzecijaskiego”2 oraz denie caego

Kocioa-Oblubienicy do zjednoczenia z jedynym Oblubiecem3. Podczas Synodu kilkakrotnie stwierdzono, e ycie

konsekrowane nie tylko w przeszoci byo pomoc i oparciem dla Kocioa, ale stanowi cenny i nieodzowny dar take dla

teraniejszoci i przyszoci Ludu Boego, poniewa jest gboko zespolone z jego yciem, jego witoci i misj#p4">4.Trudnoci, z

jakimi liczne Instytuty zmagaj si dzi w niektórych regionach wiata, nie powinny budzi wtpliwoci co do tego, e profesja rad

ewangelicznych jest integraln czci ycia Kocioa, stanowi bowiem dla niego cenny bodziec do coraz wikszej wiernoci

Ewangelii#p5">5. W przyszoci mog powsta nowe, rónorodne formy ycia konsekrowanego, ale niezmienna pozostanie

istota tego wyboru, który wyraa si w radykalnym darze z siebie skadanym z mioci do Pana Jezusa, a w Nim do kadego

czonka ludzkiej rodziny. Na tym przekonaniu, które przez stulecia byo natchnieniem dla wielkiej rzeszy wiernych,

chrzecijaski lud nadal opiera sw ufno, wiedzc, e w dorobku tych szlachetnych dusz moe znale bezcenn pomoc w swojej

wdrówce ku niebieskiej ojczynie.Owoce Synodu4. Speniajc yczenie wyraone przez Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne

Synodu Biskupów, powicone refleksji na temat: „ycie konsekrowane i jego misja w Kociele i w wiecie”, zamierzam

przedstawi w niniejszej Adhortacji apostolskiej owoce obrad synodalnych6 i ukaza wszystkim wiernym Biskupom,

kapanom, diakonom, osobom konsekrowanym i wieckim a take wszystkim, którzy zechc mnie wysucha, wielkie dziea,

jakich Bóg pragnie dokonywa take dzisiaj przez wszystkim wiernymSynod ten, odbywajcy si po wczeniejszych

zgromadzeniach powiconych wiernym wieckim i kapanom, dopenia cykl rozwaa nad szczególnymi cechami stanów ycia,

które zgodnie z zamysem Chrystusa Pana istniej w Jego Kociele. Sobór Watykaski II uwypukli bowiem wielk rzeczywisto

kocielnej komunii, w której cz si w jedno wszystkie dary i charyzmaty, suc budowie Ciaa Chrystusa i misji Kocioa w

wiecie, natomiast w ostatnich latach pojawia si potrzeba peniejszego ukazania, tosamoci rónych stanów ycia, ich

powoania i ich konkretnej misji w Kociele.Komunia Kocioa nie oznacza bowiem jednolitoci, ale jest darem, którego Duch

wity udziela nam take poprzez rónorodno charyzmatów i stanów ycia. Oka si one tym bardziej przydatne Kocioowi i jego

misji, im wikszym szacunkiem bdzie otoczona ich tosamo. Kady dar Ducha jest przecie udzielany po to, aby przynosi

owoce dla Pana,7 pobudzajc wzrost braterstwa i rozwój misji.Dziaanie Ducha witego w rónych formach ycia

konsekrowanego5. Jake nie wspomnie z wdzicznoci wobec Ducha witego o wieloci historycznych form ycia

konsekrowanego przez Niego wzbudzonych i nadal obecnych w tkance Kocioa. Mona je porówna do drzewa o wielu

gaziach8, które tkwi korzeniami w Ewangelii i przynosi obfite owoce w kadej epoce ycia Kocioa. Jakie to niezwyke

bogactwo! Ja sam na zakoczenie Synodu pragnem zwróci szczególn uwag na ten stay element historii Kocioa: na rzesz

zaoycieli i zaoycielek, witych mczyzn i kobiet, którzy wybrali Chrystusa, idc drog radykalizmu ewangelicznego i

braterskiej suby — przede wszystkim ubogim i9. Wanie ta suba pozwala dostrzec szczególnie wyrazicie, e ycie

konsekrowane objawia jedno przykazania mioci nierozerwaln wi midzy mioci Boga a mioci bli—Synod przypomnia o tym

nieustannym dziaaniu Ducha witego, który w cigu stuleci pomnaa bogactwa pynce z praktyki rad ewangelicznych

poprzez liczne charyzmaty i take w ten sposób wci na nowo uobecnia tajemnic Chrystusa w Kociele i w wiecie, w czasie i

w przestrzeni.ycie monastyczne na Wschodzie i na Zachodzie6. Ojcowie synodalni z katolickich Kocioów Wschodnich

oraz przedstawiciele innych Kocioów Wschodu zwrócili uwag w swych wystpieniach na ewangeliczne wartoci yci u

monastycznego10, które pojawio si ju w pocztkach chrzecijastwa i nadal rozkwita w ich krajach, zwaszcza w onie

Kocioów prawosawnych.Ju w pierwszych wiekach Kocioa byli ludzie, którzy czuli si powoani do naladowania Sowa

1.3 Page 3

▲back to top

Wcielonego, które przyjo posta sugi, i postanowili pój za Nim, wypeniajc w sposób swoisty i radykalny przez profesj ycia

monastycznego wymogi pynce z chrzcielnego uczestnictwa w paschalnej tajemnicy Jego mierci i zmartwychwstania. W

ten sposób stali sib „nioscymi Krzy” (staurophóroi) i starali si by „nioscymi Ducha” (pneumatophóroi) ludmi prawdziwie

duchowymi, bdcymi ukrytym zaczynem historii przez modlitw uwielbienia i nieustanne ordownictwo, udzielanie porad

ascetycznych i dziea mi—Dc do przemiany wiata i ycia w oczekiwaniu na ostateczne ogldanie oblicza Boego,

monastycyzm wschodni szczególnie ceni sobie nawrócenie, wyrzeczenie si siebie i skruch serca, denie do hezychii, czyli

wewntrznego pokoju i nieustann modlitw, post i czuwania, walk duchow i milczenie, paschaln rado z obecnoci Pana i z

oczekiwania na Jego ostateczne przyjcie, ofiar z siebie i ze swych majtnoci, przeywan w witej wspólnocie klasztornej lub

w pustelniczej samotnoci11.Take na Zachodzie od pierwszych stuleci istnienia Kocioa praktykowano ycie monastyczne i

powstaway bardzo rónorodne jego formy, nalece zarówno do tradycji cenobickiej, jak i eremickiej. Monastycyzm

zachodni w swojej obecnej formie, odwoujcej si zwaszcza do w. Benedykta, jest spadkobierc wielkiej rzeszy mczyzn i

kobiet, którzy porzuciwszy ycie w wiecie, szukali Boga i Jemu si powicili, «a niczego nie przedkadajc nad mio

Chrystusa»12. Take wspóczeni mnisi staraj si harmonijnie czy ycie wewntrzne z prac przez ewangeliczny wysiek

przemiany obyczajów, posuszestwo i wytrwao, przez gorliwe rozwaanie sowa (lectio divina), sprawowanie liturgii i

modlitw. W sercu Kocioa i wiata klasztory zawsze byy i nadal s wymownym znakiem komunii, gocinnym domem dla

szukajcych Boga i spraw duchowych, szkoami wiary i prawdziwymi orodkami studiów, dialogu i kultury, które su

budowaniu ycia kocielnego i spoeczestwa ziemskiego w oczekiwaniu na nadejcie Królestwa niebieskiego.Stan dziewic

powiconych Bogu, pustelnicy, wdowy7. Radoci i nadziej napawa fakt, e znów rozkwita dzi staroytny stan dziewic Bogu

powiconych, którego istnienie w chrzecijaskich wspólnotach jest powiadczone od czasów apostolskich13. Dziewice

konsekrowane przez Biskupa cz si szczególn wizi z Kocioem lokalnym, któremu su z powiceniem, chocia pozostaj w

wiecie. yjc osobno lub wespó z innymi, s szczególnym eschatologicznym wizerunkiem niebiaskiej Oblubienicy i

przyszego ycia, w którym Koció zazna wreszcie peni mioci do Chrystusa-Oblubieca.Pustelnicy i pustelnice, nalecy do

staroytnych Zakonów lub do nowych Zgromadze, czy te podlegajcy bezporednio Biskupowi, przez wewntrzne i zewntrzne

oderwanie od wiata wiadcz o przemijalnoci obecnej epoki, a przez post i pokut ukazuj, e nie samym chlebem yje

czowiek, ale sowem Boym (por. Mt 4, 4). Tego rodzaju „ycie na pustyni” jest wezwaniem skierowanym do blinich i do caej

wspólnoty kocielnej, aby nie tracia nigdy z oczu najwyszego powoania, które polega na nieustannym przebywaniu z

Panem.Ostatnio odrodzia si te praktyka konsekracji wdów14, znana od czasów apostolskich (por. 1 Tm 5, 5. 9-10; 1 Kor

7, 8) oraz konsekracja wdowców. Osoby te, skadajc wieczysty lub czystoci, przeywanej jako znak Królestwa Boego,

konsekruj swój stan ycia, aby powici si modlitwie i subie Kocioowi.Instytuty oddane cakowicie kontemplacji8. Instytuty

oddane bez reszty kontemplacji, zoone z kobiet lub mczyzn, s chwa Kocioa i ródem niebieskich ask. Ich czonkowie

naladuj swoim yciem i misj Chrystusa modlcego si na górze, daj wiadectwo panowania Boga nad histori i s zapowiedzi

przyszej chway.Trwaj oni w samotnoci i milczeniu, a przez suchanie sowa Boego, sprawowanie witej liturgii, praktyk

ascezy osobistej, modlitw, umartwienie i komuni braterskiej mioci skupiaj cae swoje ycie i dziaanie wokó kontemplacji

Boga. W ten sposób skadaj wobec kocielnej wspólnoty szczególne wiadectwo mioci, jak Koció darzy swego Pana, a dziki

swej przedziwnej apostolskiej podnoci przyczyniaj si do wzrostu Ludu Boego15.Wolno zatem wyrazi yczenie, aby róne

formy ycia kontemplacyjnego mogy si coraz bardziej rozwija w modych Kocioach jako wyraz penego zakorzenienia si w

nich Ewangelii, zwaszcza w tych regionach wiata, gdzie bardziej rozpowszechnione s inne religie. Pozwoli to wiadczy

przekonujco o ywotnoci chrzecijaskich tradycji ascezy i mistyki, a take bdzie sprzyja dialogowi midzyreligijnemu16.ycie

konsekrowane oddane dzieom apostolskim9. Na Zachodzie rozwiny si w kolejnych stuleciach liczne inne postaci ycia

zakonnego, w których niezliczone rzesze ludzi, wyrzekszy si wiata, konsekroway si Bogu poprzez publiczn profesj rad

ewangelicznych, zgodnie z okrelonym charyzmatem i w ramach trwaej formy ycia wspólnego17 pragnc na róne sposoby

1.4 Page 4

▲back to top

peni apostolsk sub dla dobra Ludu Boego. Tak wyrosy liczne gazie Zgromadze Kanoników regularnych, Zakony ebracze,

Klerycy regularni i w ogólnoci Zgromadzenia zakonne mskie i eskie oddajce si dziaalnoci apostolskiej i misyjnej oraz

wielorakim dzieom, zrodzonym z chrzecijaskiej mioci.W tym wspaniaym i rónorodnym wiadectwie znajduj

odzwierciedlenie wielorakie dary, jakich Bóg udzieli zaoycielom i zaoycielkom, którzy otwierajc si na dziaanie Ducha

witego umieli odczytywa „znaki czasu” i w natchniony sposób odpowiada na coraz to nowe potrzeby. Idc ich ladem, wielu

ludzi starao si sowem i czynem urzeczywistnia Ewangeli we wasnym yciu, aby take w swoich czasach ukazywa yw

obecno Jezusa najdoskonalszego Konsekrowanego i Apostoa Boga Ojca. Zakonnicy i zakonnice kadej epoki winni nadal

znajdywa swój wzorzec w Chrystusie Panu, podtrzymujc przez modlitw gbok wewntrzn komuni Jezusa —

najdoskonalszego Flp 2, 5-11), aby cae ich ycie byo napenione duchem apostolskim, a caa ich dziaalno apostolska

przeniknita kontemplacj18.Instytuty wieckie10. Duch wity, przedziwny twórca rónorakich charyzmatów, wzbudzi w

naszych czasach nowe formy ycia konsekrowanego, pragnc jak gdyby odpowiedzie zgodnie z opatrznociowym zamysem

na nowe potrzeby, jakie Koció napotyka dzi w penieniu swojej misji w wiecie.Przychodz tu na myl przede wszystkim

Instytuty wieckie, których czonkowie pragn przeywa swoj konsekracj Bogu w wiecie poprzez praktyk rad ewangelicznych

w kontekcie doczesnych struktur, aby w ten sposób by zaczynem mdroci i wiadkami aski w ramach ycia kulturalnego,

gospodarczego i politycznego. Poprzez syntez wieckoci i konsekracji, która jest ich cech specyficzn, zamierzaj przepaja

spoeczestwo nowymi energiami Królestwa Chrystusowego, dy do przemiany wiata od wewntrz moc Bogosawiestw. W

ten sposób, cho dziki swej cakowitej przynalenoci do Boga s w peni powiceni Jego subie, ich dziaalno w normalnych

warunkach ycia w wiecie przyczynia si za spraw Ducha witego do oywienia duchem Ewangelii rónych form rzeczywistoci

wieckich. Dziki temu Instytuty wieckie zapewniaj Kocioowi, kady zgodnie z wasnym charakterem, skuteczn obecno w

spoecze—19.Wan rol odgrywaj take kleryckie Instytuty wieckie, w których kapani nalecy do presbyterium diecezjalnego

take ci, którzy s oficjalnie inkardynowani do wasnego Instytutu oddaj si w sposób szczególny Chrystusowi poprzez

praktyk rad ewangelicznych, zgodnie z okrelonym charyzmatem. Duchowe bogactwo Instytutu, do którego nale, pomaga

im przeywa gboko specyficzn duchowo kapask, aby dziki temu by poród wspóbraci zaczynem komunii i apostolskiej

gorliwodiecezjalnegoStowarzyszenia ycia apostolskiego11. Na osobn wzmiank zasuguj te Stowarzyszenia ycia

apostolskiego lub ycia wspólnego, mskie i eskie, które we waciwy sobie sposób realizuj okrelony cel apostolski lub

misyjny. W wielu z nich, wraz ze lubami uznanymi oficjalnie przez Koció, w sposób wyrany podejmowane jest

zobowizanie do praktykowania rad ewangelicznych. Jednak równie w tych przypadkach szczególny charakter ich

konsekracji odrónia je od Instytutów zakonnych i Instytutów wieckich. Naley ochrania i umacnia specyfik tej formy ycia,

która w cigu minionych stuleci wydaa tak wiele owoców witoci i apostolstwa, zwaszcza na polu dziaalnoci charytatywnej i

misyjnego szerzenia Ewangelii20.Nowe formy ycia konsekrowanego12. Nieprzemijajca modo Kocioa objawia si take

dzisiaj: w ostatnich dziesicioleciach, po Soborze Watykaskim II, pojawiy si nowe lub odnowione formy ycia

konsekrowanego. W wielu przypadkach s to Instytuty podobne do ju istniejcych, ale powstae pod wpywem nowych

bodców duchowych i apostolskich. Ich ywotno musi zosta potwierdzona przez wadz kocieln, która winna przeprowadzi

odpowiednie badania, pozwalajce oceni autentyczno celów inspirujcych ich dziaalno, a zarazem unikn nadmiernego

mnoenia si instytucji o podobnym charakterze, z czym zwizane jest ryzyko szkodliwego podziau na zbyt mae grupy. W

innych przypadkach mamy do czynienia z dowiadczeniami oryginalnymi, poszukujcymi swej tosamoci w onie Kocioa i

czekajcymi na oficjalne uznanie przez Stolic Apostolsk, która ma wyczne prawo do wydania ostatecznej decyzji21.Te

nowe formy ycia konsekrowanego, powstajce obok form znanych od dawna, wiadcz o tym, e wizja cakowitego oddania si

Chrystusowi, idea wspólnoty apostolskiej oraz charyzmaty zaoycieli zachowuj w peni sw atrakcyjno take dla obecnego

pokolenia; formy te s równie znakiem komplementarnoci darów Ducha witego.Duch wity jednak, inspirujc to, co nowe, nie

zaprzecza samemu sobie. Dowodzi tego fakt, i nowe formy ycia konsekrowanego nie wypary dotychczasowych. W ich

1.5 Page 5

▲back to top

wieloksztatnej rónorodnoci mona byo zachowa gbok jedno, poniewa jedno i to samo jest powoanie, by naladowa

Chrystusa czystego, ubogiego i posusznego w deniu do doskonaej mioci. Powoanie to, obecne we wszystkich formach ju

istniejcych, jest wymagane take w tych, które powstaj dzisiaj.Cel Adhortacji apostolskiej13. Zbierajc plon obrad

synodalnych, pragn zwróci si w tej Adhortacji apostolskiej do caego Kocioa, aby przekaza nie tylko osobom

konsekrowanym, ale take Pasterzom i wiernym dorobek tego inspirujcego spotkania, nad którego przebiegiem czuwa

Duch wity, rozlewajc swe dary prawdy i mioci.Lata odnowy byy dla ycia konsekrowanego, podobnie jak dla innych form

ycia w Kociele, okresem delikatnym i nieatwym. By to okres peen nadziei, bogaty w próby i propozycje nowatorskie,

majce oywi praktyk rad ewangelicznych. Ale w okresie tym wystpoway take napicia i trudnoci, tak e nawet bardzo

wielkoduszne inicjatywy nie zawsze przynosiy pozytywne rezultaty.Trudnoci nie powinny jednak zniechca. Naley raczej

zdoby si na nowy wysiek, poniewa Koció potrzebuje duchowego i apostolskiego wkadu, jaki moe wnie odnowione i pene

wieych energii ycie konsekrowane. W niniejszej Adhortacji posynodalnej pragn zwróci si do wspólnot zakonnych i do

osób konsekrowanych w tym samym duchu, jaki przenika list skierowany przez Sobór Jerozolimski do chrzecijan w

Antiochii; ywi przy tym nadziej, e i ona zostanie dzi przyjta w taki sam sposób: „Gdy go przeczytano, ucieszyli si z jego

pocieszajcej treci” (Dz 15, 31). Wicej: mam równie nadziej, e uda mi si przysporzy radoci caemu Ludowi Boemu, który

poznawszy lepiej ycie konsekrowane bdzie móg bardziej wiadomie dzikowa Wszechmogacemu za ten wielki dar.W

postawie yczliwej otwartoci wobec Ojców synodalnych wsuchiwaem si uwanie w ich cenne wypowiedzi podczas

wytonych prac zgromadzenia, w których nieprzerwanie uczestniczyem. W tym samym czasie zadbaem te o to, aby

przedstawi caemu Ludowi Boemu systematyczn katechez na temat ycia konsekrowanego w Kociele. Ukazaem w niej

nauczanie zawarte w tekstach Soboru Watykaskiego II, który sta si wyrazistym punktem odniesienia dla póniejszego

rozwoju doktryny, a take dla refleksji podjtej na Synodzie w cigu kilku tygodni intensywnych obrad22.Ufajc, e dzieci

Kocioa, a zwaszcza osoby konsekrowane zechc przyj yczliwie take t Adhortacj, pragn wyrazi yczenie, aby dalsza

refleksja pozwolia na coraz gbsze zrozumienie wielkiego daru ycia konsekrowanego w potrójnym wymiarze konsekracji,

komunii i misji oraz by skonia osoby konsekrowane, trwajce w penej harmonii z Kocioem i z jego Magisterium, do

szukania nowych odpowiedzi o charakterze duchowym i apostolskim na pojawiajce si wyzwania.I

CONFESSlO TRINITATIS

CHRYSTOLOGICZNO-TRYNITARNE RÓDA YCIA KONSEKROWANEGOIkona Chrystusa przemienionego14.

Ewangelicznych podstaw ycia konsekrowanego naley szuka w szczególnej relacji, jak Jezus nawiza w czasie swego

ziemskiego ycia z niektórymi sporód swoich uczniów, wzywajc ich, by nie tylko przyjli Królestwo Boe we wasnym yciu, ale

take by oddali swoje istnienie w sub tej sprawy, porzucajc wszystko i naladujc wiernie Jego sposób ycia.Czowiek jest

zdolny do takiej egzystencji „na wzór Chrystusa”, do jakiej zostao wezwanych w cigu dziejów bardzo wielu ochrzczonych,

jedynie na mocy specjalnego powoania i szczególnego daru Ducha witego. Konsekracja chrzcielna prowadzi tu bowiem

do radykalnej odpowiedzi, polegajcej na naladowaniu Chrystusa przez przyjcie rad ewangelicznych, wród których

pierwsz i najistotniejsz jest lubowana czysto dla Królestwa niebieskiego23. Tak wic to szczególne „naladowanie

Chrystusa”, u którego pocztków zawsze jest inicjatywa Ojca, ma zasadniczy wymiar chrystologiczny i pneumatologiczny,

dziki czemu wyraa w sposób niezwykle ywy trynitarny charakter chrzecijaskiego ycia, uprzedzajc niejako jego realizacj

eschatologiczn, ku której zmierza cay Koció24.W Ewangelii znajdujemy wiele sów i czynów Jezusa Chrystusa, które

rzucaj wiato na sens tego specjalnego powoania. Jednake aby uj w cao jego zasadnicze cechy, warto wpatrze si przede

wszystkim w janiejce oblicze Chrystusa w tajemnicy Przemienienia.Do tej „ikony” odwouje si caa staroytna tradycja

duchowa, która czy ycie kontemplacyjne z modlitw Jezusa „na górze”25. W pewien sposób mona do niej sprowadzi take

„czynne” wymiary ycia konsekrowanego, jako e Przemienienie jest nie tylko objawieniem chway Chrystusa, ale take

1.6 Page 6

▲back to top

przygotowuje do dowiadczenia Jego Krzya. Wie si z „wejciem na gór” i z „zejciem z góry”: uczniowie, którzy mogli przez

chwil cieszy si bliskoci Nauczyciela, ogarnici blaskiem ycia trynitarnego i witych obcowania, jakby przeniesieni poza

horyzont wiecznoci, zostaj natychmiast sprowadzeni na powrót do rzeczywistoci codziennej, gdzie widz ju tylko „samego

Jezusa” w unieniu ludzkiej natury i sysz wezwanie, aby powróci na nizin i tam wraz z Nim wypenia z trudem Boy zamys i

odwanie wej na drog Krzya.„Przemieni si wobec nich”15. „Po szeciu dniach Jezus wzi z sob Piotra, Jakuba i brata jego

Jana i zaprowadzi ich na gór wysok, osobno. Tam przemieni si wobec nich: twarz Jego zajaniaa jak soce, odzienie za

stao si biae jak wiato. A oto im si ukazali Mojesz i Eliasz, którzy rozmawiali z Nim. Wtedy Piotr rzek do Jezusa: «Panie,

dobrze, e tu jestemy; jeli chcesz, postawi tu trzy namioty: jeden dla Ciebie, jeden dla Mojesza i jeden dla Eliasza». Gdy

on jeszcze mówi, oto obok wietlany osoni ich, a z oboku odezwa si gos: «To jest mój Syn umiowany, w którym mam

upodobanie, Jego suchajcie!». Uczniowie, syszc to, upadli na twarz i bardzo si zlkli A Jezus zbliy si do nich, dotkn ich i

rzek: «Wstacie, nie lkajcie si!» Gdy podnieli oczy, nikogo nie widzieli, tylko samego Jezusa. A gdy schodzili z góry, Jezus

przykaza im mówic: «Nie opowiadajcie nikomu o tym widzeniu, a Syn Czowieczy zmartwychwstanie»” (Mt 17, 1-

9).Epizod Przemienienia wyznacza moment przeomowy w misji Jezusa. Jest to objawienie, które utwierdza wiar w

sercach uczniów, przygotowuje ich na dramat Krzya i zapowiada chwa zmartwychwstania. Ta tajemnica jest wci na nowo

przeywana w Kociele Ludzie Boym zmierzajcym na eschatologiczne spotkanie ze swoim Panem. Tak jak trzej wybrani

Apostoowie, Koció kontempluje przemienione oblicze Chrystusa, aby utwierdzi si w wierze, a póniej nie zaama si wobec

Jego oblicza znieksztaconego na Krzyu. W jednym i drugim przypadku Koció jest Oblubienic stojc przed Oblubiecem,

uczestniczc w Jego tajemnicy, spowit Jego wiatocieleTo wiato dociera do wszystkich dzieci Kocioa, które s jednakowo

powoane, by i za Chrystusem i Jemu powierzy ostateczny sens swego ycia, tak aby móc powiedzie za Apostoem: „Dla

mnie bowiem y — to” (Flp 1, 21). Jednake szczególne dowiadczenie wiata promieniujcego ze Sowa Wcielonego jest

niewtpliwie udziaem powoanych do ycia konsekrowanego. Profesja rad ewangelicznych czyni ich bowiem znakiem i

proroctwem dla wspólnoty braci i dla wiata; z pewnoci wic pene zachwytu sowa Piotra: „Panie, dobrze, e tu jestemy” (Mt

17, 4), znajduj w nich szczególne echo. Te sowa ukazuj chrystocentryczne napicie caego chrzecijaskiego ycia. Jednak w

sposób niezwykle wymowny wyraaj cakowite i bezwarunkowe oddanie, które stanowi wewntrzn dynamik powoania do

ycia konsekrowanego: jak dobrze jest przebywa z Tob, oddawa si Tobie, skupi cae swoje ycie wycznie wokó Ciebie!

Istotnie, kto otrzyma ask tej szczególnej komunii mioci z Chrystusem, czuje si jakby pochonity jej arem: On jest

„najpikniejszy z synów ludzkich” (Ps 45 [44], 3) jest Niezró 45„To jest mój Syn umiowany, Jego suchajcie!”16. Uczniowie

w chwili uniesienia sysz wezwanie Ojca, aby suchali Chrystusa, zaufali Mu bez reszty i uczynili Go centrum swojego ycia.

Sowo przychodzce z wysoka nadaje now gbi wezwaniu, które sam Jezus skierowa do nich na pocztku dziaalnoci

publicznej, aby poszli za Nim, odrywajc ich od zwykego ycia i dopuszczajc do zayoci z sob. Wanie z tej szczególnej aski

zayoci z Chrystusem wypywa w yciu konsekrowanym moliwo i potrzeba zoenia cakowitego daru z siebie przez profesj

rad ewangelicznych Bardziej ni wyrzeczeniem, s one przede wszystkim specyficzn form przyjcia tajemnicy Chrystusa,

przeywan w Kociele.W jednoci chrzecijaskiego ycia róne powoania s bowiem jakby promieniami jedynego wiata

Chrystusa, „janiejcego na obliczu Kocioa”26. Ludzie wieccy ze wzgldu na wieck natur swego powoania odzwierciedlaj

tajemnic Wcielonego Sowa przede wszystkim jako Tego, który jest Alf i Omeg wiata, podstaw i miar wartoci wszystkich

rzeczy stworzonych. Z kolei ci, którzy otrzymali wicenia, s ywymi wizerunkami Chrystusa Gowy i Pasterza, prowadzcego

swój Jud, który wdruje przez rzeczywisto doczesn, pomiywymi „ju” a „jeszcze nie”, w oczekiwaniu na Jego przyjcie w

chwale Zadanie powierzone yciu konsekrowanemu polega na ukazywaniu, e Wcielony Syn Boy jest eschatologicznym

celem ku któremu wszystko zmierza, blaskiem, przy którym blednie wszelkie inne wiato, nieskoczonym piknem, które

samo zdolne jest zaspokoi wszystkie pragnienia ludzkiego serca. Tak wic ycie konsekrowane nie polega jedynie na

naladowaniu Chrystusa caym sercem, na miowaniu Go „bardziej ni ojca i matk, bardziej ni syna i córk” (por. Mt 10, 37)

1.7 Page 7

▲back to top

tego bowiem wymaga si od kadego ucznia; polega natomiast na przeywaniu i wyra10, 37) — tego poddanie Chrystusowi

caej egzystencji, które „upodabnia” do Niego, i przez totalny wysiek, który zapowiada na miar osigaln w doczesnoci i

zgodnie z rónymi charyzmatami eschatologiczn doskonaoryIstotnie, przez profesj rad ewangelicznych osoba

konsekrowana nie tylko czyni Chrystusa sensem swojego ycia, ale stara si te odtworzy w sobie w miar moliwow „t form

ycia, jak obra sobie Syn Boy przyszedszy na wiat”27. Zachowujc dziewictwo, przyjmuje do swego serca dziewicz mio

Chrystusa i wyznaje Go wobec wiata jako jednorodzonego Syna, jednego z Ojcem (por. J 10, 30; 14, 11); naladujc Jego

ubóstwo, wyznaje Syna, który wszystko otrzymuje od Ojca i z mioci wszystko Mu oddaje (por. J 17, 7. 10); czynic ofiar z

wasnej wolnoci, a przez to wczajc si w tajemnic Jego synowskiego posuszestwa, wyznaje Chrystusa jako nieskoczenie

umiowanego i miujcego, jako Tego, który ma upodobanie jedynie w woli Ojca (por. J 4, 34), jest z Nim bowiem doskonale

zjednoczony i we wszystkim od Niego zaley.Dziki takiemu „upodabniajcemu” utosamieniu si z tajemnic Chrystusa ycie

konsekrowane w szczególny sposób urzeczywistnia ow „confessio Trinitatis”, która jest znamienn cech caego ycia

chrzecijaskiego: wyraa uznanie i podziw dla wzniosego pikna Boga Ojca, Syna i Ducha witego i z radoci wiadczy o Jego

miociwej askawoci wobec kadej ludzkiej istoty.I. NA CHWA TRÓJCY PRZENAJWITSZEJA Patre ad Patrem: inicjatywa

Boga17. Kontemplacja chway Chrystusa Pana w ikonie Przemienienia objawia osobom konsekrowanym przede

wszystkim Ojca, Stwórc i Dawc wszelkiego dobra, który przyciga do siebie (por. J 6, 44) swoje stworzenie moc

szczególnej mioci i z myl o powierzeniu mu szczególnej misji. „To jest mój Syn umiowany, Jego suchajcie!” (Mt 17, 5). Idc

za tym wezwaniem, któremu towarzyszy wewntrzny zachwyt, osoba powoana zawierza si mioci Boga, który j wzywa do

swojej wycznej suby, i powica si cakowicie Jemu oraz Jego zamysowi zbawienia (por. 1 Kor 7, 32-34).Oto sens

powoania do ycia konsekrowanego: jest ono wyczn inicjatyw Boga (por. J 15, 16), który oczekuje od tych, których wybra,

odpowiedzi w postaci cakowitego i wycznego oddania si Jemu28. Dowiadczenie tej bezinteresownej mioci Boga jest tak

gbokie i silne, e czowiek czuje si zobowizany odpowiedzie na nie bezwarunkowym powiceniem Mu wasnego ycia,

zoeniem w ofierze wszystkiego teraniejszoci i przyszoci w Jego rce. Wanie dlatego mona zrozumie tosamo osoby

konsekrowanej, przyjmujc za punkt wyjcia w lad za w. Tomaszem totalny charakter jej ofiary, porównywalnej do

prawdziwej ofiary caeniem#p29">29.Per Filium: ladami Chrystusa18. Syn droga wiod18. Syn — droga J 14, 6) wzywa

tych wszystkich, których da 14, 6) — J 17, 9), by szli za Nim i w ten sposób nadali kierunek swojemu yciu. Od niektórych

jednak wanie od osób konsekrowanych oczekuje, by powiciy Mu si cakowicie, to znaczy wyrzeky si rych jednak Mt 19,

27), aby pozostawa z Nim, w zayoci#p30">30 za Nim, dokdkolwiek pójdzie (por. Ap 14, 4).W spojrzeniu Jezusa (por. Mk

10, 21), który jest „obrazem Boga niewidzialnego” (Kol 1, 15), odblaskiem chway Ojca (por. Hbr 1, 3), dostrzegamy gbi

odwiecznej i nieskoczonej mioci, dotykajcej korzeni bytu#p31">31. Czowiek, który pozwala si jej ogarn, musi porzuci

wszystko i i za ni (por. Mk 1, 16-20; 2, 14; 10, 21. 28). Tak jak Pawe, uznaje ca reszt „za strat ze wzgldu na najwysz

warto poznania Chrystusa Jezusa” i nie waha si gosi, e w porównaniu z Nim wszystko inne uznaje za mieci, „byleby

pozyska Chrystusa” (por. Flp 3, 8). Pragrue utosami si z Nim, przyjmujc Jego denia i sposób ycia. To porzucenie

wszystkiego i pójcie za Chrystusem (por. k 18, 28) stanowi waciwy program dla wszystkich ludzi powoanych i na

wszystkie czasy.Rady ewangeliczne, poprzez które Chrystus wzywa niektórych, aby dzielili Jego dowiadczenie

dziewictwa, ubóstwa i posuszestwa, wymagaj od tego, kto je przyjmuje, zdecydowanej woli cakowitego upodobnienia si

do Niego. „yjc w posuszestwie, niczego nie posiadajc na wasno i zachowujc czysto”#p32">32, osoby konsekrowane

wyznaj, e Chrystus jest Pierwowzorem, w którym wszelka cnota osiga doskonao. Jego sposób ycia w czystoci, ubóstwie i

posuszestwie jawi si bowiem jako najbardziej radykalna forma ycia Ewangeli na tej ziemi, forma rzec mona Boska, skoro

przyj j On sam, Czowiek-Bóg, jako wyraz wizi czcej Jednorodzonego Syna z Ojcem i z Duchem witym. Oto dlaczego

chrzecijaska tradycja mówina tej o obiektywnej wyszoci ycia konsekrowanego.Nie mona te zaprzeczy, e praktyka rad

ewangelicznych jest form szczególnie gbokiego i owocnego udziau równie w misji Chrystusa, na wzór Maryi z Nazaretu,

1.8 Page 8

▲back to top

Jego pierwszej uczennicy, która oddaa si na sub Boego zamysu, czynic dar z siebie samej. Pocztkiem kadej misji jest

taka wanie postawa, wyraona przez Maryj w chwili zwiastowania: „Oto Ja suebnica Paska, niech mi si stanie wedug

twego sowa” (k 1, 38).In Spiritu: konsekrowani przez Ducha witego19. „Obok wietlany osoni ich” (Mt 17, 5). Wedug jednej

ze znamiennych interpretacji duchowych Przemienienia obok ten jest obrazem Ducha witego#p33">33.Podobnie jak caa

egzystencja chrzecijanina, take powoanie do ycia konsekrowanego jest gboko zwizane z dziaaniem Ducha witego. To

On sprawia, e na przestrzeni tysicleci coraz to nowi ludzie odkrywaj zachwycajce pikno tej trudnej drogi. Za Jego spraw

przeywaj oni niejako dowiadczenie proroka Jeremiasza: „Uwiode mnie, Panie, a ja pozwoliem si uwie” (20, 7). To Duch

budzi pragnienie penej odpowiedzi; to On kieruje wzrostem tego pragnienia, skania do udzielenia pozytywnej

odpowiedzi, a póniej pomaga w jej wiernej realizacji; to On formuje dusze powoanych, upodabnia ich do Chrystusa

czystego, ubogiego i posusznego oraz przynagla do podjcia Jego misji, oni za, idc pod przewodnictwem Ducha drog

nieustannego oczyszczenia, staj si stopniowo osobami uksztaltowanymi na wzór Chrystusa — historyczn kontynuacj

szczególnej obecnoci zmartwychwstaego Pana.Z wielk przenikliwoci i intuicj Ojcowie Kocioa okrelali t duchow drog

mianem filokalii, co oznacza umiowanie Boego pikna, które jest promieniowaniem Boej dobroci. Czowiek, którego moc

Ducha witego prowadzi stopniowo do penego upodobnienia do Chrystusa, nosi w sobie odblask tego niedostpnego

wiata, a w swej ziemskiej pielgrzymce dy do niewyczerpanego róda wiatoci. W ten sposób ycie konsekrowane staje si

szczególnie gbokim znakiem Kocioa-Oblubienicy, prowadzonego przez Ducha, aby odtworzy w sobie rysy Oblubieca i

stan przed Nim „jako chwalebny, nie majcy skazy czy zmarszczki, czy czego podobnego, lecz aby by wity i nieskalany”

(Ef 5, 27).Z kolei ten sam Duch, który nie pragnie bynajmniej, aby ludzie powoaru przez Ojca byli oderwani od historii

ludzkoci, kae im suy braciom zgodnie z ich wasnym sposobem ycia, za ksztatujc odpowiednio charyzmaty

poszczególnych Instytutów, wskazuje im konkretne zadania, stosownie do potrzeb Kocioa i wiata. Wanie std bior si róne

formy ycia konsekrowanego, dziki którym Koció zostaje „ozdobiony rónymi darami swoich dzieci, jak oblubienica strojna

dla ma swego (por. Ap 21, 2)”#p34">34 i wzbogaca si o wszelkie rodki, jakich wymaga jego misja w wiecie.Rady

ewangeliczne darem Trójcy Przenajwitszej20. Tak wic rady ewangeliczne to przede wszystkim dar Trójcy Przenajwitszej.

ycie konsekrowane jest goszeniem tego, czego dokonuje Ojciec przez Syna w Duchu witym swoj mioci, swoj dobroci,

swoim piknem. W istocie, „stan zakonny (...) ujawnia (...) wyniesienie Królestwa Boego ponad wszystko co ziemskie oraz

jego najwaniejsze potrzeby; ukazuje te wszystkim ludziom przeogromn wielko potgi Chrystusa królujcego i nieograniczon

moc Ducha witego dziaajcego przedziwnie w Kociele”#p35">35.Pierwszym zadaniem ycia konsekrowanego jest

ukazywanie wielkich dzie, jakich Bóg dokonuje w uomnej ludzkiej naturze osób powoanych. Bardziej ni sowami, osoby

konsekrowane daj wiadectwo o tych wielkich dzieach wymownym jzykiem ycia przemienionego, zdolnego zadziwi wiat.

