Lettera_Anziani_2024_PL :: Social Communication

Expand document

Collapse document

Lettera_Anziani_2024_PL

1 Page 1

2 Page 2

3 Page 3

4 Page 4

5 Page 5

6 Page 6

Lettera_Anziani_2024_PL

1 Page 1

▲back to top

LIST DO STARSZYCH SALEZJANÓW

Dzielenie

się mądrością

i nadzieją w

kulturze cyfrowej

Don Gildásio Mendes

RADCA GENERALNY DS.

KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ

2 Page 2

▲back to top

DZIELENIE SIĘ MĄDROŚCIĄ I NADZIEJĄ W KULTURZE CYFROWEJ

Drodzy Współbracia

Z braterskim uczuciem zwracam się do was za pośrednictwem tego listu, abyśmy wspólnie zgłę-

bili znaczenie życia z mądrością i nadzieją w epoce charakteryzującej się kulturą cyfrową1. Ten

list wynika z pragnienia, które wyraziliście, aby podzielić się refleksjami na temat tego, jak mo-

żemy poruszać się po tych wodach, kierując się kompasem Ewangelii.

1. Historia jest nauczycielką życia. Byliście świadkami niesamowitych rewolucji: powstania radia

i telewizji, pojawienia się pierwszych komputerów osobistych, ery telefonu, która stopniowo uto-

rowała drogę do globalnej łączności. Cyfrowa przygoda napisała jeden ze swoich pierwszych

rozdziałów wraz z utworzeniem Arpanetu w latach 60. – prekursora Internetu. W latach 90. In-

ternet wkroczył do domów i życia milionów ludzi wraz z pojawieniem się urządzeń mobilnych,

takich jak laptopy, tablety i smartfony. W 1995 roku w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie poja-

wiła się pierwsza platforma społecznościowa, zapoczątkowując erę, w której wymiana informacji

i integracja treści multimedialnych - takich jak wideo, muzyka, filmy, gry i zakupy - stały się cen-

tralnym elementem korzystania z Internetu.

2. Jesteśmy świadkami rewolucji. Wraz z pojawieniem się Sztucznej Inteligencji będziemy świad-

kami dalszego niezwykłego rozwoju komunikacji. Nie jest możliwe, ani nawet pożądane, po-

wstrzymanie tego zjawiska, tak jak w XX wieku nikt nie był w stanie powstrzymać eksplozji

masowej komunikacji. Jedyną opcją, jaką mamy, jest zinterpretowanie tego zjawiska i wykorzy-

stanie naszego doświadczenia w służbie innym.

3. Wszyscy salezjanie są i byli komunikatorami. W salezjańskich domach i placówkach wszyscy

eksperymentowaliście z ówczesnymi narzędziami komunikacji, takimi jak taśmy filmowe, rzut-

niki slajdów, powielacze – maszyny poligraficzne, odtwarzacze płyt winylowych. Kiedyś były

to skuteczne narzędzia angażowania młodych ludzi przed pojawieniem się technologii cyfrowej.

Teraz, w erze przyspieszonej ekspansji technologii, tempo wzrosło, umożliwiając nawet najmłod-

szym dzieciom odkrywanie sieci, granie w gry online, dostęp do muzyki i filmów w Internecie.

4. Pod wieloma względami technologia cyfrowa zmieniła sposób, w jaki pracujemy, utrzymujemy

relacje, uczymy się i bawimy. Znamy jej wyzwania i możliwości i jesteśmy częścią tego świata.

1 Por. Lettera Camminare con i giovani nella cultura digitale. ACG 440, sierpień-grudzień 2023.

3 Page 3

▲back to top

DZIELENIE SIĘ MĄDROŚCIĄ I NADZIEJĄ W KULTURZE CYFROWEJ

Dla nas, którzy uczymy się od naszego ojca, Księdza Bosko, jak ważne jest podążanie z duchem

czasu, konieczne jest przeanalizowanie i zrozumienie tego, aby być aktywnymi uczestnikami

tego świata, a nie ofiarami.

5. Czasy zawsze przynaglają nas do zmian. Jako wychowawcy salezjańscy, na każdym etapie na-

szego życia, jesteśmy wezwani do wychowania i ewangelizacji poprzez dialog z różnymi kultu-

rami, w świetle Ewangelii. Oznacza to zrozumienie różnych zjawisk ludzkich - takich jak

międzykulturowość i język młodzieżowy - oraz zajmowanie się pojawiającymi się kwestiami

społecznymi i politycznymi.

6. Wielkie zmiany, wielkie pytania. Często starsi salezjanie zadają sobie pytanie: jak mogę wy-

pełniać moje zadanie w tym świecie haseł, kliknięć, polubień, zdjęć, filmów, wiadomości, które

są produkowane za pomocą niezliczonych urządzeń? Jak możemy nadal komunikować w sposób

ludzki i ewangeliczny nasze powołanie i misję w służbie młodym ludziom?

