DzienMisjiSalezjanskich2013


DzienMisjiSalezjanskich2013

1 Pages 1-10

▲back to top

1.1 Page 1

▲back to top
Dzień Misji Salezjańskich 2013
Droga
wiary
w Afryce
będziecie moimi świadkami
www.misje.salezjanie.pl

1.2 Page 2

▲back to top
Przewodnik po okładce
Temat Dnia Misji Salezjańskich (DMS) jest bardzo aktualny w kontekście Roku Wiary, ogło-
szonego przez Ojca Świętego Benedykta XVI. Obchody Roku Wiary prowadzą do refleksji nad
znaczeniem i ważnością pierwszego głoszenia Ewangelii, które było również tematem Dni
Studium SDB-CMW na wszystkich kontynentach podczas tego sześciolecia (2008-2014). Od-
biorcami pierwszego głoszenia nie są jedynie ci, którzy są uważani za „nie-chrześcijan”, ale
ci, „którzy nie znają Chrystusa”, w tym zarówno nie ochrzczeni, jak i ochrzczeni, któ-
rzy nie znają Jezusa Chrystusa osobiście. A zatem dzisiaj Kościół czuje pilną potrzebę tego
głoszenia na wszystkich kontynentach.
Okładka broszury na Dzień Misji Salezjańskich 2013 pokazuje na pierwszym planie ks. Mi-
chała Wziętka, salezjanina z inspektorii zambijskiej ZMB, w czasie obrzędu chrztu. To wska-
zuje na związek pierwszego głoszenia z katechumenatem i drogą wiary każdego człowie-
ka. Tło w środku plakatu jest wzięte ze zdjęcia wykonanego w Tanzanii, tuż po wschodzie
słońca, które wznosząc się coraz wyżej daje nam świadomość nowego dnia i nowego życia.
Na tym tle widzimy trójkę dzieci z Zimbabwe, które modlą się i tak dają swoją odpowiedź
na pierwsze głoszenie, którego doświadczyli w swoim młodym wieku. Za dziećmi można do-
strzec cień Hostii, która pokazuje, jak ta droga wiary powinna prowadzić do Eucharystii.
Cztery zdjęcia na dole okładki łączą pierwsze głoszenie z inicjacją chrześcijańską poprzez
drogę wiary w Afryce, realizowaną przez salezjanów tak, aby można było „odnaleźć gorli-
wość początków ewangelizacji” (Africae munus, 164): Słowo Boże, sakramenty, nabożeństwa
i miłość, symbolicznie wyrażona poprzez wizytę duszpasterską w ubogiej wiosce Afryki. Ma-
teriały te mogą służyć jako przykłady lub wzory dla salezjanów i świeckich, którzy pracują
także na innych kontynentach.
Droga
wiary
w Afryce
będziecie moimi świadkami

1.3 Page 3

▲back to top
Dzień Misji Salezjańskich 2013
Spis treści
Przewodnik po okładce .
.
.
.
.
.
.
.
2
List Przełożonego Generalnego .
.
.
.
.
.
.
4
List Radcy Generalnego dla Afryki i Madagaskaru oraz Radcy ds. Misji .
6
Dzień Misji Salezjańskich .
.
.
.
.
.
.
.
8
AFRICAE MUNUS – Posynodalna Adhortacja Benedykta XVI .
.
.
10
Afrykańskie oblicze Księdza Bosko
.
.
.
.
.
.
12
Polscy salezjanie i Projekt Afryka .
.
.
.
.
.
.
14
Projekt Afryka i powstanie Salezjańskiego Ośrodka Misyjnego
.
.
16
Polscy salezjanie w Afryce dziś .
.
.
.
.
.
.
18
Projekt misyjny 2013
.
.
.
.
.
.
.
.
24
Liturgia .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
26
Pomoce dydaktyczne
.
.
.
.
.
.
.
.
30
W Roku Wiary odmawiamy Różaniec misyjny .
.
.
.
.
32
3

1.4 Page 4

▲back to top
List Przełożonego Generalnego
Rzym, 27 maja 2012, Uroczystość Zesłania Ducha Świętego
Drodzy współbracia i przyjaciele misji
salezjańskich,
pozdrawiam was w uroczystość Zesłania
Ducha Świętego, czyniąc to sercem ucznia
Jezusa, który doświadcza dzisiaj w sposób
szczególny i osobiście miłości Boga, i chce
się nią dzielić z innymi.
Po raz dwudziesty szósty Przełożony Gene-
ralny proponuje Zgromadzeniu temat mi-
syjny, aby pomóc mu poznać zaangażowa-
nie współbraci i w ten sposób otworzyć
oczy i serca na nowe rzeczywistości misyj-
ne. W 2013 roku nasza uwaga kieruje się
w stronę kontynentu afrykańskiego, gdzie
dzięki porywowi misyjnemu wielu inspekto-
rii w ramach Projektu Afryka (1978-2005),
większość współbraci, którzy dzisiaj pracu-
ją na tym obszarze, jest pochodzenia afry-
kańskiego: prawie 1000 salezjanów afry-
kańskich! Świeża wiara młodych Kościołów,
które liczą już około 150 milionów wier-
nych, staje się rzeczywiście duchowym płu-
cem dla ludzkości.
Jak co roku, chcę wskazać na główne mo-
tywy Dnia Misji Salezjańskich, który już
w wielu inspektoriach znalazł swoje miej-
sce w programie wychowawczo-duszpa-
sterskim.
Powrócić do Księdza Bosko –
towarzysza młodzieży na drodze wiary
W drugim roku przygotowania do dwuset-
nej rocznicy urodzin Księdza Bosko jeste-
śmy proszeni o pogłębienie jego pedago-
gii. W czterech biografiach chłopców: Aloj-
zego Comollo, Dominika Savio, Francisz-
ka Besucco i Michała Magone, Ksiądz Bo-
sko proponuje swoim synom, wychowaw-
com do wiary i chłopcom, konkretne wzor-
ce uczniów Jezusa.
4

1.5 Page 5

▲back to top
Zgromadzenie Salezjańskie zrodziło się ze
zwykłego katechizmu (por. Konst. SDB,
34). Jesteśmy świadomi, że jeśli salezjanin
po latach odkryje na nowo swoje powoła-
nie-misję katechetyczną, odnowi sens swo-
jej wiary i swojego bycia wychowawcą wia-
ry dla młodzieży. Temat DMS 2013 chce
nam pomóc być bardziej dyspozycyjnymi
jako duchowi towarzysze młodych, byśmy
jako pierwsi powrócili do praktyki osobi-
stego kierownictwa duchowego na drodze
wierności powołaniu. Dla nas wszystkich
wzorcową pozostaje fotografia Księdza Bo-
sko, który spowiada swojego przyszłego na-
stępcę, małego Pawła Alberę.
Ewangelizować serce salezjanina
w Roku Wiary
Ponadto znajdujemy się w kontekście Roku
Wiary (11 października 2012 – 24 listopa-
da 2013). Dnia 16 października 2011, pa-
pież Benedykt XVI tak wyjaśnił ten wybór:
„Uważam, że po upływie pół wieku od otwar-
cia Soboru, związanego z osobą błogosławio-
nego papieża Jana XXIII, właściwe jest od-
wołanie się do piękna i centralnego miejsca
wiary, obowiązku umacniania jej i pogłębia-
nia jej w wymiarze osobistym i wspólnoto-
wym oraz czynienia tego nie tyle z punktu
widzenia świętowania, ile raczej w perspek-
tywie misyjnej, właśnie w perspektywie misji
ad gentes i nowej ewangelizacji”.
Temat DMS 2013 pomoże nam zrozumieć
naglącą potrzebę osobistej drogi wiary, na
której nigdy nie możemy się zatrzymać.
Jesteśmy uczniami w drodze, którzy sta-
rają się każdego dnia i coraz bardziej na-
śladować Mistrza. Jeżeli nasze serce nie
jest ewangelizowane, nie możemy stać
się ewangelizatorami młodych, którzy nas
oczekują; nie możemy prowadzić naszych
katechistów w ich ważnym zadaniu.
Otworzyć nasze serce
na przestrzenie misyjne
Jednym ze sposobów wzmocnienia kultury
misyjnej jest szerzenie na co dzień, w spo-
sób atrakcyjny, znajomości misji. Dzięki róż-
nym filmom video, produkowanym w wie-
lu częściach świata salezjańskiego [np. fil-
my produkowane przez „Missioni Don Bo-
sco” z Turynu], Zgromadzenie i Rodzi-
na Salezjańska jest na bieżąco, jeśli chodzi
o życie misyjne dziś. Każdego roku oko-
ło 15 DVD trafia do 53 stacji telewizyjnych
i do 4 tysięcy domów salezjańskich (SDB
i CMW) w 133 krajach świata. Odwiedza-
jąc wspólnoty salezjańskie, widziałem jed-
nak dwie skrajności: w niektórych domach
DVD pozostają nietknięte w swoich opako-
waniach z celofanu, w innych są powiela-
ne i przekazywane animatorom i katechi-
stom wszystkich placówek misyjnych i pod-
stawowych wspólnot wielkich parafii. Są
wspólnoty, które co tydzień oglądają razem
jakiś krótki film misyjny. DMS 2013 oferu-
je pięć krótkich filmów na temat drogi wia-
ry, w siedmiu językach – angielskim, wło-
skim, hiszpańskim, portugalskim, francu-
skim, polskim i niemieckim. One mogą po-
móc odkryć na nowo we wspólnotach wiel-
kie bogactwo naszego Zgromadzenia. Dzie-
siątki filmików misyjnych mamy w zasięgu
ręki!
Drodzy, zachęcam was do podjęcia wy-
zwania, jakim jest pomoc ludziom młodym
w podejmowaniu drogi wiary i towarzy-
szenie im jako cierpliwi katechiści. Dziękuję
wam za waszą odważną odpowiedź na koń-
cowe wezwanie Jezusa: „... Będziecie mo-
imi świadkami!” (Dz 1,8), powierzając ten
Dzień Misji Salezjańskich 2013 przewod-
nictwu i opiece Maryi, Matki Kościoła.
Oddany w św. Janie Bosko
5