Na zdumienie ludzi odpowiadaj goszeniem cudów aski, jakich Bóg dokonuje w tych, których miuje. jeeli osoba

konsekrowana pozwala si prowadzi Duchowi ku szczytom doskonaoci, moe woa do Boga: „Ogldam pikno Twej aski,

podziwiam jej blask, a jej wiato odbija si we mnie; zachwycam si jej niewypowiedzianym splendorem; zdumiewam si

niezmiernie, mylc o sobie; widz, kim byem i kim si staem. O cudzie! Oto stoj peen szacunku dla siebie samego, czci i

bojani, jakby przed Tob samym; tak oniemielony, e nie wiem nawet, co czyni, gdzie usi, dokd si uda, gdzie pozwoli spocz

czonkom tego ciaa, które naley do Ciebie, do jakich uy je czynów i dzie, bo przecie s Boskie”#p36">36. Tak wic ycie

konsekrowane staje si jednym z widzialnych ladów, które Trójca wita pozostawia w historii, aby wzbudzi w ludziach

zachwyt piknem Boga i tsknot za Nim.Odblask ycia trynitarnego w radach ewangelicznych21. Wi midzy radami

ewangelicznymi a Trójc wit i uwicajc ujawnia ich najgbszy sens. S one mianowicie wyrazem mioci, któr Syn darzy Ojca w

jednoci Ducha witego. Praktykujc je, osoba konsekrowana przeywa szczególnie gboko charakter trynitarny i

chrystologiczny caego ycia chrzecijaskiego.Czysto celibatariuszy i dziewic, jako wyraz oddania si Bogu niepodzielnym

sercem (por.2 Kor 7, 32-34), jest odblaskiem nieskoczonej mioci czcej trzy Boskie Osoby w tajemniczej gbi ycia

1.9 Page 9

▲back to top

trynitarnego; mioci, której Sowo Wcielone dao wiadectwo a po ofiar z wasnego ycia; mioci, która „rozlana jest w sercach

naszych przez Ducha witego” (Rz 5, 5), przynaglajcego nas, bymy odpowiedzieli na ni cakowit mioci do Boga i do

braci.Ubóstwo gosi, e Bóg jest jedynym prawdziwym bogactwem czowieka. Przeywane na wzór Chrystusa, który „bdc

bogaty (...) sta si ubogim” (2 Kor 8, 9), wyraa cakowity dar z siebie, jaki skadaj sobie nawzajem trzy Osoby Boskie. Ten

dar przelewa si w stworzenie i objawia si w peni we Wcieleniu Sowa i w Jego odkupieczej mierci.Posuszestwo

praktykowane na wzór Chrystusa, którego pokarmem byo wypenianie woli Ojca (por. J 4, 34), objawia wyzwalajce pikno

ulegoci synowskiej, a nie niewolniczej, wzbogaconej poczuciem odpowiedzialnoci i przeniknitej wzajemnym zaufaniem:

to zaufanie jest doczesnym odblaskiem harmonii mioci, waciwej trzem Boskim Osobom.ycie konsekrowane jest zatem

powoane, aby nieustannie wzbogaca dar rad ewangelicznych mioci coraz prawdziwsz i mocniejsz, przeywan w wymiarze

trynitarnym: mioci do Chrystusa, która wzywa do zayej przyjani z Nim; mioci do Ducha witego, która usposabia dusz na

przyjcie Jego natchnie; mioci do Ojca — najgbszego róda i najwyszego celu ycia konsekrowanego#p37">37. W ten

sposób staje si ono wyznaniem i znakiem Trójcy witej, której tajemnica zostaje ukazana Kocioowi jako wzór i ródo

wszelkich form chrzecijaskiego ycia.Take ycie braterskie, poprzez które osoby konsekrowane staraj si y w Chrystusie jak

„jeden duch i jedno serce” (Dz 4, 32), staje si wymownym wyznaniem wiary trynitarnej. Wyznaje Ojca, który pragnie

poczy wszystkich ludzi w jedn rodzin; wyznaje Wcielonego Syria, który gromadzi odkupionych w jednoci, wskazujc im

drog swoim przykadem, modlitw, sowami, a nade wszystko swoj mierci, to ona bowiem jest ródem pojednania dla

podzielonej i rozproszonej ludzkoci; wyznaje Ducha witego jako zasad jednoci w Kociele, w którym On nieustannie

powouje do istnienia duchowe rodziny i braterskie wspólnoty.Konsekrowani jak Chrystus dla Królestwa Boego22. Za

spraw Ducha witego ycie konsekrowane „naladuje wierniej i ustawicznie uprzytamnia w Kociele t form ycia”#p38">38, jak

Jezus — najdoskonalszy konsekrowany i misjonarz Ojca w Jego Królestwie — obra dla siebie i wskaza uczniom, którzy

szli za Nim (por. Mt 4, 18-22; Mk 1, 16-20; k 5, 10-11; J 15, 16). W wietle konsekracji Jezusa mona odkry, e inicjatywa

Ojca jest ródem wszelkiej witoci, pierwsz przyczyn ycia konsekrowanego. Sam Jezus jest bowiem Tym, którego „Bóg

namaci Duchem witym i moc” (Dz 10, 38), „którego Ojciec powici i posa na wiat” (J 10, 36). Przyjmujc od Ojca

konsekracj, Syn ze swej strony konsekruje si Jemu dla ludzkoci (por. J 17, 19): Jego ycie w dziewictwie, posuszestwie i

ubóstwie wyraa Jego synowsk i cakowit wierno wobec zamysu Ojca (por. J 10, 30; 14, 11). Jego doskonaa ofiara nadaje

wymiar konsekracji wszystkim wydarzeniom Jego ziemskiego ycia.Jezus jest doskonale posuszny — zstpi z nieba nie po

to, by peni wasn wol, ale wol Tego, który Go posa (por.J 6, 38; Hbr 10, 5. 7). Skada cay swój sposób bycia i dziaania w

rce Ojca (por. k 2, 49). Z synowskim posuszestwem przyjmuje posta sugi: „ogooci samego siebie, przyjwszy posta sugi,

(...) stawszy si posusznym a do mierci — i to mierci krzyowej” (Flp 2, 7-8). W takiej wanie postawie ulegoci wobec Ojca

Chrystus — cho potwierdza godno i wito ycia maeskiego i wystpuje w ich obronie — to jednak sam przyjmuje form ycia

dziewiczego, a przez to objawia wznios warto i przedziwn duchow podno dziewictwa. Wyrazem Jego cakowitej wiernoci

zamysowi Ojca jest take oderwanie od dóbr ziemskich: „bdc bogaty, dla was sta si ubogim, aby was ubóstwem swoim

ubogaci” (2 Kor 8, 9). Gbia Jego ubóstwa objawia si przez doskonae ofiarowanie Ojcu tego wszystkiego, co

posiada.Doprawdy, ycie konsekrowane jest yw pamitk ycia i dziaania Jezusa jako Wcielonego Sowa w Jego odniesieniu

do Ojca i do braci. Jest yw tradycj ycia i ordzia Zbawiciela.II. MIDZY PASCH A PENI CZASÓWOd Taboru po Kalwari23.

Olniewajcy blask Przemienienia zapowiada ju dramatyczne, ale nie mniej chwalebne wydarzenie Kalwarii. Piotr, Jakub i

Jan kontempluj Pana Jezusa wraz z Mojeszem i Eliaszem, z którymi — wedug ewangelisty ukasza — Jezus rozmawia „o

swoim odejciu, którego mia dokona w Jerozolimie” (por. 9, 31). Oczy Apostoów s zatem utkwione w Jezusie, który myli o

Krzyu (por. k 9, 43-45). Na Krzyu Jego dziewicza mio do Ojca i do wszystkich ludzi wyrazi si w sposób najdoskonalszy;

Jego ubóstwo stanie si cakowitym ogooceniem, a Jego posuszestwo darem z wasnego ycia.Uczniowie s wezwani do

kontemplacji Jezusa wywyszonego na Krzyu, z którego „Sowo zrodzone z milczenia”#p39">39 przez swoje milczenie i

1.10 Page 10

▲back to top

osamotnienie proroczo ogasza absolutn transcendencj Boga wobec wszystkich dóbr stworzonych, zwycia we wasnym

ciele nasz grzech i przyciga ku sobie wszystkich ludzi, kademu darujc nowe ycie zmartwychwstania (por. J 12, 32; 19,

34. 37). Kontemplacja ukrzyowanego Chrystusa jest ródem natchnienia dla wszystkich powoa; z niej bior pocztek —

obok podstawowego daru Ducha — wszystkie dary, a zwaszcza dar ycia konsekrowanego.Po Maryi, Matce Jezusa,

otrzyma ten dar Jan, umiowany ucze Jezusa, wiadek stojcy wraz z Maryj u stóp Krzya (por. J 19, 26-27). Jego wybór

cakowitej konsekracji jest owocem Boej mioci, która go ogarnia, podtrzymuje go i wypenia mu serce. Jan — obok Maryi

— jest jednym z pierwszych poród licznych mczyzn i kobiet, którzy od samych pocztków historii Kocioa a do koca,

pobudzeni przez Bo mio, czuj si powoani, by i za Barankiem zoonym w ofierze i yjcym, dokdkolwiek pójdzie (por. Ap 14,

1-5)#p40">40Paschalny wymiar ycia konsekrowanego24. W rónych formach ycia, wzbudzonych przez Ducha witego na

przestrzeni dziejów, osoba konsekrowana dowiadcza prawdy Boga-Mioci i to dowiadczenie jest tym bardziej bezporednie

i gbokie, im bardziej pragnie ona trwa pod Krzyem Chrystusa. Ten, który w momencie mierci jawi si ludzkim oczom

oszpecony i pozbawiony wszelkiego pikna, do tego stopnia, e patrzcy na zakrywaj sobie twarze (por. Iz 53, 2-3), wanie

na Krzyu objawia w peni pikno i moc Boej mioci. w. Augustyn opiewa Go sowami: „Pikny jest Bóg, Sowo u Boga (...)

Pikne jest w niebie, pikne i na ziemi; pikne jest w onie matki, pikne w ramionach rodziców; pikne objawia si w cudach i

pikne w cierpieniach; pikne jest, gdy powouje do ycia, pikne, gdy nie lka si mierci, pikne, gdy porzuca ycie, pikne, gdy je

podejmuje na nowo; pikne na Krzyu, pikne w grobie, pikne w niebie. Suchajcie tej pieni ze zrozumieniem, a sabo ciaa

niech nie zakrywa przed waszymi oczyma blasku Jego pikna”#p41">41.ycie konsekrowane odzwierciedla ten blask

mioci, gdy przez swoj wierno tajemnicy Krzya wyznaje, i wierzy w mio Ojca, Syna i Ducha witego i ni yje. W ten sposób

przyczynia si do oywienia w Kociele wiadomoci, e Krzy to nadobfita mio Boa, rozlewajca si na ten wiat, wielki znak

zbawczej obecnoci Chrystusa, zwaszcza w chwilach trudnoci i prób. wiadczy o tym nieustannie i z odwag, godn gbokiego

podziwu, bardzo wiele osób konsekrowanych, które yj czsto w sytuacjach trudnych, a nawet dowiadczaj przeladowania i

mczestwa. Ich wierno jedynej Mioci ujawnia si i hartuje w pokorze ycia ukrytego, w cierpieniu, które przyjmuj, aby

dopenia we wasnym ciele „braki udrk Chrystusa” (Kol 1, 24), w milczcym powiceniu, w poddaniu si witej woli Boej, w

pogodnym dochowywaniu wiernoci nawet wówczas, gdy trac ju siy i autorytet. Wierno Bogu jest te ródem ofiarnej suby

braciom, któr osoby konsekrowane peni, kosztem wielu wyrzecze, przez nieustann modlitw wstawiennicz za potrzeby

braci, przez bezinteresown posug ubogim i chorym, przez wzajemn pomoc w trudnociach, przez gorliwy udzia w troskach

i dowiadczeniach Kocioa.wiadkowie Chrystusa w wiecie25. Z tajemnicy paschalnej bierze pocztek take misyjno —

wymiar przenikajcy cae ycie Kocioa. Znajduje ona szczególne urzeczywistnienie w yciu konsekrowanym. Niezalenie

bowiem od specyficznych charyzmatów tych Instytutów, które oddaj si misji ad gentes lub prowadz dziaalno w cisym

sensie apostolsk, mona powiedzie, e misyjno jest wpisana w samo serce kadej formy ycia konsekrowanego. W takiej

mierze, w jakiej ycie osoby konsekrowanej jest oddane wycznie Ojcu (por. k 2, 49; J 4, 34), opanowane przez Chrystusa

(por. J 15, 16; Ga 1, 15-16) i oywiane przez Ducha (por. k 24, 49; Dz 1, 8; 2, 4), wspódziaa ona skutecznie z misj Pana

Jezusa (por. J 20, 21), przyczyniajc si w sposób niezwykle gboki do odnowy wiata.Pierwsz misj osoby konsekrowane maj

peni wobec samych siebie i czyni to, kiedy otwieraj wasne serca na dziaanie Ducha Chrystusa. Ich wiadectwo pomaga

caemu Kocioowi zachowa wiadomo, e na pierwszym miejscu powinien zawsze stawia bezinteresown sub Bogu, która

staa si moliwa dziki asce Chrystusa, udzielonej wierzcym poprzez dar Ducha witego. W ten sposób goszone jest wiatu

ordzie pokoju, który zstpuje od Ojca, powicenia, którego wiadectwo da Syn, i radoci, która jest owocem Ducha

witego.Osoby konsekrowane staj si misjonarzami przede wszystkim przez nieustanne pogbianie w sobie wiadomoci, e

zostay powoane i wybrane przez Boga, a wic Jemu winny podporzdkowa cae swoje ycie i ofiarowa wszystko, czym s i co

maj, uwalniajc si od przeszkód, które nie pozwalaj im bez wahania odpowiedzie Bogu pen mioci. W ten sposób bd mogy

sta si prawdziwym znakiem Chrystusa w wiecie. Take ich styl ycia winien wskazywa na idea, który wyznaj, gdy staraj si

2 Pages 11-20

▲back to top

2.1 Page 11

▲back to top

by ywym znakiem Boga oraz wymownym, cho czsto dokonywanym w milczeniu przepowiadaniem Ewangelii.Zawsze, ale

zwaszcza we wspóczesnej kulturze, nieraz bardzo ju zewiecczonej, a mimo to wraliwej na jzyk znaków, Koció winien

zabiega o to, aby jego obecno bya dostrzegalna w codziennym yciu. Ma przy tym prawo oczekiwa, e znacznie przyczyni

si do tego osoby konsekrowane, powoane, aby w kadej sytuacji dawa konkretne wiadectwo swojej przynalenoci do

Chrystusa.Poniewa ubiór jest znakiem konsekracji, ubóstwa i przynalenoci do okrelonej rodziny zakonnej, wraz z Ojcami

synodalnymi gorco zalecam zakonnikom i zakonnicom, aby nosili waciwy sobie strój, odpowiednio przystosowany do

okolicznoci miejsca i czasu#p42">42. Tam, gdzie jest to konieczne z wanych wzgldów apostolskich, mog take nosi zwyke

ubranie, odpowiadajce ich godnoci oraz przepisom danego zgromadzenia, oprócz tego za stosowny symbol wskazujcy

na ich konsekracj.Instytuty, które od chwili powstania albo na mocy obowizujcych obecnie Konstytucji nie maj okrelonego

stroju, winny zadba o to, aby ubiór czonków tych Instytutów wyraa swoj prostot i godnoci natur ich

powoania#p43">43.Eschatologiczny wymiar ycia konsekrowanego26. Zwaywszy, e problemy apostolskie wydaj si dzi

coraz bardziej naglce i e zaangaowanie w sprawy tego wiata moe pochania coraz wicej uwagi, szczególnie wskazane

jest przypomnienie eschatologicznej natury ycia konsekrowanego.„Gdzie jest twój skarb, tam bdzie i serce twoje” (Mt 6,

21): jedyny skarb Królestwa budzi pragnienie i oczekiwanie, skania do wysiku i do wiadectwa. W pierwotnym Kociele

oczekiwanie na przyjcie Pana byo przeywane w sposób szczególnie intensywny. Koció jednak nie przesta podtrzymywa

tej nadziei take w póniejszych wiekach: nieustannie wzywa wiernych, aby nie tracili z oczu wizji zbawienia, którego

objawienie jest ju bliskie, „przemija bowiem posta tego wiata” (1 Kor 7, 31; por. 1 P 1, 3-6)#p44">44.Wanie w tej

perspektywie mona lepiej zrozumie, na czym polega rola eschatologicznego znaku ycia konsekrowanego. Istnieje

bowiem niezmienna doktryna, która przedstawia ycie konsekrowane jako zapowied przyszego Królestwa. Sobór

Watykaski II przypomina to nauczanie, gdy stwierdza, e konsekracja „w wyszym te stopniu (...) zapowiada przysze

zmartwychwstanie i chwa Królestwa niebieskiego”#p45">45. Jest to przede wszystkim zasug lubu dziewictwa,

rozumianego zawsze przez tradycj jako zapowied ostatecznego wiata, który ju dzisiaj dziaa i przemienia caego

czowieka.Osoby, które powiciy swoje ycie Chrystusowi, musz y pragnieniem spotkania Go, aby ostatecznie i na zawsze

z Nim przebywa. Std rodzi si arliwe oczekiwanie, std pragnienie „zatracenia si w blasku tego Ognia mioci, który w nich

ponie, a jest nim nie kto inny, tylko Duch wity”#p46">46 — oczekiwanie i pragnienie podtrzymywane przez dary, których

Bóg udziela wedle swego upodobania ludziom szukajcym tego, co w górze (por. Kol 3, 1).Wpatrzona w swego Pana,

osoba konsekrowana pamita, e „nie mamy tutaj trwaego miasta” (Hbr 13, 14), „nasza bowiem ojczyzna jest w niebie” (Flp

3, 20). Jedyn rzecz naprawd konieczn jest poszukiwanie „Królestwa Boga i Jego sprawiedliwoci” (por. Mt 6, 33) i

nieustanne przyzywanie przyjcia Chrystusa.Aktywne oczekiwanie: zaangaowanie i czujno27. „Przyjd, Panie Jezu!” (Ap

22, 20). To oczekiwanie nie oznacza bynajmniej bezczynnoci: cho skierowane jest ku przyszemu Królestwu, wyraa si

przez prac i misj, aby Królestwo to stawao si obecne ju teraz, dziki odnowie ducha Bogosawiestw, który take w

doczesnym ludzkim spoeczestwie jest w stanie wzbudzi skuteczne denie do sprawiedliwoci, pokoju, solidamoci i

przebaczenia.Wielu dowodów na to dostarcza historia ycia konsekrowanego, które zawsze wydawao obfite owoce,

przeznaczone take dla wiata. Dziki swoim charyzmatom osoby konsekrowane staj si znakiem Ducha witego wskazujcym

na now przyszo, rozjanion wiatem wiary i chrzecijaskiej nadziei. Napicie eschatologiczne przeobraa si w misj, aby

Królestwo rozszerzao si ju tu i teraz. Wezwanie „Przyjd, Panie Jezu!” czy si z inn prob: „Przyjd Królestwo Twoje!” (por. Mt

6, 10).Czowiek, który czuwa i wyczekuje spenienia si obietnic Chrystusa, potrafi natchn nadziej take swoich braci i

siostry, czsto zniechconych i pesymistycznie patrzcych w przyszo. Jego nadzieja opiera si na Boej obietnicy, zawartej w

objawionym Sowie: historia ludzi zmierza ku „nowemu niebu i ziemi nowej” (por. Ap 21, 1), gdzie Bóg „otrze z ich oczu

wszelk z, a mierci ju odtd nie bdzie. Ani aoby, ni krzyku, ni trudu ju [odtd] nie bdzie, bo pierwsze rzeczy przeminy” (Ap 21,

4).ycie konsekrowane pozostaje w subie tego ostatecznego objawienia si chway Boej, dziki któremu kade ciao ujrzy Boe

2.2 Page 12

▲back to top

zbawienie (por. k 3, 6; Iz 40, 5). Chrzecijaski Wschód uwypukla ten wymiar, gdy okrela mnichów jako anioów Boych na

ziemi, goszcych odnow wiata w Chrystusie. Na Zachodzie monastycyzm jest pamitk i oczekiwaniem: pamitk, wielkich

dzie dokonanych przez Boga, oczekiwaniem na ostateczne spenienie si nadziei. Ordzie monastycyzmu i ycia

kontemplacyjnego przypomina nieustannie, e prymat Boga nadaje ludzkiemu istnieniu peni sensu i radoci, poniewa

czowiek zosta stworzony dla Boga i jest niespokojny, dopóki w Nim nie spocznie#p47">47.Maryja Dziewica — wzór

konsekracji i naladowania Chrystusa28. Maryja jest T, która od momentu niepokalanego poczcia najdoskonalej

odzwierciedla Boe pikno. „Caa pikna” — tym imieniem wzywa J Koció. „Wi z Najwitsz Maryj Pann, która dla kadego

wiernego jest nastpstwem jego zjednoczenia z Chrystusem, uwydatnia si jeszcze bardziej w yciu osób konsekrowanych.

(...) Wszystkie Instytuty ycia konsekrowanego ywi przekonanie, e obecno Maryi ma podstawowe znaczenie zarówno dla

ycia duchowego kadej osoby konsekrowanej, jak i dla spójnoci, jednoci oraz wzrostu caej wspólnoty”#p48">48.Maryja

jest bowiem wzniosym przykadem doskonaej konsekracji, wyraajcej si pen przynalenoci do Boga i cakowitym oddaniem

si Jemu. Wybrana przez Pana, który postanowi dokona w Niej tajemnicy Wcielenia, przypomina osobom konsekrowanym

o pierwszestwie Boej inicjatywy. Zarazem Maryja, która wyrazia przyzwolenie na Boe Sowo Wcielone w jej onie, jawi si

jako wzór przyjcia aski przez czowieka.W latach ycia ukrytego w Nazarecie Maryja Panna trwaa przy Chrystusie wraz z

Józefem, bya obecna u boku Syna w decydujcych momentach Jego ycia publicznego i dlatego jest mistrzyni

bezwarunkowej wiernoci i niestrudzonej suby. W Niej — w tym „przybytku Ducha witego”#p49">49 — nowe stworzenie

janieje penym blaskiem ycie konsekrowane w Niej znajduje wspaniay wzór konsekracji Ojcu, jednoci z Synem i ulegoci

Duchowi witemu; ma wiadomo, e przylgnicie do Chrystusa, do Jego „ycia w ubóstwie i dziewictwie”#p50">50 oznacza

take naladowanie ycia Maryi.Dla osoby konsekrowanej Maryja jest take w bardzo szczególny sposób Matk Jeli bowiem

nowe macierzystwo powierzone Maryi na Kalwarii jest darem dla wszystkich chrzecijan, to ma ono szczególn warto dla

tego, kto cakowicie odda swe ycie Chrystusowi. „Oto Matka twoja” (J 19, 27): sowa Jezusa, skierowane do ucznia,

„którego miowa” (J 19, 26), zyskuj wyjtkow gbi w yciu osoby konsekrowanej. Zostaje ona bowiem powoana wraz z

Janem, aby wzi do siebie Maryj (por. J 19, 27), kocha J i radykalnie naladowa, zgodnie z natur swego powoania, a w

zamian doznawa od Niej szczególnej macierzyskiej dobroci. Maryja udziela jej tej mioci, dziki której moe ona codziennie

ofiarowa ycie dla Chrystusa, wspópracujc z Nim dla zbawienia wiata. Dlatego synowska wi z Maryj stanowi

uprzywilejowan drog wiemoci wobec otrzymanego powoania oraz najskuteczniejsz pomoc do wzrastania w nim i

przeywania go w peni#p51">51.III. W KOCIELE I DLA KOCIOA„Dobrze, e tu jestemy”: ycie konsekrowane w tajemnicy

Kocioa29. Podczas Przemienienia Piotr przemawia w imieniu pozostaych Apostoów: „dobrze, e tu jestemy”: (Mt 17, 4).

Dowiadczenie chway Chrystusa, cho zachwyca jego umys i serce, nie odrywa go od innych, ale przeciwnie — jeszcze

gbiej wie go z „my” wspólnoty uczniów.To „my” oznacza wymiar, który kae si nam zastanowi nad miejscem ycia

konsekrowanego w tajemnicy Kocioa. Teologiczna refleksja nad natur ycia konsekrowanego otworzya w ostatnich latach

nowe perspektywy, zarysowane przez nauczanie Soboru Watykaskiego II. W jej wietle uksztatowaa si wiadomo, e

profesja rad ewangelicznych naley niezaprzeczalnie do ycia i witoci Kocioa#p52">52. Znaczy to, e ycie konsekrowane,

obecne w Kociele od samego pocztku, nigdy nie zaniknie jako jego niezbywalny i konstytutywny element, poniewa wyraa

sam jego natur.Wynika to jednoznacznie z faktu, e profesja rad ewangelicznych jest gboko powizana z tajemnic

Chrystusa, ma bowiem uobecnia niejako t form ycia, któr On wybra, wskazujc na ni jako na warto absolutn i

eschatologiczn. Sam Jezus, powoujc wybrane osoby, aby porzuciy wszystko i poszy za Nim, da pocztek tej formie ycia,

która pod dziaaniem Ducha witego miaa si w nastpnych stuleciach rozwin stopniowo w rónorakie formy ycia

konsekrowanego. Wizja Kocioa zoonego wycznie z szafarzy i z wiernych wieckich nie odpowiada zamiarom jego

Boskiego Zaoyciela, jakie moemy odczyta z Ewangelii i z innych pism Nowego Testamentu.Nowa i szczególna

konsekracja30. W tradycji Kocioa uznaje si profesj zakonn za szczególne i owocne pogbienie konsekracji chrzcielnej,

2.3 Page 13

▲back to top

jako e dziki niej wewntrzna jedno z Chrystusem, ustanowiona ju przez chrzest, przeradza si w dar upodobnienia do

Niego, wyraony i urzeczywistniony w sposób peniejszy przez profesj rad ewangelicznych#p53">53.Ta nowa konsekracja

róni si jednak od pierwszej sw specyfik, jako e nie jest jej koniecznym nastpstwem#p54">54. Kady czowiek odrodzony w

Chrystusie jest przecie powoany, aby moc aski udzielonej mu przez Ducha zachowywa czysto waciw dla jego stanu ycia,

okazywa posuszestwo Bogu i Kocioowi oraz zachowywa rozsdny dystans wobec dóbr materialnych, poniewa wszyscy s

powoani do witoci, która polega na doskonaej mioci#p55">55. Jednake chrzest sam w sobie nie wie si z powoaniem do

celibatu lub do dziewictwa, do rezygnacji z posiadania dóbr i do posuszestwa przeoonemu w specyficznej formie rad

ewangelicznych. Dlatego ich profesja zakada istnienie swoistego daru Boego, który nie jest udzielany wszystkim, jak to

podkrela sam Jezus, mówic o dobrowolnym bezestwie (por. Mt 19, 10-12).Wraz z tym powoaniem udzielony zostaje take

szczególny dar Ducha witego, aby osoba konsekrowana moga odpowiedzie na swoje powoanie i podj sw misj. Dlatego w

liturgii Wschodu i Zachodu podczas obrzdu profesji monastycznej albo zakonnej oraz konsekracji dziewic Koció modli si

o dar Ducha witego dla wybranych osób i czy ich dar z ofiar Chrystusa#p56">56.Profesja rad ewangelicznych jest take

konsekwencja, rozwoju aski sakramentu bierzmowania, jednake wykracza poza zwyke wymogi tej konsekracji moc

szczególnego daru Ducha witego, który otwiera na nowe moliwoci oraz owoce witoci i apostolatu, jak o tym wiadcz dzieje

ycia konsekrowanego.W przypadku kapanów, którzy skadaj profesj rad ewangelicznych, dowiadczenie potwierdza, e

sakrament wice zyskuje szczególn podno dziki takiej konsekracji, jako e stawia ona wymóg cilejszej przynalenoci do

Chrystusa. Kapan, który skada profesj rad ewangelicznych, ma szczególnie korzystne warunki po temu, aby przeywa w

swoim wntrzu peni tajemnicy Chrystusa, równie dziki swoistej duchowoci swego Instytutu oraz apostolskiemu wymiarowi

jego charyzmatu. W osobie prezbitera powoanie do kapastwa oraz do ycia konsekrowanego tworz bowiem wspólnie

gbok i dynamiczn jedno.Nieocenion warto ma take wkad, jaki wnosz w ycie Kocioa kapani zakonni wycznie oddani

kontemplacji. Zwaszcza w sprawowaniu Eucharystii speniaj oni akt Kocioa i dla Kocioa, czc z nim ofiar z samych siebie,

w komunii z Chrystusem, który ofiarowuje si Ojcu dla zbawienia caego wiata#p57">57.Wzajemne powizania midzy

rónymi stanami ycia chrzecijaskiego31. Zgodnie z zamysem Pana Jezusa ycie Kocioa urzeczywistnia si w rónych

formach. Istniej midzy nimi wzajemne powizania, którym warto powici uwag.Dziki odrodzeniu w Chrystusie wszyscy

wierni maj udzia we wspólnej godnoci; wszyscy s powoani do witoci; wszyscy wspódziaaj w budowaniu jedynego Ciaa

Chrystusa, kady zgodnie z wasnym powoaniem i darem otrzymanym od Ducha witego (por. Rz 12, 3-8)#p58">58. Równa

godno wszystkich czonków Kocioa jest dzieem Ducha, opiera si na chrzcie i bierzmowaniu, a umacnia si dziki

Eucharystii. Jednake dzieem Ducha jest take wielo form. To On buduje Koció jako organiczn komuni, obejmujc wielorakie

powoania, charyzmaty i posugi#p59">59.Powoania do ycia wieckiego, do posugi wice i do ycia konsekrowanego maj

charakter paradygmatyczny, jako e w taki czy inny sposób wywodz si z nich lub do nich si odwouj wszystkie powoania

szczególne, przyjte oddzielnie lub cznie, zalenie od bogactwa daru Boego. Ponadto su one sobie nawzajem,

wspomagajc wzrost Ciaa Chrystusa w historii i jego misj w wiecie. Wszyscy w Kociele s konsekrowani przez chrzest i

bierzmowanie, ale posuga wice i ycie konsekrowane zakadaj istnienie odrbnego powoania oraz szczególnej formy

konsekracji, która przygotowuje do specjalnej misji.Dla misji wiernych wieckich, którzy maj „szuka Królestwa Boego,

zajmujc si sprawami wieckimi i kierujc nimi po myli Boej”#p60">60, odpowiednim fundamentem jest konsekracja przez

chrzest i bierzmowanie, wspólna wszystkim czonkom Ludu Boego. Szafarze penicy posug wice otrzymuj oprócz tej

konsekracji podstawowej take konsekracj w sakramencie wice, aby kontynuowa w czasie posug apostolsk. Osoby

konsekrowane, które obieraj drog rad ewangelicznych, otrzymuj now i specjaln konsekracj, która co prawda nie jest

sakramentalna, ale zobowizuje je do naladowania — przez praktyk celibatu, ubóstwa i posuszestwa — tej formy ycia, jak

sam Jezus przyj i da za wzór uczniom. Cho te róne kategorie czonków Kocioa objawiaj jedyn tajemnic Chrystusa, to

charakterystyczn, lecz nie wyczn cech laikatu jest wiecko, pasterzy — suebno, za osób konsekrowanych — szczególne

2.4 Page 14

▲back to top

upodobnienie do Chrystusa czystego, ubogiego i posusznego.Szczególna warto ycia konsekrowanego32. W tej

harmonijnej jednoci darów kady z podstawowych stanów ycia ma za zadanie wyraa — we waciwym mu zakresie — taki

lub inny wymiar jedynej tajemnicy Chrystusa. Jeli goszenie ewangelicznego ordzia w sferze rzeczywistoci doczesnych

jest szczególn misj ycia wieckiego, to w onie wspólnoty kocielnej niezastpion rol odgrywaj ci, którzy nale do stanu

duchownego, a nade wszystko Biskupi. Ci ostatni maj prowadzi Lud Boy goszc Sowo, udzielajc sakramentów i sprawujc

wit wadz w subie kocielnej komunii, która jest komuni organiczn, zorganizowan wedug porzdku

hierarchicznego#p61">61.Natomiast w ukazywaniu witoci Kocioa obiektywne pierwszestwo naley przyzna yciu

konsekrowanemu, jako e odzwierciedla ono sposób ycia samego Chrystusa. Wanie dlatego najobficiej objawiaj si w nim

ewangeliczne dobra i najpeniej urzeczywistnia cel Kocioa, to znaczy uwicenie ludzkoci. ycie konsekrowane zapowiada i

w pewien sposób uprzedza nadejcie przyszej epoki, kiedy to nastpi penia Królestwa niebieskiego, które ju teraz jest

obecne w zalku i w tajemnicy#p62">62, i kiedy po zmartwychwstaniu ludzie nie bd si ju eni ani wychodzi za m, lecz bd

niczym anioowie Boy (por. Mt 22, 30).Istotnie, przedmiotem nieustannego nauczania Kocioa jest wielka warto doskonaej

czystoci zachowywanej ze wzgldu na Królestwo#p63">63, susznie uwaanej za „bram” do caego ycia

konsekrowanego#p64">64. Koció okazuje przy tym wielki szacunek powoaniu do maestwa, które czyni maonków

„wiadkami oraz wspópracownikami podnoci Matki-Kocioa, na znak i na uczestnictwo w owej mioci, jak Chrystus umiowa

Oblubienic swoj i wyda za ni siebie samego”#p65">65.W ramach tej rzeczywistoci, wspólnej dla caego ycia

konsekrowanego, istniej drogi odrbne, ale komplementarne. Zakonnicy i zakonnice cakowicie oddani kontemplacji w

szczególny sposób s obrazem Chrystusa „oddajcego si kontemplacji na górze”#p66">66. Osoby konsekrowane

prowadzce ycie czynne ukazuj Go „zwiastujcego rzeszom Królestwo Boe bd uzdrawiajcego chorych i uomnych, a

grzeszników nawracajcego do cnoty, bd bogosawicego dzieciom i dobrze czynicego wszystkim”#p67">67. W szczególny

sposób su nadejciu Królestwa Boego osoby konsekrowane w Instytutach wieckich, które cz w swoistej syntezie wartoci

konsekracji i wieckoci. Przeywajc swoj konsekracj w wiecie i w cznoci ze wiatem#p68">68, „staraj si na podobiestwo

zaczynu przepoi wszystko duchem ewangelicznym dla umocnienia i wzrostu Ciaa Chrystusa”#p69">69. Aby osign ten

cel, uczestnicz w funkcji ewangelizacyjnej Kocioa poprzez osobiste wiadectwo ycia chrzecijaskiego, czynne ksztatowanie

rzeczywistoci doczesnych zgodnie z zamysem Boym, wspóprac w subie kocielnej wspólnocie w sposób zgodny ze

wieckim stylem ycia, jaki jest im waciwy#p70">70.wiadczy o Ewangelii Bogosawiestw33. ycie konsekrowane spenia

szczególne zadanie: podtrzymuje w ochrzczonych wiadomo podstawowych wartoci Ewangelii, dajc „wspaniae i

zaszczytne wiadectwo temu, i wiat nie moe si przemieni i ofiarowa si Bogu bez ducha ewangelicznych

Bogosawiestw”#p71">71. W ten sposób ycie konsekrowane nieustannie przypomina Ludowi Boemu o potrzebie

odpowiadania witoci ycia na mio Bo, rozlan w sercach przez Ducha witego (por. Rz 5, 5), i wyraania swoim

postpowaniem sakramentalnej konsekracji, dokonanej przez Boga w chrzcie, bierzmowaniu lub w sakramencie wice.

