หมวยรถไฟ

เข้าเมืองจีนครั้งนั้น ผมประทับใจหลายอย่างทันทีที่รถไฟขบวนยาวแล่นหันหลังให้ฮ่องกงแผ่นดินกว้างใหญ่ของจีนเปิดอ้าอยู่ต่อหน้า เขียวขจีด้วยต้นไม้เล็กใหญ่และทุ่นนากว้างยาวราวกับพรมเขียวปูไปสุดหูสุดตา

แม้ประชากรจะมาก แต่เนื้อที่ทำกินมีมากมายเหลือเฟือรูปร่างออกจะเจ้าเนื้อ แก้มแดงเรื่อๆ ของคนจีนส่วนใหญ่ที่พบเห็นบ่งบอกให้รู้ว่าอาหารการกินนั้นสมบูรณ์แต่ละสถานีที่ผ่านมา มีทั้งคนขึ้นและคนลงรถไฟ แออัดยัดเยียดอย่างกับเทศกาลสงกรานต์บ้านเรา

กลุ่มแม่ค้าขายผักหาบผลิตผลต้นสวยใบงามเขียวสด รอรถไฟมุ่งสู่ฮ่องกง ตลอดขาประจำขณะที่คนกลับจากฮ่องกงขนข้าวของที่หาซื้อกลับมาวางกันระเกะระกะอย่างกับย้ายบ้าน

แม้จะมีความโกลาหล สับสนวุ่นวายด้วยผู้โดยสารและคนรับจ้างขนสัมภาระ แต่ในตู้รถไฟที่ผมนั่งอยู่พร้อมกับผู้โดยสารอื่นๆสงบเรียบร้อย

แต่ละคนนั่งตามหมายเลขที่นั่งอย่างเป็นระเบียบ บอกให้รู้เป็นนัยว่า คนจีนมีวินัยและเคารพดกฏเกณฑ์ทั้งตู้โดยสารมีเจ้าหน้าที่ดูแลเพียงคนเดียว สาววัย 20 เศษหน้าหมวย เสื้อขาว กระโปรงดำ ท่าทางกระฉับกระเฉงเธอทำหน้าที่เป็นพนักงานต้อนรับ ให้ที่นั่งผู้โดยสารตามหมายเลข มีสัมภาระรุงรังก็ช่วยยกช่วยขนให้เสร็จสรรพพอรถไฟเริ่มเคลื่อนตัวออกจากสถานี เธอก็เดินตรวจตราความเรียบร้อย จัดสัมภาระให้เข้าที่เหนือที่นั่งแต่ละที่

แล้วก็ถือไม้กวาดพื้นตั้งแต่หัวจรดท้ายผู้โดยสารด้วยความละเอียดลออกวาดเสร็จก็หายตัวออกไปสักพักใหญ่ แล้วก็กลับมาพร้อมกับรถเข็นคนพอเหมาะเพื่อให้บริการขายอาหารและเครื่องดื่ม

ข้าวหน้าเป็ด หน้าหมู มีผักต้มต้นใหญ่ๆ วางเรียงไว้อยู่ข้างบนบรรจุในกล่องโฟมใหญ่ขาวสะอาดดูน่ากิน ราคาสมน้ำสมเนื้อจนอดสมเพชข้าวที่ขายบนรถไฟบ้านเราไม่ได้

สำหรับเครื่องดื่ม ถ้าเป็นเครื่องดื่มธรรมดาก็ขายเป็นแก้ว แต่ถ้าเป็นชาชนิดดีของจีน ซื้อถุงเดียวเติมน้ำร้อนได้ตลอดทาง

คล้ายจะบอกว่า มาเมืองจีนทั้งที ไม่ดื่มชาจีนแล้วจะดื่มอะไรอีกผู้โดยสารอิ่มหนำสำราญแล้ว เธอก็เดินเก็บกล่อง ขวดพลาสติกไปไว้ที่เก็บขยะนอกผู้โดยสาร แล้วก็กลับมาพร้อมกับไม้กวาดเพื่อดูแลความสะอาดของพื้นอีกรอบหนึ่ง

รถไฟจอดที่สถานีที เธอก็จะรีบลงไปให้การต้อนรับผู้โดยสารท่าทางทะมัดทะแมงเสมอต้นเสมอปลายพอรถไฟเคลื่อนที่ เธอก็ถือกาน้ำร้อนเดินเติมน้ำให้ทุกคนที่ดื่มชาเธอกลับมาอีกครั้งหนึ่งพร้อมกับรถเข็นคันเดิมที่เต็มไปด้วยขนมแห้ง ของที่ระลึก สมุดแสตมป์ ผ้าพันคอทอด้วยผ้าไหม ฯลฯ เพื่อจำหน่ายผู้โดยสารด้วยใบหน้ายิ้มแย้ม แววตาเชื้อเชิญให้ซื้อ

ผมลงรถไฟไปนานแล้ว แต่ยังอดคิดต่อไม่ได้ว่า เมืองจีนใช้คนคุ้มจริงๆคนเดียวทำงานได้หลายอย่าง ทรัพยากรบุคคลจึงมีมากเพื่อการพัฒนาประเทศชาติ

แล้วก็อดมองย้อนกลับมาเมืองไทยไม่ได้คนจีนคนเดียวทำให้หลายงาน คนไทยหลายคนทำแค่งานเดียวคงจะเป็นที่จุดนี้ด้วยหรือเปล่าที่การพัฒนาประเทศจึงต่างกันมากเช่นนี้

ถ้าจะดูกันจริงๆ แล้ว เมืองไทยใช้คนเปลืองเอามากๆในระบบงานราชการ เจ้าหน้าที่มีจำนวนมากกว่าปริมาณของงาน วันหนึ่งๆ ก็ทำงานกันแบบเช้าชามเย็นชาม มีเวลากันเหลือเฟือห้างสรรพสินค้าหลายแห่ง พนักงานขายมีมากกว่าผู้ซื้อ จนหลายคนไม่กล้าเดินเข้า

สร้างทาง สร้างถนน คนทำมากกว่างาน จึงมักจะมีให้เห็นบ่อยๆ สามคนทำ หกคนนั่งดูบ้านหลังหนึ่ง เพียงเพื่อทำงานสำหรับเจ้าของบ้านสามสี่คนก็มีเงินจ้างซะอย่าง แถมเป็นการช่วยให้คนมีงานทำด้วยผู้อ่านหลายคนคงค้านผมก็ยอมรับคำค้านโดยดุษฎี แต่ก็อดนึกเสียดายไม่ได้อยู่ดีจนทุกวันนี้ ผมก็ยังนึกถึงหมวยประจำรถไฟจีนขบวนนั้นอยู่.