1.6 Page 6

▲back to top
List Radcy Generalnego dla Afryki
i Madagaskaru oraz Radcy ds. Misji
27 maja 2012, Uroczystość Zesłania Ducha Świętego
Z sercem pełnym radości paschalnej, prze-
kazujemy wszystkim współbraciom pozdro-
wienie pełne pokoju i radości!
Pozdrawiamy w sposób szczególny wszyst-
kich salezjanów zaangażowanych na pierw-
szej linii, którzy dzielą się doświadczeniem
Jezusa Zmartwychwstałego z młodzieżą
różnych kultur i religii na wszystkich kon-
tynentach. Jesteśmy przekonani, że wasze
świadectwo to najlepszy obraz Księdza Bo-
sko dziś. Uroczystość Zesłania Ducha Świę-
tego jest dla każdego salezjanina zaprosze-
niem do wzrastania w misyjnym wymiarze
naszego charyzmatu!
Prezentujemy materiały do animacji 26.
Dnia Misji Salezjańskich (DMS) 2013 – Dro-
ga wiary w Afryce! Jest to rezultat współ-
pracy 12 inspektorii i wizytatorii Regionu
Afryka-Madagaskar oraz sektorów ds. Misji
i ds. Komunikacji Społecznej.
Wielu salezjanów pyta nas o cele, jakie
chcemy osiągnąć poprzez DMS.
Pierwszymi odbiorcami Dnia Misji Sale-
zjańskich jesteśmy my sami, salezjanie
Księdza Bosko. Jesteśmy zaproszeni do
uczynienia swoim przekonania Benedykta
XVI: „Największym ubóstwem narodów jest
nieznajomość Chrystusa”.
Możemy zatem wskazać trzy konkretne cele
Dnia Misji Salezjańskich 2013:
1. Uczyć się od młodych Kościołów
Afryki – będących płucem dla Kościoła
Powszechnego
Papież w posynodalnej adhortacji apostol-
skiej Africae munus podkreślił na nowo, że
Afryka jest dla świata i dla Kościoła „płu-
cem duchowym ludzkości” (13). W przemó-
wieniu, skierowanym do Kurii Rzymskiej
22 grudnia 2011, powiedział: „Spotkanie
6

1.7 Page 7

▲back to top
(w Afryce) takiej wiary, gotowej do poświę-
ceń i właśnie przez to radosnej, jest wielkim
lekiem na znużenie bycia chrześcijaninem,
którego doświadczamy w Europie”.
W wielu krajach świata bowiem zapomnie-
liśmy już, że Kościół może rodzić nowe
dzieci na drodze katechumenatu. Świeżość
historii młodych katechistów i ich młodych
katechumenów w Afryce to dla nas wyzwa-
nie. Ponad 147 mln katolików w Afryce
(2011), przy wzroście o 6,5 mln każdego
roku, to znak żywotności i nadziei. Dzień
Misji Salezjańskich 2013 jest zatem kolej-
nym zaproszeniem do większego zaintere-
sowania się Kościołem, prawdziwie katolic-
kim – uniwersalnym. Jesteśmy wezwani do
poznania najpiękniejszego oblicza współ-
czesnego Kościoła afrykańskiego.
Zapraszamy więc wszystkie wspólnoty in-
spektorialne do zapoznania się z doświad-
czeniem młodych Kościołów afrykańskich,
wciąż mało znanych. Zapraszamy także
młodych z grup misyjnych i z wolonta-
riatu, aby pozwolili się zainspirować dro-
gą inicjacji chrześcijańskiej swoich rówie-
śników, katechistów i młodych katechume-
nów z Afryki.
2. Konfrontować się z osobą młodego
katechisty afrykańskiego
W wielu regionach kontynentu afrykań-
skiego Kościoły są młode, wiele z nich
ma za sobą zaledwie sto lat ewangeliza-
cji. W większości przypadków chrzest jest
przyjmowany w wieku młodzieńczym. Za-
zwyczaj podejmuje się drogę katechume-
natu inicjacji chrześcijańskiej, która kończy
się obrzędem udzielenia trzech sakramen-
tów inicjacji chrześcijańskiej: chrztu, bierz-
mowania i Eucharystii. W wielu diecezjach
usiłuje się pogodzić inicjację chrześcijańską
z tą tradycyjną, która jest bardzo żywot-
na w tamtych rejonach i w kulturze afry-
kańskiej. Katechista w diecezjach afrykań-
skich nie tylko jest tym, który prowadzi lek-
cje katechezy, ale jest także liderem wspól-
noty chrześcijańskiej, zwłaszcza na obsza-
rach wiejskich.
W rejonach, do których trudno jest dotrzeć
kapłanowi, to katechiści prowadzą modli-
twę, przygotowują ludzi do przyjęcia sakra-
mentów, kierują rozwojem i gospodarką
wspólnoty. W wielu przypadkach są praw-
dziwymi strażnikami wiary i duchowymi
stróżami Kościoła, aż po śmierć męczeńską.
Papież Benedykt XVI w Africae munus
stwierdza: „Katechiści są cennymi współpra-
cownikami duszpasterskimi w misji ewan-
gelizacyjnej. Odegrali oni bardzo ważną rolę
podczas pierwszej ewangelizacji w towarzy-
szeniu katechumenom, animacji i wspiera-
niu wspólnot. «W naturalny sposób przyczy-
nili się do skutecznej inkulturacji wiary, któ-
ra wydała niezwykły owoc» (por. Mk 4, 20).
Katechiści sprawili, że «światło jaśniało przed
ludźmi» (por. Mt, 5, 16), bo widząc ich do-
bre uczynki, całe narody mogły chwalić Ojca,
który jest w niebie. To Afrykanie ewangelizo-
wali innych Afrykańczyków». Ta ważna rola
w przeszłości pozostaje istotna dla teraźniej-
szości i przyszłości Kościoła. Dziękuję im za
ich miłość do Kościoła” (n. 125).
Jako salezjanie Księdza Bosko zechciej-
my w naszym życiu misjonarzy młodzie-
ży w każdej inspektorii skonfrontować się
z gorliwością młodych katechistów z Afry-
ki!
Ks. Václav Klement SDB
Radca ds. Misji
Ks. Guillermo Basaňes SDB
Radca dla Regionu Afryka – Madagaskar
7

1.8 Page 8

▲back to top
Dzień Misji Salezjańskich
tradycja, która trwa
CO TO JEST DMS?
Począwszy od 1988 roku, całemu Zgro-
madzeniu proponuje się jakiś temat misyj-
ny. Każdego roku wszystkie wspólnoty sa-
lezjańskie mogą poznać rzeczywistość mi-
syjną określonego kontynentu. Jest to moc-
ny moment animacji misyjnej w salezjań-
skich wspólnotach inspektorialnych i lokal-
nych, w grupach młodzieżowych, w Ro-
dzinie Salezjańskiej. Nie chodzi tu o jakieś
odosobnione wydarzenie, ale jest to okazja,
aby zaangażować wspólnoty SDB i wspól-
noty wychowawczo-duszpasterskie w dy-
namikę Kościoła Powszechnego, ożywiając
i umacniając kulturę misyjną.
DLACZEGO?
Aby ożywić animację misyjną ofiarując pro-
pozycję, która stanie się konkretnym projek-
tem rocznym. Aby pomóc całej Rodzinie Sa-
lezjańskiej poznać misyjne zaangażowanie
Zgromadzenia, otworzyć oczy na nowe rze-
czywistości misyjne, przezwyciężyć wszel-
ką pokusę zamknięcia się we własnym te-
rytorium lub kontekście, przypomnieć so-
bie o uniwersalnym wymiarze charyzma-
tu salezjańskiego. „Animacja misyjna win-
na zmierzać ku konkretnym celom: infor-
mowaniu i formowaniu Ludu Bożego do po-
wszechnej misji Kościoła, w budzeniu powo-
łań misyjnych, ożywianiu ducha współpracy
w dziele ewangelizacji” (Jan Paweł II, Re-
demptoris missio, 83).
KIEDY?
Nie ma ustalonej daty DMS. Każda inspek-
toria wybiera datę lub okres, który najbar-
dziej pasuje do jej własnego rytmu i kalen-
darza. W niektórych inspektoriach są to już
daty tradycyjne (w pobliżu święta Księdza
Bosko w styczniu lub w bliskości jego uro-
dzin w sierpniu, w Wielkim Poście, 25 lu-
tego – w święto św. misjonarzy męczenni-
ków Alojzego Versiglia i Kaliksta Caravario,
w miesiącu maju, w październiku – mie-
siącu misyjnym lub 11 listopada). Najważ-
niejsze jest, aby ofiarować przewodnik wy-
chowawczo-duszpasterski na kilka tygodni,
których zwieńczeniem jest Dzień Misji Sale-
zjańskich. DMS jest wyrazem ducha misyj-
nego całej wspólnoty wychowawczo-dusz-
pasterskiej, ożywianego przez cały rok za
pomocą różnych inicjatyw.
KTO?
Każda wspólnota SDB jest pierwszym od-
biorcą dynamiki DMS. Potem, w zależności
od inspektorii, istnieją różne sposoby ani-
macji i zorganizowania jej, w zależności
od realizowanego posłannictwa salezjań-
skiego (szkoły, ośrodki kształcenia zawodo-
wego, parafie, grupy młodzieżowe, zwłasz-
cza wolontariat misyjny) i istniejących grup
Rodziny Salezjańskiej (salezjanie współpra-
cownicy, byli wychowankowie, ADMA itp.).
Jest to animacja otwarta na cały Ruch Sale-
zjański i na przyjaciół Księdza Bosko.
JAK?
Kierując każdego roku uwagę na jakiś kon-
tynent i jakiś konkretny aspekt kultury mi-
syjnej; modląc się za misjonarzy, prezento-
wanych w DMS i zbierając konkretne do-
tacje na wsparcie projektów misyjnych,
przedstawionych w DMS. DMS powinien
być dniem świętowania, zdolnym ożywić
pasję misyjną.
8

1.9 Page 9

▲back to top
WAŻNOŚĆ MODLITWY ZA MISJE
Wszyscy członkowie wspólnoty wychowaw-
czo-duszpasterskiej żyją gorliwością misyj-
swojej wiary, współpracując w misyjnej
działalności Zgromadzenia poprzez modli-
twę połączoną z ofiarą za misjonarzy sa-
lezjańskich i o salezjańskie powołania mi-
syjne, zwłaszcza każdego 11 dnia miesią-
ca. Każdego roku proponowana jest modli-
twa nawiązująca do tematu DMS a każde-
go miesiąca Salezjańska Intencja Misyjna,
aby podkreślić ważność duchowego wymia-
ru działalności misyjnej.
WERYFIKACJA
Weryfikacja po DMS jest równie ważna jak
przygotowanie i świętowanie. Należy zwe-
ryfikować na ile DMS, poprzez proponowa-
ny temat roku, sprzyjał pogłębianiu kultury
misyjnej we wspólnocie lokalnej i inspek-
torialnej i wziąć pod uwagę sugestie na
przyszłość.
DMS W LATACH 1988-2014
1988 Gwinea - Conakry: Sen trwa
1989 Zambia: Projekt Lufubu
1990 Timor Wchodni - Venilale: Młodzi ewangelizatorzy
1991 Paragwaj: Dzieci ulicy
1992 Peru - Valle Sagrado Incas
1993 Togo - Kara: Ksiądz Bosko i Afryka
1994 Kambodża: Misjonarze, budowniczy pokoju
1995 Indie - Gujarat: W dialogu dzielimy się wiarą
1996 Rosja - Jakuck: Promienie nadziei z Syberii
1997 Madagaskar: Chłopcze, ja ci mówię, wstań
1998 Brazylia - Yanomami: Nowe życie w Chrystusie
1999 Japonia: Trudne głoszenie Chrystusa
2000 Angola: Ewangelia zasiewem pojednania
2001 Papua Nowa Gwinea: W drodze z młodzieżą
2002 Misjonarze wśród młodych uchodźców
2003 Promocja ludzka w dziele ewangelizacji
2004 Indie - Arunachal Pradesh: Rozbudzenie pewnego narodu
2005 Mongolia: Nowe pole misyjne
2006 Sudan: Misja salezjańska w Sudanie
2007 Sudan: Misja salezjańska w Sudanie
2008 HIV/AIDS: Odpowiedź salezjanów, wychowywać do życia
2009 Ożywiaj twoją gorliwość misyjną
2010 Europa: Salezjanie idą razem z Romami
2011 Ameryka: Wolontariusze głosicielami Ewangelii
2012 Azja: Opowiadać o Jezusie
2013 Afryka: Droga wiary młodych
2014 Europa: Salezjanie idą z uchodźcami
Ks. Paweł Libor – Angola
9