Trzeba bowiem, aby wito udzielona w sakramentach prowadzia do witoci ycia codziennego. ycie konsekrowane przez

samo swoje istnienie w Kociele suy konsekracji ycia kadego wiernego — wieckiego i duchownego.Z drugiej strony nie

naley zapomina, e równie samym osobom konsekrowanym wiadectwo innych powoa pomaga w penym przeywaniu ich

udziau w tajemnicy Chrystusa i Kocioa w jej wielorakich wymiarach. Dziki temu wzajemnemu wzbogaceniu ycie

konsekrowane moe wymowniej i skuteczniej spenia swoj misj: wpatrzone w wizj przyszego pokoju, wskazuje innym

braciom i siostrom cel, jakim jest ostateczna szczliwo w bliskoci Boga.ywy obraz Kocioa-Oblubienicy34. Szczególne

znaczenie ma w yciu konsekrowanym wymiar oblubieczy: ukazuje on, e Koció powinien oddawa si w peni i wycznie

swemu Oblubiecowi, od którego otrzymuje wszelkie dobro. W tym wymiarze oblubieczym, waciwym dla caego ycia

konsekrowanego, zwaszcza kobieta odnajduje sw tosamo, odkrywajc tu jak gdyby szczególny walor swej relacji z

Chrystusem.Gbok wymow ma na tym tle tekst nowotestamentowy, który ukazuje Maryj i Apostoów zgromadzonych w

2.5 Page 15

▲back to top

wieczerniku w modlitewnym oczekiwaniu na Ducha witego (por. Dz 1, 13-14). Moemy tu dostrzec ywy obraz Kocioa-

Oblubienicy, uwanie ledzcej znaki, jakie daje jej Oblubieniec, i gotowej na przyjcie Jego daru. U Piotra i innych Apostoów

wyranie widoczny jest zwaszcza wymiar podnoci, wyraajcy si w posudze kocielnej, która staje si narzdziem Ducha i

przyczynia do rodzenia nowych dzieci poprzez goszenie Sowa, sprawowanie sakramentów i trosk pastersk. U Maryi

szczególnie ywy jest wymiar oblubieczej otwartoci na przyjcie Boego ycia, dziki której moe ono owocowa w onie Kocioa,

otoczone jego niepodzieln dziewicz mioci.ycie konsekrowane najczciej bierze przykad z osoby Maryi, dziewiczej

Oblubienicy. Z tej dziewiczej mioci wypywa niezwyka podno, która wspomaga narodziny i wzrost Boego ycia w

sercach#p72">72. Wzorem Maryi, nowej Ewy, osoba konsekrowana wyraa swa duchow podno przez otwarcie si na

przyjcie Sowa, aby swoim bezwarunkowym powiceniem i ywym wiadectwem przyczyni si do ustanowienia nowej

ludzkoci. Tak wic Koció objawia w peni swoje macierzystwo zarówno przez to, e przekazuje Boe dziaanie, co jest misj

powierzon Piotrowi, jak i przez odpowiedzialne przyjmowanie Boego daru, czego przykadem jest Maryja.Ze swej strony

lud chrzecijaski znajduje w posudze wice rodki zbawienia, a w yciu konsekrowanym zacht, aby na zbawienie odpowiada

pen mioci poprzez rónorakie formy diakonii#p73">73.IV. PROWADZENI PRZEZ DUCHA WITOCIycie „przemienione”:

wezwanie do witoci35. „Uczniowie, syszc to, upadli na twarz i bardzo si zlkli” (Mt 17, 6). Synoptyczne opisy

Przemienienia, cho róni si szczegóami, zgodnie podkrelaj uczucie bojani, jaka ogarna uczniów. Przemienione oblicze

Chrystusa jest porywajco pikne, ale mimo to uczniowie s przeraeni wobec Boskiego majestatu, który ich przerasta.

Zawsze, gdy czowiek oglda chwa Bo, odczuwa wyranie swoj mao i to napawa go lkiem. Ta boja jest zbawienna, poniewa

uwiadamia czowiekowi Bosk doskonao, a zarazem przynagla go nieustannym wezwaniem do „witoci”.Wszystkie dzieci

Kocioa, powoane przez Ojca, aby „sucha” Chrystusa, musz odczuwa gbok potrzeb nawrócenia i witoci. Jak jednak

podkrelano na Synodzie, potrzeba ta odnosi si przede wszystkim do ycia konsekrowanego. Istotnie, powoanie

skierowane do osób konsekrowanych, aby szukay najpierw Królestwa Boego, jest nade wszystko wezwaniem do penego

nawrócenia, to znaczy do wyrzeczenia si samych siebie i do ycia wycznie dla Pana, tak aby Bóg by wszystkim we

wszystkich. Powoane do kontemplacji „przemienionego” oblicza Chrystusa i dawania o nim wiadectwa, s one te powoane

do przemienionego ycia.Znamienna jest w tym kontekcie wypowied II Nadzwyczajnego Zgromadzenia Synodu, zawarta

w Relacji kocowej: „wici i wite zawsze byli ródem i pocztkiem odnowy w najtrudniejszych momentach caych dziejów

Kocioa. Dzisiaj bardzo potrzebujemy witych i musimy wytrwale prosi o nich Boga. Instytuty ycia konsekrowanego musz

mie wiadomo, e przez profesj rad ewangelicznych peni szczególn misj w dzisiejszym Kociele, my za musimy je wspiera

w wypenianiu tej misji”#p74">74. W podobnym duchu wypowiedzieli si te Ojcowie IX Zgromadzenia Synodalnego: „W

caej historii Kocioa ycie konsekrowane byo ywym znakiem tego dziaania Ducha, jak gdyby uprzywilejowan przestrzeni

absolutnej mioci Boga i bliniego, wiadczc o Boym zamyle uczynienia z caej ludzkoci wielkiej rodziny dzieci Boych, yjcych

w cywilizacji mioci”#p75">75.Koció zawsze postrzega profesj rad ewangelicznych jako uprzywilejowan drog do witoci. Ju

same okrelenia, którymi j opisuje — szkoa suby Panu, szkoa mioci i witoci, droga lub stan doskonaoci — wskazuj

zarówno na skuteczno i bogactwo rodków waciwych dla tej formy ycia ewangelicznego, jak i na szczególny wysiek tych,

którzy je podejmuj#p76">76. Nie jest dzieem przypadku, e w cigu stuleci bardzo wiele osób konsekrowanych pozostawio

wymowne wiadectwa witoci i wyrónio si ofiarnoci w realizacji szczególnie trudnych dzie na polu ewangelizacji i

suby.Wierno charyzmatowi36. W naladowaniu Chrystusa i w mioci do jego Osoby mona wskaza pewne elementy, które

decyduj o wzrocie witoci w yciu konsekrowanym i zasuguj dzi na szczególne podkrelenie.Przede wszystkim potrzebna

jest wierno charyzmatowi zaoycielskiemu oraz uksztatowanemu przez ten charyzmat duchowemu dziedzictwu kadego

Instytutu. Wanie dziki tej wiernoci wobec natchnienia zaoycieli i zaoycielek — które samo jest darem Ducha witego —

mona atwiej odkry i gorliwiej przeywa zasadnicze elementy ycia konsekrowanego.U róde kadego charyzmatu kryje si

bowiem potrójne denie: przede wszystkim denie ku Ojcu, objawiajce si w synowskim poszukiwaniu Jego woli poprzez

2.6 Page 16

▲back to top

proces nieustannego nawracania si, w którym posuszestwo jest ródem prawdziwej wolnoci, czysto wyraa tsknot serca

nie znajdujc ukojenia w adnej mioci stworzonej, a ubóstwo podsyca gód i pragnienie sprawiedliwoci, które Bóg obieca

zaspokoi (por. Mt 5, 6). W tej perspektywie charyzmat kadego Instytutu powinien przynagla osob konsekrowan, aby

oddawaa si bez reszty Bogu, aby rozmawiaa z Bogiem lub o Bogu — jak czyni w. Dominik#p77">77 — a dziki temu

dowiadczaa, jak dobry jest Bóg (por. Ps 34 [33], 9) we wszystkich sytuacjach.Charyzmaty ycia konsekrowanego wi si

take z deniem do Syna: nakazuj rozwija gbok i radosn komuni z Nim oraz uczy si od Niego ofiarnej suby Bogu i braciom.

W ten sposób „wzrok przemieniony stopniowo przez obecno Chrystusa uczy si odrywa od tego, co zewntrzne, od zamtu

zmysów, czyli od wszystkiego, co odbiera czowiekowi ow lekko otwierajc go na dziaanie Ducha”#p78">78, i pozwala mu

wyruszy na misj z Chrystusem, szerzy Jego Królestwo, pracujc i cierpic wraz z Nim.Na koniec, kady charyzmat oznacza

take denie do Ducha witego, poniewa skania czowieka, aby pozwoli si Jemu prowadzi i wspomaga, zarówno w

osobistym yciu duchowym, jak i w yciu wspólnotowym i w dziaalnoci apostolskiej, a dziki temu by y w postawie suby,

która powinna by inspiracj dla wszelkich decyzji prawdziwego chrzecijanina.Istotnie, to potrójne denie jest zawsze

obecne — cho w formie uzalenionej od rónych stylów ycia — w kadym charyzmacie zaoycielskim; wynika to z samego

faktu, e dominujcym elementem charyzmatu jest „ar przenikajcy do gbi dusz, która pragnie si upodobni do Chrystusa,

aby dawa wiadectwo o wybranym aspekcie Jego tajemnicy”#p79">79, aspekt ten ma si urzeczywistnia i rozwija w

autentycznej tradycji Instytutu, zgodnie z jego Regu, Konstytucjami i Statutami#p80">80.Twórcza wierno37. Instytuty s

zatem powoane, aby odwanie podejmowa twórcz inicjatyw oraz naladowa wito swoich zaoycieli i zaoycielek, a w ten

sposób odpowiada na znaki czasu pojawiajce si w dzisiejszym wiecie#p81">81. To powoanie jest przede wszystkim

zacht do wytrwania na drodze do witoci mimo trudnoci materialnych i duchowych, jakie niesie codzienne ycie. Jest ono

take wezwaniem, by pogbia swoje kwalifikacje i rozwija dynamiczn wierno swej misji, przystosowujc jej formy — gdy jest

to konieczne — do nowych sytuacji i rozmaitych potrzeb, w postawie cakowitej ulegoci wobec Boych natchnie i zgodnie z

rozeznaniem Kocioa. W kadym przypadku naley jednak zachowa gbokie przekonanie, e gwarancj autentycznoci

wszelkiej odnowy, która chce pozosta wierna pierwotnej inspiracji, jest denie do coraz peniejszego upodobnienia si do

Chrystusa#p82">82.W tym duchu kady Instytut znów staje dzi przed koniecznoci przemylenia na nowo Reguy, poniewa

w niej i w Konstytucjach zawarty jest program naladowania Chrystusa, uksztatowany przez okrelony charyzmat, którego

autentyczno zostaa potwierdzona przez Koció. cilejsze stosowanie Reguy stanie si dla osób konsekrowanych pewnym

kryterium w poszukiwaniu waciwych form wiadectwa, stosownie do potrzeb chwili, bez odchodzenia od pierwotnej

inspiracji.Modlitwa i asceza: duchowe zmaganie38. Wezwanie do witoci zostaje przyjte i moe by rozwijane jedynie w

milczeniu i adoracji przed obliczem nieskoczonej transcendencji Boga: „Musimy wyzna, e wszyscy potrzebujemy tego

milczenia przeniknitego obecnoci adorowanego Boga; potrzebuje go teologia, aby moga w peni rozwin swój charakter

mdrociowy i duchowy; potrzebuje go modlitwa, aby nigdy nie zapominaa, e ogldanie Boga oznacza zejcie z góry z

obliczem tak promieniujcym, i trzeba je przykry zason (por. Wj 34, 33); (...) potrzebuje go ludzki wysiek, aby zrezygnowa

z zamykania si w walce bez mioci i przebaczenia. (...) Wszyscy, wierzcy i niewierzcy, musz nauczy si milczenia, które

pozwoli Bogu mówi, kiedy i jak zechce, a nam rozumie Jego sowo”#p83">83. W praktyce oznacza to niezachwian wierno

modlitwie liturgicznej i osobistej, chwilom przeznaczonym na modlitw myln, kontemplacj i adoracj eucharystyczn,

comiesicznym dniom skupienia i wiczeniom duchowym.Naley take odkry na nowo praktyki ascetyczne, typowe dla

duchowej tradycji Kocioa i danego Instytutu. Praktyki te byy i nadal s bardzo skuteczn pomoc w deniu do prawdziwej

witoci. Asceza — przez to, e pomaga opanowa i korygowa skonnoci ludzkiej natury zranionej przez grzech — jest

niezbdnie potrzebna osobie konsekrowanej, aby moga ona dochowa wiernoci swemu powoaniu i i za Jezusem drog

Krzya.Trzeba take umie rozpoznawa i przezwycia pewne pokusy, które czasem, za spraw szataskiego podstpu,

przybieraj pozór dobra. I tak na przykad suszne jest denie do poznania wspóczesnego spoeczestwa, pozwala bowiem

2.7 Page 17

▲back to top

skuteczniej podejmowa jego wyzwania, ale moe te prowadzi do naladowania chwilowej mody, do osabienia duchowej

gorliwoci lub do zniechcenia. Moliwo otrzymania doskonalszej formacji duchowej moe czasem wzbudza w osobach

konsekrowanych swoiste poczucie wyszoci wobec innych wiernych, za suszna potrzeba i konieczno podnoszenia swoich

kwalifikacji moe si przerodzi w przesadne denie do doskonalenia swoich kompetencji, tak jakby powodzenie apostolskiej

posugi zaleao przede wszystkim od ludzkich rodków, a nie od Boga. Chwalebne pragnienie bliskiej wizi z ludmi naszej

epoki, wierzcymi i niewierzcymi, ubogimi i bogatymi, moe prowadzi do przyjcia zewiecczonego stylu ycia lub do

rozwijania ludzkich wartoci wycznie w wymiarze horyzontalnym. Poparcie dla susznych de wasnego narodu lub kultury

moe skania do akceptacji pewnych form nacjonalizmu lub elementów obyczajowoci, które winny by najpierw

oczyszczone i uszlachetnione w wietle Ewangelii.Denie do witoci wymaga zatem podjcia duchowego zmagania. Jest to

trudny wymóg, któremu nie zawsze powica si nalen uwag. W tradycji symbolem duchowego zmagania jest czsto

tajemnicza walka, jak toczy Jakub z Bogiem, aby uzyska Jego bogosawiestwo i móc Go oglda (por. Rdz 32, 23-31). W

tym wydarzeniu, sigajcym pocztków historii biblijnej, osoby konsekrowane mog dostrzec symbol ascetycznego wysiku,

jaki musz podj, aby rozszerzy swe serce i otworzy je na przyjcie Boga i braci.Denie do witoci39. Szczere i odnowione

denie osób konsekrowanych do witoci jest dzi szczególnie potrzebne take dlatego, e naley popiera i umacnia w kadym

chrzecijaninie pragrtienie doskonaoci. „Trzeba rozbudzi w kadym wierzcym prawdziw tsknot za witoci, mocne pragnienie

nawrócenia i osobistej odnowy w klimacie coraz arliwszej modlitwy i solidarnoci z blinimi, zwaszcza z tymi najbardziej

potrzebujcymi”#p84">84.Osoby konsekrowane, jeli staraj si zacienia swoj przyja z Bogiem, s w stanie nie skuteczn

duchow pomoc swoim braciom i siostrom, organizujc dla nich szkoy modlitwy, wiczenia duchowne i rekolekcje, dni

skupienia, dialog i kierownictwo duchowe. Pozwala to ludziom wzrasta w modlitwie, a dziki temu lepiej rozeznawa wol Bo

wobec siebie i podejmowa odwane, czasem wrcz heroiczne decyzje, jakich wymaga od nich wiara. Osoby konsekrowane

bowiem „z samej natury ycia zakonnego przynale do dynamicznej dziaalnoci Kocioa, który gorco poda «Absolutu», jakim

jest Bóg i jest wezwany do witoci. Zakonnicy s wiadkami tej witoci”#p85">85. Fakt, e wszyscy s powoani do witoci, musi

stanowi dodatkowy bodziec dla tych, którzy ze wzgldu na wybran drog ycia powinni przypomina o tym innym.„Wstacie,

nie lkajcie si!”: odnowiona ufno40. „Jezus zbliy si do nich, dotkn ich i rzek: «Wstacie, nie lkajcie si!»” (Mt 17, 7). Podobnie

jak trzej Apostoowie — w wydarzeniu Przemienienia — take osoby konsekrowane wiedz z dowiadczenia, e nie zawsze

ich ycie jest rozjanione t wyranie odczuwan gorliwoci, która kae woa: „dobrze, e tu jestemy” (Mt 17, 4). Jest to jednak

zawsze ycie „dotknite” rk Chrystusa, pozostajce w zasigu Jego gosu i podtrzymywane Jego ask.„Wstacie, nie lkajcie si!”.

Ta zachta Nauczyciela jest oczywicie skierowana do kadego chrzecijanina. O wiele bardziej jednak dotyczy tych, którzy

zostali wezwani, aby „wszystko porzuci”, a wic take, aby „wszystko zaryzykowa” dla Chrystusa. Jest ona szczególnie

wana zawsze wówczas, gdy wraz z Nauczycielem schodzimy z „góry”, aby wej na drog wiodc na Kalwari.Wspominajc o

tym, e Mojesz i Eliasz rozmawiali z Chrystusem o Jego tajemnicy paschalnej, ukasz w sposób znaczcy uywa sowa

„odejcie” (exodos): „mówili o Jego odejciu, którego mia dokona w Jerozolimie” (k 9, 31). „Exodus” to fundamentalny

termin Objawienia, do którego odwouje si caa historia zbawienia i który oddaje gboki sens paschalnej tajemnicy. Jest to

temat szczególnie wany dla duchowoci ycia konsekrowanego i trafnie ukazujcy jego znaczenie. Zawiera si w nim

oczywicie take to, co naley do mysterium crucis. Jednake ta nieatwa „droga exodusu”, widziana z perspektywy Taboru,

jawi si jako droga prowadzca od wiata do wiata: od proroczego wiata Przemienienia do ostatecznej wiatoci

Zmartwychwstania.Powoanie do ycia konsekrowanego — mimo swoich wyrzecze i dowiadcze, a raczej wanie dziki nim

— jawi si na tle caego ycia chrzecijaskiego jako droga „wiata”, nad któr czuwa spojrzenie Odkupiciela: „Wstacie, nie

lkajcie si!”.II

SIGNUM FRATERNITATIS

2.8 Page 18

▲back to top

YCIE KONSEKROWANE ZNAKIEM KOMUNII W KOCIELEI. TRWAE WARTOCINa obraz Trójcy Przenajwitszej41. Pan

Jezus w czasie swego ziemskiego ycia powoa tych, których sam chcia, aby Mu towarzyszyli i aby biorc z Niego przykad

nauczyli si y dla Ojca i dla misji, jak od Niego otrzymali (por. Mk 3, 13-15). Utworzy w ten sposób now rodzin, do której w

nastpnych wiekach mieli nalee wszyscy ludzie pragncy „peni wol Bo” (por. Mk 3, 32-35). Po Wniebowstpieniu dar Ducha

witego sprawi, e wokó Apostoów powstaa braterska wspólnota, zjednoczona w wielbieniu Boga i w rzeczywistym

dowiadczeniu komunii (por. Dz 2, 42-47; 4, 32-35). ycie tej wspólnoty, a bardziej jeszcze dowiadczenie penego

zjednoczenia z Chrystusem, jakie byo udziaem Dwunastu, stao si przykadem, na którym wzorowa si Koció, kiedy pragn

rozbudzi w sobie pierwotny zapa i z now ewangeliczn energi podj wdrówk przez dzieje#p86">86.W rzeczywistoci bowiem

Koció jest w swej istocie tajemnica, komunii, „ludem zgromadzonym przez jedno Ojca, Syna i Ducha witego”#p87">87.

ycie braterskie ma odzwierciedla gbi i bogactwo tej tajemnicy, tworzc ludzk przestrze zamieszka przez Trójc

Przenajwitsz, która w ten sposób rozlewa w historii dary komunii, waciwe dla trzech Boskich Osób. W yciu Kocioa wiele

jest dziedzin i form, w których wyraa si ta braterska komunia. Niewtpliw zasug ycia konsekrowanego jest to, e wanie dziki

niemu Koció nadal ywo odczuwa potrzeb braterstwa jako wyznania wiary w Trójc. Poprzez wytrwae rozwijanie mioci

braterskiej — w tym take we wspólnocie — ukazao ono, e uczestnictwo w trynitarnej komunii moe przemieni ludzkie

relacje i stworzy nowy typ solidarnoci. W ten sposób ukazuje ono ludziom zarówno pikno braterskiej komunii, jak i

konkretne drogi do niej. Osoby konsekrowane bowiem yj „dla” Boga i „z” Boga i wanie dlatego mog wiadczy o mocy aski,

która przynosi pojednanie i niszczy mechanizmy przeciwne jednoci, obecne w sercu czowieka i w relacjach

spoecznych.ycie braterskie w mioci42. ycie braterskie, rozumiane jako ycie wspólne w mioci, stanowi wymowny znak

kocielnej komunii. Jest ono rozwijane ze szczególn pieczoowitoci w Instytutach zakonnych i Stowarzyszeniach ycia

apostolskiego, w których ycie we wspólnocie ma specjalne znaczenie#p88">88. Jednake wymiar braterskiej wspólnoty

nie jest obcy ani Instytutom wieckim, ani te indywidualnym formom ycia konsekrowanego. Pustelnicy, pogreni w swojej

samotnoci, nie tylko nie wyamuj si z kocielnej komunii, ale su jej swoim specyficznym charyzmatem kontemplacyjnym;

dziewice konsekrowane, yjce w wiecie, urzeczywistniaj swoj konsekracj przez szczególn wi komunii z Kocioem

partykularnym i powszechnym. To samo dotyczy konsekrowanych wdów i wdowców.Wszystkie te osoby, przyjmujc

postaw ewangelicznych uczniów, zobowizuj si realizowa w yciu „nowe przykazanie” Chrystusa, miujc si nawzajem, tak

jak On nas umiowa (por. J 13, 34). Mio skonia Chrystusa do zoenia daru z siebie i do najwyszej ofiary Krzya. Take wród

Jego uczniów nie jest moliwa prawdziwa jedno bez tej bezwarunkowej, wzajemnej mioci, która wymaga gotowoci do

ofiarnej suby, zdolnoci przyjcia bliniego takim, jakim jest, bez „osdzania go” (por. Mt 7, 1-2), umiejtnoci przebaczenia

nawet „siedemdziesit siedem razy” (Mt 18, 22). Osoby konsekrowane, które moc tej mioci, rozlanej w sercach przez

Ducha witego (por. Rz 5, 5), stay si „jednym duchem i jednym sercem” (por. Dz 4, 32), odczuwaj wewntrzn potrzeb

oddania wszystkiego wspólnocie: dóbr materialnych i dowiadcze duchowych, talentów i pomysów, a take ideaów

apostolskich i posugi miosierdzia: „W yciu wspólnotowym moc Ducha witego, która jest udziaem jednego, przechodzi

zarazem na wszystkich. Kady nie tylko sam korzysta z wasnego daru, ale pomnaa go, udzielajc go innym i cieszy si

owocami cudzych darów jak wasnymi”#p89">89.W yciu wspólnotowym musi te w jaki sposób wyraa si fakt, e braterska

komunia jest nie tylko narzdziem sucym okrelonej misji, ale przede wszystkim przestrzeni teologaln, w której mona

dowiadczy mistycznej obecnoci zmartwychwstaego Pana (por. Mt 18, 20)#p90">90. Dzieje si tak dziki wzajemnej mioci

czonków wspólnoty, mioci karmionej Sowem i Eucharysti, oczyszczanej w sakramencie pojednania, podtrzymywanej

przez modlitw o jedno — szczególny dar Ducha dla tych, którzy uwanie wsuchuj si w gos Ewangelii. To wanie On, Duch

wity, wprowadza dusz w komuni z Ojcem i z Jego Synem Jezusem Chrystusem (por. 1 J 1, 3), komuni, która jest ródem

ycia braterskiego. To Duch prowadzi wspólnoty ycia konsekrowanego ku wypenieniu ich misji w subie Kocioowi i caej

ludzkoci, zgodnie z ich wasn pierwotn inspiracj.W tym kontekcie szczególne znaczenie maj „Kapituy” (albo podobne im

2.9 Page 19

▲back to top

zebrania), tak partykularne jak generalne, podczas których kady Instytut jest wezwany do wyboru Przeoonego lub

Przeoonej wedug norm ustalonych przez wasne Konstytucje i do rozeznania, w wietle Ducha witego, odpowiednich

sposobów zachowania i uobecnienia w rónych sytuacjach historycznych i kulturowych charyzmatu Instytutu oraz jego

dziedzictwa duchowego#p91">91.Zadania wadzy43. W yciu konsekrowanym funkcja Przeoonych, take lokalnych, miaa

zawsze wielkie znaczenie zarówno dla ycia duchowego, jak i dla speniania misji. W ostatnich latach poszukiwa i

przemian mona byo czasem odczu potrzeb rewizji urzdu Przeoonego. Trzeba jednak uzna, e kto sprawuje wadz, nie moe

zrzec si swojej funkcji pierwszego zwierzchnika wspólnoty, który przewodzi braciom i siostrom w drodze duchowej i

apostolskiej.rodowiska, w których silne s wpywy indywidualizmu, nieatwo jest skoni do uznania i akceptacji funkcji, jak

wadza spenia dla dobra wszystkich. Naley zatem potwierdzi znaczenie tego zadania, które jest konieczne po to wanie,

aby umocni bratersk komuni i nie udaremni lubu posuszestwa. Cho wadza winna mie charakter przede wszystkim

braterski i duchowy, a tym samym ci, którzy j sprawuj, winni nawizywa dialog ze wspóbrami i wspósiostrami w procesie

podejmowania decyzji, wypada jednoczenie przypomnie, e do wadzy naley ostatnie sowo i e to ona ma zadba o

wykonanie podjtych decyzji#p92">92.Rola osób starszych44. Wane miejsce w yciu braterskim zajmuje troska o starszych

i chorych, zwaszcza w takich okresach jak obecny, kiedy w niektórych regionach wiata wzrasta liczba osób

konsekrowanych w podeszym wieku. Serdeczna opieka, na jak one zasuguj, nie tylko wynika ze cisego obowizku

miosierdzia i wdzicznoci wobec nich, ale równie wyraa przekonanie, e wiadectwo tych osób jest bardzo potrzebne

Kocioowi i poszczególnym Instytutom oraz e ich misja pozostaje wana i owocna nawet wtedy, gdy z powodu wieku lub

zego stanu zdrowia musz zrezygnowa z konkretnej dziaalnoci. Z pewnoci mog jeszcze wiele da z siebie, dzielc si mdroci

i dowiadczeniem ze wspólnot, jeli tylko potrafi ona zachowa z nimi blisk wi i umie ich sucha.Istot misji apostolskiej jest

bowiem nie tyle dziaanie, co przede wszystkim wiadectwo wasnego cakowitego oddania si zbawczej woli Boej —

oddania, które karmi si modlitw i pokut. Wiele jest zatem dróg, na których osoby starsze mog spenia swoje powoanie:

wytrwaa modlitwa, cierpliwe znoszenie swoich dolegliwoci, gotowo posugi w roli kierownika duchowego, spowiednika,

przewodnika w modlitwie#p93">93.Na wzór wspólnoty apostolskiej45. ycie braterskie odgrywa fundamentaln rol w

rozwoju duchowym osób konsekrowanych, wspomagajc zarówno ich nieustann odnow, jak i pen realizacj ich misji w

wiecie: wskazuj na to motywacje teologiczne, które stanowi jego podoe, a wielu dowodów dostarcza te samo

dowiadczenie. Zachcam zatem osoby konsekrowane, by troskliwie rozwijay ycie braterskie, idc za przykadem pierwszych

chrzecijan Jerozolimy, którzy trwali w suchaniu nauki Apostoów, we wspólnej modlitwie, w sprawowaniu Eucharystii, we

wspólnocie dóbr natury i darów aski (por. Dz 2, 42-47). Zachcam zwaszcza zakonników, zakonnice i czonków

Stowarzysze ycia apostolskiego, aby kierowali si w yciu prawem bezwarunkowej mioci wzajemnej, wyraajc j w sposób

zgodny z natur kadego Instytutu, dziki czemu kada wspólnota stanie si janiejcym znakiem nowej Jerozolimy, „przybytku

Boga z ludmi” (Ap 21, 3).Cay Koció liczy bowiem bardzo na wiadectwo wspólnot, które napenia „wesele i Duch wity” (Dz

13, 52). Koció chciaby ukazywa wiatu przykady wspólnot, w których wzajemna troska pomaga przezwyciy samotno, wi

braterska budzi we wszystkich poczucie wspóodpowiedzialnoci, a przebaczenie zablinia rany, umacniajc w kadym denie

do komunii. We wspólnotach tego typu charyzmat kieruje wykorzystaniem energii, umacnia wierno i nadaje kierunek

pracy apostolskiej wszystkich, zwracajc j ku wspólnej misji. Aby ukaza wspóczesnym ludziom swoje prawdziwe oblicze,

Koció pilnie potrzebuje takich wspólnot braterskich, które samym swoim istnieniem wnosz wkad w now ewangelizacj,

poniewa w konkretny sposób ukazuj owoce „nowego przykazania”.Sentire cum Ecclesia46. Take w wietle nauki o

Kociele-komunii, goszonej z wielk moc przez Sobór Watykaski II, ycie konsekrowane ma spenia bardzo wane zadanie.