7. W Biblii znajdujemy postacie, które w podeszłym wieku wiedziały, jak żyć i przekazywać

Boże przesłanie z mądrością i trafnością. Na przykład Abraham2, który w podeszłym wieku stał

się przewodnikiem i ojcem swojego ludu, symbolizuje odwagę i wiarę potrzebną do podejmowa-

nia nowych przedsięwzięć i misji. Jako mądry starszy inspirował nadzieję pomimo niepewności,

krytyki i obojętności.

8. Zachariasz, sługa Pański i opiekun Elżbiety, uosabia starszego człowieka, który z oddaniem

godzi troskę o rodzinę z duchowymi zobowiązaniami, stając się ambasadorem nadziei. W swoim

kantyku3 (Benedictus) ogłasza nadejście Zbawiciela. Podobnie w późniejszym życiu Symeon

śpiewa o radości i wdzięczności (Nunc Dimittis), zobaczywszy na własne oczy Mesjasza. Repre-

zentuje starszą osobę, która celebruje życie i boski plan zbawienia, która przeszła przez doczes-

ność i wie, jak dzielić się swoją radością.

9. Św. Jan Bosko, nasz ojciec i wychowawca, poświęcił każdą chwilę swojego życia służbie mło-

dzieży. Swoją wizję przekazywał poprzez książki, listy, konferencje, homilie, Biuletyn Salezjański,

a także poprzez muzykę i fotografię4. Do końca jego życie było żywym przesłaniem dla innych.

2 Por. Rdz 12, 1-9

3 Por. Łk 1, 68-79

4 Por. List okólny w sprawie rozpowszechniania dobrych książek Jana Bosko (19 marca 1885), w Ceria E., Epistolario

di San Giovanni Bosco tom 4, list 2539.

4 Page 4

▲back to top

DZIELENIE SIĘ MĄDROŚCIĄ I NADZIEJĄ W KULTURZE CYFROWEJ

10. W świetle salezjańskiej wizji duchowej pytanie, które nieuchronnie pojawia się w obliczu

obecnej sytuacji, brzmi: jak mogę przywrócić braterstwo, słuchanie, rozmowę, przyjemność bycia

razem przy stole, w cyfrowym świecie pełnym bodźców i rozproszeń? Jak jako salezjanin kapłan

i koadiutor mogę mądrze żyć i kontynuować dzieło ewangelizacji w tym poplątanym wszech-

świecie cyfrowych sieci?

11. Przede wszystkim pamiętajcie o tym, co jest najbardziej autentycznym darem, którym możecie

się dzielić: mądrość ewangeliczna i dar salezjańskiego powołania waszego życia, który z niej wy-

pływa. Wasza droga wiary, wasz osobisty wzrost, wasze zaangażowanie w życie konsekrowane,

wasza wierność Księdzu Bosko i miłość do Maryi Wspomożycielki, wasza wierność naszemu

charyzmatowi i wasze wielkoduszne poświęcenie dla młodzieży stanowią serce przesłania, które

należy głosić. Przykład nadal jest bardziej skuteczny niż słowa: wasze życie jest najpotężniejszym

przesłaniem, jakie możecie zaoferować.

12. Po drugie, wasze przesłanie będzie ożywione przez doświadczenie komunii we wspólnocie:

życie braterskie i modlitwę, miłość do Słowa Bożego, sakramenty, radosną służbę, chwile ciszy

i poświęcenia5.

13. Po trzecie, wasza ewangeliczna mądrość6 będzie źródłem inspiracji dla młodzieży i wszystkich

członków Rodziny Salezjańskiej. Dzięki niej nauczyliście się kochać i przebaczać; być obecnym

wśród ludzi; żyć autentycznie swoją wiarą i powołaniem, które są wyrazem miłości Boga do in-

nych, zwłaszcza młodych. Jest to najbardziej autentyczne i wiarygodne przesłanie, jakie możecie

zaoferować w cyfrowym świecie.

14. Wszystko, czym jesteście, przyczynia się do misji salezjańskiej, ewangelizacji i edukacji mło-

dych7 we wspólnocie. Nie czujcie się przestarzali. Nie jesteście: ci, którzy idą z mądrością i ewan-

geliczną nadzieją, zawsze pozostają młodzi. W ten sposób możecie nadal aktywnie

5 Por. Jan Paweł II. List apostolski Salvifici Doloris do biskupów, kapłanów, rodzin zakonnych i wiernych Kościoła ka-

tolickiego o chrześcijańskim znaczeniu ludzkiego cierpienia.

6 Por. Papieska Komisja Biblijna. "Czym jest człowiek?" (Ps 8, 5). Ścieżka antropologii biblijnej, Mądrość pośredniczka

życia i suwerenności, nr 56.

7 Por. Konstytucje Salezjańskie 14: "Nasze powołanie jest naznaczone szczególnym darem Boga, upodobaniem w

młodych: "Wystarczy, że jesteś młody, abym cię bardzo kochał". Ta miłość, będąca wyrazem miłości pasterskiej, nadaje

sens całemu naszemu życiu. Dla ich dobra hojnie ofiarujemy czas, dary i zdrowie: "Dla was studiuję, dla was pracuję,

dla was żyję, dla was jestem gotów nawet oddać życie".