1.10 Page 10

▲back to top
AFRICAE MUNUS
– Posynodalna Adhortacja Benedykta XVI
Drugi Synod Biskupów dla Afryki
Pierwsze Zgromadzenie Specjalne Syno-
du Biskupów dla Afryki odbyło się w 1994
roku. Posynodalna adhortacja apostolska
(Jan Paweł II, 1995) Ecclesia in Africa, uka-
zuje Kościół w Afryce jako Rodzinę Bożą.
Dokumentem Drugiego Zgromadzenia, któ-
re odbyło się w 2009 roku, jest posyno-
dalna adhortacja Africae munus, podpisana
przez Benedykta XVI w czasie jego wizy-
ty w Beninie (Afryka), w listopadzie 2011.
Prace Synodu 2009 koncentrowały się na
Kościele w Afryce, będącym w służbie
pojednania, sprawiedliwości społecznej
i pokoju: „Wy jesteście solą ziemi, wy jeste-
ście światłem świata” (Mt 5, 13.14). W sy-
nodzie 2009 wzięło udział siedmiu salezja-
nów (kardynał, czterech biskupów i dwóch
księży). Obecnie w Regionie Afryka-Mada-
gaskar jest ośmiu biskupów salezjańskich:
czterech Afrykańczyków i czterech misjo-
narzy z innych kontynentów.
CHRZEŚCIJANIE,
BUDOWNICZY NOWEJ AFRYKI
Afryka jest niestety często znana na arenie
międzynarodowej tylko jako kontynent wo-
jen, biedy i nieszczęścia. Paradoksalnie,
jest ona tą częścią Kościoła katolickiego,
która rośnie z największą witalnością. Wy-
stosowany z tej okazji Apel Papieża i Oj-
ców Synodalnych podkreśla, aby katolików
w Afryce uczynić bardziej protagonistami
przemian społecznych i kulturalnych, wy-
chodząc od Ewangelii, naznaczonej pojed-
naniem, sprawiedliwością społeczną i po-
kojem.
Chrześcijańska i katolicka Afryka jest
w sensie duchowym i religijnym bogata
w miłość do modlitwy i sakramentów, do
świętości aż po męczeństwo. Ale – co pod-
kreśla Synod i posynodalna adhortacja –
jest wciąż daleka od tego, by móc odpowie-
dzieć na wyzwania społeczne 54 krajów,
które tworzą ten ogromny kontynent. Dla-
tego Africae munus jest zasadniczo smut-
nym wezwaniem do społecznego zaangażo-
wania Kościoła w Afryce. Centralne miej-
sce społecznej nauki Kościoła jest niepod-
ważalne.
Aby Kościół w Afryce stał się – Kościołem,
Rodziną Bożą pojednaną i wciąż realizującą
pojednanie – musi podjąć z odwagą i wiel-
kodusznością drogę nawrócenia ewange-
licznego, i to zaczynając od swoich wła-
snych liderów (biskupów, kapłanów, za-
konników, katechistów i zaangażowanych
świeckich).
10

2 Pages 11-20

▲back to top

2.1 Page 11

▲back to top
MY, SALEZJANIE
Dla nas, synów Księdza Bosko, ten głos, któ-
ry mówi do Kościołów w Afryce – poprzez
Następcę Piotra i swoich pasterzy – jest
bardzo pouczający i zachęcający. Zachęca
nas bowiem do bycia autentycznymi ewan-
gelizatorami młodzieży w Afryce poprzez
edukację. Szybki przegląd niektórych sfor-
mułowań, typowych dla naszego słownic-
twa charyzmatycznego i misyjnego, zawar-
tych w tekście Africae munus, uświadamia
nam szybko, jak wiele Kościół i Papież oczeku-
ją od salezjanów w Afryce.
Na przykład:
Młodzież (n. 60-64). Młodzież ta jest da-
rem i skarbem Boga (n. 60). Drodzy mło-
dzi, aby zdobyć rozeznanie, niezbędną siłę
i wolność przeciwstawienia się tym naciskom
[ideologie, sekty, pieniądze, narkotyki, łatwy
seks, przemoc], zachęcam was do postawie-
nia Jezusa Chrystusa w centrum waszego ży-
cia (n. 63);
Wychowanie (n. 134-138). Uczęszczać do
szkoły. Na mocy sprawiedliwości każde dziec-
ko ma do tego prawo, co więcej, od tego za-
leży przyszłość Afryki (n. 134). Wspólnoty
i instytucje katolickie podejmą to wyzwanie
(edukacyjne) tylko wówczas, gdy utrzymają
swą tożsamość kościelną oraz gdy będą wier-
ne orędziu ewangelicznemu i charyzmatowi
swego założyciela (n. 77);
Ewangelizacja (n. 159-171; 173-174).
MISSIO AD GENTES angażuje wszystkich
chrześcijan Afryki (n. 162). Wstań, Kościele
w Afryce, (...) gdyż wzywa cię Ojciec Niebie-
ski, do którego twoi przodkowie zwracali się
jako do Stwórcy, zanim poznali Jego miłosier-
ną bliskość, która objawiła się w Jego Jedno-
rodzonym Synu Jezusie Chrystusie. Wejdź na
drogę nowej ewangelizacji z odwagą, która
pochodzi od Ducha Świętego (n. 173);
Katecheza. Kościół w Afryce musi przez
katechezę i pogłębioną inkulturację prowa-
dzić ludzi do odkrycia pełni wartości Ewan-
gelii (n. 93). Trzeba więc utrzymywać żywą
więź pomiędzy zapamiętaną treścią katechi-
zmu a przeżywaną katechizacją, aby dopro-
wadzić do głębokiego i trwałego nawrócenia
i przemiany życia (n. 32).
11

2.2 Page 12

▲back to top
Afrykańskie oblicze Księdza Bosko
35 lat Projektu Afryka (1978-2013)
Patrząc na spektakularną epopeję, jaką jest
Projekt Afryka, uświadamiamy sobie, że nic
nie byłoby możliwe, gdyby Pan nie wybrał
tego pola pracy i nie posłał tam naszych
współbraci. Ks. Viganó zainicjował z pasją
Projekt Afryka w odpowiedzi na natchnie-
nie z Góry, jak zwykł mawiać, i napraw-
dę jakaś niewidzialna dłoń prowadziła nas
przez cały ten czas konkretnymi i pewnymi
ścieżkami, aby wszystko stało się wspaniałą
rzeczywistością.
Oto niektóre istotne czynniki, które przy-
czyniły się do sukcesu Projektu Afryka:
a) Krótki czas, w jakim udało nam się do-
trzeć do tak wielu miejsc w niemal całej
Afryce jest owocem entuzjazmu, z ja-
kim wszystkie inspektorie przyjęły za-
proszenie Przełożonego Generalnego do
udziału w Projekcie. To wzbudziło wiel-
ki entuzjazm misyjny w całym Zgroma-
dzeniu.
Naprawdę można powiedzieć, że był to
projekt całego Zgromadzenia. Myślę, że
był to jeden z najlepszych przykładów
współpracy na poziomie światowym dla
realizacji wspólnego projektu. Z pew-
nością może służyć jako bodziec dla in-
nych projektów.
b) Wielkoduszność i duch poświęcenia mi-
sjonarzy zasługuje na wielki podziw.
Wielu z nich miało trudności w rozpo-
czynaniu wszystkiego od zera i zaadap-
towaniu się w miejscach, do których
zostali przeznaczeni. Odważnie stawili
czoła tym wszystkim trudnościom i wy-
trwali, pomimo przeszkód, które wyda-
wały się nie do pokonania.
Wielu z tych pionierów nadal pracu-
je w różnych częściach Afryki. To znak
ich miłości do narodów afrykańskich
i przez to identyfikowania się z Afryką.
c) Kolejny czynnik to pomoc finansowa ze
strony macierzystych inspektorii mi-
sjonarzy, różnych Prokur salezjańskich,
a także niezliczonej ilości sposobów, po-
przez które towarzyszyła nam Opatrz-
ność Boża.
12