Od osób konsekrowanych oczekuje si, by byy prawdziwymi mistrzami komunii i by yy jej duchowoci#p94">94, jako

„wiadkowie i twórcy owej «wizji komunii», która zgodnie z zamysem Boym stanowi zwieczenie historii

czowieka”#p95">95. Zmys kocielnej komunii, rozwijajc si w duchowo komunii, ksztatuje sposób mylenia, mówienia i

2.10 Page 20

▲back to top

dziaania, który sprawia, e Koció rozrasta si w gb i wszerz. ycie w komunii staje si bowiem „znakiem dla wiata i przycigajc

si, która prowadzi do wiary w Chrystusa. (...) W ten sposób owa komunia otwiera si na dzieo misyjne, wicej, sama staje si

misj”; mona wrcz powiedzie, e „komunia rodzi komuni i w samej swej istocie przyjmuje ksztat komunii

misyjnej”#p96">96.U zaoycieli i zaoycielek dostrzegamy zawsze ywy zmys Kocioa, którego przejawem jest ich peny

udzia we wszystkich wymiarach ycia kocielnego oraz gorliwe posuszestwo Pasterzom, zwaszcza Biskupowi Rzymu. Na

tle tej mioci do Kocioa witego, który jest „filarem i podpor prawdy” (1 Tm 3, 15), atwo mona zrozumie przywizanie

Franciszka z Asyu do „miociwego Papiea”#p97">97, czynn synowsk trosk Katarzyny ze Sieny o tego, którego nazywaa

„sodkim Chrystusem na ziemi”#p98">98, apostolskie posuszestwo i sentire cum Ecclesia#p99">99 Ignacego Loyoli,

radosne wyznanie wiary Teresy od Jezusa: „Jestem córk Kocioa”#p100">100. Mona te zrozumie tsknot Teresy z Lisieux:

„W sercu Kocioa, mojej Matki, ja bd mioci”#p101">101. Te wiadectwa ukazuj przykady penej kocielnej komunii, jaka w

rónych epokach i w okolicznociach bardzo odmiennych i czsto trudnych bya udziaem witych mczyzn i kobiet, zaoycieli i

zaoycielek Do tych przykadów osoby konsekrowane musz si nieustannie odwoywa, aby stawi opór deniom odrodkowym i

rozamowym, dzisiaj szczególnie silnym.Kluczowym aspektem tej kocielnej komunii jest wierno umysu i serca wobec

nauczania Biskupów, któr wszystkie osoby konsekrowane powinny lojalnie realizowa w yciu, dajc o niej otwarcie

wiadectwo wobec Ludu Boego; dotyczy to zwaszcza osób zaangaowanych na polu bada teologicznych i nauczania w

dziedzinie wydawnictw, katechezy, rodków spoecznego przekazu#p102">102. Poniewa osoby konsekrowane zajmuj

szczególne miejsce w Kociele, ich postawa w tej dziedzinie ma wielkie znaczenie dla caego Ludu Boego. Ich wiadectwo

synowskiej mioci jest ródem mocy i skutecznoci ich apostolstwa, które w ramach misji prorockiej wszystkich

ochrzczonych skupia si zwykle na zadaniach wykonywanych w cisej wspópracy z hierarchi#p103">103. W ten sposób

osoby konsekrowane przyczyniaj si bogactwem swoich charyzmatów do tego, e Koció coraz gbiej urzeczywistnia swoj

natur sakramentu „wewntrznego zjednoczenia z Bogiem i jednoci caego rodzaju Judzkiego”#p104">104.Braterstwo w

Kociele powszechnym47. Osoby konsekrowane maj by zaczynem komunii misyjnej w Kociele powszechnym ze wzgldu

na sam fakt, e rónorodne charyzmaty poszczególnych Instytutów s udzielane przez Ducha witego dla dobra caego

Mistycznego Ciaa, którego budowie maj suy (por. 1 Kor 12, 4-11). To znamienne, e „drog doskonalsz” (por. 1 Kor 12, 31)

i rzeczywistoci „najwiksz” (por. 1 Kor 13, 13) jest — wedle sów Apostoa — mio, która czy w harmonijn cao wszystkie

odmiennoci i wszystkich napenia moc, uzyskiwan dziki wzajemnemu wspomaganiu si w dziele apostolskim. Wanie

dlatego pragn potwierdzi istnienie szczególnej wizi komunii, jaka czy róne formy ycia konsekrowanego oraz

Stowarzyszenia ycia apostolskiego z Nastpc w. Piotra, w jego posudze jednoci i misyjnej powszechnoci. Historia

duchowoci rzuca bogate wiato na t wi, ukazujc jej opatrznociow funkcj jako czynnika gwarantujcego swoist tosamo ycia

konsekrowanego i jednoczenie wspomagajcego dzieo misyjnego szerzenia Ewangelii Jak zauwayli Ojcowie Synodalni,

skuteczne goszenie ewangelicznego ordzia, trwae zakorzenienie si Kocioa w wielu regionach wiata oraz rozkwit

chrzecijastwa, jaki obserwujemy dzi w modych Kocioach — wszystko to byoby nie do pomylenia bez wkadu licznych

Instytutów ycia konsekrowanego i Stowarzysze ycia apostolskiego. Przez stulecia zachoway one mocn wi komunii z

Nastpcami w. Piotra, którzy zawsze znajdowali w nich wielkoduszn gorliwo misyjn i gotowo do suby, nawet za cen

heroicznej ofiary, jeli wymagay tego okolicznoci.Dostrzegamy tu zatem aspekt powszechnoci i komunii, waciwy

Instytutom ycia konsekrowanego i Stowarzyszeniom ycia apostolskiego Ze wzgldu na ich szczególn relacj z posug

Piotrow, su one take wspópracy midzy rónymi Kocioami partykularnymi#p105">105, mog bowiem skutecznie rozwija

„wymian darów” midzy nimi, przyczyniajc si do inkulturacji Ewangelii, która oczyszcza, dowartociowuje i wydoskonala

dorobek kulturowy wszystkich narodów#p106">106. Take dzisiaj rozkwit powoa do ycia konsekrowanego w modych

Kocioach dowodzi, e potrafi ono wyraa — w ramach katolickiej jednoci — denia rónych ludów i kultur.ycie konsekrowane

a Koció partykularny48. Osoby konsekrowane odgrywaj donios rol take wewntrz Kocioów partykularnych. Aspekt ten,

3 Pages 21-30

▲back to top

3.1 Page 21

▲back to top

omówiony najpierw w soborowym nauczaniu o Kociele jako komunii i tajemnicy oraz o Kocioach partykularnych jako

czciach Ludu Boego, w których „prawdziwie obecny jest i dziaa jeden, wity, katolicki i apostolski Koció

Chrystusowy”#p107">107, zosta nastpnie pogbiony i opisany systematycznie w rónych póniejszych dokumentach.

Teksty te bardzo wyranie ukazuj, jak fundamentalne znaczenie ma wspópraca midzy osobami konsekrowanymi a

Biskupami dla harmonijnego rozwoju duszpasterstwa diecezjalnego. Charyzmaty ycia konsekrowanego mog wiele wnie

w budow braterskiej mioci w Kociele partykularnym.Róne formy praktykowania rad ewangelicznych s bowiem wyrazem i

owocem duchowych darów otrzymanych przez zaoycieli i zaoycielki; jako takie stanowi „dowiadczenie Ducha, które jest

przekazywane uczniom, aby i oni mogli je przeywa, zachowywa, pogbia oraz wytrwale rozwija w harmonii z nieustannie

wzrastajcym Ciaem Chrystusa”#p108">108. Specyficzny charakter kadego Instytutu ksztatuje waciwy mu styl denia do

witoci oraz apostolstwa, co prowadzi zazwyczaj do uformowania si okrelonej tradycji, na któr skadaj si pewne obiektywne

elementy#p109">109. Dlatego Koció troszczy si o to, aby Instytuty wzrastay i rozwijay si zgodnie z duchem zaoycieli i

zaoycielek oraz z wasn zdrow tradycj#p110">110.Konsekwencj tego jest uznanie susznej autonomii poszczególnych

Instytutów, dziki której mog one stosowa wasn dyscyplin i zachowywa nienaruszone dziedzictwo duchowe i apostolskie

Zadaniem Ordynariuszy miejsca jest utrzymywanie i ochrona tej autonomii#p111">111. Dlatego od Biskupów oczekuje

si, e bd akceptowali i cenili charyzmaty ycia konsekrowanego, przyznajc im nalene miejsce w diecezjalnych programach

duszpasterskich. Winni zwaszcza troszczy si o Instytuty na prawie diecezjalnym, które powierzone s szczególnej pieczy

miejscowego Biskupa. Diecezja, w której zabrakoby ycia konsekrowanego, nie tylko zostaaby pozbawiona licznych

darów duchowych, miejsc sucych poszukiwaniu Boga, specyficznych rodzajów apostolstwa i form duszpasterstwa, ale

mogaby te w znacznej mierze utraci ducha misyjnego, jaki znamionuje wikszo Instytutów#p112">112. Trzeba zatem

waciwie odpowiedzie na dar ycia konsekrowanego, które Duch wity wzbudza w Kocioach partykularnych, przyjmujc je

wielkodusznie i z wdzicznoci.Owocna i harmonijna wspópraca w komunii kocielnej49. Biskup jest ojcem i pasterzem

caego Kocioa partykularnego. To on ma rozpoznawa poszczególne charyzmaty, chroni ich specyfik, dba o ich rozwój i

wspódziaanie. W duchu pasterskiej mioci powinien zatem przyjmowa charyzmat ycia konsekrowanego jako ask, która

przeznaczona jest nie tylko dla danego Instytutu, ale przynosi korzy caemu Kocioowi. Niech wic stara si wspiera i

wspomaga osoby konsekrowane, aby trwajc w komunii z Kocioem i dochowujc wiernoci charyzmatowi zaoycielskiemu

otwieray si na perspektywy duchowe i duszpasterskie, odpowiadajce potrzebom naszych czasów. Ze swej strony osoby

konsekrowane winny wielkodusznie suy swoj wspóprac Kocioowi partykuarnemu, na miar wasnych si i zgodnie ze swym

charyzmatem, dziaajc w penej komunii z Biskupem na polu ewangelizacji i katechezy oraz ycia parafialnego.Warto

przypomnie, e koordynujc swoj sub Kocioowi powszechnemu z posug na rzecz Kocioa partykulamego, Instytuty nie mog

powoywa si na sw uprawnion autonomi ani nawet na przywilej egzempcji, który wielu z nich przysuguje#p113">113, aby

uzasadni decyzje w swej istocie sprzeczne z wymogami organicznej komunii i zdrowego ycia kocielnego. Decyzje

dotyczce dziaalnoci duszpasterskiej osób konsekrowanych powinny by podejmowane i realizowane w ramach szczerego

i otwartego dialogu midzy Biskupami a Przeoonymi rónych Instytutów. Szczególna troska Biskupów o powoanie i misj

Instytutów oraz szacunek, jaki Instytuty okazuj posudze Biskupów przez gotowo do realizacji ich konkretnych wskaza

pasterskich dotyczcych ycia diecezji, to dwie cile ze sob zwizane formy jedynej mioci eklezjalnej, która nakazuje, by

wszyscy suyli organicznej komunii caego Ludu Boego, tak charyzmatycznej jak i hierarchicznej.Stay dialog w duchu

mioci50. Ze wzgldu na potrzeb lepszego wzajemnego poznania si, które stanowi niezbdn podstaw rzeczywistej

wspópracy, zwaszcza na polu duszpasterstwa, jest bardzo wskazane, aby Przeoeni i Przeoone Instytutów ycia

konsekrowanego i Stowarzysze ycia apostolskiego utrzymywali stay kontakt z Biskupami. Dziki regularnym spotkaniom

Przeoeni i Przeoone bd mogli informowa Biskupów o apostolskich inicjatywach, jakie zamierzaj podj na terenie ich

diecezji, i dokonywa niezbdnych uzgodnie praktycznych. Podobnie te wypada, aby osoby wydelegowane przez

3.2 Page 22

▲back to top

Konferencje Wyszych Przeoonych Zakonów Mskich i eskich byy zapraszane do udziau w posiedzeniach Konferencji

Episkopatów oraz — vice versa — aby delegaci Konferencji Episkopatów byli proszeni na Konferencje Wyszych

Przeoonych Zakonów Mskich i eskich, zgodnie z zasadami, które naley okreli. Bardzo poyteczne moe by w tej

perspektywie tworzenie — tam gdzie dotd nie istniej — oraz oywianie dziaalnoci krajowych komisji mieszanych

Episkopatu i Wyszych Przeoonych Zakonów Mskich i eskich#p114">114, które bd rozpatryway problemy interesujce obie

strony. Lepszemu wzajemnemu poznaniu sprzyja te bdzie wczenie takich przedmiotów, jak teologia i duchowo ycia

konsekrowanego do programów studiów teologicznych w seminariach diecezjalnych, a take uwzgldnienie teologii Kocioa

partykularnego i duchowoci kleru diecezjalnego w formacji osób konsekrowanych#p115">115.Na koniec warto

przypomnie pocieszajcy fakt, e na Synodzie wielu Ojców nie tylko wypowiadao si na temat doktryny komunii, ale wyraao

te gbokie zadowolenie z dowiadczenia dialogu, prowadzonego w klimacie wzajemnego zaufania i szczeroci midzy

obecnymi tam Biskupami oraz zakonnikami i zakonnicami. Std zrodzio si pragnienie, aby „to duchowe dowiadczenie

komunii i wspópracy stao si udziaem caego Kocioa” take po Synodzie#p116">116. Ja równie gorco pragn, aby wzrastaa

we wszystkich wiadomo i duchowo komunii.Braterstwo w wiecie podzielonym i niesprawiedliwym51. Koció powierza

wspólnotom ycia konsekrowanego szczególn trosk o wzrost duchowoci komunii przede wszystkim wewntrz nich samych,

a nastpnie w onie kocielnej wspólnoty i poza jej obrbem: maj j szerzy, nawizujc lub podejmujc wci na nowo dialog mioci

ze wiatem, zwaszcza tam, gdzie tocz si dzi konflikty etniczne lub szaleje miercionona przemoc. yjc w rónych

spoeczestwach naszej planety — spoeczestwach targanych czsto przez sprzeczne namitnoci i interesy, spragnionych

jednoci, ale nie wiedzcych, jak wybra drog — wspólnoty ycia konsekrowanego, w których spotykaj si jako bracia i siostry

Judzie rónego wieku, jzyków i kultur, staj si znakiem zawsze moliwego dialogu oraz komunii zdolnej poczy w harmonijn

cao wszelkie odmiennoci.Wspólnoty ycia konsekrowanego s posane, aby przez wiadectwo swego ycia ukazywa warto

chrzecijaskiego braterstwa i przemieniajc moc Dobrej Nowiny#p117">117, która kae na wszystkich patrze jako na dzieci

Boe i skania do ofiarnej mioci do wszystkich, a zwaszcza do najmniejszych. Wspólnoty te s miejscami nadziei i

odkrywania ducha Bogosawiestw — miejscami, w których mio, czerpica moc z modlitwy, róda komunii, ma stawa si

zasad ycia i zdrojem radoci.W obecnej epoce charakteryzujcej si globalizacj problemów, przy równoczesnym odywaniu

starych mitów nacjonalizmu, Instytuty midzynarodowe s w szczególny sposób powoane do tego, by podtrzymywa

wiadomo komunii midzy ludami, rasami i kulturami oraz dawa o niej wiadectwo. W klimacie braterstwa otwarcie si na

globalny wymiar problemów nie doprowadzi do zniszczenia osobistych bogactw, za podkreJenie jakiej odrbnoci nie

wywoa konfliktu z innymi i nie bdzie szkodzio jednoci. Instytuty midzynarodowe potrafi skutecznie spenia to zadanie, jako

e same musz twórczo sprosta wyzwaniu inkulturacji, zachowujc zarazem swoj tosamo.Komunia midzy rónymi

Instytutami52. Poczucie kocielnej komunii podtrzymuje i umacnia braterskie wizi duchowe i wzajemn wspóprac midzy

rónymi Instytutami ycia konsekrowanego i Stowarzyszeniami ycia apostolskiego Jest naturalne, e osoby poczone

wspólnym pragnieniem naladowania Chrystusa i oywiane przez tego samego Ducha ukazuj w sposób widzialny, niczym

latorole jednego winnego Krzewu, peni Ewangelii mioci. Pamitajc o duchowej przyjani, jaka na ziemi czya czsto zaoycieli

i zaoycielki rónych Zgromadze, osoby te — cho pozostaj wierne wasnemu charyzmatowi — s powoane, aby by

przykadem braterstwa, które stanie si zacht dla innych czonków kocielnej wspólnoty w ich codziennym trudzie

wiadczenia o Ewangelii.Zawsze aktualne pozostaj sowa w. Bernarda na temat rónych Zgromadze zakonnych:

„Podziwiam je wszystkie. Pod wzgldem obserwancji jestem czonkiem jednego z nich, ale w mioci nale do wszystkich.

Wszyscy potrzebujemy siebie nawzajem: duchowe dobro, którego nie posiadam, otrzymuj od innych. (...) Tutaj, na ziemi

wygnania, Koció jest jeszcze w drodze i — jeli mona tak powiedzie — wci jest wieloraki: jest jednolit wieloci i wielorak

jednoci. I wszystkie nasze odmiennoci, które objawiaj bogactwo darów Boych, bd istnie take w jedynym domu Ojca,

gdzie jest mieszka wiele. Teraz istnieje podzia ask: wówczas bdziemy odrónieni w chwale. Istot jednoci — zarówno tutaj,

3.3 Page 23

▲back to top

jak i tam — jest ta sama mio”#p118">118.Struktury koordynujce53. Znaczny wkad w budowanie komunii mog wnie

Konferencje Wyszych Przeoonych Zakonów Mskich i eskich oraz Konferencje Instytutów wieckich. Struktury te, których

dziaalno zostaa oywiona i okrelona przez Sobór Watykaski II#p119">119 i póniejsze dokumenty#p120">120, maj na celu

przede wszystkim promocj ycia konsekrowanego, wpisanego w kontekst ogólnej misji Kocioa.Za ich porednictwem

Instytuty wyraaj komuni, jaka je czy i poszukuj rodków jej umocnienia, zachowujc i wykorzystujc specyfik rónych

charyzmatów, w których odzwierciedla si tajemnica Kocioa i wieloksztatna mdro Boa#p121">121. Zachcam Instytuty ycia

konsekrowanego do wzajemnej wspópracy, zwaszcza w tych krajach, gdzie ze wzgldu na szczególne trudnoci mog

doznawa silnej pokusy zamknicia si w sobie, ze szkod dla samego ycia konsekrowanego i dla Kocioa. Powinny raczej

pomaga sobie nawzajem, starajc si zrozumie zamys Boy, ukryty w obecnych dowiadczeniach historii, aby lepiej na niego

odpowiedzie stosownymi dziaaniami apostolskimi#p122">122. W tej perspektywie komunii, otwartej na wyzwania naszej

epoki, Przeoeni i Przeoone, „dziaajc w porozumieniu z Episkopatem”, niech staraj si „wykorzystywa wkad najlepszych

wspópracowników z rónych Instytutów, aby tworzy orodki suce wszystkim, które nie tylko pomog przezwyciy ewentualne

ograniczenia, ale take zapewni waciwy poziom formacji do ycia konsekrowanego”#p123">123.Zachcam Konferencje

Wyszych Przeoonych Zakonów Mskich i eskich oraz Konferencje Instytutów wieckich, aby staray si utrzymywa jak

najczstsze i regularne kontakty z Kongregacj ds. Instytutów ycia Konsekrowanego i Stowarzysze ycia Apostolskiego,

wyraajc przez to sw komuni ze Stolic Apostolsk. Aktywn i opart na zaufaniu wi powinny te zachowywa z Konferencjami

Episkopatów poszczególnych krajów. Wskazane jest, aby w duchu dokumentu Mutuae relationes wi ta przybraa trwa

form, co umoliwi sta i biec koordynacj nowych przedsiwzi. jeli wszystko to bdzie konsekwentnie realizowane w duchu

wiernoci wskazaniom Magisterium, organizmy cznoci i komunii oka si szczególnie pomocne w znajdywaniu rozwiza,

które pozwol unikn nieporozumie i napi zarówno na paszczynie teoretycznej, jak i praktycznej#p124">124; w ten sposób

przyczyni si nie tylko do umocnienia komunii midzy Instytutami ycia konsekrowanego a Biskupami, ale take do realizacji

misji samych Kocioów partykularnych.Komunia i wspópraca ze wieckimi54. Jednym z owoców nauki o Kociele jako

komunii byo uksztatowanie si w ostatnich latach wiadomoci, e róne spoecznoci wspótworzce go mog i powinny poczy siy,

zachowujc postaw wspópracy i wymiany darów, aby owocniej uczestniczy w jego misji. Przyczynia si to do stworzenia

bogatszego i peniejszego obrazu samego Kocioa, a zarazem pozwala skuteczniej podejmowa wielkie wyzwania naszej

epoki, dziki harmonijnemu wspódziaaniu rónych darów.W przypadku Instytutów monastycznych i kontemplacyjnych

relacje z wiernymi wieckimi maj charakter przede wszystkim duchowy, natomiast w przypadku Instytutów aktywnych w

dziedzinie apostolatu wyraaj si w rónych formach wspópracy duszpasterskiej. Z kolei czonkowie Instytutów wieckich,

laickich lub kleryckich, nawizuj relacje z innymi wiernymi w zwyczajnych sytuacjach codziennego ycia. Dzisiaj do liczne

Instytuty, czsto pod wpywem nowych okolicznoci, dochodz do przekonania, e ludzie wieccy mog mie udzia w ich

charyzmacie. S oni zatem zapraszani do gbszego uczestnictwa w duchowoci i misji danego Instytutu. Mona powiedzie, e

w nawizaniu do historycznych dowiadcze rónych Zakonów wieckich i Trzecich Zakonów rozpoczyna si dzi nowy i bardzo

obiecujcy rozdzia w dziejach relacji midzy osobami konsekrowanymi a laikatem.O nowy dynamizm duchowy i

apostolski55. Te nowe formy komunii i wspópracy zasuguj na poparcie z wielu powodów. Przede wszystkim mog sprawi,

e duchowo i dziaalno Instytutu bdzie promieniowa take poza jego obrbem, przysparzajc mu nowych energii do dziaania,

a take zapewni Kocioowi cigo okrelonych form posugi. Inn pozytywn konsekwencj moe by uatwienie bardziej intensywnej

wspópracy midzy osobami konsekrowanymi a wieckimi na paszczynie misji: pocignici przykadem witoci osób

konsekrowanych, wieccy zostan wprowadzeni w bezporednie dowiadczenie ducha rad ewangelicznych, co zachci ich, by

yli duchem Bogosawiestw i dawali o nim wiadectwo, dc do przemiany wiata zgodnie z zamysem Boym#p125">125.Udzia

ludzi wieckich nierzadko prowadzi do nieoczekiwanych i owocnych odkry, dotyczcych niektórych aspektów charyzmatu,

pobudza do bardziej duchowej jego interpretacji i kae czerpa z niego wskazania dla nowych dziaa apostolskich.

3.4 Page 24

▲back to top

Niezalenie zatem od rodzaju dziaalnoci czy posugi, jak peni osoby konsekrowane niech pamitaj, e maj by przede

wszystkim wytrawnymi przewodnikami po drogach ycia duchowego i w tej perspektywie niech rozwijaj „swój talent

najwikszy, to jest ducha”#p126">126. Ze swej strony laikat niech wnosi w ycie rodzin zakonnych cenny wkad swojego

dowiadczenia i swojej specyficznej posugi.wieccy wolontariusze i osoby stowarzyszone56. Jedn ze szczególnych form

uczestniczenia wiernych wieckich w yciu konsekrowanym jest ich przynaleno do rónych Instytutów w charakterze tak

zwanych czonków stowarzyszonych lub te — zalenie od potrzeb istniejcych w niektórych kontekstach kulturowych —

osób podejmujcych na pewien okres czasu ycie wspólnotowe i szczególne zaangaowanie kontemplacyjne czy

apostolskie, oczywicie pod warunkiem, e to nie zaszkodzi zachowaniu tosamoci wewntrznego ycia tych

Instytutów#p127">127.Naley darzy wielkim szacunkiem wolontariat czerpicy z bogactwa ycia konsekrowanego; trzeba

jednak zadba o waciw formacj wolontariuszy, aby nie tylko odznaczali si kompetencj, ale take opierali swoj wol dziaania

na gbokich motywacjach nadprzyrodzonych, a w swoich zamierzeniach kierowali si ywym zmysem wspólnotowym i

kocielnym#p128">128. Naley wzi pod uwag, e jeli inicjatywy, w których bior udzia wieccy, take w podejmowaniu decyzji,

maj by uwaane za dzieo okrelonego Instytutu, musz realizowa jego cele i podlega jego odpowiedzialnoci. Tak wic wieccy,

jeeli nimi kieruj, winni zdawa spraw ze swej dziaalnoci kompetentnym Przeoonym Instytutów. Wskazane jest, by

wszystkie te sprawy zostay usankcjonowane i unormowane przez specjalne przepisy poszczególnych Instytutów,

zatwierdzone przez wadz zwierzchni, okrelajce zakres kompetencji samego Instytutu, wspólnot, czonków

stowarzyszonych lub wolontariuszy.Osoby konsekrowane, delegowane przez Przeoonych, ale nadal podlegajce ich

wadzy, mog podejmowa okrelone formy wspópracy z inicjatywami wiernych wieckich, zwaszcza w ramach organizacji i

instytucji, które zajmuj si osobami opuszczonymi i z marginesu spoecznego i staraj si nie ludziom ulg w cierpieniu. Tego

rodzaju wspópraca, jeli jest oywiana i wspomagana przez wyran i siln tosamo chrzecijask oraz respektuje szczególny

charakter ycia konsekrowanego, moe sprawi, e owiecajca moc Ewangelii rozjani najmroczniejsze obszary ludzkiej

egzystencji.W ostatnich latach wiele osób konsekrowanych wstpio w szeregi ruchów kocielnych rozwijajcych si w

naszych czasach. Dowiadczenia te s dla nich zazwyczaj ródem ubogacenia, zwaszcza na paszczynie odnowy duchowej.

Nie mona jednak zaprzeczy, e w niektórych przypadkach staj si te przyczyn niepokojów i dezorientacji w wymiarze

osobistym i wspólnotowym, zwaszcza wówczas, gdy te dowiadczenia wchodz w konflikt z wymogami ycia we wspólnocie

i z duchowoci Instytutu. Trzeba zatem czuwa, aby przynaleno do ruchów kocielnych czya si z poszanowaniem

charyzmatu i dyscypliny wasnego Instytutu#p129">129, a take by towarzyszyo jej przyzwolenie Przeoonych i gotowo

podporzdkowania si ich decyzjom.Godno i rola kobiety konsekrowanej57. Koció objawia w peni swoje wielorakie

bogactwo duchowe, kiedy odrzucajc wszelk dyskryminacj, przyjmuje jako prawdziwe bogosawiestwo dary Boe udzielone

zarówno mczyznom jak i kobietom, i waciwie ceni równ godno wszystkich. Kobiety konsekrowane s w bardzo szczególny

sposób powoane, aby przez swoje powicenie, przeywane w peni i z radoci, by znakiem czuej dobroci Boga dla ludzkoci

oraz szczególnym wiadectwem tajemnicy Kocioa, który jest dziewic, oblubienic i matk#p130">130.Synod nie omieszka

zwróci uwagi na t ich misj: liczne kobiety w nim uczestniczce miay okazj przedstawi swoje pogldy, które przez wszystkich

zostay przyjte z uwag i uznaniem. Równie ich wkad pozwoli sformuowa poyteczne wskazania dla ycia Kocioa i jego misji

ewangelizacyjnej. Jest oczywiste, e naley uzna zasadno wielu rewindykacji dotyczcych miejsca kobiety w rónych

rodowiskach spoecznych i kocielnych. Trzeba take podkreli, e nowa wiadomo kobiet pomaga równie mczyznom podda

rewizji swoje schematy mylowe, sposób rozumienia samych siebie i swojego miejsca w historii, organizacji ycia

spoecznego, politycznego, gospodarczego, religijnego i kocielnego.Koció, który otrzyma od Chrystusa ordzie wyzwolenia

ma prorock misj goszenia go poprzez ksztatowanie mentalnoci i stylu postpowania zgodnego z zamysem Pana. W tym

kontekcie kobieta konsekrowana, przyjmujc za punkt wyjcia swoje dowiadczenie Kocioa i bycia kobiet w Kociele, moe

przyczynia si do odrzucenia pewnych jednostronnych wizji, które nie wyraaj penego uznania jej godnoci ani jej

3.5 Page 25

▲back to top

specyficznego wkadu w ycie oraz w dziaalno duszpastersk i misyjn Kocioa. Jest zatem suszne, e kobiety konsekrowane

oczekuj bardziej zdecydowanego uznania swojej tosamoci, swoich zdolnoci, swojej misji i odpowiedzialnoci zarówno w

wiadomoci Kocioa, jak i w yciu codziennym.Take przyszo nowej ewangelizacji, podobnie zreszt jak wszystkich innych

form dziaalnoci misyjnej, jest nie do pomylenia bez udziau kobiet, zwaszcza kobiet konsekrowanych.Nowe perspektywy

obecnoci i dziaania58. Naley zatem pilnie podj pewne konkretne kroki, poczynajc od otwarcia kobietom moliwoci

uczestnictwa w rónych formach dziaalnoci i na wszystkich jej szczeblach, take w podejmowaniu decyzji, zwaszcza w

sprawach, które ich dotycz.Jest take konieczne, aby formacja kobiet konsekrowanych, w takim samym stopniu jak

mczyzn, bya dostosowana do nowych potrzeb, przewidywaa realne, instytucjonalne moliwoci systematycznego

ksztacenia i przeznaczaa na nie odpowiednio wiele czasu, tak by obejmowao ono wszystkie dziedziny — od teologiczno-

duszpasterskiej po zawodow. Formacja pastoralna i katechetyczna, zawsze istotna, nabiera szczególnego znaczenia w

perspektywie nowej ewangelizacji, która wymaga nowych form uczestnictwa take od kobiet.Wolno sdzi, e pogbienie

formacji pomoe kobiecie konsekrowanej lepiej zrozumie wasne dary, a zarazem oywi niezbdn wzajemn wymian darów

wewntrz Kocioa. Take w dziedzinie refleksji teologicznej, kulturalnej i duchowej wiele oczekujemy od kobiecego geniuszu

— nie tylko w tym, co dotyczy specyfiki ycia konsekrowanego kobiet, ale take rozumienia wiary we wszystkich jej

przejawach. Jak wiele zawdzicza przecie historia duchowoci takim witym, jak Teresa od Jezusa czy Katarzyna ze Sieny,

dwóm pierwszym kobietom wyrónionym tytuem Doktora Kocioa, i wielu innym mistyczkom, które zgbiay tajemnic Boga i

Jego dziaanie w czowieku wierzcym! Koció bardzo liczy na specyficzny wkad kobiet konsekrowanych w rozwój nauki,

obyczajów, ycia rodzinnego i spoecznego, zwaszcza w dziedzinach zwizanych z obron godnoci kobiety i z

poszanowaniem ycia ludzkiego#p131">131. Istotnie, „kobiety maj do odegrania rol wyjtkow, a moe i decydujc, w sferze

myli i dziaania: maj stawa si promotorkami «nowego feminizmu», który nie ulega pokusie naladowania modeli

«maskulinizmu», ale umie rozpozna i wyrazi autentyczny geniusz kobiecy we wszystkich przejawach ycia spoecznego,

dziaajc na rzecz przezwyciania wszelkich form dyskryminacji, przemocy i wyzysku”#p132">132.Mona ywi nadziej, e dziki

peniejszemu uznaniu misji kobiety, rodowiska eskich Instytutów ycia konsekrowanego zyskaj gbsz wiadomo swojej roli i z

jeszcze wikszym oddaniem bd suy sprawie Królestwa Boego. Moe si to wyraa w rónorakich dzieach, takich jak

ewangelizacja, praca wychowawcza, udzia w formacji przyszych kapanów i osób konsekrowanych, animacja wspólnot

chrzecijaskich i kierownictwo duchowe, obrona fundamentalnych dóbr ycia i pokoju. Pragn raz jeszcze wyrazi wdziczno i

podziw caego Kocioa dla kobiet konsekrowanych i dla ich niezwykej ofiarnoci. Koció wspomaga je, aby przeyway w peni i

z radoci swoje powoanie i czuy si wezwane do podjcia wzniosego zadania, jakim jest udzia w formacji wspóczesnej

kobiety.II. CIGO DZIEA DUCHA WITEGO: WIERNO W NOWOCIMniszki klauzurowe59. Na szczególn uwag zasuguje

eskie ycie monastyczne i klauzura mniszek, a to ze wzgldu na wielki szacunek, jakim chrzecijaska wspólnota darzy ten

rodzaj ycia — znak wycznego zespolenia Kocioa-Oblubienicy ze swoim Panem, umiowanym ponad wszystko. Istotnie,

ycie mniszek klauzurowych, oddajcych si przede wszystkim modlitwie, ascezie i gorliwej trosce o rozwój ycia duchowego

„nie jest niczym innym, jak deniem do niebieskiego Jeruzalem, zapowiedzi Kocioa eschatologicznego, trwajcego

niezmiennie w posiadaniu i kontemplacji Boga”#p133">133. Postrzegana w wietle tego powoania i misji w Kociele

klauzura zaspokaja potrzeb przebywania z Chrystusem, odczuwan jako nadrzdna. Wybierajc zamknit przestrze jako

rodowisko ycia, mniszki klauzurowe maj udzia w cakowitym wyniszczeniu si Chrystusa poprzez radykalne ubóstwo,

którego wyrazem jest wyrzeczenie si nie tylko rzeczy, ale take „przestrzeni”, kontaktów i wielu dóbr stworzonych. Ten

szczególny sposób ofiarowania „ciaa” pozwala im bardziej odczuwalnie zagbi si w misterium eucharystyczne. Mniszki

ofiarowuj si wraz z Jezusem za zbawienie wiata. Ich dar ma nie tylko aspekt ofiary i zadouczynienia, ale zyskuje take

wymiar dzikczynienia skadanego Ojcu przez udzia w dzikczynieniu umiowanego Syna.Klauzura, wyrastajca z tego

duchowego dynamizmu, jest nie tylko niezmiernie wartociowym rodkiem ascetycznym, ale sposobem przeywania Paschy

3.6 Page 26

▲back to top

Chrystusa#p134">134. Poprzez dowiadczenie „mierci” staje si obfitoci ycia i jawi si jako radosne zwiastowanie i prorocza

zapowied ycia oddanego cakowicie Bogu w Jezusie Chrystusie (por. Rz 6, 11), które moe sta si udziaem kadego

czowieka i caej ludzkoci. Klauzura symbolizuje zatem t „izdebk” ludzkiego serca, w której kady powinien trwa w jednoci z

Panem. Przyjta jako dar i wybrana jako dobrowolna odpowied mioci, jest miejscem duchowej komunii z Bogiem oraz z

brami i siostrami, w którym ograniczono przestrzeni i kontaktów zewntrznych sprzyja wewntrznemu przeywaniu wartoci

ewangelicznych (por. J 13, 34; Mt 5, 3. 8).Wspólnoty klauzurowe, umieszczone niczym miasta na górze i wiata na

wieczniku (por. Mt 5, 14-15), mimo prostoty swego ycia ukazuj wyranie cel, ku któremu zmierza caa kocielna wspólnota.