5 Page 5

▲back to top

DZIELENIE SIĘ MĄDROŚCIĄ I NADZIEJĄ W KULTURZE CYFROWEJ

współpracować z misją salezjańską w waszych wspólnotach. Dlatego jesteście naszymi pierw-

szymi i najważniejszymi komunikatorami.

15. Wiemy, że komunikacja zmieniła formę, ale podstawowe zasady są wciąż takie same. W mię-

dzypokoleniowym i wielokulturowym kontekście wielu naszych wspólnot, zawsze możemy kul-

tywować dar wymiany i budowania komunii i braterstwa, we wspólnej misji.

16. Dzisiaj każdy salezjanin jest "połączony". Ważne jest, aby przyjąć z otwartym umysłem inny

sposób życia i pracy. Chodzi o kultywowanie naszej zdolności rozumienia ludzi, czucia się częścią

misji wspólnoty, bez utraty pragnienia służenia innym z radością i entuzjazmem.

17. Cyfrowy wszechświat to rozległa kraina pszenicy i chwastów8 . Technologie cyfrowe otwierają

ogromne perspektywy dla rozwoju ludzkiego i kulturowego. Kluczowe jest jednak roztropne9 i

mądre poruszanie się w tym wszechświecie. Nie oznacza to etykietowania zachowań lub narzu-

cania sztywnych zasad, ale przyjęcie ewangelicznego i salezjańskiego rozeznania. Trzeba wie-

dzieć, że za cyfrowym światem kryją się interesy polityczne, ekonomiczne i ideologiczne. Wiedza

i umiejętność unikania ryzyka staje się zatem niezbędna. Byłoby interesujące pomyśleć o mo-

mentach i przestrzeniach do dzielenia się i szkolenia w zakresie duszpasterskiego, edukacyjnego

i etycznego wykorzystania tych środków.

18. Doświadczenie jest złotem. W tym scenariuszu doświadczenie życiowe okazuje się bezcenne,

ponieważ etyka powraca do centrum refleksji nad komunikacją cyfrową. Staje się ona drogo-

wskazem w nawigacji po jej oceanach. Algorytmy leżące u jej podstaw mogą bowiem prowadzić

do bezmyślnej konsumpcji, manipulacji danymi, naruszania prywatności i rozprzestrzeniania się

ukrytych prądów ideologicznych. Z tego właśnie powodu ważne jest, aby nauczyć się chronić

siebie, ostrożnie zarządzać danymi osobowymi oraz prywatnością własną i innych. Wreszcie, na-

leży chronić swoje zdrowie fizyczne i psychiczne.

19. Jesteśmy świadomi, że cyfryzacja jest nie tylko zagrożeniem, ale także wielkim źródłem moż-

liwości, jeśli jest przeżywana z edukacyjnym i etycznym podejściem. Sieć jest podstawowym na-

rzędziem wymiany informacji, współpracy, studiów, badań, ewangelizacji.

8 Por. Mt 13:24

9 "Osoba roztropna jest twórcza: rozumuje, ocenia, stara się zrozumieć złożoność rzeczywistości i nie daje się przytłoczyć

emocjom, lenistwu, presji iluzji". (Por. Papież Franciszek, Audiencja generalna. Plac Świętego Piotra, środa, 20 marca

2024 r.)

6 Page 6

▲back to top

DZIELENIE SIĘ MĄDROŚCIĄ I NADZIEJĄ W KULTURZE CYFROWEJ

20. Kontynuujmy komunikację z otwartym sercem dla naszych braci i oczami uważnymi na rze-

czywistość. Musimy zawsze pamiętać, że życie cyfrowe w duchu krytycznym pozwala nam nie

ograniczać naszego wszechświata myśli do bańki, która trzyma nas z dala od prawdziwego życia:

od ubóstwa, wojen, wykluczenia, problemów środowiskowych, przepaści cyfrowej i indywidua-

lizmu. Nie może być ekranem ucieczki od bezpośredniego kontaktu z ludźmi i bogactwa obec-

ności wspólnotowej, która prowadzi nas do dzielenia się doświadczeniami i emocjami z braćmi,

świeckimi i młodymi.

21. Drodzy przyjaciele, żeglujmy dalej razem z mądrością i nadzieją. W naszej nawigacji Maryja

jest główną latarnią morską. Spośród wielu określeń Matki Jezusa, Stella Maris jest najbardziej

pouczające. Imię to pojawiło się, gdy pierwsi misjonarze wyruszyli na oceany. Maryja jest prze-

wodniczką w nieskończonych przestrzeniach; jest Matką i Nauczycielką i prowadzi nas w nawi-

gacji po cyfrowym świecie.

Niech Maryja, Stella Maris, zawsze nas prowadzi!

Rzym, Wielkanoc 2024 r.

Don Gildasio Mendes

Radca Generalny ds. komunikacji społecznej