2.3 Page 13

▲back to top
Zapewnienie Księdza Bosko, że dopó-
ki będziemy pracować na rzecz ubogich
i dla zbawienia dusz, Opatrzność Boża
nigdy nas nie opuści, spełniło się do-
słownie w odniesieniu do realizacji Pro-
jektu Afryka.
d) Zgromadzenie ma obecnie oblicze afry-
kańskie.
Liczba salezjanów Afrykańczyków stale
rośnie.
To wynik pracy naszych współbraci, za-
angażowanych od początku Projektu
w poszukiwanie powołań lokalnych.
Owocem tego jest fakt, że dziś mamy
w całym Regionie dobrze zorganizowa-
ne struktury formacyjne i co roku po-
nad 100 nowicjuszy. To wszystko jest
możliwe dzięki dobrze zorganizowane-
mu duszpasterstwu powołaniowemu.
Projekt Afryka, owoc współpracy Zgro-
madzenia (P. Chávez, ACG 399, wrzesień
2007), List Przełożonego Generalnego „Ja
przyszedłem, aby miały życie i miały je
w obfitości” (J 10, 10b), Prezentacja Regio-
nu Afryka-Madagaskar.
DOMY SALEZJAŃSKIE OTWARTE
W AFRYCE W LATACH 1979-2012
1979 Liberia 1
1980 Gwinea Równikowa 1, Senegal 1, RPA 2, Lesoto 1,
Tanzania 3, Kenia 1
1981 Liberia 1, Madagaskar 4, WKS 1, Benin 1, Mali 2,
Angola 2, Demokratyczna Republika Konga 1
1982 Nigeria 2, WKS 1, Togo 1, Swaziland 1, Angola 2,
Kenia 1, Etiopia 1
1983 Kamerun 1, Zambia 3, Benin 1, Mozambik 1
1984 Madagaskar 1, Gabon 1, Zambia 1, Kenia 1
1985 Gwinea Równikowa 1, Mali 1, Togo 1, Sudan 1,
Etiopia 1
1986 Sierra Leone 1, Benin 1, Gwinea 2, Senegal 1, Su-
dan 1, Tanzania 1, Kenia 3, Etiopia 1
1987 Madagaskar 1, Angola 2, Tanzania 1
1988 Nigeria 1, Togo 1, Tanzania 1, Demokratyczna Re-
publika Konga 3, Etiopia 1
1989 Uganda 1, Etiopia 1
1990 Madagaskar 1, Zambia 1, Togo 1
1991 WKS 1, Angola 1
1992 Ghana 1, Kongo Brazzaville 1, Kamerun 1, Angola
1, Kenia 1, Tanzania 1
1993 Madagaskar 1, Burkina Faso 1, Tanzania 2, Mozam-
bik 1
1994 Republika Środkowoafrykańska 1, Togo 1, Kenia 1,
Demokratyczna Republika Konga 1
1995 Czad 1, Zimbabwe 1, Malawi 1, Angola 1, Uganda
1, Burundi 1, Demokratyczna Republika Konga 2,
Erytrea 1, Ghana 1
1997 Malawi 1, Namibia 1, Zambia 1, RPA 1, Angola 2,
Demokratyczna Republika Konga 2
1998 Madagaskar 1, Czad 1, Demokratyczna Republika
Konga 1, Etiopia 1
1999 Demokratyczna Republika Konga 1, Etiopia 1, Mo-
zambik 1
2000 Mauritius 1, Republika Środkowoafrykańska 1, Ka-
merun 1, Kenia 2, Rwanda 2, Sudan 1
2001 RPA 1
2002 Zambia 1, Senegal 1, Demokratyczna Republika
Konga 2, Etiopia 1
2003 Madagaskar 2, Zimbabwe 1, Zambia 1, Demokra-
tyczna Republika Konga 1
2004 Etiopia 1, Burundi 1, Demokratyczna Republika
Konga 2, RPA 1, Angola 1
2005 Rwanda 1, Sudan 1, Nigeria 1, Kamerun 1
2006 Erytrea 1, Ghana 2, Sierra Leone 1, Mauritius 1
2007 Etiopia 1, Sudan 2, Uganda 1
2008 Kenia 1, Senegal 1, Kamerun 1
2009 Tanzania 1
2010 Sudan 1, Rwanda 1, Zambia 1, Malawi 1
2011 Benin 1
2012 Etiopia 2
Od początku Projektu Afryka (21. Kapitu-
ła Generalna, 1978) aż do 2003 roku, po-
wstało 139 nowych ośrodków Księdza Bo-
sko. Wśród nich co najmniej 45 to ośrodki
edukacyjne o charakterze zawodowym rol-
niczym i przemysłowym. Obecnie Zgroma-
dzenie liczy ponad 900 salezjanów Afrykań-
czyków.
13

2.4 Page 14

▲back to top
Polscy salezjanie i Projekt Afryka
Pomysł Projektu Afryka zakiełkował w set-
ną rocznicę wyruszenia pierwszej salezjań-
skiej wyprawy misyjnej do Ameryki Połu-
dniowej (1875). Był kontynuacją misyjnych
marzeń Księdza Bosko, który w pięciu snach
misyjnych widział swoich synów głoszących
Chrystusa na kontynencie afrykańskim. Nie
znaczy to oczywiście, że przed 1975 rokiem
salezjanie nie byli obecni w Afryce. Dzięki
pełnym poświęcenia misjonarzom pracowa-
li już w 13 krajach afrykańskich.
Bezpośredni impuls do rozpoczęcia Projektu
Afryka dał Ojciec Święty Jan Paweł II, któ-
ry po swoim wyborze na Stolicę Piotrową,
mocno zwrócił uwagę na sprawę ewangeli-
zacji Afryki. Podkreślił potrzebę odnowionej
opcji preferencyjnej na rzecz ubogich i mło-
dzieży, pojawiającą się w sytuacji powsta-
nia wielu nowych państw afrykańskich. 21.
Kapituła Generalna salezjanów (1978) pod-
jęła ten apel Papieża z entuzjazmem. Ów-
czesny Przełożony Generalny, ks. Egidio Vi-
gano, zwrócił się z naglącą prośbą do całe-
go Towarzystwa Salezjańskiego, aby współ-
bracia z poszczególnych regionów czy kra-
Ks. Kazimierz Cichecki
jów zainteresowali się konkretnym krajem
lub regionem Afryki, posyłając tam swoich
misjonarzy i otwierając placówki misyjne.
W ten sposób w ciągu kilkunastu lat misjo-
narze salezjańscy dotarli do prawie 30 kra-
jów Czarnego Kontynentu.
Polskim inspektoriom salezjańskim zosta-
ły powierzone misje w Zambii i Ugandzie.
Życzeniem Przełożonego Generalnego było,
by polscy inspektorzy znaleźli przynaj-
mniej dwunastu kandydatów na misje, któ-
rzy rozpoczną pracę po uprzednim przygo-
towaniu, możliwie jak najszybciej. Nie było
łatwo znaleźć aż tylu chętnych, tym bar-
dziej kogoś, kto by stanął na czele wypra-
wy i zorganizował początki. Jedynym, któ-
ry kiedyś był w Zambii, był ks. Kazimierz
Cichecki. Spędził chyba ze trzy miesiące
u swego brata, jezuity, o. Wincentego Ci-
checkiego, misjonarza w Zambii i jeszcze
przed ogłoszeniem Projektu Afryka prosił
przełożonych, by mógł ponownie tam poje-
chać na pół roku. Nie wybierał się na misje,
bo sądził, że to już nie dla niego, miał pra-
wie 63 lata.
14

2.5 Page 15

▲back to top
Kiedy w 1981 roku odbywała się korona-
cja obrazu Matki Boskiej w Różanymstoku,
przyjechał na uroczystość Ksiądz Generał
Idzi Viganó. Z historii obrazu dowiedział
się, że w stolicy Zambii – Lusace, znajduje
się kopia obrazu Matki Boskiej Różanostoc-
kiej i nawet kościół ku Jej czci, wybudowa-
ny przez o. Wincentego Cicheckiego. Wyko-
rzystał to i w swoim przemówieniu powie-
dział: „Jak to pięknie się składa, że jeden
brat, Wincenty Cichecki zawiózł do Zambii
obraz Madonny Różanostockiej, a drugi
brat, Kazimierz Cichecki, po koronacji ob-
razu poprowadzi pierwszą polską wyprawę
misyjną do Zambii”. Około 200 tys. wier-
nych zaczęło klaskać. Ks. Cicheckiemu nie
wypadało odmówić, więc wyraził zgodę.
Skompletowano wyprawę. Na jej czele sta-
nął ks. Kazimierz Cichecki. Pionierami wraz
z nim byli: ks. Józef Bem, ks. Jan Bernaś,
ks. Piotr Boryczka, ks. Paweł Dziatkiewicz,
ks. Stanisław Juszczyk, ks. Ludwik Karczew-
ski, ks. Józef Koszewnik, ks. Tadeusz Mo-
lendowski, ks. Józef Ojczyk, ks. Henryk Sak
i ks. Eugeniusz Szmyt. Dnia 12 październi-
ka 1982 roku polscy salezjanie postawili po
raz pierwszy stopę na ziemi zambijskiej.
Ks. Jan Bernaś
Do Ugandy pierwsi polscy misjonarze sale-
zjańscy wyjechali pięć lat później, w 1987
roku. Byli to: ks. Tomasz Grzegorzewski, ks.
Ryszard Józwiak, ks. Henryk Juszczyk i ks.
Bernard Popowski. Po omówieniu z bisku-
pem warunków pracy, zostali skierowani na
rok do Kenii, dla nabrania wprawy w języ-
ku angielskim. Pod koniec 1988 roku byli
już w Ugandzie.
Ks. Henryk Juszczyk
Polscy misjonarze tworzyli struktury para-
fialne i szkolne, budowali i odbudowywa-
li kościoły, placówki wychowawczo-oświa-
towe, młyny, domy misyjne, organizowa-
li oratoria, przecierali szlaki do odległych
wiosek w buszu i tworzyli tam stacje mi-
syjne.
Początkowo Zambia i Uganda były Delega-
turą Polski. W 1994 roku utworzono z nich
Okręg Specjalny, podległy bezpośrednio Za-
rządowi Generalnemu. Do Zambii dołą-
czono Malawi i Zimbabwe. W 1996 roku
Uganda została włączona do prowincji Afry-
ki Wschodniej, w której obok niej znalazły
się Kenia, Sudan i Tanzania. W 2000 roku
do Okręgu Zambii dołączono jeszcze Nami-
bię z placówką w Shambyu. W tym samym
2000 roku nastąpił dalszy rozwój struktur
misji salezjańskich w Zambii. Okręg Spe-
cjalny został podniesiony do rangi Wizyta-
torii.
15

2.6 Page 16

▲back to top
Projekt Afryka i powstanie
Salezjańskiego Ośrodka Misyjnego
We wrześniu 1981 roku, w związku z Projek-
tem Afryka i wysłaniem pierwszej grupy pol-
skich misjonarzy do Zambii, Konsulta Konfe-
rencji Salezjańskich Inspektorii Polskich po-
wołała do istnienia Salezjański Ośrodek Misyj-
ny (SOM), jako instytucję o charakterze mię-
dzy-inspektorialnym. W pierwszym roku ist-
nienia opiekę nad Ośrodkiem sprawował prze-
łożony inspektorii pilskiej, potem przeszedł on
pod opiekę przełożonego inspektorii warszaw-
skiej.
Pierwszym dyrektorem Ośrodka był ks. Bro-
nisław Kant i pełnił to zadanie przez 19 lat
(1981-2000). Początkowo Ośrodek miał swoją
siedzibę w Łodzi, następnie w Warszawie przy
ul. Kawęczyńskiej. W czerwcu 1988 roku roz-
poczęła się budowa domu Ośrodka w Warsza-
wie przy ul. Tanecznej, której część – z czasem
– przemianowano na ul. Korowodu. 24 maja
1991 roku Salezjański Ośrodek Misyjny rozpo-
czął swoje funkcjonowanie w nowo wybudo-
wanym domu przy ul. Korowodu 20 w Warsza-
wie. Z dniem 4 czerwca 1991 roku Przełożo-
ny Generalny Towarzystwa Salezjańskiego, ks.
Egidio Vigano, erygował kanonicznie dom za-
konny św. Jana Bosko w Warszawie, tożsamy
odtąd z Salezjańskim Ośrodkiem Misyjnym.
Równocześnie 30 czerwca 1991 roku, Prze-
łożona Generalna Zgromadzenia Córek Ma-
ryi Wspomożycielki (sióstr salezjanek), Mat-
ka Marinella Castagno, erygowała dom zakon-
ny sióstr salezjanek, które współpracują z sale-
zjanami na rzecz misji salezjańskich.
Ks. Bronisław Kant
Ks. Stanisław Rafałko
Ks. Roman Wortolec
16