„arliwa w dziaaniu i oddana kontemplacji”#p135">135 kroczy ona drogami czasu, wpatrzona w przysze zjednoczenie

wszystkiego w Chrystusie, kiedy to Koció „z Oblubiecem swoim ukae si w chwale (por. Kol 3, 1-4)”#p136">136, a

Chrystus „przekae królowanie Bogu i Ojcu i gdy pokona wszelk Zwierzchno, Wadz i Moc (...), aby Bóg by wszystkim we

wszystkich” (1 Kor 15, 24. 28).Tym naszym umiowanym Siostrom pragn zatem przekaza sowa wdzicznoci i zachty, aby

dochowyway wiernoci yciu klauzurowemu zgodnie z wasnym charyzmatem. Dziki ich przykadowi nadal wiele jest powoa

do tego rodzaju ycia, przyciga ono bowiem radykalizmem ycia „oblubieczego”, oddanego cakowicie Bogu w kontemplacji

Jako wyraz czystej mioci, cenniejszej ni jakikolwiek czyn, ycie kontemplacyjne okazuje si niezwykle skutecznym

narzdziem apostolskim i misyjnym#p137">137.Ojcowie synodalni wyrazili wielkie uznanie dla wartoci klauzury, poddajc

równoczenie ocenie dania tu i ówdzie wysuwane odnonie do konkretnych przepisów. Zalecenia Synodu na ten temat, a

zwaszcza propozycja rozszerzenia uprawnie Wyszych Przeoonych co do uchylania klauzury, gdy wymagaj tego suszne i

powane powody#p138">138, zostan wzite pod szczególn uwag, zgodnie z procesem odnowy ju dokonanym w okresie po

Soborze Watykaskim II#p139">139. Dziki temu klauzura, wystpujca w rónych formach i stopniach — od klauzury

papieskiej i okrelonej przez Konstytucje po klauzur monastyczn — bdzie lepiej wyraaa rónorodno Instytutów

kontemplacyjnych i tradycji rónych klasztorów.Jak podkreli sam Synod, na poparcie zasuguj te Stowarzyszenia i

Federacje klasztorów, zalecane ju przez Piusa XII i przez Sobór Watykaski II#p140">140. Zwaszcza tam, gdzie nie istniej

inne skuteczne formy koordynacji i pomocy, aby strzec i popiera wartoci ycia kontemplacyjnego. Tego typu organizacje,

oczywicie pod warunkiem zachowania susznej autonomii klasztorów, mog wydatnie dopomóc we waciwym rozwizywaniu

wspólnych problemów, takich jak niezbdna odnowa, formacja pocztkowa i staa, wzajemne wsparcie ekonomiczne, a take

reorganizacja samych klasztorów.Bracia zakonni60. Zgodnie z tradycyjnym nauczaniem Kocioa ycie konsekrowane ze

swej natury nie jest ani laickie ani kleryckie#p141">141 i dlatego „konsekracja laicka” — zarówno mczyzn, jak i kobiet —

stanowi w caej peni odrbny stan profesji rad ewangelicznych#p142">142. Ma ono zatem — dla poszczególnych osób i

dla Kocioa — samoistn warto, niezalen od posugi wice.Nawizujc do nauczania Soboru Watykaskiego II#p143">143,

Synod wyrazi gboki szacunek dla tego typu ycia konsekrowanego, w ramach którego bracia zakonni peni rónorakie i

cenne posugi wewntrz swoich wspólnot i poza nimi, uczestniczc w ten sposób w misji goszenia Ewangelii i dawania o

niej wiadectwa mioci w codziennym yciu. Istotnie, niektóre z tych form dziaalnoci braci mona uzna za posugi kocielne,

powierzone im przez prawomocn wadz. Wymaga to odpowiedniej i caociowej formacji: ludzkiej, duchowej, teologicznej,

duszpasterskiej i zawodowej.Zgodnie z obowizujc terminologi te Instytuty, które z woli zaoyciela lub na mocy uznanej

tradycji maj charakter i cele nie wice si ze sprawowaniem posugi kapaskiej, s nazywane „Instytutami

laickimi”#p144">144. Niemniej podczas obrad Synodu ukazano, e to okrelenie nie wyraa adekwatnie szczególnej natury

powoania czonków tych Instytutów zakonnych. Sprawuj oni co prawda wiele posug, które dziel take z wiernymi wieckimi,

ale angauj w to swoj tosamo osób konsekrowanych i wyraaj w ten sposób ducha cakowitego daru, skadanego

Chrystusowi i Kocioowi, zgodnie z waciwym sobie charyzmatem.Z tego powodu Ojcowie synodalni, pragnc unikn

wszelkich dwuznacznoci i mylnych skojarze ze wieck natur laikatu#p145">145, zaproponowali okrelenie: Instytuty Braci

zakonnych#p146">146. Jest to bardzo znamienna propozycja, zwaszcza jeeli si zway, e okrelenie „brat” wskazuje te tva

3.7 Page 27

▲back to top

bogat duchowo: „Zakonnicy ci s powoani, aby by brami Chrystusa, gboko zjednoczonymi z Nim — «pierworodnym midzy

wielu brami» (Rz 8, 29); aby by brami jedni drugich, we wzajemnej mioci i we wspólnej subie dobru Kocioa; brami kadego

czowieka poprzez wiadectwo mioci Chrystusa wobec wszystkich, zwaszcza najmniejszych i najbardziej potrzebujcych;

brami budujcymi powszechne braterstwo Kocioa”#p147">147. Przeywajc w szczególny sposób ten aspekt ycia

chrzecijaskiego i zarazem konsekrowanego „bracia zakonni” skutecznie przypominaj zakonnym kapanom o

fundamentalnym wymiarze braterstwa w Chrystusie, które powinno czy ich ze sob nawzajem i z kadym czowiekiem,

wszystkim za gosz sowa Chrystusa: „wy wszyscy brami jestecie” (Mt 23, 8).Nic nie stoi na przeszkodzie, jeli Kapitua

generalna tak zarzdzi, aby niektórzy czonkowie tych „Instytutów Braci zakonnych” przyjmowali sakrament wice i penili we

wspólnocie posug kapask#p148">148. Sobór Watykaski II nie daje jednak wyranych wskaza w tym wzgldzie, wanie

dlatego e pragnie, aby Instytuty braci pozostay wierne swemu powoaniu i misji. Dotyczy to take kwestii dostpu do urzdu

Przeoonego, jako e urzd ten w szczególny sposób odzwierciedla natur samego Instytutu.Inne jest powoanie braci w

Instytutach zwanych „kleryckimi”, które zgodnie z zamysem zaoyciela lub na podstawie prawnie ustalonej tradycji

przewiduj penienie posugi kapaskiej, s pod zarzdem duchownych i w tej postaci zostay uznane przez wadz

Kocioa#p149">149. W tego rodzaju Instytutach posuga kapaska stanowi konstytutywny element ich charyzmatu i okrela

ich natur, cel i ducha. Obecno braci jest odrbn form uczestnictwa w misji Instytutu poprzez posugi penione zarówno

wewntrz wspólnoty, jak i w ramach dzie apostolskich, we wspópracy ze sprawujcymi posug kapask.Instytuty mieszane61.

Niektóre Instytuty zakonne, powstae wedug pierwotnego zamysu zaoyciela jako wspólnoty braci, w których wszyscy

czonkowie byli równo traktowani, zyskay z czasem nowe oblicze. Instytuty te, zwane „mieszanymi”, powinny podj

pogbion refleksj nad swoim charyzmatem zaoycielskim i w jej wietle zadecydowa, czy wskazany jest i moliwy ich powrót

do pierwotnej wizji.Ojcowie synodalni wyrazili yczenie, by takie Instytuty przyznaway wszystkim czonkom — kapanom i

niekapanom — równe prawa i obowizki, z wyjtkiem tych, które maj ródo w sakramencie wice#p150">150. Zostaa

powoana specjalna komisja, która ma rozpatrywa i rozwizywa problemy dotyczce tej sprawy; naley poczeka na wyniki jej

prac, aby nastpnie podj stosowne decyzje zgodne z jej miarodajnymi postanowieniami.Nowe formy ycia

ewangelicznego62. Duch wity, który w rónych epokach wzbudzi liczne formy ycia konsekrowanego, nieustannie

wspomaga Koció, podtrzymujc w Instytutach ju istniejcych wol odnowy w wiernoci wobec pierwotnego charyzmatu czy te

udzielajc nowych charyzmatów ludziom naszych czasów, aby tworzyli instytucje odpowiadajce potrzebom dnia

dzisiejszego. Znakiem tego Boego dziaania s tak zwane nowe fundacje, odróniajce si pewnymi cechami od form

tradycyjnych.Oryginalno tych nowych wspólnot polega czsto na tym, e s to grupy zoone z mczyzn i kobiet, duchownych i

wieckich, maonków i celibatariuszy, którzy pragn y wedug okrelonego stylu, inspirowanego czasem przez któr z form

tradycyjnych lub te przystosowan do potrzeb wspóczesnego spoeczestwa. Take ich wola ycia ewangelicznego wyraa si

w rónych formach, natomiast dostrzegalne jest — jako ogólna tendencja — bardzo silne denie do ycia wspólnotowego,

ubóstwa i modlitwy, W sprawowaniu funkcji kierowniczych uczestnicz duchowni i wieccy, zalenie od kompetencji, za cel

apostolski jest okrelany stosownie do potrzeb nowej ewangelizacji.Cho z jednej strony naley si cieszy z dziaania Ducha,

z drugiej naley podj niezbdny wysiek rozeznawania charyzmatów. Aby mona byo mówi o yciu konsekrowanym, musi by

spenione zasadnicze kryterium, to mianowicie, e specyficzne cechy nowych wspólnot winny by oparte na istotnych

elementach teologicznych i kanonicznych, waciwych dla ycia konsekrowanego#p151">151. Takie rozeznanie jest

konieczne zarówno w Kociele partykularnym, jak i w powszechnym, aby wszyscy mogli wspólnie okazywa posuszestwo

jednemu Duchowi. W diecezjach Biskup powinien zbada wiadectwo ycia i prawowierno zaoycieli i zaoycielek takich

wspólnot, ich duchowo, wraliwo na potrzeby Kocioa, wyraajc si w spenianej przez nich misji, metody formacji i sposoby

przyjmowania do wspólnoty nowych czonków; winien mdrze oceni ewentualne saboci, cierpliwie czekajc na owoce (por.

Mt 7, 16), aby móc uzna autentyczno charyzmatu152. Szczególnym za jego zadaniem jest ocena — dokonywana w

3.8 Page 28

▲back to top

wietle jasnych kryteriów — zdatnoci tych czonków nowych wspólnot, którzy pragn otrzyma sakrament

wice#p153">153.Na mocy tej samej zasady rozeznania nie mona zaliczy do cisej kategorii ycia konsekrowanego tych

form zaangaowania, skdind zasugujcych na pochwa, jakie niektórzy maonkowie chrzecijascy podejmuj w

stowarzyszeniach lub ruchach kocielnych, gdy — pragnc doprowadzi do doskonaoci swoj mio, ju „konsekrowan” w

sakramencie maestwa#p154">154 — przez lub potwierdzaj obowizek zachowania czystoci waciwej yciu maeskiemu, a

nie zaniedbujc swoich obowizków wzgldem dzieci, lubuj ubóstwo i posuszestwo#p155">155. Niezbdne ucilenie dotyczce

natury tego dowiadczenia nie ma na celu obniania wartoci tej szczególnej drogi do uwicenia, której z pewnoci towarzyszy

dziaanie Ducha witego, nieskoczenie bogatego w dary i natchnienia.Wobec tak wielkiego bogactwa darów i nowatorskich

inicjatyw wydaje si wskazane utworzenie komisji do spraw nowych form ycia konsekrowanego, majcej okreli kryteria

autentycznoci, które bd pomocne w procesie rozeznania i podejmowania decyzji#p156">156. Do innych zada komisji

bdzie te nalee ocena — w wietle dowiadcze ostatnich dziesicioleci — jakie z nowych form ycia konsekrowanego wadza

kocielna, kierujc si pastersk roztropnoci i trosk o poytek wszystkich, moe oficjalnie uzna i zaleci wiernym dcym do

doskonalszego ycia chrzecijaskiego.Nowe Stowarzyszenia ycia ewangelicznego nie s alternatyw dla istniejcych dotd

Instytucji, które nadal zajmuj poczesne miejsce, jakie przyznaa im tradycja. Równie nowe formy s darem udzielonym

przez Ducha witego, aby Koció móg i za swoim Panem z niesabnc gorliwoci, wsuchujc si uwanie w Boe wezwania,

objawiane w znakach czasu. Dziki temu Koció moe ukaza si wiatu bogaty w róne formy witoci i posugi jako „znak i

narzdzie wewntrznego zjednoczenia z Bogiem i jednoci caego rodzaju ludzkiego”#p157">157. Dawne Instytuty, z których

wiele przetrwao bardzo bolesne próby, mnie znoszone w cigu stuleci, mog si wzbogaci dziki dialogowi i wymianie darów

z fundacjami powstajcymi w naszej epoce.W taki sposób ywotno rónych instytucji ycia konsekrowanego, od najstarszych

po najnowsze, a take energia, jak wnosz nowe wspólnoty, bd umacnia wierno Duchowi witemu, który jest ródem komunii

i nieprzemijajcej nowoci ycia.III. SPOJRZENIE W PRZYSZOTrudnoci i perspektywy63. Wspóczesne przemiany

spoeczne oraz spadek liczby powoa stawiaj w trudnej sytuacji ycie konsekrowane w niektórych regionach wiata.

Zagroone s dziea apostolskie wielu Instytutów, a nawet sama ich obecno w pewnych Kocioach lokalnych. Podobnie jak w

innych okresach historii istnieje dzi niebezpieczestwo, e niektóre Instytuty przestan istnie. Koció powszechny jest im

gboko wdziczny za wielki wkad, jaki wniosy w jego rozwój swoim wiadectwem i posug#p158">158. Dzisiejsze trudnoci

nie przekrelaj ich zasug ani dojrzaych owoców ich pracy.Inne Instytuty stoj natomiast wobec problemu reorganizacji

swoich dzie. To nieatwe i czsto bolesne zadanie wymaga uwanego zbadania i rozeznania problemów w wietle kilku

kryteriów. Trzeba — na przykad — zachowa istot wasnego charyzmatu, rozwija ycie braterskie, okazywa wraliwo na

potrzeby Kocioa powszechnego i partykularnego, zajmowa si tym, co wiat zaniedbuje, odpowiada wielkodusznie i

odwanie — cho z koniecznoci w bardzo ograniczonej mierze — na nowe formy ubóstwa, zwaszcza w miejscach

najbardziej opuszczonych#p159">159.Rónorakie trudnoci, wynikajce ze zmniejszania si liczby czonków i dzie, nie

powinny bynajmniej prowadzi do utraty ufnoci w ewangeliczn moc ycia konsekrowanego, które zawsze pozostanie

potrzebne i czynne w Kociele. Choby poszczególne Instytuty przestay istnie, ycie konsekrowane bdzie zawsze pobudza

wiernych do mioci Boga i braci. Dlatego trzeba koniecznie odróni doczesne dzieje okrelonego Instytutu lub formy ycia

konsekrowanego, które mog si zmienia zalenie od okolicznoci, od niezmiennego posannictwa, jakie ma do spenienia w

Kociele ycie konsekrowane jako takie.Dotyczy to zarówno ycia konsekrowanego w formie kontemplacyjnej, jak i tego,

które powica si dzieom apostolskim. Dziki cigle nowemu dziaaniu Ducha witego pozostanie ono jako cao zawsze

chwalebnym wiadectwem nierozerwalnej wizi midzy mioci Boga a mioci bliniego, pamitk yciodajnej Boej mioci take w yciu

ludzi i spoeczestwa. Nowym sytuacjom niedostatku naley zatem stawia czoo ze spokojem, jaki pynie z przekonania, e od

kadego oczekuje si nie tyle sukcesu, co raczej wysiku wiernoci. Bezwzgldnie natomiast trzeba czuwa, by nie dopuci do

prawdziwej klski ycia konsekrowanego, która nie polega na spadku liczebnoci, ale na zaniku duchowej wiernoci

3.9 Page 29

▲back to top

Chrystusowi oraz wasnemu powoaniu i misji. Kto wytrwale jej dochowuje, daje bardzo wyraziste wiadectwo — take

wobec wiata — swego zaufania do Pana dziejów, w którego rku jest czas i losy ludzi, instytucji i narodów, a tym samym

take historyczne formy realizacji Jego darów. Bolesne sytuacje kryzysowe maj pobudzi osoby konsekrowane, by odwanie

gosiy wiar w mier i zmartwychwstanie Chrystusa, a przez to staway si widzialnym znakiem przejcia od mierci do

ycia.Duszpasterstwo powoaniowe wobec nowych wyzwa64. Misja ycia konsekrowanego i ywotno Instytutów zaley

oczywicie od wiernoci, z jak osoby konsekrowane przeywaj swoje powoanie, ale przetrwa w przyszoci w takiej mierze, w

jakiej inni ludzie zechc odpowiedzie wielkodusznie na Boe wezwanie. Problem powoa jest prawdziwym wyzwaniem,

skierowanym bezporednio do Instytutów, ale dotyczcym caego Kocioa. Na duszpasterstwo powoa przeznacza si wiele

energii duchowych i rodków materialnych, ale rezultaty nie zawsze s wspómierne do oczekiwa i do wysików. Zdarza si

zatem, e powoania do ycia konsekrowanego kwitn w modych Kocioach oraz w tych, które przetrway przeladowania ze

strony reimów totalitarnych, natomiast s coraz rzadsze w krajach tradycyjnie bogatych w powoania, w tym take

misyjne.Ta trudna sytuacja jest prób dla osób konsekrowanych, które czasem zadaj sobie pytanie, czy nie straciy

zdolnoci przycigania nowych powoa. Trzeba zachowa ufno w Panu Jezusie, który nadal wzywa ludzi, by szli za Nim, i

zawierzy Duchowi witemu — twórcy i dawcy charyzmatów ycia konsekrowanego. Radujc si zatem z dziaania Ducha

witego, który odmadza Oblubienic Chrystusow i prowadzi do rozkwitu ycie konsekrowane w wielu krajach, musimy

zarazem modli si wytrwale do Pana niwa, aby posa do swego Kocioa robotników, którzy zaspokoj potrzeby nowej

ewangelizacji (Por. Mt 9, 37-38). Naley zachca do modlitwy o powoania, a zarazem trzeba podj wysiek bezporedniego

goszenia sowa i odpowiedniej katechezy, aby dopomóc powoanym do ycia konsekrowanego w udzieleniu odpowiedzi

dobrowolnej, ale ulegej i wielkodusznej, która pozwala dziaa asce powoania.Zaproszenie Jezusa: „Chodcie, a

zobaczycie” (J 1, 39) pozostaje do dzi zot regu duszpasterstwa powoa. Duszpasterstwo to ma ukazywa — powoujc si na

przykad ycia zaoycieli i zaoycielek — poryzuajce pikno osoby Pana Jezusa oraz cakowitego daru z siebie, zoonego dla

sprawy Ewangelii. Najwaniejsze zadanie wszystkich osób konsekrowanych polega zatem na odwanym ukazywaniu —

sowem i przykadem — ideau naladowania Chrystusa, a nastpnie na wspomaganiu powoanych, aby w swoich sercach

odpowiedzieli na poruszenia Ducha witego.Po entuzjazmie pierwszego spotkania z Chrystusem musi oczywicie przyj

czas cierpliwego, codziennego trudu, dziki któremu powoanie staje si histori przyjani z Panem. Dc do tego celu,

duszpasterstwo powoaniowe winno posugiwa si stosownymi rodkami, takimi jak kierownictwo duchowe, aby rozbudzi w

powoanych osobist mio do Chrystusa, bez której nie mog zosta jego uczniami i apostoami Jego Królestwa. Ponadto, jeli

rozkwit powoa widoczny w niektórych czciach wiata budzi uzasadniony optymizm i nadziej, to ich niedostatek w innych

regionach nie powinien prowadzi do zniechcenia ani do stosowania uproszczonych i nierozwanych metod rekrutacji.

Zadanie promocji powoa powinno by realizowane w taki sposób, aby w coraz wikszym stopniu stawao si wspólnym

dzieem caego Kocioa#p160">160. Wymaga ono zatem czynnej wspópracy pasterzy, zakonników, rodzin i

wychowawców, jako e posuga ta stanowi integraln cz ogólnego duszpasterstwa kadego Kocioa lokalnego. W kadej

diecezji winna wic powsta wspólna struktura, która bdzie koordynowa dziaania i pomnaa siy, nie utrudniajc przy tym

pracy powoaniowej poszczególnych Instytutów, ale przeciwnie — tworzc dla niej sprzyjajce warunki#p161">161.Taka

czynna wspópraca caego Ludu Boego, wspomagana przez Opatrzno, z pewnoci wyjedna mu obfito Boych darów.

Chrzecijaska solidarno winna szczodrze wspomaga kraje ubogie w zaspokajaniu potrzeb zwizanych z formacj powoa.

Akcja powoaniowa w tych krajach powinna by prowadzona przez róne Instytuty w duchu penej harmonii z Kocioami

lokalnymi, wyraajcej si w czynnym i cigym uczestnictwie w ich pracy duszpasterskiej#p162">162. Najwaciwsz drog

wspierania dziaa Ducha witego jest oddanie najlepszych si na rzecz budzenia powoa, a zwaszcza naleyta troska o

duszpasterstwo modziey.Cele formacji pocztkowej65. Zgromadzenie synodalne powicio szczególn uwag formacji tych,

którzy zamierzaj powici si Chrystusowi#p163">163, uznajc jej decydujce znaczenie. Gównym celem procesu

3.10 Page 30

▲back to top

formacyjnego jest przygotowanie czowieka do cakowitego powicenia si Bogu przez naladowanie Chrystusa w subie misji.

Odpowiedzie „tak” na Boe powoanie i osobicie troszczy si o rozwój wasnego powoania — oto niezbywalna powinno

kadego powoanego, który musi otworzy przestrze swojego ycia na dziaanie Ducha witego i ofiarnie zaangaowa si w

proces formacyjny, przyjmujc z wiar pomoc ludzi, których daje mu Bóg i Koció#p164">164.Formacja musi zatem dociera

gboko do wntrza osoby, tak aby kada jej postawa i czyn, zarówno w doniosych momentach ycia, jak i w codziennych

okolicznociach, ujawniaa jej cakowit i radosn przynaleno do Boga#p165">165. Zwaywszy, e ideaem ycia

konsekrowanego jest upodobnienie si do Pana Jezusa i do Jego cakowitej ofiary z siebie#p166">166, caa formacja

powinna zmierza przede wszystkim do osignicia tego celu. Ma to by proces stopniowego przyswajania sobie myli i uczu

Chrystusa ku Ojcu.Jeli taki jest cel ycia konsekrowanego, to proces, który do niego przygotowuje, powinien mie charakter

totalny. Musi to by formacja caej osoby#p167">167, obejmujca cao jej istoty, wszystkie aspekty jej tosamoci, jej czyny i

intencje. Jest oczywiste, e wanie ze wzgldu na to denie do przemiany caej osoby wysiek formacyjny nigdy si nie koczy.

Naley zatem dawa osobom konsekrowanym szans nieustannego pogbiania wiernoci wobec charyzmatu i misji wasnego

Instytutu.Formacja, aby bya pena, musi obejmowa wszystkie dziedziny ycia chrzecijaskiego i konsekrowanego. Naley

zatem zaplanowa formacj osobow, kulturow, duchow i duszpastersk, dc wszelkimi rodkami do harmonijnego poczenia

rónych aspektów. Na formacj pocztkow, pojmowan jako proces ewolucyjny, prowadzcy przez wszystkie etapy

dojrzewania jednostki — od psychologicznego i duchowego po teologiczny i duszpasterski — naley przeznaczy

odpowiednio duo czasu, który w przypadku powoa do kapastwa zespala si i harmonijnie czy z okrelonym programem

studiów, stajc si czci szerszego procesu formacyjnego.Zadania formatorów i formatorek66. Bóg Ojciec, objawiajcy si

przez nieustanny dar Chrystusa i Ducha witego, jest pierwszym i najdoskonalszym Wychowawc tych, którzy si Mu

powicaj. Jednake posuguje si w tym dziele porednictwem ludzi, stawiajc u boku tych, których powouje, starszych braci i

siostry. Formacja jest zatem uczestnictwem w dziele Ojca, który za porednictwem Ducha ksztatuje w sercach modych

mczyzn i kobiet myli i uczucia Syna. Dlatego formatorzy i formatorki musz by osobami dowiadczonymi w poszukiwaniu

Boga, aby mogy take innym towarzyszy na tej drodze. Uwanie ledzc dziaanie aski, winni oni wskazywa przeszkody, take

te mniej widoczne, ale nade wszystko odkrywa pikno naladowania Chrystusa oraz warto charyzmatu, w którym si ono

urzeczywistnia. Ze wiatem mdroci duchowej winni czy wiedz uzyskan dziki ludzkim metodom, które mog by pomocne

zarówno w rozeznawaniu powoa, jak te w formacji nowego czowieka autentycznie wolnego. Gównym narzdziem formacji

jest rozmowa osobista, któr naley odbywa regularnie i czsto, widzc w niej praktyk o niezrównanej i wypróbowanej

skutecznoci.Na tle tych niezwykle delikatnych zada mona dostrzec, jak bardzo wana jest formacja kompetentnych

formatorów, którzy potrafi zapewni gbok harmoni swojej posugi z yciem caego Kocioa. Wskazane jest tworzenie

odpowiednich struktur formacji formatorów, najlepiej w miejscach, gdzie moliwy jest kontakt z kultur, w której potem

formatorzy bd peni sw pastersk posug. W tym dziele formacyjnym Instytuty, które zdyy ju zapuci gbsze korzenie, niech

pomagaj Instytutom powstaym niedawno, oddajc do ich posugi niektórych sporód swoich najlepszych

czonków#p168">168.Formacja wspólnotowa i apostolska67. Skoro formacja musi mie charakter take wspólnotowy, to w

Instytutach ycia konsekrowanego i w Stowarzyszeniach ycia apostolskiego jej uprzywilejowanym rodowiskiem jest

wspólnota. To ona pozwala pozna trud i rado ycia razem. W braterskiej wspólnocie kady uczy si y z tymi, których Bóg

postawi obok niego, akceptujc ich cechy pozytywne i jednoczenie ich odmienno i ograniczenia. W szczególnoci za uczy

si dzieli otrzymanymi darami ku zbudowaniu wszystkich, poniewa „wszystkim objawia si [Duch] dla wspólnego dobra” (1

Kor 12, 7)#p169">169. Zarazem ycie we wspólnocie powinno ukazywa — od samego pocztku formacji — gboki wymiar

misyjny konsekracji. Dlatego wskazane jest, aby podczas trwania formacji pocztkowej w Instytutach ycia

konsekrowanego odwoywano si do konkretnych dowiadcze, które dziki roztropnemu kierownictwu formatorów lub

formatorek bd ksztatowa — w dialogu z lokaln kultur — postawy apostolskie, zdolno przystosowania, ducha

4 Pages 31-40

▲back to top

4.1 Page 31

▲back to top

inicjatywy.Podczas gdy z jednej strony osoba konsekrowana powinna stopniowo wyrabia sobie ewangeliczn umiejtno

krytycznej oceny wartoci i antywartoci kultury wasnej oraz tej, z jak zetknie si w przyszej pracy, z drugiej strony winna te

wiczy si w trudnej sztuce jednoci ycia, wzajemnego przenikania si mioci do Boga oraz do braci i sióstr, dowiadczajc przy

tym, e modlitwa jest dusz apostolatu, ale take apostolat oywia i pobudza modlitw.Potrzeba opracowania caociowej i

aktualnej ratio68. Zaleca si, aby cay okres poprzedzajcy luby wieczyste mia wyrany charakter formacyjny równie w

Instytutach eskich, a take w Instytutach mskich w odniesieniu do braci zakonnych. Dotyczy to w istocie take wspólnot

klauzurowych, które powinny opracowa odpowiedni program, zapewniajcy autentyczn formacj do ycia kontemplacyjnego

i do jego szczególnej misji w Kociele.Ojcowie synodalni gorco zachcili wszystkie Instytuty ycia konsekrowanego i

Stowarzyszenia ycia apostolskiego, aby jak najszybciej opracoway swoj ratio institutionis, to znaczy program formacyjny

inspirowany charyzmatem Instytutu, który w jasnej i dynamicznej formie ukae drog, jak naley przej, aby w peni przyswoi

sobie duchowo swego Instytutu. Ratio odpowiada dzi bardzo pilnej potrzebie: z jednej strony wskazuje sposób, w jaki

naley wprowadza nowe pokolenia w duchowo Instytutu, aby mogy j autentycznie przeywa w kontekcie rónych kultur i w

rónych regionach geograficznych; z drugiej strony wyjania osobom konsekrowanym, jak maj y tym samym duchem na

rónych etapach wasnej egzystencji, dc do penej dojrzaoci wiary w Chrystusa.Jeli zatem jest prawd, e odnowa ycia

konsekrowanego zaley w gównej mierze od formacji, to prawd jest i to, e jej skuteczno zaley z kolei od zastosowania

odpowiedniej metody — bogatej w mdro duchow i pedagogiczn, prowadzcej stopniowo tych, którzy pragn powici si

Chrystusowi, do przyswojenia sobie Jego myli i uczu. Formacja jest doniosym procesem, dziki któremu czowiek nawraca

si w gbi swego istnienia ku Sowu Boemu, a jednoczenie uczy si sztuki szukania Boych znaków w rzeczywistoci tego

wiata. W epoce, w której coraz bardziej spycha si na bok religijne wartoci kultury, ten proces formacyjny jest wany z

dwóch wzgldów: dziki niemu osoba konsekrowana nie tylko moe nadal „widzie” — oczyma wiary — Boga w wiecie, który

nie dostrzega Jego obecnoci, ale w pewien sposób czyni t obecno „odczuwaln” poprzez wiadectwo swego

charyzmatu.Formacja staa69. Zarówno w Instytutach ycia apostolskiego, jak i ycia kontemplacyjnego formacja staa jest

wymogiem wynikajcym z samej natury konsekracji zakonnej. Jak ju powiedziano, proces formacyjny nie sprowadza si do

wstpnego etapu drogi, poniewa ze wzgldu na ograniczenia ludzkiej natury osoba konsekrowana nigdy nie bdzie moga

stwierdzi, e w peni uksztatowaa w sobie nowego czowieka, który w kadej yciowej sytuacji dowiadcza w sercu tych

samych uczu co Chrystus. Formacja pocztkowa winna zatem zosta utrwalona przez formacj sta, która sprawi, e czowiek

bdzie podatny na wpywy formacyjne przez cae swe ycie#p170">170.Jest zatem bardzo wane, aby kady Instytut zawar w

swojej ratio institutionis moliwie najbardziej precyzyjne i systematyczne okrelenie programu formacji staej, której gównym

celem bdzie wspomaganie rozwoju kadej osoby konsekrowanej przez cay okres jej ycia. Nikt nie moe zaniecha stara o

wasny wzrost ludzki i religijny; nikt te nie moe polega wycznie na sobie i samodzielnie kierowa wasnym yciem. Na adnym

etapie ycia nie mona uzna, e osigno si tak pewno i gorliwo, i nie trzeba ju si szczególnie troszczy o zachowanie wiernoci;

nigdy te czowiek nie osiga takiego wieku, w którym moe uzna, e zakoczy si proces jego dojrzewania.W dynamice

wiernoci70. Istnieje pewien rodzaj modoci ducha, która nie przemija z czasem: wie si ona z tym, e na kolejnych etapach

ycia czowiek znajduje dla siebie nowe zadania, waciwy sposób ycia, suenia i miowania#p171">171.W yciu

konsekrowanym pierwsze lata penego udziau w dziaalnoci apostolskiej to okres z natury rzeczy krytyczny, jako e

dokonuje si w nim przejcie od ycia pod kierownictwem innych do penej odpowiedzialnoci za wasne dziaanie. Wane jest,

aby mode osoby konsekrowane mogy liczy na wsparcie i obecno brata lub siostry, którzy pomog im w peni przey

modziecz, pen entuzjazmu mio do Chrystusa.Nastpny etap moe si czy z ryzykiem przyzwyczajenia i z pokus

rozczarowania nikoci rezultatów. Naley zatem pomaga osobom konsekrowanym w rednim wieku, aby raz jeszcze

spojrzay na swój pierwotny wybór w wietle Ewangelii i charyzmatycznej inspiracji i nie utosamiay doskonaego powicenia

z doskonaymi rezultatami. Pozwoli im to znale now energi i now motywacj dla wybranej drogi. Ten okres ycia jest czasem

4.2 Page 32

▲back to top

poszukiwania wartoci istotnych.Faza wieku dojrzaego moe przynie obok rozwoju osobowoci take niebezpieczestwo

pewnego indywidualizmu, któremu towarzyszy lk przed nieprzystosowaniem do nowych czasów lub przejawy zamknicia

si w sobie, braku elastycznoci, rozlunienia dyscypliny. Na tym etapie formacja staa ma nie tylko pomaga w odzyskaniu

odpowiednio wysokiego poziomu ycia duchowego i apostolskiego, ale take w odkryciu szczególnego charakteru tej fazy

ycia. W tym okresie bowiem, dziki oczyszczeniu pewnych aspektów osobowoci, ofiara z siebie skadana Bogu staje si

czystsza i bardziej wielkoduszna, a braci i siostry wzbogaca jeszcze wikszym spokojem i dyskrecj, wiksz przejrzystoci i

bogactwem aski. Na tym polega dar i dowiadczenie duchowego ojcostwa i macierzystwa.Wiek podeszy stwarza nowe

problemy, którym trzeba zawczasu stawi czoo przez rozwany program duchowej pomocy. Stopniowa rezygnacja z

aktywnego ycia, a w niektórych przypadkach choroba i wymuszona bezczynno — wszystko to skada si na dowiadczenie,

które moe mie wielk warto formacyjn. Jest to czsto okres bolesny, jednake daje on osobie konsekrowanej moliwo

poddania si formujcemu wpywowi dowiadczenia paschalnego#p172">172 i upodobnienia si do Chrystusa ukrzyowanego,

który we wszystkim spenia wol Ojca i cay Mu si powierza a do oddania w Jego rce swego ducha. To upodobnienie jest

nowym sposobem przeywania konsekracji, która nie jest ju zwizana ze skutecznym wykonywaniem adnej kierowniczej

funkcji lub pracy apostolskiej.Gdy nadchodzi wreszcie chwila zjednoczenia si z ostatni godzin mki Pana, osoba

konsekrowana wie, e Ojciec doprowadza w niej do koca tajemniczy proces formacji, rozpoczty wiele lat wczeniej. mier

jest wówczas oczekiwana i przygotowana jako najdoskonalszy akt mioci i zawierzenia.Trzeba tu koniecznie doda, e

niezalenie od rónych etapów ycia w kadym wieku mog pojawi si sytuacje kryzysowe na skutek oddziaywania rónych

czynników zewntrznych — takich jak zmiana miejsca lub urzdu, trudnoci w pracy lub brak sukcesów apostolskich,

niezrozumienie lub zepchnicie na margines itp. — lub te czynników natury bardziej osobistej, jak choroba fizyczna albo

psychiczna, oscho duchowa, mier bliskich osób, problemy w relacjach z innymi, silne pokusy, kryzysy wiary lub tosamoci,

poczucie wasnej niewanoci i tym podobne. Kiedy dochowanie wiernoci staje si trudniejsze, trzeba dopomóc osobie

konsekrowanej, okazujc jej wiksze zaufanie i gbsz mio, zarówno na paszczynie indywidualnej, jak i wspólnotowej.

Potrzebna jest wtedy przede wszystkim serdeczna blisko Przeoonego; wielk pociech przyniesie te kompetentna pomoc

ze strony brata lub siostry, których troskliwa i ofiarna obecno moe doprowadzi do ponownego odkrycia sensu przymierza,

które Bóg jako pierwszy ustanowi i którego nie zamierza zerwa. Osoba dotknita dowiadczeniem nauczy si w ten sposób

przyjmowa oczyszczenie i ogoocenie jako najistotniejsze akty naladowania Chrystusa ukrzyowanego. Samo za

dowiadczenie ukae si jako opatrznociowe narzdzie formacji w rkach Ojca, jako walka nie tylko psychologiczna,

prowadzona w samotnoci przeciw samemu sobie i wasnym sabociom, ale take jako zmaganie religijne, w którym kadego

dnia obecny jest Bóg i moc Krzya!Wymiary formacji staej71. Podmiotem formacji jest osoba w kolejnych fazach swojego

ycia, natomiast celem formacji jest cay czowiek, powoany, aby szuka Boga i miowa Go „z caego swego serca, z caej

duszy swojej, ze wszystkich swych si” (Pwt 6, 5), a bliniego swego jak siebie samego (por. Kp 19, 18; Mt 22, 37-39). Mio

do Boga i braci jest potn si, która moe by nieustannym ródem natchnienia na drodze dojrzewania i wiernoci.ycie w Duchu

ma swoje oczywiste pierwszestwo. Osoba konsekrowana odnajduje w nim swoj tosamo i gbok harmoni, staje si coraz

bardziej wraliwa na codzienne wyzwania sowa Boego i pozwala si prowadzi pierwotnej inspiracji swego Instytutu.