2.7 Page 17

▲back to top
W końcu sierpnia 2000 roku funkcję dyrektora
Salezjańskiego Ośrodka Misyjnego przejął ks.
Stanisław Rafałko. Pełnił ją 9 lat (2000-2009).
Od 1 sierpnia 2009 roku dyrektorem Salezjań-
skiego Ośrodka Misyjnego jest ks. Roman Wor-
tolec.
Ośrodek prowadzi szeroką działalność mają-
cą na celu pomoc misjonarzom, misjonarkom
i wolontariuszom salezjańskim pracującym na
misjach. Realizuje to poprzez: animację misyj-
ną, Międzynarodowy Wolontariat Don Bosco
(MWDB), program Adopcji na odległość, pro-
jekty misyjne, Bank Ducha Świętego, dwumie-
sięcznik Misje Salezjańskie i działalność wy-
dawniczą, muzeum misyjne, Multimedia Don
Bosco. Ośrodek opiekuje się misjonarzami
przebywającymi na urlopach i leczeniu w kra-
ju oraz reprezentuje misje salezjańskie wobec
władz kościelnych i państwowych.
Krzysztof Karłuk MWDB – Zambia
17

2.8 Page 18

▲back to top
Polscy salezjanie w Afryce dziś
Statystyka
Dzisiaj 35 polskich salezjanów pracuje w 17 krajach Afryki:
Lp. Kraj
1. Angola
2. Czad
3. Egipt
4. Etiopia
5. Nigeria
6. Ghana
7. Republika Środkowoafrykańska
8. Demokratyczna R. Konga
9. Kenia
10. Lesoto
11. Madagaskar
12. Malawi
13. Namibia
14. RPA
15. Tanzania
16. Uganda
17. Zambia
Polscy misjonarze SDB
ks. Libor Paweł
ks. Bartol Artur
ks. Bednarz Jan
ks. Jasiński Krzysztof, ks. Hyżak Mirosław
ks. Niżniak Krzysztof
ks. Wojnarowski Piotr
ks. Hubner Jan
ks. Paziński Piotr, ks. Szkopiecki Jan
ks. Jonatowski Walemar, ks. Marciniak Jan, ks. Owczarek Krzysztof,
ks. Socha Kazimierz
ks. Kulig Marian, ks. Michałowski Paweł
ks. Łukaszuk Tomasz, ks. Szczygielski Ryszard
ks. Czerwiński Józef
ks. Juszczyk Henryk, ks. Szurgot Jerzy
ks. Jagodziński Stanisław
ks. Tucholski Henryk
ks. Józwiak Ryszard
ks. Aksamit Leszek, ks. Bartodziej Sławomir, ks. Lenczuk Czesław,
ks. Malec Piotr, ks. Molenda Waldemar, ks. Reut Andrzej, ks. Rychcik
Krzysztof, ks. Skowron Mariusz, ks. Wnęk Eugeniusz, ks. Wziętek Michał,
ks. Zdzieborski Andrzej
Ks. Piotr Paziński – D.R. Konga
18
Są proboszczami, dyrektorami wspólnot,
ekonomami, formatorami powołań tubyl-
czych w nowicjacie i w seminarium, na-
uczycielami w szkołach, wychowawcami
chłopców ulicy, budowniczymi kościołów,
szkół i obiektów misyjnych, odpowiedzial-
nymi za duszpasterstwo w inspektorii, ale
zawsze świadkami Chrystusa i wychowaw-
cami dzieci i młodzieży.

2.9 Page 19

▲back to top
Świadectwa
Ks. Krzysztof Niżniak SDB – Nigeria
Z osobistego doświadczenia mojej posłu-
gi kapłańskiej i salezjańskiej w Afryce, je-
stem bardzo przekonany, że szkoła salezjań-
ska to miejsce wzrostu wiary młodego czło-
wieka, szczególnie borykającego się z sytu-
acją finansową i ekonomiczną. To miejsce,
gdzie młody człowiek odkrywa talenty, któ-
re otrzymał od Ojca i poprzez rozwijanie
ich, w oparciu o system prewencyjny, widzi
jasno, że Bóg troszczy się o niego i go ko-
cha. Nasz system prewencyjny to najlepsza
droga dla młodych, by wzrastali w wierze.
Doświadczenie nauczyło mnie, że inwesto-
wanie w edukację młodego człowieka i za-
stosowanie systemu prewencyjnego wzbu-
dza zaufanie wychowanka do wychowawcy.
A wychowawca, który działa w imieniu Je-
zusa, staje się dla ucznia źródłem inspiracji
i namacalnym dowodem tego, że Bóg jest
miłością i troszczy się o każdego. To jest
jedna z dróg wzrostu i pogłębienia wiary,
którą Bóg wybrał poprzez ks. Bosko.
Ks. Henryk Tucholski SDB – Tanzania
W afrykańskiej religii tradycyjnej ludzie
znali Boga, widzieli na co dzień Jego dzieła.
Dzisiaj, kiedy Afrykańczycy przyjęli chrze-
ścijaństwo to ciągle Boga szukają, stał się
On dla nich odległy, niewidzialny i abs-
trakcyjny. Chociaż potocznie się mówi, że
w Afryce nastał wiek wiary katolickiej, bo
jest tak wiele chrztów i kościoły są pełne, to
jednak ten zewnętrzny obraz może mylić.
W Tanzanii 50% ludzi praktykuje wiarę ka-
tolicką, ale pod powierzchnią tej wiary jest
też wiara, która wychodzi z duszy afrykań-
skiej. Bóg w religii afrykańskiej „objawia
się” ludziom w codziennym życiu. Ludzie
w Afryce mówią: „Religia to życie a życie
to religia”. Nie jest to łatwe do zaakcepto-
wania. Potrzeba więcej dialogu pomiędzy
chrześcijaństwem a religiami afrykańskimi.
Potrzeba odkryć na nowo centrum przesła-
nia Chrystusowego i z drugiej strony to, co
stanowi prawdziwą istotę duszy i człowie-
czeństwa Afrykańczyka. Ludzie w Afryce są
głodni doświadczania Boga w codziennym
życiu. To doświadczanie nie jest indywidu-
alne, ale wspólnotowe: tutaj ludzie wierzą,
że „ja jestem, bo my jesteśmy, a my jeste-
śmy, bo ja jestem”. W tym sensie droga wia-
ry w Afryce jest zawsze wspólnotowa a nie
indywidualna. Inaczej jest w naszym euro-
pejskim rozumieniu wiary. Przyjdzie czas,
gdy Afrykańczycy powiedzą nam o swo-
jej pięknej wierze, o tym, jak oni przyjmu-
ją Chrystusa, jak Go rozumieją, jak z Nim
i w Nim żyją. W tym sensie my (nie Afry-
kańczycy) musimy uczyć się pokory i zdjąć
płaszcz „wyższości”, zobaczyć Afrykańczy-
ków jako braci i siostry równych w wie-
rze. Dzisiaj misjonarz jest bardziej potrzeb-
ny „na drugim planie” niż na froncie. On
nie jest tym, który dyktuje, ale tym, który
się uczy i dzieli swoją wiarą. To wymaga
gotowości do misyjnej podróży w niezna-
ne, ale według kierunku wskazanego przez
afrykańskiego brata. Nie wszyscy misjona-
rze będą na to gotowi.
Ks. Krzysztof Niżniak – Nigeria
Ks. Henryk Tucholski – Tanzania
19

2.10 Page 20

▲back to top
Ks. Artur Bartol SDB – Czad
Jakże nam trzeba dziękować Bogu za Pro-
jekt Afryka, który powstał w 1978 roku. To
wielka łaska, że Ewangelia dotarła i nadal
dociera do wielu miejsc w Afryce, gdzie jej
jeszcze nie znają. Np. Sarh, w parafii w któ-
rej jestem proboszczem, docieramy do wio-
sek z pierwszą ewangelizacją. Sama na-
sza diecezja istnieje dopiero od 50 lat, jest
więc to Kościół bardzo młody. Ludzie tutej-
si przyjmują wiarę z entuzjazmem, mimo
że jest jeszcze wiele do zrobienia. Przyla-
tując co 2 lata (od 16 lat) do Polski, uderza
mnie w Europie i w Polsce to, że ludzie
tak wyraźnie oddalają się od Boga, od Ko-
ścioła, od wiary. Pasterze nie mają czasu dla
wiernych, dla młodzieży… Kościół w Afry-
ce jest Kościołem żywym i radosnym, mimo
problemów (głód, bieda, wojny, brak szkół)
a Kościół w Polsce staje się smutny i bez
życia. Niech ten Rok Wiary pomoże nam –
i w Afryce i w Europie być wiernymi Chry-
stusowi.
Ks. Piotr Malec SDB – Zambia
Wiara jest związana ze zbawieniem. Chry-
stus powiedział: „Kto uwierzy i przyjmie
chrzest będzie zbawiony” (Mk 16,16). Kie-
dyś, na spotkaniu seminaryjnych kół misyj-
nych, w którym uczestniczyłem, ówcze-
sny biskup odpowiedzialny za misje po-
wiedział: „Wyjeżdżając na misje pamiętaj-
cie, że jedziecie tam nie po to, aby zbawiać
tamtych ludzi, bo Pan Bóg znajdzie sposób,
by ich zbawić. Wy jedziecie tam, by zbawić
siebie”. Tutaj w Afryce doświadczam praw-
dy tych słów, kiedy w kontaktach z ludźmi
czasem mnie „poniesie”, a ludzie odnoszą
się do mnie z uprzejmością i są wyrozu-
miali. A przecież to ja powinienem być dla
nich wzorem opanowania i grzeczności. Je-
stem nieraz zażenowany świadectwem wia-
ry tutejszego lokalnego kleru i moich lo-
kalnych współbraci, jakże oni są zaanga-
Ks. Artur Bartol – Czad
Ks. Piotr Malec – Zambia
żowani w głoszenie Ewangelii przy zniko-
mym zasobie finansowym. Takie postawy
wzmacniają moją własną wiarę i pomagają
trwać tu, gdzie Pan mnie postawił.
Ks. Tomasz Łukaszuk SDB –
Madagaskar
Dzisiejszą niedzielę przeżyłem między świę-
towaniem daru kapłaństwa podczas Mszy
prymicyjnej ks. Hermanna, salezjanina, któ-
ry pochodzi z sąsiedniej parafii, a do nas
przyszedł na uroczystą Mszę z młodzieżą,
a przeżywaniem kapłaństwa w codzien-
ności. Radość wymieszana dziś z codzien-
nością „pracowitej” niedzieli. Wiara prze-
żywana podczas święta i w szarej, zwy-
kłej odmianie. Wszystkich przyjeżdżających
tu urzekają śpiewy i tańce, zachwyca i za-
stanawia prostota. Zwykły gest nabiera in-
nego wymiaru, gdy tylko dodasz dziecięcą
prostotę. Malgasze uczą mnie tej prostoty
w wierze. A najbardziej uczą mnie dzie-
ci ze szkoły alfabetyzacji i z oratorium.
Niewielu potrafiłoby się cieszyć kawałkiem
chleba otrzymanego przed nauką w szkole,
czy zwykłym zainteresowaniem się…
20

3 Pages 21-30

▲back to top

3.1 Page 21

▲back to top
Dziękuję Bogu za rodzinę, za wychowanie
w wierze, za piękne i smutne chwile, któ-
re nauczono mnie dostrzegać i Bogu za nie
wszystkie dziękować.
Ks. Tomasz Łukaszuk – Madagaskar
Ks. Paweł Michałowski SDB – Lesoto
Moja wiara stała się dla mnie wyzwaniem
dopiero na ziemi afrykańskiej. Misjonarz
głosi wiarę nie tylko słowami, ale przede
wszystkim czynem i zachowaniem. Ła-
two mówić o Kościele, Jezusie, przykaza-
niach Bożych, jednak trudniej tak głosić,
żeby wartości chrześcijańskie trafiły głębo-
ko do serca Afrykańczyków. Dla mnie szcze-
gólnym wyzwaniem jest głoszenie wia-
Ks. Paweł Michałowski – Lesoto
Ks. Jerzy Szurgot – Namibia
ry przykładem, nie chodzi tu o jakieś he-
roiczne czyny, ale taki codzienny heroizm,
czyli przede wszystkim cierpliwość, zro-
zumienie, miłosierdzie. Kościół afrykański
jest młodym Kościołem, w Lesoto to zale-
dwie 150 lat. Ludzie przychodzą do Kościo-
ła z prawdziwej potrzeby. Tam gdzie nie
ma księdza, tam jest katechista. Bez kate-
chistów Kościół afrykański nie może istnieć.
Nawet najbardziej zadomowiony misjonarz
nie jest w stanie przełożyć wiary katolickiej
w taki sposób, aby była zrozumiana przez
lokalnych ludzi. Chodzi tu o kulturę, o do-
bry przykład człowieka, który jest „swój”.
Misja to prawdziwa szkoła wiary.
Ks. Jerzy Szurgot SDB – Namibia
Zacznę od tego, co wydarzyło się daw-
no temu (w latach 1985-87) w Kazem-
be, w Zambii. Było to niby banalne spo-
tkanie na podwórku przykościelnym w Ka-
zembe. Było nas trzech salezjanów, misjo-
narzy z Polski. Nadjechał biskup z Mansy,
ks. James Spaita. Po przywitaniu i rozmo-
wie o ludziach, ich problemach i ich wie-
rze, biskup powiedział jakby od niechcenia:
„Czy wy myślicie, że ja was zaprosiłem tu-
taj, do mojej diecezji w Mansie, abyście mi
tu budowali wielkie domy, potężne szkoły,
szpitale? Nie. Ja chcę, abyście tu byli, byli
z tymi ludźmi i dla tych ludzi. Abyście byli
dla nich przykładem życia, służyli im jako
kapłani, spowiadali, odwiedzali chorych, po
prostu byli z nimi i dla nich na co dzień”.
Od tamtego spotkania minęło tyle lat, ale
myślę, że biskup z Mansy miał rację.
Poznawaliśmy ludzi, ich zwyczaje, ich ję-
zyk, a potem stopniowo powstawały para-
fie, szkoły. oratoria. Przyjmowaliśmy mło-
dych do szkoły, nie patrząc, do jakich „ko-
ściołów” należą. Ważne było, aby ich przy-
garnąć, ukazać ducha Księdza Bosko, wpo-
ić wartości chrześcijańskie. I stopniowo ten
21

3.2 Page 22

▲back to top
krąg się rozszerzał na wszystkich: rodziców,
młodzież i dzieci. Myślę, że stawianie na
szkoły, by dotrzeć do jak największej liczby
ludzi młodych, i stwarzanie im możliwości
kształcenia się i kształtowania swojej oso-
bowości to bardzo dobry sposób, aby budo-
wać i umacniać ich wiarę. W myśl Księdza
Bosko szkoły, parafie, oratoria, to podsta-
wa kształtowania nie tylko wiary ludzi, któ-
rym służymy, ale przede wszystkim ich ży-
cia, a to jest fundament wszystkiego. Trze-
ba wejść w życie tutejszych ludzi i zrozu-
mieć ich, zrozumieć także ich wiarę, o któ-
rą trzeba ciągle walczyć i ciągle ją umac-
niać.
Ks. Jan Bednarz SDB – Egipt
Świadectwo wiary w krajach Islamu można
ukazać tylko swoim życiem i swoją poko-
rą, praktykując Ewangelię w duchu Księdza
Bosko. Owoce krzewionej wiary są często
ukrywane, czasami z obawy nawet o ży-
cie, ale są prawdziwe i długotrwałe. Wzro-
stu wiary nie można pojmować ilością na-
wróconych osób.
Pracując w szkole jako nauczyciel przed-
miotów technicznych, gdzie 30% uczniów
to chrześcijanie, a pozostała większość mu-
zułmanie, gdzie zabronione jest mówienie
o religii, czasami zastanawiałem się, czy
nasza wiara dociera do naszych odbiorców
i wpływa na ich sposób życia i myślenia.
Owoców nie można zauważyć od razu, po-
trzebny jest czas i świadectwo tych, z któ-
rymi się pracowało lub pracuje. Dlate-
go przytaczam świadectwo przedstawicie-
la rodziców naszych dzieci. Muzułmanin
(z Bractwa Muzułmańskiego) publicznie
wyznał: „Posyłam moje dziecko do waszej
szkoły ze względu na to, że go uczycie tego,
co jest zapominane w naszej religii – bezin-
teresownej miłości do drugiego człowieka”.
Żyję nadzieją i wierzę, że szerzona przez
nas, misjonarzy, Chrystusowa Prawda wyda
owoce w postaci tej bezinteresownej miło-
ści i braterstwa oraz w postawie posza-
nowania każdego człowieka, niezależnie
do religii i ugrupowania muzułmańskiego
oraz załagodzi obecne napięcia i niepokój
milionów Egipcjan.
Pracując w Egipcie uważam, że wiarę
i prawdziwe wartości przekazuje się ser-
cem, dobrocią, poświęceniem, kochając
wszystkich niezależnie od różnic mentalno-
ści czy poglądów, tak jak to czynił Ksiądz
Bosko.
Ks. Piotr Wojnarowski SDB – Ghana
Najlepszym dowodem na to, że wiara
w Ghanie jest żywa jest świadectwo mło-
dych wolontariuszy z Europy, którzy po
krótkim czy dłuższym pobycie w Ghanie
stwierdzają, że ich wiara wzrosła. Grupa
dziewczyn z Niemiec regularnie prosi bisku-
pa Sunyani o udzielenie sakramentu bierz-
mowania, bo tu się wiarą oddycha. Ostatnio
na basenie jedna z kelnerek poprosiła mnie
Ks. Jan Bednarz – Egipt
22
Ks. Piotr Wojnarowski – Ghana

3.3 Page 23

▲back to top
o błogosławieństwo. Nie przeszkadzała jej
grupa ludzi, która się gapiła, gdy się nad nią
modliłem. W tym roku Archidiecezja Akry
obchodzi 120 rocznicę istnienia. To tylko
120 lat!!! Wiara jest tu świeża, młoda, roz-
wija się. Jest jak młody człowiek, którego
ciało szybko rośnie, ale intelekt, psychika
i duch nie nadąża. Potrzeba pogłębienia,
refleksji i dojrzałości. Rok Wiary jest dobrą
okazją do zapuszczenia głębszych korzeni,
aby w czasie burzy to młode drzewo się nie
przewróciło. To nasze najważniejsze zada-
nie na tym kontynencie. Z zapałem i wiarą
podejmujemy to wyzwanie.
Ks. Krzysztof Rychcik SDB – Zambia
Nasza praca misyjna to dzieło Bożej Opatrz-
ności. Apostolska troska św. Jana Bosko
o zbawienie dusz otworzyła go na ducha
misyjnego poprzez ewangelizację bied-
nych chłopców Turynu. Św. Jan Bosko od-
czytał znaki czasu i widział potrzebę wia-
ry u młodych ludzi i dlatego wysyłał misjo-
narzy do pracy w różnych krajach świata.
Ks.Krzysztof Rychcik – Zambia
Wierzę, że wysiłki, świadectwo wiary i sa-
lezjański duch pierwszych misjonarzy pra-
cujących w Zambii przyniósł wiele Boże-
go błogosławieństwa wśród lokalnych po-
wołań kapłańskich i zakonnych. Owocem
tej pięknej wiary jest m.in. pierwszy zambij-
ski biskup-salezjanin, ks. Klement Mulenga.
To pierwszy lokalny biskup, owoc Projek-
tu Afryka. Musimy się modlić, aby salezjań-
ska praca misyjna w Zambii, wypływają-
ca z głębokiej wiary, wciąż przynosiła tutaj
dobre owoce i abyśmy wzrastając w naszej
wierze, nie szczędzili sił w szerzeniu Boże-
go królestwa w ludzkich sercach!
23

3.4 Page 24

▲back to top
Projekt misyjny 2013
Z okazji Dnia Misji Salezjańskich 2013 (DMS 2013) proponujemy wesprzeć
konkretny projekt misyjny, realizowany w Afryce – w Ugandzie.
Koordynatorem projektu jest misjonarz – ks. Ryszard Józwiak,
dyrektor Ośrodka Don Bosco CALM dla chłopców ulicy w Namugongo.
Uganda, niegdyś nazywana perłą Afryki, to
dziś jedno z najbiedniejszych państw świa-
ta. Największe bogactwo Ugandy to dzieci
i młodzież. Niestety, kilkadziesiąt tysięcy
dzieci żyje na ulicach ugandyjskich miast.
Najmłodsze nie mają jeszcze 2 lat. Pocho-
dzą z rozbitych rodzin lub są sierotami.
Nie chodzą do szkoły, nie wierzą w ludz-
ką dobroć. Tęsknią za prawdziwym domem
i szczęśliwym dzieciństwem.
Namugongo daje im taką szansę. To sale-
zjańska placówka misyjna Children and
Life Mission (CALM) – Dzieci i Misja Życia;
DOM dla 201 chłopców. Mają od 5 do 20
lat. Trafiają tu prosto z ulicy. Jedynym wa-
runkiem przyjęcia do CALM jest zgoda na
podjęcie nauki w szkole.
Chłopcy z CALM uczą się w szkole pod-
stawowej w Kira, 2,5 km od Namugongo.
Potem kierowani są do szkół zawodowych
lub średnich, prowadzonych w innych
ośrodkach/misjach. Po skończeniu szko-
ły otrzymują podstawowe narzędzia pracy
w zdobytym zawodzie, zaczynają praco-
wać i przejmują odpowiedzialność za wła-
sne życie.
Od września 2006 roku dyrektorem Don
Bosco CALM jest ks. Ryszard Józwiak. Po-
maga mu 2 salezjanów, 5 wychowawców
świeckich, 5 pracowników personelu po-
mocniczego i 1 wolontariusz z Polski.
24