Dziaanie Ducha witego skania do konsekwentnego przestrzegania momentów modlitwy, milczenia i samotnoci oraz do

wytrwaej proby o Boy dar mdroci poród trudów kadego dnia (por. Mdr 9, 10).Wymiar ludzki i braterski wymaga poznania

samego siebie i wasnych ogranicze, aby ta wiedza staa si bodcem i pomoc w deniu do penego wyzwolenia. W dzisiejszej

sytuacji szczególnie wana jest wewntrzna wolno osoby konsekrowanej, jej integracja uczuciowa, umiejtno

porozumiewania si z wszystkimi, zwaszcza we wasnej wspólnocie, pogoda ducha i wraliwo na cierpicych, umiowanie

prawdy, jednoznaczna zgodno sów i czynów.Wymiar apostolski otwiera umys i serce osoby konsekrowanej i skania j do

nieustannego, wytonego dziaania, wyraajcego mio Chrystusa, która j przynagla (por. 2 Kor 5, 14). W praktyce bdzie to

4.3 Page 33

▲back to top

oznacza dostosowanie metod i celów pracy apostolskiej do aktualnych potrzeb, w czym naley dochowywa wiernoci

duchowi i celom zaoyciela lub zaoycielki oraz tradycjom póniej uksztatowanym, a take bra pod uwag zmienione warunki

historyczne i kulturowe, ogólne i lokalne, panujce w rodowisku, w którym si dziaa.Wymiar kulturowy i zawodowy, oparty

na solidnej formacji teologicznej, dajcej zdolno rozeznania, wskazuje na potrzeb nieustannego uzupeniania wiedzy,

zwaszcza w tych dziedzinach, do których odnosz si poszczególne charyzmaty. Naley zatem zachowa umysow otwarto i

moliwie najwiksz elastyczno, aby planowa i peni posug zgodnie z potrzebami swojej epoki, wykorzystujc narzdzia

dostpne dziki postpowi kulturowemu.Na koniec, wymiar charyzmatu gromadzi w sobie wszystkie pozostae, stanowic

swoist syntez, która nakazuje nieustannie pogbia róne aspekty wasnej szczególnej konsekracji — nie tylko aspekt

apostolski, ale take ascetyczny i mistyczny. Kada osoba konsekrowana winna zatem gorliwie poznawa ducha swojego

Instytutu, jego histori i misj, dc do ich lepszego przyjcia w wymiarze indywidualnym i wspólnotowym#p173">173.III

SERVITIUM CARITATIS

YCIE KONSEKROWANE OBJAWIENIEM BOEJ MIOCI W WIECIEKonsekrowani do penienia misji72. Na podobiestwo

Jezusa, umiowanego Syna, „którego Ojciec powici i posa na wiat” (J 10, 36), równie ci, których Bóg powouje, aby szli za

Nim, zostaj powiceni i posani na wiat, by naladowa Jego przykad i kontynuowa Jego misj. Dotyczy to zasadniczo kadego

ucznia, jednak w szczególny sposób odnosi si do tych, którzy s powoani, by w konkretnej formie ycia konsekrowanego

naladowa Chrystusa „bardziej z bliska”, tak aby On by „wszystkim” w ich yciu. W ich wezwaniu jest zatem zawarte

zadanie cakowitego powicenia si misji Chrystusa; wicej — pod dziaaniem Ducha witego, który jest ródem kadego

powoania i charyzmatu, samo ycie konsekrowane staje si misj, tak jak byo ni cae ycie Jezusa. W tej perspektywie mona

równie dostrzec, jak wana jest profesja rad ewangelicznych, dziki niej bowiem osoba staje si cakowicie wolna, aby powici

si sprawie Ewangelii. Naley zatem stwierdzi, e misja ma istotne znaczenie dla kadego Instytutu, nie tylko dla Instytutów

czynnego ycia apostolskiego, ale take ycia kontemplacyjnego.Najwaniejszym przejawem misji nie s bowiem zewntrzne

dziea, ale przede wszystkim uobecnianie w wiecie samego Chrystusa przez osobiste wiadectwo. Oto jest wyzwanie i

pierwszoplanowe zadanie ycia konsekrowanego! Im bardziej upodobniamy si do Chrystusa, tym bardziej czynimy Go

obecnym i dziaajcym w wiecie dla zbawienia ludzi.Mona zatem powiedzie, e osoba konsekrowana „peni misj” na mocy

samej swojej konsekracji, której daje wiadectwo w sposób zgodny z programem swojego Instytutu. Jest rzecz oczywist, e

jeli charyzmat zaoycielski przewiduje dziaalno duszpastersk, to wiadectwo ycia oraz dziea apostolskie i dziea suce

postpowi czowieka s równie wane: i jedno, i drugie jest znakiem Chrystusa, konsekrowanego dla chway Ojca, a zarazem

posanego na wiat dla zbawienia braci i sióstr#p174">174.Jest jeszcze jeden szczególny i swoisty element ycia

zakonnego, który sprawia, e ma ono udzia w misji Chrystusa: jest nim ycie braterskie we wspólnocie dla misji. ycie

zakonne bdzie zatem tym bardziej apostolskie, im gbsze bdzie jego oddanie si Panu Jezusowi, im bardziej ycie

wspólnotowe bdzie przepojone duchem braterstwa i im gorliwiej zaangaowane w spelnianie szczególnej misji Instytutu.W

subie Boga i czowieka73. Prorockie zadanie ycia konsekrowanego polega na przypominaniu zamysu Boego wobec ludzi

i na sueniu mu: zamys ten zosta objawiony w Pimie witym, a mona go te odkry ledzc uwanie znaki opatrznociowego

dziaania Boego w dziejach. Jest to zamys zbawienia i pojednania ludzkoci (por. Kol 2, 20-22). Aby waciwie spenia t

posug, osoby konsekrowane musz przey gbokie dowiadczenie Boga i uwiadomi sobie wyzwania swojej epoki, odkrywajc

ich gboki sens teologiczny w drodze rozeznawania dokonywanego z pomoc Ducha witego. W rzeczywistoci bowiem w

wydarzeniach historycznych czsto ukryte jest Boe wezwanie do dziaania zgodnego z Jego zamiarami przez ywy i

owocny udzia w sprawach naszych czasów#p175">175.Jak stwierdza Sobór, znaki czasów musz by rozeznawanie w

wietle Ewangelii, aby mona byo „odpowiada ludziom na ich odwieczne pytania dotyczce sensu ycia obecnego i

przyszego oraz wzajemnego ich stosunku do siebie”#p176">176. Trzeba zatem otworzy serce na wewntrzne wskazania

4.4 Page 34

▲back to top

Ducha witego, który zachca nas do odkrycia gbokiego sensu zamysów Opatrznoci. Wzywa On ycie konsekrowane do

szukania nowych odpowiedzi na nowe problemy wspóczesnego wiata. Tylko ludzie nawykli do szukania we wszystkim

woli Boga potrafi waciwie zrozumie te Boe wskazania, a potem odwanie je realizowa poprzez dziaania zgodne z

pierwotnym charyzmatem, a zarazem odpowiadajce potrzebom okrelonej sytuacji historycznej.Wobec licznych i naglcych

problemów, które czasem zdaj si stwarza powane trudnoci w yciu konsekrowanym lub wrcz je wypaczaj, powoani

powinni do gbi przej si potrzebami caego wiata i ogarn je szczer modlitw, a jednoczenie gorliwie dziaa w dziedzinach

objtych charyzmatem zaoycielskim. Ich zaangaowaniem winno oczywicie kierowa nadprzyrodzone rozeznanie, które

potrafi odróni to, co pochodzi od Ducha, od tego, co Mu si sprzeciwia (por. Ga 5, 16-17. 22; 1 J 4, 6). Poprzez wierno

Regule i Konstytucjom takie rozeznanie pozwoli zachowa pen komuni z Kocioem#p177">177.W ten sposób ycie

konsekrowane nie bdzie si ogranicza do samego odczytywania znaków czasu, ale przyczyni si take do wypracowania

nowych programów ewangelizacji dostosowanych do potrzeb dnia dzisiejszego; wszystko to w przewiadczeniu pyncym z

wiary, e Duch wity potrafi udzieli waciwych odpowiedzi nawet na najtrudniejsze pytania. Warto przypomnie to, czego

nauczali zawsze wielcy protagonici dziaalnoci apostolskiej: trzeba ufa Bogu tak, jakby wszystko zaleao tylko od Niego,

ale i pracowa niestrudzenie, jakby wszystko zaleao tylko od nas.Wspópraca w Kociele i duchowo apostolska74.

Wszystko to naley czyni w komunii i dialogu z innymi podmiotami tworzcymi Koció. Wyzwania misyjne s tak wielkie, e nie

mona ich skutecznie podj bez wspópracy wszystkich czonków Kocioa, zarówno w sferze rozeznania, jak i dziaania.

Trudno oczekiwa od pojedynczych osób rozstrzygajcych odpowiedzi: mog one natomiast wyoni si jako owoc kontaktów i

dialogu. Zwaszcza czynna komunia midzy rónymi charyzmatami z pewnoci przyczyni si nie tylko do wzajemnego

wzbogacenia, ale take do wikszej skutecznoci misji ewangelicznej. Dowiadczenie ostatnich lat w peni potwierdza, e

„dialog jest nowym imieniem mioci”#p178">178, zwaszcza w onie Kocioa: dialog pomaga zobaczy problemy w ich

realnych proporcjach i pozwala je podejmowa z moliwie najwiksz nadziej na sukces. ycie konsekrowane, przez to samo, i

troszczy si o warto ycia braterskiego, jawi si jako dowiadczenie szczególnie sprzyjajce dialogowi. Moe si zatem

przyczynia do ksztatowania klimatu wzajemnej akceptacji, w którym róne podmioty ycia kocielnego, spotykajc si z

naleytym uznaniem dla ich tosamoci, bd z wikszym przekonaniem wspótworzyy kocieln komuni, suc wielkiej misji

powszechnej.Na koniec, Instytuty zaangaowane w jedn z form apostolstwa winny rozwija zdrow duchowo dziaania, która

dostrzega Boga we wszystkich rzeczach i widzi wszystkie rzeczy w Bogu. „Trzeba jednak wiedzie, e tak jak dobry

porzdek ycia polega na tym, aby zdao ono od czynnego do kontemplacyjnego, tak te dusza najczciej zwraca si z

poytkiem od ycia kontemplacyjnego do czynnego, aby dziki temu, co ycie kontemplacyjne zapalio w umyle, doskonalsze

stao si ycie czynne. Potrzeba wic, abymy przechodzili od ycia czynnego do kontemplacyjnego, niekiedy jednak od tego,

co wewntrznie ogldalimy w kontemplacji, lepiej przej do ycia czynnego”#p179">179. Sam Jezus da nam doskonay

przykad, jak mona komuni z Ojcem poczy z yciem niezwykle aktywnym. Jeli brakuje nieustannego denia do takiej

jednoci, w kadej chwili grozi niebezpieczestwo wewntrznego zaamania, zagubienia i zniechcenia. cisa jedno midzy

kontemplacj i dziaaniem pozwoli nam dzisiaj — tak jak w przeszoci — podj nawet najtrudniejsz misj.I. MIO A DO

KOCAMiowa Sercem Chrystusa75. „Umiowawszy swoich na wiecie, do koca ich umiowa. W czasie wieczerzy (...) wsta

(...). I zacz umywa uczniom nogi i ociera przecieradem, którym by przepasany” (J 13, 1-2. 4-5).Przez umycie nóg Jezus

objawia gbi mioci Boga do czowieka: w Nim sam Bóg oddaje si na sub czowieka! Zarazem Jezus objawia te sens

chrzecijaskiego ycia oraz — w jeszcze peniejszym wymiarze — sens ycia konsekrowanego, które jest yciem ofiarnej

mioci, konkretn i wielkoduszn sub. Idc ladami Syna Czowieczego, który „nie przyszed, aby Mu suono, lecz aby suy” (Mt

20, 28), ycie konsekrowane, przynajmniej w najlepszych okresach swojej dugiej historii, wyraao si wanie przez to

„umywanie nóg”, to znaczy przez sub przede wszystkim najuboszym i najbardziej potrzebujcym. Cho z jednej strony,

kontempluje ono wznios tajemnic Sowa w onie Ojca (por. J 1, 1), z drugiej, idzie ladem tego Sowa, które staje si ciaem

4.5 Page 35

▲back to top

(por. J 1, 14), unia si i upokarza, aby suy ludziom. Osoby, które id za Chrystusem drog rad ewangelicznych, take dzisiaj

pragn i tam, dokd poszed Chrystus, i czyni to, co On czyni.Chrystus nieustannie przywouje do siebie nowych uczniów,

mczyzn i kobiety, aby przez wylanie Ducha witego (por. Rz 5, 5) udzieli im Boskiej agape — zdolnoci kochania tak jak

On, oraz by skoni ich do suenia innym przez pokorny dar z siebie, wolny od wszelkiej interesownoci. Do Piotra, który

zachwycony blaskiem Przemienienia woa: „Panie, dobrze, e tu jestemy” (Mt 17, 4), skierowane zostaje wezwanie do

powrotu na drogi wiata, aby suy dalej Królestwu Boemu: „Zejd, Piotrze; chciae odpocz na górze: zejd — go sowo Boe,

nastawaj w por i nie w por, strofuj, zachcaj i dodawaj odwagi z wielk cierpliwoci i umiejtnoci nauczania. Pracuj, trud si,

zno take cierpienia i udrki, aby poprzez czysto i pikno dobrych dzie móg osign w mioci to, co oznaczaj janiejce szaty

Pana”#p180">180. Spojrzenie utkwione w obliczu Chrystusa nie osabia w Apostole woli suenia czowiekowi; przeciwnie

— umacnia j, nadajc jej now zdolno oddziaywania na histori, aby uwolni j od tego, co j oszpeca.Poszukiwanie Boego

pikna kae osobom konsekrowanym zatroszczy si o wizerunek Boga znieksztacony w obliczach braci i sióstr, w ich

twarzach oszpeconych przez gód, w twarzach rozczarowanych przez puste obietnice polityków, w upokorzonych

twarzach tych, których kultura jest poniana, w twarzach przelknionych zalepion przemoc, w niespokojnych twarzach

dzieci, w twarzach kobiet zniewaanych i ponianych, w zmczonych twarzach migrantów, którzy nie spotkali si z godziwym

przyjciem, w twarzach starców, którym brak najbardziej podstawowych warunków godnego ycia#p181">181. ycie

konsekrowane ukazuje w ten sposób — przez wymow swoich dzie — e Boe miosierdzie jest fundamentem i bodcem dla

czynnej i bezinteresownej mioci. By o tym gboko przekonany w. Wincenty a Paulo, który zaleca Siostrom Miosierdzia

nastpujcy program ycia: „Duch Zgromadzenia polega na tym, aby odda si Bogu, aby miowa naszego Pana i suy Mu w

ludziach ubogich materialnie i duchowo, w ich domach i poza nimi, aby ksztaci ubogie dziewczta, dzieci i w ogólnoci

wszystkich, których Boa Opatrzno wam pole”#p182">182.Wród rónych moliwych sposobów wyraania mioci, tym który

szczególnie przejrzycie objawia mio „do koca” jest dzi z pewnoci gorliwe goszenie Jezusa Chrystusa ludziom, którzy

jeszcze Go nie znaj lub o Nim zapomnieli, a zwaszcza ubogim.Szczególny wkad ycia konsekrowanego w

ewangelizacj76. Szczególny wkad osób konsekrowanych w ewangelizacj polega przede wszystkim na wiadectwie ycia

cakowicie oddanego Bogu i braciom na wzór Zbawiciela, który z mioci do czowieka sta si sug. W dziele zbawienia ródem

wszystkiego jest bowiem Boska agape. Dziki konsekracji i cakowitemu oddaniu si Panu osób konsekrowanych widzialna

staje si miujca i zbawcza obecno Chrystusa — konsekrowanego przez Ojca i posanego, aby speni misj#p183">183.

Osoby te, pozwalajc si „zdoby” przez Chrystusa (por. Flp 3, 12), okazuj gotowo, by w pewien sposób sta si przedueniem

Jego czowieczestwa#p184">184. ycie konsekrowane wymownie wiadczy o tym, e im bardziej yje si Chrystusem, tym

lepiej mona Mu suy w blinich, stajc w pierwszej linii frontu misyjnego i podejmujc najwiksze nawet

ryzyko#p185">185.Pierwsza ewangelizacja: przepowiada Chrystusa narodom77. Kto miuje Boga, Ojca wszystkich,

winien miowa blinich, w których rozpoznaje braci i siostry. Wanie dlatego nikt z nas nie moe pozosta obojtnym wobec

faktu, e tak wielu Judzi nie poznao jeszcze penego objawienia si Boej mioci w Chrystusie. Ta konstatacja jest bodcem do

misji ad gentes, podejmowanej w duchu posuszestwa wobec mandatu Chrystusa; kady wiadomy chrzecijanin musi j

dzieli z Kocioem, który ze swej natury jest misyjny. Jej potrzeb odczuwaj zwaszcza czonkowie Instytutów ycia

konsekrowanego — zarówno kontemplacyjnego, jak i czynnego#p186">186. Osoby konsekrowane maj bowiem uobecnia

take wród niechrzecijan#p187">187 Chrystusa czystego, ubogiego, posusznego, oddanego modlitwie i misji#p188">188.

Dziki dynamicznej wiernoci swemu charyzmatowi i na mocy gbszego oddania si Bogu#p189">189 winny one czu si

wczone w szczególn wspóprac z dziaalnoci misyjn Kocioa. Tsknota tylekro wyraana przez Teres z Lisieux: „kocha Ci i

stara si, by Ci kochano”, arliwe pragnienie w. Franciszka Ksawerego, aby „zdobywajcy wiedz byli wiadomi, e Bóg, nasz

Pan, zada od nich rachunku z otrzymanych talentów; aby starali si korzysta ze rodków i wicze duchownych, które

pomagaj pozna i usysze w gbi wasnej duszy gos woli Boej, i oddali do jej dyspozycji swoje uczucia, mówic: «Panie, oto

4.6 Page 36

▲back to top

jestem. Co chcesz, abym uczyni? Polij mnie, dokd zechcesz»”#p190">190 — oraz inne podobne wiadectwa wielu witych

s przejawem niesabncego napicia misyjnego, które wyrónia i charakteryzuje ycie konsekrowane.Obecni we wszystkich

zaktkach ziemi78. „Mio Chrystusa przynagla nas” (2 Kor 5, 14) — oby czonkowie kadego Instytutu mogli powtórzy te

sowa za Apostoem! Takie bowiem jest zadanie ycia konsekrowanego: pracowa we wszystkich czciach wiata dla

umocnienia i rozszerzenia Królestwa Chrystusa, goszc Ewangeli wszdzie, nawet w najdalszych regionach#p191">191.

Istotnie, historia misji potwierdza, e osoby konsekrowane wniosy wielki wkad w ewangelizacj narodów: od staroytnych

Rodzin monastycznych po najnowsze Fundacje, zaangaowane wycznie w misje ad gentes, od Instytutów ycia czynnego

po Zgromadzenia oddajce si kontemplacji#p192">192 — we wszystkich tych wspólnotach niezliczeni ludzie powicili siy

tej „podstawowej dziaalnoci Kocioa, zasadniczej i nigdy nie zakoczonej”#p193">193, poniewa zwróconej ku rosncej

rzeszy tych, którzy nie znaj Chrystusa.Take dzisiaj ta powinno stanowi naglce wezwanie dla Instytutów ycia

konsekrowanego i Stowarzysze ycia apostolskiego: goszenie Ewangelii Chrystusowej wymaga maksymalnego wkadu z

ich strony. Równie Instytuty powstajce i dziaajce w modych Kocioach s wezwane do otwarcia si na misje wród

niechrzecijan we wasnych krajach i poza ich granicami. Mimo zrozumiaych trudnoci, z jakimi zmagaj si niektóre z nich,

warto wszystkim przypomnie, e podobnie jak „wiara umacnia si, gdy jest przekazywana”#p194">194, tak i misja umacnia

ycie konsekrowane, budzi w nim nowy entuzjazm i now motywacj, oywia jego wierno. Ze swej strony dziaalno misyjna

otwiera rozlege przestrzenie dla obecnoci rónych form ycia konsekrowanego.Misje ad gentes daj konsekrowanym

kobietom, braciom zakonnym i czonkom Instytutów wieckich szczególne i niezwyke moliwoci skutecznej dziaalnoci

apostolskiej. Instytuty wieckie, przez swoj obecno w rónych dziedzinach ycia typowych dla powoania wieckiego, mog te

peni cenn posug ewangelizacji rodowisk i struktur, a take praw, które rzdz wspóyciem spoecznym. Mog te dawa

wiadectwo o wartociach ewangelicznych wobec ludzi, którzy nie poznali jeszcze Jezusa, wnoszc w ten sposób wasny

wkad w dziaalno misyjn.Naley podkreli, e w krajach, gdzie zakorzenione s religie niechrzecijaskie, obecno ycia

konsekrowanego — wyraajca si zarówno przez dziaalno wychowawcz, charytatywn i kulturow, jak i przez znak ycia

kontemplacyjnego — zyskuje ogromne znaczenie. Dlatego naley okazywa szczególne poparcie dla tworzenia w nowych

Kocioach wspólnot oddanych kontemplacji, jako e „ycie kontemplacyjne naley do penej obecnoci Kocioa”#p195">195.

Trzeba te koniecznie dy, przy pomocy stosownych rodków, do równomiernego rozmieszczenia w wiecie rónych form ycia

konsekrowanego, aby da nowy impuls ewangelizacji, czemu suy moe zarówno wysyanie misjonarzy i misjonarek, jak i

niezbdna pomoc Instytutów ycia konsekrowanego okazywana diecezjom uboszym#p196">196.Przepowiadanie

Chrystusa a inkulturacja79. Przepowiadanie Chrystusa „jest pierwszym zadaniem misji Kocioa”#p197">197 i ma na celu

nawrócenie, „to znaczy pene i szczere przylgnicie do Chrystusa i do jego Ewangelii”#p198">198. W zakres dziaalnoci

misyjnej wchodzi take proces inkulturacji oraz dialog midzyreligijny. Osoby konsekrowane winny przyj wyzwanie

inkulturacji jako zacht do owocnej wspópracy z ask w obcowaniu z rónymi kulturami. Wymaga to solidnego

przygotowania indywidualnego, umiejtnoci dojrzaego rozeznania, wiernego stosowania podstawowych zasad ortodoksji

doktrynalnej, autentycznoci i kocielnej komunii#p199">199. Opierajc si na charyzmacie zaoycieli i zaoycielek, wiele osób

konsekrowanych zdoao zbliy si do rónych kultur na wzór Jezusa, który „ogooci samego siebie, przyjwszy posta sugi” (Flp

2, 7), a dziki odwanemu i cierpliwemu dialogowi nawizao owocne kontakty z rónymi narodami misyjnymi, wszystkim

ukazujc drog zbawienia. Take dzisiaj wiele z tych osób potrafi odkrywa w dziejach poszczególnych ludzi i narodów lady

obecnoci Boga, który prowadzi ca ludzko ku rozpoznawaniu znaków Jego odkupieczej woli To poszukiwanie okazuje si

korzystne take dla samych osób konsekrowanych: wartoci odkryte w rónych cywilizacjach mog bowiem rozbudzi w nich

zdolno gbszego przeywania kontemplacji i modlitwy, zachci ich do wikszej troski o wspólnot i gocinno, uwraliwi na godno

czowieka i na pikno przyrody.Autentyczna inkulturacja wymaga przyjcia postaw podobnych do tych, jakie przyj Chrystus,

gdy sta si czowiekiem i zamieszka midzy nami z mioci i pokor. W tym sensie ycie konsekrowane czyni tych, którzy je

4.7 Page 37

▲back to top

przyjli, szczególnie zdatnymi do podjcia zoonego procesu inkulturacji, poniewa przyzwyczaja ich do oderwania si od

rzeczy materialnych, a nawet od wielu aspektów wasnej kultury. Podejmujc z takim nastawieniem trud poznawania i

rozumienia rónych kultur, osoby konsekrowane mog lepiej rozezna ich autentyczne wartoci oraz okreli sposób, w jaki

naley je przyj i wydoskonali przy pomocy wasnego charyzmatu#p200">200. Nie naley jednak zapomina, e liczne stare

kultury s tak cile zespolone z przejawami religijnoci, e religia stanowi czsto transcendentny wymiar samej kultury. W

takim przypadku prawdziwa inkulturacja musi si koniecznie wiza z powanym i otwartym dialogiem midzyreligijnym, który

„nie przeciwstawia si misji ad gentes (...) i nie zwalnia od ewangelizacji”#p201">201.Inkulturacja ycia konsekrowanego80.

Take ycie konsekrowane, bdc ze swej natury nonikiem wartoci ewangelicznych, tam gdzie jest przeywane w sposób

autentyczny, moe wnie swoisty wkad w dzieo inkulturacji. Jest ono bowiem znakiem pierwszestwa Boga i Królestwa i

dlatego staje si wyzwaniem, które prowadzi do dialogu i moe wstrzsn wiadomoci ludzi. Jeli ycie konsekrowane zachowuje

waciw sobie moc profetyczn, staje si wewntrz danej kultury ewangelicznym zaczynem, zdolnym j oczyci i przemieni.

Dowodzi tego historia wielu witych mczyzn i kobiet, yjcych w rónych okresach, którzy umieli si zanurzy w yciu swojej

epoki, ale nie pograli si w nim bez reszty, natomiast ukazywali swoim pokoleniom nowe drogi. Ewangeliczny styl ycia

moe przyczyni si do ksztatowania konkretnych i znaczcych modeli kulturowych. Liczni zaoyciele i zaoycielki, wiadomi

okrelonych potrzeb swojej epoki, odpowiedzieli na nie w sposób, który mimo wszelkich ogranicze, jakie oni sami

dostrzegali, sta si nowatorsk propozycj kulturow.Wspólnoty Instytutów zakonnych oraz Stowarzysze ycia apostolskiego

mog zatem sta si wanym ródem konkretnych wzorców kulturowych, jeli daj wiadectwo ewangelicznego stylu ycia i

sprawowania wadzy w klimacie wzajemnej akceptacji odmiennoci, dzielenia si dobrami zarówno materialnymi, jak i

duchowymi, wielonarodowoci, wspópracy midzy rónymi zgromadzeniami, umiejtnoci wsuchiwania si w gos ludzi naszej

epoki. Sposób mylenia i dziaania tych, którzy „bardziej z bliska” naladuj Chrystusa, tworzy bowiem prawdziwy wzorzec

kulturowy, pozwala ujawni to, co niegodne czowieka, powiadcza, e tylko sam Bóg nadaje wartociom moc i peni.

Autentyczna inkulturacja pomoe z kolei osobom konsekrowanym y w sposób radykalnie ewangeliczny, zgodnie z

charyzmatem wasnego Instytutu i geniuszem narodu, z którym si stykaj. Ta owocna relacja stanie si ródem stylów ycia i

metod duszpasterstwa, które mog sta si autentycznym bogactwem dla caego Instytutu, jeli oka si spójne z charyzmatem

zaoycielskim i z jednoczcym dziaaniem Ducha witego. W tym procesie, w którym potrzebne jest spokojne rozeznanie i

odwaga, dialog i ewangeliczna zachta, gwarantem prawidowoci postpowania jest Stolica Apostolska, to ona bowiem ma

pobudza do ewangelizacji kultur, a take ocenia warto podejmowanych dziaa i stwierdza, czy ich rezultaty su

inkulturacji#p202">202, jest to zadanie „trudne i delikatne, poniewa wie si z nim kwestia wiernoci Kocioa wobec

Ewangelii i Tradycji apostolskiej w kontekcie nieustannie zmieniajcych si kultur”#p203">203.Nowa ewangelizacja81. Aby

mona byo podj we waciwy sposób wielkie wyzwania, jakie obecny moment dziejowy stawia przed now ewangelizacj,

potrzebne jest przede wszystkim ycie konsekrowane, które otwiera si nieustannie na wskazania ukryte w objawionym

Sowie oraz w znakach czasu#p204">204. Dzieje ycia wybitnych gosicielek i gosicieli Ewangelii, którzy wykazali swoj

wielko przez to, e sami przyjli nauk Chrystusa, niezmiennie wiadcz o tym, e take dzi potrzebni s ludzie z mioci oddani

Chrystusowi i jego Ewangelii, aby mogli stawi czoo wspóczesnemu wiatu. „Osoby konsekrowane, na mocy swego

szczególnego powoania, maj ukazywa jedno midzy autoewangelizacj a wiadectwem, midzy odnow wewntrzn a gorliwoci

apostolsk, midzy byciem a dziaaniem, uwypuklajc fakt, ze ródem dynamizmu jest zawsze pierwszy z tych dwóch

elementów”#p205">205.Nowa ewangelizacja — podobnie jak ewangelizacja we wszystkich epokach — bdzie skuteczna,

jeli stanie si „goszeniem na dachach” tego, co najpierw zostao przeyte w gbokim zjednoczeniu z Chrystusem. Dlatego

potrzebuje ona solidnych osobowoci, oywianych gorliwoci witych. Nowa ewangelizacja wymaga od osób

konsekrowanych penej wiadomoci teologicznego sensu wyzwa naszej epoki. Te wyzwania naley poddawa uwanemu i

wspólnotowemu rozeznaniu, majc na uwadze odnow misji. Odwaga goszenia Pana Jezusa musi czy si z ufnoci w

4.8 Page 38

▲back to top

dziaanie Opatrznoci Boej, obecnej w wiecie, która „sprawia, e wszystko, nawet ludzkie przeciwnoci, przysparzaj dobra

Kocioowi”#p206">206.Istotne elementy, od których zaley owocny udzia Instytutów w procesie nowej ewangelizacji, to

wierno charyzmatowi zaoycielskiemu, komunia z tymi, którzy w Kociele prowadz to samo dzieo, zwaszcza z Pasterzami,

oraz wspópraca z wszystkimi ludmi dobrej woli. Wymaga to uwanego rozeznawania natchnie Ducha witego, kierowanych

do kadego Instytutu, zarówno w tych regionach, gdzie nie mona si spodziewa wielkich postpów w najbliszej przyszoci, jak

i w tych, gdzie pojawiaj si pomylne oznaki odrodzenia. W kadym miejscu i sytuacji osoby konsekrowane niech bd

gorliwymi gosicielami Pana Jezusa, umiejcymi odpowiedzie z ewangeliczn mdroci na pytania, których ródem jest dzi

niepokój ludzkiego serca i jego palce potrzeby.Szczególne umiowanie ubogich i promocja sprawiedliwoci82. Na pocztku

swej posugi Jezus owiadcza w synagodze w Nazarecie, e Duch wity konsekrowa Go, aby ubogim niós dobr nowin,

winiom gosi wolno, przywraca wzrok niewidomym, wyzwala ucinionych i obwoywa rok aski od Pana (por. k 4, 16-19).

Koció, podejmujc misj Chrystusa jako swoj wasn, gosi Ewangeli kademu czowiekowi i stara si doprowadzi go do peni

zbawienia. Specjaln trosk otacza jednak — dokonujc prawdziwej „opcji preferencyjnej” — tych, którzy s najsabsi, a tym

samym bardziej potrzebuj pomocy. Ubóstwo ma wiele wymiarów — „ubogimi” s ucinieni, zepchnici na margines, starcy,

chorzy, dzieci i wszyscy, których spoeczestwo postrzega i traktuje jak „ostatnich”.Opcja na rzecz ubogich jest wpisana w

dynamik mioci przeywanej zgodnie z zamysem Chrystusa. S do niej zatem zobowizani wszyscy uczniowie Chrystusa; ci

jednak, którzy chc Mu towarzyszy bardziej z bliska, naladujc Jego postawy, musz czu si w ni zaangaowani w sposób

wyjtkowy. Szczera odpowied na mio Chrystusa kae im y tak jak yj ubodzy i opowiedzie si po stronie ubogich. Powinno to

skoni kady Instytut, zgodnie z jego specyficznym charyzmatem, do przyjcia skromnego i surowego stylu ycia — zarówno

indywidualnego, jak i wspólnotowego. Umocnione takim wiadectwem ycia, osoby konsekrowane bd mogy pitnowa

przejawy niesprawiedliwoci, która dotyka tak wiele dzieci Boych, i wystpowa w obronie sprawiedliwoci w rodowisku

swojej posugi, czynic to w sposób zgodny z wybran przez siebie drog ycia i nie uzaleniajc si od adnej ideologii

politycznej#p207">207. W ten sposób take w rónych wspóczesnych sytuacjach niezliczone osoby konsekrowane bd

daway wiadectwo takiej samej ofiarnoci, jak odznaczali si zaoyciele i zaoycielki, którzy powicili cae ycie, aby suy Panu

obecnemu w ubogich. Chrystus bowiem „przebywa na ziemi w osobach swoich ubogich (...). Jako Bóg, bogaty, jako

Czowiek, ubogi. Istotnie, ten sam Czowiek ju bogaty wstpi do nieba, siedzi po prawicy Ojca, chocia na ziemi nadal ubogi,

cierpi gód, pragnienie, jest nagi”#p208">208.Ewangelia staje si rzeczywistoci dziaajc dziki miosierdziu, które jest chwa

Kocioa i znakiem jego wiernoci Chrystusowi. Dowodzi tego caa historia ycia konsekrowanego, któr mona uzna za yw

egzegez sów Jezusa: „Wszystko, co uczynilicie jednemu z tych braci moich najmniejszych, Mniecie uczynili” (Mt 25, 40).

Wiele Instytutów, zwaszcza w epoce nowoytnej, powstao wanie po to, aby zaspokoi okrelone potrzeby ubogich. Ale

nawet w tych przypadkach, gdy taki cel nie mia decydujcego znaczenia, myl i troska o potrzebujcych wyraana przez

modlitw, opiek nad nimi i okazywan im gocinno, zawsze stanowia naturalny skadnik rónych form ycia konsekrowanego,

take kontemplacyjnego. Czy zreszt mogoby by inaczej, skoro Chrystus spotykany w kontemplacji jest tym samym, który

yje i cierpi w ubogich? Historia ycia konsekrowanego potwierdza to wieloma wspaniaymi, czsto genialnymi przykadami.

w. Paulin z Noli, który rozda swoj majtno ubogim, aby w peni powici si Bogu, umieci cele swego klasztoru nad hospicjum

przeznaczonym wanie dla ubogich. Radowa si na myl o tej szczególnej „wymianie darów”: ubodzy, którymi si opiekowa,

umacniali swoj modlitw „fundamenty” jego domu, oddanego bez reszty wielbieniu Boga#p209">209. Z kolei w. Wincenty

a Paulo mawia czsto, e kto jest zmuszony porzuci modlitw, aby dopomóc ubogiemu w potrzebie, w rzeczywistoci nie

przestaje si modli, poniewa „opuszcza Boga dla Boga”#p210">210.Suba ubogim jest aktem ewangelizacji, a zarazem

rkojmi ewangelicznoci ycia konsekrowanego i bodcem, który pobudza je do nieustannego nawrócenia, poniewa — jak

mówi w. Grzegorz Wielki — „gdy miosierdzie unia si z mioci, aby zaspokoi choby najmniejsze potrzeby bliniego, wtedy

wanie wznosi si na najwysze szczyty. A kiedy z najwiksz dobroci pochyla si nad najbardziej palcymi potrzebami,

4.9 Page 39

▲back to top

wówczas te z najwiksz moc wzlatuje ku górze”#p211">211.Opieka nad chorymi83. Kontynuujc chwalebn tradycj, bardzo

liczne osoby konsekrowane, zwaszcza kobiety, prowadz apostolat w ramach suby zdrowia, zgodnie z charyzmatem

swego Instytutu. W cigu stuleci wiele osób konsekrowanych powicio swe ycie suc ofiarom chorób zakanych i ukazujc

przez to, e oddanie sigajce granic heroizmu naley do prorockiej natury ycia konsekrowanego.Koció patrzy z podziwem i

wdzicznoci na liczne osoby konsekrowane, które niosc pomoc chorym i cierpicym, wnosz wany wkad w jego misj.

Kontynuuj one posug miosierdzia Chrystusa, który „przeszed (...) dobrze czynic i uzdrawiajc wszystkich” (Dz 10, 38). Idc

ladami tego Boskiego Samarytanina, lekarza dusz i cia#p212">212, i wzorujc si na swoich zaoycielach i zaoycielkach,

osoby konsekrowane, którym nakazuje to charyzmat ich Instytutu, niech trwaj w swoim wiadectwie mioci wobec chorych,

powicajc si im z gbokim wspóczuciem i zaangaowaniem. Niech otaczaj szczególn trosk chorych najuboszych i

najbardziej opuszczonych — starców, niepenosprawnych, odepchnitych przez spoeczestwo, umierajcych, ofiary

narkomanii i nowych chorób zakanych. Niech pomagaj chorym skada w ofierze swoje cierpienie w komunii z Chrystusem

ukrzyowanym i uwielbionym dla zbawienia wszystkich#p213">213, co wicej, niech pogbiaj w nich wiadomo, e przez

modlitw oraz wiadectwo sów i czynów s oni aktywnymi podmiotami duszpasterstwa na mocy szczególnego charyzmatu

Krzya#p214">214.Koció przypomina te konsekrowanym mczyznom i kobietom, e w ramach swojej misji powinni równie

ewangelizowa rodowiska suby zdrowia, w których pracuj, szerzc wartoci ewangeliczne i ukazujc w ich wietle sens ycia,

cierpienia i mierci ludziom naszych czasów. Ich zadaniem jest humanizacja medycyny i pogbianie refleksji nad zasadami

bioetyki w subie Ewangelii ycia. Niech zatem szerz przede wszystkim szacunek dla czowieka i dla ludzkiego ycia od

poczcia do naturalnego kresu, w duchu cakowitej zgodnoci z nauczaniem moralnym Kocioa#p215">215. zakadajc w tym

celu take orodki formacji#p216">216 i nawizujc bratersk wspóprac z kocielnymi strukturami duszpasterstwa suby

zdrowia.II. WIADECTWO PROROCKIE W OBLICZU WIELKICH WYZWAProrocki charakter ycia konsekrowanego84.

Ojcowie synodalni bardzo mocno uwypuklili charakter prorocki ycia konsekrowanego. Jawi si ono jako szczególna forma

uczestnictwa w prorockiej funkcji Chrystusa, którego Duch wity udziela caemu Ludowi Boemu. Ten charakter prorocki

jest wpisany w natur ycia konsekrowanego jako takiego, poniewa wynika z typowego dla radykalizmu w naladowaniu

Chrystusa i z jego powicenia si misji. Sobór Watykaski II uzna rol ycia konsekrowanego jako znaku#p217">217, która

wyraa si przez prorockie wiadectwo pierwszestwa Boga i ewangelicznych wartoci w yciu chrzecijanina. Na mocy tego

prymatu nie mona niczego postawi ponad osobist mioci do Chrystusa i do ubogich, w których On yje#p218">218.W

tradycji patrystycznej wzorem monastycznego ycia zakonnego by Eliasz — odwany prorok i przyjaciel Boga#p219">219.

Eliasz y w obecnoci Boga i w milczeniu kontemplowa Jego obecno, wstawia si za swoim Judem i odwanie ogasza Bo

wol, broni praw Boga i wystpowa w obronie ubogich przeciw monym tego wiata (por. 1 Krl 18-19). W dziejach Kocioa

obok innych chrzecijan nie zabrako te mczyzn i kobiet konsekrowanych Bogu, którzy na mocy szczególnego daru Ducha

witego penili autentyczn posug prorock, przemawiajc w imieniu Boga do wszystkich, nawet do Pasterzy Kocioa.

Prawdziwe proroctwo ma swój pocztek w Bogu, w przyjani z Nim, w uwanym wsuchiwaniu si w Jego sowa w rónych

sytuacjach dziejowych. Prorok czuje w sercu arliwe umiowanie witoci Boga i dlatego wysuchawszy Jego sów w dialogu

modlitwy, gosi je swoim yciem, sowem i czynami, wystpujc jako rzecznik Boga przeciw zu i grzechowi. Prorockie

wiadectwo wymaga nieustannego i gorliwego poszukiwania woli Boej, wielkodusznego trwania w kocielnej komunii, której

nigdy nie moe zabrakn oraz praktyki duchowego rozeznawania i umiowania prawdy. wiadectwo to wyraa si take przez

pitnowanie wszystkiego, co sprzeciwia si woli Boej, oraz przez poszukiwanie nowych dróg realizacji Ewangelii w historii,

w deniu do Królestwa Boego#p220">220.Znaczenie ycia konsekrowanego we wspóczesnym wiecie85. W naszym

wiecie, gdzie lady Boga wydaj si czsto zatarte, pilnie potrzebne jest zdecydowane wiadectwo prorockie osób

konsekrowanych. Jego przedmiotem powinno by przede wszystkim pierwszestwo Boga i dóbr przyszych, czego

przejawem jest naladowanie Chrystusa czystego, ubogiego i posusznego, cakowicie oddanego chwale Ojca oraz mioci

4.10 Page 40

▲back to top

do braci i sióstr. Ju samo ycie braterskie jest czynnym proroctwem w spoeczestwie, które odczuwa gbok — cho czasem

nieuwiadomion — tsknot za braterstwem bez granic. Wierno wasnemu charyzmatowi nakazuje osobom konsekrowanym,

by daway wszdzie wiadectwo jednoznaczne i jawne — na wzór proroków, którzy nie boj si narazi nawet wasnego

ycia.Proroctwo czerpie szczególn moc przekonywania ze zgodnoci midzy przepowiadaniem a yciem. Osoby

konsekrowane pozostan wierne swojej misji w Kociele i w wiecie, jeli bd zdolne nieustannie ocenia swoje postpowanie w

wietle sowa Boego#p221">221. W ten sposób bd mogy wzbogaca innych wiernych otrzymanymi dobrami

charyzmatycznymi, otwierajc si zarazem na prorockie wyzwania pochodzce z innych krgów Kocioa. W tej wymianie

darów, zabezpieczonej przez pen zgodno z Magisterium i z przepisami Kocioa, objawi si dziaanie Ducha witego, który

„jednoczc (Koció) we wspólnocie (in communione) i w posudze, uposaa go w rozmaite dary hierarchiczne oraz

charyzmatyczne”#p222">222.Wierno a po mczestwo86. W naszym stuleciu, podobnie jak w innych epokach dziejów,

konsekrowani mczyni i kobiety dali wiadectwo o Chrystusie Panu, skadajc dar z wasnego ycia. Wielka ich rzesza —

chronic si w katakumbach przed przeladowaniami reimów totalitarnych lub przed przemoc, zmagajc si z trudnociami,

jakie stawiano ich dziaalnoci misyjnej, subie ubogim, opiece nad chorymi i odrzuconymi — przeya i przeywa swoj

konsekracj przez dugotrwae i heroicznie znoszone cierpienie, a czsto przez przelanie wasnej krwi, upodobniwszy si

cakowicie do ukrzyowanego Chrystusa. Koció uzna ju oficjalnie wito niektórych z nich i czci ich jako mczenników

Chrystusa. Oni wskazuj nam swoim przykadem drog, orduj za nami, bymy umieli dochowa wiernoci i oczekuj nas w

chwale.Powszechne jest pragnienie, aby pami o tak licznych wiadkach wiary utrwalia si w wiadomoci Kocioa i staa si

zacht do kultu i do naladowania. Instytuty ycia konsekrowanego i Stowarzyszenia ycia apostolskiego niech si do tego

przyczyniaj, zbierajc imiona i wiadectwa wszystkich osób konsekrowanych, które mog zosta wpisane do Martyrologium

dwudziestego wieku#p223">223.Wielkie wyzwania dla ycia konsekrowanego87. Misja prorocka ycia konsekrowanego

staje wobec trzech gównych wyzwa skierowanych do caego Kocioa: s to wyzwania odwieczne, którym jednak

wspóczesne spoeczestwo nadaje nowe formy — by moe bardziej radykalne — przynajmniej w pewnych czciach wiata.

Odnosz si one bezporednio do ewangelicznych rad ubóstwa, czystoci i posuszestwa; to wanie one przynaglaj Koció, a

zwaszcza osoby konsekrowane, by ukazyway w penym wietle ich gboki sens antropologiczny i daway o nich wiadectwo.

Wybór rad ewangelicznych nie prowadzi bowiem w adnej mierze do zuboenia wartoci autentycznie Judzkich, ale ma by

raczej ich przemian. Nie naley rozpatrywa rad ewangelicznych jako zaprzeczenia wartoci zwizanych z pciowoci, z

uzasadnionym pragnieniem dysponowania dobrami materialnymi i samodzielnego decydowania o sobie. Te skonnoci

maj swoje ródo w naturze i dlatego same w sobie s dobre. Jednake istota ludzka, osabiona przez grzech pierworodny,

jest naraona na ryzyko wyraania ich w sposób wykraczajcy poza normy moralne. Profesja czystoci, ubóstwa i

posuszestwa jest wezwaniem, by nie lekceway ran zadanych przez grzech pierworodny, i cho potwierdza warto dóbr

stworzonych — podkrela ich wzgldno i wskazuje na Boga jako na dobro absolutne. W ten sposób ci, którzy id drog rad

ewangelicznych, cho d do wasnego uwicenia, zarazem ukazuj ludzkoci — by tak rzec — drog „duchowej terapii”,

poniewa odrzucaj bawochwalczy kult stworzenia i w pewnej mierze czyni widzialnym Boga ywego. ycie konsekrowane,

zwaszcza w trudnych okresach dziejów, jest bogosawiestwem dla ycia ludzkoci i dla ycia samego Kocioa.Wyzwanie

czystoci konsekrowanej88. Pierwsz prowokacj jest hedonistyczna kultura, która odrzuca wszelkie obiektywne normy

dotyczce pciowoci, sprowadzajc j czsto do rangi zabawy lub towaru, praktykujc — przy wspóudziale rodków spoecznego

przekazu — swego rodzaju bawochwalczy kult instynktu. Skutki tego przejawiaj si we wszelkiego rodzaju naduyciach,

którym towarzysz niezliczone cierpienia psychiczne i moralne jednostek i rodzin. Odpowiedzi ycia konsekrowanego jest

przede wszystkim radosna praktyka doskonaej czystoci jako wiadectwo mocy Boej mioci, dziaajcej w uomnej ludzkiej

naturze. Osoba konsekrowana ukazuje, e to, co wikszo ludzi uwaa za niemoliwe, dziki asce Pana Jezusa staje si moliwe

i jest ródem prawdziwego wyzwolenia. Tak — w Chrystusie mona miowa Boga caym sercem, stawiajc Go ponad wszelk

5 Pages 41-50

▲back to top

5.1 Page 41

▲back to top

inn mio, i dziki temu miowa te kade stworzenie, zachowujc Bo wolno. Takie wiadectwo jest dzi niezwykle potrzebne,

wanie dlatego, e jest tak niezrozumiae dla naszego wiata. Zwraca si ono do kadego czowieka — do modziey, do

narzeczonych, do maonków, do chrzecijaskich rodzin — aby ukaza im, e moc Boej mioci moe dokona wielkich rzeczy

wanie przez dowiadczenie ludzkiej mioci. To wiadectwo wychodzi take naprzeciw coraz powszechniej odczuwanej

potrzebie wewntrznej przejrzystoci w relacjach midzy ludmi.Trzeba, aby ycie konsekrowane ukazywao wspóczesnemu

wiatu przykady czystoci przeywanej przez mczyzn i kobiety, którzy odznaczaj si zrównowaeniem, samokontrol, inicjatyw,

dojrzaoci psychiczn i uczuciow#p224">224. Dziki temu wiadectwu ludzka mio zyskuje niezawodny punkt odniesienia,

który osoba konsekrowana czerpie z kontemplacji mioci trynitamej, objawionej nam w Chrystusie. Wanie dlatego, e jest

zanurzona w tej tajemnicy, czuje si zdolna do mioci radykalnej i uniwersalnej, która daje jej moc do panowania nad sob i

do zachowania dyscypliny, co jest niezbdne, by nie popa w niewol zmysów i instynktów. Konsekrowana czysto jawi si

zatem jako dowiadczenie radoci i wolnoci. Rozjaniona wiatem wiary w zmartwychwstaego Chrystusa oraz oczekiwaniem

na nowe niebo i now ziemi (por. Ap 21, 1), dostarcza cennych przesanek dla wychowania do czystoci, niezbdnej take w

innych stanach ycia.Wyzwanie ubóstwa89. Inn prowokacj jest dzisiaj materialistyczna dza posiadania, lekcewaca

potrzeby i cierpienia sabszych i wyzuta z wszelkiej troski o zachowanie równowagi zasobów naturalnych. Odpowiedzi

ycia konsekrowanego jest profesja ewangelicznego ubóstwa, przeywana w rónych formach i czsto poczona z konkretn

dziaalnoci, szerzc solidarno i miosierdzie.Jake wiele Instytutów powica si wychowaniu, ksztaceniu i formacji zawodowej,

pomagajc modym — i nie tylko modym — by stawali si twórcami wasnej przyszoci! Ile osób konsekrowanych nie szczdzi

si, suc maluczkim tego wiata! Jak wiele z nich stara si tak formowa przyszych wychowawców i ludzi odpowiedzialnych za

ycie spoeczne, aby dyli do likwidacji struktur ucisku i popierali formy solidarnoci suce ubogim! Walcz z godem i jego

przyczynami, pobudzaj dziaalno wolontariatu i organizacji humanitarnych, uwraliwiaj instytucje publiczne i prywatne na

potrzeb sprawiedliwego rozdziau pomocy midzynarodowej. Doprawdy, narody bardzo wiele zawdziczaj tym

niestrudzonym pracownikom i pracownicom zaangaowanym w dziea miosierdzia, którzy przez swoj wytrwa, ofiarn sub

wnieli i nadal wnosz znaczny wkad w dzieo humanizacji wiata.Ubóstwo ewangeliczne w subie ubogich90. W

rzeczywistoci ewangeliczne ubóstwo jest nie tylko sub ubogim, ale przede wszystkim wartoci, sam w sobie, jako e przez

naladowanie Chrystusa ubogiego odwouje si do pierwszego Bogosawiestwa#p225">225. Jego podstawowy sens polega

na wiadczeniu o tym, e Bóg jest prawdziwym bogactwem ludzkiego serca. Dlatego wanie ewangeliczne ubóstwo

przeciwstawia si z moc bawochwalczemu kultowi mamony i staje si proroczym woaniem skierowanym do spoeczestwa,

które yjc w wielu czciach wiata w dobrobycie, jest wystawione na niebezpieczestwo utraty poczucia umiaru i wiadomoci

istotnej wartoci rzeczy. Dlatego bardziej ni w innych epokach woanie to znajduje posuch take u tych, którzy zdajc sobie

spraw z ograniczonoci zasobów naszej planety, domagaj si poszanowania i ochrony stworzenia przez ograniczenie

konsumpcji, zachowanie trzewego umiaru i wyznaczenie stosownych granic wasnym pragnieniom.Od osób

konsekrowanych oczekuje si zatem odnowionego i zdecydowanego wiadectwa ewangelicznego wyrzeczenia i

umiarkowania, wyraajcego si w braterskim stylu ycia inspirowanym zasadami prostoty i gocinnoci, tak aby móg by on

równie przykadem dla tych, którzy s obojtni na potrzeby blinich. To wiadectwo winno oczywicie czy si ze szczególnym

umiowaniem ubogich i wyraa si zwaszcza przez dzielenie z najbiedniejszymi ich warunków ycia. Niemao jest wspólnot,

które yj i dziaaj wród ubogich i odepchnitych przez spoeczestwo, dziel ich ycie i dowiadczaj tych samych cierpie,

problemów i zagroe.W ostatnich latach, które przyniosy gbokie przemiany i wielkie niesprawiedliwoci, nadzieje i

rozczarowania, doniose osignicia i gorzkie poraki, osoby konsekrowane zapisay wspaniae karty ewangelicznej

solidarnoci i heroicznego powicenia. Równie znamienne stronice zapisay i nadal zapisuj liczne inne osoby

konsekrowane, przeywajce w peni swoje ycie „ukryte z Chrystusem w Bogu” (Kol 3, 3) dla zbawienia wiata, w duchu

bezinteresownoci i powicenia swojej egzystencji sprawom, które ciesz si niewielkim uznaniem i jeszcze mniejszym

5.2 Page 42

▲back to top

poklaskiem. Poprzez te rónorodne i wzajemnie komplementarne formy ycie konsekrowane ma udzia w skrajnym

ubóstwie, jakie obra Chrystus, i spenia swoje specyficzne zadanie w zbawczej tajemnicy Jego Wcielenia i Jego

odkupieczej mierci#p226">226.Wyzwanie wolnoci w posuszestwie91. Trzecia prowokacja czy si z takim pojmowaniem

wolnoci, które oddziela t fundamentaln ludzk prerogatyw od jej konstytutywnej wizi z prawd i z norm moraln#p227">227.

W rzeczywistoci kultura wolnoci stanowi autentyczn warto, cile zwizan z szacunkiem dla osoby ludzkiej. Lecz któ nie

dostrzega ogromu niesprawiedliwoci, a nawet przemocy, która jest w yciu jednostek i narodów konsekwencj zego

uywania wolnoci?Skuteczn odpowiedzi, na t sytuacj jest posuszestwo waciwe dla ycia konsekrowanego. Ukazuje ono w

sposób szczególnie wyrazisty posuszestwo Chrystusa wobec Ojca i opierajc si na tej wanie tajemnicy powiadcza, e nie

ma sprzecznoci midzy posuszestwem a wolnoci. Postawa Syna objawia bowiem tajemnic Judzkiej wolnoci jako drog

posuszestwa wobec woli Ojca oraz tajemnic posuszestwa jako drog stopniowego zdobywania prawdziwej wolnoci. O tej

wanie tajemnicy osoba konsekrowana pragnie dawa wiadectwo, skadajc ten konkretny lub. Chce przez nie wyraa

wiadomo swojej synowskiej wizi z Ojcem, na mocy której przyjmuje Jego wol jako codzienny pokarm (por. J 4, 34), widzc

w niej swoj opok, rado, tarcz i obron (por. Ps 18 [17], 3). Ukazuje w ten sposób wzrost w penej prawdzie o sobie samej,

zachowujc wi ze ródem swego ycia i tym samym goszc niezwykle pocieszajc wie: „Obfity pokój dla miujcych Twe Prawo,

nie spotka [ich] adne potknicie” (Ps 119 [118], 165).Spenia razem wol Ojca92. To wiadectwo osób konsekrowanych

zyskuje szczególne znaczenie w yciu zakonnym take ze wzgldu na jego wymiar wspólnotowy, który je charakteryzuje.

ycie braterskie jest rodowiskiem sprzyjajcym rozeznaniu i przyjciu woli Boej oraz trwaniu w jednoci umysów i serc.

Posuszestwo oywiane przez mio jednoczy czonków Instytutu w tym samym wiadectwie i w tej samej misji, cho zarazem

zachowuje ronorodno darów i osobowoci. W klimacie braterstwa oywianego przez Ducha witego kady czonek wspólnoty

prowadzi z innymi owocny dialog, aby odkrywa wol Ojca, wszyscy za dostrzegaj w osobie Przeoonego wyraz ojcostwa

Boga oraz wadzy udzielonej przez Boga, w subie rozeznaniu i komunii#p228">228.ycie we wspólnocie jest dla Kocioa i

dla spoeczestwa take szczególnym znakiem wizi, jaka rodzi si ze wspólnego powoania i wspólnej woli okazania mu

posuszestwa — wizi przekraczajcej wszelkie rónice rasy i pochodzenia, jzyka i kultury. Sprzeciwiajc si duchowi niezgody

i podziau, autorytet wadzy i posuszestwo janiej jako znak jedynego ojcostwa, które pochodzi od Boga, braterstwa

zrodzonego z Ducha witego i wewntrznej wolnoci tych, którzy pokadaj ufno w Bogu mimo ludzkich saboci Jego

przedstawicieli To posuszestwo, przyjte przez niektórych jako regua ycia, przynosi korzy wszystkim, jako e staje si

dowiadczeniem i goszeniem bogosawiestwa obiecanego przez Jezusa tym, „którzy suchaj sowa Boego i zachowuj je” (k

11, 28). Ponadto ci, którzy dochowuj posuszestwa, mog by pewni, e naprawd peni misj i id za Chrystusem, a nie d

jedynie do spenienia wasnych pragnie i oczekiwa. Dziki temu wiedz, e s prowadzeni przez Ducha Chrystusa i e nawet

poród najwikszych trudnoci wspiera ich Jego niezawodna do (por. Dz 20, 22 n.).Usilna troska o rozwój ycia

duchowego93. Podczas Synodu wielokrotnie wyraano trosk o to, by ycie konsekrowane czerpao siy ze róde zdrowej i

gbokiej duchowoci. Jest to bowiem ywotna potrzeba, wpisana w sam istot ycia konsekrowanego, jako e osoba

praktykujca rady ewangeliczne ma obowizek — tak jak kady inny ochrzczony, a nawet z powaniejszych jeszcze

motywów — dy usilnie do doskonaej mioci#p229">229. O tej powinnoci przypominaj jednoznacznie niezliczone przykady

witych zaoycieli i zaoycielek oraz wielu osób konsekrowanych, które day wiadectwo wiernoci Chrystusowi a po

mczestwo. Dy do witoci — oto synteza programu kadego ycia konsekrowanego, take w perspektywie jego odnowy u

progu trzeciego tysiclecia. Punktem wyjcia tego programu jest porzucenie wszystkiego dla Chrystusa (por. Mt 4, 18-22;

19, 21. 27; Mk 5, 11), postawienie Go ponad wszystkim, aby w peni uczestniczy w Jego tajemnicy paschalnej.Dobrze

rozumia to w. Pawe, gdy woa: „Wszystko uznaj za strat ze wzgldu na najwysz warto poznania Chrystusa Jezusa (...),

bylebym pozyska Chrystusa (...) przez poznanie Jego i mocy Jego zmartwychwstania” (Flp 3, 8. 10). T wanie drog

wyznaczyli od pocztku Apostoowie, co powiadcza chrzecijaska tradycja Wschodu i Zachodu: „Ci, którzy obecnie id za

5.3 Page 43

▲back to top

Jezusem, dla Niego zostawiajc wszystko inne, przypominaj Apostoów, którzy w odpowiedzi na Jego wezwanie wyrzekli si

wszystkiego. Dlatego tradycyjnie zwyko si mówi o yciu zakonnym jako o apostolica vivendi forma”#p230">230. Ta sama

tradycja uwypuklia te w yciu konsekrowanym wymiar szczególnego przymierza z Bogiem czy wrcz oblubieczego

przymierza z Chrystusem, którego mistrzem sta si w. Pawe przez przykad wasnego ycia (por. 1 Kor 7, 7) i przez

nauczanie goszone pod kierownictwem Ducha (por. 1 Kor 7, 40).Moemy powiedzie, e ycie duchowe, rozumiane jako ycie

w Chrystusie, ycie wedug Ducha witego, jest drog wiodc do coraz wikszej wiernoci — drog, po której prowadzi On osob

konsekrowan, upodabniajc j do Chrystusa, w penej komunii mioci i suby Kocioowi.Wszystkie te elementy, zawarte w

rónych konkretnych formach ycia konsekrowanego, tworz specyficzn duchowo, to znaczy konkretny wzór relacji z

Bogiem i ze rodowiskiem, wyróniajcy si swoistymi cechami duchowoci oraz formami dziaalnoci, które ukazuj i uwypuklaj

ten czy inny aspekt jedynej tajemnicy Chrystusa. Kiedy Koció uznaje prawnie jak form ycia konsekrowanego lub jaki

Instytut, gwarantuje tym samym, e jego charyzmat duchowy i apostolski zawiera wszystkie obiektywne elementy

niezbdne do osignicia ewangelicznej doskonaoci indywidualnej i wspólnotowej.Rodziny ycia konsekrowanego musz

zatem stawia na pierwszym miejscu ycie duchowe, tak aby kady Instytut i kada wspólnota stanowia prawdziw szko

ewangelicznej duchowoci. Od tej pierwszoplanowej opcji, realizowanej na paszczynie osobistej i wspólnotowej, zaley

apostolska owocno Instytutu, ofiarno jego mioci do ubogich, a take jego zdolno przycigania powoa sporód nowych

pokole. Wanie wysoki poziom duchowy ycia konsekrowanego moe wstrzsn wiadomoci ludzi naszych czasów, którzy s

spragnieni absolutnych wartoci, i sta si w ten sposób porywajcym wiadectwem.Wsuchani w Sowo Boe94. Sowo Boe jest

pierwszym ródem wszelkiej duchowoci chrzecijaskiej. Umacnia osobist wi z ywym Bogiem oraz z Jego zbawcz i uwicajc

wol. Dlatego wanie od samego pocztku istnienia zgromadze ycia konsekrowanego, zwaszcza monastycznych,

przywizywano zawsze najwysz wag do lectio divina. Dziki niej sowo Boe zostaje przeniesione w ycie i rzuca na nie wiato

mdroci, która jest darem Ducha. Cho cae Pismo wite jest „poyteczne do nauczania” (2 Tm 3, 16) i jest „ródem czystym i

staym ycia duchowego”#p231">231, to jednak na szczególn cze zasuguj pisma Nowego Testamentu, zwaszcza

Ewangelie, które „s sercem caego Pisma witego”#p232">232. Warto zatem, aby osoby konsekrowane uczyniy

przedmiotem wytrwaej medytacji teksty ewangeliczne i inne pisma nowotestamentowe, które ukazuj sowa i czyny

Chrystusa i Maryi Panny oraz apostolica viverzdi forma. Do nich to odwoywali si nieustannie zaoyciele i zaoycielki,

przyjmujc swoje powoanie oraz rozeznajc charyzmat i misj swego Instytutu.Wielk warto ma wspólnotowe rozwaanie

Biblii. Prowadzone stosownie do moliwoci i okolicznoci ycia we wspólnocie, pozwala ono na radosne dzielenie si

bogactwem zaczerpnitym ze sowa Boego, dziki któremu bracia i siostry razem wzrastaj i wspomagaj nawzajem swój

postp w yciu duchowym. Dobrze by byo, gdyby z praktyki tej korzystali take inni czonkowie Ludu Boego, kapani i wieccy,

prowadzc — w formach odpowiadajcych charyzmatowi danego Instytutu — szkoy modlitwy, duchowoci i modlitewnej

lektury Pisma witego, w którym „Bóg (...) zwraca si do ludzi jak do przyjació (por. Wj 33, 11; J 15, 14-15) i obcuje z nimi

(por. Bar 3, 38), aby ich zaprosi do wspólnoty z sob i przyj ich do niej”#p233">233.Jak uczy nas tradycja duchowoci, z

rozwaania sowa Boego, a zwaszcza tajemnic Chrystusa rodzi si sia kontemplacji i gorliwo w apostolacie. Zarówno we

wspólnotach kontemplacyjnych, jak i apostolskich, wielkich dzie dokonywali zawsze ludzie modlitwy jako autentyczni

interpretatorzy i wykonawcy woli Boej. Z obcowania ze sowem Boym czerpali oni niezbdne wiato dla rozeznania

osobistego i wspólnotowego, które pomogo im odkrywa drogi Paskie w znakach czasu. W ten sposób uksztatowali w

sobie swoisty instynkt nadprzyrodzony, dziki któremu nie upodobnili si do mentalnoci tego wiata, ale odnawiali swój

umys, aby rozpoznawa wol Bo — co jest dobre, co Bogu przyjemne i co doskonae (por. Rz 12, 2).W komunii z

Chrystusem95. Podstawowym i skutecznym rodkiem umacniania komunii z Chrystusem jest niewtpliwie wita liturgia,

zwaszcza za sprawowanie Eucharystii i Liturgia Godzin.Nade wszystko Eucharystia, w której „zawiera si cae duchowe

dobro Kocioa, a mianowicie sam Chrystus, nasza Pascha i chleb ywy, który przez Ciao swoje oywione i oywiajce

5.4 Page 44

▲back to top

Duchem witym daje ycie ludziom”#p234">234. Jest ona sercem ycia kocielnego, a tym samym take ycia

konsekrowanego. Czy osoba powoana do tego, by przez profesj rad ewangelicznych uczyni Chrystusa jedynym sensem

swojego istnienia, mogaby nie dy do nieustannego pogbiania komunii z Nim poprzez codzienny udzia w sakramencie,

który Go uobecnia, w ofierze, która odnawia Jego dar mioci zoony na Golgocie, i w uczcie, która daje pokarm i siy

pielgrzymujcemu Ludowi Boemu? Z samej swej natury Eucharystia stanowi centrum ycia konsekrowanego — osobistego

i wspólnotowego. Jest codziennym wiatykiem i ródem duchowoci dla jednostki i dla caego Instytutu. Kada osoba

konsekrowana jest powoana, aby przeywa w niej paschaln tajemnic Chrystusa, jednoczc si z Nim w ofierze z wasnego

ycia, skadanej Ojcu przez Ducha witego. Gorliwa i dugotrwaa adoracja Chrystusa obecnego w Eucharystii pozwala w

pewien sposób dowiadczy tego, co przey Piotr podczas Przemienienia: „Dobrze, e tu jestemy”. Przez sprawowanie

misterium Ciaa i Krwi Chrystusa umacnia si te i wzrasta jedno i wzajemna mio tych, którzy powicili swoje ycie Bogu.Obok

Eucharystii i w cisej relacji z ni równie Liturgia Godzin, odprawiana we wspólnocie lub indywidualnie — zalenie od

charakteru kadego Instytutu — i w komunii z modlitw Kocioa, wyraa waciwe osobom konsekrowanym powoanie do

wielbienia Boga i do modlitwy wstawienniczej.Gboko zwizane z sam Eucharysti jest te nieustanne denie do nawrócenia i

do niezbdnego oczyszczenia, którego osoby konsekrowane dokonuj w sakramencie pojednania. Obcujc czsto z Boym

miosierdziem, oczyszczaj i odnawiaj swoje serca, a uznajc pokornie swoje grzechy ukazuj otwarcie sw wi z Nim: radosne

dowiadczenie sakramentalnego przebaczenia, przeywane wspólnie z brami i siostrami, czyni serce czowieka ulegym i

kae mu dy do coraz wikszej wiernoci.Postp na tej ewangelicznej drodze, zwaszcza w okresie formacji i w pewnych

szczególnych momentach ycia, moe zosta znacznie uatwiony przez ufne i pokorne poddanie si kierownictwu

duchowemu, które pomaga czowiekowi odpowiada wielkodusznie na poruszenia Ducha witego i dy zdecydowanie do

witoci.Zachcam na koniec wszystkie osoby konsekrowane, aby zgodnie z wasnymi tradycjami odnawiay kadego dnia

duchow wi z Maryj Pann, rozwaajc wraz z Ni tajemnice Jej Syna, zwaszcza przez odmawianie witego Róaca.III.

NIEKTÓRE AREOPAGI MISJIObecno w wiecie edukacji96. Koció by zawsze wiadom, e wychowanie stanowi istotny

element jego misji. Jego wewntrznym Nauczycielem jest Duch wity, który przenika najtajniejsze gbie ludzkiego serca i

zna ukryty dynamizm historii. Cay Koció jest oywiany przez Ducha i wraz z Nim prowadzi swoje dzieo wychowywania.