3.5 Page 25

▲back to top
CALM zapewnia chłopcom opiekę, szkołę,
w razie potrzeby leczenie. Tu wdrażani są
do pracy, rozwijają talenty w różnych gru-
pach zainteresowań, przygotowują się do
przyjęcia sakramentów i wzrastają w wie-
rze.
Od czasu, kiedy do Namugongo przyszedł
ks. Ryszard Józwiak, salezjanie zmieni-
li oblicze CALM. Dzięki pomocy wielu do-
brodziejów, wybudowali dodatkowy dom
dla chłopców, dom dla pracowników i go-
ści, dom dla wspólnoty, dodatkowe toale-
ty i prysznice, boisko do siatkówki i koszy-
kówki, wolno stojącą dużą kaplicę, zbior-
nik na wodę deszczową na 100 tys. litrów,
drogi pomiędzy zabudowaniami na terenie
całego ośrodka, dwumetrowy mur wokół
misji oraz gospodarstwo dla potrzeb dzieci
i pracowników.
Obecnie rozpoczęła się realizacja kolejnego
projektu w CALM – budowa szkoły podsta-
wowej dla chłopców. W szkole w Kira chłopcy
uczą się w prawie 100-osobowych klasach, ka-
dra nie należy do najlepszych. Szkoła w CALM
jest planowana na ok. 320 uczniów, w tym 160
chłopców z CALM i tyle samo dzieci z ze-
wnątrz. Dzięki temu wychowankowie będą
mieli kontakt z rówieśnikami z normalnych ro-
dzin, co pomoże w procesie ich wychowania.
Ks. Ryszard Józwiak – Uganda
Z okazji Dnia Misji Salezjańskich 2013 (DMS 2013)
wesprzyjmy budowę szkoły dla chłopców z Namugongo.
Ofiary na projekt można wpłacać na konto
Salezjańskiego Ośrodka Misyjnego z dopiskiem: DMS 2013 – Uganda szkoła
Konto: 50 1020 1169 0000 8702 0009 6032
25

3.6 Page 26

▲back to top
Liturgia
DMS 2013 – Msza św. z udziałem młodzieży i dorosłych
Komentarz na wejście
Dzisiejszy dzień przeżywamy jako 26. Dzień Misji Salezjańskich. Jego temat brzmi: „Droga
wiary w Afryce”. Jest to temat bardzo aktualny w kontekście Roku Wiary, jaki przeżywamy.
Księdzu Bosko misje bardzo leżały na sercu. Choć na misjach nigdy nie był, to miał serce za-
wsze otwarte na innych, na inne kraje i kontynenty. Za swego życia wysłał 12 wypraw misyj-
nych i 145 salezjanów-misjonarzy do innych krajów. Obecnie większość salezjanów pracują-
cych w Afryce to tubylcy: prawie 1.000 salezjanów Afrykańczyków! Świeżość wiary młodych
Kościołów afrykańskich, które obecnie liczą około 150 milionów wiernych, to duchowe płu-
co dla ludzkości, jak mówił Papież Benedykt XVI.
Dziękujmy dzisiaj Bogu za wiarę naszych braci Afrykańczyków, za wszystkich misjonarzy, mi-
sjonarki i wolontariuszy pracujących w Afryce, prośmy o nowe powołania dla tego konty-
nentu i przeprośmy Boga za wszystkie sytuacje, w których nie byliśmy Jego świadkami albo
wstydziliśmy się naszej wiary.
Modlitwa wiernych
Chcemy każdego dnia z radością głosić naszą wiarę. Prośmy Ojca w niebie, aby nas do
tego uzdolnił i aby Dobra Nowina o Chrystusie jak najrychlej dotarła do wszystkich za-
kątków świata.
1. Módlmy się za Kościół Święty, aby odważnie głosił Chrystusową Ewangelię wszystkim na-
rodom świata. Ciebie prosimy…
2. Módlmy się za wszystkie kraje misyjne, zwłaszcza na kontynencie afrykańskim, by pracu-
jący tam kapłani, zakonnicy, siostry zakonne i misjonarze świeccy cieszyli się życzliwością
władz państwowych i ludzi, do których są posłani. Ciebie prosimy…
3. Módlmy się o liczne i dobre powołania w Kościele afrykańskim i dla Kościoła w Afryce,
aby nigdy nie zabrakło tam głosicieli orędzia miłości Bożej. Ciebie prosimy…
4. Módlmy się za wszystkich mieszkańców Afryki, zwłaszcza prześladowanych za wiarę,
cierpiących z powodu wojen, głodu, chorób, braku podstawowych środków do życia, aby
od Chrystusa czerpali siłę do pokonywania trudności i doświadczyli odpowiedniej pomo-
cy ze strony społeczności międzynarodowej. Ciebie prosimy…
5. Módlmy się za zmarłych misjonarzy, za tych, którzy oddali życie za wiarę, aby nagrodą był
dla nich sam Chrystus, któremu poświęcili całe swoje życie. Ciebie prosimy…
6. Módlmy się za nas samych, abyśmy wzrastali w wierze, byli autentycznymi świadkami
Jezusa Chrystusa i mieli zawsze otwarte serca i dłonie dla innych. Ciebie prosimy…
26

3.7 Page 27

▲back to top
Panie, który chcesz, aby człowiek aktywnie uczestniczył w dziele zbawienia, prosimy
Cię pokornie, spójrz na dojrzewające pola ludzkich serc i nie dozwól, by zabrakło na
nich Bożych żniwiarzy. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.
Procesja z darami
Bóg jest miłością i chce, by wszyscy ludzie zostali zbawieni. Dlatego solidarni z narodami
Afryki przynosimy Ci, Panie, symboliczne dary:
Świeca jest symbolem Chrystusa, który ma moc obdarować narody Afryki wartościami swo-
jego Królestwa niosącymi uzdrowienie, wyzwolenie i pojednanie.
Puste naczynie to wyraz solidarności z tymi, którzy w Afryce głodują i cierpią z powodu
niedożywienia. Spraw, Panie, aby dzięki pomocy innych nie umierali z głodu.
Chleb i wino, które zostanie przemienione w Ciało i Krew Chrystusa, to dar połączony
z serdeczną modlitwą za wszystkich misjonarzy i misjonarki Afryki. Niech nigdy nie zabrak-
nie im sił i zapału do owocnej pracy dla Królestwa Bożego.
W Roku Wiary odmawiamy Różaniec misyjny (tajemnice chwalebne)
Rozważając tajemnice chwalebne różańca świętego módlmy się za misjonarzy i misjonarki
oraz tych wszystkich, których nosimy w swoim sercu. Niech miłość, radość i pokój wypełnią
serca tych, którzy swoim życiem głoszą Ewangelię.
1. Zmartwychwstanie Pana Jezusa
Zmartwychwstały Chrystus daje człowiekowi nadzieję i radość życia. Misjonarz jako uczeń
Zmartwychwstałego jest sługą życia. Dzięki wierze misjonarzy, ich trosce o najuboższych,
opuszczonych, chorych i tych, którzy stracili nadzieję, poznajemy potęgę Bożej miłości. Mó-
dlmy się, aby wszyscy posłani zawsze głosili Ewangelię z radością.
2. Wniebowstąpienie Pana Jezusa
Jezus, wstępując do nieba, ukazuje nam cel naszej ziemskiej pielgrzymki i jedyną prawdzi-
wą drogę, drogę do domu Ojca. Misjonarz każdemu napotkanemu człowiekowi wskazuje tę
samą, najprostszą drogę. Módlmy się, abyśmy swoim życiem wskazywali wszystkim drogę do
Boga.
3. Zesłanie Ducha Świętego
Apostołowie pełni obaw trwali na modlitwie w Wieczerniku. Zgodnie z obietnicą, Chrystus
zesłał Ducha Pocieszyciela. Apostołowie wyszli z zamknięcia i ruszyli w świat, „by nauczać
wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego”. Módlmy się
za misjonarzy przeżywających trudności w wierze, aby Duch Pocieszyciel umocnił ich i na-
pełnił radością służenia Chrystusowi w braciach.
27

3.8 Page 28

▲back to top
4. Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny
Maryja z duszą i ciałem została wzięta do nieba. Chrystus pragnął pokazać nam Ją jako wzór
do naśladowania. Jest to potwierdzenie świętości rodzicielskiego powołania, które jest także
powołaniem misyjnym, bo przecież w rodzinie dokonuje się pierwsze głoszenie Dobrej No-
winy, pierwsza ewangelizacja człowieka. Módlmy się za rodziny, aby były prawdziwą szkołą
wiary i wartości, zgodnych z nauką Chrystusa.
5. Ukoronowanie Maryi na Królową nieba i ziemi
Maryja gromadzi pod swoim berłem ludzi wszystkich kontynentów, wszystkich ras i języków.
Ona była u początków Kościoła, a teraz troszczy się o wszystkie dzieci rozproszone po świe-
cie. Uświadamia nam, że wszyscy jesteśmy jedną rodziną. Módlmy się o nowe powołania mi-
syjne, aby wiara w Chrystusa była z radością głoszona wszystkim ludziom.
DMS 2013 – Msza św. z udziałem dzieci
Komentarz na wejście
Dzisiaj obchodzimy Dzień Misji Salezjańskich. Jego temat brzmi: „Droga wiary w Afryce”.
Jest to temat bardzo aktualny, bo ten rok jest właśnie Rokiem Wiary. Św. Jan Bosko, który całe
swoje życie poświęcił biednym chłopcom z ulic Turynu, kochał też wszystkie inne dzieci, tak-
że te w krajach misyjnych. Sam chciał jechać na misje. Ponieważ nie mógł zrealizować tego
marzenia, wysyłał swoich misjonarzy do różnych krajów świata. Dzisiaj w Afryce pracuje
wielu misjonarzy salezjańskich, ale jest też już wielu salezjanów-Afrykańczyków, którzy jako
dzieci słyszeli o Panu Jezusie od misjonarzy. A dziś sami są misjonarzami w swoich krajach.
Dziękujemy dzisiaj Bogu za to, że tak wielu ludzi w Afryce kocha Pana Jezusa, że tak wiele
dzieci z radością chodzi do kościoła, tańczy przed ołtarzem, okazując Panu Bogu swoją wia-
rę i miłość. Módlmy się, aby ta wiara w nich zawsze rosła, aby zawsze byli przyjaciółmi Pana
Jezusa. I jednocześnie przeprośmy Pana Boga za to, że często o Nim zapominamy, nie chce-
my się modlić, wolimy wiele różnych rzeczy zamiast spotkania z kochającym Bogiem.
Modlitwa wiernych
W tym szczególnym dniu modlitw za Afrykę zanieśmy do Boga nasze prośby:
1. Módlmy się za Kościół w Afryce, aby stale się rozwijał i dzielił się swoją radosną wiarą
z innymi. Ciebie prosimy...
2. Módlmy się za wszystkich mieszkańców Afryki, dużych i małych, aby byli szczęśliwi, żyli
w kochających się rodzinach i stawali się przyjaciółmi Pana Jezusa. Ciebie prosimy...
3. Módlmy się za dzieci w Afryce, szczególnie za dzieci głodne, nie chodzące do szkoły, cier-
piące z powodu wojen, żyjące na ulicach, aby szybko doznały pomocy od ludzi. Ciebie
prosimy...
28