Jednake w onie Kocioa szczególne zadanie w tej dziedzinie maj do spenienia osoby konsekrowane, które s powoane,

aby na polu wychowawczym dawa radykalne wiadectwo o dobrach Królestwa, dostpnych dla kadego czowieka

oczekujcego na ostateczne spotkanie z Panem historii. Dziki swojej specjalnej konsekracji, szczególnemu dowiadczeniu

darów Ducha witego, gorliwemu wsuchiwaniu si w sowo Boe i praktyce rozeznawania, dziki bogatemu dziedzictwu

tradycji wychowawczych, zgromadzonemu przez cay Instytut, oraz dziki gbokiemu poznaniu duchowej prawdy (por. Ef 1,

17) osoby konsekrowane s w stanie prowadzi szczególnie owocn dziaalno edukacyjn, wnoszc wany wkad w prac innych

wychowawców.Obdarzone tym charyzmatem, mog tworzy rodowiska wychowawcze przeniknite ewangelicznym duchem

wolnoci i mioci, które bd pomagay modym wzrasta w czowieczestwie pod kierownictwem Ducha witego#p235">235. W

ten sposób wspólnota wychowawcza staje si dowiadczeniem komunii i miejscem aski, w którym program pedagogiczny

przyczynia si do poczenia w harmonijnej syntezie tego, co Boskie i ludzkie, Ewangelii i kultury, wiary i ycia.Historia

Kocioa od staroytnoci a do naszych czasów jest bogata we wspaniae przykady osób konsekrowanych, które wyraay i

nadal wyraaj swoje denie do witoci przez prac pedagogiczn, ukazujc zarazem wito jako cel wychowania. wiele z nich,

pracujc jako wychowawcy, rzeczywicie osigno doskonao mioci. Jest to jeden z najcenniejszych darów, jakie osoby

konsekrowane mog równie dzisiaj ofiarowa modziey, wychowujc i otaczajc j mioci, zgodnie z mdrym zaleceniem w. Jana

Bosko: „Modzi powinni nie tylko by kochani, ale i wiedzie, e s kochani”#p236">236.Konieczno odnowionego

zaangaowania na polu edukacji97. Osoby konsekrowane niech ukazuj — w sposób delikatny i peen szacunku, ale i z

misyjn odwag — e wiara w Jezusa Chrystusa rozjania swoim wiatem ca dziedzin wychowania, nie podwaajc wartoci

5.5 Page 45

▲back to top

ludzkich, ale przeciwnie — potwierdzajc je i wywyszajc. W ten sposób stan si wiadkami i narzdziami potgi Wcielenia i

mocy Ducha witego. To ich zadanie jest jednym z najbardziej wyrazistych przejawów macierzystwa Kocioa, którym

ogarnia on, na wzór Maryi, wszystkie swoje dzieci#p237">237.Dlatego wanie Synod z naciskiem wezwa osoby

konsekrowane, aby tam, gdzie to moliwe, podjy z nowym zapaem misj wychowywania, prowadzc szkoy wszelkich typów i

stopni, Uniwersytety i Wysze Uczelnie#p238">238. Przypominajc to zalecenie Synodu, gorco zachcam czonków

Instytutów, które oddaj si pracy wychowawczej, aby byli wierni swemu pierwotnemu charyzmatowi i swoim tradycjom,

zachowujc wiadomo, e jednym z najbardziej wyrazistych przejawów mioci do ubogich s dziaania zmierzajce do

uwolnienia Judzi od tej niezwykle dotkliwej formy ubóstwa, jak jest brak formacji kulturalnej i religijnej.Ze wzgldu na

donios rol, jak katolickie i kocielne Uniwersytety i Fakultety odgrywaj w dziedzinie wychowania i ewangelizacji, Instytuty,

które je prowadz, niech bd wiadome swojej odpowiedzialnoci i niech dbaj o to, by nawizyway one czynny dialog ze

wspóczesn kultur, ale zarazem zachowyway swój szczególny charakter katolicki w duchu penej wiernoci Magisterium

Kocioa. Czonkowie tych Instytutów i Stowarzysze niech bd te gotowi do podjcia pracy w pastwowych strukturach

edukacji, jeli wymagaj tego okolicznoci. Do tego typu dziaalnoci wezwani s zwaszcza czonkowie Instytutów wieckich, ze

wzgldu na waciwe im powoanie.Ewangelizacja kultury98. Instytuty ycia konsekrowanego miay zawsze wieki wpyw na

ksztatowanie i przekazywanie kultury. Byo tak w redniowieczu, gdy klasztory stay si miejscami, w których mona byo

pozna dorobek kulturowy przeszoci i w których ksztatowaa si nowa kultura humanistyczna i chrzecijaska. Dziao si tak za

kadym razem, gdy wiato Ewangelii docierao do nowych narodów. wiele osób konsekrowanych krzewio kultur, wiele te

badao kultury lokalne i wystpowao w ich obronie. Potrzeba uczestnictwa w krzewieniu kultury, w dialogu midzy kultur a

wiar, jest dzi szczególnie mocno odczuwana w Kociele#p239">239.Osoby konsekrowane musz zdawa sobie spraw, e ta

potrzeba jest wezwaniem skierowanym do nich. Take one s powoane, aby poszukiwa metod goszenia sowa Boego

najlepiej odpowiadajcych wymogom rónych grup ludzkich i licznych rodowisk zawodowych, tak aby wiato Chrystusa

przenikao do wszystkich dziedzin ludzkiego ycia, a zaczyn zbawienia przemienia od wewntrz spoeczestwo, sprzyjajc

utrwaleniu si kultury przepojonej wartociami ewangelicznymi#p240">240. U progu trzeciego tysiclecia take przez tak

dziaalno ycie konsekrowane bdzie mogo odnowi swoj wierno zamysom Boga, wychodzcego naprzeciw wszystkim

ludziom, którzy wiadomie lub niewiadomie i jakby po omacku poszukuj Prawdy i ycia (por. Dz 17, 27).Niezalenie jednak

od suby na rzecz innych, take w onie samego ycia konsekrowanego odrodzi si musi zamiowanie do aktywnoci na polu

kultury, do gorliwego pogbiarua wiedzy, które jest rodkiem integralnej formacji i praktyk ascetyczn, niezwykle dzi aktualn

w obliczu rónorodnoci kultur. Osabienie wysiku w tej dziedzinie moe mie bardzo szkodliwy wpyw na apostolat, budzc

poczucie wyobcowania i niszoci lub prowadzc do powierzchownoci i bezmylnoci w dziaaniu.Ze wzgldu na rónorodno

charyzmatów i na realne moliwoci poszczególnych Instytutów pogbianie wiedzy nie moe by zwizane wycznie z formacj

pocztkow ani ze zdobywaniem tytuów naukowych i kwalifikacji zawodowych. Jest ono raczej wyrazem nigdy nie

zaspokojonego pragnienia gbszego poznania Boga — niezgbionej wiatoci i róda wszelkiej ludzkiej prawdy. Dlatego to

denie nie izoluje osoby konsekrowanej w abstrakcyjnym intelektualizmie ani nie zamyka jej w puapce obezwadniajcego

narcyzmu: jest raczej bodcem do dialogu i do wspóuczestnictwa, jest ksztatowaniem zdolnoci oceny, jest zacht do

kontemplacji i modlitwy w nieustannym poszukiwaniu obecnoci Boga i Jego dziaania w zoonej rzeczywistoci

wspóczesnego wiata.Osoba konsekrowana, która poddaje si przemieniajcemu dziaaniu Ducha, uczy si poszerza ciasne

horyzonty ludzkich pragnie, a zarazem dostrzega gbokie wymiary istnienia kadego czowieka i jego historii, sigajc

spojrzeniem poza aspekty najbardziej widoczne, ale czsto drugorzdne. Niezliczone s dzi dziedziny wyzwa wyaniajcych si

z rónych kultur: dziedziny nowe lub te takie, w których ycie konsekrowane jest tradycyjnie obecne; naley utrzymywa z

nimi owocne kontakty, przyjmujc postaw czujnego krytycyzmu, ale take ufnego zainteresowania wobec tych, którzy

dowiadczaj trudnoci typowych dla pracy intelektualnej, zwaszcza wówczas, gdy w obliczu nie znanych dotd problemów

5.6 Page 46

▲back to top

naszej epoki trzeba próbowa nowych analiz i nowych syntez#p241">241. Powana i skuteczna ewangelizacja nowych

rodowisk, w których kultura jest ksztatowana i przekazywana, wymaga utrzymywania czynnej wspópracy ze wieckimi

dziaajcymi w tej dziedzinie.Obecno w wiecie rodków spoecznego przekazu99. W przeszoci, osoby konsekrowane

potrafiy suy sprawie ewangelizacji na róne sposoby rozwizujc twórczo problemy, dzisiaj natomiast musz stawa przed

nowym wyzwaniem, jakim jest potrzeba dawania wiadectwa Ewangelii poprzez rodki spoecznego przekazu. Dziki

niezwykle skutecznej technice rodki te zyskay zdolno globalnego oddziaywania i mog dociera do wszystkich zaktków

ziemi. Osoby konsekrowane, zwaszcza te, które ze wzgldu na charyzmat instytutu dziaaj w tej dziedzinie, powinny zdoby

solidn znajomo jzyka typowego dla tych rodków, aby mogy przekonujco mówi o Chrystusie dzisiejszemu czowiekowi,

wyraajc jego „radoci i nadzieje, smutek i niepokoje”#p242">242, a take przyczynia si do budowy spoeczestwa, w którym

wszyscy bd si czuli jak bracia i siostry idcy razem ku Bogu.Jednake ze wzgldu na niezwyk moc perswazji, jak odznaczaj

si te rodki, naley zachowa czujno wobec wypaczonych sposobów ich wykorzystywania. Nie trzeba lekceway problemów,

jakie mog std wynika take dla ycia konsekrowanego, ale raczej podda je wiatemu rozeznaniu#p243">243. Odpowied

Kocioa ma charakter przede wszystkim wychowawczy: stara si uczy waciwego rozumienia ukrytych mechanizmów,

uwanej oceny etycznej programów, a take ksztatowa zdrowe nawyki w korzystaniu ze rodków przekazu#p244">244. W t

prac wychowawcz, majc ksztaci mdrych odbiorców i kompetentnych pracowników rodków przekazu, osoby

konsekrowane powinny wnosi swój wkad, wiadczc o wzgldnoci wszystkich rzeczywistoci widzialnych i pomagajc braciom

w ich ocenie zgodnej z Boym zamysem, a take w uwolnieniu si od nadmiernej fascynacji „przemijajc postaci tego wiata”

(por. 1 Kor 7, 31).Naley popiera wszelkie inicjatywy w tej nowej i doniosej dziedzinie, tak aby Ewangelia Chrystusa bya

goszona równie przy pomocy tych nowoczesnych mediów. Poszczególne Instytuty niech bd gotowe do wspópracy i do

zaangaowania swoich si, rodków i osób w realizacj wspólnych projektów w rónych sektorach spoecznego przekazu.

Ponadto osoby konsekrowane, a zwaszcza czonkowie Instytutów wieckich niech wczaj si aktywnie — w miar potrzeb

duszpasterskich — w religijn formacj osób kierujcych publicznymi i prywatnymi rodkami przekazu oraz ich pracowników,

tak aby z jednej strony zapobiega szkodom powodowanym przez niewaciwe ich uywanie, a z drugiej przyczynia si do

podnoszenia poziomu programów przez treci zgodne z prawem moralnym i bogate w wartoci humanistyczne i

chrzecijaskie.IV. W DIALOGU ZE WSZYSTKIMISuba jednoci chrzecijan100. Proba, jak Chrystus zanosi do Ojca przed

Mk, aby Jego uczniowie stanowili jedno (por. J 17, 21-23), trwa nadal w modlitwie i w dziaaniu Kocioa. Czy osoby

powoane do ycia konsekrowanego mogyby nie dostrzec w tym wezwania dla siebie? Synod bardzo wyranie wskaza na

bolesne rozamy nadal istniejce midzy wierzcymi w Chrystusa oraz na piln potrzeb modlitwy o jedno wszystkich chrzecijan

i czynnego denia do niej. Ekumeniczna wraliwo osób konsekrowanych pogbia si take pod wpywem wiadomoci, e w

innych Kocioach i Wspólnotach kocielnych nadal istnieje i rozwija si ycie monastyczne, jak na przykad w Kocioach

Wschodnich, lub te odradza si praktyka rad ewangelicznych, jak na przykad we Wspólnocie anglikaskiej i we

Wspólnotach wyrosych z Reformacji.Synod zwróci uwag na gbok wi czc ycie konsekrowane ze spraw ekumenizmu oraz

na potrzeb bardziej wyrazistego wiadectwa w tej dziedzinie. Skoro bowiem dusz ekumenizmu jest modlitwa i

nawrócenie#p245">245, nie ulega wtpliwoci, e Instytuty ycia konsekrowanego i Stowarzyszenia ycia apostolskiego s w

szczególny sposób odpowiedzialne za postpy tego procesu. Jest zatem konieczne, aby w yciu osób konsekrowanych

wicej miejsca zajmowaa modlitwa ekumeniczna i autentyczne wiadectwo ewangeliczne, dziki czemu moc Ducha witego

bdzie mona obali mury podziaów i uprzedze midzy chrzecijanami.Formy dialogu ekumenicznego101.

Wspóuczestniczenie w lectio divina w poszukiwaniu prawdy, udzia we wspólnej modlitwie, w której Chrystus obieca nam

swoj obecno (por. Mt 18, 20), dialog przyjani i mioci, który pozwala odczu, jak dobrze jest i mio, gdy bracia mieszkaj

razem (por. Ps 133 [132]), serdeczna gocinno okazywana braciom i siostrom z rónych wyzna chrzecijaskich, wzajemne

poznanie i wymiana darów, wspópraca w podejmowanych razem posugach i w wiadectwie — wszystko to s formy

5.7 Page 47

▲back to top

dialogu ekumenicznego, jego przejawy mie naszemu wspólnemu Ojcu oraz oznaki wspólnej woli denia do doskonaej

jednoci drog prawdy i mioci#p246">246. Take poznanie historii, doktryny, liturgii, dziaalnoci charytatywnej i apostolskiej

innych chrzecijan z pewnoci przyczyni si do zwikszenia skutecznoci wysików ekumenicznych#p247">247.Pragn zachci

do wysiku te Instytuty, które ze wzgldu na swój charyzmat zaoycielski lub na mocy przyjtego póniej wezwania wczaj si w

denie do jednoci chrzecijan i w zwizku z tym prowadz okrelone studia i podejmuj konkretne dziaania. W rzeczywistoci

aden Instytut nie powinien si czu zwolniony z obowizku pracy dla tej sprawy. Zwracam si te do katolickich Kocioów

Wschodnich, wyraajc yczenie, aby midzy innymi dziki wkadowi ycia monastycznego mskiego i eskiego, o którego rozkwit

trzeba si nieustannie modli, mogy pogbia jedno z Kocioami prawosawnymi poprzez dialog mioci i wspólny udzia w tej

samej duchowoci — dziedzictwie nie podzielonego jeszcze Kocioa pierwszego tysiclecia.Duchowy ekumenizm modlitwy,

nawrócenia serc i mioci powierzam w szczególny sposób klasztorom ycia kontemplacyjnego. Dlatego popieram ich

obecno wszdzie tam, gdzie yj chrzecijaskie wspólnoty rónych wyzna, aby ich cakowite oddanie si temu, co jedynie

konieczne (por. k 10, 42), kultowi Boemu i modlitwie wstawienniczej o zbawienie wiata, a zarazem ich wiadectwo ycia

ewangelicznego zgodne z wasnymi charyzmatami, byo dla wszystkich bodcem do ycia na obraz Trójcy witej — w

jednoci, której Jezus pragn i o któr prosi Ojca dla wszystkich swoich uczniów.Dialog midzyreligijny102. Poniewa „dialog

midzyreligijny naley do misji ewangelizacyjnej Kocioa”#p248">248, przeto Instytuty ycia konsekrowanego nie mog si

uchyla od zaangaowania take w tej dziedzinie, kady zgodnie z wasnym charyzmatem i ze wskazaniami wadz kocielnych.

Pierwsz form ewangelizacji braci i sióstr innych religii winno by wiadectwo ycia ubogiego, pokornego i czystego,

przeniknitego bratersk mioci do wszystkich. Jednoczenie duchowa wolno, waciwa yciu konsekrowanemu, powinna

przyczynia si do rozwoju „dialogu ycia”#p249">249, który jest urzeczywistnieniem fundamentalnego modelu misji i

goszenia Ewangelii Chrystusa. Aby pogbi wzajemne poznanie, szacunek i mio, Instytuty zakonne mog te rozwija

stosowne formy dialogu ze rodowiskami monastycznymi innych religii, prowadzonego w duchu serdecznej przyjani i

obopólnej szczeroci.Innym obszarem wspópracy midzy osobami rónych tradycji religijnych jest wspólna troska o ludzkie

ycie, która wyraa si w rozmaitych formach — od wspóczucia z cierpieniem fizycznym i duchowym po dziaalno na rzecz

sprawiedliwoci, pokoju i ochrony rzeczywistoci stworzonej. W tych dziedzinach przede wszystkim Instytuty ycia czynnego

powinny dy do porozumienia z czonkami innych religii, nawizujc z nimi „dialog dzie”#p250">250, który przygotowuje drog

do gbszej wspólnoty.Wan dziedzin czynnej wspópracy z osobami o rónych tradycjach religijnych jest te dziaalno na rzecz

godnoci kobiety. Cenny wkad w denie do równoci i waciwej wzajemnoci midzy mczyzn i kobiet mog wnie zwaszcza

konsekrowane kobiety#p251">251.Te i inne formy udziau osób konsekrowanych w dialogu midzyreligijnym wymagaj

odpowiedniego przygotowania w ramach formacji pocztkowej i formacji staej, a take w pogbianiu wiedzy

naukowej#p252">252, jako e ta nieatwa dziedzina wymaga solidnej znajomoci chrzecijastwa i innych religii, której musi

towarzyszy mocna wiara oraz ludzka i duchowa dojrzao.Duchowo jako odpowied na poszukiwanie sacrum i na tsknot za

Bogiem103. Ludzie wybierajcy ycie konsekrowane staj si — ze wzgldu na sam natur tej drogi — szczególnym punktem

odniesienia dla owej tsknoty za Bogiem, która zawsze nurtuje serce czowieka i skania go do podejmowania rónych form

ascezy i duchowoci. W wielu regionach ta tsknota jawi si wyranie jako reakcja na kultury, które jeli nie zawsze d do

odrzucenia, to z pewnoci próbuj zepchn na margines religijny wymiar ludzkiej egzystencji.Osoby konsekrowane, jeli

realizuj wiernie wszystkie dobrowolnie przyjte zobowizania, mog ukazywa swoim wspóczesnym, gdzie naley szuka

odpowiedzi na swoje niepokoje, unikajc rozwiza zudnych i czsto negujcych zbawcze Wcielenie Chrystusa (por. 1 J 4, 2-

3), takich na przykad, jak te, które proponuj im sekty. Praktykujc ascez osobist i wspólnotow, która oczyszcza i

przemienia cae ycie, osoby te przeciwstawiaj si pokusie egocentryzmu i zmysowoci i daj wiadectwo autentycznego

poszukiwania Boga, przestrzegajc, by nie myli tego z ukrytym poszukiwaniem samego siebie i z ucieczk w gnoz. Kada

osoba konsekrowana stara si rozwija w sobie wewntrznego czowieka, który nie uchyla si od udziau w historii i nie

5.8 Page 48

▲back to top

zamyka si w sobie. Wsuchujc si ulegle w sowo Boe, którego Koció jest stróem i rzecznikiem, osoba konsekrowana

ukazuje, e w Chrystusie, którego umiowaa ponad wszystko, i w tajemnicy Trójcy Przenajwitszej znajduje przedmiot

gbokiej tsknoty ludzkiego serca i cel wszelkiego religijnego poszukiwania, naprawd otwartego na transcendencj.Dlatego

osoby konsekrowane powinny wielkodusznie zapewni wsparcie i duchowe przewodnictwo wszystkim, którzy zwracaj si

do nich, przynaglani tsknot za Bogiem i pragnieniem ycia zgodnego z nakazami swojej

wiary#p253">253.ZAKOCZENIEBezinteresowno bez granic104. Niemao jest dzi ludzi, którzy nie potrafi znale odpowiedzi

na pytanie: po co istnieje ycie konsekrowane? Po co wybiera taki sposób ycia, jeli jest tyle pilnych potrzeb w sferze

dziaalnoci charytatywnej i ewangelizacji, których zaspokojenie nie wymaga bynajmniej podejmowania szczególnych

zobowiza ycia konsekrowanego? Czy w takim razie nie jest ono swoistym „mamotrawstwem” ludzkich energii, które

zgodnie z zasad wydajnoci mona by wykorzysta dla wikszego dobra, z korzyci dla ludzkoci i dla Kocioa?Takie pytania

syszymy coraz czciej, poniewa s one przejawem utylitarystycznej i technokratycznej kultury, która skonna jest ocenia

warto rzeczy, a nawet ludzi wedug kryterium ich bezporedniej „przydatnoci”. Ale problem ten istnia zawsze, czego

wymownym wiadectwem jest ewangeliczny epizod namaszczenia w Betanii: „Maria za wzia funt szlachetnego i

drogocennego olejku nardowego i namacia Jezusowi nogi, a wosami swymi je otara. A dom napeni si woni olejku” (J 12,

3). Judaszowi, który pod pretekstem troski o ubogich ubolewa nad tak wielkim marnotrawstwem, Jezus odpowiedzia:

„Zostaw j!” (J 12, 7).Take dzisiaj jest to waciwa odpowied na pytanie o przydatno ycia konsekrowanego, które zadaje

sobie — czasem w dobrej wierze — wielu ludzi: czy nie mona by spoytkowa wasnego ycia w sposób bardziej wydajny i

racjonalny z korzyci dla spoeczestwa? Odpowied Jezusa brzmi: „Zostaw j!”.Dla tych, którzy otrzymali bezcenny dar

szczególnego naladowania Pana Jezusa, jest oczywiste, e mona i naley kocha Go sercem niepodzielnym i e mona

powici Mu cae ycie, a nie tylko niektóre gesty, chwile czy dziaania. Rozlanie drogocennego olejku — znak czystej mioci,

nie podyktowany adnymi wzgldami „utylitarystycznymi” — jest dowodem bezinteresownoci bez granic, która wyraa si

przez ycie oddane cakowicie mioci Chrystusa i Jego subie, powicone Jego Osobie i Jego Mistycznemu Ciau. Ale wanie

to ycie, tak szczodrze „rozlane”, napenia woni cay dom. ycie konsekrowane jest dzisiaj tak samo jak w przeszoci cenn

ozdob Domu Boego, czyli Kocioa.To, co ludzkim oczom moe si wydawa marnotrawstwem, dla czowieka, który w gbi

swego serca zachwyci si piknem i dobroci Chrystusa, jest oczywist odpowiedzi mioci, radosnym dzikczynieniem za to, e

zosta dopuszczony do szczególnego poznania Syna i do wspóudziau w Jego Boskiej misji w wiecie.„Gdyby które z dzieci

Boych poznao Bosk mio i zakosztowao Boga nie stworzonego, Boga wcielonego, Boga cierpicego, który jest najwyszym

dobrem, oddaoby Mu si bez reszty, oderwaoby si nie tylko od innych stworze, ale nawet od siebie samego i caym swoim

jestestwem miowaoby tego Boga mioci, a przemienioby si do koca w Boga-Czowieka, który jest najwyszym

Umiowanym”#p254">254.ycie konsekrowane w subie Królestwa Boego105. „Có staoby si ze wiatem, gdyby nie byo w

nim zakonników?”#p255">255 ycie konsekrowane — wbrew wszelkim powierzchownym opiniom o jego przydatnoci —

ma wielkie znaczenie wanie dlatego, e wyraa nieograniczon bezinteresowno i mio, co jest szczególnie doniose zwaszcza

w wiecie zagroonym przez zalew spraw niewanych i przemijajcych. Gdyby zabrako tego konkretnego znaku, naleaoby si

obawia, e mio oywiajca cay Koció ostygnie, e zbawczy paradoks Ewangelii straci sw ostro, e «sól» wiary zwietrzeje w

wiecie ulegajcym sekularyzacji#p256">256. W yciu Kocioa i samego spoeczestwa potrzebni s ludzie zdolni do

cakowitego powicenia si Bogu i blinim dla mioci Boga.Koció pod adnym pozorem nie moe wyrzec si ycia

konsekrowanego, poniewa ukazuje ono wyrazicie jego szczególn natur „oblubiecz”. To z niego rodzi si nowy zapa i moc

dla goszenia Ewangelii caemu wiatu. Potrzebni s bowiem ludzie, którzy bd ukazywa ojcowskie oblicze Boga i

macierzyskie oblicze Kocioa, którzy bd umieli zaryzykowa wasnym yciem, aby inni mieli ycie i nadziej. Koció potrzebuje

osób konsekrowanych, które zanim jeszcze podejm sub w takiej czy innej szlachetnej sprawie, pozwalaj si przemieni

Boej asce i stosuj si cakowicie do nakazów Ewangelii.Cay Koció otrzymuje ten wielki dar i w postawie wdzicznoci stara si

5.9 Page 49

▲back to top

go rozwija, okazujc mu szacunek, otaczajc go modlitw i wzywajc do przyjcia go. Wane jest, aby Biskupi, kapani i diakoni,

przekonani o ewangelicznej wspaniaoci tej drogi ycia, starali si odkrywa zalki powoania i pielgnowa je przez goszenie

sowa, rozeznanie i mdre kierownictwo duchowe. Wszyscy wierni powinni si nieustannie modli za osoby konsekrowane,

aby okazujc coraz wikszy zapa i zdolno kochania, przenikay wspóczesne spoeczestwo drogocenn woni Chrystusa. Caa

chrzecijaska wspólnota — pasterze, wieccy i osoby konsekrowane — jest odpowiedzialna za ycie konsekrowane, za

przyjcie i wspomaganie nowych powoa#p257">257.Do modziey106. Do was, modzi, mówi: jeli syszycie wezwanie

Chrystusa, nie odrzucajcie go! Odwanie wejdcie na wielkie drogi witoci, które wytyczyli wybitni wici i wite, idc za

Chrystusem. Bdcie wierni ideaom, typowym dla waszego wieku, ale nie wahajcie si przyj zamysu Boga wobec was, jeli

On was wezwie, bycie szukali witoci w yciu konsekrowanym. Podziwiajcie wszystkie dziea Boe w wiecie, ale umiejcie

zatrzyma wzrok na rzeczywistociach, które nigdy nie przemin.Trzecie tysiclecie czeka na wkad wiary i inicjatywy rzeszy

modych konsekrowanych, aby wiat sta si miejscem bardziej radosnym, zdolnym przyj Boga, a w Nim wszystkich Jego

synów i córki.Do rodzin107. Zwracam si do was, chrzecijaskie rodziny. Wy, rodzice, skadajcie dziki Panu, jeli powoa

jedno z waszych dzieci do ycia konsekrowanego. Powinno to by — jak zawsze w przeszoci — wielkim zaszczytem dla

rodziny, jeli Bóg zechce na ni spojrze i wybierze jednego z jej czonków, aby zaprosi go do wejcia na drog rad

ewangelicznych! Rozpalajcie w sobie pragnienie oddania Bogu jednego ze swych dzieci, aby suyo mioci Boej w wiecie.

Có mogoby by pikniejszym owocem waszej maeskiej mioci?Trzeba tu przypomnie, e jeli rodzice nie yj wartociami

ewangelicznymi, trudno oczekiwa, by mody czowiek móg usysze gos powoania, zrozumie konieczno wyrzecze, jakie

musi podj, doceni pikno celu, jaki ma osign. To w rodzinie bowiem modzi przeywaj pierwsze dowiadczenia

ewangelicznych wartoci, mioci ofiarujcej si Bogu i innym. Konieczne jest te wychowywanie modych do odpowiedzialnego

korzystania z wasnej wolnoci, aby potrafili powici ycie — zgodnie z otrzymanym powoaniem — najwzniolejszym

rzeczywistociom duchowym.Modl si za was, rodziny chrzecijaskie, abycie zjednoczone z Chrystusem przez modlitw i ycie

sakramentalne staway si rodowiskami otwartymi na przyjcie powoa.Do mczyzn i kobiet dobrej woli108. Do wszystkich

mczyzn i kobiet, którzy zechc usysze mój gos, pragn zwróci si z zacht, aby dyli do Boga ywego i prawdziwego take

drogami wytyczonymi przez ycie konsekrowane. Osoby konsekrowane daj wiadectwo o tym, e „ktokolwiek idzie za

Chrystusem, Czowiekiem doskonaym, sam te peniej staje si czowiekiem”#p258">258. Jake wiele z nich pochylao si i

nadal si pochyla nad niezliczonymi ranami braci i sióstr, których napotykaj na swojej drodze!Przyjrzyjcie si tym ludziom,

którymi Chrystus zawadn cakowicie: ukazuj oni, e panowanie nad sob, wspomagane przez ask i mio Bo, jest lekarstwem

przeciw dzy posiadania, przyjemnoci, wadzy. Nie zapominajcie o charyzmatach, które uksztatoway wspaniaych

„poszukiwaczy Boga” i dobroczyców ludzkoci, to oni bowiem wskazali nieomylne drogi tym, którzy szczerym sercem

szukaj Boga. Spójrzcie na wielk rzesz witych, którzy wyroli w rodowisku ycia konsekrowanego, zwacie na dobro

wywiadczone wiatu — wczoraj i dzi — przez tych, którzy powicili si Bogu! Czy nasz wiat nie potrzebuje radosnych

wiadków i proroków dobroczynnej mocy Boej mioci? Czy nie potrzebuje take ludzi, którzy swoim yciem i dziaaniem

zasiewaj ziarna pokoju i braterstwa?#p259">259Do osób konsekrowanych109. Na zakoczenie tej Adhortacji pragn

jednak zwróci si z ufnym wezwaniem przede wszystkim do was, konsekrowane kobiety i mczyni; przeywajcie w peni

swoje powicenie si Bogu, aby nie zabrako w wiecie tego promienia Boego pikna, który rozjania drog ludzkiej egzystencji.

Chrzecijanie, pogreni w trudach i troskach tego wiata, ale tak jak wy powoani do witoci, pragn dostrzega w was serca

oczyszczone, które oczyma wiary „widz” Boga — ludzi poddajcych si ulegle dziaaniu Ducha witego, dochowujcych

wiernoci charyzmatowi swego powoania i misji.Dobrze wiecie, e weszlicie na drog nieustannego nawrócenia, wycznego

powicenia si mioci do Boga i braci, aby dawa coraz wspanialsze wiadectwo aski, która przemienia chrzecijask

egzystencj. wiat i Koció szukaj autentycznych wiadków Chrystusa. ycie konsekrowane jest darem ofiarowanym nam

przez Boga, aby wszyscy mogli dostrzec „to, co jedynie jest potrzebne” (por. k 10, 42). Dawa wiadectwo o Chrystusie

5.10 Page 50

▲back to top

swoim yciem, czynami i sowami — oto szczególna misja ycia konsekrowanego w Kociele i w wiecie.Wiecie, komu

uwierzylicie (por. 2 Tm 1, 12); oddajcie Mu wszystko! Modych nie mona oszuka; przychodz do was, bo chc znale to,

czego nie widz gdzie indziej. Macie do spenienia ogromne zadanie wobec przyszoci; zwaszcza mode osoby

konsekrowane, dajc wiadectwo swojej konsekracji, mog skoni swoich rówieników do odnowy ycia#p260">260. arliwa mio

do Jezusa Chrystusa jest potn si przycigajc modych, których On powouje w swojej dobroci, aby poszli za Nim i zostali z

Nim na zawsze. Nasi wspóczeni chc dostrzega w osobach konsekrowanych rado, której ródem jest przebywanie z

Chrystusem.Jako ludzie konsekrowani, starzy i modzi, dochowujcie wiernoci swoim zobowizaniom wobec Boga, budujc

si nawzajem i wspomagajc jedni drugich. Chocia czasem napotykacie trudnoci i cho w niektórych krgach opinii publicznej

osab szacunek dla ycia konsekrowanego, waszym zadaniem jest na nowo wzywa ludzi naszych czasów, aby podnieli

wzrok ku górze, aby nie pozwolili si przygnie codziennoci, ale by umieli si zachwyci Bogiem i Ewangeli Jego Syna. Nie

zapominajcie, e to wy wanie w bardzo szczególny sposób moecie i powinnicie gosi, i nie tylko naleycie do Chrystusa, ale

„stalicie si Chrystusem”!#p261">261Patrzc w przyszo110. Powinnicie nie tylko wspomina i opowiada swoj chwalebn

przeszo, ale take budowa now wielka, histori! Wpatrujcie si w przyszo, ku której kieruje was Duch, aby znów dokona z

wami wielkich dzie. Moi drodzy, niech wasze ycie konsekrowane stanie si arliwym oczekiwaniem Chrystusa; wychodcie

Mu na spotkanie, tak jak mdre panny wychodz na spotkanie Oblubieca. Bdcie zawsze gotowi, wierni Chrystusowi,

Kocioowi, swojemu Instytutowi i ludziom naszej epoki#p262">262. Dziki temu Chrystus bdzie was odnawia kadego dnia,

abycie wraz z Jego Duchem budowali braterskie wspólnoty, abycie z Nim umywali stopy ubogim i wnosili swój

niezastpiony wkad w przemienianie wiata.Niech nasz wiat, powierzony rkom czowieka i wchodzcy ju w nowe tysiclecie,

staje si coraz bardziej ludzki i sprawiedliwy, niech bdzie znakiem i zapowiedzi wiata przyszego, w którym On, Pan uniony

i uwielbiony, ubogi i wywyszony, stanie si pen i nieprzemijajc radoci dla nas i dla naszych braci i sióstr, wraz z Ojcem i

Duchem witym.Modlitwa do Trójcy Przenajwitszej111. Przenajwitsza Trójco, bogosawiona i bogosawica, napenij

bogosawiestwem swoich synów i córki, których powoaa, aby wyznawali wielko Twojej mioci, Twojej miosiernej dobroci i

Twojego pikna.Ojcze wity, uwi swoich synów i córki, którzy konsekrowali si Tobie dla chway Twojego imienia.

Wspomagaj ich swoj moc, aby mogli wiadczy, e Ty jeste pocztkiem wszystkiego, jedynym ródem mioci i wolnoci.

Dzikujemy Ci za dar ycia konsekrowanego, które z wiar szuka Ciebie, a penic swoj powszechn misj, wzywa wszystkich,

aby zmierzali ku Tobie.Jezu Zbawicielu, Sowo Wcielone, Ty powierzye swoj drog ycia tym, których powoae: nadal

przycigaj do siebie ludzi, którzy bd dla wspóczesnego czowieka wiadkami Twojego miosierdzia, zapowiedzi Twojego

powrotu, ywym znakiem dóbr przyszego zmartwychwstania. Niech adna próba nie oderwie ich od Twojej mioci!Duchu

wity, Mioci rozlana w sercach, który umysom udzielasz aski i natchnienia, odwieczne ródo ycia, który doprowadzasz do

koca misj Chrystusa przez rónorakie charyzmaty, prosimy Ci za wszystkie osoby konsekrowane. Napenij ich serca gbok

pewnoci, e zostay wybrane, aby kocha, wielbi i suy. Pozwól im zazna Twojej przyjani, napenij je Twoj radoci i pociech,

pomagaj im przezwycia chwile trudnoci i podnosi si po upadkach, uczy je odblaskiem Boskiego pikna. Daj im odwag

podejmowania wyzwa naszych czasów i ask ukazywania ludziom dobroci i czowieczestwa Zbawiciela naszego Jezusa

Chrystusa (por. Tt 3, 4).Proba do Najwitszej Maryi Panny112. Maryjo, wizerunku Kocioa — Oblubienicy bez

zmarszczki i skazy, która naladujc Ciebie „zachowuje dziewiczo nienaruszon wiar, mocn nadziej i szczer mio”263 —

wspomagaj osoby konsekrowane w ich deniu do wieczystej i jedynej szczliwoci.Zawierzamy je Tobie, Dziewico

Nawiedzenia, aby umiay wychodzi naprzeciw ludziom w potrzebie i nie im pomoc, a nade wszystko nie im Jezusa. Naucz

je gosi wielkie dziea, jakich Bóg dokonuje w wiecie, aby wszystkie ludy wielbiy Twoje imi. Wspomagaj je w pracy dla

dobra ubogich, godnych, pozbawionych nadziei, ostatnich i tych wszystkich, którzy szczerym sercem szukaj Twojego

Syna.Do Ciebie, Maryjo, która pragniesz duchowej i apostolskiej odnowy Twoich synów i córek przez mio do Chrystusa i

przez cakowite oddanie si Jemu, kierujemy z ufnoci nasz modlitw. Ty, która czynia wol Ojca, okazujc gorliwo w

6 Pages 51-60

▲back to top

6.1 Page 51

▲back to top

posuszestwie, mstwo w ubóstwie, a w swym podnym dziewictwie gotowo na przyjcie ycia, upro Twego Boskiego Syna,

aby ci, którzy otrzymali dar naladowania Go przez sw konsekracj, umieli o Nim wiadczy swoim przemienionym yciem,

podajc radonie, wraz ze wszystkimi innymi brami i siostrami, ku niebieskiej ojczynie i ku wiatu, które nie zna zmierzchu.O

to Ci prosimy, aby we wszystkich i we wszystkim zosta otoczony chwa, bogosawiestwem i mioci Najwyszy Wadca

wszystkich rzeczy, którym jest Ojciec, Syn i Duch wity.W Rzymie, u w. Piotra, dnia 25 marca 1996, w uroczysto

Vaticana