3.9 Page 29

▲back to top
4. Módlmy się za wszystkich misjonarzy i misjonarki pracujących w Afryce, aby z radością
głosili Dobrą Nowinę o Jezusie i z miłością pomagali potrzebującym. Ciebie prosimy...
5. Módlmy się za chrześcijan prześladowanych w Afryce, aby nigdy nie zabrakło im męstwa
do wytrwania w wierze. Ciebie prosimy…
6. Módlmy się za nas tu obecnych, abyśmy otwierali nasze serca dla dzieci i ludzi potrzebu-
jących i w ten sposób byli misjonarzami Pana Jezusa. Ciebie prosimy...
Boże, nasz najlepszy Ojcze, przyjmij i wysłuchaj nasze modlitwy za Afrykę. Spraw, żeby
cała Afryka stawała się coraz bardziej Twoim Królestwem. Przez Chrystusa Pana nasze-
go. Amen.
Procesja z darami
W dniu szczególnej modlitwy za Afrykę przynosimy do ołtarza symboliczne dary:
Biblia – symbol ewangelizacji Afryki, w której liczba chrześcijan stale wzrasta. Wraz z nią
przynosimy Bogu nadzieje Kościoła w Afryce i jego przyszłość.
Grzechotka – afrykański instrument muzyczny, symbol wielu zdolności Afrykańczyków. Wraz
z nią ofiarujemy Bogu serca wszystkich mieszkańców Afryki.
Owoce – symbol naturalnych bogactw Afryki. Wraz z nimi przynosimy Bogu gorącą modli-
twę, by nikt w Afryce nie cierpiał głodu i nie umierał z głodu.
Chleb i wino – za chwilę staną się one Ciałem i Krwią Chrystusa. Wraz z nimi składamy
Bogu nasze „dziękuję” za misjonarzy i misjonarki, pracujących w Afryce. A także prośbę
o nowe powołania kapłańskie i zakonne spośród Afrykańczyków, aby na tym pięknym kon-
tynencie zawsze głoszona była Ewangelia Jezusa Chrystusa.
Różaniec misyjny (tajemnice chwalebne)
Maryjo, najlepsza Matko, zanieś naszą modlitwę różańcową Dobremu Bogu, aby ją przyjął
i wysłuchał. Razem z Tobą modlimy się za naszych rówieśników w Afryce.
1. Zmartwychwstanie Pana Jezusa
Pan Jezus po zmartwychwstaniu stanął wśród swoich uczniów i powiedział: ,,Pokój wam”.
W tej tajemnicy modlimy się za te dzieci w Afryce, które cierpią głód i biedę, są prześlado-
wane i są ofiarami wojen. Maryjo, Matko Afryki, opiekuj się nimi.
2. Wniebowstąpienie Pana Jezusa
Pan Jezus powiedział: „Pozwólcie dzieciom przychodzić do mnie”. W tej tajemnicy modlimy
się za te dzieci w Afryce, które są sierotami, nie mają rodziców ani domu, mieszkają na uli-
cy. Maryjo, Matko Afryki, niech dobrzy ludzie zaopiekują się nimi.
29

3.10 Page 30

▲back to top
3. Zesłanie Ducha Świętego
Pan Jezus powiedział: ,,Duch Święty zstąpi na was i otrzymacie Jego moc”. W tej tajemnicy
modlimy się za te dzieci w Afryce, które żyją w kochających się rodzinach, chodzą do szko-
ły, nie są głodne. Maryjo, Matko Afryki, niech podzielą się ze swoimi rówieśnikami.
4. Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny
Pan Jezus wziął Maryję do Nieba, a Ona z Nieba troszczy się o nas. W tej tajemnicy modli-
my się za te dzieci w Afryce, które są chore, które są umierające, które z powodu braku pie-
niędzy nie mogą iść do lekarza. Maryjo, Matko Afryki, przyjdź im z pomocą.
5. Ukoronowanie Maryi na Królową nieba i ziemi
Maryja jest Królową nieba i ziemi. Kocha wszystkie swoje dzieci. W tej tajemnicy modlimy
się za ludzi dorosłych, od których zależy los dzieci w Afryce. Maryjo, Matko Afryki, niech ser-
ce im podpowiada jak pomóc małym Afrykańczykom.
Pomoce dydaktyczne
Broszura
DVD dotyczące pracy polskich misjonarzy salezjańskich i wolontariuszy w Afryce:
• Chłopcy z Namugongo
• Zambijskie oblicze Księdza Bosko
• Proboszcz w kapeluszu
• Misja w Korr
• Kikomeko 2
• Ze slumsów do Bosco Boys
• Nad Jeziorem Malawi
• Kikomeko
Filmy video proponowane na Dzień Misji Salezjańskich 2013.
Przybliżają pracę duszpasterską salezjanów w niektórych krajach Afryki i nawiązują do nie-
których elementów, które ukazane są w różnorodny sposób, takich jak: katechumenat, ścisła
współpraca pomiędzy kapłanami a katechistami, triduum paschalne i ryty chrzcielne. Każ-
de video zawiera dodatkowo krótki cytat z Posynodalnej Adhortacji Africae Munus Benedyk-
ta XVI.
Pierwsze video, Droga wiary w Afryce, ma charakter ogólny. Opowiada krótko o powstaniu
i rozwijaniu się charyzmatu salezjańskiego na kontynencie afrykańskim i o ważności wybo-
ru pastoralnego, dokonanego tam przez Kościół: katechumenat jako droga nawrócenia i for-
macji do wiary chrześcijańskiej.
30

4 Pages 31-40

▲back to top

4.1 Page 31

▲back to top
Drugie video, Makalala – szkoła katechistów, jest poświęcone osobie katechisty, który zaj-
muje ważne miejsce w działalności duszpasterskiej w Afryce. Film ukazuje pracę formacyj-
ną podejmowana w Makalala, na południu Tanzanii.
Trzecie video Jest zaczyn w Luandzie i czwarte Robotnicy na żniwie Pańskim przybliżają
salezjańską działalność ewangelizacyjną w Angoli, w dwóch różnych środowiskach. Pierw-
sze dotyka problematyki wielkich centrów miejskich; drugie żmudnej pracy misjonarzy do-
cierających do licznych wiosek rozrzuconych na dużych obszarach. W obu przypadkach ko-
nieczna jest ścisła współpraca między osobami konsekrowanymi i świeckimi, między kapła-
nami i katechistami.
Piąte video, Parafia, szkoła wiary, opisuje pracę i organizację ogromnej parafii Maryi Wspo-
możycielki w Lome, w Togo. W sposób szczególny skupia się na punkcie kulminacyjnym
drogi katechumenalnej: Triduum Paschalnym, przeżywanym z wielka głębią i radością.
Pytania do refleksji:
• Widząc głębokie doświadczenie drogi wiary w Afryce, jakie możliwości do-
strzegasz w twoim środowisku odnośnie pierwszego głoszenia Chrystusa, sku-
tecznej katechezy i katechumenatu?
• Kontynent afrykański jest często widziany z perspektywy ubóstwa, cierpienia
i wojen. Co mógłbyś zrobić, aby pomóc sobie i innym lepiej poznać rzeczywi-
stość afrykańską, bogatą w wiarę i wartości ludzie?
• W Roku Wiary jak możesz ożywić swoją wiarę i wiarę ludzi młodych?
Modlitwa
Jezu, chodź ze mną.
Jezu, zostań ze mną.
Jezu, spraw, aby Twoje Słowo życia rozbrzmiewało we mnie.
Jezu, nigdy mnie nie opuszczaj.
Niech moje usta głoszą słowa pokoju.
Niech moje uszy będą uważne na Twój głos.
Niech moje serce nie stanie się nieczułe.
Niech moje ręce będą gotowe do służby.
Maryjo, Królowo Afryki, chroń swoje dzieci.
Maryjo, Matko Kościoła, bądź naszą pomocą.
Uczyń nas gorliwymi w niesieniu pomocy potrzebującym
Abyśmy zawsze mogli śpiewać chwałę Boga.
Jezu, chodź ze mną.
Jezu, zostań ze mną.
Jezu, spraw, aby Twoje Słowo rozbrzmiewało we mnie.
Jezu, uczyń mnie swoim świadkiem. Amen.
31

4.2 Page 32

▲back to top
W Roku Wiary odmawiamy Różaniec misyjny
Jako wspólnota salezjańska i wspólnota wychowawczo-duszpasterska kontemplujemy
oczami Maryi tajemnice Chrystusa objawione i głoszone na pięciu kontynentach.
Co to jest Różaniec misyjny?
W lutym 1951 roku Czcigodny Sługa Boży Ful-
ton J. Sheen (arcybiskup USA, 1895-1979) roz-
propagował przez radio (The Catholic Hour)
“World Mission Rosary” (Różaniec misyjny).
W Różańcu tym każda dziesiątka jest innego
koloru, symbolizując pięć kontynentów. Głów-
ne intencje Różańca to pokój na świecie i gło-
szenie Ewangelii.
AFRYKA – kolor zielony
AMERYKA – kolor czerwony
EUROPA – kolor biały
OCEANIA – kolor niebieski
AZJA – kolor żółty
Światowa kampania modlitwy
W Roku Wiary Kongregacja ds. Ewangelizacji
Narodów inicjuje światową kampanię modli-
twy. Modlitwą Różańca Świętego pragnie to-
warzyszyć dziełu ewangelizacji całego świata
i modlić się dla wielu ochrzczonych o łaskę od-
krycia i „pogłębienia wiary”. Papież Benedykt
XVI powiedział do krajowych dyrektorów Pa-
pieskich Dzieł Misyjnych: W obecnych czasach
misje potrzebują bardziej intensywnej modli-
twy. (11 maja 2012)
SALEZJAŃSKI OŚRODEK MISYJNY
ul. Korowodu 20, 02-829 Warszawa
tel. 22 644 86 78; fax 22 644 86 79
misje@salezjanie.pl
www.misje.salezjanie.pl